Algsm sternes:!)!
BUITENLAND.
OORLOG
'T EEN EN 'T ANDER
0 el
0
BAGBLAD
Bestuurder: J, Van Nuf lei-De Gendt.
Een dierentemmer erg gekwetst
deer een aap.
Hst Büitsciis Katholiekenconores
Os geheimzinnige zaak van Rumbekc
Eene belangrijke vangst
Gramatisclisn brand te Anderlechf.
Achttiende jaargang n' 134
rr-'Kttf. i
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Dinsdag 20 August! !3I2.
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle pestbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ê|f 4§»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. 0
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE JlftLST
720, Steenweg van Waterloo, 728. I 6, Kerkstraat,
I Telefoon 114
AANKONDIGINGEN;
KL aank. (1 tot 4 kl. reg.). fr. 0,60
3® blaaz. (de regel) fr. 0.50
4® biadz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Kekl amen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Onze tegenstrevers razen maar altijd
Voort over algemeen stemrecht.
Men zoude nochtans zeggen dat zij
niet wel de beteekenis kennen van
hunne eischen. Immers het algemeen
stemrecht, het recht dat aan elkeen
toegang geeft tot de stembus, is dooi
de katholieken aan de Belgische be
volking geschonken sedert het jaar
1893.
Wat is het dan eigentlijk wat zij
willen
ITet zuiver algemeen stemrecht zul
len zij antwoorden, de afschaffing van
het meervoudigheidstelsel.
Wij hebben vroeger reeds aange
toond,en niemand heeft onze be
weringen kunnen weerleggen, dat
het tegenwoordig kiesstelsel gesteund
is op degelijke gronden, die voor allen
dezelfde zijn.
Het zuiver algemeen stemrecht, dat
de billijke rechten der huisvaders en
andere belanghebbende met de voeten
treedt, is verre van rechtveerdig te
zijn, zooals wij het bewezen hebben
daarenboven kan dit stelsel het lot dei-
mindere klassen niet bevoordeeligen.
Is het beter voor de werklieden,
daar waar zuiver algemeen stemrecht
bestaat
In Frankrijk, bijvoorbeeld
Daar bestaal het zuiver algemeen
stemrecht nagenoeg zooals onze socia
listen het zouden willen in België,
Frankrijk was in 1870 de eerste
natie der wereld nu staat het op
den viehden of op den vijfden rang
Per hootd gerekend, onder econo
misch oogpunt, staat Frankrijk weeral-
Op den 4,duli ot 5aen rang. België op
den eersten ver uit.
Is het in Frankrijk beter voor de
werklieden
In België hebben de werklieden een
ouderdomspensioen het is maar 65
fr. 't is waar doch n
verbetering verhopen.
In Frankrijk zijn nog geene ouder-
domsper.sieenen er is wel eene wet
gestemd, maar die zal binnen 30 jaren
vruchten afwerpen. Er is daar geene
spraak van er verbetering aan toe te
brengen
In Frankrijk zijn 7 fr.per 100 kilos
rechten op tarwe zeer booge rechten
op tabak, koffie, stekskens, verkens-
vleesch en andere voorname levensbe
hoeften.
In België niets van dat alles.
In Frankrijk alle zonen soldaat.
In België één zoon per huisgezin.
Zeg, wat zijn de Franschen met hun
zuiver algemeen stemrecht gevorderd
In Portugal joeg men over eer. paar
jaar den Koning weg, liet ging slecht
voor de werklieden in Portugal de
republiek zou beternis brengen.
Het algemeen stemrecht bestaat er,
maar het Republikeinsch voorloopig
bewind wachtte eerst 6 maanden eer
het kiezing hield, en dan legde het de
zaken zoo aan boord dat geen enkel
kandidaat, die niet Republikeinsch
was, zich kon aanbieden.
Men hield hem aar. en stak hem in
den bak.
Al de gekozenen waren natuurlijk
republikeinen.
De toestand verbeterde niet, maar
versleohtta nog. - Gedurig braken on
lusten uit, omdat het volk noch werk
noch brood heeft. Zijn zuiver alge
meen stemrecht heeft in niets gehol
pen.
Wat den rang van Portugal be
treft, onder handels- en nijverheid
oogpunt, Portugal komt heel aan het
steertje op den 20"» on 25sts rang.
Genoeg niet waar Dat bewijst vol
komen dat het zuiver algemeen stem
recht in 't geheel niet de beste gouver
nementen vormt.
