'T EEN EN T ANDER
Roerend drama te Antwerpen
ONZE VOLKSREIS
KM?. ROME
33
AD
Vaderlands- en
Vlaamse hi ie vend
Een vreeselijk taa te Brussel
Irussetóe fèriefwisseüng.
AotiJCsnds fsapgang n' 193
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zondag 18 en Maandag 19 Augusfi 1312.
ABONNEMENTEN'
Zès waanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. f9
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. <ji>
BUREELEN
TE ER61SSEL 1 TE AffiLST
728} Steenweg van Waterloo, 728. j Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ, Van Nuffel-Be Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aanb. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* bladz. (de regel) fr. 0,50
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1 00
Gemengd nieuws (per regel) Ir. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
In ons nummer van gisteren hebben
wij de dubbele beteekenis aangetoond*,
welke de feesten van Antwerpen ken
merken Liefde voor Vorst en taal.
Welke Vlaming is er niet getroffen,
wanneer hij zich in de Scheldestad be
vindt, bij het hooren van dat zuiver
schoon Viaamsch, dat aldaar zoo
meesterlijk gesproken wordt en waar
van elk woord weerklinkt als helder
kristaal
De duizende en duizende Vlamingen
die,ondanks het ongunstig weder,deze
dagen uit alle gewesten en zelfs uit
Fransch-Vlaanderen te Antwerpen sa
menstroomden, gevoelden zich daar te
huis. Hun herte trilde van vaderlands
liefde en met dichter De Bo mochten
zij uitroepen
Hel Viaamsch heeft in mijn hert ontsteken
Het liefdevuur voor 't Vaderland
En hoe ik luider Viaamsch hoor spreken
Hoe machtiger dat vuur ook brandt,
Hoe zoeter ik 't genoegen smake
JDo.t ik in P laanderen adem haal
l)e spraak is 't volk en 't volk de sprake,
En Viaamsch is mijne moedertaal.
In het Vlaamschlievend Antwerpen,
dat met geestdrift den honderdsten
verjaardag vierde van den beroemden
Vlaamschen schrijver Hendrik Con
science, hebben onze Vlaamsche vrien
den de gelegenheid waargenomen om
hunne rechten te doen gelden. In
openbare meetingen hebben zij hunne
grieven doen kennen en hunne begeer
ten blootgelegd.
Alhoewel sedert eenige jaren het
Viaamsch eenige barer rechten beeft
veroverd, toch valt het nochtans bui
ten kijf, dat de Vlaamsche taal nog
grootelijks miskend wordt.
De Vlaming weet dat hij geene de
minste bediening kan bekomen indien
bij maar enkel Viaamsch kent en bij
ziet nochtans somtijds landgenooten,
die enkel Fransch kennen, tot hooge
bedieningen opklimmen.
Nog niet zeer lang geleden zijn er
te Antwerpen zelf twee ingenieurs be
noemd die geen enkel woord Viaamsch
kennen. In bet leger en elders is de
Vlaming een mindere, omdat bij geen
Fransch kent.
De Vlaming beeft zijne taal lief en
het is billijk dat men aan die taal de
zelfde rechten geve als aan het Fransch.
WijVlamingen, wij vragen geene
voorrechten. Wij vragen slechts ons
recht. Wij haten noch vervolgen de
Walen. Zooals Zijne Majesteit de
Koning het in zijne redevoering op
zulke behendige en kiescbe wijze
zegde Alle Belgen moeten vereenigd
zijn en omstrengeld met den broeder
band.
Het Franscbe spreekwoord zegt het
zóó wel
Flamands Wallons
Ne sont que des prénoms.
BELGE est le nom de familie.
Wij behooren dus allen tot de
groute Belgische familie doch wij dul
den geens bevoorrechte kinderen.
Ilet is in dien zin dat bet Viaamsch
Komiteit te Antwerpen gesproken
heeft.
Sprekers L. Meert, Severs, Borms,
De Glercq en Vanden Broeck bekwa
men den grootsten bijval.
