Oe Katholieke volksbeweging
in leiyiö
'T EEN EN T ANDER
Het einde van een avondtnrier
Eene belangrijke uitvinding
EcMelijk drama te CIMilly
Hst drama van Eastbourne
Achttiende jaargang n I SS
Zaterdag 24 August! ISIS.
33 A. O- IB X-, A 33
DRAMA DER JALÖERSCHEID
nabij Namea
GRUWELIJKE MISDAAD
ia MtsciDAfnira
Veröaclite bsrichlan uit Rusland
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. ijjt
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREEL-EN
TE BRUSSEL I TE AALST
723» Steenweg van IVaterSoo, 723. Q, Kertstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-Be Gendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3® bladz. ide regel) fr. 0,50
4° bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Relcl amen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstel 1. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) £r. 2,00
Sinds 1S86 hebben de katholieken
hier in ons land vooral beginnen in te
zien dat eene zuivere, welgemeende
er. aanhoudende katholieke volksbe
weging ten hoogste noodzakelijk was.
Gelijk altijd zijn de Belgische katho
lieken stoutmoedig op den voorgrond
getreden en wisten bij te springen daar
waar er in de beweging een tekort
was vast te stellen. Onze lezers, en
vooral zij die zich met de leidende po
litiek en maatschappelijke beweging
druk bezig houden, mogen niet nala
ten zich een boek aan te schaffen dat
hun ill prachtigen oogenschouvv zal
laten nemen het heerlijke, maar vaak
ook moeilijke werk, door onze vrien
den in de laatste 25 jaren afgelegd.
Dit boek is meesterlijk geschreven
en komt van de bevoegde hand van
volksvertegenwoordiger Arthur Ver-
haegen, voorzitter van den Belgischen
Volksbond.
Het lezen van dit hoek is eene over-
schoor.e wandeling op het maatschap
pelijk veld van onze katholieke wer
kers over gansch België. Tevens zult
gij er het genoegen smaken de voor
mannen te ontmoeten die ons op dien
weg zijn voorafgegaan. Vooreerst
Staatsminister Beernaert en met hem
Staatsminister Helleputte, Pater Rut
ten, ministers Levie, Renkin, Carton
de Wiart en volksvertegenwoordiger
Huysbauwer en de sr.oere werkers,
keuren Eylenbosch, Leon Brugge-
man en priester Pottier.
Leest dit werk om van die werking
een klaar gedacht te hebben.
Meent niet dat het enkel de socia
listen zijn die zich we spreken niet
op liefdadigheidsterrein, want daar
behoort bijna alles aan de katholieken
maar die zich op maatschappelijk
gebied hebben onledig gehouden. Uit
muntende werken en inrichtingen voor
de w erkende klas hebben het licht
gezien te Leuven, te Antwerpen, te
Brugge, te Sint Niklaas, te Brussel,
te Bergen, te Iiortrijk, te Charleroi,
te Le Roeulx, te Lokeren, te Roesse-
laere, te Luik en te Namen.
Overal zijn er ziektekassen, pen
sioenkassen, lijfrentkassen, werkbeur
zen, studiekringen, en talrijke inrich-
lingen van nut en vermaak tot stand
gekomendie aan het volk dat wilde
zien, hebben getoond dat de katholie
ken op elk gebied wedijverei#j;en zich
opofferen om aan het volk al de moge
lijke diensten te bezorgen.
Zoo hebben wij te Leuven, eeugrooten
Ouderlingen Bijstand, eene maatschap
pij tot 't bouwen van Werkmanswonin
gen, eene voor den gemeenscbappelij-
ken aankoop van grondstoffen, eene
voortbrengingscooperatief, eene veree-
niging van bedienden, synciikaten van
werklieden en van kleine patroons,
een scheidsraad en een officieel maand
blad voor de gilde.
Te Sint Niklaas zien wij 3 Onder
linge Bijstanden, 15 syndikaten, elf
afdeelingen van muziek, van letter
kunde, van sociale huishoudkunde,
van vermaak. De Onderlinge Bijstan
den bezitten een kapitaal van 58,000
fr. Tevens bestaat er een studiekring.
