ONS KAMERPRAATJE
DAGBLAD
'T EEN EN 'T ANDER
Stoutmoedige handietenstreek
Een inkasseerder aangevallen
VREESELIJK LIEFDEDRAMA
De Werkstaking der
Engelsclie mijnwerkers
Achttiende jaargang n' 19
Dinsdag S3 Januari !9ISa
Bestuurder: J. Van Nuf fel-De Qendt.
Ik voor mij ben
een oud-werkman
Dramatische brand te Brussel
Yier kinderen uit een brandend huis
gered
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN?
Zês maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle poslbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 3§»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. ff»
BUREELEN s
TE BRUSSEL I TE AALST
728( Steenweg van Waterloo, 728. I Kerkstraat,
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN s
KI. aanlc. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3e bladz. (de regel) fr. 0,50
4® bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,09
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, hers teil. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
(Woorden uitgesproken door Kamerlid
Bertrand, in de zitting van Donderdag, 18
Januari 1912,in de Belgische Statenkamer)
Wij die sinds jaren gewoon zijn de
socialistische opperbazen, niet van uit
de boeken alleen, maar van dichtbij in
bet werkelijke leven, na te gaan en te
besludeeren, wij hebben in de meesten
dier mannen, echte comediespelers
aangetroffen, die van bet politieke le
ven, in den vollen zin van 't woord,
een theater willen maken. Staande
voor het volk, in eene vergadering,
zijn het edele, groote, warme, stor
mende of onstuimige gevoelens, al naar
gelang de karaktertrekken van het
stuk dat dient afgespeeld. Na afloop
der vergadering, juist als na den af
loop van eene vertooning, blijft er van
de ontroering niet veel meer over de
begoede socialisten nemen eene voi-
tuur of een auto-trxis en laten
zich wellustig wegvoeren, naar het
eene of andere befaamde restaurant
of naar hun eigen prachthótelde ge
wone socialisten zing°n'nen toon lager
en gaan in de eerste herberg de beste,
een druppel, een borrel, of een glas
bier, bruine of garsten drinken. Docli
spreekt men die heeren van bet volk,
o dan zou hun hart losbreken van ge
weld, van onstuimigheid; dat woordje
volk heeft als een tooverinvloed
op hen. Zoo herinneren wij ons, ju
eene vergadering van socialisten, ge
zegd te hebben, dat een pensioen voor
den werkman eene allerschoonste zaak
was, dat liet dan niet meer zou gebeu
ren dat ontaarde zonen, die hun ouden
vader bij hen moeten nemen, deze
soms heel koud en koel behandelen, en
maar goed vinden om zich ergens in
een lloekskën te zetten.
Wij meenen dat zulks niets dan een
voudige waarheid en volste werkelijk
heid is, en wij zouden de eerste zijn om
te jubelen en te juichen, ware het an
ders. Oogenblikkelijk kwam er een
socialistische spreker op terug en het
ging er natuurlijk van Wij pro
testeeren tegen de belcndiging de wer
kende klasse aangedaan. - Die
werkende klas, dat weet wat bij die
mannen alsof allo menschen, w erk
lieden, hoeren, burgers, handelaars,
n ij vera ars, geleerden, die gansche da
gen arbeiden, ook niet tot de werkende
klas hehooren Doch, bij de sociali
stisch ekopstukkenkomt heter maar op
aan, effektte maken; eens dat bereikt,
dan is bij hen alles voldaan. Tegen die
bespottelijke en potsierlijke doenwijze
dienen wij de menschen te verwittigen
het zijn met de geveinsde woorden, de
schoone woorden, de vleiende woor
den, die den volksvriend uitmaken,
het zijn de daden, en in 't politiek leven
de daden alleen, die in aanmerking
dienen genomen... Zoo dan, was het
Donderdag in do Kamers weer'tgeval.
