spoorwegramp
O O R LO
Ge Reeks brieven van
M. Vincent Diericx
'T EEN ON 'T ANDES
De iiistorting op de Noordlaan
<8
O
DAGBI
Van Nuffel-De Gendt.
Tegen den nutte-
loozen dwang
Italië en Turkyë
in Frankrijk
Zeventiende jaargang n' 273.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag 25 November 1911
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken,
inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4§»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. t§5
BUREELEN
TE BRUSSEL I
720, Steenweg van Waterloo, 723.
BestuurderJ.
TE ftflLST
Kerkstraat,
Telefoon 114
e.
AANKONDIGINGEN»
KI. aank. (1 tot 4 kl. rag.) fr. 0 60
3® bladz. (de regel) fr. 0.50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) ff. I.ÖÖ
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Wij zijn voorzeker geen aanbidders,
van het kazerneleven, omdat wij de
innigste overtuiging hebben dat daar
niet veel goeds uil te halen is. Doch
wij bekennen dat bet land zijne onzij
digheid moet kunnen verdedigen en
ook moet kunnen instaan in tijd van
nood, voor de handhaving der inwen
dige orde.
Voor ons ware het altijd het ideaal
geweest, hier in België het vrijwilli
gersleger in te voeren en komt ons
nu niet wijsmaken dat zulks in België
niet mogelijk was. Eerstens het is een
bewezen feit, dat de vrijwilligers in
overgroote meerderheid zonder billijke
reden werden afgewezen tweedens
had men voor hel vrijwilligersleger die
opofferingen gedaan welke men nu
doet voor het leger, men zou tot andere
uitslagen gekomen zijn ten derde,
men had beter de diensten moeten be-
Ioonen van dezen die vrijwillig in
dienst waren getreden van het Vader
land.
Op die kwestie is echter met meer
terug te komen, de verplichte dienst
is ingevoerd, en om iets uit de handen
te halen van de krijgsoverhedon, dat
gaat niet. Bovendien is het moeilijk
aan hare immer grooter wordende
eischon weerstand te bieden.
Ba a 1*0 in is het noodig, hroodnooclig,
dat alle vrijheidslievende burgers en
werklieden zich vereenigen. De libe
rale bladen stellen zich aan als de ver
dedigers van het militarisme. In het,
nummer van Dijnsdag schreef bindt
pen da nee Verleden jaar gaf ons de
q rsle toepassing van het stelsel eer.
zo m per familie 19,900 man. Dit
jaar heeft dit stelsel er ons een dui
zendtal meer gegeven. Het is onvol
doende, en liet is schande voor een
land dat ieder jaar 60,000 jongelieden
in milicieouderdom heeft. En men
zou, zooals het de Independence,
den 1 April 1.1. zegde, mot de levens-
makende verplichting van den krijgs
dienst te generaliseeren, er toe kunnen
komen, jaarlijks 80,000 man in kc lij
ven, zelfs meteen afval aan te nemen
voor lichamelijke onbekwaamheid en
volstrekt noodzakelijke uitzonderin
gen, van vijftig ten honderd. Dit zou
ons onder alle opzichten eene aanwer
ving geven van eerste k.as en zou ons
toelaten ons veldleger en onze beweeg
lii Is e garnizoenen van Antwerpen en
van de Maas enkel uit 7 milicieklassen
samen testellen. Buiten het voordeel
van de gelijkvormigheid van hot sa
menstellende element van onze veld
en versterkingsmachten, zouden wij er
dit van ue jonkheid en van zijne geest
drift bijvoegen dit doen DuitscWand,
Frankrijk, Oostenrijk, Italië, die
hunne eerste linietioppen uit 5 a 0
milicieklassen samenstellen.
De Indépendance vraagt dus dat
al onze jongens, onder den knoet zou
den moeien. Meent niet dat hij spreekt
van den diensttijd te verminderen.
Hoort liever
Onze wet van 1909 overschrijdt de
laatste grens van de verminderingen
die praktisch mogelijk zijn in den
d.uurtijd van den werkdadigen dienst.
Nog zou men de vaststellingen van de
laatste wet niet zonder groot gevaar
kunnen behouden, dan onder de uit
drukkelijke voorwaarden van eene ern
stige leefbaarheid in de kringen van
militaire voorbereiding en van de in
voering van de terugroepingen onder-
de-wapensverstandig afgemeten.
