OORLOG
T Reeks brieven van
M. Vincent Diericx
Groote protestvergadering
'T EON EN 'T ANDER
Voor de gemeentebedienden.
Zeventiende jaargang n' 295.
Donderdag 21 December 1911
DAG
BestuurderJ. Van Nuffei-De Gendt.
tegen de laffe en lage beschul
diging op onze zendelingen.
Twee soldaten ter dood veroordeeld
Bene familie uitgemoord
Eene vergadering der Rechterzijde.
Vreeselijk ongeluk te Chatelet.
Italië en Turkyë
2 CENTIEMEN HET NUMMER'
ABONNEMENTEN-
Zes waanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ifo
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
728, Steenweg van Waterloo, 728. S, X-coI-Iv-,tr.-.-.jvt.
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aank. fl tot 4 11. reg.) fr. 0.60
3e blaaz. (de regel) fr. 0 50
4e biadz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Roklaraen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelI. (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Er is eene prachtige beslissing ge
nomen die alle katholieken met ons
zullen goedkeuren. Op 31 December
heeft er te Antwerpen eene groote pro-
testmeeting plaats, tegen de lage en
eerlooze beschuldigingen, zoo moed
willig en wetens en willens uitge
kraamd in het- Parlement en in de
antiklerikate pers, door goddelooze
redenaars en schrijvers tegen de katho
lieke geloofszendelingen.
Vier voorname sprekers zullen op
die vergadering het woord nemen en
in geestdriftige, bezielende bewonde
ring het groote beschavingswerk on
zer missionnarissen doen kennen en
bewonderen. M. Paul Segers is de
eerste redenaar. Wij berinneren ons
nog zoo goed den avond toen in do
groote feestzaal van den Dierentuin, te
Antwerpen, M. Segers te zamen met
den liberalen gekozene, beer Franck,
het woord voerde voor meer dan drie
duizend personen, allen uit den han
dels-den nijverheids-en den onderwijs
wereld. Waar blijven nu de schoone
woorden van M. Franck mogen zij
op gelijken rang gesteld worden met
zijn gemaakten lach, telkens als hij in
het openbaar spreekt Wij aarzelen
niet bevestigend te antwoorden. Het
mobiel van M. Franck wordt ingege
ven door kleingeestige politieke be
schouwing. Zulke geestesgesteltenis
strekt ontwikkelde porsonen niet ter
eere. Gelukkig dat de katholieke zen
dingen de lolbetuigingen van die hee-
ren missen kunnen.
M. Hanquet.de eigen broeder van
een der aangevallen zendelingen, zal
ook het woord nemen.
Hetzij voldoende onze lezers te ber
inneren dat pater Hanquet, toen hij
ten 2° male naar Congo vertrok, en
vaarwel zegde aan alles wat hem duur
baar is, zijne ouders, zijn vader en
zijne moeder moest verlaten, als deze
beiden ziek lagen. En toch ging bij
bern de plicht vóór alles, bij verliet zijn
zieken vader en zijne zieke moeder,
om zijn leven ten beste te geven voor
onbekende, voor onbesehaafde, voor
wilde zwarten... En voor alle beloo
ning krijgt de moedige geloofsverkon
diger eene vuige belastering... Oh
Ilij, zoo min als de andere zendelin
gen, zij vragen geen lof, zij azen niet
op eer of roem maar dat men bun
bewonderenswaardig werk zoo durft
bekladden, dal gaat buiten alle palen
en perken. En zoo zullen wij te Ant
werpen bet roerend schouwspel te zien
krijgen, dat een broeder zijn broeder
zal verdedigen tegen die onnoembare
lasteringen.
Pater Vermeersch, de fijne, de ge
leerde, de bevoegde, de machtige
spreker, zal voor de mannen van zijn
orde te woord staan. Zij die bet geluk
hadden den bekwamen hoogleeraar
van Leuven te hooren, zullen bet met
ons eens zijn. dat de afbrekers van eene
kale reis zuller. terug komen.
Het vuurwerk zal afgeschoten wor
den door den alom hooggeprezen ka
tholieken volksvertegenwoordiger Dr
Frans Van Cauwelaertmet de wel
sprekendheid die zelden zijne weerga
beeft gevonden met eene begaafd-
beid, die zoowel in Holland als Duitsh-
land boog staat aangeschreven met
de geestdrift, die blaken zal uit zijn
overtuigd en ridderlijk gemoed, zal
hij als een looverbeeld voor ieders
oogen doen oprijzen van de grootsche
opntkring, de onnavolgbare zelfver
loochening sinds eeuwen, door duizen
den katholieke zendelingen vertoond
en die nu, zoowel als in de toekomst,
onafgebroken wordt en zal blijven
voortgezet.
