REUSACHTIGE BRANDRAMP TE ANTWERPEN
Da Volkswelvaart
0
Da houtstapels van den Ferdinandnspoltler in brand. - De pompiers van Gent en Brussel ter plaats. - Overgroote schade.
De Vlaaoische
Kermis
'T EEN EN T ANDER
Gala in de Skating Rink
Donderdag 14 September 1911
O
vv-v
Senators Volksvertegenwoordigers
Gemaskerd Kinderfeest
PRACHTIGE
CINEMAVERTOONING
DE BRAND TE ANTWERPEN
Zeventiende jaargang n' 214.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN-
maanden 4 franken. Een jaar 8 franken,
liibcnrijviiig in alle postlmreelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. (3*
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. «4
BUREELEN
TF BRUSSEL
728» Steenweg van V»aie3*loof 723.
TE AALST
OKerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van NuffeBDe Gendt.
AANKONDIGINGEN!
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3» blauz. ide regel) fr. 0,50
4° bladz. (de regel) fr. 0,30
Finauc. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per resrel) fr 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, herstelt. (per regel) fr. 2.U0
Overlijden (per regel) fr. 2,U0
Wij hebben gisteren geschreven dat
de werklieden nanr vreemde landen
uitwijken omdat België te overbevolkt
is, en dat die uitwijking niet enkel is
waar te nemen bij de werklieden, doch
eveneens bij de Landbouwers, bij de
ingenieurs, de advokaten, de officie
ren, de handelsbedienden en nog vele
andere reeksen van personen. Ook de
rijke wereld wijkt uitIn Antwerpen
is de zoon van den oud-volksvertegen
woordiger M. Koch uitgeweken naar
Canada, te Gent is het de zoon van
volksvertegenw. M. Arthur Verhaegen
en met hem nog een aantal leden van
aanzienlijke en welstellende familiën.
In de hoogere handelsschool te Ant-
weipen zeggen de Jezuïeten ronduit
aan hunne leerlingen Met de besteen
uitgebreidste studiën is er bier voor
het meerendeel der uwen geen weg te
maken, al de bureelen, al de fabrieken
zitten opgepropt, cn waar er ééne
plaats leeg komt, daar staan er tien
gereed om die plaats in te nemen,
tenzij als het plaatsen geldt waartoe
eene gansch bijzondere bevoegdheid
van noode is. Er is voor u maar een
uitweg Uwe toekomst zoeken in het
buitenland, en dit op de eerste plaats
in Katanga, maar vooral in Canada.
Wij willen over die twee plaatsen
thans met in bijzonderheden treden,
doch wij vragen aan onze achtbare
lezers Hoe komt het dat zelfs de Je
zuïeten genoodzaakt zijn hunne leerlin
gen aan te sporen tot het uitwijken
naar verre landen? Ishet omdat België
niet voorspoedig, niet welvarend is
Geei ?z:n maar betzelfde antwoord
dient nerhaald Onze grenzen zijn te
beperkt om die overdicbte bevolkings
massa naar vereiscbte te voeden en op
te helpen.
En uit die overbevolking vloeit als
natuurlijk gevolg de uitwijking, zoo
wel van burgers als van werklieden.
En we zouden wel eens het middel
willen kennen, hoe onze tegenstrevers,
die nu toch d«*n al beknibbelen en af
breken, hoe zij in staat zouden zijn,
die uitwijking nutteloos te maken, of
tegen te houden.
Wie zich aan een ander spiegelt,
spiegelt zich gewoonlijk zacht, zegt het
spreekwoord. En daarom moet bet
Belgische volk zich spiegelen aan de
naburige volkeren. In militaristisch
oogpunt z';o wij hevige bestrijders van
elke nuttelooze uitgave, en tegen alle
vermeerdering van manschappen en
geschut, omdat dit strijdt regelrecht
tegen het algemeen welzijn van het
land. Wat gebeurt er in Frankrijk?
Eerstens, al de jongens moeten naar
de kazerne, doch er komt nog wat bij
duizenden soldaten moeten jaarlijks
naar Algerië, Tunisië en Marokko, om
er ten gevare van hunne gezondheid
en van hun leven, Frankrijk's belangen
te verdedigen.
