DE POLL
Een onderzeeër gezonken
Soar een stukje spiegelglas
verraden
ONZE VOLKSREIS
NAAR ROME
Een polieieagsnt aangerand
Brusselsche Briefwisseling
Achttiende jaargang n' 30
Zondag 4 en baandag 5 Februari 1912.
DAG-BLAD
het o^g op rie hiotjere fes-
laffgeai der Psrdj- Zoo doende,
geeft gij bewijs dat gij bew ust zijt van
de zware taak en van de groote ver
antwoordelijkheid die op u rusten.
[log ds gedenkwaardigs
gem'eenteraadzitting van Aalst
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4§ï
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. <{4
BUREELEN
TE GRUSSEL I TE AALST
723» Steenweg van Waterloo» 723. I 9, Kericstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Ven Nuffel-Dc Genat.
AAN KON DIGI NOEN
KI. aank. 1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3» bladz. (de reset) fr. 0.50
4* biadz. (de regel) fr. Ü.30
Financ. aanton, (per regel) fr. 2,00
Rekiamen (per reircl) fr. 1 00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2 00
Recht, iierstell. (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,OU
Heden Zondag 4n Februari heeft
dus de poll plaats ten einde door het
katholieke volk zelf, zijne kandidaten
te laten aanduiden voor de aanstaande
algemcene landsverkiezlngen hier in
het arrondissement Aalst.
Onze lezers zullen zich herinneren,
hoe De Volksstem steeds een der
xvarmste en overtuigdste aanhangers
en verdedigers is geweest van het
tot stand brengen van een algemee-
nen poll. Wij waren voor hetinrieh:
ten van den poll, omdat het eene ;aak
is van rechtvaardigheid, eene zaak van
groot politiek belang voor den klim-
menden groei onzer partij en vooral,
wij verdedigden en eischten den poll,
omdat wij wisten dat zulks in de ver
zuchtingen en de verlangens lag van
geheel ons arrondissement.
Steeds stonden wij aan de zijde van
het. katholieke leger, in de toekomst
zullen wij insgelijks zoo blijven hande
len. Doch onze lezers zullen het ons
voorzeker niet ten kwade duiden, in
dien wij de vrijheid nemen enkele
opmerkingen te doen over de pollin
richting. Wij hebben in de verste
v.Tte niet liet inzicht, inbreuk te maken
op de vrijheid van den kiezer, of van
den afgevaardigde, maar wij willen
enkele bedenkingen in T midden bren
gen die steeds met voordeel kunnen
gelezen en overwogen worden door
alle belanghebbenden.
De katholieke kiezers van het arron
dissement hebben in volle vrijheiden
Volkomen onafhankelijkheid die afge
vaardigden aangeduid, die heden Zon
dag gelast zijn de volgorde der voor
gestelde kandidaten vast te stellen.
Zooals zij weten, zijn er 6 kandidaten,
namelijk do Heer Staatsminister
Woeste, de Heer Volksvertegenwoor
diger Romain Moyersoen, beiden uit
tredende leden, M. Baron Louis de
Bethüne, plaatsvervangend volksver
tegenwoordiger, en M. Van der Lin
den, eveneens plaalsvei vangend volks
vertegenwoordiger. Buitendien komen
nog op rang voor de 5° plaats de
Hoeren L. Cosyns en J. Rollier.
De afgevaardigden hebben als plicht
de verdiensten en de bekwaamheden
van de verschillende achtbare kandi
daten te kennen en te beoordeelen, om
a.zoo met volle kennis van zaken en
gewetensplicht, de verschillende kan-
aiduten in volgorde aan te duiden.
Wij hebben gemeend eene goede en
prijzenswaardige zaak te verrichten
met in het bijvoegsel aan De Volks
stem n van vandaag, eene beschrijving
mgeven van de 6 voorgestelde katho
lieke voormannen van ons arrondis
sement.
