Namens de Maatschappij Roos, Geerinckx en Do Naeyer.
RECHT EN VRIJHEID sluit zijne opname van ons schrij/en als volgt;
Wij zijn verplicht geworden door de Rechtbank van Dendermonde en 't Beroepshof van Gent, de antwoorden op vroegere
artikels in te lasschen. De antwoorden krioelen van laster en verdachtmakingen 5 derde personen en wettelijk erkende instel-
Nngen worden aangeduid, en 't is op bevel dier rechtbanken dat wij verplicht worden dit alles te drukken.
Wie nog aan klassegerecht durft denken, is een grooïen uil.
GEACHTE MEDEBURGERS!
We liehberjèoli bewezen, dal al hefc geschiijfsel van Recht en
Vrijheid valsche rcdeneeringeD zijn en ellendigen flauwen
praat.
Dat do opstellers van die gazet niets anders beoogen dan
schimpen en lasteren blijkt overigens den uitleg met welken
de opgave van den bestuurraad der maatschappij en de namen
van eenige onzer aandeelhouders is omlijst, 't Is kwestie van
politiek Men wil met oneerlijke wapenen, politieke tegen
strevers treilen, omdat de kiesingen naderen. Wij moeten er
ons aan verwachten dat het van na voort niet meer zal ophou-
den. Van nu af aan zal er niets meer deugen.
Het artikel Rerum Novarum en de Christelijke uitbuiters
is een meestersi c van haat en nijd,wions schrijftrant in «Recht
en Vrijheid" een extra is. Wel bekome het den schrijver
't is soms noodig zich te ontlasten, of men zou kunnen eene
geraaktheid krijgen. Wat er ook van weze, hierboven staat het
met cijfers bewezen, in wat male wij christelijke uitbuiters
zijn. Elk kan er vrij over oordeelen-
We kunnen nochtans deze gelegenheid niet laten voorbijgaan
zonder te wijzen op eene waarlijk erge soort van uitbuiters
dio er zich op beroemen van niet christelijk te zijn. Die hebben
een ander soort van Rerum Novarum opgemaakteene nieuwe
uitvinding, die van geen kleinen deeg is. Die ondervinding is
het vertellen waard. Luistert: Over eenige jaren werd er ergens
eene coöperatie gesticht door die brave socialen, die zich dage
lijks aan de arbeiders ten oJler geven. Het kapitaaltje bestond
uit enkele duizend franken het doel der coöperatie was zooge
zegd, aan de werklieden goedkoope levensmiddelen te ver-
schallen, en in de standregels staat er geschreven dat al di
winsten der sammceerkings alle drie maandenmoeten ver-
dceldtoorden onder de leden ai de winsten uitge
zonderd vijf per cent voor het vormen van een reservefonds.
Nu die roode coöperatie schijnt jaarlijksche winsten gedaan
te hebben van 20,000... 30.000... ja zelf van veertig duizend
franken, 't is te zeggen dat het nietig en onbeduidend kapi
taaltje jaarlijks zesmaal, tienmaal, jaJot vijftienmaal verdubbeld
werd door de winsten. Die roode coöperatie won dus 600 per
honderd, duizend per honderd, ja zelfs tot vijftien honderd per
honderd Als er ooit eene woelcerij bestond, dan was het wel
deze En die woekerwinsten werden gedaan op de levensmid
delen der werklieden, onder voorwendsel van die arbeiders tl
bevoordeeligen.
Waar gingen, en waar gaan, die winsten naartoe Volgens
de standregels dier coöperatie moeten se alle drie maanden
verdeeld worden onder de leden. Was dat zoo Is dat zoo In
het geheel nietDie roode coöperatie kocht opvolgen tl ij k en
ras«ehoone eigendommen, waarvan de gézamentlijke waarde
verschillige honderden duizend frank beloopt en al hel ove
rige der winsten want dan bleef er nog over werd weke
lijks weggedragen en in don coffre-fort der roode politiekers
gestopt. En wat bekwamen de leden dier coöperatie, die leden,
die alle drie maanden al de winsten moesten deelen Wel die
leden kregen geen centiem. Geen duit Maar wacht Ze
kregen toch iets. Dezen die dien'en reklameeren, kregen een
feilen schop onder de broek en logen gezwind de deur uit.Dat
gebeurt nog dagelijks en hoeveel leden zijn er niet die dit heb
ben ondervonden en die het nog zullen ondervinden.
