Komediant VanderveSde
en k Congo
'T EEN EN I ANDER
Moordpoging in eonen trein
AGELAD
GRUWELIJK ONGELUK
Drama te Couillet.
Congenieuws
Zeventiende jaargang n' 234.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 8 December 1911
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken, Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4ïf a§7
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
STEM
AANKONDIGINGEN
728,
BUREELEN
TE BRUSSEL
Steenweg van Waterloo, 725. j O
TE AALST
Kerlsatraat,
Telefoon 114
Bestuurder: JVan Nuffel-De Genat
KJ. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 GO
3e bladz. ide regel) fr. 0,50
4« bladz, (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.09
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
M. Vandervelde, rustig gezeten in
zijnen leunstoel, smakelijk eene hava-
nasigaar rookend, met veel genoegen
een roomer champagne opheffend, of
wel plezierreizen ondernemende naar
Tunisië, naar Italië, naar Zwitserland
naar T Noorden, die leeft als een ba
ron en paradeert als een koning, die
slimme vos heeft met veel lawaai zijne
ondervraging over de Gongo-aangele-
genheden aangekondigd. Hij heeft niets
gedaan om in bezit te komen van de
documenten, zegt hij, men heelt ze hem
dan 't huis gebracht.
Wij twijfelen er voor ons deel niet
aan, ofM. Vandervelde die ook een
logebroeder is, lieelt zijne papieren
ontvangen van de afdeeling der loge,
die in Congo werkzaam is, en zoo veel
nadeel doet aan bet beschavingswerk
der zendelingen.
Als een doortrapte politieker geeft
hij wel eenige pluimkens aan de katho
lieke zendelingen, maar zoo weinig
mogelijk, om alzoo met een beteren
schijn van rechtzinnigheid voor den
dag te kunnen komen.
Wat weet heer Vandervelde te vertellen
Ha, heel veel. Doch wij geven alle
dager, bijna een volle nummer nieuws
inde Volksstem, hoe zou het dan
niet mogelijk zijn op 3 jaren tijds, in
een onbeschaafd land dat tachtig kee-
ren zoo groot is als België, hoe zou
men daar niet eenige bijzondere geval
len kunnen aanhalen Ditmaal echter
heeft M. Vandervelde het geladen te
gen de kloosterlingen en vooral tegen
de Jezuïeten. Dit moet ons niet ver
wonderen, het is vooral van wege Pa
ter Vermeersch, die wat anders over
Congozaken kan meeklappen als M.
Vandervelde, dat deze laatste zoovele
harde waarheden heeft moeten Uooren.
Ook om de logenstraffingen die onver
mijdelijk komen zullen, niet al te hard
te doen klinken, heeft hij liet nogmaals
goed en slim gevonden, op voorhand
aan te kondigen dat de Jezuïeten, zijne
aanvallen zullen weerleggen.
Schijnheilig voegt hij er aan toe
Wij weten niet wat er van aan is, wij
moeten, alvorens uitspraak te doen, de
beschuldigden zich laten verdedigen.
Natuurlijk, citoyen, dat zoudt go
moeten doen, en daarom was het uw
plicht, die zonderlinge aanvallen voor-
loopig ter zijde te laten, in plaats van
nu, op hoogst eerbiedweerdige perso
nen lage verdenkingen te werpen.
Volgens onzen uiterst-voldanen so-
cialistischen volksvertegenwoordiger,
mogen de Jezuïeten in Congo alkooi
branden, hoewel zulks tegen de wet is.
Hij weet wel dat het dient tot het be
waren van plantaardige en dierlijke
specimens, dus hoogst voordeelig voor
wetenschap, beschaving en vooruit
gang, maar het schijnt dat zij alcool
hebben verkocht aan staatsambtenaars.
Daarbij, of het feit in zicli zelve goed
is, wet is wet, zegt heer Vandervelde
en daarmee uitHoe spijtig dat de
Belgische socialisten zoo dikwijls den
ken boven de wet te staan Dat de
roode leider dit daar eens herhaalde,
het zou beter te pas komen.
Pater Van den Besselaer moet een
weerspannigen Congolees voor straf
eenige uren hebben vastgebonden. Het
gerecht dat hem vervolgde, heeft hem
vrijgesproken. Zou Heer Vandervelde
eens geen onderzoek willen doen niet
enkel in België, maar zells in Brussel;
hij zal misschien eerder dan hij denkt,
ondervinden dat er in zijn eigene stad,
onderwijzers zijn die sommige koppi-
gaards van kinderen, die altijd geneigd
zijn te stampen of te slagen, met eene
koord vastbinden... Als het anders
Pater D... hij noemt hem zoo, heeft
een inboorling doodgeschoten. De
Kongoleezen waren in opstand geko
men en tijdens het gevecht werd een
Kongolees bij pater D... gebracht, die
hem doodschoot. De pater is onverant
woordelijk verklaarden vrijgesproken.