Leest en overleest nog eens die be
schrijving en overweegt op de verdien
sten. de bekwaamheden, de talenten,
de sl rijd lustigheid en de karakters te rk t e
van ieder der postulanten mei
Zonder twijfel, al de kandidaten zijn
verdienstelijke en achtenswaardige
mannen, vol toewijding, opoffering en
liefde voor de kalliolioke partij maar
bet spreekt van zelf, dat het onmoge
lijk is, datzij allen evenveel verdiensten
of bevoegdheid zouden bezitten.
Daarom juist, moet er geoordeeld,
gewikt en gewogen, gekozen en ge
stemd worden, en het zijn juist de
aangestelde afgevaardigden die geroe
pen zijn om die gewetensvolle taak uit
te oefenen. Aan U dus, zeer achtbare
hoeren, te oordeelen, wie er de eerste,
de tweede, de derde, de vierde en de
vijfde plaats op den lijst zal bekleeden.
In de uifoefening van dien plicht
hoelt ge voorzeker het belang van de
k.itholk'ke zaak in ons arrondissement
niet over het hoofd te zien, en wat nog
veel gewichtiger is, het belang, het
welzijn van de algemeene katholieke
partij, moogt ge niet vergeten en
daarom moet gij als verantwoordelijke
personen, bewust zijn, wat het alge-
gemeen belang der katholieke partij
van u verlangt. Dat ook, dat zult gij
doen. Daarop betiouwen wij ons. Gij
zult eenieder's verdiensten in eere en
mate en rechtvaardigheid weten te
erkennen gij zult gedenken dat per
sonen die in de uitoefening van hunne
openbare bedieningen steeds het voor
beeld hebben gegeven van nauwe
plichtbetrachting en van onverdeelde
gehechtheid aan den vooruitgai;g der
partij, dat die personen recht hebben
op ons aller erkentenis en ons aller
dankbaarheid. Zulks geldt als regel in
alle partijen, zulks wordt bevestigd en
bekrachtigd in alle landen.
Heeren afgevaardigden, doet dus
uw plicht. Wij ook hebben den onzen
gedaan. Laat ons allen nu het vaste
voornemen maken, dat, hoe ook de
lijst moge samengesteld zijn, wij met
overtuigde, vereenigde krachten, zon
der nog te wachten, den strijd zullen
aanvatten. De vijandelijke legers ma
ken zich ten aanval gereed. Bij hen ook
valt alle verdeeldheid, alle geschil,
alle oneenigheid weg, en het is in vaste
drommen dat zij op onze katholieke
grondwettelijke en vrijheidslievende
vesten, komen aangerend in eene
woedende, stormende en onheilspel
lende vlucht.
De schakel die hen allen verbindt en
verblindt, het is ongelukkiglijk de
haat. Wij allen, zijn overtuigde, orde
lievende soldaten van het groote ka
tholieke volksleger de hoofddeugd
van ons kristen beginsel is de liefde.
Toonen wij daarom door onzen stich
tenden eendrachtszin dat de kristen
liefde, in ons kristen Vinanderen
bovmi den duivelscken haat kan, moet
en zal zegepralen
Zijn en 14 slachtoffers 111
Een telegram uit Portsmouth ontvangen,
meldde gisteren, dat deEngelsche onderzeeër
.4. 3 na eene botsing' met de kanonneerboot
llaznrd nabij bet eiland Wight gezonken is.
Ziehier eenige inlichtingen over dit vree-
selijk ongeluk
Het was Vrijdag, rond den middag, toen
zes ondf"o"ërs, begeleid door den kanon-
'leerho- Ha 'rd en gevolgd door de kanon
neerboot .-lx/dope, oefeningen deden, nabij
het baakschip Mat. op zes mijlen ten Oosten
van Bonchurch, op do kusten van hot eiland
Wight oefeningen deden.
De A. 3 was gedeeltelijk onder water, en
niet ver van de Hazardtoen men eei.td la;s
bemerkte, dat de Lvide oorlogschepen' lan^s
om dicMer bij elkander kwamen en dat zulks
gevaarlijk werd.