In Engeland worden er velen zede
lijk gedwongen, naar Engelsch-Indië,
naar Zuid-Afrika en andere Engelsche
bezittingen te vertrekken. Duitschland
stuurt duizerden zijner zonen jaarlijks
naar zijne koloniën. Zoo is het ook in
Spanje, Portugal, Rusland, Turkije
en meer andere landen. En wij
Ja wat moeten de Belgen doen De
oudste zoon moet enkel een jaar en
half in België onder de wapens blij
ven; voor ons is dit nog te veel, men
zou nog goed den diensLtijd eenige
maanden kunnen inkrimpen en men
had niet noodig over een paar jaren
eenige duizenden jongens meer naar
den troep te zenden. Doch wat groot,
wat enorm verschil met andere landen!
Niemand van ons moet naar den
Congo, niemand van ons moet naar
wilde en onbeschaalde streken. Op dit
gebied mogen wij Belgen van geluk
spreken.
Hebt gij Londen, Parijs, Rome,
Napels al bezocht? Zoo ja, hebt gij
niet verwonderd gestaan over die tal-
looze bedelaars, die duizenden dakloo-
zen, die door de straten slenteren en
's nachts onder Gods blauwen hemel
slapen Ook in België zijn er arme
lieden; maaralgemeen gesproken, wan
neer men de duizenden abme menschen
beeft gezien in de groote steden van die
vreemde landen, dag mag men gerust
zeggen, dat er in België eigenlijk geene
arme menschen zijn. Ah Ge moest ze
over dag zien, met hoopen, met gan-
sche benden, ter nauwernood gekleed,
ongekousd, ongewasschen, uitgemer
geld ah, ge moet ze zien 's avonds of
bij nachte, daar verb ij vend in groote
open schuren, uitgestrekt op stroo,
dan zou men eerst weten wat armoe
is, dan zou men wften, hoe gelukkig
de Belgen zijn, h >e zij God mogen
danken voor den groeten voorspoed
dien Hij ons Vaderland heelt geschon
ken.
Men toovert ook dikwijls met de
groote loonen die in Engeland worden
uitbetaald nu het is bewezen dat de
loonen der Engelsche mijnwerkers
thans kleiner zijn dan over tien jaar.In
1910 waren er in Engeland 270.000
ongelukkigen opgesloten in de Work
Houses 55 of bedelaarsgestichten, 539
duizend werden er onderhouden door
de openbare weldadigheid, 93,000
werklieden zitten opgesloten in de
zinneloozengeslichten. De uitstekende
werklieden, de echte specialisten in
hun vak, die ja, komen er schoone
loonen te ontvangen, maar tegen die
uitzonderlijke mannen, staat het ver
schrikkelijk leger der werkeloozen. In
1910 zeggen de statistieken, waren er
op duizend individuen, op 1000 perso
nen, 47 man die werkeloos waren.
Maakt uwe rekening voor eene stad
als Londen die nagenoeg 4 millioen en
half inwoners telt, maakt uwe reke
ning voor Liverpool, Glasgow en Man
chester, en zegt ons dan of de toestand
in Engeland, dat nochtans op handels
gebied de kroon spant, of dit alles
rooskleurig is, en of het gepast en
volksgezind is, den droeven toestand
in die landen te verbloemen, of te ver
duiken, en het vaderland, dat in zoo
vele opzichten, zoo heerlijk schoon is,
te bezwadderen en te lasteren
Wij zeggen dus aan ons volk Laat
uwe ooren niet hangen naar de verlei
dende, vleiende maar onvolksgezinde
taal van de demagogen leert begrij
pen, nu dat België zoo welvarend is,
wat reden wij hebben om tevreden te
zijn Wij weten het, vele menschen
schatten enkel de weerde der gezond
heid, als zij de gezondheid verloren
hebben. Vele Belgen zullen eerst voor
goed den welstand van hun land ken
nen, als hij zal verdwenen of gezakt
zijn Daarom roepen wij allen toe, die
het wel meenen met de belangen van
het land en met hun eigen welzijn
Loopt niet van de klavers naar de bie
zen, en 't is te laat den put gevuld, als
't kalf verdronken is.
