De strijd is geopend!
OORLOG
T Reeks brieven van
M. Vincent Diericx
'T EEN EN 'T ANDER
De dynamietaanslag te Luik
DAGBLAD
De geheimzinnige zaak
van Broechem.
BELOONDE HELDENMOED.
Yreeselijk liefdedrama te Seraing
Italië en Turkyë
Zeventiende Jaargang nr 294.
2 CENTIEMEN HET NUMMER
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
728, Steenweg van Waterloo, 728. I O. Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffet-De Qendt.
Weensdag 20 December 1911
ABONNEMENTEN:
Tes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle poslbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4» ij*
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. f|»
AANKONDIGINGEN j
KI. aank. (1 tot 4 kt. Kg.) fr. 0.60
3e bladz. ide regel) fr. 0,50
4e bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) ff. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Zondag namiddag hadden wij het
geluk de groote meeting bij te wonen
in de feestzaal der Harmonie in de
stad Antwerpen. Hoeren volksverte-
genwoordigers Standaert van Brugge
en Mélot van Namen voerden er hol
woord, na ingeleid en voorgesteld te
zijn geworden door heer volksverte
genwoordiger Paul Segers. Het was
eene alleszins verkwikkende vergade
ring eene allerbeste opkomst, puike
sprekers en geestdriftige toehoorders.
M. Standaert sprak voornamelijk op
hel punt dat thans aan de dagorde
staat in de politieke beweging Het
kartel. Wat is het kartel Bij de libe
raler. is het de belofte al te wagen en
alles te doen en al toe te geven om de
katholieke regeering omverre te halen;
hij de socialisten is het ook de zucht
óm de regeering weg te vagen, zonder
iets toe te geven van hunne revolution-
naire gedachten.
Het cimer.t dat beide partijen sa
mensmelt, is de godsdiensthaat. In
1910 werd M, Buyl in de Kamer
gelast eene groote politieke redevoe
ring uil te spreken, en hij deed liet
alsvolgt Heel onze kartelstrijd, heel
ons programma kan samengevat wor
den in deze 3 woorden A has la
calotte A has la calotte En de gan-
sche linkerzij, van den gematigds'en
doctrinair tot den vooruilstrevendsten
revolutionnair, herhaalden in koor
A has la calotte A bas la calotte
Weg dus met de priesters
De Journal de Bruges schreef
over eenigen tijd «Wanneer wij zien
wat er in Frankrijk gebeurt, hoe het
daar gaat, dan komt ons het water in
den mond!Als zulks gezegd wordt in
een liberaal blad, verschijnende in
eene streek, waarvan de bevolking zoo
zeer doordrongen is van den gods
dienstzin, wat moet het dan zijn in de
andere liberale bladen
Tegenover dien toestand blijlt er ons
maar een enkele uitweg meer,namelijk
volledige, ongeschondene eendracht
die ons het genoegen zal schenken de
goddelooze partijen ceneverpletterer.de
neerlaag toe te dienen.
Na hem sprak M. Mélotin't Fransck.
Met eene bevalligheid van uitspraak,
eene fijnheid zoowel van vorm als van
inhoud, schetste hij het programma
der katholieken. Ons programma, zegt
hij, is het programma aangekondigd
in de Troonrede van Oktober 1910.
Het is de regeling van den huisarbeid,
de bescherming van de jeugd, de vol
lediging der pensioenwet, de inrich
ting van eene rechtvaardige schoolwret,
die zoowel vrijheid verleent aan den
armsten huisvader alsaan den rijksten.
Al de katholieken zonder de minste
uitzondering zijn lieteens op de kwestie
der princiepen, zij kunnen enkel ver
schillen in zake van modaliteiten, in de
toepassingsmiddelen.
M. de Broqueville heeft best gevon
den de schoolkwestie uit te stellen tot
na de kiezing; hij wil het laten als punt
van ons kiesprogramma, en het volk
zelve uitspraak laten doen.
