leaks Meven van
M. Vincent Biericx
'T EEN EN 1 ANDER
Bloedig drama te Rome.
Ds stakingen in Engeiand
Moorddadige ontploffing
«3
'O O
3 UU C2r 2C_j JU)
Bs volksontwikkeling.
Het groot pleit is gewennen.
Voor den Middenstand
Be Volksverheffing
De misdaad van Boom.
Zeventiende jaargang n' 1ST.
PWOM II I —II IBBPt»—
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 25 Augustus 1911
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 0 0
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
728, Sieenwey van tfjaierloo» 728.
Bestuurder
TE AALST
Kerlcstraat,
Telefoon 114
J. Va/7 Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN!'
KI. mk. (1 tot 4 kl. res.) fr- 0.60
3® bladz. ^de regel) fr. 0.50
•le bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) Ir. 2,00
Gisteren spraken wij over de zelf
vernieuwing der partij waarvan D1'
Van Cauwelaert sobreef in het Gen
trum. Wij zetten hier die studie voort
en zullen daaruit leeren; wat er ons in
de toekomst vooral to doen staat.
Verplaatsing van onze doeleinden,
verplaatsing van onze krachtcentrums:
tevens naar de volksmacht toe, zoo
schrijft de heer volksvertegenwoordi
ger doet ons niet vallen buiten onze
zelfstandigheid, gelijk het liberalisme,
verbreekt niet de wetten van even
wicht, welke volgens onze eigene we
reldbeschouwing den maatschappelijk
ken samenhang beheerschen. Het is
alleen eene verwijdering van het libe
ralisme, dat gedurende geheel de 19de;
eeuw ons katholiek leven heeft ver
zwakt.
De weg der volksverheffing, der
volksontwikkeling, der maatschappe
lijke solidariteit en medeverantwoor
delijkheid is voor de kristene politie1;
een terugkeer naar eigen traditie. Hij
voert ons weer op de breede heirbaan,
langs welke de kristene beschaving der
middeleeuwen hare groolsche triomf-
- tochten vierde en van welke de heiden-
sche neigingen van de staatkunde'der
laatste eeuwen vóór de Revolutie en
naderhand het liberalisme, ons deden
afwijken.
Dezelfde beweging die voor het libe
ralisme de dood is, omdat ze bei cc kent
verloochening va» zijne grondbeginse
len en -onmacht van zijne maofschappc-
I jke opvatting, is voor ons hrachther-
winning, gezond-wordingbenadering
van een eeuwig doel.
Bij alle uitwendige plooibaarheid,
die haar toelaat zich aan te passen hij
verschillende staatsvormen, blijft de
vaste strekking van een waarachtige
kristelijke politiek naar het volk ge
richt.
De rechten van den minderman te
gen elk machtsmisbruik te beschutten,
aan den stand der handenarheiders een
mensdien waardig' bestaan te verzeke
ren, de betrekkingen der onderhoo-
righeid door liefde te verzachten, en
vooral de verstandelijke en zedelijke
verheffing van het volk te bevorderen
Onze tegenstrevers zelf kunnen niet
loochenen, dat onze sociale wetgeving
reeds een der volledigste is van Europa;
en de sociaal-democratische afgevaar
digde Destrée heeft ze op verdienste
lijke wijze in zijn Code de Travail
gecommenteerd.
Dit jaar werd een wet gestemd,
welke aan de mijnarbeiders op 60jari-
gen ouderdom een pensioen verzekert
van minstens 3G0 fr. 's jaars, en in het
vooruitzicht staan onder meer herzie
ning der algemeene pensioenwet, rege
ling van de huisnijverheid. Het pleit
der arbeiderswetgeving is in onze
partij gewonnen.
Naast den oaialkankelijken, staat de
zelfstandige handarbeider de midden
stander, en het oogenblik is gekomen
om ernstige maatregelen te treffen
voor de bescherming zijner bedrijvig
heid. Reeds heeft de nieuwe regeering
bewijs gegeven van baren goeden wil,
want de eerste daad van den beer Car
ton de TViart, minister van Justitie,
was de uitbreiding te verleenen van de
bevoegdheid der vrederechters, welke
dezer dagen nog aan de dagorde stond
van het Nederfandsch Middenstands
congres te Roermond.
De kristene hervorming van het
maatschappelijk leven vordert echter
meer. Zij wil de verbrokkeling der
revolutie doer een meer organische
samenwerking der maatschappelijke
onderdeelen vervangen, en een dei-
grondslagen van dezen wederopbouw
is de beroepsvereeniging.
