ÜS tea fegingen
Os nationale betooging
T EEN EN 'T ANDER
€5
23 A. C3- 33 13
Ia getal.
In geestdrift.
In deftigheid.
Een vuige streek
Door een gendarm gedood
Vertrek naar Kongo
Droevige terugkeer
De Marokkokwestie
Zeventiende jaargzsta k' C0 J.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Woensdag $0 Augustus 19I
ij ij
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ëf ih
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
728,
BUREELEN
fE BRUSSEL
Steenweg van Waterloo, 723.
Bestuurder
TE AALST
Kerkstraat,
Telefoon 114
J. Van Nuffel-De Qendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aarifc. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 60
3® bladz. {de regel) fr. 0.50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
.Recht, hers teil. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Het zal ons wel toegelaten zijn eene
vergelijking' daar te stellen tussckon de
twee politieke betoogingen welke in
de maand Augustus plaats grepen, na
melijk de goddelooze kartelbetoagmgr
te Brussel en de katholieke betooging
te Leuven.
Wie zou ooit kunnen denken hebben
dal eene belooging te Leuven op touw
gezet, ter eere van een gevallen minis
ter en maar vier ot vijf weken be
werkt door een plaatselijk iomiteit,
w ie zou ooit durven verwachten heb-
1) li, dat die betooging«oo schitterend
l ng lukken Na de betooging van
den 15 Augustus te Brussel, schreven!
de kartelbladen: Nu gaan wij zien wat
s j te Leuven zullen bijeenrapen. En
de Peuple voorspelde zelf, dierf wed
den (stout gesproken is hall gewonnen)
dat er te Leuven maar één persoon zou
zijn tegen te Brussel tien. 11e katho
lieke bladen en wij zelf ook, hebben
daarop geantwoord. Doch in der waar
heid dachten wij, gezien voor ons de'
ongunstige omstandigheden te kort
van tijd, een gedeeltelijk persoonlijke
belaaging, de slechte ligging, en meor
andere, dat wij een heel deel on
der het getal der karlelbetoogers zou
den gebleven zijn. En nu. het is ganscb
het tegenoverstelde. Wat wij verleden
week nog als eene materieöle onmoge
lijkheid zouden aanzien hebben, is nu
werkelijkheid geworden. Wij over
treden de kartelbetoogers, te Brussel,
met onze betoogers in het provincie
stadje Leuven wij overtreffen ze door
ons getal, door de geestdrift der be-
toogersen door het gehalte der deftig
heid.
De 'kartellisten met vrouwen en kin
deren samen, kwamen tot 60,000 per
sonen wij katholieken met. mannen
volk alleen tot 80 a 100,000 man. .En
de stad Leuven {-1-2,000 inwoners) kon
ons natuurlijk zooveel niet geven, als
Brussel (500 duizend inwoners).
De geestdrift die er bij de Leuven-
sche betoogers heersehte, zou men te.
vergeefs gezocht hebben bij de kartel-
mannen. Na afloop der betooging kwa
men deze schoorvoetend weer de
mannen van Leuven, gingen zingende
huiswaarts en verspreidden overal
•waar ze's avonds toekwamen, den'le
venslust.
Op gevaar af de woede van onze
vijanden te ontketenen, waar wij nu
eenmaal toch onze hand niet voor om-
kceren, zeggen wij, dat er in onze be
tooging een ander gehalte van men-
schen was als bij die der kartellisten.
Bij ons .geene laffe, en lage zinspelin
gen, bij ons .geen liederen gericht tegen
-bijzondere personen bij ons geen
haat tegen dezen die een sportje hooger
staan op de maatsohappelijke ladder
bij ons geene ophitsing tot revolutie,
gene verguizing van het vaderlandsch
gevoel.
De kartellisten, ja, hebben door
tmnne handelwijze eene kerk doen
sluiten zij hebben niet opgehouden te
Zin een, te roepen en te tieren op de
priesters en op al wat met hen in aan
raking komt... Dat. was hun werk.