Daar er een weinig mist was, bemerkten
de bemanning slechts bet gevaar, toon eene
bölsing onvermijdelijk was.
Deze bad dan ook plaats, zonder men juist
kon welen, wolk schip liet andere overge-
loopen had. In alle geval kreeg de A. 3 een
irrool lek en zonk onmiddelijk in de diepte,
zonder dat er iels kon beproefd worden,
om de bemanning te redden.
Onmiddelijk verspreidden de andere on
derzeeërs zich om den gezonken onderzeeër
op te sporen.
Men zag uit de diepie nog eenige lucht
ontsnapnen en dan werd niets meer ontd<-kt.
Het alarm w door de//«sare? gegeven.
De kruiser Liverpool, welke zich naar
Portsmouth begaf om er de ontvangst van
van Koning Joris bij te wonen, ontving bet
bericht op zijne elektrische toestellen en
sm-ldo spoedig Ier hulp. ook to Portsmouth
had men het sein ontvangen, en de sb-epboo-
ten Camel en Dromedary, die zich daar
steeds onder 6toom. met voldoenden voor
raad en de noodige reddingsmiddelen aan
boord, gereed bevinden om op bet eerste
sein uit te varen, lopen ook ter bulp, wei
nige sekonden na bet ontvangen bevel.
Het ongeluk is gebeurd op weinigen af
stand van de plaats, waarin 1904, de onder
zeeër Al door een transatlanticker aange
varen werd.
Men weet nog niet of de bemanning van
de A 3 voorzien was van de noodige red
dingshelmen.
Mogelijks beeft de bemanning ten gevolge
der plotselinge aanvaring den tijd niot ge-
bad, de beluien aan te trekken. Niets is
nochtans uit den onderzeeër to voorschijn
gekomen, zoodat men vreest, dat heel de
bemanning zal omgekomen zijn.
Al de oorlogschepen, die zich te Spithead
bevonden oin er door koning Joris in oogeu-
schouw genomen te worden, zijn voorbij do
plaats van liet ongeluk gedefileerd.
De reddingswerkon worden erg bemoei
lijkt door de sneeuwstormen.
Aan boord van de A 3 bevonden zich vier
officieren en 10 mariniers.
v
op Bijnsdag 23 Januai*i.
Ziehier boe do liberale Volksgazet, van
Aalst die gedenkwaardige zitting beoordeeld
heeft, in haar nr van Zondag 28 Januari.
Do gmnëeiiteraadzitling van Dijnsdag
11., mag als een heuglijk feit in onze stads-
annalen uangeteekend worden. Begonnen
"in 5 uren, eindigde ze maar om 11 uren
's avonds- Er waren slechts 2 punten aan de
dagorde, namelijk
1°) Bespreking der stadsrekening van 1910
oti der begrootiug van 1912
2°) Hernieuwing voor 3 jaren vandenkle-
rikalen 6 percent.
Alleen bel eerste punt is afgehandeld ge
weest, en 't 2(tó is naar eene volgende zitting
verzonden.
De zitting is allerwoeligst geweest en me
nig hevig incident heeft zich voorgedaan.
Mn ofschoon er Storm in do lucht hing lorh
i dm tie. sta<lssnken en den geldelijke»
toestand breedvoerig en onder allé opzichten
besproken.
