n
W :Oi
1 EEN EN 'T ANDER
Esn drama der zinneloosheid
Eene teruggave in Frankrijk
Ds koningsgezinde kswoging
m
ID O- ID X_, 23
Eigen heerd
is goud weerd
Schrikkelijke mijnramp In Engeland.
Het proses dsr Camorra
is sfiGioopgn.
Achttiende Jaargang b' (61
CENTIEMEN HET NUMMER
Donderdag II Juli 1912.
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds, $5£ iü
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL
72S, Steenweg van Waterloo, 720.
Bestuurder: J.
TE AALST
9Kerls:stra.at,
Telefoon 114
Van Nuffe'-De Gendt.
Het is met een gevoel van overstel
pende vreugde dat wij Maandag het
hericht ontvingen dat onze zoo volks
gezinde regeering den eersten beslis-
senden stap kwam te doen om de wet op
de werkmanswoningen van 18S9, toen
voorgesteld door de toenmalige mi
nisters Heeren Beernaert en De Smet
de Naeyer, aanzienlijk te verbeteren.
Het is dus met. geene beloften dat
onze regeering de kiezers heeft willen
paaien vóór de kiezing wel integen
deel, de regeering schijnt zinnens meer
teverwezenlijken ondermaats chappelijk
oogpunt dan zij vóór de kiezing heeft
toegezegd. Zulke handelwijze strekt
de katholieke partij ter eere en het
volk zal meer dan ooit zijne dankbaar
heid, zijn vertrouwen en zijne liefde
toezeggen, aan mannen die in zulke
mate, zonder het minste voorbehoud,
het algemeen volksbelang' behartigen.
Ja, schoon inderdaad, is de houding
van ons ministerie en wij weerstaan
niet aan de begeerte om hier het mi
nisterieel besluit mede te deelen door
de heeren ministers de Broqueville.Le-
vie en Hubert, aan de koninklijke
goedkeuring onderw "pen. Zoo luidt
de inhoud
Sire,
De wet van 9 Augustus ISS9, volle-,
rfiig'd door deze van 30 Juli 1892 en
van 18 Juli 1893, heeft voor doel ge
had het bouwen van huizen ten dienste
der arbeidende klasse te begunstigen
en aan den werkman het aanwerven
van den eigendom zijner woning te
vergemakkelijken. Te dezen einde
heeft zij maatregelen van dubbele orde
vastgesteld. Eenerzijds is de algemeene
Spaar- en Lijfrontkas gemachtigd lee
ningen te doen met het oog op het
bouwen of aankoopen van werkmans
woningen deze leeningen geschieden
door tusschenkomst van bijzondere
maatschappijen die eene verbintenis
aangaan met de werklieden, die ver
langen een buis te koopen of er een te
laten bouwen. Anderzijds verleent de
wet aan deze maatschappijen eene ver
mindering van bijna de helft op de fis
cale rechten, die men verschuldigd is
op de aankoops- en ontleeningsakten
en zij stelt de werklieden vrij, inde
grenzen vastgesteld door een zeker cij
fer van cadastraal inkomen, en .onder
zekere bijkomende voorwaarden, van
de persoonlijke belasting en van alle
soortelijke provinciale en gemeente
lijke belasting, ten aanzien van de
huurwaarde, van de deuren en ven
sters en van het mohilier.
Deze wetgeving heeft aanmoedi
gende uitslagen afgeworpen.
Terwijl men in 1889 maar een tien
tal maatschappijen tot het bouwen van
werkmanswoningen telde, gesticht on
der het stelsel van eene wet van 20
Juli 1867, bestonden er op 31 Decem
ber 1911, '176 maatschappijen allen
aangenomen door de Spaarkas op
denzelfden datum overtrof het totaal
der sommen verscholen door de Spaar
kas de 99 millioen, en men schat op
53850 het getal huizen, die met be
hulp van dit kapitaal, ter beschikking
zijn gesteld van de arbeidende klassen.