Dit bewijst ook dat het 't zuiver
algemeen stemrecht niet is dat een
volk moet gelukkig maken. De volks
leiders of liever de volksverleiders, die
zoo hoog oploopen met het zuiver al
gemeen stemrecht, weten zeer goed dat
dit stelsel het lot van de mindere klas
niet zal verbeteren. Hun doel is door
dit stelsel gemakkelijker in de Kamer
te sluipen.
Zij verklaren dat het zuiver alge
meen stemrecht een natuurlijk recht is,
dat aan eiken mensch toekomt. Wij
nemen dit princiep aan, doch, als het
zuiver algemeen stemrecht een natuur
recht is, dan hebben de vrouwen er
zoo wel recht op als de mannen en wij
eischen dan terzelfder tijd hetkiesrecht
voor de vrouwen.
Gesteund op dat princiep ware het
eene onrechtveerdigkeid dit aan de
mannen alleen toe te staan. Het zoude
slechts voor gevolg hebben nog wat
meer socialistische woelmakers ten na-
deele der liberalen, in de Kamer te
brengen.
Pieeds van nu af hebben alle deftige
mer.schen eenen walg van de ergerlijke
tooneelen die in de Kamer plaats
hebben. De grijze staatsminister M.
Beernaert, die als ouderdomsdeken
voorzitter was der Kamer, gedurende
le laatste besprekingen, ondervraagd
door eenen dagbladschrijver over de
woelige zittingen, antwoordde slechts:
't Was afschuwelijk
Als dit het eenig voordeel is, dat
zuiver algemeen stemrecht, aan de
mannen alleen verleend, zoude ople
veren, zouden wij wel uitzinnig zijn
lit nieuw stelsel bij te treden.
Wij zijn Voor zuiver algemeen stem
recht, doch voor alle menschen voor
vrouwen zoowel als voor mannen.
Wij zijn tegen het zuiver algemeen
stemrecht, als het aan de mannen
alleen zoude geschonken worden
omdat het 't lot der mindere klas niet
kan verbeteren en omdat het slechts
zoude dienen om volksfoppers in de
Kamer te krijgen, die het paleis dei-
Natie en het Belgisch volk zouden
onteeren door een berispelijk en wei
nig weerdig gedrag.
Alle deftige lieden zullen ons ge
voelen deelen.
Internationale dankbrieven
Auo het parlement der Vereenig-de Staten
Is hot ontwerp van oprichting eene interna
tionale banknoot onderworpen.
Deze banknoot zou betaalbaar zijn in goud,
aan de staatskassen van Noord-Amerika,
daar voor gelijke waarde gouden munt door
de bijgetreden Staten in de Amerikaansche
staatskaa is gestort.
Op deze banknoten staat de waarde aan
geduid, die 2ij in al de rijken van Europa
vertegenwoordigen en tegen dewelke zij uit
wisselbaar zijn.
Da zomer vas; 83S2. Tong
volge van het slecht weder zijn in de Rliijn-
provincies talrijke rivieren overgestroomd.
De overstroomingeil hebben groote verwoes
ting aangericht. Twee landbouwers zijn te
Radolfzell en te Hootüigen verdronken.
Daarenboven is het zoo koud, dat schier al
de vreemdelingen de streek verlaten. De
wijnoogst is fel bedreigd.
In Zwitserland is het al niet heter gesteld.
Nooit is het zomerseizoen zoo slecht geweest
voor wat het'bezoek der vreemdelingen be
treft. De hotels zijn bijna ledig. Men heeft
geen hoop meer de vreemdelingen aan te
trekken, dan met het bpzoek van Wilhelm II
dat In September aanstaande zal plaats heb
ben.
Zwitserland ontvangt' jaarlijks ongeveer
800,000 bezoekers, die er gemiddeld 14 dagen
blijven of 11,000,000, dagen in 't geheel.
Deze bezoekers verteeren er rond de 275
miljoen frank. Men ziet van hier welk ver
lies het slecht weer er voor gevolg heeft.
Een gïBtüfeftelSjke opgaaf leert,
dat in 1911 de Duitsche post bijna 6100 mil-
lioen brieven en briefkaarten beeft verzonden
of besteld, verder 2100 millioen kranten en
274 raillioen paketten en geldzendingen.
Verder werden 58 raillioen telegrammen
verzonden of opgenomen en werd tusschen-
komst verleend bij 1800 raillioen telefoon
gesprekken. In 1S96 waren de overeenkoms
tige getallen slechts 2 1/2 milliard brieven
en briefkaarten, 1 millard kranten, 152 rail
lioen paketten en geldzendingen, 35 raillioen
telegrammen, 560 raillioen telefoongesprek
ken. De toeneming bedraagt dus gemiddeld
60 ten honderd.