Nochtans, rechtuit en onpartijdig gespro
ken, toe hebben ons totaal teleurgesteld ge
vonden en al de toehoorders waren het even
eensover de bespreking die gehouden werd
door de kristen demo krat en toegens den
eigentijken inancieëlen torstand zelf. De
heer G ysselinekx bijzonderlijk die, zooals
't scheen, de kwestie der cijfers op zich had
penomen, beeft blijken gegev. n dat bij wei
nig of gei kennis heeft eener stadsrekening
on begiooting en dat de bestuurlijke compta
biliteit voor hem nog veel geheimen telt
in die omstandigheden dus moest men er
zich aan verwachten, dat hij de cijfers der
rekening en begrooting onjuist neven een
zette, ze door een deed botsen en bom melen
en hij eene bewijsvoering deed en tot eenen
uitslag kwam, die waarlijk als niet zeer ge
staafd mochten aanzien worden en dat ver
wondert ons ennigzins, bijzonderlijk dat de
groote strijdkreet, waarmee d« liberalen hii
de laatste kiezing door de demokralische
Land van Aalst, Volkswil en andere schriften
w erden aangevallen, deze was dat de libe
rale minderheid die in den gemeenteraad
zat niet krachtig dierf spreken, (zie Land
van Aelst U September 1911,) dat m
zal verwonderd staan over de taal die d>
demo kralen er zullen voeren(zie Land
van Aelst 17 Sept. 1911.) De stadskas zon
arm als Job, lang genoeg heeft het geduurd,
't is te hopen dat er met Octoberander man
nen zullen komen. (Zie Volkswil Sept.
1911).
We hadden ons dus toch, en met reden
denken wij, aan eene bespreking van wege
de gekozenen der demokrater» verwacht,
die zou 1) w ijs gegAveii bobben dat zp gansch
en volledig op doiioogle van den fmanciëelen
toestand waren en dat ze wegens stadsreke
ning en begrooting eene klare en doortas
tende behandeling zouden gedaan Lebben.
Maar neen, niels van* dat alles, alleenlijk
oee.e onbegrijpelijke redeneering en cijfe
ring Welke teleurs lel ling
Onn nodig dus te zeggen dat het niet moei
lijk viel aan den heer Schepen van geld
wezen.. M. Moyersoen, die, we bekennen het
volgaarne, zjn ge/defjk bestuur heel goed
weet te verdedigende gezeydens van den
heer Ghyssrlinckx, den bodem in te slaan.
M. Moyersoen stak den beer Daens door
dat bij in de vorige zitting gezegd had naar
do rekenkamer te Brussel te zullen gaan om
te. zien hoeveel duizenden franken sub Milieu
de katholieken reeds genoten hadden om
hunne vrije scholen te bouwen, waarop M.
Daens verklaarde dat hij begonnen was de
toelagen van M. den baren de Tb 'buneon te
nem« n on dal hij dan naar d andere zen
uitzien. We hi ij ven dus r .achtinr en we
zijn kurinus om den uilsLg van 't onderzoek
van M. Daens te kennen we hunnen niet
aannemen dat h\j van die toelagen zou
spreken indien hij daaromtrent geen zeker
heid had.
Dat zegt de liberale Volksgazet
Wij zijn het eens met haar, als ze zegt,
dat het optreden der daensisten eene teleur
stelling is geweest voor iedereen, 't Was
eene erbarmelijke verplettering
Omdat de liberale «Volksgazet», ka lm Ij es
en bedaard hare meening daarover geeft,
begint M. Daens te schelden, te roepen en
te woeden op baar De liberale Volksga
zet geejt geen verslag, maar een artikel,
spottend, verachtend en valsch jegens de
democratenschrijft M. Daens in zijn
Werkman van 2 Februari 1912.
Gansch de wereld is valsch J... uitgeno
men ik, zegt M. Daens, ik de eenige man der
w aarheid en der recht vaardigheid.
Arme sukkelaar Wat gaat er toch om in
uwe ongelukkige hersenpan
In de maand Oogst laatstleden werd in de
omstreken van Dresden eene vreeselijke
moord gepleegd. De 14 jarige Melatiia
Thiene werd er verwurgd in een aardappel
veld gevonden. De arme kleine was eerst
door haren moordenaar op afschuwelijke
wijze mishandeld geworden.
De moordenaar is thans door een zonder
ling geval ontdekt geworden. Nabij het lijk
van het slachtoffer had men een stukje van
een zakspicgelljo gevonden.
Het gerecht hechtte aan dat kleine stukje
een groot belang. Men veronderstelde, dat
bot meisje zich tegen haren moordenaar ver
dedigd had en hij na de voltrekking zijner
misdaad in het spiegeltje gezien had, om le
zien of hij niet gekwetst was in het gelaat.