De vooruitgang is opmerkenswaar
dig hij bewijst tot wat het persoon
lijk initiatief in ons land tot staat is,
wanneer zijne werking begunstigd
w oi'dt door de wet en ondersteund door
de openbare besturen.
De bekomene uitslagen maken het
ons tot plicht onze pogingen voort te
zetten in een ruimer gebied. Zooals
Uwe Majesteit het uitdrukte in hare
Openingsiede ter Kamer, den 8
November 1910: Het is noodig door
machtige aanmoedigingen, het bou-
AAN KON DIGI NGEN J
KI. aank. (1 tot t kl. reg.) fr. O.GO
3e blaöz. (de regel) fr. 0.50
4e blaaz. (de regel) fr. 0,30
Fmunc. amnion, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (perregel) fr. 2,00
Recht, herstel!, (perre
Overlijden (per regel)
gei) fr. 2.00
fr. 2,00
wen van gezonde en hygiënische
ningen nog te vergemakkelijken.
De dagelijkscbe ondervinding,
inderdaad, leert ons, hoe voordeelig
het is voor het zedelijk en stoffelijk
welzijn der familie, het bezit, vooral
in eigendom, van eene gerieflijke, ge
zonde en zoo aangenaam mogelijke
woning.
Besloten, boven zijne primitieve
grenzen, het werk, ondernomen in
1889, te volvoeren, duidde de regee
ring aan, in eene mededeeling ter
Kamer op 20 Juni 1911, dat het stel
sel en de ontwikkeling van den klein-
dgendom, een vraagstuk is dat vooral
de aandacht verdient van de wetgeving.
Dit vraagstuk behelst moeilijke en
ingewikkelde punten.
In welke mate dient men de werkda-
dige tusschenkomst der openbare be
sturen te vermeerderen in de versprei
ding van de goedkoope woningen, en
onder welke voorwaarden kan hunne
medehulp vastgesteld en verzekerd
worden 1 Is het noodig nieuwe bijzon
dere inrichtingen tot stand te brengen;
en welke zouden hunne betrekkingen
zijn met deze welke nu reeds bestaan
Is het noodig verschillende oplos
singen te beschouwen voor de groote
steden en de andere streken Door
welke middelen zou men de geldelijke
bronnen kunnen aanwerven, onmis
baar tot verwezenlijking van een ge
zamenlijk plan, zoowel de buiten loka
liteiten, als de kleine steden en de
grootsteedsche en induslrieële groote
agg'iomeratiên aanbelangend Is het
noodig het erfcnisrecht te wijzigen
Welke fiscale ONTLASTINGEN zou
den er moeten uitgevaardigd worden
Welke bijzonder- gunstige maatrege
len zouden er kunnen ingevoerd wor
den (en voordeele van de talrijke
familiën? Vereischt de kruistocht tegen
de modepijpen,brandpunt vanliehaam-
lijke en zedelijke ontaardingen een be-
stuurstoezicbt, gesteund door juist-
bepaalde bekrachtigingen
Dit is bet besluit door onze mini
sters aan den koning onderworpen.
De regeering heeft ook eene kom
missie aangeduid, gelast om zoo spoe
dig mogelijk deze kwestie breedvoerig
t' onderzoeken.
