OORLOG
De misdaad van Vorst.
Is liet land geldelijk
goed of slecht bestuurd?
T EEN EN 'T ANDER
Gocdelijk astonioMsIongsliik
GBLAD
Italië en Turkyë
Zeventiende jaargang n' 285. 2 CENTIEMEN HET NUMMER Zaterdag 9 December 1911
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ijjl
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
7 28, Steenweg van Waterloo, 728.
TE AALST
3, Kerlcstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nufiel-De Gendt.
AANKONDIGINGEN i'
KI. aank. (1 tot 4 M. reg.) (r. 0.60
3* bladz. (de regel) fr. 0,50
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (perregelf fr. I SO
Gemengd nieuws (per regel) fr. t,ft
Recht, herscell. (per regel) fr. f.$9
Overlijden (per regel) fr.
Het landsbestuur is een groot huis
houden, België's bestuur is het Bel
gisch huishouden. Wordt dit huishou
den goed of slecht onderhouden kan
het de twee eindjes van 'tjaar goed
aaneenknoopen, of hoe zitten de papie
ren Dat is wel de vraag die ieder
verstandige Belg zich stellen moet.
Wij gaan den huishoudelijken toestand
van België uiteenzetten, dan kan ieder
van u oordeelen wat er van de kwes
tie is„-
De geldelijke toestand van ons land
is zoo schitterend, dat. hij de stoutste
verwachting nog overtreftja, hij is
zoo schitterend, dat hoewel de regee
ring voor 't jaar 1012, voor den ge
wonen dienst, het is te zeggen, voor de
janrlijksche begrooting, eene nieuwe
gewone uitgave op zich neemt van
30.101,625.64 fr. dat ondanks die
kolossale vermeerdering van uitgave,
de regeering nog eer. boni voorziet
voor 1912 van 428,044.28 fr.
De regeering heeft de gewoonte
niet hare voorziene boni's te over
schatten, wat wij u gaan bewijzen,
door de volgende cijfers.
In 1901 voorzag de regeering een
boni van 381,787.41 lr. en na het af-
gelpopen jaar was liij 2,539,525.11 lr.
in 19U2 voorzag zij 695,646.90 fr. en
hij was 3,215,358.72 fr. in 1903
voorzag zij 18S,892.09 fr. en hij was
2,901,290.91 fr. in 1904 voorzag zij
270,159.43 fr. en hij wasG,231,764.of
fr. in 1905 voorzag zij 816,959.34
in 1906, 1,058,444.38 in 1907,
534,037.23 in 1908, 407,270.92
in 1909, 305,210 fr. 89; in 1910,
446,346.06; in 1911, 559,982.37;
en do boni's waren telkens veel, veel
grooter, namelijk, 14,737,030.38 fr.;
5,640,580 fr. 2,571,184.58 fr.
3,964,653.44 fr. 10,656,048.78 b'.
en 7,400,000 fr. In 1911 is de boni
natuurlij]; nog niet gekend.
De boni's zijn zeer gematigd gere
kend, want moest de katholieke regee-
rrng hare rekeningen gemaakt hebben
zooals de liberale regeering het deed,
ze zouden nog veel grooter zijn. Nie
mand is vergeten, hoe de liberalen het
geld hebben verkwist. Tot herinne
ring geven wij hier eeniga cijfers In
1879 liet de liberale regeering een
tekort van 3,115,363 fr. in I88Ö, een
tekort van 88,525 fr. in 1881, een
tekort van 6,000,352 fr. in 1882,
een tekort van 15,211,844 fr. in 1883
een tekort van 18,242,868 fr.in 1884
ecu tekort van 16,237,234 fr. Dus al
tijd tekorten, en dit ondanks de aan
houdende stijging van de openbare
schuld en de buitengewone vermeer
dering van de lasten
Van 1878 tot!8S4 lieten de libera
len als geschenk aan 't land een teliorl
van bij de zestig milüoen Van IS85
tol 1910, hebben de katholieken nog
geen enkel jaar tekort gehad, altijd
bu.i's en de som dier boni's bedraagt
van 1885 lol 1910, het formidabele
cijfer van ongeveer twee honderden
acht millioen en dit niettegenstaande
de groote hervormingen in het boek
houden van den Staat. Zoo werden er
van 1895 tot 1910, ongeveer 228 mil
lioen uitzonderlijke uitgaven in de
gewone begrooting geschreven, die
vroeger en vooral onder het liberaal
beheer, in de buitengewone begroo
ting zouden zijn gekomen.