Wij lieten hen echter met rust. Bij
ons was het geen afbreken, doch op-;
kouwen bij ons was het geen haat,
doch liefde.
Geen enkel opschrift heeft gezegd
dat. het officiéél onderwijs moest afge
broken of benadeeld worden, verre
van daar Allen vroegen dat de vrije
scholen wat rechtvaardiger zonden
behandeld worden. Bij ons waren er
geen opschriften die luidden Dood
aan de geuzen Dood aan de vrijmet
selaars Maar bet waren opschriften
die de liefde deden gevoelen van den
eene tot den andere. Zoo willen wij
Vlamingen, dat op gebied van gods
dienstig onderwijs, de Waalsche ka
tholieken veel rechtvaardiger zouden
behandeld worden. Zoo willen wij
allen, dat niet enkel de rijke, doch dat
ook de armste onder ons, de volle
vrijheid bezitte in den keus der school.
Terwijl Zondag' te Leuven die onver-
geetbare betooging plaats greep, wa
ren er kerels die zich niet schaamden
briefjes uit te geven die om recht uit
te zeggende openbare onzedelijkheid
aanmoedigen. Zij zetten de arbeiders
aan het neo-malthusianisme in te vol
gen. De Belgische deftige menschen
waren verontwaardigd over de verre
gaande onbeschaamdheid van die god
delooze gasten. Velen drukten er op
dat het Wetsvoorstel-Woeste spoedig
zou moeten gestemd worden en dat de
schrijvers van zulke veroordeelbare
dingen, heel streng zouden moeten
kunnen gestraft worden.
Daaraan ziet gezoo spraken de be
toogers met wie wij te doen heb
ben Het zou er lief uit zien, indien
mannen die zulke princiepen in hoofd
en hart dragen, ooit aan het bestuur
van 't land moesten komen.
Doch de betoogers van Leuven zul
len over heel het land de wacht op
trekken en er voor zorgen, die vijan
delijke bladen en personen tot zwijgen
te brengen.
visschers zich dood stil houden dan raeenen
die vraatzuchtige roofvisschen dat zij lijken
zien en daar houden zij niet van.
Dr Moore heeft zich bozig gehouden met
het kweeken van sponsen zonder wortels,
dewijl deze duurzamer zijn.
Hij ging volgender wijze te werkhet
dier sneed hij ia slakjes van 5 centimeters
vierkant, welke men vasthecht aan palen
welke onder in de z»-e staan.
Die stukken groeien zoo goed dat zij na
18 maand 25 maal zwaarder wogen dan bij
liét begin.
Hot ns&c5ss*t Wie, wat en waar
De Vlaamsohe Kermis van Sint-Jozef
g veertien dagen, en dan wordt ze .geo
pend met grooten luister... Duizenden en
duizenden zullen zich eoifige genoeglijke uren
verschaften op de Vlaamsche 'Kermis en
tevens met dit plezier een werk van aller
eerste klas, ondersteunen.
Dc&mpei*ds.Do Staat geeft studie
beurzen voor de laureaten vau de Hooge-
school.Nu hebben er weer vier laureaten die
beurs bekomen. Van die vier laureaten be
lmoren er drie tot de Hoogeschool van Leu
ven. Een ervan is priester, de twee anderen
zijn pater capucien. Wat dommerikben toch!
Het kartel verworpen te
Eisene. De kartelkamerleden hadden
getracht liet geschil te Elsene op te lossen
om het kartel te kunnen sluiten. De socia
listen van Elsone luisteren niet naar hunne
Toode gekozenen, en hebben het kartel ver
worpen.
Te Antwerpen. De liberale volks
bond van Antwerpen is niet content met
de voorwaarden van 't kartel. Ze zullen niet
alleen opkomen, zeggen ze maar ze zullen
werken met voorkeurstemmen.