Die kommissie staat onder voorzit
tersschap van Staatsminister Vanden-
peereboom, het ondervoorzittersschap
van kamerlid II. Denis, en het schrij
versschap van M. Servais, advokaat
te Bergen. Al de leden zijn 12 aan
zienlijke personen van 't land,waaron
der nog een enkel kamerlid. Wij zijn
zoo gelukkig te kunnen melden dat
dit kamerlid, niemand anders is als
onze gevierde Aelstersche volksverte
genwoordiger, M.RomainMoyersoen
Vleiuin^en, w?eesi u ze!f es:
viert den 61° Juli. De ^icialisten
trachten sinds jaren den ln Meidag als een
officiëelen dag te doen doorgaan. Nochtans
dat-is enkel uit geest van klassenstrijd en
van internationalisme wij, Vlamingen, wij
huldigen den 11 Juli, als een nationalen
feestdag wij willen lucht geven aan -onze
vaderlandsche gevoelens. Het betaamt alzoo
ten zeerste dat op 11 Juli. al wie Vlaming
heet, en zich als Vlaming wil en durft ver-
toonen, het vlag late wapperen ter eere en
ter gedenkenisso van onze roemrijke vaderen
van 1302
SerÉrand en de s$a-
ÏSSÜiüefea In Beluië zijn er, zegt men,
ongeveer 1.300.000 getrouwde mannen of
weduwen. Op dit getal zijn 400.000 mannen
die de 2e stem bezitten, slechts een derde
Zou men durven beweren dat die 900.000
andere huisvaders, onverstandige of onzedelij
ke zijn?..Tot daar gezel Bertrand.Deze gezel
heeft vergeten 1°) dat er tusschen die
1.300.000 gehuwden ,zeer velen zijn tusschen
de 25 en de 35 jaar 2°) dat er velen zijn die
reeds bijkomende stemmen hebben doorhun-
nen eigendom, of door eene kleine rente van
100 fr. 3°) dat er tusschen die 1.300.000,
nog een schoon getal zijn, zonder kinderen...
Immers het is te zot, beweren dat er §00.000
huisvaders zijn met een enkele stem, terwijl
er in ganseh liet kiezerskorps, zoo groot ais
het waait en.draail,ermaar 993.000 zijn met
eene enkele stem en daartusschen zijn bijna
al de jonkmans.
\riie @83 W55Ï ïs dat 1 Zondag-
hebben de vrijdenkers een congres gehad te
Brussel. Op voorstel van M. Reus werd
eenparig eene dagorde aang-enomen, waar
als eerste punt in voorkomt, dat de vrijden
kers in hunne wederkeerige partijen meer
en meer do zuivere anti-godsdienstige wer
king zullen versterken....
Ge hoort het dus, in plaats van min nog
meer papenvreten.
Die M. Rens, wie is dat? Is dat soms de
zwijgende volksvertegenwoordiger van het
arrondissement Aalst? Wij hebben wel ver
nomen dat hij in de loge wasmaar dat hij
mede aan :t hoofd staat van de logepropa-
gandisten, dat wisten we nietZou dit soms
een andere M. Rens zijn??
overnemen aan den prijs welke hij er aan
.besteed had.
Dat voorstel word aangenomen, een nota
ris geroepen en denzelfden avond werd de
verkoopakte geteekend. Daar de toestand
van M. Le Golff nog gédurig verslechtte,
werd de zieke onmiddellijk door Kanunnik
Jilïre de laatste troostmiddelen van den
godsdienst toegediend.
Zaterdag stierf M. Le Golff en Maandag
hadden de lijkplechtigheden plaats. Eene
overt alrijke menigte volgde het lijk naar
zijne laatste rustplaats. Heel de geestelijk
heid der gemeente ging voor de lijkbaar.
Deze onverwachte ontknooping heeft de
bevolking van Languidic ten zeerste ont
roerd. Ook is het te verwachten,dat alles nu
kalm zal worden in deze vroeger zoo rustige
gemeente.
Baiitengev/alsd M. RenéBazin,
lid der Fransche akademie, de beroemde
Fransehe schrijver, is met 4 andere beheer
ders, en nog 3 andere beheerdsters, uit het
bestuur der Godshuizen van Angers gewalsd.
Dat zijn nu 8 wereldlijken. Het is dus niet
voldoende dat de gasthuizen verwereldlijkt
worden in do godshuisbesturen moet ook
buiten, al wie nog geloovig durft zijn.
M. Daens schrijft en herschrijft dat in
Frankrijk alles op zijn beste gaat. Volgens
hem, is al die droeve kerkvervolging, maar
zeever in pakskens.