Ware het zoo niet veranderd, het
ware nog 228 millioen meer boni ge
weest.
Van 1896 tot 1901 werden als ont
vangsten 16,315.000 fr. in de buiten
gewone begrooting geschreven, die
vroeger in de gewone begrooting zou
den zijn opgenomen. Ware alles dus in
de berekeningen onveranderd geble
ven, dan hadden de katholieken, van
af 1885 tot 1910 aan het land een boni
gelaten van 208 millioen 228 millioen
16,325,000 fr. hetzij de globale som
van 452 millioen en 325,000 fr. I
Van 1895 is de delving van de open
bare schuld ook verplichtend gewor
den en hierdoor heeft België, alleen
van 1901 tot 1910 eene uitgave moe
ten doen van ongeveer 109 millioen.
De gemeenten hebben van 't land
meer toelagen ontvangen. In 1884 be
liepen deze toelagen enkel 26,958,577
fr. in 1910 beliepen zij 44.673,963
fr.;of eene vermeerdering van 740,000
fr. per jaar.
Door de wet van 19 Augustus 1889,
voorgesteld door M. Beernaert, ont
vangt iedere gemeente bovendien nog
eene jaarlijksche uitgave van 7 mil
lioen en half
Meent nu niet dat de katholieken
de lasten hebben vermeerderd. Sedert
1881 is er in België door den Staat,
nog geen enkele belasting vermeer
derd maar velen daarentegen zijn ver
minderd geworden.
Zoo voor wat vooral de werkende
klas betreft, is van af 1889 de persoon
lijke belasting op de werkmanswonin
gen weggevallenwaarvan in 1910
mot min dan 227,275 werklieden van
genoten, en hem een profijt bezorgde
van 2 millioen en half De werklieden
die de voorwaarden niet vervullen dooi
de wetten van 9 Augustus 1889 en van
18 Juli 1893 hiertoe vereiseht, zijn
toch in 't geheel of gedeeltelijk van die
persoonlijke belasting ontslagen dooi
de wet van 28 Juni 1822 en deze van
14 April 1895.
Ook op de voedingswaren zijn de
belastingen veel verminderd.
De belasting op den koffie is totaal
afgeschaft.
In 1902 geraakte de Belgische re
geering ei' toe, van de Internationale
Conventie van Brussel de accijns
rechten op den suiker te verminderen
van 50 fr. op 20 fr. zoodat dit eene
jaarlijksche vermindering van 21 mil
lioen gaf en het verbruik ervan steeg
inliet land van 60 millioen in 1902,
tot 103,632,000 kilog. in 1910
De wezenlijke last van de openbare
schuld, niet gedekt door de zuivere
inkomst van do ontleende sommen, be
droeg per inw ner, per hoofd, in 1878,
de som van 5,14 fr., klom in 18S4
(onder 't liberaal ministerie) tot 6,75
fr. en daalde van 1900 tot 1907, op
nieuw tot 4,34 fr.
Dat is klaar en duidelijk voorge
steld, de toestand van het Belgisch
huishouden, zooals het wordt bestuurd
door de katholieke regeering. We vra
gen u, rechtzinnig uw gedacht te zeg
gen Verdient eene regeering, die het
land, zoo prachtig bestuurd, niet het
volle, liet algeheele betrouwen van een
volk
Eeti nióSIioen ambienaars.-
Sedert een veertigtal jaren is het getal open
bare ambtenaars in Frankrijk geklommen
van 250.000 tot een millioen, en dit ondanks
den kleinen aangroei der bevolking. Dat
maakt 1 ambtenaar op 39 personen, kinde
ren, vrouwen en ouderlingen in lipgropen.