Castro. Een zonderling Staatsman
is toch wel Gastro. Wat men ook tegen hem
uitriclite, hij weet zich altijd uit den slag te
trekken. Men heeft al gedaan om hem uit
Venezuela te houden. Hij was er in zonder
dat men het wist.
Hongersnood. In de provincie
Anhui, in China, zijn bijna al de veldvruch
ten vernield door de overstroomingen. De
hongersnood zal er het droevig gevolg van
zjjn.
De socialisten vragen ver
lenging van arbeidsduur.
De socialisten beleggen tegen Vrijdag eene
protestmeeting tegen de inkorting van den
arlmidsduur in de vlasnijverheid... Hoe vies
een dubbeltje toch rollen kan.
De spons. De spons leeft in het
water en houdt het midden tusschon dier en
plant op 4 jaar tijd meet zij 18 centimeters.
Waarvan zij leeft, en lioe zij zich voedt weet
men niet.
De grootste sponsenvisscherijon vindt men
in Syrië, in de Adriatische zee en op de kus
sten van Tunisie, maar sedert eenige jaren
leveren Amerika en vooral de Floridaansohe
kusten insgelijks sponsen zij komen ook
van Cuba en de Bahama eilanden.
Er zijn vele manieren om sponsen te vis
sollen. De meest gebruikte wijze bestaat in
10 lot 15 meters diep in het water te dui
kelen en de sponsen van de rotsen, waar zij
zich hebben gehecht af te rukken
Men bedient zich ook van de duikelaars-
klok. Om te voorkomen dat men door de
haaien verslonden worde, moeten de spons-
TE HAiNE ST. PIERRE.
De glasblazers wijk te Haine Sl Pierre,
werd Zondag nacht dooreen vreeselijk drama
in opschudding gebraoht.
Het was kermis en een genaamde Jan
Swonende te Charleroi, was den dag bij
een zijner broeders, Henri S...., komen door
brengen.
Rond 111/2 ure 's nachts, ging de familie
S...., voorafgegaan door een orgeldraaier
over de Glasblazerijplaals, toen verscheidene
personen hen in het gi inoet kwamen.
Eene woordenwisseling ontstond, en zeke
ren Frans M...., kreeg eene klinkende oor
veeg.
Eene worsteling ontstond. Twee gendar
men der brigade van Morlanwelz, die in
burgerkleedij waren,,en het tooneel hadden
bijgewoond, kwamen tusschen.
Zij werden echter door de twisters niet her
kend, en een der gendarmen kreeg een ge
weldigen slag met een kneukelijzer in het
aangezicht. De gendarm werd erg gekwetst.
Dit ziende, trok de andere gendarm zijn
revolver en loste een scliot op dengene die
zijn gezel den slag had toegebracht. Jan
Sstorlte ten gronde en bleef op den slag
dood. Hij had den kogel in de linkerborst
gedrongen en deze had hem geheel door
boord.
Het lijk van Jan Swerd in eene nabu
rige woning overgebracht, terwijl ook de
gekwetsle gendarm zich in een naburig kof
fiehuis moest laten varzorgen.
Drie gendarmen te paard, moesten de gen
darmen die in het koffiehuis belegerd wer
den, komen ontzetten.
Het parket is ter plaats geweest.
delijk werden de reddingswerken aangevan
gen, doch de ongelukkige werd niet meer
teruggevonden.
Men weet niet of hij door den stroom
medegesleept werd, ofwel in de diepte zonk.
De identiteit van den drenkeling kon nog
niot vastgesteld werden. Ook werd liet lijk
nog niet teruggevonden.
Zullen zich op 2 September aan boord van
de Leopoldville inschepen MM. Van
Ermingen (8® vertrek) sektoroverste van le
klas Vannitsen, Baugniot, Hubert, Bridoux,
Duvivier, sektoroverslen van 2e klas Vuag-
niaux (3® vertrek), bestuurlijke agent 2® klas;
Achten (3e vertrek), Van den Eynde, Crom-
hez. Buysse, Gilsoii (46vertr.), Pelet (3®vertr)
bestuurlijke agenten 3e klas Van Camp
(3e vertr.) postoverste De Becker (3ewertr.)