Stilaan is ook deze gedachte ge
meengoed onder ons geworden. Ze is
in den loop van dit jaar voortdurend
door de katholieke woordvoerders
gehuldigd en na eene schitterende rede
van den heer Levie, thans minister van
Financiën, werd ze in de wet op de
pensioenen der mijnwerkers gehul
digd. Dank aan de initiatief van minis
ter Helleput.te en van den kuidigen
premier, baron de Broijuevilie, zijn
opvolger in het ministerie van Spoor
wegen, is het beginsel der beroepsor
ganisatie ook officieel van toepassing
geworden voor de Staatswerklieden
en beambten.
Maar boven alles staat, in mijn oog,
de geestelijke ontwikkeling en de zede
lijke verheffing van het volk. Een
Volk, voor een geloovig man, moet
vooral zijn een zielenstaat. Zielskracht
en geestesrijkdom zijn ook de ware
bron van duurzame welvaart. Daze
gedachte alleen reeds stelt voor den
ondernemingsgeest van een partij een
geheele toekomst open.
Het laatste Schoolwetsontwerp en
de nakende herinrichting van ons be
roepsonderwijs bewijzen, datketbelang
van dit probleem de aandacht van onze
katholieke leiders niet is ontgaan en
bet moet de wensck zijn van allen die
iets voelen voor volksverheffing, dat
onze katholieke gemeentelijke en pro
vinciale bestaren zich meer dan te
voren in die richting zoudeij bewegen..
H5
Op dezen weg gaat onze partij de
zelfvernieuwing te gemoet en hel ge
tuigt van krachtig levendat ze zonder
inwendige crisis, de nieuwe tendenzen
van deze snel bewogen eeuio in zich
weet op te nemen
Wij vermeenen dat mannen die zulke
gedachten in Itei hoofd dragen, wat
meer waard zijn voor het welzijn des
volks en den voorspoed van het land
als wel mannen van het gehalte van
een Débunne, een Pepin, een Hubin,
oen Antoine Delporte, en nog zoovele
anderen, die door verdwaalde en mis
leide en onwetende menschen naar de
Kamers worden gezonden, zonder
juist te weten wat zij daar moeten
gaan doen.
Daarvan levert Europa 6S1 millioen en lialf
en de andere werelddeelen 588 millioen en
7 tienden van een millioen.
PJsssp Leaavetï.Do onder-federatie
der Jonge Wachten van Brussel vergenoegt
zich niet eene afvaardiging naar Leuven le
zenden,de leden gaan in volle getal. Zoo zien
wij onze vrienden geerne aan rt werk.
Eesi monstes'bü!Ion.-I>e Japan
ners laten nu een bestuurlijken luchtballon
maken die 480 meters lang zal zijn cn 15 me
ters diameter zal hebbeii, met 6 motors van
120 peerdenkracht.
Dat heet men "jaepken, Wij
gelooven niet dat er nog iemand met recht
zou kunnen zeggen, dat er in Aalst niet ge
werkt wordt.
In April had men het groot katholiek con
gres over vier woken had men de schoone
feesten van den Werkmanskring, op 20 Au
gustus was het de beurt aan de Katholieke
Wachten 'en nu in September houden de
katholieken eene prachtige Vlaamsche
Kermis En alles lukt om ter best.
LsefdewerkBas-ing. Bruid Ma
rianne uit Gent senrijft aan bruidegom geus
op 20 Augustus Wij haten niet de per
sonen, neen maar wij haten de klas, het
systeem, gausch de sociale misvormiug die
er het gevolg van is. En deze haal is zonder
genade. Deze haat gaat tot aan de dood «van
deze klas, lot de opslorping van deze klas dooi
de werkersklas, de eenige aanneembare klas
en welke mag bestaan. Da strijd zonderden
haat is komedie. En de sociale strijd is geene
comedie^ verre van daar
Als een bruidegom weet dat hij door zijne
bruid zoo verschrikkelijk gehaat en verfoeid
wordt, zal hij deze wel naar den bliksem
laten loopen. Bruidegom geus vindt dat ech
ter natuurlijk, en neemt al die lieftalligheden
der bruid ten zijnen opzichte aan voor com
plimenten. Wat zal er in dat huishouden ge
vochten worden 1
Aan de dronkaards. De ka
tholieke matiglieidsbonden in België tellen
reeds 75.000 leden men hoopt binnen -een
jaar tot 100,000 leden te komen.
Het is genoeg om alle dronkaards te be
schamen en ze ook tot inkeer te brengen
Allo dronkaards, «eene goede beweging.