Wie uoorzi^sr in Amerika.
M. Roosevelt spant zijn boste krachten in
om zijne nieuwe partij te vormen. In Augu
stus komt te Chicago de nieuwe conventie
bijeen. M. Roosevelt heeft echter schrik van
M. Woodrow Wilson. M.Tafl ondertusschen
houdt zich stil en werkt onverdroten voort.
Wie voorzitter in België.
Het blijft gezegd dat M. Cooreinan zijn ont-
slag gaat geven als voorzitter der Kamer.
Als zijn opvolger wordt M. De Lanlsheere
vernoemd.
Talrijke dooden en gekwetsten.
Dinsdag morgend heeft in de mijnen van
Conisborough-Castle eene grauwvuurontplof
fing plaats gehad.
Koning Joris en de koningin Mary hadden
daags te voren deze mijn bezocht
Volgens de eerste berichten zouden er
slechts 30 dooden en 2 gekwetsten zijn, doch
men deukt dat deze cijfers ver beneden de
waarheid zijn.
Opvolgentlijk hadden er vier ontploffingeu
plaats. Het doodend gas verspreidde zich in
alle richtingen. Na de eerste ontploffing was
onmiddelijk eene reddingsploeg ter hulp ge
sneld en deze is ook omgekomen.
Dinsdag avond waren reeds 65 dooden uit
den put opgehaald, waaronder drie werkop-
zichters. Buiten de drie werkopzichters weike
gedood zijn tijdens de reddingswerken is ook
do bestuurder der mijn omgekomen.
De dood der redders is te wijten aan eene
instorting der schaarhouten, welke hen den
doortocht versperde en hen aldus deed ver
slikken. Van de 84 mannen der reddings
ploeg zijn een 50 tal omgekomen. Volgens de
laatste berichten zijn er 69 dooden.
Het Koninklijk echtpaar, zoodra het de
ramp vernomen had, is por automobiel ter
plaats gekomen en heeft de iamiliëu der
slachtollers alsook de gekwetsten bezocht en
onderstand verleend.
TE SERAING
Eene krankzinnige vrouw tracht haar
kind te verdrinken.
Dinsdag morgend, rond 6 ure, zagen voor
bijgangers op de Hoopkaai, te Seraing, eene
vrouw welke zeer opgewonden scheen, ge
durig over en weder wandelen.
Eensklaps wierp zij een kindje, dat zij in
de armen droeg, in de Maas en bleef staan
zien of liet wichtje zonk. Zij wilde ook in het
water springen, doch ooggetuigen hielden
haar in bedwang, terwijl anderen bij middel
van een schuiljo spoedig het kind konden
redden.
De vrouw werd naar de gendarmerie ge
leid, waar een bijgeroepen geneesheer spoe
dig vaststelde, dat de arme vrouw zinneloos
was. Zij werd diensvolgens opgesloten.
De ongelukkige is do ecbigenoote van een
naarstig werkman W. Drochet, wonende
Molinaystraat, 30, te Seraing.
Sinds eenigen tijd reeds leed zij aan hevige
koortsen. Maandag avond verliet zij met
haar kindje hare woning, zeggende dat zij
bare moeder ging bezoeken, te Flemalle-
Grande. Zij keerdo van heel don nacht niet
terug. De ongelukkige was zinneloos gewor
den en Dinsdag morgend had het drama
plaats.
Het knaapje, slechts 18 maand oud. werd,
nadat het door een geneesheer verzorgd was,
bij zijn vader teruggebracht.
doch zij werden door de repuhlikeinsche troe
pen op afstand gehouden.
To Chaves was D?nsdag avond alles kalm
en rustig.
Later wordt nog uit Villareal gemold, dat
de republikeinen nabij Ouleiro-Secco een
snolvurend kanon ontnomen hebben aan de
koningsgezinden.
Dezen hebben de inwoners van het dorpje
Cabecerras de Basto voorde zaak van koniiu*
Manuel overhaald.