Die betooging zal in gansch België
een grooten weerklank vinden. Alle
Antwerpsche katholieken, alle eerlijke
lieden uit België's handelsstad zullen
het als plicht aanzien die groote verga-
doring bij te wonen en de katholieken
van gansch België zullen er aan hou
den er met hart en ziel, met geest en
gemoed, aanwezig te zijn.
Over 't vaderland moet als een wind
van diepe verontwaardiging' waaien,
die de gruwelijke lastertaal meevoert
verre van hier, en nog enkel blijft als
eene pijnlijke, droeve herinnering in
den geest van alle weldenkende bur
gers.
Het geloovige volk van België zal
de bevuilders, de bespalkers, de be-
morsers van de. personen, die door
hunne werking het hoogste ideaal van
zelfsopoffering en naastenliefde ver
persoonlijken, eene geruchtmakende
en kenmerkende afstraffing geven er
moet en er zal getoond worden dat de
walgelijke werking, uitgaande en
bevolen door de donkere logekrochten,
ieder deftig mensch ten hevigste tegen
de borst stuit.
De kinderdieven. Vroeger
werden daar de foorkramers ten rechte of ten
onrechte voor aanzien nu zijn liet onze mis
sionnarissen die als dusdanig w orden gelas
terd, en volgens de Peuple van Dinsdag
zou M. Vandervelde in het Volkshuis to
Roux Zondag gezegd hebben dat de Bel
gischekatholieken kinderdieven zijn.
Luistert, wij vertalen zonder er een iota,
een enkel woord aan te veranderen Zij
hebben ons milten sprekenzijdie in den
Congode hinderen da* negers oppakken
om ze aan de Jezuïeten over te leverenvan
de vrijheid van den huisvader
Wij zijn dus kinderdieven geworden vol
gens de Peuple
Wel, wat dunkt er uvan, beste lezers en
lezeressen En zeggen dat sommige zoo
gezegde kristenen, met die partij meehuilen
Het is onverstaanbaar, onbegrijpelijk en
walgelijk
VoEgcms de Peuple winnen
wij ongetwijfeld mei Juni.
In het zelfde nummer, en het zelfde artikel
van dit roodo orgaan, lezen wij nog het vol
gende
Ja, zij zullen zes stemmenvier stem
men, tioee stemmen meerderheid behouden.
Het komt er weinig op aan. En zij zullen
ze te danken hebben aan de onrechtvaardig
heid der omschrijvingen en aan het meer
voudig stemrecht.
Indien het zoo is, zullen zij een revolu-
tionnairen toestand in 't leven hebben geroe
pen, want eene partij mag het bewind niet
behouden dank zij aan de kunstmatigheid
of aan de ongerechtigheid
Dat schrijft het rood blad. Wij stellen
maar eene vraag Hoe komt het dat van af
1830 al de partijen zijn aan 't bewind geble
ven, die met de kiezingen de meerderheid
behaalden
Ah Het zal een revolutionnaire toestand
zijn Dat de gezellen niet meenen ons te ver
schrikken met de bedreiging eenor revolutie;
want al de katholieken, al de deftige en tref
felijke lieden zullen zich op tijd en stond
welen te verdedigen
Geen kartel en toch kartel.
Op 6 November besloten de socialisten
met de kamerkiezing afzonderlijk op te ko
men. Zondag zijn de socialisten op hunne be
slissing teruggekomen en met 42 stemmen
legen 30 hebben zij besloten toch te kartel-
leeren, op voorwaarde dat de 2 eerste plaat
sen op den algemeenen lijst voorde socialis
ten zijn; de liberalen mogen aan 't achterend
komen.
Zonder kartel krijgen de goddeloozen toch
een huis en met kartel krijgen zij nog eene
grootere buis, want duizende socialisten van
Soignies en omstreken zullen weigeren te
stemmen vooreenen lijst waaropdie «infamies
bourgeois staan, zooals de rooden gewoon
lijk zeggen.
Hoe is 't mogelijk. Een vijan
delijk blad gaf Zondag een hoofdartikel van
eene halve kolom. Weet ge over wat er
sprake was Van niet min dan twintig ver
schillende zaken.
