De vergadering
OORLOG
Dijnsdag 3 October 1911
m
Gr _£r J T i IZD
KATHOLIEKEN KIESBÖND
van 15 October 1911
_Jr i
Kstholieke Yelltskring St Jozef
Redevoering van den heer Burge
meester Giieeraerdts.
Aanspraak van Br Be Naeyer
Redevoering van den heer Hendrik
Van dsn Brsrat.
Aanspraak van M. Van de VeMe.
Aanspraak ran den heer
Barsu Lodewijk de Bethune
Aanstelling van den E. H. Puissant,
Pastoor van St- Jozef, ais Voorzitter
van den Volkskring St. Jozef.
Italië en Turkyë
Zeventiende jaargang n' 230.
2 CENTIEMEN HET NUMMEN
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van bet land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. i*
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.- tg
BUREELEN
TE BRUSSEL 1 TE AALST
723/ Steenweg van Waterlooa 728. I e, Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. O 60
3« bladz. ide regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
Fiaanc. aankon, (per regel) fr; 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
VAN DEN
Boer de I'eeks wa;i 8 jaar.
Sosfeels Eugeen
de Bethune Louis, Baron
Ce Coninck August
De Hert Felix
De Naeyer Theodoor
Duwez Albert
Gheeraerdts Leo
Van den Gremt Hendrik
Van den Steene Edward
Van de Velde Alexander^,
Boor da peaks wars 4 pa:
4
fileert Louis, (zoon)
Zondag hadden wij hier te Aalst, de eigen
lijke opening van don kiesstrijd, van de
katholieke werking voor de gemeentekie-
zingen.
Om 5 ure had eene eerste vergadering
plaats in de ruime zaal van de Sint Jozefs-
patronagie. Geheel de groote uitgestrekte
zaal was proppensvol en de verschillige
sprekers, die achtereenvolgens het woord
voerden en het katholieke programma ver
dedigden werden geestdriftig toegejuicht.
Mijnheeren
Bij het naderen eener gemeentekiezing is
het de gewoonte dal de dienstdoende raads
leden komen rekening geven voor hunne
kiezers over het vervullen van hun mandaat,
maar ik denk dit gansch onnoodig daar een
ieder ziet en weet wat het katholiek bestuur
al gedaan heeft ten voordeele der welstand
om er medeburgers, der uitbreiding van ban-
del nn nijverheid, der verschooning en ge
zondmaking onzer stad.
De eerste bezorgheid uwer gekozene is
geweest de gezondmaking onzer slad;onder-
aardsche goten zijn er gemaakt in alle
wijken der stad, onreine huizen zijn met
honderden afgebroken of verbeterd en met
fierheid mogen wij er op wijzen dat ingevolge
de otficiëele gouvernements statistieken de
stad Aalst, de gezondste verblijfplaats is van
gansch het land. (Toejuichingen).
De tweede bezorgdheid van ons katholiek
bestuur is go.veest het onderwijs meer dan
200,000 franken werden hieraan besteed en
met fierheid mogen wij hierop aandringen
dat bij de laatste inschrijving der mililianen
voor liet leger er nauwelijks 2 1/2 ten hon
derd waren die hier in Aalst gansch ongelet
terd waren. (Toejuichingen).
Walmen ons verwijt, Mijnheeren, dal. dit
het heften van 6 ten honderd op decadastrale
inkomsten; welnu men vergeet te zeggen dat
er reeds van over 50 jaar door het liberaal
bestuur 2 ton honderd gestemd wierd.on dat
de huidige liberale gemeenteraadsleden over
tuigd van dc noodwendigheid dier belasting
ons toegaven, van er 2 ten honderd bij te
voegen, maar dat de katholieken dit ontoe
reikend vonden om te voorzien in de vermin
dering der inkomsten van de hospiciën en
het armbureel en het hoogst noodzakelijk
vonden de vermeerdering te brengen op 4 ten
honderd, het geschil is enkelijk van 2 ten
honderd.