Verhaeghe (id.), Thuysbaert (id.). Thisquen
(2® vertr.) Gilot (id.), Bongon (id.), Deliége
(id.), Vanderveken, Hollogne, Michaux,
Hautfenne, Versobaftel, Canon, Philippe,
Hennaut, Guerry, Devosse, Dessart, Depé-
ron, Lemye, Teuwen, Van de Vyvere, Hen-
nart, Danza, Vanhay, Baeck, Delsa, Jenot,
Braeckman (5° vertr.), Van Ermingen (3C
vertr.), Van Gils (id.), Ramby (2e vertr.),
Gilli (4® vertr.), Karleson (3® vertr.), Rolleri
(id.), Vinoke(id.), Jossiant (2® vertr.), Stae-
lens (id.), Vermoersch (id.), Vervaeke, Gla-
ser, (2? vertr.), Paucnenne, Lombaêrts,
Dryvel, Denomerenoe, Simonini, Strada,
Bomstein, Van den Kerchove, Firelli, Bou-
langer, Corillon, Pesci (4® vertr.) Van Mal-
deren, Glmid (3® vertr.), Karsten (id.), Sacré,
Helmers (2® vertr.), Nordstrom (id.), Ilmo-
nen, Chenuz (3® vertr.), De Muyer (2®vert.),
Grauer (3® vertr.), Van Hoev (id.), Adams-
son (2°-vertr.), Hennebert (3® vertr.), Labeye
(2° vertr.), Drapier (4°vertr.), Ganscht (id.),
.Brédart. (3® vertr.), Foëlen (2° vertr.), Jac
quet (id.), Clerdent (id.), Goisse, Geers
i(2® vertr.)
Eene Antwerpsche maatschappij had Zon
dag den stoomer Slad Zierikzee gehuurd,
om oen uitstapje te doen naar Vlissingen.
Hul reisje was opperbest afgeloopen en
's avonds legde de stoomer aan de Vlotbrug
aan.
De aankomst moest echter door een vreese
lijk ongeluk gekenmerkt worden.
Pas lag de stoomer stil en werden do
loopgangen aangelegd, toen de talrijke pas
sagiers als een man drongen, om van den
stoomer te zijn.
In het gedrang verloor een der opvarenden
het evenwicht en rolde in het water. Onmid-
GUNSTIG VOORUITZICHT.
De keizer van Duitschland en minister
Caillaux, hobben Zondag alle beiden eene
redevoering uitgesproken, waarin zij spra
ken over de groote weldaden en voordeelen
van den vrede. In die omstandigheden is het
moeilijk aan te nemen dat de vrede zou ge
schonden worden door een van de beide lan
den.
EENE OPLOSSING.
De Echo de Paris, zegt dat de onderhan
delingen op deze 3 punten draaien
1°) Militaire, politieke en bestuurlijke
herinrichting van Marokko door Frankrijk,
een Fransch-Marokkaansch leger, de ont
vangst der belastingen, enz.
2°) Toegestane waarborgen aan de econo
mische belangen van Duitschland, betrekke
lijk de douanen, da openbare werken, de
mijnen, enz.
3°) Territoriale vergoeding aan Duitscli-
lands in verhouding met de toegekende
voordeelen van Frankrijk in Marokko.
Over die 3 punten loopt nu de bespreking.
TE Ï-.ETJVE1V
De waarheidsliefde der tegenpartij.
De liberale pers is het hart in. Nu dat kan
niet verwonderen. Over enkele dagen schreef
ze nog dat er te Leuven ten hoogste een 5 a
6000 man ging zijn. Als men zijne lezers
zulke ezelarijen heeft opgediend dan is het
toch n:aar moeilijk later te moeten gaan
zeggen dat men zich bedrogen heeft, want
dat er in plaats van 5 a 6000 er ongeveer
honderd duizend manifestanten naar Leuven
zijn gegaan.