We zullen dan weten of de Belgen
de vrijheid van den huisvader ja of niet
boven de dwingelandij van den Slaat
zullen stellenIk weet door persoon
lijke vaststelling, dat M. Schollaert
met het neerleggen van zijn voorstel,
niets anders beoogde dan eene verzoe
ning tusschen de partijen op onderwijs
gebied. De tegenstrevers hebben de
bespreking van het wetsontwerp be
let zij wisten niet eens wat het school-
wetsontwerp beoogde. M. Schollaert
wilde do tegenpartij laten roepen en
tieren tot dat zij het van lieverlede
zoude beu zijn geworden. Ik ben
de diepe overtuiging toegedaan, dat hij
er veel gemakkelijker zou gekomen zijn,
hadde hij de tegenstrevers met eene
ontbinding bedreigd zoo zij in hunne
obstructie voortgingen. Het lijdt
geen twijfel het antwoord dat het Bel
gische kiezerskorps zou gegeven heb
ben op de vraag: Wilt gij nog langer
de verdrukking der arme huisvaders
laten voortduren keurt gij de doen
wijze, de saboteering goed, en van
socialisten en van liberalen
M. Schollaert heelt zulks niet ge
daan, en nu komt de schoolkwestie op
het voorplan met de aanstaande kie
zing. We zullen zien of het Belgische
volk zijne goedkeuring niet zal geven
aan een ontwerp dat enkel en alleen
voor doel heeft, een ernstigen en doel
matiger, waarborg te geven aan alle
huisvaders, onder het stelsel der ver
plichting van onderwijs, hun de vrije
keuze der school te verleenen.
Ik heb volle, volledig betrouwen
in den goeden uitslag der kiezing en
de tegenstrevers zullen op 2™ Juni
eerstkomende nog eens te meer ont
goocheld staan te zien. De beide rede
naars werden langdurig geovation-
neerd, en 't was onder den besten in
druk dat aide aanwezigen de verga
dering verlieten onder den prach-
tigen aanhef van den heer Paul Segers:
De strijd is geopend Allen te wa
pen om te zegevieren op 2° Juni 1
Aan de {eneverdrinkers.
Het verbond der katholieke matigheidsbon
den van België tolt 80,000 leden. Zouden
de jeneverdrinkers niet goed doen eens na te
denken dat die 80,000 menschen stellig ver
klaren dat door het alcoolisme, door den
jenever, zoovele levens gebroken worden,
zoovele kinderen ongelukkig gemaakt, zoo
vele huisgezinnen vernietigd... Uit liefde
voor u zelve, voor uwe vrouw en voor uwe
kinderen verzaakt toch aan dien noodlottige»
alkool. Ge kunt misschien zwansen maar
past op,dat g'u niet te laat beklaagt
We teekenen aan. De Peuple
van 16 December schrijft in zijn hoofdarti
kel Op het huidig oogenblik, zijn er
schijnt bet maar 20 huishoudscholen in
heel Frankrijk en in de hoogere gestichten
voor meisjes is het huishoudkundig onder
wijs enkel gevolgd door 600 jonge leerlin
gen. Daar nog, zijn het de patronagen, is
het het vrije onderwijs die zich meester heb
ben gemaakt van liet huishoudkundig onder
wijs.... De Peuple spreekt wel van «heeft
zich meester gemaakt, maar hij bedoelt dat
de katholieken zich enkel bezighouden met
het huishoudkundig onderwijs. Schooner lof-
betuiging kunneft de Fransche katholieken
niet krijgen.
We teekenen nog aan. In
hetzelfde artikel lezen wij In België, is
liet ook, omdat het kloosteronderwijs meer
en meer de huishoudkundige vorming der
vrouw monopoliseert (zich er alleen mede
bezighoudt) dat wij ons moeten inspannen om
zonder confessioneele overhand, een onder
wijs uit te breiden, zoo noodig aan de wer
kersfamilie als de technische volmaking noo
dig is aan den arbeider.
Dus de katholieken hebben zich bijna lieel
alleen bezig gehouden met een werk, dat aan
de werkersklasse zoo noodig is als beroeps-
volmaking van den werkman. Dat zeggen wij
niet alleen, maar ook het socialistisch blad.
Hoe de liberalen de kloos
terlingen beleedigen. Spreken
de van de capucienenpaters van Aalst, die
blootsvoets gaan schrijft de liberale Volks
gazet van Aalst-S1 Job den Zondag 3 Decem
ber 1911
De Pators van Sl Job zijn zoo arm
als Job ('t jaar voor bij zijn zweren met een
potscherf moest reinigen kelders vol wijn,
prachtige gebouwen, uitgestrekten tuin, met
radialeurs verwarmde zalen... en schooien
en bedelen.
En 't zijn die nietsdoeners, die hier over
het werkzaam Aalst de wet zouden geven...
Waar veel kloosters zijn lieerscht veel ar
moede en onwetendheid.
Voor de liberalen van Aalst die zoo met de
geestelijken spotten, stemmen de Daensisten.
Wat zegt ge daarvan, menschen van den
buiten
De parti du pauv' peup'.