Te Bergen hebben wij mutualitei
ten, pensioenkassen, een studiekring,
eene belangrijke coöperatief en in
gansch liet arrondissement 40 volksse-
kretariaten en syndicaten van vrije
mijnwerkers.
Te Brussel zijn de werken zoo tal
rijk dat wij ons beperken met te herin
neren aan het sekretariaat van de
maatschappelijke werken van het
arrondissement Brussel, aan do school
van Kunsten en Ambachten en aan
de talrijke beroepsscholen en de propa-
gandistenschool.
Te Charleroi hebben wij eene coöpe
ratief met 14000 leden daar zijn
inrichtingen ten voordeele van zieken,
ouderlingen, werkonbekwamen, wer-
keloozen, weduwen en weezen veree-
nigingen om te helpen tot het bekomen
van eene arbeidswoning eneenplechti-
ger: begrafenisdienst.
Door de herverzekeringskas krijgen
de leden in tijd van ziekte of ongeval,
en dit gedurende 5 jaar, een bijstand
van 1 frank per dag.
Te Roeulx hebben wij een studie
kring, twee coöperatieven, mutualitei
ten, herverzekeringskassen en pen
sioenkassen.
Te Kortrijk vinden wij syndikaten,
beroepsschoien, werkeloozenkassen en
allerlei instellingen die den werker
verzekeren en bijstaan tegen de moei
lijke dagen die komen kunnen en voor
de meesten komen zullen.
Lokeren telt wevers- en metserssyn-
dikaten, een bureel van kostelooze
raadpleging, eene maatschappij voor
het bouwen van werkmanswoningen,
en talrijke mutualiteiten en pensioen
kassen.
Roesselaere bezit eene samenwer
kende bakkerij en menigvuldige an
dere werken waarin de werklieden
den grooten rol spelen.
Luik heeft van alles syndikaten,
mutualiteiten, studiekringen, coöpe
ratieven, pensioenkassen, werkbeur
zen en een katholiek dagblad.
Namen heeft eveneens allerlei volks-
werken in het leven geroepen.
Wat Gent betreft, onnoodig hier op
te wijzen. Ieder weet dat de Gentsche
katholieken op ieder gebied wedijveren
met dê Gentsche socialisten en dat
binnen korte jaren de economische
werking onzer vrienden die der socia
listen heel waarschijnlijk zal overvleu
gelen.
Dwaas, ja, uitzinnig zijn diegenen
die durven zeggen, dat onze katho
lieke vrienden achteruit zijn gebleven
om onze kristene arbeiders niet op elk
gebied, met raad en daad bij te slaan.
De katholieke volksbeweging is
een heerlijken weg opgegaan alien
spannen samen, allen gaan hand in
haud, om ze nog tot voller, tot alge-
meener uitbreiding, ontwikkeling en
bloei op te drijven.
Dit heeft ons op eene uitstekende, op
eene magistrale wijze doen inzien, de
zoo bevoegde als ondervindingrijke
schrijver M. Arthur Verbaegen, in
zijn alom zoo gunstig besproken hoek:
25 années d'action sociale.
Leger1 zercalea* hoofd.—M.Booth
oppergeneraal van het Heilsleger is ge
storven. Hij was al 82 jaar geworden. Het
Heilsleger bevatte 70.000 officieren, 71 dag
bladen en tijdschriften en 750 menschlie-
vende werken het had wortel geschoten in
52 landen. Nu Booth dood is, ^vraagt men
naar gijn opvolger want ieder leider van
een maatschappij, 't zij grooto of kleine, moet
steeds zorgen voor een bevoegden opvolgor.
Ma*ede Ssn 'ft verochiet. Meer
en meer wordt er gosprolcen .van het sluiten
van den vrede tusschen Italië en Turkyë.
Cyrénaïque zou aan Egypte gaan, en Tripo-
litaniê worden ingelijfd door Italië, hoewel
de sultan er het geestelijk gezag zou over
houden. Engeland zoo in veigelding Turkyë
waarborgen voor de niet-verbrokkeling van
het Turksche Rijk.