Do Franschen betalen 5 milliard belastin
gen die opgeslorpt worden door die millioen
ambtenaars.
Wat denken daan uwe lezers
van De Peuple schreef over een tien
tal dagen, dal M. Hcllebaut gedaan had als
minister. Nochtans hij is gebleven. Woens
dag schreef dit blad over 't einde van M.
Renkin, en 't is meer dan zeker dat M. Ren-
kin blijven zal. Nochtans de verplichte lezers
van de Peuple moeten al die valsche profetiën
slikken. Zouden die menschen ook niet ge
waar worden, dat de roode schrijvers er het
zotspel medö houden l
Acht tegen zes. De Italiaan-
sche socialisten hebben den oorlog verklaard
aan de rogeering, om het inrichten van den
oorlog tegon de Turken. Acht tegen zes, het
is 4 tegen 3. Zouden er misschien drie socia
listen op de zeven zijn die den oorlog niet af
keuren En wij die dachten, dat die mannen
den vrede op de wereld gingen brengen
Wat boeken In 1889 werden er
in Frankrijk 14849 fcbekon uitgegeven. Het
is zoo 't schijnt, het maximum. Van 1889 lot
1901 bleef hettusschen dol3000en de 14000.
In 1907 was het gedaald tot 10785. In 1909I
klom het weder tpt 13185.
De lezers zijn ,dus wel genoodzaakt een
keus to doen.
Hola socialisten, is dat zoo?
Een liberaal blad der hoofdstad bericht
dat zij een schrijven heeft ontvangen van
een groep gerants uit den handel, die 14
uren per dag moeten werken, geen rusttijd
krijgen, en eene onverbiddelijke directie al
hunne verzachtingen en meelingen afwijst.
Die gerants krijgen 125 fr. per maand als
zij gehuwd zijn, krijgt de vrouw 50 fr. per
maand bij daarbij een percent op do ont
vangsten hoven de 50.000 fr.; zij hebben ook
huisvesting, doch geen vuur en licht. De
hulp-gerants krijgen 75 fr. per maand. Dit
gebeurt zoo in de bij buizen van «Le Peuple».
Hot liberaal blad heeft antwoord gevraagd,
tot hiertoe heeft, bij onzen weet, het rood
blad nog niets geantwoord. Het is wrlduide-
delijk het verschil tusschen woorden en
werken
Een fijjnaard. Het kunstminnend
Europa heeft dit jaar den grooten muziek-
kunstonaar Liszt gevierd. Men verhaalt van
hem eene drollige gebeurtenis. In 't begin
van zijne loophaan deed Liszt eene omreis
met den beroemden tenor Rubini, in de
hoofdsleden van de Nooruerlanden. Op non
avond gaven zij eene verlooning in een der
bijzonderste steden van Scandinavië. De zaal
was bijkans ledig, er waren hoop en al der
tig menschen. Rubini was razend en weiger
de te zingen. Go moot-zingen, zei Liszt, en
nogal op uw beste. Deze dertig' man is de
«elite» van die wildelingen in dit land.Rubini
zong. Ook Liszt speelde zoo goed als hij
spelen kon. In 't midden van zijn stuk houdt
bij op, en zegt Achtbaar publiek, ik heb u
al muziek ten beste gegeven, maar 't zal ge
noeg zijn. Mag ik u nu ook uitnoodigen op
een souper Na wat haperen, nam men de
uitnoodiging aan. Kcl was een kostelijke
avond voor Liszt. 's Anderendaags was de
zaal stampvol. Het was echter eene ontgooche
ling voor de muziekliefhebbers. Dien avond
was er geen souper.