Os feOefoon hiep eet elders.
Volgens ambtelijke statistische gegevens
had men den 1 Januari 1911 deze volgorde
naar het aantal der telefonische aansluitin
gen in de vijf werelddeelen.
Amerika heeft 8,355,000 telefoonnum
mers, waarvan 8 millioen in do Ver.-Staten,
210,000 in Kanada, 20,000 in Uruguay en
Gbili, 15,000 in Brazilië, enz.
De verdeeling over do verschilliga staten
van Europa deelden wij onlangs mede, met
een gezamenlijk cijfer van 2,848,000.
Azië heeft 170,000 verbindingen, waarvar.
128,500 in Japan, 12,000 in Iudië, 8,400 in
China, 300 op Formosa, enz.
Australië 122,000.
Afrika 31,000 met 14,700 in Zuid-Afrika,
8,000 in Egypte, 5,600 in Algerië, 1,450 in
Tunis, 1,000 op Madagascar, enz.
Al deze cijfers te zamen geteld geven een
totaal van 11,526,000 telefonische aanslui
tingen op onzen aardbol.
Zaterdag avond had op de 'foore van Sack-
senhausen een bloedig drama plaats. De
dierentemmer Clermont deed er een aap
werken, toen bet dier plotselings woedend
werd er niet meer wilde gehoorzamen aan
den temmer.
De dierentemmer sloeg bet dier met zijne
zweep, doch zulks hitste nog den aap meer
om meer op.
Eensklaps sprong de aap op den dieren
temmer en beet beminde hand. Wat men
ook aanwendde om het dier te doen lossen
bleef vruchteloos en eindelijk moesten de
bedienden den aap met een hamer den kop
stuk slaan, om het woedend dier te dwingen
de muil te openen.
Den dierentemmer was zoo erg gekwetst
dat de afzetting van het hand noodig was.
Een van de merkwaardige reden op bet
Congres te Aken uitgesproken, was die van
den bekenden arbeidssecrötaris Giesberts,
over den trek van het platteland naar de
groote steden en fabriekplaatsen. Terwijl de
plattelandsbevolking omstreeks 1S70 nog de
helft van de geheele bevolking vormde, is zij
nu tot nauwelijks 30 pet. geslonken. Boven
dien hebben vele plattelandsgemeenten door
het opdringen van de fabrieksnijverheid hun
landelijk karakter verloren. Van 11.792.000
menschen die in 42 groote steden wonen,
zijn er in die steden 4 millioen 999.000 gebo
ren, 6.476.000 van elders in Duitschland
gekomen en 516 duizend uit het buitenland.
In sommige steden is de verhouding nog
veel ongunstiger te Berlin, Stettinen Han
nover vormt de gezeten bevolking maar 40
pet. van het geheele aantal; te Recklinghau
sen 36 pet. en le Cbarlottenburg maar 19
pet. De gezeten bevolking is van oudsher de
sterkste steun van godsdienstzin en burger
deugd geweest. De katholieke kerk en het
Duitsche volk worden met den algeenen trek
naar de steden door een groot gevaar be
dreigd.
Giesberts beval aan, om tegenover dat
gevaar het vereer.igingswezen onder de
katholieke arbeiders te versterken en ver
der diende men maatregelen te nemen tegen
bun vervreemding van den godsdienst. Men
moet daar op het platteland mee beginnen.
Maar het voornaamste werk dient verricht
in de plaats waar de menschen te samen
stroomen. Voor de geestelijkheid is daarmee
een veld voor nieuwe zendingswerkzaamheid
geopend. Wij brengen, besloot Giesberts,
offers voor de missies onder de heidenen en
dat moet zoo blijven. Maar laten wij niet
vergeten, dat ook de zending die ten doel
beeft, de geloofsgenooten in het eigen land
te behouden, niet verwaarloosd mag worden.
Aan het einde van de vergadering voerde
pastoor Knebel, uit Mannheim, het woord
over plaats en taak van de katholieke vrouw
in liet. hedendaagsche leven. De vrouw, zoo
betoogde hij, moet den man opvoeden tot
ridderlijkheid, hem hooger opheffen tot een
ideale en ridderlijke opvatting van het huwe
lijk. Dat is ook ©en emancipatie, omdat %jj de
vrouw uit de macht van den man vrij maakt.
En bij die ontvoogding is liet gezin gehaat.
Men moet de vrouw haar werk aanwijzen in
het gezin, in de geestelijke orden of in het
betrachten van werken van christelijke
liefde. Zoodoende zullen vele op zichzelf
staande vrouwen en meisjes meer werk vin
den en dientengevolge meer vreugde.