Een protest werd gezonden aan het
Mirichtingskomiteit der wereldtentoon
stelling van Gent dat de toepassing der
taalwet van 1878 niet wil naleven.
Reeds is er eenen grooten stap ge
daan tot. het gebruiken der Vlaamsche
taal in het middelbaar onderwijs, doch
er zijn nog andere onderwijsgestichten
alwaar het Viaamsch op het achterplan
is geschoven.
Het is ook de wensch van alle ware
Vlamingen, welhaast de vervlaam-
sching te begroeten der Gentsche koo-
geschool.
De kennis van het Viaamsch is
hoogst noodzakelijk om de verbroede
ring te bekomen tusscken de verschil-
lige klassen en om de Christene Vlaam
sche zedens onder onze bevolking te
behouden.
De feesten van Antwerpen alwaar
onze Vorst het voorbeeld gaf van liefde
voor de Vlaamsche Taal hebben eenen
nieuwen spoorslag gegeven aan de
Vlaamsche beweging. Die feesten wa
ren vaderlands en vlaamschlievend,
do uiting der gevoelens, van eiken
christen Vlaming Vorst en taal.
Dat de Vlamingen op den ingesla
gen weg voortgaan met kalmte en
bezndigheid, zonder koortsachtig ge
weld noch overdrevenheid. Gelijk onze
voorvaderen zullen zij w innen wal zij
willen, daar zij slechts willen wat is
recht.
Ee BjB*9ngst onzsp k©-
Besusnajffieül. Het bestuur der mijnen
heefl de statistiek afgekondigd der voort-
brengst onzer kolenputten g-edureude het
eerste halfjaar 1912.
In het land van Charleroi bedroeg de voort-
brengst 4,227,272 tonin de streek van
Bergen, 1,782,820 ton en in het centrum,
1,048,750 ton.
De voorraad einde van het halfjaar, be
reikte ic-de mijnen van Charleroi, 330,190
ton, in deze van het Centrum, 36,790 ton en
in de mijnen van Bergen, 33,460 ton.
TeiegtpamC3s*Bev0Bï. De tele-
gramhiueven voor Frankrijk bestemd, zullen
voortaan aangenomen worden in al de open
bare telegraafbureelen van ons land, die ten
minste tot 9 ure 's avonds zullen open blijven.
Feest bij de E&atEhoüeke Staa-
desnteBB. De feestvioring van de Kath.
VI. Oud-Hoogstudentenbond van Oosl-Vl.,
en het Huldebetoog aan Dr Med. Isidoor
Bauwens, zullen plaats grijpen te Gent, op
den laatsten Zondag van September, a. s.
den 29eu.
P©ïw©aB*é beeft een pijnlijk oogenblik
beleefd bij de feestelijkheden en plechtig
heden, hij de krijgsoefeningen in Rusland, te
zijner eere vertoond.
Het was feitelijk een plechtig oogen
blik, loen na de groot© wapenschouw des
avonds, te 7 ure plotseling over het oefening-
plein diepe stilte viel. Een onderofficier trad
tot de keizerlijke tent en bad rnet luider stem
het Onze Vader.
Zestig duizend soldaten baden met ont-
blooten hoofde mede. En allen betuigden den
eerbied door den hoed af te zetten...
Ook de Fratische minister-president.
Goed ©BSi weten. Op 16 Mei
1909 schreef de heer Vander Velde, hoofd
leider der Belgische socialisten
De socialistische partij heeft niet voor
doel eene min of meer groote plaats in de
bestaande samenleving te veroveren zij
beoogt zonder het eenen enkelen oogenblik
uit het oog te verliezen dit einddoel de
politieke en maatschappelijke onteigening
van de burgerij om lot dien uitslag te
komen lieeft zij hel algemeen stemrecht
noodig.
De socialistenparlij wil dus de burgerij
haren politieleen invloed ontnemen en ook
wat zij aan goederen bezit.
En er zijn burgers liberale burgers wel
te verstaan die de socialisten de hand leenen.