Welnu, Mijnheeren, moet ik U nog ver
klaren, dat het enkelijk is om aan de ver
mindering van inkomsten te voorzien van
onze godshu zen en ons armbureel dat wij
verplicht zijn geweest deze belasting te hef
fen. Is het noodig U te zeggen dat deze be
lasting voor eon vierde deel gedragen wordt
door een 30tal met fortuin begaafde ingeze
tenen onzer stad en dat liet overige nauwe
lijks een frank hooi'dgewijze belasting uit
maakt voor onze medeburgers. Wie van U
zal zich verzetten een frank te betalen om
ouzo noodlijdende medeburgers ter hulp te
komen, voor ouderlingen en weczekind'ren
tor hulp te komen, voor arme zieken te ver
zorgen, is het niet eene heilige plicht hier
te vervullen.
Nu hebben wij nog de gazlcwestie, onze
tegenstrevers beweeren dat onze stad door
eigenuitbating hier honderd duizend franken
vrij zou kunnen winnen hebben,ik vraag mij
af Mijnheeren, voor welke lichtgeloovigen
de liberalen onze-medeburgers aanzien.
Kan iemand aannemen dat zoo als zij het
verklaarden in hunne bladen,, dat zij het oud
versloten gazfabriek zouden aangekocht heb
ben voor 100.000 fr., dat zij hierbij nog
150.000 fr. zouden besteed hebben voor het
erniouwen van de gansche gazleiding bui
zen en dat zij,mits de uitgave van 150,000fr,
ene winst voor de stadskas houden verzekerd
hebben van 100,000 fr. 's jaars.
Dat mijne medeburgers, deze berekening
hoogstens belachelijk vinden, verwonderd
mij geenszins maar dat den heer Baqu de
beheerder van het oud-ga «gesticht zich niet
gewend heeft tot onze geniale liberale ge-
ïneciileraadsledon, om er hen al het voordeel
to laten van die vergunnig, dit verwondert
mij ten Zeerste.
Wij zouden ons over deze zaak nog wijder
kunnen uitbreiden maar de tijd ontbreekt.
Spreken wij dus nog over een ander punt
wat men ten laste legt van een onzer be
kwaamste kandidaten de heer De Naeyer.
Ik bedoel de samenwerkende maatschappij
der Onderwijsstraat, genaamd de Zwarte
Bakkerij. Deze is bezonderlijk ingericht met
het doelwit de socialistische bakkerij te be
vechten, even gelijk de liberalen het heden
noodzakelijk vinden en om de geldwinsten
van de socialisten in te korten, winsten
welke lot niets dienen dan om de huidige
samenleving te bevechten en te vernielen.
Mochten de socialisten eens meester worden
van het land en van de gemeente, zij zouden
voorzeker van hunne bakkerijen gemeente
bakkerijen maken, en de bakkers verplichten
hun brood te verkoopeu aan den opgegeven
prijs der stedelijke bakkerij, denkt niet,
Mijnheeren, dat ik overdrijf, dit bestaat
reeds in Roumanie, onder ander steden in
Rncharest en reeds in 't noorden van Frank
rijk houdt men zich onledig met dit in voege
te brengen. De heer De Naeyer die met deze
zaak bekent is zal voorzeker in een onzer
meetingen ter liarte nemen hier verderen
uitleg over te geven.
In de Volksgazet lezen wij ook, dat wij
niets zouden gedaan hebben voor d neering-
loeners onzer stad en wanneer het er op
aankomt iets te doen ten voordeele onzer
neeringdoeners, zijn het die zelfde liberalen
lie hunne tegenkanting te kennen geven in
len gemeenteraad ter gelegenheid onzer
laatste tentoonstelling.
Maar met geluk hebben wij kunnen be-
staligen dat er velen hunner vrienden hen
niet volgden in hunne onbegrijpelijke tegen-
spannigheid voor eene tentoonstelling, inge
richt om aan onze medeburgers te laten ken
nen waartoe zij bekwaam waren en om hen
te doen zien dat hier niemand noodig had zich
lot vreemde huizen te wenden om zich hoe
genaamd voor wat noodige te verschaffen.