Blijde lnftg«ede. Gent zal toeko
mende jaar eerst aan de beurt komen voor
do Blijde Intrede onzer vorsten. Daarna zal
het gaan per alphabetische orde. Doornik,
hoewel geen hoofdstad der provincie, zal
ook het bezoek ontvangen de vorsten zullen
er een riddersteekspel hijwonen.
V/ij ze voot*zoi*fj. De prokureur
des Konings M. Holvoet, in naam van 't par
ket, heeft aan de burgemeesters, policiekom-
missarissen, veldwachters^ bevelhebbers der
gendarmen, van het arrondissement Brussel
volgenden brief gestuurd:
Mijne Ileeren,
Sinds eenigen tijd reeds worden er in het
land aanzienlijke hoeveelheden revolvers ver
kocht. De dracht der wapens, een gevaar
daarstellend voor de apenbare veiligheid, in
tijden van staking, van geweldige politieke
betoogingen, of van verzamelingen voor doel
hebbend aanslag te plegen op de vrijheid
van den arbeid, verzoeke ik u terstond iederen
persoon, aangehouden iu den loop van vijan
dige betoogingen of verzamelingen, af te
tasten, ten einde te onderzoeken of deze geen
verboden wapen draagt.
In geval van ontdekking van een wapen
in dien aard op hem, zal deze persoon, on-
iniddelijk te mijner beschikking moeten wor
den gesteld.
De prokureur des Konings,
,G. Holvoet.
Deze aankoop van revolvers schijnt moeilijk
avereen te brengen met de zoo vredelie
vende inzichten der rood© leiders. Doch
wij weten hethet eene zijn slechts woorden
dit echter is het begin eener voorberei
ding tot noodlottige daden.
Eeoi nieuttf ©o^ffleeS ©vee* bel
gis. Dr Seitz, bijlange geen katholiek,
schrijft in het Frankfurter Zeitschrift
Onder vrijheidslanden van eerste gehalte
moet België in de eerste plaats voornoemd
worden. Sedert tientallen van jaren wordt
het land geleid van bij val tot bijval door
eene regeering openlijk en vrank en vrij
katholiek.
Toen de katholieken aan 't bewind kwa
men, voorspelde men aan dit land een nood
lottig verval. De werkelijkheid heeft de on
geluksprofeten gelogenstraft. Het tijdperk
der tekorten heeft plots opgehouden en de be
grootingen hebben verwonderlijke bonis ge
geven.
België heeft, onder nijverheids- en han-
dolsopzieht, zulk eene vlocht genomen dal de
Belgen zonder tegenspraak do eerste natie
der wereld zijn.
Het geserreerd net van zijne spoorwegen
en telegrafen klopt al de rekords. België is
vijfmaal kleiner dan Groot-Bretugne (En
geland) en het telt 4S keeren min afmen dan
het rijke Engeland.
Belgen, wezen wij trolsch en fier op ons
zoo bloeiend vaderland
E§n meisje met revolverschoten gedood.
Gisteren avond -had een bloedig drama
plaats te Saint-Servais, bij Namen.
Een 22-jarige arbeider Adolf Plumier,
doodde er een 20-jarig meisje met revolver
schoten.
Plumier keerde met het meisje, langs de
Samber huiswaarts, toen eensklaps een
hevige twist tusschen het koppel ontstond,
doordier Plumier haar verweet. Zondag
avond meteen anderen jongeling gedanst to
hobben. Het meisje antwoordde hem, dat zij
toch vrij was te dansen met wi® zij wilde,
waarop Plumier, die zeer opgewonden was,
schielijk een revolver trok en twee schoten
op het meisje loste.
Deze werd door da twee kogels in het
hoofd getroffen en stortte bewusteloos neder,
terwijl de moordenaar de vlucht nam.
Voorbijgangers, die op het gerucht der
vuurschoten waren toegesneld, vonden hot
meisje in een bloedplas liggen. Het slacht
offer werd naar de woning van een genees
heer gebracht, die haar na verzorging
naar het gasthuis deed overbrengen. Dè
ongelukkige bezweek er kort na har© aan
komst.