Zooals we eergisteren in ons hoofd
artikel schreven, sprak M. du Bus
dien dag eene passende redevoering
uit, waartoe er moed noodig is, om
zulks to doen in aanwezigheid van
socialistische heethoofden. We wen-
schen er denachtbaren katholieken ge
kozene warm geluk om.
Noch Vandervèlde, noch Anseele,
noch Bertrand, bobben de woorden van
M. du Bus kunnen weerleggen,
Heer Vandervelde wilde hel effen ma
ken met een vuistslag Heer Anseele
meteen hoop... platte, ruwe uitdruk
kingen Heer Bertrand met do vol
gende komedie ik die een oud werk
man ben, ik heb al 22 jaar voor het
werkvolk gewerkt en geslaafd...Zeker,
Bertrand heeft er voor gewerkt voor
het. werkvolk maar, wie is er het
beste meê geweest, ofwel hij, ofwel
het volk Het volk Maar de socia
listen zeggen, dat het volk nooit slech
ter is geweest dan nu we vragen ons
dan af Wat heeftal dat werken van
die groote roode volksvrienden dan
gebaat? Niets, zult ge zeggen. Ver
schooning, achtbare lezer, verschoo
ning, het heeft haat gebracht aan de
mannen zelf..,. Die voor zijn eigen
zorgt, zorgt voor een goeden vriend,
hoor ik zeggen. Juist, maar daar is
het volk vet meê 1 Dat die heeren
als Bertrand, zich warm in de doeken
hebben gestoken, dat zeggen wij niet
alleen, dat gaan wij bewijzen.
Bertrand, als kamerlid, heeft jaar
lijks 4000 fr. plus kosteloos treinver
keer in voorbehouden klas naar Brus
sel ten tweede, als schepene van
Schaarbeek, heeft hij sinds jaren 3000
frank.
Doch gezien de duurte van den hui-
digen tijd, leed die man gebrek, en de
gemeenteraad van Schaerbeek, heeft
hem als schepene 1000 fr. opgeslagen,
dus 4000 fr.te betalen door de lasten-
betalers van Schaerbeek, voor wie de.
dure tijd niet veel kwaad schijnt te
doen, anders zouden de'schepenen zich
nietzulkepracht-jaarwedden verle inen.
Bovendien is Bertrand nog beheer
der in verschille: de maatschappijen;
sommigetj bedient hij voor niet, waar
schijnlijk omdat hij er niets voor doet
en er zijn politiek profijt uittrektmaar
hij is beheerder van eene zeepmaat-
schappij, en 't ware curieus te weten
hoeveel duizenden hij daar jaarlijks
opstrijkt.
Ziedaar dus die oude-werkman
4000 fr. als kamerlid 4000 fr. als
schepene van Schaerbeek, want 3000
fr. was niet genoeg en bovendien nog
eenige duizenden links en rechts
Ah Bertrand, ge zij t een oud-werk
man maar, ge moet weten, dat er
tusschen de handelaars en vooral tus-
schen de nijveraars, zoovelen zijn die
vroeger nog werkman waren, maar
die ten koste, niet van gemakkelijke
volksvleierij en volksophitsing, maar
ten kostevanongehoordo krachtinspan
ning, het hi d' O zetten van gansch hun
kapitaaltje, cent voor cent vergaard en
bewaard, en het onophoudend werken,
een gansch leven lang, het zooverre
hebben kunnen brengen zelf handelaar
of nijveraar te zijn.
Dat ook zijn oud-werklieden, M.