Het kartel te Luik. Eindelijk
is het kartel gesiemd, de liberalen krijgen
7 zetels, de progressisten 2 e" de socialisten
7. De vijf katholieken worden vervangen
door 1 liberaal, 1 progressist en 3 socialis
ten. Zoo de 4 overblijvende katholieken ook
hun ontslag geven, zullen de liberalen 2, de
progressisten 1 en de socialisten ook 1 zetel
ontvangen.
De raad zou dan bestaan uit 13 liberalen,
13 socialisten en 5 progressisten. Het blijft
te bezien wat de bevolking van Luik er van
zeggen zal.
De EraiSolieVen te Loep.
De lijst der k i o.iekoii is te Lier vastge
steld. De vooruitstrevende katholieke kring
heeft 3 kandidaten gekregen op den alge-
meenen lijst.
H?üSdehe*o*>«; aan minister
de .re" ille.O p 1 Ooi ober viert
In t arrondissement Turnhout haar lioogge-
schalten gekozene, M. de Broqueville.
Reeds 140 maatschappijen hebben zich
aangegeven. Het feest belooft uitstekenden
hijv.il. Staatsminister Schollaort en minister
Renkin némen deel aan het banket.
Schoone politiek.—Te Antwer
pen moest kost wat kost het kartel tot stand
komen. M. Brandts liep in den weg.Weet ge
wat men besloot M. Brandts eene plaats te
geven in destal met eene jaarwedde van
•"'000 fr. M. Brandts nam aan. Op het laatste
echter werd het klaar dat de toestand daar
door nog niet goed was. en men heeft dan
nog geen beslissing genomen...
Als men op zulke wijze eene stad bestuurt,
en zoo openlijk den draak sle-kt met de
stadsdiensten, mag men dan niet zeggen, dat
de liberalen alleen in staat zijn te besturen
Ze meenen het toch
Chapelle is paan loopen.
Chapelle die v..or de rechtbank moet ver
schijnen voor hetigeval Seliollaert, ook voor
een aanslag op de vrijheid van den arbeid en
nog voor wat anders, is algauw naar Enge
land gevlucht, om aan de rechtbank te ont
snappen.
Hij blijft. M. Cooreman blijft voor
zitter der K.'ii)«*r doch M. Simoms. voor-
ziitor van den Senaat, zal door M. de Fave-
reau vervangen worden.
STAD AALST. SINT JOZEF
BEZOEK VAN DE HEEREN
LUISTERRIJK
Zondag, 17 September, zal de Vlaam-
sche Kermis te klein zijn, om al het volk
te ontvangen. Eene menigte feesten zijn op
touw gezet. Om half twaalf voormiddags,
zullen de Heeren Senators en Volksverte
genwoordigers officiéél een bezoek brengen
aan de Vlaamsche Kermis. Voor deze
gelegenheid zal er op de kiosk een prach
tig Concert gegeven worden.
's Namiddags om twee uren, zal een luis
terrijk gemaskerd Kinderfeest plaats grij
pen. Alle standen der samenleving, zoowel
de kinderen der volksklassen als deze der
hoogere standen, zullen hun best doen om
dit feest allerschoonst te maken. De inkom-
prijs is voor de kinderen beneden de 14 jaar
gesteld op tien centiemen. Aan de kinderen
die deelnemen aan het feest, zullen er tal
rijke en prachtige geschenken gegeven wor
den. Tot sluiten van dit groote en bevallige
Kinderfeest zal er een groote Tombola ge
houden worden.
Donderdag avond om half negen zal het in
de Skating Rink groote gala zijn. De zaal zal
schitterend verlicht worden met electrieke
gloeilampen.
Dus al de liefhebbers van Skating, nu
Donderdag 14 September, naar de Vlaam
sche Kermis naar de Skating Rink.
Waar de brand ontstond
Een vreoselijke brand, welke ten volle
deze herinnert, welke vier jaar geleden de
Ferdinanduspolder vernielde, is Dinsdag
nacht uitgeborsten in de houtstapels welke
den Ferdinanduspolder vulden.