Negen weken voor het voetvolk
(3 weken in 't derde jaar, 4 in het
vijfde jaar en 2 in het zevende
jaar)
Vijf weken voor het peerdevolk.
(3 weken in het derde jaar, 2 in het
vierde of vijfde jaar)
Drie weken voor den trein (in het
derde of vierdejaar)
De administra tietroepen zouden al
leen niet aan de terugroeping onder
worpen zijn.
Maar dat de noodkreten van den
minister verzekerd wezen De linker
zijden, tot dewelke hij gemeend heeft
zich te moeten wenden, wanneer hij
het gevaar hekend maakte van eene
nieuwe diensttijdvermindering, verte
genwoordigen nationale 1?) partijen,
zoo bekwaam tot de gezonde opvat
ting van de behoeften van 's lands ver
dediging, zoo weerdig, zoo bewust
van de gouvernementeele verantwoor
delijkheid als de klerikale partij de
linkerzijden zullen vereenigd zijn om
in ernstige voorwaarden onze militaire
inrichting te verzekeren, zooals zij het
zijn om ons deze twee andere elemen
ten van nationale leefbaarheid te geven,
het verplicht onderwijs, doordrongen
enkel van den wetenschappelijken
geest, en de politieke gelijkheid zon
der beperkingen.
De linkerzijden zullen niet vergeten,
dat onze gebeurlijke tegenstrevers voor
hun troepen voetvolk altijd twee jaren
dienst hebben. Zouden zij hen soldaten
willen iegensteüen, enkel een onvol
doenden effectieven dienst hebben ge
daan
Ziedaar, Vlaamscho vrijheidsmin
nende kiezers, wat ons te wachten
staat van liet kartel
Ten 1° Alleman dëri ransel op den
prug.
2° Geene vermindering van dienst
tijd, die ons echter is beloofd gewor
den door Minister Hellebaut, en onder
welke voorwaarde de wet van 1909
maar is gestemd.
3° In plaats van vermindering, ver
meerdering van dienst. Wat denkt ge
wel, in Frankrijk is het voetvolk
24 maanden onder de wapens en in
België 18 maanden. Dit kan niet
gaan. Onze jongens moeten 24 maan
den dienen.
4° Eens uit den troep, moeten onze
jongens aan den leiband, en zoo zij
vast geplaatst ot getrouwd zijn, dan
kunnen zij vrouw en kinderen en werk
laten staan, om nog eenige weken
onderden troep te gaan dienen
Vooruit Vlaamsehe menschen, voor
uit: allen maar gestemd voor de kar-
tellislen, om onze eigene kinderen nog
walmeer te laten judassen Maar wij
doen niet mee
Bourcsognewijn van ISli. -
Slecht nieuws voor hen die geerne Bour
gogne wijn drinken maar niet geerne veel
betalen. Iu de Godshuizen van Beaune zijn
de stukken verkocht aan 3700 fr. en 2595
fr. per stuk. De witte wijnen 1130 fr. per
stuk. In 1910 zijn er geene stukken Bour
gogne verkocht in 1909, 84 stukken i
1911, 34 stukken. Van 1904 tot 1908 gin;
het van 378 tot 269 stukken.
Een gebrek aan de tong. -
Zeg, Stien, wanneer trouwt ge mot die rijke
juffrouw Ah jongen, 'tzuu al lang klaar
ziju geweest, maar zij heeft een gebrek aan
de tong... Zoo 't is niet zoo, lek er Ja
wel, ze kan niet ja »-• zeggen.
Een rekord. De Katholieke Vlaam
sehe Hoogeschoaluitbreiding mag fier zijn op
haar werk. Zij beschikt althans over 4U6
voordrachtgevers.
Oen te onthouden. Er kan in
België geen spraak zijn den diensttijd te
verkorten, er zijn genoeg manschappen on
der de wapens. Wa trom, zouden wij dan het
land naar den aigrond voeren met dolzin
nige uitgaven
De Peuple van 2-2 November schrijft
De werkerspartij is en blijft antimilitarist.
De werkersj>artij zal geen vermeerdering van
manschappen stemmen,zoo de diensttijd niet
wordt verkort zij zal haar program niet
verloochenen zooals do meeting-partij in
Autwerpon..