Bertrand, en wij zouden willen weten,
wie er het meest verdienste heeft, het
meest recht op een fortuin of op een
schoon geldelijk inkomen, gij of zij
Nochtan sbet zijt gij, die ben verwijt
voor verfoeide kapitalisten
Altijd hetzelfde. Het rood
orgaan van Gent heeft de gewoonte het
Beknopt Verslag» mee te deelen. Zoo ook
weer in zijn nummer van Zaterdag. Het moet
zijn dat dit blad niet veel vertrouwen hoeft
in de beoordeeling van zijne lezers, want
boven dc regels die den uitleg van Vander
velde over zijn ge weldadig optreden geven,
schrijft liet blad in dikke, vette let'ers
Prachtige verklaring van gezel Vander
velde. .Welnu, onnoodig te zeggen dat zulks
niet in het Beknopt Verslag staat. Doch
het was noodig om de lezers op voorhand
reeds een gedacht te geven. Zoo zijn die
mannen in alles onpartijdig
TurnEiout [heeft al gespro
ken» Na Antwerpen, Luik, Brussel,
Inseval, Gent. Brugge, komt nu do tijding
uit Turnhout dat daar ook door al de katho
lieke maatschappijen eene prolestmeeting
wordt op trouw gezet. Bravo Zoo moet er
gewerkt worden. Ieder aanval moet beant
woord worden, zei men op 't Congres van
Aalst. Do missionnarissen werden voor heel
hot land aangevallen heel het Belgisch
vaderland moet op zijne beurt op den aanval
antwoorden
M. Schollaert te Antwerpen.
Donderdag heeft M. Schollaert eene
groote redevoering uitgesproken in den
Katholieken Kring te Antwerpen. Hij ver
klaarde zich aan te sluiten, hel is gelijk hij
welk voorstel, op voorwaardo dat het de
vrijheid van den huisvader eerbiedigt, niet
enkel op papier, maar ook in de werkelijk
heid. De loge zal elk voorstel in dien zin be
strijden, maar onze zaak is rechtvaardig en
daarom zullen wij eindigen met te zege
vieren.
Dat weten wij allemaal.
M. Gnudde beweert dat er in België 125.000
kinderen zijn van 6 tot 14 jaar, die niet Ier
school gaan. Zoo M. Cnudde rechtzinnig
was, hij zou de cijfers geven vau 6 tot 12
jaar, en dan zou bij de menschen laten we
ten, wat hij overigens zelve heel goed weet,
dat die 125,000 kinderen, geene kinderen
zijn die nooit ter school zijn geweest maar
kinderen die de school verlaten hebben op
11, 12, 13 en 14 jarigen ouderdom. De
schoolbijwoning in ons land is quasi alge
meen, het hoofdgebrek is enkel dat de ouders
de kinderen te vroeg t'huis houden... Ge
ziet, heeren liberalen, dat wij de zaken niet
verbergen wij zeggen enkel zooals het is.
Het is juist om dit vroegtijdig schoolverlaten
te beletten, dat er eene nieuwe schoolwet is
tot stand gekomen, dowelko echter met veel
lawaai, maar hitter weinig argumenten is
weerlegd geworden.
Nieuwe gemeentekiezingen
in 8312. Het zal er gaan met kiezen
dit jaar Er wordt ons bericht dat er in Juli
van dit jaar voor do gemeenteraden waar er
leden moeten bijkomen, nieuwe kiezingen
zullen plaats henhen. Wordt de E. V. inge
voerd, dan zullen al do gemeenteraden ont
bonden worden en dan zullen er overal
nieuwe gemeentekiezingen plaats hebben.
Provinciale kiezingen. Dit
jaar ook hebben wij kiezing voor de provin
cieraden. Als nu nog de politieke geest van
do Belgische bevolking niet wakker wordt,
dan valt er te wanhopen, dat hij liet ooit
worden zal.... Wij zien al deze kiezingen
met waarlijk veel betrouwen te gomoet.
te Stekene.
Eene vrouw in haar bed gebonden
(Van onzen hijzonderen briefwisselaar).
Zondag in den vroegen morgend is de ge
meente Stekene in opschudding gebracht door
eene stoutmoedige handieteustreek.
