4fl Reeks brieven van
M. Vincent Diericx
'T EEN EN ANDER
De moorderij van Dampremy.
ID C3r 3B 2L. ID
DE KLOOSTERS
öe slachtoffsrs van het vliegen
Inhuldiging van het Katholiek
Giidenhtiis ts Vilvoorde
Zeventiende jaargang n' 206.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Dijnsdag 5 September i 9 i I
ABONNEMENTENs
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds.
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
728» Steenweg van Waterloo» 723.
TE AALST
Kerlcstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van IWuffel'De Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3* bladz. ide regel) fr. 0,50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Een paar dagen na de ongeëvenaarde
Volksbet,ooging van Leuven, vond de
Gazette van Brussel liet noodig een
lang hoofdartikel te wijden aan de
kloosters. De Gazette zegt bewe
zen t' hebben dat het kloosterleven
zijne bron vindt in den gruwel voor de
eeuw en van 't maatschappelijk leven.
De wereldlijke mensehdie voor ideaal
heeft den vrijen mensch, bevestigt aan
houdend zijne persoonlijkheid, zijn
wil, zijn verstand, liij werkt om zijn
juist deel te verwerven van de goede
ren dezer wereld. Iiij verzekert de ge-
slaclUsvoortzetlirTg hij offert zich op
voor zijne familie en voor zijne 1 "nde
ren. Hij wil het is nog altijd de
wereldl.'ke mensch dat de recht
vaardigheid de persoonlijke verant
woordelijkheid tot groi.dslag hebbe,
dat ieder zelve do straf zijner fouten en
de belooning zijner verdiensten drage.
De kloosterling hecht aan dit leven
geen belang, bij beschouwt het lijden
en de aardsche ontberingen als het
opperste goed. Iiij doet afstand van
zijnen wil, van zijne persoonlijkheid,
van zijn verstand van al zijne vermo
gens. Hij onderwerpt zich blindelings
aan den aangenomen regel, aan. het ge
zag van eene overheid.
De familie de burgerlijke en de
maatschappelijke'plichten bestaan niet
voor hem. Hij veracht het huwelijk.
Verders zijn de kloosters bevolkt met
schijnheiligen, booveerdigen, heerscb-
zuchtigen, onbekwamen en maatschap
pelijke misbaksels, (déchels sociaux.)
De kloosters houden zich bezig met
onderwijs om dó verspreiding der we
tenschap t^e-en te houden, ze te mis
vormen en te verslaven aan het dogma.
De vraag komt dan Gaan wij aan
die anormaleen mysóeke maatschappij
besliste xegenkainpster van de wereld
lijke en natuurlijke maatschappij, gaan
w j daaraan de vorming van den geest,
van het geweten, van het hart onzer
toekomstige geslachten aan toevertrou
wen, die zij enkel kan doordringen
van haren betreurensweerdigen geest
Wij willen dat die bijzondere maat
schappij bestaat door hare eigene mid
delen en de hulp van hare vrienden en
bewonderaars.