Vandervelde neemt het aan, maar nu
is die pater terug in Congo en dat
neemt de citoyen niet aan. Nog eens,
niet zoo ver loopen, beste heer. Iloe
dikwijls zijn hier geene menschen, die
misdaden begingen, onverantwoorde
lijk verklaard, en na eenige maanden
opsluiting in een gesticht, weer in vrij
heid gelaten 1 Waarom verzet gij u
hier niet tegen die gebeurtenissen
De Jezuïeten bezitten hoeven-kapel
len, waar ze kinderen groot brengen
en later dorpen stichten. M. Vander
velde beweert dat de Jezuïeten de kin
deren gaan rooven, ot ze laten gaan
rooven door hunne calhechisten. Die
beschuldiging is effenaf wreed. Wie
zou er ooit kunnen denken hebben, dat
de Belgische Jezuïeten zoo'n wreede
menschen waren. In België zijn het
brave, uitstekende lieden, maar zoo
dra zo in Congo komen, worden het
kinderroovers Brrr 't is om 't kip-
pekensvleesch te-krijgen
Eene laatste beschuldiging betreft
den Staat. Deze palmt te veel ivoor in
en heeft nog veel gedwongen werklie
den in zijnen dienst. Het is koddig. In
België wil Vandervelde liet collecti
visme, alles in handen van don Slaat,
in Congo verwijt, beschuldigt hij den
Staat te veel op te eiscben, en den
vrijen handel geen vollen teugel te
later.. Hoe knoopt men dit zonderling
socialisme aaneen Op d'eene plaats
wit. op d'andere zwart beweren. Het is
het schoonste bewijs van zijnepolitieke
komedie
Wij mogen overigens niet vergeten,
dat België niet kan vergeleken worden
bij Congo, en dat het Congoleesch
volk niet heel 011 al hetzelfde is als het
Belgische volk. De Cor.goleezen zijn
nog onbeschaafd, wild, op sommige
plaatsen zijn er zelfs nog monschen-
eters is het dan niet dwaas, in hooge
mate dwaas, in Congo veel stipter,
veel nauwgezetter willen te werk gaan
als hier in België.
Zeker, de misbruiken moeten uitge
roeid worden maar de belachelijke
zinspelingen en lasteringen blijven
best terzij. De strijd door Vandervelde
aangevangen, is niets anders dan een
strijd die uitgaat van de Congoleesche
loge, gesteund door de Belgische
daarenboven zijn er persoonlijke vee
ten in 't spel van officieele ambtenaars.
Wij verstaan niet waarom al de
lijd van het Pai lenient aan die per
soonlijkheden moet verbeuzeld wor
den, terwijl er zulk prachtig werk te
verrichten is voor ons eigen Belgisch
volk... De tegenpartij zoekt stelselma
tig alle parlementair werk te sabolee-
renMinister Renkin heeft op zege
pralende wijze al den laster van Van
dervelde te niet gedaan. De Kamer
bracht den bekwamen minister eene
geestdriftige en welverdiende ovatie.
öe sBosnmerikken hebben
het gevonden» Wij hebben op de
25,000 gemeentezetels er 16,000 hetzij eene
meerderheid van 7000 I)it ligt onze Aal-
stersche liberalen op de maag, en ziehier
hoe zij zich zelve zoeken te troosten of liever
een blinddoek voor d'oogen spannen. Lim
burg op 207 gemeenten heeft 273,632 inwo
ners en 1907gemeenteraadsleden in Luxem
burg op 231 gemeenten met 233,963 inw.
zijn er 1799 gemeenteraadsleden. Brussel
met zijne 195,000 en Antwerpen met zijne
325,000 inwoners hebben maar 31 gemeente
raadsleden. Primo dat. is niet waar, het is
niet 31, maar 39 gemeenteraadsleden, dat
die twee stedeu hebben. Nu zoo nauw steekt
het niet hij onze liberalen. Maar we tellen al
de gemeenteraadsleden van Limburg en
Luxemburg te zameri en we komen tot 3706
gemeenteraadsleden. Rekenen wij er die nu
allemaal af om plezier te doen aan onze
liberalen dan hebben wij nog 12,300 zetels
vau de 21,300 en de liberalen en socialisten
en daensisten lioop en al 9000
Daarbij mogen we niet vergeten, dat te
Brussel, te Gent, te Luik en te Antwerpen,
de katholieken, geen enkelen zetel hebben
behouden dit jaar, tenzij voor de bijgevoeg
de kiezingen, en dit ondanks wij in de 3
eerstgenoemde steden meer als het derde der
stemmen en in Antwerpen bijna do helft der
stemmen hebben behaald. Dus besluitVol
gens de liberalen, winnen zij, hoewel wij
7000 zetels meer hebben, hoewel wij met
onze duizenden eu nog duizenden stemmen
geen enkelen zetel behalen in de groote ste
den, hoewel wij overal duizenden stemmen
in 't land hebben bijgewonnen.