Enkele cijfers.
De Chronique, die diepe vlaamschha-
tende gazet, schat het op25,000 man, en dat
is dan nog met eene groote toemaat,niet waar
Chronique De Etoile heeft het op
zoo iets van 40,000 man de Petit Bleu
•heeft er 45,000 gezien.
De Dernière Heure die niets ziet dan
sport, en liefdedrama's, heeft te Leuven en
kel bij toeval 't is immers de moeite niet
waard een kleinen stoet gezien, zonder
geestdrift.
Honderd duizend katholieke betoogers, gij
die net zooals wij van half twee op de
plaats stonden, en enkel om zes uren klaar
kwamen om naar de statie te gaan wat
dunkt u van de waarheidsliefde onzer tegen
strevers Is het dan te verwonderen dat er
zoovele valsche punten zijn in de geschiede
nis, wanneer zij wordt opgemaakt door man
nen met zulk gehalte slechte trouw bezield.
De liberalen krijgen een gepast antwoord.
De Eclair heeft te Brussel een libe
rale correspondent. Deze liberale journalist
werd naar Leuven gezonden. Welnu deze
liberaal heeft er niot 25,000, of 40,000 of
45.000, maar 75,000 geteld en het getal
75,000 opgegeven aan de Eclair Ziehier
onze Belgische liberalen in deftLe papieren
De Peuple heefter 70,000 gezien.
De Peuple van Brussel, hoewel zeer
zeker het minimum getal betoogers opge
vende, zegt dat men het getal deelnemers
mag schatten op 70,000 man. Pakt dat vast,
liberale Chronique Etoile -", Petit
Bleu» en andere waarheidsrainnende hladem
Pakt vast, het is het brevet uwer eerlijkheid
en rechtzinnigheid
De Indruk bij de Tegenstrevers.
De «Peuple» schrijft over onze overmach
tige en overweldigende betooging
De indruk over heft geheel die er schijnt
uit voort te vloeien, bewijst dat het clerica-
lisme is, en zonder twijfel in België nog lang
eene enorme macht van dwsmelting zal
blijven, eene geduchte wcorslandsmach! .met
de welke men zal moeten afrekenen
Hij herhaalt dan het getal deelnemenden
Wij schatten de betoogers van Leuven op
70,000 en laat er eenigo regels verder
deze bedenking op volgen Het is eene
enorme mobilisatie van klaarhlijlcende krach
ten, waarvan niemand het bestaan ontkent».
Het is onbetwistbaar dat de oude katho
lieke partij reserven heeft vau wilskracht,
van goestdrift, van overstelpende slrijdzuch-
ligheid, en het zou dwaas zijn hem de macht
le ontkennen- van 100,000 betoogers op de
heen te brengen.
Hunne liefde tot het volk
De liberale bladen zouden best doen hun
vuigen laster voor eigen rekening, of liever
voor rekening hunne)' bondgenooten te hou
den. Volgens die volksgezinde liberale
bladen, waren het in Leuven niets dan troe
pen met verwilderde, lage, gemeene gezich
ten. Zie zoo dat is goed Onze deftige
bevolking, onze fiere, kloeke, gezonde en
sterk-gespierde katholieke burgers uitmaken
voor al wat plat en gemeen is en hunne
bondgenooten, waarvan er velen zoo beestig-
zat liepen op 15 Augustus, die mannen voor
opzetten als het kruim, het uitverkoren ele
ment van de Belgische natie, dal is waarlijk
blijk geveu van de domste pretentie die
iemand kan bezitten en verblinden.
De Peuple zegt dat er Leuven veel
minder burgers en fabrikanten waren
dan te Brusselen dat bij de katholieken do
negen tienden werklieden waren. Welnu, is
het niet gelijk wij het altijd gezegd hebben
De katholieke partij is de ware en de echte
volkspartij.