Het rood blad van Brussel legt zelf in den
mond van haren partijgenoot, Vincent Volc-
kaert Het is in onze rangen dat de meeste
millionnairs zijn, en om te bewijzen noemt
hij op: Vandervelde, Debrouckere, Libioulle,
La Fontaine, Coppieters, Hendrickx de la
Rocca, Grimard, Furnémont, Max Hallet,
Terwagne.
Dat zijn de verdedigers van de parti du
pauv' peup' de mannen die de partij vormen
van de zoogezegde eemge werkerspartij
Algemeene soldatendienst
voor de vrouwen. Wel mannen,
wat zegt g'er van De vaderlandsche verga
dering van de vrouwen der Rhenaansche
provincie hebben een wensch gestemd opdat
de Rijksdag eene wet zoude maken waardoor
de verplichte militairen dienst voor de vrou
wen van heel Duilschland zou worden inge
voerd, niet eukel in oorlogs- maar ook in
vredestijd.
Aan 't hoofd van die beweging staan hoog
geplaatste krijgsoverheden. De vrouwen
zouden zich bezighouden met de keuken- den
reinigheids-.en den gezondheidsdienst.
Veroordeeling. Het blad Voor
uit is over een Stal dagen veroordeeld ge
worden in den persoon van M. VanSweden.
opsteller, die ©r een lasterend artikel had
geschreven tegen kamerlid Maenhout. M.
Van Sweden wordt veroordeeld lot 1280 fr.
om inlasschingen te doen en bovendien tot
de helft in do proceskosten, die zeer hoog
beloopen daar het proces 4 jaar aan gang is.
De volksdrukkerij van Vooruit die het ge
drukt heeft, krijgt 1000 fr. te betalen voor
inlasschingen en mag'de andere helft der on
kosten betalen H-et is goed doorgenepen,
doch zonder dat, luisteren die gepatonteerde
kwaadsprekers toch niet
Men herinnert zich nog de zonderlinge
verdwijning van den jachtwachter De Haes,
in dienst van wijlen heer De Strycker, van
Lier.
De jachtwachter was in gezelschap van
zijnen rnaat, ook een wachter, J. Dries,bezig
boomen te merken, die moesten verkocht
worden. De Haes ging alleen voort met dit
werk, terwijl Dries naar den heer notaris
van Broechem ging om den verkoop te re
gelen.
Pas had Dries eenige stappen in hetboscli
gedaan, of een schot weerldonk. Hij gaf er
geen acht op, daar De IJaes hem had gezegd
nog eene snep te schieten. Wanneer Dries,
om 5 ure, terugkeerde, was De Haes ver
dwenen en werd niet meer teruggezien.
Heer onderzoeksrechter Goedertier stelde
alle mogelijke middelen in bet werk om dit
raadsel op telossen, maar vruct.teloos. Het
Parket, bestaande uit de lieeren Jacobs, pro
cureur des konings, Goederlier onderzoeks
rechter, en Pauwels, griffier, is thans op
nieuw te Broechem afgestapt, en heeft nu
den zoon van den jachtwachter Dries onder
vraagd, die beweerde dat hij teliuis was
wanneer, rond 4 ure, het schot gehoord werd.
Eene vrouw, nochtans, beweert dat die zoon,
21 jaar oud, vergezeld van zijnen broeder,
17 jaar oud, haar huis rond 5 ure is voorbij
gekomen. Gezien die tegenstrijdigheid werd
die jongeling aangehouden.
Het onderzoek.
Het onderzoek nopens den geheimzinnige»
dynamietaanslag wordt naarstig voortgezet,
Zoowel in de stad ais in do voorgeborchte»,
zijn policiemannen gedurig op ronde. Men
zoekt thans verscheidene kerels op, die in
eene herberg eene zeef1 verdachte samen
spraak hadden over de vervaardiging van
bommen.
De bom.
De bevelhebber Genonceaux cn de schei
kundige Jorisenme, die samen het onderzoek
over de bom doen, hebben bijna hunne taak
geëindigd. Zij hebben reeds bevonden, dat er
zwart poeder gebezigd werd, voor de samen-
stolling van de bom.
De rust hersteld.
Het publiek is thans wederom gerust en
de cinemavertooningen worden wederom
bijgewoond door eene talrijke menigte.
Bijzonderlijk in den Wintergarten ver
drong zich Zaterdag en Zondag eene groote
massa toeschouwers.
Een valsch alarm.
In den Theatre Royal, werd Zondag
avond eene doos gevonden. Onmiddelijk
werd gedacht dat het wederom eene hom
was. De policie werd verwittigd en kwam
met de noodige voorzorgen de verdachte doos
halen. Toen men ze echter naderhand open
de vond men er alleen eene roos in.
De policieagenten, die de doos zoo zorg
vuldig behandeld hadden, werden dan nog om
hun iever bespot door de menigte...