Zoo, zij is tegen alle vermeerdering, zoo
in opzicht van geld als van manschappen.En
is het nochtans niet dank aan haar, dat de
laatste vermeerdering in geld en man
schappen er gekomen is
Generaal Heüebaut. Som
mige bladen spreken erover alsof generaal
Hellebaut binnen eenige dagen zijn ontslag
zou geven als minister van Oorlog. Zij voe
gen erbij dat minister de Broqueville het
ministerie van Oorlog bij 't zijne zou nemen,
of anders generaal Cousebant d'Alkemade..:
Dit nieuws echter is onder het moeste voor
behoud aan te nemen.
Kog eene ondervraging.
Gezel VanderveLde gaat eene ondervraging
doen over Congo, om te weten of er nog
dwangwerk wordt gedaan.
Onf'aoikis-sy.Voor het eerste half
jaar 1911 zijn er in Frankrijk 18279' meer
sterfgevallen dan gehoortens. Verleden jaar
waren er voor hetzelfde tijdperk nog 21180
meer gehoortens dan sterfgevallen. In 1910
waren er 399.099 geboorten en 385,999 in
1911. In 1910 waren-er 378,480 sterfge
vallen en 404.278 in 1911.
In enkel 21 departementen op de 86 zijn
er meer gehoortens dan sterfgevallen.
In het Noorden, in liet Nauw van Kales,
in Bretagne, iu een deel van 't Oosten en in
do streek der Pyreneön is liet nog best. In
het Noorden zijn er ook ,in 1911, 764 ge
hoortens minder dan verleden jaar.
In den Midi, in Languedonc en in het
Seinedepartoment is hel allerslechts.
In de streken w-aar nog godsdienst
heersekt, daar ook vindt rnen de gehoortens.
Terwijl dat Frankrijk achteruit boort, ko
men er in Duilschlautl allo jaren een mil-
lioen nieuwe levens bij. Mailbus heeft er
nog zijn grooten invloed niet verworven.
O vei* Siaawrae eerfykheSd.
De gruwelijke zaak dit» gansfah do politieke
wereld, gansch Parijs,en ook gansch Frank
rijk in opschudding- brengt mei den fijnen
politieleen heer Flaohotv, die zoo dikwijls zijn
gal uitstortte in do Lanterneaan heel die
zaak wijdt 'trood orgaan der hoofdstad juisl
8 regels. En dan nog niet om don grooten
boosdoener te schandvlekken maar welomop
de kap der katholieken te donderen.
TE BRUSSEL.
Donderdag namiddag, eenige minuten voor
2 ure, op het oogenblik dat hot verkeer op
te Noordlaan bijzonder druk was, stortten
tweo huizon, dragende de nummers 5 en 7-9,
schielijk in.
De bouwmaterialen vielen op de afsluiting,
welke herstellingswerken veruorg, wierpen
deze omver en heel de vracht kwam op den
boulevard terecht
Van alle kanten kwam men ter plaats ge
sneld, denkende hier verscheidene slachtof
fers te vinden, doch, men werd spoedig ge
rustgesteld. De bestuurder der werken
verzekerde, dat zich niemand in de gebou
wen bevond, op het oogenblik der instorting.
Alleen de geleider van een auto-taxi, die
op dat oogenblik juist voorbijreed, werd
dnor eenige steenen getroffen en licht aan
Donderdag morgend bemerkte men onheil
spellende scheuren in de muren en onmidde-
lijk werd het bevel gegeven het huis te
ontruimen.
Zulks werd onmiddelijk gedaan en ook de
werklieden die aan het werk waren, verlie
ten de plaats.
Ware het ongeluk op het onverwachts
gebeurd, men hadde ongetwijfeld talrijke
dooden te betreuren gehad.
Van de beide gebouwen ligt alles plat, tot
aan de achtergebouwen der Nieuwstraat.
Het parket is ter plaats geweest om een
onderzoek te doen.
TUSSCHEN
De Italianen te Tripoli.
Tot hiertoe hebben de Italianen te Tripoli
260,000 kilos graan aan de Araben en
67,000 kilos aan de Israëlieten uitgedeeld.
Voorts wordt er dagelijks nog rijst uitge
deeld.
De overheden hebben maatregelen geno
men ten voordeele van de algemeene ge
zondheid der stad. De waters van Bou
Moliana die vergiftigd zijn geworden zullen
onderzochten gereinigd worden.
Een ltaiiaansch eskader in de Dardanelien
Drie oorlogschepen zijn te Dedeagalch
gezien en in bet eiland Tliasos zeven. Na
eenige bewegingen te hebben uitgevoerd zijn
ze verdwenen.