De hierboven aangehaalde punten
komen dus allen uit de liberale üa-
v -Up van Brussel. Het zal niet noo
dig zijn ver in te gaan op de werkelijke
domheden die er in dit artikel )i°sloten
liggen. Van den eenen kant opheme-
lingen van den wereldlijken mensch, die
om den bliksem niet verdiend zijn in
vele omstandigheden. Waar is onder
andere de persoonlijkheid, de vrije wil
van de vrijdenkers en vrijmetselaars,
die geheel hunne, vrijheid alstaan aan
de loge? Waar is dc vrije wil van de
mannen, die als zij 25 of 30 jaar oud
zijn of min of meer,een testament teeke-
nan, dat ze allen bijstanden alle hulp
van den priester weigeren, hoewel het
zoo overdikwijls gebeurt, dat diezelfde
menschen op hun lijdensbed, uit vrijen
wil om een priester roepen, doch be
waakt worden en onder de klauwen
der loge moeten blijven
De eerbied van den wereldlijken
mensch voor het huwelijk en de fami
lie, daar heeft het liberalisme niet
hoog mede op te loopen. Is het het
liberalisme niet, die een der hevigste
verdedigsters is geweest en nog is van
de echtscheiding. En de duizenden en
duizenden echtscheidingen die er he
dendaags worden uitgesproken, zijn ze
niet het gevolg van de menschelijke
zedenleer, gelijk het liberalisme deze
verspreidtEn als de echtscheiding
plaats heeft, wat wordt er dan van het
huwelijk, wat blijft er over van de
familie, wat gewordt er van de kinde
ren... Gij hebt daar niet over meets
klappen, liberale Gazette Doch er
is meer, gij spreekt dat de wereld
lijke de laïeke mensch, zich opof
fert voor zijne kinderen. Dit zouden
de kristene vaders en kristene moeders
mogen zeggen, maar niet die mannen
die de echtscheiding voorstaan, aan
moedigen en verspreiden dit mogen
de katholieke huisgezinnen zeggen,
maar niet degenen die te laf zijn om
talrijke kinderen groot te brengen
niet degenen, die zich zooals wij op
27 Augustus nog te Leuven hebben
moeten vaststellen aanstellen als de
propagandisten van het neo-malthusia-
n isme.
Er blijft ons nog een woord te zeg
gen over onze kloosterlingen, hoewel
onze lezers en lezeressen daarvan ge
noeg op de hoogte zijn. Ja, het is
waar, dat de kloosterlingen, het lijden
en de ontberingen beschouwen als het
opperste goed, doch niet om het lijden
en de ontberingen in zich zelve, maar
om de verdiensten die zij er uit kun
nen trekken.
De kloosterlingen aanzien alzoo het
lijden, in den hoogeren zin, als een
goed, doch die ontberingen aanzien zij
als een goed voor zich zelve, doch niet
voor een ander. Wel integendeelEn
daarom zijn onze kloosterlingen daar
te vinden waar de droevigste ziekten,
de hevigste en geweldigste pijnen te
verzorgen en te verzachten zijn.
Dat onze kloosterlingen misbaksels
zijn, op zulke domme pretentie van
wege de goddeloozen, antwoorden wij
niet.
Doch nog iets hebben wij aan de
Gazette - te zeggen en daar eindigen
wij mee Gij, Gazette en al uwe
trawanten, zooveLn ze zijn, gij hebt
het recht uwe kinderen niet toe te ver
trouwen aan de kloosterlingen doch
dat betreft uwe kinderen maar aan
onze kinderen hebt gij niets te zeggen;
van de 8ÜOOOO katholieke kinderen,
daar zijn de katholieke huisvaders
baas over en daarom ook zullen die
huisvaders, niet gij, beslissen, aan wie
zij hunne kinderen zullen toever
trouwen.
Moedig gesproken en schoon
gehandeld. Zoüdag 27 Oigst, was
liet feest te Geeraerdsbergen. De jonge tur
ners van Molenbeek waren er ook henen
geweest, en bij bun terugkeer werden ze te
Brussel door de goddeloozen wel tienmaal
sterker in getal en veel ouder van jaren, aan
gevallen. Hun vaandel werd verscheurd. De
Breydelszonen van Geeraerdsbergen hebben
nu eene som gelds naar Molenbeek gestuurd
om een nieuw vlag te koopen. Zij vragen
tevens of men te Molenbeek geen feest kan
op touw zetten, en dat zij er zullen tegen
woordig zijn. Dan zullen we zien of die laf
hartige», die zoo stout zijn als zij tegenover
kinderen staan, ook zoo moedig zullen zijn
als zij met mannen» hebben af te rekenen.
Zie, dat is schoon gesproken. We ver
wedden er eene hesp op, dat de goddr*loczen
ditmaal wel in hunne pijp zullen blijven. Ze
zijn maar erg als ze tegenover kinderen
staan, ofwel tien zijn tegen één.
ftlaas* liegen, jongens S Wat
we sinds enkele maanden vooral hebben
tegengekomen aan leugens in de goddelooze
bladen, is effenaf ongehoord.