In den ontvangstsalon van den Belgischen
stoomer Finland had eergisteren te Ant
werpen eene roerende plechtigheid plaats.
MM. Stasser, bestuurder van den Red
Star Line, Diederick, algemeene konsul der
Vereenigde Staten, Cuvelier, havenkommis-
saris, ontvingen er kapitein Barman, de
eerste luitenant Paradys, de kwartiermees
ter en zeven matrozen van den stoomer Va
derlandten einde hen in naam van het
Amerikaanscn gouvernement de belooningen
te overhandigen.welke hen toegekend waren
wegens een heldhaftige redding door hen
verleden winter gedaan.
Ziehier in welke omstandigheden die red
ding geschiedde
Na gedurende verscheidene dagen door
een geweldig tempeest te zijn bestookt ge
worden, was het zeilschip Eugeen Borda
geheel onttuigd en onbestuurbaar. De be
manning, uitgeput door den strijd, welken
zij tegen de woedende elementen gestreden
had, zag daarbij nog den mondvoorraad
schier ontbreken. Zij hadden dus een zekere
dood in het verschiet, toen de stoomer T a-
dcrland de noodsignalen bemerkte.
Alhoewel de zee nog zeer hol stond, de
wind zeer geweldig was en de regen bij slroo-
men nederviel, aarzelde men niet aan boord
van den Belgischen stoomer.
Kapitein Barman vaarde zoo dicht het
hem mogelijk was bij de Eng een Borda en
vroeg mannen van goeden wil om eene sloep
te bemannen, welke hij den zeilboot zou ter
hulp zenden.
Heel de bemanning van do Vaderland
bood zich aan, doch de kapitein kon al zijn
volk niet missen en koos dus acht mannen
uit II. Kluge, R. Edwarsen, E. Pedersen,
P. Dingemans, L. Behiels, C. Van der Eist,
P. Van den Bosch, G. Van Hove.
Deze moedige kerels moesten vier uren
lang strijden tegen de golven en den wind,
vooraleer/zij er konden in gelukken bij de
Engten Borda te komen. Eindelijk konden
zij den kapitein, zijnevrouw on drie matrozen
aan boord van de Vaderland overbrengen.
De geredden deelden hun wedervaren aan
de maritime overheid van de Vereenigde
Staten mede, die dan op hare beurt het
gouvernement verwittigde.
In naam van dit gouvernement, werd aan
kapitein Barman een gouden chronometer,
met keten aangeboden aan luitenant Para-1
dys een verrekijker en aan de matrozen eene
gouden herinneringsmedalie.
M. Cuvelier wenselite de helden en de
Red Star Line geluk. M. Diederick bedankte
ben in naam van zijn gouvernement. M.
Stasser zegde fier te zijn, zulke helden onder
zijne mannen te tellen.
Kapitein Barman nam ook het woord en
zegde dal men dikwijls de Belgische matro
zen beknibbelt, doch, wanneer het er op
aan komt, mannen te hebben, die zich willen
opofferen om het leven van hunnen evenaaste
lo redden, rekent dan op hen. Dan vooral,
zullen zij zich niet laten zoeken...
Schooner lof kon men aan de moedigo
Belgische matrozen niet geven.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
VI.
5 September 1911.
Naar Thysstad.
Van Inhissi tot Thysstad en Matadi le
vert de ijzeren baan in het panorama niets
anders op dan wat ik u reeds over de Kon-
rgoleesche ijzeren baan en over het panorama
van den Neder-Kongo mededeelde. Het is te
betreuren dat behalve te MadimbaThys
stadTamba, Santikaaen ITKenge, de
statiën geen opschrift dragen zoo weet men
gewoonlijk niet waar men is of waar men
gaat aankomen de personen, die onderweg
moeten afstappen, zijn verplicht hunne toe
vlucht te nernen tot bereidwillige reizigers
met de verschillige statiën reeds bekend.
Thysstadop eeno hoogte gelegen, is
waarschijnlijk de lcoudsto stad van Kongo.
Ze dient 's avonds gezien te worden hare
elektrieke verlichting brengt u in volle be
schaving. Een allerschoonste hotel der A.
B. maatschappij staat juist rechtover de
statie. De honderde electrieke lampen, die
van uit vensters en deuren hunne verblin
dende lichtstralen schieten, doen de Kongo-
leesche duisternissen vergeten. Bij onze aan
komst waren al de kamers der A. B. C.
voorbehouden en reeds ingenomen een groot,
getal reizigers moesten zich vergenoegen
met in een der nevenstaande hotels eene
slaapkamer te gaan opzoeken.