In de Bormtestraat staan er een twaalftal
werkmanswoningen die allen bewoond zijn.In
een dezer woont do familie A. Wuytack-De
Block, bestaande uit vader, moeder en kin
deren. De man werkt op het gelaag te Ste
kene.
Zondag morgend had hij zooals naar ge
woonte zijne woning om 5 i/2 ure verlaten,
om naar de vroegmis te gaan. Zijne cclitge-
noote was met de kinderen te bed gebleven.
Toen Wuytack omstreeks een half uur weg
was, werd zijne vrouw opeens wakker. Bene
don hoorde zij gerucht maar dacht dat het
reeds haren man was die terugkwam van de
kerk.
Een oogenblik later traden twee zwartge
maakte mannen hare slaapkamer binnen. De
vrouw verschrikte en riep om hulp. Op het
zelfde oogenblik wierpen de bandieten zich
op haar, duwden dc arme moeder eene prop
in den mond en honden haar aan haar bed
vast.
Rond 7 ure kwam A. Wuytack te huis. In
de keuken waren de kassen opengebroken en
alles lag op den grond dooreen gesmeten. De
werkman kon eerst zich geen gedacht geven
van wat er gebeurd was. Hij liep naar boven
en vond er zijne vrouw do handen gebonden
en het heddolaken als prop in den mond ge
duwd. De ongelukkige gaf geen teeken van
leven meer. Zij zag zwart en blauw.
Na eerst zijne vrouw van hare boeien ver
lost te hebben, liep Wuytack om geburen die
onmiddelijk de politie verwittigden en den
dokter gingen halen. Dl' Van Halst was
gauw ter plaats. Ilij diende de beste zorgen
aan do vrouw toe en gelukte er in haar tot
hetbewuslzijn terug te roepen.
De toestand der ongelukkige blijft zeer
bedenkelijk daar zij reeds lijdend was.
Uit het onderzoek blijkt dat diefstal de
drijfveer is der stoutmoedige bandietenstreek.
In de henedenplaats werden al de kassen
opengebroken. Een der kinderen beeft aan
de policie verklaard, tweo zwartgemaakte
mannen gezien le hebben die de slaapkamer
verlieten.
De buit der bandieten is zeer klein geweest.
Zij hebben slechts enkele franken kunnen
medenemen.
Zaterdag avond had de man zijn loon ont
vangen. Zijne vrouw bad hiermede verschil-
lige winkeliers betaald, zoodat er nog een
zevental franken overbleven die dienen moes
ten om de huishuur to betalen. Dit moeten de
schurken geweten hebben. Zij hebben geen
het minste spoor achtergelaten. De policie
is echter overtuigd dat men bier met geene
gewone bandieten te doen heeft. Zij moeten
goed hek end zijn met do gewoonten en ge
bruiken der familie Wuytack. Zij moeten
daarbij geweten hebben dat de man Zaterdag
avond zijn veertiendaags loon ontvangen had.
Anders hadden zij 't minste belang van bij
een werkman binnen le dringen om er dief
stal te plegen.
Al deze omsligheden geven aan de polcie
de overtuiging dat het geene vreemdelingen
zijn die den slag gewaagd hebben. Men hoopt
dan ook welhaast de hand op do bandieten
te kunnen leggen.
De bandieten hebben de deur niet moeten
openbreken. Wuytack had ze niet op slot ge
daan toen hij naar de kerk ging, zoodat zij
open stond. De vrouw werd gebonden met
hare eigene waschkoord.
Het parket wordt verwacht.
nabij Marseille.
De bediende der ondernemingsmaatschappij
welke het leggen uitvoert van een gedeelte
van den ijzerenweg van Meramas naar Eslo-
ques, M. Montaigne vergezeld van een
werkman van Spaancchen oorsprong José
Lopes, keerde weer van Noilon-IIaut, eene
som van 26.000 frank dragende, welke hem
door lieer Gourgey, boekhouder der onder
neming, was overhandigd, ter betaling van
liet loon der arbeiders.