Een staaltje van Vooruit vau Donder
dag 31 Oogst. Hij schrijft: Wat verschil
tusschen do klerikale en antiklerikale geko
zenen. Op 15 Oogst gingen de antiklerikale
gekozenen mede in den stoet. (Hij vergeet te
zeggen dat er ten lange laatste nog een half
dozijn overbleven,al de overigen waren gaan
loopen). Te Leuveu zaten de klerikale geko
zenen aan een ferm banket, terwijl de een
voudige menschen konden marclieeren.
Wij waren ook bij die eenvoudige men
schen, en wij antwoorden aan «Vooruit
Het parlementair banket had plaats en was
afgeloopen vóór den optocht van den onzag-
gelijken stoet.
Ten tweede, hoewel wij zelve 5 uren in
den stoet hebben gegaan, hebben wij toch in
den stoet de volgende mannen ontmoet
Volksvertegenwoordiger Moversoen en Heer
Baron do Bethune aan het hoofd van 't arron
dissement Aalst M. Van Cauwelaert aan
't hoofd der Vlaamsche studenten M. Helle-
putte aan 't hoofd van den provincieraad van
Limburg, die voltallig in den stoet urenlang
defileerde; M. volksvertegen woordiger Kerck-
hove d'Exuerueaan 't hoofd van de mannen
van zijn an ondissementvolksvertegenwoor
digers Henderickx, Pirmez, en zoovele, zoo
vele andere gekozenen.
Ziedaar, o waarheidslievende Vooruit
hoe gij de waarheid voorstaat, en hoe uwe
verdwaalde lezers do grofste lougens met
volle karrevraebten mogen slikken... Dit
maal hebben wij honderd duizend mannen tot
getuigen van uwe leugentaal y
Aan 't volk van Aalsïen Om
liggende. Het grootste werk van
dezen tijd waaraan wij katholieken kunnen
meehelpen, is de volksverheffing. Die verhef
fing is enkel mogelijk door goede scholen
waar opvoeding en onderwijs onafscheidbaar
gepaard gaan. Tot die volksverheffing gaat
\alst weer een grooten en gewichtigen stap
doen, door het oprichten van eene moderne
ambachtsschool.
De bijval van die nieuwe inrichting is van
nu af verzekerd. Doch koken kost geld, zegt
moeder de huisvrouw. Dit zeggen ook de
inrichters der ambachtsschool 'en daarom
hebben zij het gelukkig gedacht gehad eene
Vlaamsche Kermis op touw te zetten,
waar ieder zich voortreftelijk zou kunnen
verzetten en waarvan de winst geheel en al
zal ten goede komen aan de moderne Am
bachtsschool Wie, z«'u er kleinhartig ge
noeg zijn, om zulk werk niet ten volle te
steunen
Nieuwe goddelooze normaal,
school. Op 20j0ctober gaat te Tirle-
mont eene goddelooze normaalschool open.
De lessen zijn kosteloos, en op den hoop toe,
zal de provincieraad van Brabant bij voor
keur de studiebeurzen voor behouden voor
de leerlingen van Tirlemont.
Door den duur zullen de leerlingen der
goddelooze normaalscholen,op den hoop toe,
nog geld bijkrijgen in plaats van honderden
franken per jaar uit te geven. En zeggen dat
de katholieke normaalscholen geen cent krij
gen van die goddelooze besiuren. Is dat de
gelijkheid Volgens de goddeloozen wel,
maar volgens ons niet 1
Eene belangrijke verklaring.
Men zal zich herinneren, dat tijdens do
vastenavonddagen, do E. II. De Jongh,
pastoor van Dampremy en zijne meid, in do
pastorij vermoord werden.
Talrijke aanhoudingen werden gedaan, in
verband met deze moorderij, doch de moor
denaars konden niet ontdekt worden.