Verders doet do redenaar de gewichtig-
he:d van de toekomende kiezing uitschijnen
welke ii a ir de voorloopige strijd is van den
groote slag welke toekomende jaar te leveren
valt tegen de vareenigde liberalen en socia
listen voor onze gemeentevrijheden te be
houden en inzouderlijk, de vrijheid van den
familievader, om aan zijne kinderen het on
derwijs te geven dat hij vrij verkiest en
hij eindigt met een oproep te doen lot al de
kiezers om hunne plicht van echte katholiek
te kwijten met op 15 October te stemmen
voor al de katholieke kandidaten zonder eene
uitzondering en verklaart dat hij reeds 27
jaren deel maakt van den gemeenteraad en
er een groot gedeelte van zijnen tijd en
werkzaamheid toegewijd heeft aan het be
heer der stadszaken en indien zijne medebur
gers hem nog het bestuur der stad toever
trouwen hij zijne laatste wil en levenskrach
ten zal vervoegen bij deze zijner katholieke
collegas om samen te werken voor do wel
vaart zijner medeburgers, voor de voorspoed
zijner geliefde geboortestad.
Deze redevoering wierd herhaaldelijk met
handgeklap onderbroken, en de rode-
naar, die met een diep ontroerde stem zijn
aanspraak besloot, wierd opeen grootsche
en aandoenlijke ovatie onthaald bij zijn aftre
den van 't spreekgestoelte.
Na het algemeen verslag dat onzen acht
baren heer burgemeester, zoo volledig komt
te geven over de werkzaamheden van den ge
meenteraad. gedurehde het laatste mandaat
dat. gij ons hebt toevertrouwd, zou hel mij
zeer moeilijk zijn, er iels nieuws bij te voe
gen. Ik zal mij bepalen met de uitbreiding
van een punt, dat bijzonder belang moest
hebben, voor u allen werklieden, leden van
de vak vereen igingen en den Volkskring van
St Jozef, namelijk hetgeen in den gemeen
teraad gedaan werd op het terrein van het
armwezen.
Ik werd jaarlijks bijzonderlijk gelast, met
het verslag te geven over het Armbureel.
Ter diergelegenheid verdedigden wij, bene
vens al de verbeteringen, die wij bij zeer
nauwkeurige onderzoeken gevonden hadden,
wegens de uit te deelen onderstanden aan
behoeftigen, gansch bijzonderlijk de uitbrei
ding der onderlinge bijstanden.
Wij zegden, dat die onderlinge bijstanden
dienden uitgebreid te woi'den aan do vrou
wen en do kinderen, zondat niet alleen, de
huisvaders, maar ook gansch het gezin, den
vrijen keus aan gonéeshóer en de door de bij
standen geschonken'rtiedecijnen,zouden kun
nen genieten.
In die omstandigheden, zou het gemeente
bestuur belangrijke toelagen aan die onder
linge bijstanden kunnen vèrleenen, aange
zien die toelagen langs den anderen kant eene
besparing zouden uithaken, voor den ge
neeskundigen diensf van het armbureel.
Een zeer belangrijk punt dat nauw in ver
band staal met het armwezen, is do verlioo-
ging der dagloonen, welke wij ook iii den
gemeenteraad stepds voorstonden.
Verder wezen wij bijzonderlijk op de ver
mindering der werkuren. da.4r deze vermin
dering niet alleen noodzakelijk is om aan de
afgesloofde, en vermoeide werklieden meer
rust te verschaften, maar bijzonderlijk moet
ebruikt worden lot het bevorderen van het
volksonderwijs. Het. is klaar en duidelijk dat
hel volksonderwijs langsom meer de aan
dacht van de openbare besturen moet vesti
gen, want do volksjougd moet genoegzame
lagere studiën doen. ten einde mét vrucht
het nijverheids- en het ambachtsonderwijs te
kunnen genieten.