De Franschmans. Jaarlijks
gaan er vele Vlamingen naar Frankrijk wer
ken, in Augustus is dit getal wel 57,000 in
Juni 40,000. Voorde heide Vlaanderen wor
den die alsvolgt verdeeld. Uit Brugge 1402
Kortrijk 1552 Roesselaere 2158 Diks-
muiden 1559 Ieperen 1482. Uit Oost-Vla an
deren Gent 3185 Dendermonde 2000
Audenaarde 4119 Aalst 5523. Tusschen die
Franschmaus zijn er ook een groot getal
jongelingen, van IS tot 25 jaar.
TE ANTWERPEN
Een doode en een zwaar gekwetste.
Woensdag avond, had op de Plantijnlei,
een erg automobielongeval plaats. Twee da-
men, Mad. Blitz, 30 jaar, en Mad. Weyn-
sclu nch, 08 jaar, wonende Philomenastraat,
2, werden door den prachtigen automobiel
van den lieer doctor Terwagne, socialistisch
gemeenteraadslid en volksvertegenwoordi
ger, overreden.
De eerste werd aan de knieën gekwetst,
maar met de tweede was het erger gesteld.
Een der wielen ging haar over de horst. De
slachtoffers werden in een naburig huis bin
nengedragen, waar de eigenaar van den
automobiel ben voorloopig verzorgde.
Do gekwetsten worden vervolgens naar
hunne woning gebracht.
De geneesheer Scharnelhout, die de dame
Wcynschench vervolgens onderzocht, stelde
vast dat zij verscliillige ribben had gebroken.
Hij vond haren toestand zeer bedenkelijk.
Een der slachtoffers. Mad. Weynschench,
weduwe, 63 jaar, is Donderdag namiddag,
om 4 ure, aan hare wonden overleden.
Wat Mad. Blitz, hare dochter, betreft,
deze is insgelijks inwendig gewond. Haar
toestand is bedenkelijk.
Het ongeval is als volgt gebeurd
Madame Weynschench en hare dochter
gingen de Plantijnlei over, om naar het Wip-
plein tc gaan, wanneer zij door den automo
biel. die van de Middenstatie gereden kwam,
verrast werden.
Daarin bevond zich de heer Terwagne, die
van de zitting der Kamer terugkeerde.
Het onderzoek dezer geheimzinnige zaak
schijnt nu eindelijk een stap vooruit gedaan
te hebben.
Bij het begin der zaak reeds had den on
derzoeksrechter de wetsdokters De Rechter,
Lebrun en Heger gelast de vingerindrukken,
op verschillige meubelen en voorwerpen ge
nomen te onderzoeken en te vergelijken met
deze van de verdachten.
Het onderzoek leverde echter geen uitslag
op, daar de indrukken te flauw weergegeven
waren.
De onderzoeksrechter ontbood dan doktor
Stokis, van Luik, om de zelfde opzoeking te
doen. Deze is gelukkiger geweest. In het
toiletkabinet, op liet eerste verdiep der villa,
in eene plaats waarde bewoners en vrienden
zich gewoonlijk de handen waschten, vond
doktor Stokis zeer nette indrukken. Deze.
indrukken werden zorgvuldig opgenomen en
vergroot.
Daarna nam doktor Stokfs de vingerin
drukken van al de personen die op de villa
geweest zijn, sinds de dood van M. Annees-
sens, tot zelfs de schrijnwerkers, lijkbidders,
policiemannen, gendarmen, kuischvrouw,
leden van het parket, enz.
Al deze indrukken werden ook vergroot
en dan begon de vergelijking met de indruk
ken gevonden in het toiletkabinet, doch
geene enkele kwam met deze overeen.
Alsdan nam dokter Stokis ook de indruk
ken van Mev. Anneessens en Karei Van
Eeckhout en de indrukken van dezen laalsten
kwamen wonderwel met deze van het toilet-
kabinet overeen.
Karei Van Eeckhout en Mev. Anneessens
beweren, dat minstens sedert drie maanden
vóór de geheimzinnige moord op M. Annees
sens, Van Eeckhout de voet op de villa niet
meer gezet heeft.
Het onderzoek wordt naarstig voortgezet.