We vragen aan alle redeneerende men-
schen Is het niet tastelijk, voelbaar, dat dit
alles maar gebeurt omdemenschen voor den
aap te houden, ze flauvvskens op te stoven
Waarom niet serieus spreken over eene be
paalde kwestie er het voor en tegen van te
beschouwen, om de menschen een klaren
kijk te geven in sommige heel ingewikkolde
kwesliën Waarom waarom anders wer
ken Enkel om die simpele en brave
zielen in den doolhof te leiden en z'er in te
houden... 'tIs wel zonderlinge volksver
heffing
Zeker eene kwakkel Een
Brusselsch blad meldt dal M. de Broqueville
te Brussel zal opkomen met de kiezing. Wij
weten er niets van doch ons dunkt, dat het
doodeenvoudig eene kwakkel is. M. de Bro
queville is allemans vriend in de Kempen,
en daarbij al jaren hun gekozene is, zal hij
nu hij minister is ook de gekozene wil
len blijven van zijne trouwe en verkleefde
kiezers.
Maandag verschenen voor den krijgsraad
van het 4e legerkorps, zetelende te Mans, de
soldaten Nolot en Tissot, heiden van het
117° linieregiment te La Flèche, die don
Zondag 8 October laatst, de 65 jarige we
duwe Luceaü, landbouwster, op hare hoeve
Montaudères, in de gemeente Vernon, dicht
bij La Flèche, vermoordden, om te stelen.
Nolot is zwak van geest, doch Tissot is
daarentegen een gevaarlijke bandiet, die al
vorens in het leger te treden, reeds ver
scheidene malen was veroordeeld, in de
verbeteringsschool had gezeten en een zeer
slecht gedrag had.
Beiden bekehden op de hoeve gedrongen
te zijn om te stelen, doch niet om te moor
den
Het was nadat vrouw Luoeau de ellende
lingen had te eten gegeven, en zij verzekerd
waren dat de landbouwster alleen te huis
was, dat zij haar vermoord hebben.
Beiden werden door den krijgsraad ter
dood veroordeeld.
-♦
Men weet dat de lieer Maenhaut een wets
voorstel neergolegd heeft, voor het stichten
oener pensioenkas, vöor gemeentebedienden,
hunne weduwen en weezen.
De middenafdeeling, samengesteld uit hee-
ren Verhaegen, Mabille, Nerincx, Visart en
Mechelynck, heeft dat wetsvoorstel onder
zocht, en met eenparigheid trad zij het be
ginsel van het voorstel bij, der inrichting van
eene algemeene pensioenkas voor al do ge
meentebedienden, met tusschenkomst der
openbare besturen, (Staat, provincie en ge
meenten), en der bolanghebbenden. Heer
Verhaegen werd verslaggever benoemd.
Daar de heer minister van Binnenlandsche
Zaken reeds door de Spaarkas een ontwerp
heeft doen opmaken, dat door de provinciën
goedgekeurd werd, heeft de Middenafdeeling
mededeeling van dat ontwerp gevraagd en
heeft beslist, bij de wederopening van den
zittijd in Januari aanstaande te stemmen
over het beginsel der inrichting van eene
algemeene pensioenkas voorgemeentebedion-
den voorstel van heer Maenhaut door het
Gouvernement gewijzigd.
Over ©enige dagen heeft de heer de Bro
queville, minister-voorzitter, eene afvaardi
ging ontvangen van den Landelijken Bond
der Gemeentebedienden, welke door den
heer Maenhaut aan den Minister voorgesteld
word.
De heer Minister heeft zich gunstig ver
klaard aan de tusschenkomst van den Staat
in deze zaak.
Men mag dus eene spoedige oplossing dezer
kwestie voorzien.
Uit Albany wordt eene vreeselijke moor-
derij gemeld.
Twee jaar geleden stierf de landbouwer
Morner. De weduwe zette met haren 28jari-
gen zoon, en hare beide dochters 20 en 17
jaar, het bedrijf voort en het gezin leefde in
betrekkelijken welstand.
Maandag kwam het den geburen waar
van de naasten op ongeveer een kilometer
afstand woonden zeer verdacht voor, dat
zij in een tweetal dagen, niemand van de
hoeve gezien hadden.
Men ging naar de hoeve bewoond door
de familie Morner, doch daar was geene le
vende ziel te zien, terwijl de dieren in hunne
stallen vreeselijk huis hielden.
De deur der hoeve stond open, doch men
vond er niets. Toen men naar den koer ging
zien, trof een vreesdijk schouwspel de oogen
der aanwezigen. Op den mesthoop vond men
de lijken van weduwe Morner en van hare
drie kinderen. Allen waren bij middel van
bijlslagen het hoofd verbrijzeld of deels af
gehouwen.
Een Italiaan, die als hoeveknecht bij de
Morners in dienst was, is verdwenen.
Zware vermoedens wegen op een melk
handelaar, die vroeger mei de weduwe Mor
ner zaken deed, doch erin den laatsten tijd
geene melk meer mocht halen, daar hij niet
regelmatig betaalde.