Onze herhaalde oproepen, zoowel voor de
uitbreiding dor onderlinge bijstanden, als
voor de bevordering van het volksonderwijs
bleven niet zonder uilslag, want. reeds in
verschillige werkmanskringen hebben wij de
vrouwen verzekeringen, alsook deze der kin
deren togen ziekte zien tot stand brengen, en
nu op dit oogenblik, in dit zelfde lokaal,
waar wij de eer hebben u toe te spreken,
zien wij met bet moeste genoegen en mot de
:p.hoonsle hoop in de toekomst, de ambacht
scholen oprijzen, die benevens do reeds be
staande nijverheidscltool, dienen moot. om
de jeugd onzer werkers- en burgersklassen
op te leiden tot do volledige kennis hunner
wedorzijdse.lie vakken
Ziedaar kiezers, in korte woorden, wal
uwe gekozenen deden, in uw voordeel, bij
zonderlijk ter gelegenheid der besprekingen
van het armwezen.
Ik donk mij bij deze beschouwingen to
mogen bepalen. Anderen zuBen u voorst ellen
vat er on de verdere gebieden onzer be
voegdheid werd verricht.
Zooals do beer Burgemeester het daar
zooeven zegde, is het niet mogelijk, dat wij
zoud°n ontsnappen aan beknibbelingen en
f' u'ringen. van don kaM onzer te s're-
vers. en goms wel eens ook aan eenige vitte
rijen van den eenen of van den anderen par
tijgenoot.
Wij mogen in alle geval de stelligste ver
zekering geven, dat wij steeds getracht heb-
ben, onze plichten te kwijten en liet mandaat
dat ons door u geschonken werd getrouw
en stiptelijk te vervullen.
Indien gij van gevoelen zijt, dat. we van
uwe vertrouwen waardig zijn geweest in het
verleden, dan zult gij ons liet vertrouwen
nogmaals schenken in do loekhmst.
De heer Burgemeester, sprak daar oen
woord over de gansch persoonlijke beknib
beling waarvan ik liet voorwerp hen geweest,
wegens het slichten van samenwerkende
maatschappijen. Hel spijt mij dat do lijd liet
mij niet toelaat, deze kwestie hier breedvoe
rig te hespreken.
Doch ik noodig u allen uit, ons te volgen
naar de vergadering welke straks moet
plaatsgrijpen in den katholieken Werkmans
kring dor Zonnestraal. Daar zal ik de gele
genheid hebben, u het vraagstuk der coöpe
ratieve maatschappijen, waarinikbetrokken
ben, in hunne volle klaarheid en in hunne
geheel® waarheid bloot te leggen.
Mijne Heeren en Vrienden,
Gij moogt van mij geene groote of welge
paste redevoering verwachten, daar ik de
gewoonte, niet heb tot het volk te spreken,
ik ben ook een werkman gelijk vele van u
Als voorzitter van de Valcvereeniging en
Vakschool der kleermakers, heb ik kunnen
ondervinden hoe nuttig en noodzakelijk het
vakonderwijs voor den werkman is.
Bekennen wij het maar ronduit door den
band gerekend en nota houdende van de uit
zonderingen, hebben wij allen nog veel te
leeren.
Hoe beter wij onze stiel of ons werk kun
nen, hoe meer aanspraak wij mogen maken
op een deftig bestaan.
Ilebhen wij geen schoon voorbeeld aan
het naburig Duilscbland>
Waar is den tijd toen de Duitschers hier
kwamen'een stuksken muziek spelen op de
hoeken der straten, om de liefdadigheid der
menschen af te bedelen.
Komen zij heden nog
Ja, zij komen, niet als arme muzikanten,
maar als net gekleed® meestergasten, die
hier den baas spelen over ons werkvolk en
de hoogste daghuren weg strijken, Dat heeft
het onderwijs gedaan en vooral liet vakon
derwijs.
Mijnheeren, gij moogt op mij rekenen voor
zooveel liet in mijne macht is, om het vak
onderwijs te steunen en om u die bron van
welvaart te verzekeren.
Nog vele andere punten zou ik willen aan
halen, maar den tijd laat het mij niet toe,
daar al de candidaten een woord wenschen
te spreken.