Dezen morgen, zesden September, wierd
de statie hestorrad, twee treinen staan ge
reed de eene voor Leo, de andere voor
Matadi. Deze laatste is voor de vacanlie-
mannen, waaronder u« e Kongolrotter.
Matadi.
Matadi is eene zeehaven. Van uit het ven
ster mijner slaapkamer in hel hotel Com
pagnie Frangaise gezien, levert die stad
een-der aangenaamste panoramas op. Da
Kongostroom, kalm en breed, maakt de wa
terpaslij n uit daarboven, van links naar
rechts, dienen hoogverhevene hergen tot
achtergrond, terwijl, van aan liet hotel tot
aan de rivier, de stalicgebouwen staan en uit
gestrekte ijzerenbanen met gestadige manoeu
vres de maatstaf geven der bedrijvigheid,
welke van Matadi een zeer belangrijke bin-
nenlandsche zeehaven maakt, 't Landschap
dat zich langs hel spoor ontrolt, is schilder
achtig en overheerlijk.
Men bemerkt hezonder twee Piers
(bruggen op ijzeren stijlen) die zich ver in
don Kongostroom vooruilzetten, derwijze dat
de grootste zeeschepen eene gemakkelijke
lossing en lading in diep water vinden. De
Elisabethvillc is het eenigsle zeeschip dat
voor het oogenblik aan eenen der piers op
anker ligt. Daar we met dit vaartuig, toe
komenden Woensdag, naar Europa vertrek
ken, nemen we de gelegenheid haat om al
de bezonderheden van dit pas opgebouwd
stoomschip te gaan bezichtigen.
(Vervolg).
De 26jarige mijnwerker, Emiel Balthazar,
wonende te Seraing, had sinds eenigen tijd
kennis met eene zangeres, Henrietle Clos-
quin, 20 jaar oud, van Luik.
Het meisje was zich Zondag namiddag in
het koffiehuis Hanson komen aanbieden, om
er 's avonds te zingen.
Haar minnaar kwam haar in het koffie
huis vervoegen, en samen met den patroon
dronken zij eenige glazen hier.
Op een gegeven oogenblik begaven zij
zich samen naar eene kamer van het eerst»
verdiep, welke door het meisje in huur ge
nomen werd. Pas waren zij eenige oogen-
blikken boven, toen een revolverschot weêr-
lclonk. Kort daarop hoorde men nog twee
revolverschoten lossen.
De koffiehuishouder liep naar boven en
vond het meisje met doorschoten hoofd aan
de deur liggen. Do ongelukkige had reeda
opgehouden te leven.
Balthazar lag nabij het venster. Hij had
twee kogels in het hoofd en was bewuste
loos. De politie werd onmiddelijk verwittigd.
Het lijk van het meisje werd naar het dooden-
huis gevoerd. De moordenaar werd naar d»
ziekenzaal van het gevang van Luik over
gebracht.
De oorzaak van het drama ie nog niet
gekend.
TUSSCHEN
Kalmte.
Gisteren schreven wij over de kalmte op
het oorlogsterrein. Die kalmte duurt voort.
Dagelijks komen er berichten toe van Ita-
liaanschen oorsprong, meldend dat talrijke
Arahen zich komen overgeven omdat zij nu
overtuigd worden dat er geen spraak meer
kan zijn voor de Turken. Tripoli te herove
ren. Do Araben, huiten den oasis gedreven,
kunnen het gebrekkig leven niet langer ver
dragen en alleen zuchten oin in Tripoli terug
te zijn.
Italië hoopt dat hetzelfde verschijnsel zich
zal voordoen in Cyrénaïque, in de plaatsen
Derna, Khoms en Benghazi, eens dat de Ita-
laansche krijgers de omgeving zullen hebben
veilig gemaakt.
De heide partijen slaan ook in zeer ongt-
lijke verhouding tegen elkander de Turken
beschikken enkel over 5 a 6000 man, dia
moeilijk kunnen gevoed worden en slecht
voorzien zijn van de moderne wapenuitrus
ting. De Italiaansche troepen daarentegen
staan er uiterst goed voor.
Gevecht te Derna.
Zondag hebben do Turken en Arahen een
nieuwen aanslag gedaan op Derna. Het ge
vecht duurde versclieideno uren. De Italiaan
sche bevelhebber Trombi, geeft op 15 ge
kwetsten, waarvan er 3 aan de wonden be
zweken zijn.
Buiten gezet.
De Duilsche briefwisselaar te Tripoli, van
de Volksgazet te Keulen, is op bevel dep
Italiaansche overheden uit het land gezet.