Werkt in tegen uwen slechten drift van het
overdadig drinken en wordt liever lid van
den matïgheïdsbond. Zulks verschaft veel
meer geluk en genoegen, en tevens meer
geld in de kas.
Immer vooruitDe 7 maanden
van 1911 vergeleken bij de 7 eerste maan
den van 1910, mogen wij zeggen dat de han
delsbeweging in al de Belgische havens heeft
toegenomen, Brussel en Oostende uitge
nomen.
Antwerpen heeft in 1911 reeds 4044 sche
pen met 7.764.799 ton tegen 3932 schepen
en 7.299.116 ton in 1910. Brugge ging bui
tengewoon vooruit: 423 schepen met 197.458
ton tegen 373 schepen en 157.087 ton in
1910. Zeebrugge teekent aan 140 schepen
met 120.627 ton tegen 143 schepen en
114.659 ton in 1910. Brussel zakt van 137
schepen en 29.30-1 ton tot 129 schepen met
27.819 ton in 1911. Gent klom van 690 sche
pen met 516.861 ton tot 773 schepen en
588.726 ton. Oostende daalde van 419 sche
pen en 202.829 t.tot384 schepen en 180.126
ton.
De algemeene uitslag is schitterend.
Tarwe. Volgens Beerbohm is de
'gansche opbrengst tarwe in de wereld voor
1911 ongeveer 1270 millioen hectoliters.
Eene moord in den Tiber.
Gisteren namiddag had in den Tiber te
Rome een bloedig drama, plaats. Eene tal
rijke menigte wachtte er op de heide oevers
de overwinnaars vaneen kruist och tje.
Eensklaps kregen twee toeschouwers, de
beenhouwer Nobili en de voerman Temïslo-
cili twist. Nobili trok onmiddelijk zijn dolk
mes en wilde er zijnen tegenstrever mede te
lijve, doch deze sprong zonder aarzelen in
het water en zwom naar den overkant.
Nobili wilde echter zijne prooi niet laten
ontsnappen. Hij wierp zich ook in het water
en achtervolgde Temistocili. Weldra had hij
dezen ingehaald en nu begon een verwoede
strijd in het water.
De verschrikte toeschouwers zagen eens
klaps Nobili zijn bebloeden dolk omhoog
steken en naar den oever terugkeeren, ter
wijl de gekwetste, die veel bloed verloor uit
verscheidene wonden, er in eene laatste
krachtinspanning in gelukte ook den oever
te bereiken en er stervend neder viel.
Nauwelijks had Nobili een voet aan wal
gezet, of hij werd door de verontwaardigde
menigte vast gegrepen en vrees el ijk mis
handeld.
De toegesnelde policiemannen hadden de
grootste moeite om hem uit de handen te
halen. Zij moesten zelfs hudne wapens ge
bruiken, om de menigte op afstand te houden.
Nog een drama der
onafhankelijke zedenleer
Te Jarville-bij-Nancy (Frankrijk) gebeur
de gisteren een vreeselijk drama.
Een daglooner, Charles Mougel, had wei
nige dagen te voren het gevang verlaten
waar hij eene straf van vier maand had uit
gedaan, wegens diefstal.
Tijdens zijne gevangzitting, was zijne
vrouw met een metsersgast, Aristide Pedrali
gaan samen wonen.
Toen Mougel zulks vernam, ging hij ziine
vrouw opzoeken, en smeekte haar het echte
lijk leven te hernemen.
De vrouw beloofde dat zij s'anderendaags
zou komen, doch Mougel verwachtte haar
vruchteloos.
Toen begaf hij zich naar het huis van Pe
drali en eischte zijne vrouw up. Deze wei
gerde hem te vergezellen.
Alsdan schoot Mougel in eene razende
gramschap, greep een scherp geslepen been
houwersmes en bracht er zijne vrouw ver
scheidene steken mede toe, zoodat de onge
lukkige weldra zieltogend ten gronde rolde
Mougel ging zijn wapen in een put wer
pen, waarna hij zich gevangen ging geven
Vrouw Mougel is aan de gevolgen harer
wonden overleden.
gewazen-volksvertegeDwooriligeT, rekende in Kongo
xiv.
Kilwa, 20 .Tuni 1911.
Blijde verrassing. Het waterscheppen,
De vrienden van den Ibis.
Rond 3 uren van <len namiddag, kwam
M. Leseornez, per velo, naar mijn woonhuis
aangereden, om mij te konden dat het stoom
schip Wanyenmêe, buiten alle verwachting,
in 't zicht is. Het moet eene bezondere zen
ding zijn... Nieuwsgierig kennis te maken
met het schip, dat me, den 29 dezer, zal ver
voeren, druk ik den wenseli uit in allerijl
naar de leust te gaan. O zegt M. Leseor
nez het schip is nog maar een zwart puntje
in't verschiet'het zal nog wel twee uren
noodig hebben om aan te landen.