Reeds dacht men dat de zaak zou moeten
geklasseerd worden en het onderzoek was
tijdelijk verlaten, toen nu dezer dagen eene
belangrijke verklaring werd afgelegd, door
een persoon die thans in het gevang van
Doornijk opgesloten is.
Deze heeftnamelijk verklaard, dat zekeren
D.., een der drie kerels, die te Rumos-bij-
Doornijk aangehouden werden eenige dagen
na de misdaad, en in bezit gevonden werden
van gestolen kerk voorwerpen, hem zou be
kend hebben,een der moordenaars te zijn van
den E. H. De Jongh en zijne meid.
D... is thans nog in het gevang van Vorst
'Opgesloten. Hij zal met den verklikker ge-
koüfronteerd worden.
Nog drie vliegers gedood.
Zaterdag zijn wederom drie vliegers tij
dens hunne proefnemingen gedood geworden.
De akelige lijst wordt dus, om zoo te zeg
gen, mot den dag nog langer.
Een officier verkoold.
Luitenant de Grailjy, van het 6de regiment
kurassiers, vloog Zaterdag morgend in den
omtrek van Troyes, toen zijn toestel ten ge
volge eener hapering aan den motor met
groote snelheid viel. De officier geraakte on
der den motor beklemd, en door den schok
ontplofte de motor. De ongelukkige kon
niet gered worden en toegesnelde personen,
moesten den officier levend zien verbranden.
Zij spanden hunne paarden aan de brandende
deelen van het vliegtoestel en konden zoo
den officier verlossen. De ongelukkige was
echter reeds bezweken en de linkerkant was
geheel verkoold.
Nog een officier gedood.
Kapitein Gamine, een der beste Fransche
officiereu-vliegers, wilde zich Zaterdag met
zijn vliegtoestel van Versailles naar Toul
begeven. Een andere officier zou dezelfde
reis ondernemen. Beiden stegen schier ge
lijktijdig op. Kapitein Gamine volgde zijn
gezel, toen boven de gemeente Vanville de
linkervleugel van zijn toestel loste. Met dui
zelingwekkende snelheid viel kapitein Ga-
mine ton gronde. Het toestel werd geheel
verbrijzeld en een koperen buisje doorboorde
den schedel van den ongelukkigen officier.
Toen men dezen vond bad hij reeds ogehou-
den te leven.
Zijn gezel, dieniets van het ongeluk ge
zien had, zette zijne reis naar Toul voort en
kwam er veilig aan.
Een iersch vlieger gedood in Amerika.
Do Iersche vlieger Frisbie, die Zaterdag
te Norton (Kansas) eenige proefnemingen
deed, is met zijn toestel van eene hoogte van
dertig meters gevallen. Frisbie werd onder
den motor verpletterd en bezweek een uur
later.
Op Zondag 3 September is te Vilvoorde
het nieuw Gildenbuis der Katholieke Volks-
werken ingehuldigd, dat op drij maanden
tijd is opgebouwd geweest, dank aan de
onvormoeihare werking van den Eervv. Heer
Deken Van Reeth.
Hel is een waar prachtgebouw, het schoon
ste in zijn aard misschien va al de gilden
huizen van het land. In de groote zaal zijn er
zitplaatsen voor 1200 toehoorders
Tien nieuwe vlaggen van de onlangs inge
richte Vereenigïngen zijn gewijdgeweost door
MgrLegraiveJiulpbisschopvan Meehelen.Im
mers sedert het laatste Congres van Maat
schappelijke Werken, in Mei 1911 gehouden,
zijn de katholiek© volkswerlcen als opgescho
ten uit den grond
Eero en hulde aan die dappere werkers
van Vilvoorde.
Een stoet van ruim 6000 betoogers, met
muziek en schitterende vlaggen, toog in den
namiddag geestdriftig door de straten van
het Brabantsche steedje.