Hel is waarlijk puik Dergelijke liberale
berekeningen mogen wel eens herinnerd
worden
Komedie S Komedie E Het
socialistisch blad van Gent schrijft In den
Brusselschen gemeenteraad stemden de libe
ralen met de klerikalen samen, om aan de
socialisten ongelijk te geven en goed le keu
ren wat tegen de syndikale organisatie en
tegen het recht van manifesteeren gepleegd
was. 'n Les... die mag onthouden worden.
Het artikeltje was getiteld Treurig
Treurig Ja, we kennen dat spel vandaag
schelden en schimpen de socialisten op de
liberalen al erger dan hloedsvijanden, en
morgen zetten de rooden hunne volgelingen
aan om voor die zelfde wreede en hartelooze
liberalen te stemmen,
Uit hot vepwijtin^sboek dei*
33aenscsten. lil de Vrije Klok
het bladje der Daensjsten van Ninove staan
de volgonde scheluYfoorden tegen de katho
lieken, in het nummer van Zondag 19 No
vember op hel eerste bladzijde alleen
Politieke d weepers vergulde kam
pioenen beulen foei, foei, rijke alleen-
heerschende kliek, we verachten u diep, uit
't diepste onzer ziel monster leugen
uitkramenvuige lastertaal en wolbekende
leugens lasteraars laster en vuige leu-
genspraak zeeveraars kiesdravers, ze-
denschendcrs moordenaars leugenaars
volksbedriegerspolitieke schurken.
O, die brave christene Daensisten
verwijten niemand
Terwijl zij niets doen dan tieren,scholden,
brullen als bezetenen en verwijten, roepen
zij maar gedurig dat zij de'beste christe
nen zijn de eerlijkste menschen die de
waarheid voor wapen hebben en de recht
vaardigheid voor dool
Hij, dio den waren weg verlaat,
Weldra op 't pad der ondeugd gaat
Socialistische vertlnaag-
zaamheidi Zaterdag schreef de
Peuple over een geval van Vorst tegen
Brussel Gezel Evrard had zijne slem gege
ven aan eene onderwijzeres die uit eene
katholieke normaalschool kwam, en dank,
de stemmen van 4 liberalen, gekozen werd
met 5 stemmen tegen 3.
De werkersbond is Zondag om 5 yren in
buitengewone zitting bijeen geweest, om
tuchtmaatregelen te nemen tegen gezel
Evrard. Leve de verdraagzaamheid, heeren
socialisten
Eene getuigenis van belang.
M. Stanley Portal Hyatt, ontdekkings
reiziger in Afrika schrijft in zijn boek off
the Main Track Ik heb in liet grootste
deol der wereld zendelingen gezien, en ik
beschouw ze, in groep, als nielsdoende we
zens, die een vadsig loven leiden,en dikwijls
zinnelijk, levende van het geld dat zou moe
ten gebruikt zijn geworden om den toestand
van onze gedeclasseerdo landgenoolon te
verbeteren. Misschien is rnijn oordeel te al
gemeen: het is niet toepasselijk op de katho
lieken, gezamenlijk genomenen ik zou het
niet durven toepassen op een enkelen mis-
sionnarisjezuïet
M. Vandervelde,wat zegt ge van den niet-
katholiek, Stanley Portal Hyatt
Eenige Grieksche, Zweedsche, Nederland-
sclie en Arabische matrozen, in do Schippers
straat, te Antwerpen woonachtig, hadden te
Rotterdam den trein genomen, welke rond
half vier te Antwerpen aankomt. Tussclien
Calmpthout en Heide ontstond er twist, over
geldkwestie, tusschen zekeren Novin, ge
boortig van Ohio (Vèreenigde Staten), en
een zijner medegezellen Anastasio, een Griek.
Anastasio loochende hardnekkig dat hij eene
som golds aan Novin sehuldig was. Deze
laatste in woede ontstoken plofte een mes in
zijn tegenstrevers horst.