Er zijn ook op 2 Juni liberale burgers ge
weest, die afgebroken hebben met die onnoo-
zelaards-poliliek.
Het is niet te verwonderen.
Wat zal de aanstaande win-
tee zijn De bekende weerkundige
Robert Kempt laat ons vrij onaangenaame
voorspellingen vernemen voor den aanstaan
den winter.
Tot grondslag van zijne voorspellingen
neemt hij de maand Juli die, wat de tempe
ratuur betreft, ten volle gelijkt aan deze van
1879, en wat de regendagen aangaat, gelijk
staat met Juli 4861. Daaruit besluit heer
Kempt dat de aanstaande winter zeer guur
zal zijn.
Inderdaad, een koude maand Juli ging
den winter van 1879 vooraf, den strengsten
winter der 19e eeuw, en op de Tochtige
maand Juli van 1851 volgde de niet minder
gure winter van dat jaar.
Alles laat dus voorzien dat we het jaar
zullen eindigen met sneeuwstormen en
strenge vorst.
HoMcieiBteiratooBïsleSlBiig.
Eene internationale tentoonstelling van hon
den van alle ras, wordt te Brussel ingericht
door den Schipperkens Club en zal plaats
hebben op 5 en 6 October aanstaande, in het
Jubelpark aldaar.
Men zal er eene bijzondere tentoonstelling
houden van allerhande rassen, onder andere
van terriers en Duitscbe bassets, waar de Fox
terrier Club van Airedale, Irisch en Scottisch
terrier en de Teckel Club hunne medewer
king leenen. Al die clubs zijn door de Konink
lijke Maatschappij St-Hubertus erkend.
De kampioen- en internationale kampioen
schappen zullen in de gewone voorwaarden
toegekend worden.
Het programma meldt meer dan 15000
frank prijzen, 157 eereprijzen en 400 bijzon
dere prijzen.
Alle liefhebbers kunnen het programma
gratis bekomen mits te schrijven aan den
heer. Albert Houtart, algemeen schrijver
De Jonkerstraat, 3, Brussel, met verzoek op
te geven het getal inschrijvingsbulletijns
(een per hond), die zij verlangen te onlvaii
gen.
Een man doodt zij te vrouw
en zelfmoordt zich daarna.
Een verschrikkelijk drama,Waarvan 't ge
recht wellicht nooit de ware reden zal ken
nen, daar de moordenaar zich zelfmoordde.
viel Vrijdag voorin de Mechelscheatraat, te
Brussel.
In nummer 10 dezer straat wonen de echt-
genooten August Peeters-Van Assche, hij
55 jaar en zij 45 jaar oud. Beiden honden
een winkel in specerijen en jonge groenten.
Sinds lang leefden zij in oneenigheid. De man
had de gewoonte 's nachts zeer laat te huis
le komen en was dikwijs dronken. iVrijdag
morgend hoorde de bewoner van het eerste
verdiep twee schoten, in de slaapkamer van
de. winkeliers, gelegen Jn eene achterkamer
op het gelijkvloers.
Hij stond op, ging beneden en zag den
man op den vloer liggen, naast een zetel.
Hij bloedde overvloedig. In het bed lag zijne
vrouw, den rechterslaap doorboord. De on
gelukkige moet tijdens haar slaap zijn gedood
geworden.
M. C..., de huurder van het eerste, ver
witligde dadelijk de policie. De revolver,
waarvan de moordenaar zich had bediend,
bevond zich nog in dezes hand.
Het onderzoek wees ui', dat de man, toen
hij te huis kwam. zich dadelijk naar het bed
heeft begeven, om zijne vrouw te dooden.
Een onderzoek werd geopend.
Men schrijft ons uit Brussel
Zaterdag 17 Oogst 1912.
Het mag voorwaar gezegd worden, dat het
weder de verlofdagen niet begunstigt.
Zoo was deze week al niet beter dan de
voorgaande. De Ronde van België wordt on
der een stortregen voortgezet en bij u -te
Aalst, kwamen de rijders doornat en van
kop tot teen met slijk besmeurd, toe.