Zieilaar het Rerum Novarum der socialen Die schandigo
uitbuiting'van onwetende èn armé lieden
En nochtans H en zijn geeii fabels, wij kunnen namen noe
men en wij kunnen schriftelijke beunjss'tiinken leveren.
Neeh dietoode üitbuitèrs vieren geen herdenking van den
Pauselijken Wereld brief ze hebben ander gelegenheden om
wat volk achter hunnen verwaanden toupet te tlöen opmarchee-
ren ze vieren liever de Commune van Parijs of ander baksels
van den zelfden deeg. Te dier gelegenheden moeten de sociale
slaven naar de roode bazars, ootmoedig en eerbiedig, gaan bui
gen voor de sociale millioenbezitters, voor de roode koeponknip-
pers, ja zelfs voor de gemeene sleepdragers en geldscliuimers,
die gedurig opliet hebben loopeti, terwijl eenige sloefl'ersop
het verhoog springen en er een rood sermoen houden, waar
voor ze dan ook vet betaald worden. Men handelt er breedvoe
rig over do plichten der gaaien, allen vogels die zich lot den
laatsten stoppel moeten laten pluimen tot redding der samen
leving dier leepe winkelpolitiekers. Men geeft ook bovenarms
af op de patroons, die uitbuiters, die woekeraars, die enkele
franken percent krijgen, terwijl de roode koeponknippers hon
derd per cent en meer, uit hunne coöperaties trekken en ze
gaan dragen men weet niet waar Het grootste getal hunner
bilans blijven immers verdoken, alhoewel de wet hun oplegt ze
te publiceeren.
Toen Recht en Vrijheid de grove kwestie onzer schrome
lijke winsten had afgehaspeld, kwam het ook af met sommige
veeten, waarop we eenige woorden willen zeggen.
1) Onze wevers worden erg getroffen door de dwijlen en sar
gien, die ze aan hunne vingeren moeten houden.
Elkeen weet dat het gebrnik bestaat sedert ettelijke jaren en
Oeral, dat de wevers de mismaakte sargien en dwijlen moeten
voor hunne rekening houden. Zulks is ook bepaald zeer uitdruk
kelijk in de reglementen onzer werkhuizen. Alle wevers weten
liet dus van den dag dal ze in hel fabriek binnenkomen.
Als de wevers hun werk mismaken, aan wie is de fout Is de
fout aan ons Waarom maken de wevers hun werk niet goed
Wij kunuen de mismaakte sargien en dwijlen aan onze klanten
niet leveren. De wevers kunnen ze doorgaans weg gemakkelijk
uitventen meestal winnen ze er gêld aan en verdienen er eene
goede daghuur mede, aangezien zë hun aan den striksten kost-
prbs overgelaten worden. Het is eenvoudig voor de wevers
nooit iets aan de vingeren te hebben dat ze eenvoudig hun
werk goed afmaken
2) Als een werkman iets breekt, door onachtzaamheid of
onvoorzichtigheid moet hij het geheel of gedeeltelijk betalen
aan den juisten kostprijs. Dat staat ook in ons reglement. Als
het een ongeval is, waaivde werkman niets kon aan verhelpen,
dan wordt hij gemeenlijk kwijtgeschollen.
Nu de wever waarvan spraak, is niet wildheid in een getouw
gaan rijden, mei een wagentjewaarop een garenboom lag.
Het getouw werd erg beschadigd. Dé wever heeft de bescha
diging betaald aan den juisten prijs der gedane herstelling. Dat
hel ongeval de eenige fout was van dhn wever, blijkt uit liet feit
dat al de garenboomen, voor dien kant der weverij,
langs denzelfden weg gevoerd wordcnjzonder.dat de nevenstaande
getouwen beschadigd werden. Moesten wij op de braak niet
streng zijn, ge zoudt ons materieel zien 'nen gang gaan. Overi
gens is het overal het gebruik de braak te betalen.
3) Wij zijn minuten-dieven. Ovër-dien laster behouden we
onze rechten, benevens dit antwoord. Dat we onze horlogie
regelen om minuten te winnen in de spinnerij, kan het dwazer
Als we daar zoo op uit zijn minuten te stelen, dat men ons
zegge waarom wij uit eigen beweging de toer huren
der spinnerij met een halve UUPper dag hebben
verminderd zonder de daglooneii te verminderen Als w*
gaarne minuten winnen, konden wé onze werkuren onvermin
derdlaten.