De opschudding door deze moordpoging in
den trein teweeggebracht, was overgroot.
Te Cappollenr werd de plichtige in eenen
goederenwagen gezet en dokter Librecht
diende den gewonde de eerste zorgen toe.
Aan de statie van Antwerpen werd Novin
door twee gendarmen weggeleid, en zijn
slachtoffer is met eene draagberrie naar de
Verbandzaal der statie gebracht.
Na eene eerste ondervraging door den
onder-statieoverste Michielsen gedaan, werd
de moordenaar achter de grendels gedraaid.
De gekwetste werd eene long doorboord
men heeft hem naar 't gasthuis gevoerd,
waar men vaststelde dat zijn toestand hope
loos is.
TE ST. JANS MOLENBEEK.
Woensdag avond had nabij de Gemeente
plaats, le Sl Jans-Molenbeek een ijselijk on
geluk plaats. Do 14jarlge loopjongen Jan
Dewaelens, wonende Mariemonlkaai, reed
per rijwiel door de Sakrislijstraat, toen hij
een zwaar geladen wagen wilde voorbijrijden.
Ongelukkiglijk gleed zijn rijwiel weg en de
arme knaap vloog onder de wielen van hel
voertuig. De voerman kon onmogelijk nog
bijtijds sloppen.
Het knaapje werd vreeselijk verpletterd
opgenomen, door den voerman en eenige
ooggetuigen, en naar het naburig policiebu-
reel overgebracht, waar een geneesheer hem
kwam verzorgen. De arme knaap had de
linkerhand afgepletterd, eene vreeselijke
wonde aan den onderhuik en de horst inge
drukt.
Het slachtoffer ken nog zeggen, dat do
voerman geene schuld had in bet ongeluk,
waarna hij het bewustzijn verloor on weldra
bezweek.
Een onderzoek werd als naar gewoonte
geopend, doch de verklaringen der oogge
tuigen en van het slachtoffer zelf, bewezen
duidelijk dat de voerman niet verantwoorde
lijk kon gesteld worden voor het ongeluk.
Het lijk van het slachtoffer is naar het
doodenhuis overgebracht.
In de Ohateletstraat te Couillet, houden
de echtgenooten Nopert een koffiehuis. Eene
zijplaats van het huis is als haarkapperij
ingericht en wordt gehouden door een 21jari-
ge jongeling, Jules Dessart genaamd.
Beide zaken gingen goed en diensvolgens
kwamen Dessart en de echtgenooten Nopert
oed overeen.
De herbergier is echter een brutale kerel
als hij gedronken heeft. Dinsdag avond was
zulks wederom het geval en Nopert begon
zijne vrouw te mishandelen. Eensklaps kwam
Dessart, dio reeds te bed was, beneden ge-
loopcn met een revolver in de hand en loste
drie scholen op Nopert.
Deze werd in het hoofd en den arm ge
troffen. De policio werd verwittigd en Des
sart werd aangehouden. Daar men geen
geneesheer vond, werd een apotheker ver
zocht den gekwetste een eerste verband te
willen leggen.
Toen do apotheker zulks wilde doen.
sprong Nopert uit het bed waarop men hem
gelegd had, wierp zich op den apotheker en
sloeg hem zeer geweldig af. Daarna verbrij
zelde hij alles wat zich op de kamer bevond.
De policie moest andermaal tusschenk omen,
om dezen zonderlingen gekwetste reden te
doen-vers taan.
Terugkeer der Elisabethville
De Elisabethville is Woensdag mor-
gend te Antwerpen aangekomen. Het schip
had do groote vlag in top, daar de onder
gouverneur van Kongo, M. Henry, zich aan
boord bevond.
Te Boma waren al de notabiliteiten hem
komen groeten en te Banana kwam zijn ltol-
lega, de onder-gouverneur Gillain, hem
goede reis wenschen.
De minister van Koloniën had de heeren
Lebrun en Weber gezonden, om M. Henrv
hij zijne aankomst le groeten.
De opvarenden hebben thans gemeld, hoe
het overlijden van bevelhebber Niclot ge
beurd is. In de Isalastreek was eene betwis
ting ontslaan tusschen katholieke en protes-
tantsche zendelingen. Bevelhebber Niclot
moest, do zaak regelen, doch daar hij er niet
kon in gelukken den vrede to herstellen,
werd hij wanhopig en vreezende berispt te
worden, schoot hij zich door den kop.
Verder is er niet veel nieuws. Het kamp
van Isala zal naar Uellé overgebracht wor
den. Twee afdeelingen der openbare macht,
elk 500 man sterk, zullen het kamp bezetten.