Hopen wij toch nog, dat voor de laatste
rit Aalst-Brussel wat beter weder trefFe, voor
den eindstrijd in den velodroom van Karre-
veld, te Molenbeek-bij-Brussel.
Het is de eerste maal dit jaar, dat de
Brusselaars eene schoone baankoers voor
onafhankelijken ten hunnent zullen zien ein
digen. Zij hebben nu sinds 14 dagen do
hoofdstad verlaten, en men mag zeggen, dat
dezen die er zullen terugkeeren, kampioenen
zijn in den vollen zin des woords. In afwach
ting der rijders, heeft het bestuur van den
velodroom, een zeer aantrekkelijk pro
gramma opgemaakt 100 kim. koers voor
beroepsrijders, met de specialisten Masselis,
Van Ingelghem, Buyl enz.; kampioenaat der
liefhebbers enz.
Onze Brusselsche jeugd, gewoonlijk zon
der water en dus zonder waterspelen, haajt
nu dubbel zijn hart op en dagelijks ziet men
een heel regiment knapen rond den grooten
bassijn van hel park.
Op den grooten plas licht gegolfd door
het neerpiassen van den waterstraal door de
fontein in de hoogte gezonden, ziet men eene
heele vloot zeilschepen, stoombooten en an
dere vaartuigen, natuurlijk in miniatuur.
Schier onophoudend hoort men er schaterla
chen.
Nu eens is het een zeilschip, dat onder
den waterval der fontein geraaktdan weer
is het een mekanieke stoomer, die een on
schuldig barkje in den grond boort of omver
werpt verder is het een kleine onderzeeër
die sohielijk adem te kort heeft en blijft
stoppon op een drietal mbters van don kant
en eenige centimeters onder water. Dan be
ginnen de redders hun werk aan een lange
koord wordt een steen bevestigd, deze wordt
over hel verongelukte vaartuig geworpen en
zoo wordi de schipbreuk hersteld een ander
maal leent een gewillige wandelaar zijn stok
en daarmede wordt het gezonken of omge
slagen schip naar de werf gesleept.
Duurt bet echter te lang, vooraleer men een
bootje kan bereiken, dan komt de eigenlijke
reddingsploeg in 't gelid. Dan beginnen de
duikers hun werk. Spoedig zijn broek en
vest, kousen en hemd uitgespeelden daar zij
als vooruitziende scheepslieden steeds een
zwempak onder de bovenkleederen dragen,
plonsen zij in den vijver en gaan heel ernstig
het verongelukte schip halen....
Als het warm weder is, verkiezen de eige
naars van een vaartuig hunnen toevlucht te
nomen tot een der duikers, daar dezes hulp
steeds doelmatig is, met liet grootste genoe
gen en edelmoedigste zelfopoffering zooals
het hij scheepslieden pust veileend wordt
en slechts enkele sekonden düurt.
Men mag alle speelpleinen van heel den
Brusselse hen omtrek afgaan, nergens zal
men zulke belangwekkende jeugd samen
zien als hier. Zelfs in het .Tosaphatpark te
Schaarbeek, dat nochtans, ook door de jeugd
uit den omtrek Hink bezocht wordt, kan men
zulkealgeraeene vreugdeniet vaststellen. In
dit park heeft men nu eenige dagen geleden
twee dozijnen Amerïkaansche eekhoorntjes
los gelaten, welke in den Dierentuin te
Antwerpen gekocht waren, ten omde de al te
groote hoevoeihiiid beukenootjes te gaan
oppeuzelen, die er aan de hoornen hangen,
t is te hopen, dat deze diertjes, de vogelen,
die met bun gezang bet lieve Park verlusti
gen. zullen met rustlaten.