4) Onze werklieden werken voor hongerloonen. Is het
niet wonderbaar dat er werklieden., gevonden worden die dom
genoeg zijn bij ons te komen werk.en.voor hongerloonen? Waar
om gaan ze niet allen op ander fabrieken werken]? of in de coo-
.peraties der socialen? of in de fabrieken der socialen of bij de
roode koeponknippers Ge moogt die domme leugen herhalen
zooveel ge wilt, de werklieden welen daarom niet minder wel,
dal onze loonen op de hoogte staan van de andere nijverheden
van gelijken aard, en Uil om de eenvoudige reden dat de loonen
door de patroons, in hun s.yndikaat, voor elke nijverheid, zoo
nauwkeurig mogelijk geregeld én in evenredigheid gesteld
worden.
We eindigen met een woord tot uive lezers. Nooit of nooit
hebben we iets kunnen weldoen voor de socialen. Nooit of nooit
zullen we iets kunnen weldoen. Dat welen wij maar al te wei.
We bekommeren ons geenszins om, hunne goedkeuring of om
hunne afkeuring- Doch we zullen nooit toelaten, dat ze de
werklieden in dwaling brengen, en dat is de eenige reden waar
om we op hunne valsche redeneeringen, op hunnen flauwen
zeever, hunnen schimp en hunnen laster antwoorden.
Nu zijn de kiezingen aanstaande. Nu zullen ze g^OSSO
caisse slaan op den rug der nijveraars, en bijzonderlijk op
den rug der katholieke nijveraars. We moeten ons aan alles
F verwachten maar we hebben geenén Schrik. Ze mogen komen.
i: terwijl ze schreeuwen dief diéf.doen ze gelijk de musschen
ze trékken de erwten der werklieden uit en ze gaan er mee
vliegen i
U SIN ES
ROOS,GEERINCKX& DE NAEYER,
Un Administrateur-gérantUn Administrateur-gérant
TH. De Naeyer. Leon Geerinckx.
Dit antwoord moest de winkelpolitiekers erg nijpen ze
drukten er slechts een klein deel ^an en lieten het grootste
deel van kant. Daarop zonden wij hun het volgende schrijven
Aelst, den 27 Juni 1911.
M. P. DE NEEF, Uitgever van «ftecht en Vrijheid», Sint-
Vincentiusstraat, 9, T/S.
Krachtens de wet op de drukpe.is èischen wij de inlassching,
in uw eerstkomend nummer, van ons volgend antwoord, op uw
schrijven van 25 Juni 1911.
Ge hebt ons antwoord van 12 Juni gansch verminkt door he
weglaten van een gansch bezonder deel, Daarover zult ge eerst-
uuags verantwoorden, want alhoewel dat deel de vetfretters op
de kneukels klopte, toch hebt ge het recht niet ons schrijven te
verminken.
Het gedeelte dat ge wegliet, heeft volgens uw gazet geen be
trek op onze fabrieken, en heeft niets te zien in onzen polemiek.
Verschooning Als onze maatschappij, onze beheerders en
onze aandeelhouders, door uwe broodschrijvers worden aange
rand, dan hebben we toch wel liet ht ze in vergelijkenis te
stellen met dc sociale maatschappijen, met de roode uitbuiters
en met de arme snullen die er door gepluimd worden
We zijn Christelijke uitbuiters, volgens de extra»
medewerker (1) van uw gazet, en we spotten met den
pauzelijken weréldbrief. Als een genevertuilei zulks in uw gazet
mag schrijven, mogen we dan niet antwoorden dat we uitbui
ters kennen, die zich beroemen niet kristelijk te zijn, en di#
eene nieuwe uitvinding (Reruin Novarum) hebben
gedaan, door het stichten eener samenwerkende geldklopperij,
gansch onwettig, de meest schandige uitbuiting van arme en
onwetende menschen Mogen we niet bekend maken dat vol
gens de standregels dier roode uitbuiting, al de winsten
buiten het wettelijk reservefonds, alle drie maanden onder
de leden moeten verdeeld worden en dat die snullen van leden
nooit een duit van die winsten hebben in handen gekregen
En als er leden waren die dierven reklameeren, dat die leden,
met een schop onder de broek de deur uitvlogen Mogen
we eens in uw gazet de namen noemen
Maar neen, dat moogt ge niet opnemen; uwe lezers mogen
niet weten dat er zulke roode woekerij bestaatze moet onder
een doodssluier verdoken blijven. Doch we zullen de roode
uitbuiters ontmaskeren, het zij u lief of leed
De kiezing nadert! en daarom doet. ge onze werk
lieden een te langen werkdag opleggen. Ge weet nochtans dat
we, in onze spinnerij, den werkdag, uit eigen bewe
ging. met een halve uur per dag hebben verminderd ge
weet nochtans dat het christen svyndikaat onlangs twee uren
vermindering heeft bekomen, met behoud van hetzelfde loon,
in ons fabriek op den Tragel; ge weet nochtans dat we niet
langer werken dan onze concurrenten en ge weet nochtans
eindelijk ook, dat we niets beter, vragen dan de werkuren te
zien verminderen, in alle nijverheden en in volle maat der
mogelijkheid.