Dinsdag namiddag, vooraleer de openbare
zitting der Kamer begon, hield de Rechter
zijde der Kamer eene geheime zitting.
M. de Brocqueville, kabinetsoverste ver
klaarde, dat hij het ontwerp waarhij aan dc
volksvertegenwoordigers eene vrijkaart zou
toegekend worden, op heel het Belgisch
spoorwegnet, zou bestrijden.
De kabinetsoverste bekende ook, dat er
betreurenswaardige misbruiken gepleegd
worden, daar het algemeen gekend is, dat er
volksvertegenwoordigers woonplaatsen op
geven welke zij in het geheel niet bewonen.
Zoo doen zij soms voor 24 uren hunne vrij
kaart veranderen om eenige franken te be
sparen.
Men moet er echter niet aan denken be-
teugelingemaatregelen te nemen, daar de
vragen om vervolgingen in te spannen tegen
de socialistische volksvertegenwoordigers,
tot hiertoe steeds van de hand gewezen zijn.
Ten andere de vraag om de vrijkaart alge
meen te maken, zou ongrondwettelijk zijn,
vermits de grondwet zegt dat de kamerleden
recht hebben op kosteloos vervoer tusschen
Brussel en hunne woonplaats en niet meer.
Voor den Senaat is de kwestie dezelfde
niet, daar er geen enkele tekst het recht der
Senators bepaalt.
De kwestie der tarieven voor het kolen-
vervoer werd ook aangeroerd. M. de minis
ter van Spoorwegeu heeft beloofd Donder
dag aanstaande uitleg te geven in de Kamer.
Eenige leden vroegen ook, dat het gou
vernement zoo spoedig mogelijk het wets
ontwerp zou neerleggen, betrekkelijk de
pensioenen, toegekend aan de personen ge-
horen in 1840, 47 en 48.
Daar het oogenblik der openbare zitting
der Kamer aangebroken was, kon deze be
spreking niet voortgezet worden.
Twee mijnwerkers onder eene instorting begraven.
Een vreeselijk ongeluk bracht gisteren
avond Chatelet in opschudding. De lSjarige
mijnwerker Jozef Renard, was er aan het
werk bezig, in de mijnen van Ormont, toen
eensklaps eene instorting plaats had en de
jongelingbegraven werd.
1-Iij kon nog om hulp roepen, en zijne kre
ten werden gehoord door den porion Edmond
Riboux, 45 jaar oud, die in eene naburige
galerij aan den arbeid was. Riboux maakte
een omweg en gelukte er aldus in de plaats
te naderen waar Renard begraven lag.
Op hetzelfde oogenblik had eene tweede
instorting plaats en nu werd ook Riboux
begraven.
Het alarm was gegeven on spoedig snelden
de werkgezellen van Renard en Riboux ter
hulp. Hot duurde echter zeer lang, voora
leer men er kon in gelukken de slachtoffers
te bereiken. Men moest niet min dan 12 wa-
gontjes aarde, kolen en steenen wegvoeren,
onder welke do ongelulckigen bedolven
lagen.
Beide slachtoffers haddden ongelukkiglijk
reeds opgehouden te leven en alle zorgen
waren vruchteloos.
Als naar gewoonte, is het werk in de mij
nen stilgelegd geworden.
De lijken der slachtoffers zijn naar hunne
woning overgebracht. Riboux was gehuwd
en vader van verscheidene kinderen.
gewezen-volksvertegenwoordiger, reizende in Kongo
(Vervolg.)
Hier komen we wederom in aanraking met
den vooruitgangdien het menschdom deed in
de laatste lijden. We vinden met genoegen
on nationale fierheid dat die Belgische vlot
tende stad zich onder geen opzicht voor de
Engolsche zeeschepen moet achteruittrekken.
Matadi deze naam beteekent, in do
inlandsche taal steenen, veel steenen nooit
heeft stad of dorp meer beduidenden naam
gedragen, want gansch de stad is op de hel
ling van eenen rotsberg gebouwd. Matadi
kan een schoone stad worden de ligging
barer straten en gebouwen, die in vorm van
trapbanken voorkomen, bevoordeeligt de
schilderachtigheid der streek. Voor het
oogenblik, zijn de schoone gebouwen nog
klein in getal, terwijl veel houten barakken
en bouwvallige stallingen aan Matadivan
aan de statie gezien, een armzalig voorkomen
geven.
Matadi is vol toekomst door bare ligging,
't is niet alleen de intrede, de zeehaven, van
den Belgischen Kongo maar ook de ingangs
poort van den Franschen Kongo de Fran-
sc-he kolonisten komen hier per stoomboot
toe nemen de ijzeren baan tot Kinsliassa
en varen den Kongostroom over, lot Braza-
stad.