Wandelend begeef ik me naar 't Moero-
meer, ter plaats waar de inboorlingen water
scheppen en waar op anker ligt de prauw,
die ons, den eersten dag van ons verblijf in
Kilwa, zoo aangenaam langs de kusten rond-
voerde. Aan den linkerkant van 't meer,
daar waar lichte schemeringen van verafge-
legene bergen den gezichteinder af teekenen,
is inderdaad een klein zwart punt te bemer
ken het moet ongetwijfeld een stoomschip
zijn, want, korte stonden na de eerste aan
schouwing, is het punt reeds verplaatst en
en aangegroeid. In afwachting dat het vaar
tuig op anker komt, laat ons zien wat we
zoo al voor onze lezers kunnen aanteekenen.
Geen windeken blaast er, dus geen golven
op 't meer. De ondergaande zon komt den
plas verzilveren maar. als plekken, ziet men
iets vlotten op den reinen waterspiegel.'t Zijn
rokodillen, die hunne dagelijksche wande
ling op't water doen. z'Ilebben de stoutig
heid zich Je begeven in de richting van den
boot doch ze zijn te verre van mij om ze u
te beschrijven.
t Is bet uur op het welk de zwarten om
drinkbaar water komen. Pittig ware het
u op te sommen de zonderlinge voorwerpen,
die dienen moeten om water ten huize le dra
gen. Ik zou moeten alle mogelijk keuken ge
rief met name noemen, want alles is dienstig
om water le halen. Welke ook de vorm, de
grootte of de breekbaarheid van het voorwerp
zij, eens vol water, wordt pot, kan, pan,
flesch of moor op het hoofd geplaatst, zoo
wel door de vrouwen als door de kleine jon
gens. Drinkbaar water schreef ik... dit
water inderdaad is tot het verbruik der men
schen bestemd, maar oordeelt zelf tot hoe
ver dit vijverwater prijsbaar is voor het
scheppen, gaan de zwarten den vijver in, zoo
dat ze niet alleen den twijfelachtig-en balsem
van hun lijf opscheppen maar ook onver
mijdelijk den grond roeren en voortaan troe
bel water medenemen. En zeggen dat in Kil
ioa. geen ander water le vinden is Hier be-
zonder zou het water dienen gekookt en ge
filtreerd te worden de zwarten slabberen
het nochtans in gelijk het komt de bescha
ving zal eens die menschen -overtuigen dat,
ze zoo doende, zich nutteloos aan groot ge
vaar blootstellen.
Waar blijft het schip Ach daar is het
punt wel vergroot. Het schip is wit en twee
schouwen werpen rook. We bemerken twee
vaandelshet Belgisch drijkleurig langs
achter, en van voren een blauw-wit drijtip-
pig vaandel. Wat mag dat laatste belee-
kenen
De lieeren Grauwé, Van Haesendonck en
Leseornez zetten hunne verrekijkers aan het
oog en het drijtippig vaandel wordt bespre
ken. Tón slotte is men liet eens dat we
't vaandel zien "der visschersmaatschappij
Ibis De stoomboot nadert meer en meer;
ja, 'tis een wit scliip meteen dek 't is de
Wagermee, door de visscherszending Ibü
ingenomen. Nu stappen de Belgen van Kilwa
in eene prauw en daar zijn we aan 't varen
naar de boot, die zich op anker legt.
We bemerken visscliersncllcn cn een tal
rijk manschap aan boord. Zie, zegt een
mijner makkers, daar is de kapitein en
nevens hem staat M. Godin, kuituuroverste
van den LuJion-zolioopost de twee andere
heeren kennen we niet»». «Laat zien»,
antwoord ik, ik ken er een van en wilt gij
er u van overtuigen, let op Dan roep ik
Dag mijnheer Goor en luitenant Goot
recht het hoofd op, ziet een» wel na en ant
woordt Wel, wat geluk 't is Mijnheer
Diericx Maar waaF hebt gij dienen baard
bekomen ik herkende u bijna niet meer
En zoo kwamen twee oude vrienden van op
zee wederom te zamen dit maal vast beslo
ten eenige aangename stonden met elkander
door te brengen. De vierde blanke heer was
Van Hijfle, uit Blankenberghe, hoofdman
der visschers hij is den lieer Goor bijge
voegd en zijne praktische kennissen komen
de kolonie wel te bate.