Het was ongeveer 10 1/2 ure, toen het
vuur bemerkt werd in de hangaars 42 en 43,
in de houtstapels der firma Vermaeien. De
pompiers werden onmiddelijk verwittigd,
doch hoe spoedig zij ook ter plaats snelden,
hadden de vlammen bij hunne aankomst
reeds zulke grote uitbreiding ge--omen, dal
de pompiers tegenover eene ware vuurzee
stonden.
Mot eene ongelooflijke snelheid was het
vuur voortgeloopen, en men vreesde dat het
onmogelijk zou zijn den gang der vlammen
te sluiten. Het hout, dat reeds maanden lang
in de hangaars lag, en ten gevolge dor lang
durige hitte der maanden Juli, Oogst en
nu nog, poerdroog was, brandde als strooi.
De eene achter de andere vatteilen al de
houtstapels vuur en 't was waarlijk
een vreeselijk schouwspel
te zien, hoe ras de vlammen voortliepen. De
pompiers waren machteloos. Vooraleer da
pompiers hunne spuiten hadden .aangelegd,
stonden reeds verscheidene hectaren han
gaars in laaie vlam.
Van zeer verre werden de vlammen, die
zich bloedrood afteekenden in de duisternis,
bemerkt. Te Gent, Brussel. Aalst enz. kon
men zeer goed den gang der vlammen zien.
De eene achter de andere stortten de han
s-aars in, miljoenen ginsters in de lucht zen
dende, welke dan verder als een regen van
goud en vuur neerkwamen.
Gedurig kwamen nog ploegen pompiers
toegesneld. Vruchteloos poogden zij de vlam
men te beperken, ondanks hunne zelfopoffe
ring. Zoo zag men pompiers tusschen de
hangaars, andoren boven reeds brandende
houtstapels, nog anderen op de daken der
bedreigde huizen, alles doende wat maar
eenigszins mogelijk was, doch vruchteloos.
Het deel der haven, langs den kant van
den Ferdinanduspolder. liep groot gevaar
geheel vernield te worden. De havenkapi
tein zond al zijne sleepbooten,oin de schepen,
welke in het Mexikodok lagen in veiligheid
te brengen.
Men vreest eene ontploffing.
De opperkommissaris der policie, nam zelf
het bevel over de policie gelast met de orde
dienst. Men vreesde dat de vlammen een
dynamietvoorraad zou bereiken welke ergens
was verborgen en moest dienen voor de
werken der nieuwe droge dokken. Men
sprak reeds dat er 3000 kgr. dynamiet was,
genoeg om heel Antwerpen te doen in de
lucht vliegen.
Gelukkiglijk kwam de bestuurder der
werken allen gerust stellen.
Er bevonden zich slechts eenige kilogram
men dynamiet op de werken, Joch, deze
voorraad was in een ijzeren kistje verborgen
dat in een twee meters diepen put peslopt
was. Eene ontploffing was dus mogelijk.
Het vuur breidt zich nog uit.
De vlammen namen nog steeds grootere
uitbreiding. Men moest de groote kranen en
eene reeks waggons, welke reeds in brand
geraakten, in der haast wegsleuren. Op het
zelfde oogenblik geraakte ook d gaarkeuken
EmbrechU in brand.
De deuren werden opengebroken, om te
trachton de meubelen te redden, terwijl het
dak reeks volop in brand stond. Men wist
nog niet of deze inrichting vernield is, daar
men het huis weldra moest veria ton.
In de verte ziet men ook een roode gloed.
Men zegt dat de De Glercksteeg in brand
staat.
De dertien huizen welke de Eekerenstraat
begrenzen, worden erg bedreigd.
De inwoners zijn allen gevlucht, het kost
baarste medenemende dat zij bezitten zij
hebben als een kampement opgeslagen, op
de vage gronden nabij den Eeckerschen
steenweg.
De arme lieden zien achtereenvolgens
hunne huisjes in brand geraken.
De De Glercksteeg wordt nog steeds zeer
bedreigd.
De vernielde woningen stonden midden de
houtstapels cn van zoodra het vuur eene
zekere uitbreiding nam, was het zeker, dat
de buizen gingen door het vuur ingesloten
en vernield worden.