Om te sluiten houd ik er aan, de belofte
te doen, dat wij altijd hoog en fier de vlag
zullen houden van ons christen werkmans
kind en van ons christen geloof.
Nu dat de vijand gezworen heeft een ge-
duchten aanval te doen op de zielen uwer
kinderen nu hij het recht van den vader op
zijn kind miskent, enkel om dit kind als prooi
te kunnen werpen aan het ongeloof en god
deloosheid, nu zullen wij, werklieden, meer
dan ooit ons aan het geloof onzer voorvade
ren vasthouden en tot de aanranders zeggen:
Zij zullen haar niet hebben
Do schoono ziel van 't kind.
Hij begint met een woord van welgemeen-
den dank ie brengen aan dicht opeengepakte
menigte. Hij doet op klare wijze zien dat do
lijst der katholieken samengesteld is uit al de
verschillige standen dor samenleving en dat
ze met hunnen hoofdman, den heer burge
meester Geeraerdts, verzekerd zijn van den
zegepraal.
Spreker herinnert zijn vroeger werken met
den weledelen Heer Baron Leo de Bethune,
die met recht mocht genoemd worden den
vader der werklieden, alsook met den E. H.
Ponnet, den le bestuurder van de Katholieke
Werkmanskring. Hij zegt wat er gedaan is
geweest in de gasthuizen om troost, en hulp
te verleenen aan dc zieke werklieden en om
hunne kinderen, die door de ziekte van moe
der of vader broodeloos waren gesteld te on
dersteunen.
Tijdens het stilvallen der fabrieken Leirens
en Vandersmissen was hij met zijne vrienden
gaan.bedelen bij de deftige burgerij, en al
die werklieden zijn dan geholpen geweest.
Er wierd niet gezien naar liberaal of katho
liek; eenieder wierd geholpen. Het waren
m°est de liberale werklieden, die van allen
troost ontroofd waren, die hulp en onderstand
kregen bij de katholieken, en dit alles zegt
M. Van de Velde, met het geld der deftige
burgerij en bijzonderlijk door de medewer
king van E°rw. Heeren Geestelijke.
Verder doet do spreker zien hoe noodzake
lijk het is,dat de arbeiders zich laten inschrij
ven in de Vakvereenigingen, Onderlingen
bijstand en zegt, dat al de werklieden zich
moeten toeleggen op de leergangen van de
Nijverheids- en Beroepsschool, om later nut
tige leden te worden voor de samenleving.
Hij bespreekt de schoolwet van 1879 en hul
digt al deze die medegeholpcn in den strijd
cn die het hunne bijgebracht hebben om do
vervloekte schoolwet to bestrijden en België
te verlossen van de goddelooze scholen.
Spreker doet nog eenen oproep lot de EE.
IIH. Geestelijken, om zich te wenden tot de
Nij veraars om hun te doen zien dat de leer
lingen van onzen Goddelijken Zaligmaker
leeren:
Bemint elkander om te bekomen dat
de patroons het hunne zouden bijdragen, om
voor den ouden man een pensioen te bezor
gen, Het moet uit zijn zegt spreker dat arme
afgeslaafde werklieden na 40 of 50 jaren ge
zwoegd te hebben in de ongezonde fabrieken,
dan nog do hand te moeten uitsteken naar
do aalmoes.
M. Van de Velde brengt eene openbare
huldo aan de patronen die reeds met dit werk
begonnen zijn. Hij komt nogmaals terug op
het kristen onderwijs ou belooft plechtig in
naam der warkersschaar van Aalst dat de
kiezing van October de voorbode zal zijn van
de kiezing van Mei 1912, dus zal nien nog
maals de werklieden in de straten onzer ge
liefd o moederstad met vreugde hooren zin
gen: Zij zullen haar niet hebben, de schoon®
ziel van 'Ikind.