T Was 17 ure, toen wc- t schip verlieten
en ik durf u verzekeren dat we er een aan
genaam samenzijn genoten. Eerst aan boord,
dan op 't strand, waren heer Goor en ik nog*
niet uitgesproken, toen het uur geslagen was
dat het manschap terug naar de boot moest
dm de nachtrust ie genieten.
Heer Goor, die le Piceto verblijft, had de
toelating hekomen gebruik te maken van den
Staatsboot, om eenige verkenningen op het
Moero-meer te doen. ïk v.as voornemens
Kilwa den 29 dezer te verlaten, maar op
't aandringen van mijn ouden vriend, wierd
er besloten dat ik morgen avond aan boord
van zijn schip zou slapen, om overmorgen,
Woensdag, zeer vroeg het anker te kunnen
lichten en zoo al visschende tot Lukonzohoa
aan le landen. Dal voorstel beviel mij met
lieer Goor verblijven. Op eenen stoomboot
visschen, te Lnkonzolwa de oude kennissen
Cosyn en Wafhelet ontmoeten, 't Zijn meer
dan voldoende redens om mijne klikken en
klakken op te rapen en mee te gaan
Kongotrotter.
De Regeering wordt goedgekeurd
Het beeft er leelijk gespannen in 't Lager
huis. De socialisten maakten de liberale
rege-eringsmannen uit voor bloedhonden.
Doch de ministers hebben kranig geantwoord.
De dagorde van blaam door socialist Hardie
neergelegd,werd verworpen met 93 stemmen
tegen 15. De stakingen verminderen lang
zamerhand.
Het onderzoek.
Het wassclien van de steenkolen, welke
in het huis der misdaad voorhanden waren,
heeft geenen uitslag opgeleverd.
De heer Blitz, vennoot van bet slachtoffer
Rosenblum, heeft den inventaris gemaakt
van al de diamanten die op het oogenblik der
misdaad en nadien tusschen de steenkolen
werden gevonden. De vennoot schat dat er
toch nog eenige diamanten moeten ont
breken.
Woensdag morgen werd de vrouw De
Neubourg voor de eerste maal na het vinden
van den diamant terug ondervraagd.
'Ook werden haar de beschuldigingen ken
baar gemaakt, wélke haar man tegun haar
heeft gedaan, namelijk dat zij den diamant
zou gestolen en verborgen liebben.
De vrouw begon daarop haren man hier
van le beschuldigen, en beweerde dat hij de
geheele misdaad heeft verzonnen.
Daarop werden beiden in elkanders tegen
woordigheid gesteld. Die confrontatie was
zeer bewogen, en de twee plicbligen ver
weten elkander de oorzaak van hun ongeluk
te zijn.
TE MAASTRICHT.
Een doode. Een erg gekwetste.
In de fabrieken De Sphinx te Maastricht,
had gisteren morgend eene vreeselijke ont
ploffing plaats.
Een 14jarige leerjongen, Willem Polder
vaart, was naar de gemakken gagaan en
had er eene cigaret aangestoken. Het bran
dend stekje wierp hij in den beirput. Schier
oogenblikkelijk bad eene geweldige ontplof
fing plaats.
Ooggetuigen zagen eene liooge blauw
kleurige vlam opslaan en het geheele ge
bouw werd met een oorverdoovenden slag
uit elkaar gerukt. De rij muren werden omver
geworpen, terwijl het dak, met vloer enz, in
den put stortte.
Onmiddelijk kwamen de werklieden der
fabriek toegesneld.
In den put boorde men gekerm en spoedig
werd een werkman zekeren Kampstein uit
den put opgehaald.
Daar deze van niets wist, en men dus eerst
niet wist, waaraan de ontploffing toe te
schrijven was, werd er spoedig eene naam-
afroeping gehouden, om om te weten of er
nog werklieden ontbraken. Zoo ontdekte
men, dat de kleine Poldervaart zich eenige
«ogenblikken voor de onlplolting,naar de ge
makkeu had begeven, met het inzicht er eene
cigaret te gaan rooken.
De opzoekingen werden dan voortgezet en
na een uur werkens kon do knaap opgehaald
worden. Aide zorgen welke men hem toe
wijdde waren echter vruchteloos. De knaap
had geene kwetsuren, noch breuken beko
men, doch hij was verstikt, ten gevolge der
giftige uitwasemingen van den put.
Kampstein was aan het hoofd gekwetst
en de knieschijf gebroken. Het ongeluk heeft
in de streek eene groote opschudding ver
wekt.