De vechters
De Matin van Antwerpen geeft ver
slag over de opstooten en bewijst klaar en
duidelijk dat zij verwekt werden door de an
tiklerikalen. Op verschillende plaatsen heb
ben de gendarmen moeten chargeeren
Onze katholieke kinderen aangerand door
antiklerikale kerels
Zondag had te Geeraardsbergen een groot
katholiek turnfeest plaats. Het patronaat
van Molenbeek was er ook henen gegaan.
's Avonds bij het naar huis keeren,werden
de kinderen van de Patronage rond de Beurs
in Brussel door 150 liberale en socialistische
Jonge Wachten aangevallen. 3 kinderen
moesten in eene apotheek verzorgd worden.
Als het spel volop in gang was, kwamen de
katholieke Wachten van Sint Gilles daar
voorbij, juist van Leuven komend. Nu maak
ten zich de antiklerikalen rap uit de voeten.
Ze zouden een kwaad half uurtje gaan bele
ven hebben.
Eenige rekeningen
Het juiste getal reizigers kan nog niet op
gegeven worden, doch dit is reeds uitge
rekend.
In de statie te Leuven zijn er 60000 reizi
gers toegekomen in de statie van Ileverlé
5400. Bij die 65400 moet men voegen de
15000 man die uit de omstreken van Leuven
zijn gekomen, waarvan de meesten te voet.
Aan dio 80000 moet men toevoegen de reizi
gers gekomen met de drij lijnen van Diest,
Tervueren en Jodoigne, die te Leuven aan
komen.
Eene uitdaging aan de tegenpartij
Wij dagen de tegenpartij uit om te bewij
zen, hoe het mogelijk zou kunnen zijn, dat
de betooging van Brussel die maar zoolang
duurde als de betooging van Leuven, met dit
versohil dat er in den stoet van Brussël, ope
ningen waren die5, 10 zelfs 14 minuten duur
den, en ook 2 oponthouden,en dat te Leuven
geen enkel oponthoud werd gedaan, dat al de
maatschappijen ruig aaneen aansloten en ten
tweede, dat te Brussel de betoogers voorhij
de tribuun gingen in processiestap, en dat
te Leuven wij gingen op militairen stap, ja,
•bijna liepen voorbij de eeretrihnun wij vra
gen de tegenpartij ons te willen bewijzen hoe
er alzoo te Brussel 100.000, 200,000 of zoo
als' de Meuse schreef, 500000 betoogers
zouden kunnen geweest zijn, en te Leuven
enkel 75000, 45000, 40000, of zooals de
Chronique schrijft 25000Wij wachten naar
het bewijs.
Nog een raad aan de tegenpartij.
Op 15 Oogst kwamen le Brussel in de
statiën 48260 betoogers toe volgens ofli-
cieele opgaven. Welnu, wij verzoeken drin
gend onze tegenstrevers insgelijks hetzelfde
to doen voor onze heloogiitg, en aan den
Siaat te vragen hoeveel betoogers er Zondag
met de treinen te Leuven zijn aangekomen.
De bladen der tegenpartij hebben niet dirr-
ven schrijven dat er bij hen maar 48260 be
toogers met den trein toekwamen doch,
wij zijn zoo benauwd niet, en wij geven onze
tegenstrevers, de stellige verzekering dat
wij het getal reizigers gelijk het door den
ijzeren weg officieel zal worden opgegeven,
dat wij dit getal aan onze lezers zullen be
kend maken. Voelt ge nu antiklerikalen het
verschil dat er bestaat tusschen de katholieke
en de antikatholieke pers?
Telegrammen.
De II. Vader, de Koning. Mgr. Merrier
en Baron de Broquoville hebben ©lk een
schoon tegon-telegram gezonden aan M. De
Becke-Reiny, als antwoord op het telegram
door de Leuvensche katholieken gezonden
aan deze Doorluchtige Personaliteiten»