Hij moet alsdan het spiegeltje laten vallen
hebben, dat brak en waardoor een stukje
naast het lijk bleef liggen.
Hel is nu dat stukje dat aanleiding-gaf tot
bot ontdekken van den moordenaar.
Denkende dat een zwerver de moordenaar
moest zijn, werden al de landloopers, welke
in het land ontmoet werden, afgetast en
eenige dagen later werd een kerel, zekere
Dfpschler, aangehouden, in wiens bezit een
gebroken spiegeltje gevonden werd.
Een stukje ontbrak en het deeltje, dal
naast bet lijk gevonden was, paste juist in
de opening.
De kerel ontkende alle plichtigheid, doch
de jury oordeelde dat hot bewijs voldoende
was en Dreschler werd tot eeuwigdurende»
dwangarbeid verwezen.
Drie en dertigste vervolg
HET PANTHEUM TE ROME
Het Pantheum is de eenigste oude Room-
sc'ie tempel, waarvan de muren en de vout
nog bewaard gebleven zijn. De oprichting
van het Pantheum dagteekent van den tijd
van M. Agrippa, schoonzoon van Keizer
Augustus.
Een opschrift bevestigt zulks. Van de
eigenlijke eerste opgerichte Pantheum blijft
nog slechts liet portaal over. De thans nog
beslaande kolommengang inet de vouten, is
'•an den tijd van Adrianus. die bet eerste
Pantheum, dat door den bliksem vernield
werd, terug deed ophouwen.
De muren, die bijna zeven metersdik zijn,
zijn bekleed met marmer.
De vout is in gegoten béton. Vroeger be
stond h«*t dak uit dakpannen in verguld
brons, doch thans is bet dak in lood.
In de vorige eeuwen moest men een vijftal
treden beklimmen, om in bet portaal to ko
men, doch, ten gevolge der ophooging van
den grond, zijn deze treden thans verdwenen.
Ten jare (>09 werd lmt Pantheum door
Paus Bonifacius TV als kerk gedijd, onder
den naam van Santa Maria ad Marlyres.
Het volk noemde de kerk eigenlijk Santa
Maria Rotonda, ofwel kortaf la Rotonda.
Het portaal telt zestien curinthiaansehe
kolommen, geheel in graniet. Deze kolom
men hebben 12,50 meters hoogte en van bo
ven nog 4 m. 50 omtrek.
Vroeger waren deze kolommen versierd
met half v«rSeven beeldhouwwerken en ho
ven op prijkten standbeelden. De verbindeels
van het portaal, waren stukkon brons.
Paus Urban us VIII (Barberini) deed in
1632 van deze stukken brons, de kolommen
van het hoep-altaar dor Sl-Pieterkerk en de
kanonnen van tiet kas nel St Ange gieten.
Thans zijn er echtnr in het Panthéum, na
melijk aan het portaal,antieke deuren welke
versierd zijn met brons»
Het bitniendeel van liet Pathéum is enkel
verlicht, door do opening in hel midden van
het dak. Dit maakt ecliler zulk prach ig
effekt, dat men van in de eerste jaren der
oprichting zegde, dat de tempel zijn naam
gekregen had, door zijne gelijkenis met het
Immelsch dak. (Panthóum beleekent zeer
heilige plaats en niet;tempel van alle goden,
zooals vroeger wol eens beweerd werd.
De hoogte en de doorsnede van het dak,
bedragen ieder 43 m. 40. De opening in het
lak heeft 9 meters doorsnede. In den muur
der rotonde zijn zeven nissen aangebracht.
Vroeger stonden in die nissen de beelden
der oude godheden, als Mars, Venus, enz...
Ten jare 1747 bestond nog een deel der
oude versiering in marmer, porfier, enz.,
doch, dan werd deze versiering vervangen
door de ontsierende grijsgeele schildering
welke men er thans nog aantreft.
Rechts, in de tweede nis, is de grafkelder
van koning Victor-Emmanuel II, gestorven
in 1878.