De repuhlikeinsche overheden hebben een
manifest uitgevaardigd, meldende dat zij hot
dorp zullen vernielen bij middel hunner
kanonnen,indien de koningsgezienden er zich
niet terugtrekken.
Eene afdeeling koningsgezinden onder de
leiding van Homen Christo is te Cuidad
Rodrigo binnengevallen. Eene andere afdee
ling viel Gerez aan, doch kon achteruitge
dreven worden.
Hot 5* regiment infanterie heeft Cabecei-
ros de Basto omsingeld 6n hoopt er al de
koningsgezinden gevangen te nemen.
Verscheidene oorlogschepen zijn naar de
Noorderprovincie vertrokken.
De staat van beleg is uitgeroepen in de
provinciën Braga, Viattua de Castello en
Villareal.
Ten Noorden van Chaves li ebb Sn 150
koningsgezinden zich overgegeven. Zij zijn
gevankelijk naar Chaves overgebracht on
worden daar in eeno kazerne bewaakt.
Eene kompagnie van het 5e voetvolk
wilde Cabeceirras aanvallen, doch de inwo
ners, gewapend met milraljeuzen, vernielden
bijua geheel de kompagnie.
Volgens de laatste berichten wint het
oproer rond Cabeceirras veld.
De inwoners weigeren er voedsel aan de
repuhlikeinsche troepen te yerkoopen of sol
daten te herbergen.
Men verwacht het bombardement van
Cabeceirras.
Te Lissabon is de Koningsgezinde luite
nant Manuel Albert Soares, die verdacht
werd van samenzweerderij vermoord gewor
den door policiemannen. Dezen war en
gekomen om hem te ondervragen, toen de
luitenant plotselings de hand in den zak stak.
Een der agenten, denkende dat hij een wa
pen ging le voorschijn halen losfe 4 revol
verschoten op den luitenant. Deze bleef dood
ter plaats.
Uit gewetensvroeging, worden
kerkgoederen teruggegeven.
Do Journal van Parijs, doelt volg-ende
geschiedenis mede
Nergens ging de verkoop der aangeslagene
kerkgoederen, met zulke geweldige inciden
ten gepaard als te Languidic, in Bretanje.
Daar kocht een 70jarigo ouderling, M.
Julien Le Golff, vóór 8.200 fr. do kerkgoe
deren welke meer dan 50.000 fr. waarde
hadden.
M. Le Golff, was steeds een chrislene
geweest en daarom stuitte het hem zeer
tegen de borst, in den ban dor H. Kork
geslagen te zijn. Met schrik zag hij de dood,
zonder de laalste Heilige Sakramenlen, te
gemoet. Hij sliep niet meer en verloor allen
eetlust.
Eenige dagen geleden werd hij ziek. Vrij
dag deed bij den Z. E. H. Kanunnik Jiffre
roepen, deelde hem zijnen angst mede en
vroeg hem of hij de kerkgoederen wilde
EN PORTUGAAL.
De grootste lucht heorscht onder de troe
pen die de orde in de grensplaatsen handha
ven. Een gevecht werd hij Chaves geleverd
tusschen koningsgezinde bonden en de troe
pen. De benden Païva Conceiro en deze van
Canacho hadden er zich vereenigd. Zij wer
den teruggeslagen en lieten dooden, gekwet
sten en gevangenen na. Onder de laalsten is
do gewezen officier Joao Almoido, die zich in
Afrika schitterend heeft onderscheiden. De
republikeinen leden ook verliezen.
Aan Repuhlikeinsche zijde hebben hel 6de
regiment ruiterij en het 19d0 regimont voet
volk zich bijzonderlijk onderscheiden.
Nadere bijzonderheden molden nog, dat
het gevecht van Chaves duurde van 9 ure
s morgends tot 2 ure 's namiddags. Er wa
ren 6erst 140 republikeinen tegen ongeveer
500 koningsgezinden in strijd, doch de troe
pen kregen spoedig versterkingen.