De kiezing nadert! en daarom verdraail ge onz»
woerden. We hebben niet geschreven dat onze werklieden op
den Tragel meer hebben gekregen dan ze vroegen.
We haalden het sohrijven der ohriatene valtvereenigingen aan,
waarin te lezen stond Vriend De Greve bewees er zonne
klaar dat de wevers meer hadden bekomen dan ze ver
wachten.
De kiezing nadertJen daarom trekt ge in twijfel
onze bevestigingen nopens ons getal werklieden. Doch indien
ge onderzoekt zult ge het juist vinden.
De kiezing naderten daarom is de bezoldiging
onzer beheerders veel te groot. Daarop zouden we kunnen ant
woorden daar heeft niemand zaken mede huiten onze aandeel
houders. Maar we zullen aan uwe lezers ronduit zeggen .dat wo
op het punt der bezoldiging, daar of omtrent gelijk staan met de
heheerdeers van alle maatschappijen, ja zelfs met de beheer
ders der sociale maatschappijen. We stellen nogmaals d»
vraag: Mogen we, in - Reche en Vrij.'ieid - de namen noemen,
we zullen de roode beheerders met hun per centen aan
duiden.
M. Geerinckx en M. De Naeyer zijn 27 werklieden waard!
Dat is nog een van die uilachtige rekeningen waarvan - Recht
en Vrijheid de specialiteit heeft. De roode maatschappij-be
heerders. die een aantal werklieden waard zijn. op die manier,
maken een legioen uit 1 Ja, er zijn er wel die er op bollen maar
4fr. daags te winnen en die terzelver lijd uitkraaien dat 4 fr.
daags een hongerloon is, wanneer die vier franken gewonnen
worden, door een werkman op,een fabriek.
Met 4 fr. daags gewonnen in den eenen of den anderen
Rooden Bazar, kan men den heelen [dag sigaren rooken en
hockskens drinken en zich zoo vet eten als een slek terwijl
men met 4 fr. daags, gewonnen in een fabriek, uitdroogt als
een graat 1 Het is een hongerloon.
Hoe komt dat Het is het geheim der roode uitbuiters. Deze
leven waarschijnlijk van den hemelschen dauw, van het roode
manna, of van draf uit de eene of de andere brouwerij
Men ziet hel. het is een raadsel. En nochtans in de oplossing
ervan ligt een groot deel besloten der oplossing van het maat
schappelijk vraagstuk.
Recht en Vrijheid - die altijd op de bres staat als er
spraak is van den armen werkman.. te helpen (plui
men)..zou eens het geheim der roode vetfretters moeten bekend
maken. Het kan of mag immers niet blijven duren dat de eenen
met 4 fr. daags zoo mager blijven als een graat, terwijl de
anderen er zoo vet op worden als een slek Er moet gelijkheid
komen overal en in alles
De kiezirsg r.adei-tBelooft die gelijkheid, maakt
van eiken werkman een vetfretter aan 4 fr, daags en alle socia
len worden in den zetel gestopt, bij de naaste kiezingon Zoo
hekomen ze een vetpotteken te meer
Usines Roos, Geerinckx et De Naeyer,
Société Anonyme,
Un Administrateur-Gérant,
Th. DE NAEYER.
(1) We raden gemakkelijk van wie dit artikel uitgaat. Haat
en nijd dooven nooit uit, al duiken ze hunne wapens onder
afwisselende maskerkleuren Begrepen 1
Ziedaar de felle jannen van de Saskaai. Ze beliegen, belaste. :n en bezwadderen iedereen tien jaren aan een stuk, en als men ze eens bij den kraag
vat en wat schommelt, worden ze met eens martelaars van het klassenqerecfit
rlalst, drukkerij vuil liet dagblad De Volksstem