Nu is het er mede gedaan do onde Sinte
Elisabethskazerne, in de Zandstraat gaat af
gebroken worden. Reeds 4 en 5 jaar geleden
werd de afbraak aangekondigd, toen, men
om gezondheids redenen, d« compagnie van
den trein daar deed verhuizen. Thans heeft
het bestuur vau 't Werk dc-r Gezonde Ducht,
dat er nu zijne-tenten had opgeslagen, bericht
ontvangen, dat zij zich moesten een ander
lokaal zoeken en dat men op iD Oktober aan
staande hot gebouw aan de afbiekers zal
overlaten. Niemand zal er ten andere over
klagen. Geheel ondermijnd door de jaren, de
vochtigheid en de ratten, is het gebouw
al niet veel meer dan een puinhoop.
De 15 Oogst, Marïafeest, is wellicht de
dag, waarop te Brussel, de meeste lieden
blijmoedig zijn. Inderdaad, hoevele familiën
zijn er, waar geen Marie te vinden is. En
daar O. L. V. Hemelvaart altijd een «-Zondag»»
is, al valt hij dikwijls in de week, is het niet
meer dan natuurlijk, dat de Marietjeus en
Miekens gefeest worden. Overal werd op de
gezondheid van Ste Marie geschonken, ge
klonken en gedronken. Op de Groote Markt
waren er nooit zooveel bloemruikers niet te
koopgesteld en op de markt werden de kie
kens en andere fijne brokskens goedweg
verkocht. Wie er echter best bij gevallen
zijn, zijn ongetwijfeld de patissiers. Hoeveel
pateekens en Vive Marie's zij ge-
gemaakt en verkocht hebben, kunnen zij
misschien op geen duizend na zeggen.
Vele Brusselaars zullen van 7 tot 16 Sep
tember naar Temsche gaan, om daar de
proeven van Water-Vliegtoestellen, ingericht
door den Aéro-Club van België, bij te wonen.
De proeven zullen plaats hebben tusschen de
monding der Durme en den Rupel. Gezien
de inschrijvingen, mag deze meeling als een
waar wereldkampioenaat aanzien worden.
De Politiek ligt stil. Meest al de politieke
mannen zijn nu in verlof of zuilen weldra
vertrekken. Er wordt nu veel gesproken
van Algemeene werkstaking en vele werk
lieden zijn zoodanig overtuigd, dat het Alge
meen Stemrecht hen moet toekomen en zes
weken werkstaking hen zulks zullen brongen,
tot algemeen welzijn, dat zij besloten zijn
tot alle opofferingen en kost wat kost deze
werkstaking nog dees jaar willen. Eene
groote teleurstelling staat hen echter te
wachten. Wat er ook van zij, wanneer de zes
woken zullen om zijn, zullen zij zien dat zij
zich ernstig misrekend hadden en er nu nog
de ellende op den hoop zullen bij hebben. De
bijzonderste en welsprekendste leiders der
socialisten weten het maar al te wel.
Koben.
Eene vrouw werpt haar kind
in 't water en verdrinkt zich.
Donderdag avond, rond 8 ure, bemerkte
een voorbijganger aan de vesting achter
nummer 68 van het Kanaaldok, oene vrouw,
vergezeld van twee kinderen, waarvan het
eene in hot water geworpen werd, het andere
ontsnappen kon, en de vrouw toen zelve in
het water sprong.
De getuige van dit ijzingwekkend voorval
was niet bij machte eenige hulp te bieden en
de vrouw en liet kind verdwenen in de diepte.
De policie werd verwittigd en op de plaats
ging men dreggen. Rond 10 ure werden
beide lijken opgetrokken en naar het dooden-
huis der Korte Dijkstraat overgebracht.
De rampzalige vrouw is eene zekere Maria
X38 jaar oud, wonende te St-Mariahurg,
bij Brassclnet., en het verdronken kind is
haar zoontje An8ré. 9 jaar oud. Het ont
snapte kind was 7 juar oud.
D© policie heeft een onderzoek ingesteld
nopens de drijfveer van dit drama.
67° VERVOLG.
Pompeï.
Pompei ligt op vier en twintig kilometers
afstand van Napels, aan den voet van den
Vesuvius die eene gemiddelde hoogte heeft
van twaalf tot dertien honderd meters.