De Elisabethville heeft te Dakar niet
stilgehouden, daar de gele koortsen or hecr-
schen. Er varen geene zieken aan boord,
buiten een bediende die in Kongo een zonne
steek gekregen had.
De vlag van baron Dhanis, welke do Bel
gische soldalen in bunnen strijd tegen da
Araabsche slavendrijvers droegen, werd met
de Elisabethville megebracht. Deze vlag is
bestemd voor het koloniaal inuzeum van
Tervuren.
De slaapziekte
De slaapziekte neemt in Belgisch-Congo
af, vooral in de Kisantustreek. Hel is reeds
lang geleden dat men geen zieken meer aan
getroffen heeft,tusschen de vier honderd kin
deren der Zusters van Onze-Lieve-Vrouw,te
Kisantu. Indien do ziekte blijft afnemen, zal
men het verpleeghuis voor meisjes kunnen
sluiten.
Er zijn daar nog 60 tot 70 zieken, doch de
verpleging van liet grootste getal is geëin
digd. De genezing van zekere zieken die het
verpleeghuis sinds meer dan drie jaar ver
laten hebben houdt stand.
Moet er een algemeece poll zijh voord®
aanstaande wetgevende kiezingen in ons Ar
rondissement
Wij meenen rechtuit JA.
In 't algemeen is het wenschelijk dal de
kiezers en de propagandisten eener partij
rechtstreeks hunne goed- of afkeuring kun
nen uitspreken over hunne gekozenen, en
aldus op praktische wijze, en mot eene we
zenlijke bekrachtiging hunne gedachten over
de politiek te verstaan geven en doen gelden.
De politiek moot gaan in samenwerking,
in samenbeleid tusschen al de partijgangers.
Do onderworpenheid of de bewusteloos
heid van het Kiezerskorps, zijn van onzen
tijd niet meer. Die het anders meent, heeft
het mis. Tevens is de verplichte herkiezing
en de onderworpenheid aan den poll, eon
rechtvaardig beginsel van verantwoordelijk-
beid voor de gekozenen. Ten andere, inden
poll hernieuwen en versterken dezen hun
gezag, door de bevestiging van de volksstem
ming. en daar hebben zij en hun leidingschap
alles bij te winnen.
In beginsel dus, in 't algemeen is do poll
rechtvaardig en wenschelijk.
De toestand in ons arrondissement aan
den anderen kant eisclit onzes inziens een
poll, een breeden poll, die de ware uitdruk
king wezo van den volkswil, en laat niet loa
om gelijk welke reden, hem te ontduiken.
Voor de kiezing van 4908 was er geen
poll geweest en ofschoon er geen de minste
polemiek omtrent een poll was ontstaan, on
dat do noodzakelijkheid er van zich niet
scheen voor te doen, ontstond er veel mis
noegdheid naderhand. Er moest toch maar
een poll geweest zijn, wierd er veel gezegd
Dat wordt een eisch van den tijd, bijzonder
in ons arrondissement, waar het politiek
leven scherp is en ontwikkeld.
Heden is er in ons arrondissement een
krachtige werking, een veelvuldig verlangen
naar een poll. Het Congres van April 1911,
vroeg in 't algemeen en stellig de ver
plichte, regelmatige herkiezing van onze
politieke leiders. Kringen en afzonderlijke
personen verwachten den poll. De drukpers
houdt er zich met bezig. Het hangt in de
lucht. Er bestaan slroomingen van gedachten
en strekkingen, die dank aan een rechtzin-
nigen breeden poll, harmonisch en eendrach
tig zullen samenstroomen in krachtige voor-
waartsstuwing, en anders dreigen in wrijving
ja misschien in botsing te komen. Is liet
wijselijk dat gevaar te trolseeren Mag men
stroomopwaarts varen Is het niet heter dat
men de strooming geleide in de goede rich
ting Voorzeker, een wijs bestuur en het
politiek vooruitzicht vragen het ons.
Geen poll, ware eene politieke fout. Een
poll dus en aldus een hreede, rechtvaardige
eendracht, waar elk zijn plaats vrijlijk
vindt. Geen opgedrongene eendracht
Maar na den poll, onvoorwaardelijke on
derwerping, nauwe aaneensluiting, onbreek
bare eendracht, geestdriftige samenwerking
en een krachtige propaganda.
ToekomendenZalerdag na
middag vergadert te Aalst
het EYIiddencomiteit den Ka
tholieke Vereeniging, om den
toestand van het arrondisse
ment te onderzoeken en de
propaganda te bespreken.
Wij verzoeken de leden van
het Middencomiteit deze
eenige gedachten te overwe
gen.