Wat Matadi kenmerkt, is degroote warmte,
in sommige straten, door de weerkaatsing
der zonnestralen op de steenrotsen veroor
zaakt. Er zijn plaatsen waar men zich in
eenen bakkersoven zou denken ook, moet
men de voorzorg nemen zijn hoofd met den
watten kolonialen helm te bevrijden meer
dan een aankomende Belg heeft hier zij no
onvoorzichtigheid met eene schielijke dood
betaald.
Wat treft men bier zoo al aan boor ik u
vragen. Belangrijke pakhuizen, waar koffers
en kassen gestapeld worden voor het binnen
land een houten kerk. groot en wel verlicht
met smaak versierd. De zwarten zingon er
met klem, bidden er mot godsvrucht en heb
ben eene eerbiedige houding. Ik hoorde in
die stampvolle kerk in de Kongoleesche taal
prediken de zwarten hingen aan de lippen
van den predikant, die met een kloeke en
aangename stem zijne toehoorders wist te
bewegen.
In de bovenstad, zijn er schoon officieel©
gebouwen, post, polieiehuis, winkels van
allo slag en van verschilligbelang, 't gebouw
der bank Congo-Beige, de bureelen van het
hoog-bestuur van den ijzeren weg, nette
huizen on hooger op, fraaie villas met wel
beplante lusthoven, dit alles ontmoet men
langs de breede baan, die recht de stad vluch
tende op het hospitaal der zwarten uitkomt.
Waar is het hospitaal der witten Ga maar
altijd recht uit, mijnheer, ginder achter den
berg... En als ge, gedurend drïj kwaart uren,
in eene brandende zon, het schoon panorama
bewonderd hebt, komt ge eindelijk tot Ki-
handa, een uitgelezene gezonde streek, waar
de zusters van Liefde uit Gent hunne zorgen
geven aan de zieke Belgen gelukkig dal d«
zieken voor het oogenblik klein in getal zijn.
Ik sluit met de woorden van Dr Snieders in
De gasthuisnon Wie gij ook zijt, hoëd
af, voor de gasthuisnon
Kongotrotter.
Ooodelijk automobielongeluk te
Sint-Gillis.
Gisteren avond, rond 9 ure, had te Sint-
Gillis ©en vreeselijk automobielongeluk
plaats.
Een 14jarig knaapje Jan Simonet, Aque-
ducstraat, had juist de nijverheidsschool der
Steenen Kruisstraat verlaten en liep midden
op den straatweg, toen liij aan dan hoek der
Overwinning- en Turkyëstraten, door een
automobiel werd gevat en ten gronde ge
slingerd.
De chauffeur stopte onmiddelijk, nam het
slachtoffer op en legde het in zijn rijtuig,
waarna hij in allerijl naar het gasthuis reed.
Daar werden de beste zorgen aan hot knaap
je toegediend, doch alles bleef vruchteloos.
Het arme knaapje was de borst verplet
terd en de ruggraat gebroken en bezweek
weldra.
Uit het onderzoek is gebleken, dat het
ongeluk aan de onvoorzichtigheid van het
slachtoffer zou te wijten zijn.
De kleine Simonet speelde op den. straat
weg. Een zijner gezellen riep hem toe dat
een automobiel aankwam, waarop de kleine
bleef staan om te zien van waar de auto
kwam opdagen. Ware de knaap nu blijven
slaan, hij zou geen letsel bekomen hebben,
doch hij wilde nog vóór den automobiel naar
het voetpad loopen. Hij had slecht den
afstand berekend en werd gedood.
TUSSCHEN
De oasis Zanzur aan de Italianen.
Den 18u dezer hebben de Italianen eene
verkenning gaan doen in den oasis van Zan
zur. De inwoners van Zanzur waren zeer
verschrikt bij het verschijnen der Italianen.
De Bedouins vuurden eenige geweren af,
maar de afstand was te groot om doel te
treffen. De Italianen drongen dan spoedig in
Zanzur binnen, namen vier Arabische over
sten gevangen en voerden ze mede naar Tri
poli.
Te Bireldin.
De Italianen deden eergisteren morgend
eene verkenning naar Bireldin. Hier en daar
ontmoetten zij eenige Turken die bij de komst
der Italianen spoedig op de vlucht sloegen.
Op vijf kilometers van Bireldin zagen da
Italianen een Turksch kamp de Italianen
openden daarop het vuur, en 400 Turken
verlieten aanstonds het kamp en trokken da
woestijn in.