De laatste groote spreker, die het woord
voerde, voor de voorzitter het Congres sloot,
was de E. P. Cohads, Jesuiët. Hij handelde
over den strijd tegen het ongeloof en het
socialisme. Het atheïsme zoo betuigde hij, is
de wortel van het revolutionisme. Als men
het revolutionisme wil bestrijden, dan moet
men het atheïsme neervellen.
In zijn slotwoord verlangde de voorzitter,
heer Dr Schmitt, gelijk recht voor de Jesuie-
ten. Verder verzekerde hij nog, dat het katho
lieke volk eensgezind was met zijne bisschop
pen en dankte dezen voor hun warme belang
stelling in de vergadering. Hij legde er
nadruk op, dat men zich van alle polemiek
jegens andersdenkenden onthouden had en
eindigde Onwankelbare trouw aan den
Paus is hot thema geweest, dat door al onze
redevoeringen heen heeft geklonken, het
moet ook het slotaccoord van onze vergade
ring zijn. n
Met den katholieken groetGeloofd zij
Jesus-Ghrisiui sloot hij het Gongres.
Het onderzoek.
Tot nu toe heeft het onderzoek in deze
vreeselijke zaak niets bijzonders opgeleverd.
Het gerucht had geloopen dat er iemand aan
gehouden was, die vroeger op de hoeve van
Van Coellie werkzaam was, doch dit nieuws
is onjuist gebleken.
Na de misdaad zijn de ldeed.eren van den
moordenaar ongetwijfeld vol bloed geweest.
Hij heeft die ergens moeten uittrekken, en
ze hebben doen uitwasschen.
Ongetwijfeld bestaat er iemand die op de
hoogte dezer verrichting is, en het gerecht
verwacht eene onthulling in dezen zin.
De politfekommrssaris van Oostende heeft
op de hoeve talrijke vingerindrukken ont
dekt.
Volgens de vaststellingen, ter plaats ge
daan. besluit men tot de aanwezigheid tijdens
de misdaad van een enkelen handiet binnens
huis. Doch mogelijk is het dat een ander op
den uitkijk gestaan heeft. En deze laatste zou
dan de vlucht der dienstmeid verhinderd
hebben, door haar te vermoorden nabij de
afsluitingshaag.
De juweelen der pachteres, die gewoonlijk
geborgen waren in een schuif, waarin liet
geld weggesloten werd, zijn niet teruggevon
den. Welnu, deze schuif, waar veel geld in
zat, is door de bandieten niet geopend gewor
den.
Het gerecht zal trachten, te ontdekken
waar de met nagels beslagen schoenen ge
kocht werden, die den moordenaar droeg.
Deze moet geen landbouwersknecht of fa
briekarbeider geweest zijn, want die dragen
zulke schoenen niet.
Maar in ieder geval schijnt vast te staan,
dat de bandiet met do gewoonten op de hoeve
goed bekend moot zijn geweest.
TE ROUBHIX,
Sedert maanden wordt een gevaarlijken
kerel, Désy-é Lucas, oud 19 1/2 jaren, ge-
horen te Roubaix, opgezocht te Rijssel voor
slagen en kwetsuren, moord, diefstal met
braak en verbreking van uitdrijvingshevel.
Lucas zou inderdaad de dader zijn der
moord, gepleegd op 20 Mei laatstleden, te
Toerkonje, rue de la Latte, alwaar hij met
een revolverschot M. Albert Reynaert, 25
jaar, schaliedekker, doodde. Het was ook
nog Lucas, die, in December 1911, bij mid
del van een messteek, in eene herberg der
rue Jacquard, kwetste een schipslosser,
Kleben Lagache. Hij is ook nog aanschouwd
den dader te zijn van verschillige inbraken,
gepleegd te Rouhaix en omstreken.
Tot nu toe was Désiré Lucas er in geslaagd
zich aan de opsporingen der policie en der
fijnste speurhonden te onttrekken.
Donderdagavond nu lcreèg de policie de
zekerheid dat hij verbleef in een huis van
den boulevard Halluin, en dit in gezelschap
van een anderen kerel.
Aanstonds begaven zich een viertal agen
ten naar het aangeduid adres en verscholen
zich in den gang der woning, waar zij ver
schillige uren geduldig wachtten. Eindelijk
hoorden zij een deur open gaan en Lucas
verscheen in den gang van het huis.
Twee agenten sprongen hem naar de koel
en maakten hem onschadelijk. De andere
agenten maakten zich van zijn gezelschap
moester, Francois Nod, 19 jaar, uit Frank
rijk verdreven, en van twee vrouwen, Mar
garita Vanneste on Colina Iiindt, hunne
hijzilsters.