Eensklaps werden beide mannen, die op
ongeveer 400 meters afstand waren der
baan, aangevallen door vijf kerels die wel
twintigmaal hun revolver afvuurden. Heer
Montaigne door oen kogel in de borst en
door vier in het hoofd getroffen, en zijn ge
zel zoer erg gekwetst, zegen op de baan
neer.
De bandieten tastten dan heer Montaigne
af, ontnamen hem de som gelds en sloegen
op de vlucht.
Heer Montaigne gelukte erin te been te
komen, en zoo 'goed als 't ging de werf van
Noilon-Bas to bereiken, waar liij zijn weder
varen uiteen deed.
Men snelde ter plaats der aanranding.Men
nam Lopes op, en bracht hem naar 't ver
pleeghuis van Noiloo, waar reeds lieer Mon
taigne de eerste zorgen ontving, en dan zette
men zich op zoek naar de daders. Men vond
bun spoor, doch men kon ze nog niet terug
vinden.
Montaigne en Lopes, wier toestand zeer
erg is, werden in 't gasthuis te Marseille
opgenomen.
Een brand, die bijna vier slachtoffers ge
maakt heeft, brak Zaterdag avond uit in do
woning van den werkman Vanheyiewyck,
Vandenbrandestraat, te Brussel.
De man was afwezig en de echtgenoote
Vanheyiewyck ging rond 10 1/2 uur's avonds
boodschappen doen, nadat ze hare vier kin
deren waarvan het oudste slechts 9 jaar is,
te bod gelegd bad.
Terugkeerende vond ze gansch bare woning
in vlammen. Op liet hulpgeroep der vrouw,
schoten drie burgers,Felix Molenger,Isidoor
Vanrossum en Jan Van Leeuw toe, en slaag
den er met groote moeite in, de vier kinde
ren uit de brandende woning te redden.
Toen de moedige redders met de kinderen
buiten kwamen werden zij door de zeer tal
rijke aanwezigefi geestdriftig toegejuicht.
Gansch den inboedel der woning is de prooi
der vlammen geworden. Niets is verzekerd.
te Sint-Joost-ten-Noode
Moordpoging en zelfmoord
Zondag morgend, rond 5 ure, werd de
Bonneelsstraal, te St-Joost-ten-Noode, door
een vreeselijk drama in opschudding ge-
'bracht.
Kortgeleden had zekere X., 23 jaar oud,
wonende Warmoesberg, kennisgemaakt met
een meisje, wonende Bonneelsstraat.
Dezer dagen kondigde het meisje hem ech
ter aan, dat zij elke betrekking met hem
afbrak.
Hoewel X. alle pogingen aanwendde om
baar tot andere gedachten te brengen, bleef
zij onverzettelijk, en de verlaten minnaar
besloot zich te wreken.
Zaterdag avond was X. per automobiel
uitgegaan. Na zeer vele koffiehuizen in de
stad lo hebben bezocht, beldo hij rond 5 ure
's morgens aan do woning van het meisje.
Deze kwam beneden en opende het ven
stertje van de straatdeur. Op hetzelfde oogen
blik loste X. op baar drie revolverschoten.
Het meisje, aan de hand gekwetst, snelde
naar boven, luidkeels om hulp roepende.
X. keerde alsdan bet wapen tegen zich
zelf en schoot zich tweo kogels door de her
senen. Door den chauffi-ur van zijn automo
biel werd hij in allerijl naar het gasthuis
vervoerd, waar X. kort na zijne aankomst
overleed.
De toestand van hetmeisjeis bevredigend.
Sinds eenigen lijd is er onder de Engel
sclie mijnwerkers eene lievige gislingont-
staan, nopens de loonskweslie en verminde
ring van werkuren.
Ten slotle werd het besluit genomen door
de mijnwerkers, een referendum in te rich-
ton om te weten of er lot cone werkstaking
moest overgegaan worden.