De koningsgezinden hadden zich in twee
afdeelingen gesplitst. De eene viel het dorp
Maviosaan, doch, achteruit geslagen zijnde,
trokken zij zich op Spaansch grondgebied
terug en vuurden van daar voort naar de
republikeinen.
Van deze laalsten werden twee officieren
gedood. Volgens een telegram uit Spaansche
bron, had de afdeeling van Conceiro 30 doo
den en een honderdtal gekwetsten en de af
deeling Lensia 53 dooden en gekwetsten.
De koningsgezinden zouden onbemerkt
tusschen de forten van Saint-Neutel geslo
pen ziju. Zij hadden verscheidene snelvu-
rende kanons mede en gaven spoedig vuur.
De repuhlikeinsche artillerie dreef hen ech
ter op den aftocht, terwijl de linietroepen
hen achtervolgden.
Toen de repuhlikeinsche troepen te Mon-
talègre terugkeerden, speelde het muziek
van het 19de voetvolk hot nationaal aria.
Eene groote geestdrift heerschte onder de
bevolking en onder do soldaten.
Een dor koningsgezinde leiders, burggraaf
d' Arcos werd erg gekwetst. Hij werd in
hopeloozen toestand naar het gasthuis van
Chaves overgebracht, waar hij aan don al-
moezenier eene goudon ketting met ver
scheidene niedaljons overhandigde om zo aan
Mevrouw d'Arcos ter havxd te stollen.
Jo Soutilino en te Ouleiro-Secco werden
ook kleine henden koningsgezinden gezien,
De veroordeelingen.
Het proces der Camorra is eindelijk afge-
loopen. Er heerschte groote opgewondenheid
toen de voorzitter der gezwoornen in het
proces van Viterbo eene bevestigende uit
spraak las. in antwoord op de vragen, aan
do gezwoornen onderworpen.
Tijdens de lezing protesteerden de beschul
digden mot luider stem en hielden hunne
onschuld staande. Euricone, leider van de
Camorra, zegde tot de gezwoornen Ik
hen onschuldig. Gij hebt de zwartste bladzijde
onzer eeuw geschreven. De tijding van het
vonnis zal mijne moeder en mijne zuster
dooden.
Do beschuldigde Marinus, bijgenaamd
Mondriero, beschuldigd van moord, braoht
zich eensklaps eene erge wonde toe aan den
hals met een stuk van eene fiesch. Hij bloed
de hevig. De carabinieri brachten hem
huiten de zaal. Men stelde toen vast dat hij
gepoogd bad met zijne vingers zijne wonde
te vergrooten. Door het bloedverlies is zijn
toestand gevaarlijk maar niet hopeloos. Do
indruk in de zaal was overgroot.
De beschuldigde Morra, het bloed van da
Marinus toonend, zegdo Moge het bloed
van dezen onschuldige als eene vervloeking
over de ware schuldigen komen.
Na den eiscli voor de straf van den procu
reur generaal, laten de advocaten de zaak
over aan het gerecht.
De voorzitter vroeg den beschuldigden of
zij nog iets te zeggen hadden.
Weer hielden zij hunne onschuld staande.
Na beraadslaging las de voorzitter het
vonnis.
Aifano, Rapi, Euricone en de Marinis, stoffe
lijke uitvoerders Sortino, Cerraio, Morra,
Salvion DiGennaro,zijn veroordeeld lot30 j-,
opsluiting en 10 jaar bezondere bewaking.
Hun medeplichtige di Matteo, tot 20 jaar, 5
maanden 25 dagen opsluiting en 10 jaar be
zondere bewaking. Atcrottore en Vitozzi tot
9 jaar en 6 jaar opsluiting. De andere be
schuldigden, die deel hebben gemaakt van
de misdadigersvereeniging der Camorra,
zijn veroordeeld tot 5 on 4 jaar opsluiting.
De zaal liep dan langzaam leeg.