Op het policiebureol onderzocht werd Lucas
in het bezit gevonden van een revolver, ge
laden-mot zes kogels, eene electrieke lamp,
verschillige juweelen en valsche banknoten.
Hij bekende de moord op den heer Reynaert
gepleegd te hebben. Vrijdag werd do schurk
naar 't gevang van Rijsel overgebracht.
TUSSCHEN
ITALIË! EN TURKYÊ
Een protest.
Turkije heeft aan het internationaal ltomi-
teit van het Roode Kruis te Geneve volgend
protest gezonden
Met verontwaardiging teekenen wij pro
test aan tegen het bombardement uitgevoerd
op 9 Oogst uit een luchtschip tegen het hos
pitaal van Benghazi, beschermd door het
vaandel van het Roode Kruis.
De voorzitter van het internationaal ltoroi-
teit heeft dit protest overgemaakt aan het
ilaliaansch Roode Kruis, het tevens verzoe
kende een onderzoek over het gebeurde te
doen.
Nu, eene offieieele Italiaansche nota ver
zekert dat het protest van Turkye van allen
grond van waarheid is ontbloot.
Sedert 27 Juli, zegt de nota, hebben de
Italiaansche luchiloestelLen geene bommen
meer geworpen op liet Turksch kampement
van Benghazi.
De vredeskansen.
De Jeune Turc bevat een artikel van
de hand van Ililmi pacha. Hij wijst er op
dat de vrede slechts zou kunnen gesloten
worden' met volkomen handhaving van de
rechten en het gez^g-van het Ottomaansche
Rijk. Hilmi pacha heeft het ook over hot
Dardanellenvraagsluk, en bespreekt in ver
hand daarmede het standpunt dor verschil
lende mogendheden met name Rusland ©n
Frankrijk. Hilrni zegt dat de Porte van
Russische en Fransche zijde de toezegging
heeft gekregen dat het Dardanellenvraagsluk
niet op het tapijt zal worden gebracht.
Een nieuw gevecht te Tripoli.
Generaal Garioni zendt het volgende tele
gram uit Zuara, gedateerd van 15 dezer
De bezetting van Zuara was de noodzakelijke
basis voor een beslissende operatie, die diende
om een belangrijke Turksch-Arabische groep
voor goed den karavaanweg af te snijden,
die van de Tunesische grens naar Regdaline
loopt. De opzet is geheel gelukt. Een hevig
goveclit duurde den geheelen dag voort
onder een brandende zon. De vijand trok
zich terug met achterlating van talrijke doo-
den. De Italianen hadden 6 dooden en 98
ewonden, waaronder 5 officieren.
Vrijdagavond rond 7 ure. hoorden voor
bijgangers in de Aug. Ge vaartstraat, te
Anderlecht, hulpgeroep opgaan. Deze kre
ten werden geslaakt door eene vrouw op het
derde verdiep van het huis 38 der straat
waar de vensters in brand stonden. Mevr.B.
die alleen tehuis was, had eene kaars aan
gestoken en hiermede te dicht hij de gor
dijnen van het venster genaderd zijnde had
zij brand verwekt.Op weinige stonden geleek
de kamer aan een vuurgloed. De pompiers
dadelijk verwittigd, snelden ter plaats. Daar
men de vrouw des huizes nergens zag werd
vermoed dat ze, door rook verslikt mis
schien in de kamer was gevallen. De ser
geant Craps der brandweer deed eene ladder
plaatsen en na de vlammen te hebben ge
doofd, drong hij in de kamer, die noggansch
met rook was gevuld. Ilij vond er op den
vloer uitgestrekt het lichaam van mevr. B.,
die aan liet gelaat en de handen was ver
brand en verstikt werd door den rook.
De sergeant Craps, geholpen door zijne
mannen, gelukte er in na vele moeite, de
vrouw beneden te brengen, waar een dokter
te vergeefs de kunslmatige ademhaling toe
paste Het slachtoffer werd naar het gast
huis gevoerd. waar men eindelijk in gelukte
de levensgeest erop te wekken. Do toestand
van vrouw B. blijft echter hachelijk.
Frankrij k
Ongelukken in het gebergte. Do hergen
hebben weer drie slachtoffers geëischt. Een
ingenieur uit Havre had met eenige vrienden
zonder gids den Gabizos, hij Arrens, en het
dal van Azun in de Pyreneeën, beklommen.
Bij de daling waagde men zich op een zeer
gevaarlijk gedeelte van den berg. De ings-
hieür is van eene hoogt© van tweehonderd