Om 5 ure was hst algemeene vergadering;
duizenden toehoorders waren aanwezig.
Mgr Legbaive bracht in korte maar tref-
fei.de woorden hulde aan de schoone wer
king der katholieken van Vilvoorde. De
schoone Vlaamsche aanspraak van dien vol
bloed Waalschen prelaat, die sinds een paar
jaren eerst, onze taal beeft aangeleerd, ver
wekte een ongemcenen geestdrift.
M. Carton de Wiart, minister van Rechts
wezen, sprak namens het ministerie. Her
haalde malen en uit duizende monden klonk
het op zang Leve Carton Leve Carton
Eon populair man, voorwaar l
Hij sprak een programma-redevoering
uit. Onze werking zal steeds meer om meer
een maatschappelijke werking zijn hervor
ming der Raden van Nijverheid en Arbeid
regeling van den huisarbeid, werkerspen
sioenen, enz... Tevens ook zullen wij onze
bijzondere aandacht vestigen op het werk
der zedelijke bescherming van kinderen en
zwakken.
Dat is ook. en in de eerste plaats, een maat
schappelijk werk. en dat zal mijne taak zijn
als minister vau Justicie. Op die baan zal ik
de voetstappen volgen van wijleu minister
Lejeune.
De christene liefdadigheid, zegt de rede
naar, moet steeds de ziel blijven van alle
maatschappelijke werking. Verders schand
vlekt hij de houding der tegenpartijen en
eindigt met het besluit te trekken uit de
grootsehö betooging van Leuven, 1) dat de
schoolkwestie vooraan op ons programma
staat, 2) dat wij ze zullen oplossen, 3) dat de
vrijheid der huisvaders zal gewaarborgd zijn.
Daarvoor is gansch het ministerie, ganseh de
Rechterzijde, gansch het katholieke leger,
eensgezind geschaard, sterker dan ooit
Herbaalde toejuichingen onderbraken den
redenaar, en hij wierd op -t einde door eene
daverende ovatie en geestdriftige kreten be
groet.
Na hem sprak onze confrater Philippe De
Munnynck, van hot Volk van Gent,
wiens klinkende stem, luid galmde over die
zee van menschen, en hij bezwoor hel volk
getrouw te zijn aan zyn verleden van gods
diensten vrijheid. (Luide toejuichingen).
Advokaat Bosteels van Aalst, bekwam
daarna het woord en wekte in eene meester
lijke redevoering de katholieken op tot den
strijd. Wij hoeven niet te vreezen zegde hij
onze vijanden zelf geven ons machtige wa
penen. Aan de werklieden zullen wij gaan
zeggen dat de socialisten liet vertrouwen der
werklieden verraden en allen maatschappe-
lijken vooruitgang opofferen voor hun gods
diensthaat; aan de liberalen, dat zij alle zelf
standigheid verloren hebben en geen reden
meer hebben van bestaan.
Het Kartel zal ons versterken en hun ver
zwakken.
Al wij de schoolkwestie stellen, niet als
een politiek programma, maar als een maat
schappelijke maatregel, maken wij zo ons tot
een duchtig wapen.
Maken wij dan gebruik van al die wapens,
besluit de redenaar, wezen wij eene partij
met breedopenstaande rangen voor alle Bel
gen van goeden wil, gaan wij tot het volk,
stichten wij het Goed t.t., het maatschappe
lijke Goed, en allen te zamen met geestdrift
en vertrouwen tot den aanval en naar de
zege(Langdurige en geestdriftige toe-
juicliingeu.)
M. Fieullien van Brussel en volksver
tegenwoordiger De Bue doen nog een laafc-
sten oproep in korte woorden en de verga
dering wordt geheven onder de vurigste
geestdrift.
Onlusten. De verantwoordelijkheid.