Aan de Turksche grens.
Turken van Valona hebben liet ortho-
doksch klooster van Ardevosor vernield
zij hebben een Russischen priester en een
knaap mishandeld.
De geestelijke overheid heeft bij de we
reldlijke overheid protest aangeteekend
In België.
De kommwsie van de interparlementaire
Vereeniging heeft onder het beleid van M.
Beernaert een adres gestuurd aan de Bel
gische regeering. Van de kommissie maak
ten deel builen M. Beernaert Hoeren Hou-
zear de Lehaie, De Sadeleer, graaf Gobiet
d'Alviella en Vandervelde.
c~ *Qin in eene rivier gereden
Talrijke slachtoffers.
In onze tweede uitgave, vermeldden wij
gisteren reeds de vreeselnke ramp welke
tusschen de statiën van Angers en Poitiers
plaats had.
Ziehier nog eenice bijzonderheden over
deze schrikkelijke r. mp
De trein r.r 405, bomende van Angers en
naar Poitiers rijdende, was rond 7 1/2 ure
liet hoofd gekwetst. Het is een genaamde Donderdag raorgond, nabij Monlreuil-sur-
De Wachter, wonende te S' Joost-ten-Noode.
Zijn rijtuig word grootendeels vernield.
Zooals wij reeds zegden, waren steenen,
halken, planken, enz., in de straat gevallen.
Hot verkeer werd dan ook geruimen tijd on
derbroken.
De pompiers spoedig verwittigd, kwamen
ter plaats gesneld, en begonnen onmiddelijk
de opruitningswerken.
Hel duurde editor ruim drie kwart uura,
vooraleer het verkeer hersteld was.
De samengestroomde menigte, was zoo
talrijk, dat do policie een ordedienst moest
inrichten.
Het ongeluk had echter nog andere gevol
gen gehad.
Eene groote bui3 der gasleiding was ge
sprongen en ee.ne groote hoeveelheid gas
verspreidde zich in den omtrek.
De oorzaak
Men weet nog niet juist welke de oorza
ken zijn van de instorting. Sommige perso
nen beweren, dal men bij liet graven der
grondvesten, de steunpunten der voorgevels
der bestaande huizen heeft uitgebroken en
dat zulks de instorting ten gevolge had.
Het gebouw dragende do nummers 7 en 9,
was vroeger bet Hotel de l'Unieers et de
Suède. Het stond reeds eenigen tijd ledig en
men was nu zinnens er eene tooneelzaal van
te maken.
Ook liet buis n. 5, Au Corset Royalzou
voor de zaal benoodigd geworden zijn. Men
was aan do werken begonnen in het gebouw
7-9, terwijl in het huis n. 5 de handel nog
voortgezet word.
Bellay gekomen, toen eene brug, 54 meiers
larie-, door enne rivier werd medegesleept,
juist toen do trein er over heen reed.
Heelde trein, uitgenomen vier rijtuigen,
viol in het water.
Verscheidene reizigers poogden zich zwem
mend te redden, doch daar er overstrooming
is in de streek, was liet niet mogelijk, aan
een bootje te geraken, om de slachtoffers
ter hulp la komen.
Men weet nog niet juist, hoeveel slacht
offers er zijn, doch daar er twaalf waggons,
waarin zich reizigers bevonden, onder water
liggen, moet liet getal dooden nog al groot
zijn.
Op een waggon, welke half uit het water
stak, waren een tiental personen geklauterd,
die daar op redding bleven wachten.
Eene afdeeling soldaten-pontonniers, is
onmiddelijk per bijzonderen trein uit Angers
ter plaats gezonden.
De reddingswerken zijn zeer moeilijk ten
gevolge der hevige strooming.
Ondanks de hevige stortregens, bevinden
zich duizenden toeschouwers, die uit het om
liggende samengestroomd waren, ter plaats.
Een gekend handelaar uit de streek,
M. Bouillet, die de slachtoffers wilde ter
hulp komen, is verdronken
Een stoker, M. Bernard, van den depot
van Thouars, die zich aan een boomstruik
had vastgeklampt, kon na twee uren onon
derbroken -pogingen, door twee moedige
personen gered worden.
Al de pompiers der omliggende gemeen
ten bevinden zich op de plaats der ramp.