Voor hare vernieling kon dit eene stad zijn
die van vijf en twintig tot dertig duizend in
woners kon tellen en heden is hat eene uit
gestrekte en merkweerdige puinhoop.
Het was den 24 Ooost 79 onzer tijdreke
ning dat de groote uitbarsting van den Vesu
vius plaats greep, dood en vernieling ver
spreidde. en Pompeï en andere steden met
hunne rijkdommen, hunne tempels en hunne
paleizen begroef en verwoestte.
Zoo bleef zij bijna gedurende zeventien
eeuwen begraven en vergeten, want het lava
en de assche bereikte op sommige plaatsen
tot zes nieters dikte.
Het w as maar in 1748 dat sommige voor
werpen, die men per toeval daar gevonden
had. de aandacht aantrokken, en men er toe
besloot de ontgraving te dóen. In den beginne
vergenoegde men zich met het opzoeken van
markers en stukken van waarde, maar het
ia-maar van te beginnen van 18G0 dat, op
bevel van Garolus III, Koning van Napols,
de ontgravingen en de opzoekingen volgens
een vastgesteld plan werden uitgevoerd.
Nu kunnen wij wandelen in die stad van
haren doodsluier ontkleed. De straten zijn er
nauw, recht gelrokken en met groote onre
gelmatige steenen, gelegd.
Op beide zijden vormen de hooge boord-
steenen eenen smallen voetwreg hier en
daar liggen in het midden der straat twee of
drie rotsblokken, die de voertuigen niet
belemmerden, maar den voorbijganger toe
liet van in regenachtig weder, de straat over
te gaan, zonder in het wrater te stappen. Van
afstand tot afstand ontsproot eene fontein
bet was een vierkante bak, daarnevens eene
kleine kolom bekroond met het beeld van
eenen afgod, uit wiens mond het water
vloeide.
De huizen zijn licht gebouwd, met kleine
baksteen langs de buitekanten en in het
midden met blocaille aangevuld. De voorge
vels zijn met hardsteen gemaakt, en op som
mige muren leest men nog, in roode letters,
verkoopingen of aanstaande kiezingen aange
kondigd.
Het bezoek van het museum,dat mon oerst
doet, alvorens het bezoek aan de vernielde
stad voort te zetten, laat toe zich een gedacht
to vormen en een denkbeeld te maken door
de beschouwing van de enkele opgegraven
lijken die men daar voor zich heeft, van de
ontzettende tooneelen der ramp. Hier ziet
men een slaaf met een geldbeugel in de
hand op de vlucht en door de lavastroon
verrast daar eene moeder en dochter, die
elkander in den doodsangst hielden omklemd;
elders een dronkaard die slapende in een
wijnhuis door den dood was overvallen,
allen nog in dezelfde houding van schrik en
wanhoop, waarin zij zeventien eeuwen lang
onder de lava zijn bedolven geweest.
Wij wandelen nu voorts door de puinen.
Wij kunnen de tempels der goden zien en de
altaren nog zwart gerookt door de brand-
offeranden, de openbare plaatsen en rechtza
len doorloopen, de huizen binnendringen, die
huizen met open atriums en enge kamers
weinig geschikt voor het familieleven. Het
was in schouwburg en forum dat de meeste
oude heidenen den dag overbrachten.
Daar is de bakkerij eu het verkoolde brood
nog in den oven, de apotheek met pullen en
flesschen en de gevangenis waar de dorre
beenderen der laatste gevangenen nog in de
ketens hangen. De daken alleen zijn inge-
stort onder assche en steenen, en het hout
werk is ten deele verteerd «loor de gloeiende
lava.
Ziekenhuizen zult gij er niet aantreffen,
maar bij het bezoeken van verscheidene hui
zen, zult gij menigmaal de oogen sluiten als
gij de muurschilderingen zult aanschouwen
die nog versch en kleurrijk bewaard zijn en
die de lieidensclie inwoners der stad deden
schilderen. Zelfs zijn er buizen, welke om
de zelfde reden, voor liet publiek gesloten
blijven.