De liberalen en socialisten hebben getracht
de ergste onlusten te verwekken. Zij mis
handelden kinderen, waaronder een meisje
van twaalf jaar en een geestelijke. Vrouwen
uit burgerslmizen heleedigden do priesters
en riepen scheldwoorden op een groep waar
de groote volksvriend Pater Rutten in aan
wezig was De katholieken waren verplicht
in groepen naar de statie te gaan en stoksla
gen wierden gewisseld. Zonder de aanwe
zigheid en de tusschenkorast der gendarmen,
zouden er erge feiten gebeurd zijn en bloe
dige botsingen ontstaan zijn. Die onlusten
zijn wij te danken aan het liberaal bestuur
van Vilvoorde, dat het gespuis vrij liet be
gaan. De gendarmen moesten gevraagd
worden door de hoogere overheid.
Het is w ederom eens te meer I„wezen dat
daar waar de liberalen meester zijn, de straat
toebehoort aan de socialisten en omwente-
laars. Dat alle deftige en vreedzame lieden
er op nadenken
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
XVI.
22 Juni 1911.
Vischvangst op den Wangermee
Aankomst te Lukonzolwa
Vijf uren sloeg de morgendklok, toen we
op den Wavgenneeboot ontwaakten. Bed
afbreken en op vouwen, eene tas warmen
koffie nemen, en daar schuifelt de kapitei*
het signaal om het anker te lichten. De boot
schuift over 't water met eeue snelheid van
15 kilometers per uur. Op dit oogenblik,
genieten we eenen zonnenopgang gelijk er
maar te bewonderen zijn in volle water. Het
morgendgoud blinkt reeds als vuur maar
plotselings komt de zon tevoorschijn en ze
verguit den waterplas, die met den hemel in
één goud versmelt. Zoo snel is de vaart van
den boot dat men gestat ig de zon ziet aan
groeien en- de vuurbol, weldra op zijnen
maximum, slaat, door zijn overvloedig licht,
uwe oogeu als met blindheid.
De heer Goor neemt de diepte van het
water men moet behendig zijn om op een
vooruitvarend schip het water te peilen. Men
vindt 3 meters een wat verder 4 en zoo
varen we onverpoosd tusschen de Belgische
en de Engelsche kolonie, links Belgenland,
rechts Engeland. Om 8 uren 10 minuten,
meet het Moera-meer 8 meters diepte, weldra
9 meters en het oogenblik schijnt aan onze
visschers gunstig om het slijpnet uit te wer
pen.
De boot vertraagt zijnen gang. Om 10 uren
30 minuien, wordt het net opgehaald en
geeft als uitslag 34 kilos visch 90 visschen
in getal. Er waren er van 2 kilos er waren
er met baarden er waren er van 42 centime
ters lengte. Die eerste vischvangst was
voldoende, gezien de ongunstige omstandig
heden volle dagen gedruis van den stoom
boot.
De tweede vangst, van 11 uren 10 tot 1
uren 40, gaf 40 kilos visch. Twee visschen
hadden 2 1/2 kilo, één 2 kilo, de langste
hadden 75 centimeters
Daar we de kusten van Lukonzolwa
naderen, merkt het peillood dat het water
meer en meer ondieper wordt. Zoo daalt de
maat van 9 meters diepte op 8, 7, 6, ten
slotte op 3 meters.
Niets doet vermoeden dat op de kusten een
levendig mensch verblijft er zijn noch
buizen, noch hutten te zien steile bergen,
dicht geslotene bosschen,zie daar het eenigste
wat het oog aantreft.
De Wangennee stopt op een 500 me
iers van het strand. Een prauw komt aange
varen. Daar mijn verblijf in Lukonzohea
vermoedelijk 8 dagen duren zal, heb ik de
onmisbare kassen en koffers uitgekozen en
het overige blijft op den boot om te Picelo
afgelost te worden in 't huis van M. Goor.
We stappen in de prauw, een ware kloef.
Gewiegeld tot aan de vaste aarde, ontmoeten
we daar 1® onzen besten vriend Pieter Gosyn
van Burst, die ons een gezellige en gedien
stige medereiziger >vas op den Oceaan. 2® dn