TUSSCHEN
Een brief van Petrus Loti
De Italia Illustrata van Rome, waar
van prins Sanza di Scalea de bestuurder is
onderstaatssekretaris aan het ministerie van
Buitenlandsclie Zaken, dit blad had aan
Petrus Loti zijn gedacht, zijn indruk ge
vraagd over don oorlog van Tripoli Petrus
Loti heeft geantwoord zonder er doekskens
om to doen. Hoort.
Mijnheer,
Gij zijt zoo goed mijn gedacht te vragen
over de glorievolle onderneming van
Tripoli.
Maar de glorie, evenals het goede recht,
ik zie ze enkel langs den kant van de bewon
derenswaardige verdedigers van den erfe-
lijken grond, Turken en Araben, die, verrast
door de plotselijkheid van den aanval en
maar eene bewapening hebbend van eene
misierige inferioriteit,zich toch doen mitrail-
jeeren en slachten als in de heldentijdvak
ken. De glorie overigens, de ware, de zuivere,
zou nooit kunnen zijn langs den kant van de
ovorweldigerds en van do aanvallers. Ik hen
op voorhand verzekerd, dat zoo gij uw on
derzoek voortzet, er zich in alle landen van
Europa eene verpletterende meerderheid zal
bevinden om u to antwoorden zooals ik.
Aanvaard, enz. Geleekend P. Loti.
In Macedonië
In Macedonië worden vele Griekon ver
moord. Verloden Vrijdag nog drij die zich
naar Vissoca en Soclias begaven. Zij waren
bovendien gekwetst met geweerslagen.
De kwestie der Dardanellen
De minister van Buitenlandsclie Zaken
moet de kwestie der Dardanellen, in den
laatsten tijd al verscheidene malen hebben
opgeworpen.
Nochtans wordt algemeen gedacht dat
Rusland er niet zal in gelukken de kwestie
eene voor hem voordeelige oplossing te zien
geven.
M. Sassnoff, do Russische minister van
Buitenlandsclie Zaken, is te Parijs toegeko
men. De bladen zijn hot eens om dit bezoek
in verband to stellen met do zaak der Darda
nellen.
Bulgaren vermoord in Macedonië
Niet enkel de Grieken, ook de Bulgaren
worden vermoord. De Turken verdenken de
Bulgaren de moskee van Islip te hebben in
brand gestoken. De volksmenigte heeft in
deze laatste stad 14 Bulgaren gedood, 32
andere doodolijk gewond on 125 lichtelijk
gekwetst.
Te Uskube is een Bulgaar aangehouden,
verdacht van den aanslag t'hebben geplogen.
Turkyë neemt zijne voorzorgen
Te Salonika is een keizerlijk bericht uit-
geplakt, waarop gemeld wordt dat do kris
tenen en Musulmanncn van 20 tot 45 jaar 4
oud, het land niet meer mogen verlaten. Het
is een bewijs dat Turkyë zich gereed houdt
om zijne troepen te mobiliseeren.
Een schoone brief aan een vader
M. Pietro Bemgio van Turijnen had ooi
zoon die aalmoezenier was in 't Italiaanscke
legerhij is doodgeschoten. Vooraleer te
sterven, gelastte hij zijn vriend, pater Do»
Tallacliini, Salesiaan, in zijnen naam aa»
zijne ouders te schrijven. Oordeelt zelf over
de schoonheid van dezen brief.
Mijn beste heer Pietro, ge wacht onge
twijfeld op nieuws van uwen zoon Angel»,
heldhaftigen soldaat van het le grenadiers.
In zijne plaats schrijft u een krijgsaalmoe-
zenier in zijn naam hij heeft met hem ge
sproken hij wenscht hem veel goed voor
zijne schoone hoedanigheden. Door al het
goede dat er in uwen Angelo is, heb ik ge
leerd zijn vaderen moeder te achten, zij die
zoo volmaakt dezen lieven jongeling hebbe®
weten op te Ipiden ik heb geleerd heel uw»
familie te achten die niet anders kan zijn
dan hij is.