Indien de stemming voor uitslag gaf, dat
de twee derden de werkstaking genegen wa
ren, zouden de mijnwerkers het werk neer
leggen.
De uitslag der stemming is thans gekend.
455,801 mijnwerkers waren voorde staking
en 115,921 tegen.
De stemming onder de mijnwerkers beeft
dus de vereischte meerderheid van twee der
den voor do staking ruim opgeleverd. Doch,
dat er tegenover de 455,801 stemmen voor,
toch nog 115,921, ruim oen vijfde, tegen
zijn uitgebracht, zal de hoop op een niet-
uilroepen van de staking zeker versterken.
In Zuid-Wales en Schotland is er ongeveer
een vijfde tegen, in Yorkshire nog geen
zesde, maar in Cheveland, waar het aantal
echter niet zoo groot is, was er meer dan de
helft tegen.
Edward Enochs, de voorzitter van de ver
gadering van het mijnwerkorsverbond, zei
ook nog, voor hij don uitslag van de stem
ming bekend maakte, dat hij hoopte den
strijd die armoê en ellende zou meêvooren,
niet le zien beginnen.
Den mijneigenaars is meêgedeeld, dat de
mijnwerkers bereid zijn do vredesonderhan
delingen voort te zotten. Lukken zij niet, dan
treedt de staking in den lu Maart.
Van alle zijden hooren wij klachten oprij
zen over den
Duren tijd
dien wij beleven. Niemand betwist dat dc
levensmiddelen, althans sommige levensmid
delen. duurder zijn geworden niemand be
twist dat moeder de buisvrouw niet zonder
moeite de twee eindjes aaneenknoopen kan.
Evenmin kan er worden betwist en wordt er
betwist dat die duurte een verschijnsel is.
hetwelk alleen eigen is aan België het doet
zich algemeen voor in alle landen, zoowel in
dc landen, welke niet door eene katholieke
regeering worden bestuurd, als in die waar
een katholiek ministerie liet bewind in han
den heeft.
De tegenwoordige duurte van het leven
hangt dus af niet van bijzondere, maar wel
van algemeene toestanden, waarvan de in
vloed zich overal doet gevoelen zij hangt
evenmin af van het politiek beleid, dat in
oen land wordt gevolgd. Met andere woor
den, levensduurte en politiek zijn twee za
ken, welke van elkander gescheiden zijn en
gescheiden moeten blijven.
Dat hebbon de Kamerleden, die in de af-
geloopen week het vraagstuk te berde brach
ten in de Kamer bij wijze van interpellatie
met name Daens, Bertrand, Wauters,
Persoons en Augusteyns volkomen over
't hoofd gezien en miskend. Van de interpel
latie, welke van louter cconomischen aard
zijn moest, hebben zij gemaakt eene
Uitsluitend politieke interpellatie.
Daensist, socialist en liberaal waren
weeral eens volkomen t'akkoord en trokken
weeral eens band in hand te volde tegen het
katholiek ministerie volgens hen is het im
mers het katholiek ministerie dat de schuld
van de duurte der levensmiddelen dragen
moet.
Is de prijs der boter gestegen, kost het
vleesch duur, worden aardappelen on groen
ten niet voor niet verkocht, dat is allemaal
de schuld van de katholieken. Was de jong
ste Zomer een buitengewoon warme Zomer,
viel er toen geen regen, dat is nogmaals de
schuld van de katholieken.
0 die dwaze, gekke praat
Het komt voorwaar onbegrijpelijk voor,
dat mannen, die in de Kamer zetelen en
zich don naam van wetgevers toekennon,
zoo'n taal darren en kunnen voeren. En toch
is hot zóó Wij hebben zo hooren spreken
allen zongen hetzelfde lied, allen kwamen
tot hetzelfde besluit, voor allen was het
I katholiek ministerie de zondebok.