Uit den wagon die half boven water steek#,
zijn een tiental personen op het dak kunnea
klimmen. Men bemerkt er onder andere eene
vrouw, die gekwetst is aan het oog, eeo
man met bebloed gelaat, een klein meisje ea
nog verscheidene andere personen. Allen
hebben de kleederen doorweekt en moeten
daar in don piassenden regen op redding
zitten wachten.
Bij middel van tonnen en balken is een
vlot gemaakt geworden, dat men tot aan dea
verongelukten trein kon laten drijven, om
aldus eene soort van vlotbrug te maken.
Verscheidene goneesheeren bevinden zich
ter plaats en dienden onmiddelijk de eerste
zorgen toe aan de slachtoffers.
Donderdag avond werd gemeld, dal er
reeds 22 lijkon uit do wagons gehaald wer
den. Slechts drie lijken zijn herkend gewor
den M. Feme, treinoverste, Mej. Marie
Bireau, vrije onderwijzeres, en M. Bouillet.
Door een zwijn gered
De machinist van don trein, was toen hg
met zijne lokt m dief in het water lag, spoe
dig van de machien geraakt en poogde zwem
mend den oever te bereiken. De man ging
onvermijdelijk verdrinken, toen een varken,
dat door den stroom werd medegesleept,
niet ver van hem dreef. Hij kon het dier hij
den staart grijpen en liet zwijntje bracht den
man behouden aan kant.
De reddingswerken.
Roerende verhalen worden gedaan, over
de redding van do elf personen die zich bo
ven op den waggon bevonden.
Het waren do soldaten-pontonniers, die
met een vaartuig half-vlot, lialf-sehuit, d#
gelukkig geredden uit hunne netelige positie
verlosten.Dit ging echter niet zonder moeit#,
Degezonkon wagons vormden als 't ware
een dam, aan do wooligo golven, doch wol
dra sloeg het water erover heen en dan wa*
het ©en waforval. Do soldaten moesten niet
donken, zich met do strooming tot tegen dom
wagon te laten glijden. Zulks haddo onge
twijfeld don wagon doen omkantelen, on dam
waren de personen, die er zich op bevonden,
reddeloos verloren.
Hun vlot werd dus langs den anderen
kant te water gelaten, en tegen stroom op,
trokken zij naar de personen die moesten
gered worden.
De zeven moedige soldaten, die op hot vlot
hadden plaats genomen, moesten gedurende
drie uren onafgebroken tegen de lievige
slrooming worstelen, om den wagon te kun
nen bereiken.
En toen de elf personen op het vlot over
gebracht waren, dreigde het to zinkon, da n*
de schuit welke aan het vlot vastgemaakt
was, vol water geraakte.
Toen de redders met de geredden aan wal
wilden konion, dreigde hun vaartuig ver
scheidene malen om ie slaan. Het w&s slechts
een kilometer verder, dat men eindelijk kom
landen.
Tijdens deze moeilijke redding, is eene
vrouw, die zich tusschen de toeschouwers
bevond, van angst gestorven. Een man werd
zinneloos.
Onder do gereddo personen, bevonden zich
drie kloosterzusters.
Geneesheeren hebben de geredden spoedig
verzorgd. Men bad voor hen een bijzonderen
wagon gereed gemaakt, waar zij konden van
kleeding veranderen enz. De geredden warem
letterlijk uitgeput en schier zinneloos te#
gevolge der uitgestane angsten.
Van 7 1/2 ure 's morgends hadden zij, na
in het water gelegen te hebben, op het dak
van den wagon oitfler een geweldigen stort
regen gestaan tot 's middags, en het waê
slechts rondt 5 ure 's avonds, dat zij kondom
an kloedij veranderen en zicli op het drogm
bevonden.
De reddingswerken werden Donderdag bij
het vallen van den avond gestaakt, daar hot
zoo goed als zeker is, dat ai de reizigers, die
zicli nog in de gezonken rijtuigen bevinden,
opgehouden hebben te leven. Zij zouden
Vrijdag morgend voorta-ezet worden.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
XXXV.
25 Oogst 1911.
Coquilhatstad
We waren gisteren aan 't avondmalen,
toen een diepe zucht onze ooren kwam tref
fen. Men vroeg zich af wat er mocht gebeu
ren T Was pikdonker en op 't water kon
men niets onderscheiden, toen in eens een
hippo geweldig kwam blazen ©n zoolang dm
duisternis duurde, hield 't helsch geblaas niet
op 't geen ons gansch den nacht slapeloos
hield. Dozen morgend wa» er geen tnkelt
hyppo meer te zien.