Uw Angelo, Engel van naam en van daad,
heeft zijn plicht moedig welen te vervullei,
hij heeft zeker een schoone belooning va®
God verdiend, en heeft niet minder verdienste
vanwege het Vaderland. Ernstig gewond aaa
do long door dezelfde projectiel die aan zijné
zijde een anderen gezel doodde, dapper,
struisck en schoon als hij, sprak hij nooit ee»
enkel woord uit dat geen volle onderwerping
uitdrukte. Te midden zijner pijnen, had hj
slechts in den mond den heiligen naam God»
en van de Madona (O. L. Vrouw) die hij aan
riep met leerderheid en geloof. Hij is de*
17n getroffen en ik heb hem gezien tot de*
18u 's avonds. Drie uren tevoren, nog in d*
volheid zijner kracht zijnde, drukte hij mij
krachtig de hand en verzocht mij u oiimid-
delijk te schrijven om u te troosten en u aa»
te bevelen moed te geven aan zijne moeder
en u te verzekeren dat hij veel vooru en voor
de familie zou gebeden hebben, en dat hij
tevreden stierf.
Een oogenblik te voren, had hij mij ge
zegd
Pater, dezen avond is het mijn vertrek.
Wat vroeg ik hem Gaat men de gekwet
sten naar Italië overbrengen Neen, ant
woordde hij, men verlaat dit leven.
Hij had maar al te veel gelijk. Ik omhelsd»
hem in uwen naam, op zijne beurt omhelsde
hij mij en met zooveel gewold dat hij d»
aandacht van al dezen die in de omgeving
stonden, op zich trok.
Hij bedankte mij van hem t' hebben bijge
staan hij verzocht mij voor hem eenige
missen den Heer op te dragen voor zijn»
ziel, hetgene ik gedaan heb. 's Avonds zelf
(den Zaterdag) stierf hij als een heilige. Zij*
naam zal altijd in onze herinnering blijven,
in de uwe, in de mijne, in deze van zijne ge
zellen en van zijne oversten die hem bemi*-
den. Hij zal voor altijd gezegend worden va*
Italië, omdat hij heeft hijgedragen tot zijne
grootheid en tot deze van God, omdat hij ge
storven is om zijn plicht als goede kristen te
vervullen.
Wij moeten allen gaan waar hij zelf ons is
voorafgegaan. Gelukkig hij die het schoon»
offer kan brengen dat hij in zijne volle jeugd
gebracht hooft, vol schoonheid en goedheid
en sterkte
Verontschuldig mij, indien het op mij ge
vallen is uw een zoo treurig nieuws meê te
deelen, maar ik geloof dat gij duizenden re
denen bezit om u te troosten. Ik heb gelede*
en ik bid den goeden God voor u allen, ter
zelfderlijd als voor de ziel van uwen Angel»
die voorlaan ook voor mij een bewaarengel
zal zijn.
Moed Dat de Heer u zegene
Hoe schoon, hoe verheven, hoe subliem,
hoe hemelschoon, dit kristen geloof niet
waar. Ach en hoe droevig, dat er zoovelen
zijn die hel uit hot harte van het volk willen
rukken
X
Wereldlijke ziek en verplegers.
Men weet dal sinds de scheidingswot, de
kloosterzustois uil de gasthuizen verdreven
werden. Ook in de Parijzer gasthuizen wer
den de zusters door wereldlijke ziekenver
plegers vervangen.
Thans is in een Parijsch gasthuis de vol
gende zaak aan 't licht gekomen.
Eene onlangs gehuwde, nog jonge vrouw,
kwam eenige dagen geleden, in een gesticht
der Openbare Weldadigheid van Parijs, om
er eene operatie te onderstaan. De ongehtk-
kige kon or de gevolgen niet van dragen, e®
in de laatste dagen van verleden week slieuf
zij, na aan hare moeder gevraagd te hebbe*,
haar in haar bruidskleed te begraven.