Daar rechtover is de grafkelder van ko
ning Hubert I, overleden in 1900. D» ze beide
grafzerken, zijn -nog steeds bedekt met
kionen.
In de nis, links van het hoofdaltaar,
prijkt een-eenvoudig gedenk toekan van kar
dinaal Gonsalvi. duurden beeldhouwer Thor-
waldsen gebeiteld.
Aan het 3° altaar links, tusschen do tweede
en derde nis, bevindt zich het graf van
Raphael. (1483-1520). Hot bronzen borst
beeld van den kunstschilder prijkt er, even
als een beeld der H. Maagd Maria, gebei
teld door Loronzelto, ingevolge eener
lestamentsbescbikking van Raphael. Nog
verscheidene andere gakeude kunstenaars
uit de middeleeuwen, als B ilthazur P« ruzzi,
Pierin del Vega, Jean d'Udinio. Amiilial
Carraclie, Thadeus Zucchero, zijn in het
Pantheum begraven.
Donderdag avond, rond 7 1/2 ure, stonden
de agenten Debuc en Pierart op do Regent-
laan, te Brussel, op dienst, toen zij een ke
rel bemerkten die den pels*nn»antel welke
eene dame op den arm droeg, wilde stelen.
Zij achtervolgden den vluchtenden dief en
konden hem met de grootste moeite inhalen.
Mon deed eene huiszoeking in zijne woning
en vond er een groot aantal inbrekerstuigen.
Vrijdag, rond 6 1/2 ure, stond Debuc we
derom op dienst, uitmaal op de Anspach-
laan. Een onbekendo vroeg hem den weg
naar do Noordstalie. Twee kerels stonden
wat verder te wachten. Terwijl de agent den
weg naar de Noordstatie aanwees, kreeg hij
een hevigen stokslag op den schouder.
De drie mannen vluchtten vervolgens
ijlings weg, al roependo Nu is 't de beurt
van agent 406 406 is bet nummer van
agent Pierard. Debuc kon met do grootste
krachtinspanning tot het commissariaat ge
raken, waar hij zijne verklaring deed en dan
bewusteloos neerzonk.
Hij werd naar het gasthuis gevoord, waar
hij wel eene maand lang zal moeten verzorgd
worden.
Men denkt dat de drie kevels vrienden zijn
van den aangehouden dief, Lecocq genaamd.
Wij ontvangen uit de hoofdstad volgend
schrijven
Zaterdag, 3 Februari 1912.
Zondag hield de katholieke vereeniging
hare jaarlijksche algemeene vergadering in
de nieuwe zaal Patria, onder bet voorzilter-
schap van M. Nerincx. M. Hon. De Winde
gaf verslag over den gang en de werkzaam
heden der Vereeniging.
Volgens hem Kondigen-de kiezingen zich
aan als een nieuwen bij ral voor de katholie
ken. Wat de tegenstrevers er ook van zegge,
de toestand in ons arrondissement is goed.
Op de 123 gemeenten zijn er 99 mot oone
katholieke meerderheid en enkel 21 waar
hel kartel de meerderheid heeft. Voor de
Kamer heeft de vergadering beslist met een
volledige lijst van 26 mannen op te komen.
14 mannen zullen aan don poll onderworpen
worden en de lijst zal aangevuld worden
door de kantonale verenigingen, op zulke
wij ge dal aide kantons zullen vertegenwoor
digd zijn. De onafhankelijken bezetten de 6*
plaats. Voor den Senaat worden er 5 kandi
daten voorgesteld voor den poll de 6° komt
toe aan de onafhankelijke!» en de andere
plaatsen aan de cantonale vereeniging.
De poll zal ook o»er do plaatsvervangende
zetels heslissen, maar de 1° plaatsvervanging
komt toe aan do onafhankelijke!» in dezelfde
voorwaarden als vroeger. Wij mogen dus
hopen minstens 12 mandaten to veroveren
voor do Kamer.
Een koninklijk besluit zal de onwettelijke
beslissing van den Provincialen Raad van
Brabant breken j de ondervraging overhel