Arme dieren.
Meest al de inwoners der Do Clercksteeg
en van de Eekerenstraat zijn duivenlief-
hebbers.
Toen de brand uitbarstte, en eenen hellen
gloed over den omlr-'k verspreidde, vlucht
ten de duiven naar buiten. De arme diertjes
bleven boven den vuurkolk draaien tol zij
uiigeput, in de vlammen stortten...
In den muur, welke de De Clercksteeg
van den Ferdinanduspolder scheidt, is eene
groote opening gemaakt, langswaar de inwo-
woners dei- steeg hunne meubelen in veilig
heid brengen.
Roerende tooneelen hebben plaats. Om
middernacht vatte ook de statie van het
hout dok vuur. De hangaars langsheen de
spoorbaan werden ten gronde vernield.
De pompiers van Brussel en Gent.
Schepene Cools, die repds bij het uitbre
ken van den brand ter plaats was gesneld,
deed per telefoon de pompiers van Gent en
Brussel ter hulp vragen, daar men niet re
den vreesde, dat al de dokken zouden in
brand geraken.
Ook de troepen werden ter hulp gevraagd,
om de pompiers en de policie te helpen. De
genietroepen graven loopgrachten en wer
pen dammen op, om te trachten het vuur te
beperken. Andere soldalen trekken het gras
uit, dat ten gevolge der droogte zeer gemak
kelijk brand en het vuur verspreid.
Het vuur beperkt.
Om 3 1/2 ure, Woensdag morgend, werd
uit Antwerpen gemeld, dat het vuur als be
perkt mocht aanzien woreen. Aan blussehen
moet niet gedacht worden. Alles wat zich
binnen den vuurkring bevindt, moet ver
nield worden.
De pompiers van Brussel, vergezeld door
M. Max, burgemeester, zijn rond 3 ure ter
plaats gekomen. Zij moesten niet werken.
Van den toren der Gentsche pompiers-
kazern zag men zeer gemakkelijk den over-
grooten vuurgloed die zich over Antwerpen
verspreidde.
De heer bevelhebber Achtergaele, nam
dus spoedig de noodige voorzorgmaatregelen
geval de hulp onzer brandweermannen
zou ingeroepen worden.
En inderdaad vijf minuten voor midder
nacht kwam het telegram toe, de hulp der
Gentsche pompiers inroepende.
Terstond werd de groote stoompomp in
orde gebracht en tien man, onder bevel van
kapitein Achtergaele en luitenant Verbeke,
vertrokken er mede naar de Zuidstatie ten
einde zich naar Antwerpen te begeven.
Ook de heer Welsch, gewezen bevelheb
ber toog mede naar de plaats der ramp.
De pompiers namen ook met zich 1400
meters darmen. Ongelukkiglijk was de bij
zondere trein, slechts om twee ure gereed.
Zooals men weet, geeft deze stoompomp
6000 liters water per minuut.
Zij zullen waarschijnlijk ook niet moeten
werken hebben, daar zij schier terzei filer tijd
als de pompiers van Brussel ter plaats kwa
men.
De schade
Het is ongetwijfeld nog voorbarig, nu reeds
over de schade te spreken, terwijl het nog
volop aan 't branden is, doch men mag verze
keren, dat er met miljoenen zal moeien ge
rekend worden.
Men meldde uit Antwerpen, datmen nooit,
zelfs niet over vier jaar zulken geweldigen
brand gezien heeft. De oorzaak der snelle
uitbreiding is zonder twijfel de droogte.
1907 en 1911
De brand welke op 3 September 1907,
ook de hangaars van den Ferdinandus polder
vernielde, richtte voor 7 miljoen frank scha
de aan.
Gekwetsten.
Naar men zegt werden zeven personen tij
dens de bestrijding van bet vuur gekwetst.
Onder de slachtoffers bevinden zich een on
derofficier on een soldaat van het regiment
der genie, die door bijlslagen gewond wer
den, toen zij hangaars omverhaalden'
Verscheidene pompiers werden ook min
of meer erg verbrand en moesten naar het
gasthuis .overgebracht worden.