Binnen korte dagen zal het mandaat van
dezen die gelast zijn het goed bestuur der
stad to verzekeren moeten horuieuwd wor
den. Wanneer men het karakter van eene
gemeentekiezing overweegt, moet men zich
overtuigen dat politieke bemoeiingen in deze
zaak niet zouden mogen binnendringen doch
onze tegenstrevers, liberalen en socialisten,
hebben den strijd op politiek terrein ge
plaatst. Do liberalen hebben een verbond ge
sloten met de aartsvijanden van den gods
dienst, den eigendom, onze nationale instel
lingen met het uitsluitelijk doel de katholie
ken uit alle stadhuizen te verjagen en
Zoodoende indruk te malton bij onze bevol
kingen voor do aanstaande wetgevend®
kiezingen.
Wij zijn dus verplicht onze tegenstrevers
op dit terrein te volgen, en indien wij het
vastberaden besluit hebben genomen hier in
Aalst dé katholieke lijst te ondersteunen, uit
dankbaarheid voor het wijs besluur onzer
vrienden, dan voelen wij ons nog meer aan-
geprikkeld tot den strijd ten einde onze poli-
tieke vijanden te beletten zelfs van eenen ge
deeltelijken zegepraal gebruik te maken om
Lot,kiezerskorps in Mei aanstaande trachten
(e verleiden of onze legerscharen te ontmoe
digen. -
Onze plicht is dus,allo mogelijke pogingen
aait te wenden om den zegepraal der katho
lieke lijst te verzekeren meer dan ooit moet
do eendracht in onze rangen heerschen en
moeten wij werken de hand in de hand voor
dén triomf van dé volledige lijst. Hier
dient do leuze van Zwitserland toegepast
Een voor allen, allen voor een
Eenige dagen blijven ons nog over voor
den strijd. Wij zullen ze benuttigen om hard
nekkig do handen aan 't werk le slaan en
het kiezerskorps te overtuigen dat de katho
lieke partij het vortrouwen der bevolking
waardig is gebleven en het geluk en de toe
komst der stad door een goed bestuur heeft
verzekerd. Ik maak een oproep tot allen op
dat ze zouden optreden als propagandisten
van de goede zaak bij hunne vrienden,
bloedverwanten, werkmaklcers En dan in
dien allen hunnen plicht weten te kwijton
zullen zij nogmaals, zooals het sedert meer
dan 40 jaren geschiedt de katholieke vlag op
ons stadhuis zien wapperen
Vrienden allen 't harnas ingespannen, om
geschaard rond den persoon van onzen eer-
biedwaardigen en beminden burgemeester
M. Geeraerdts, aan wien de stad zoo menig
vuldige verbeteringen le danken heeft, den
triomf te verzekeren van de katholieke
grondbeginselen die alleen in ons vaderland,
in onze steden en dorpen, de vrede, do een
dracht, de vooruitgang en het waar geluk
kunnen doen heerschen
Na de aanspraak der candidaten, beklom
de E. H. De Meesier, bestuurder van den
Volkskring het spreekgestoelte, bracht hulde
aan wijlen den diepbetreurden eerevoorzitlei
Pastoor Willems, en na ook den lof te heb
ben gemaakt van den nieuwen Pastoor, de
E. H. Puissant, steldo hij dezen als voorzit
ter van den Kring.
Do E. H. Puissant, dankte in eenige roe
rende woorden, en de vergadering ging in
do beste gevoelens uiteen.
Morgen geven wij de redevoeringen uit
gesproken, door de heeren kandidaten, in
den Katholieken Werkmanskring.
TUSSCHEN
Oorlogzuchtige gevoelens.
Niet zoodra was geheel Italië door do
oorlogsverklaring gekend, of geestdriftige
betoogingen hadden in verscheidene Italiaar.-
sche steden plaats. Zoo werd liet leger toege
juicht te Genua, Milanen, Plezanza, Berga-
ma, Parma, Bari, Bercelli, Perigia, Ancome,
enz.
Overal heerschte de grootste geestdrift.
De Engelsche pers laakt Italië.
Volgens de Standard moet do verant
woordelijkheid van den huidigen oorlog aan
Italië geweten worden. Italië is er met een®
onnoodige haastigheid te werk gegaan en de
houding van Italië was effenaf uitdagend.