Wat de moordenaar betreft, deze is spoor
loos verdwenen. Men veronderstelt dat hij
zich gezelfmoord heeft. Het parket is lei-
plaats geweest.
I1V OOISTGrO
Aan de grenzen van Belgisch Congo en
Engelsch Soudan jaagde eene bende stoopers
op olifanten, wier ivoor zij naderhand op de
wereldmarkt brachten. De bende werd aan
gevoerd door een blanke, een Amerikaan,
met name Rogers, in de Evenaarswouden
terecht gekomen, na meerdere avonturen te
hebben doorleefd in Californië en in de on
herbergzame goudvelden van Klondijke.
Zijne tochten in het gebied van Lade deden
den Engelschen gouverneur van het distrikt,
kapitein Fox, hesluiten eene zending soldaten
op zijn spoor uit te rusten een onderofficier,
zes Soudaneesche soldqton, acht dragers en
zeven muilezels. De opzoekingen duurden
twee maanden, tijdens welke kapitein Fox en
zijne manschappen de hardste ontberingen
hadden te onderstaan.
Eindelijk ontdekte kapitein Fox sporen
eener ivooroverbrenging en dan een kamp.
Hij zond op verkenning drie zijner manschap
pen uit, die verdwonen. Hij zelf rukte dan
vooruit en werd naar eene hut geleid, waar
het hoofd der stroopers, de Amerikaan
Rogers, lag t® zieltogen. Deze laatste leefde
nog enkele dagen, on bezweek tengevolge
van een vuurschot, gelost door de Souda
neesche fusiliers van kapitein Fox. Alvorens
t« sterven, vertelde Rogers zijn leven aan
den Engelschen officier, die gekomen als
rechtdoener, en nu ziekenoppasser was ge
worden. Voorheen liet hij zijne vrouw aan
haar lot over, om de avonturen te gemoet te
loopen.
Geen godsdienst belijdende, voegde hij
erbij, mocht ik al doen wat mij beliefde.
Zijne vrouw, die New-York bewoont, en
die hem reeds sindst waalf jaar dood waande,
is hertrouwd.
Eene gruwelijke moordzaak is thans in
Duitsch Zuid-West Afrika aan 't licht ge
bracht door twee ellendelingen.
Eenigen tijd geleden, werden twee Duit-
sehers, Falk en Sommer genaamd, ter dood
veroordeeld, wegens moord op een blanke,
nabij Winduck.
De twee ellendelingen hebben nu in het
gevang Lekend, dat zij in het begin des jaars,
toen zij beiden in het gebergte zwierven, zij
eene zwarte vrouw on haar negenjarig doch
tertje, tot een katholieke zending behoorende,
opgelicht en in eene spelonk opgesloten had
den. Daar deden de beide schurken moeder
en dochter gedurende verscheidene dagen do
afgrijselijkste martelingen en gruwelijkste
mishandelingen ondergaan en vermoordden
ze dan.
De ellendige moordenaars duidden de spe
lonk aan waar de slachtoffers vermoord
waren en men vond er inderdaad hunne been
deren. Wilde dieren hadden de lijkon version-
den.
Daar deze moorderijen op inboorlingen
gepleegd werden, hebben de Duitsche plan
ters aan d© overheden gevraagd dat de
terechtstelling der moordenaars zou plaats
hebben in de streek zelf, waar de slachtoffers
woonden, opdat de inboorlingen wel zouden
kunnen zien. dat er maar één© gerechtigheid
bestaat en dat de blanken zoowel als de
negers voor hunne misdaden gestraft worden.
Ongelukkiglijk weet men nog niet of de
terechtstelling zal kunnen plaats hebben,
daar er geen lieul is in de Duitsche kolonie
en men geen inlander met de strafuitvoering
zoekt te gelasten.
De Londensche bladen maken melding van
een nieuw middel om visch te bewaren dat,
als men op de eerste berichten staat mag
maken, een groote toekomst kan hebben. De
uitkomsten van liet nieuwe stelsel zijn te
Londen aan een aantal belangstellenden ver
toond.
De uitvinder er van, zekere M. H. J. Ran
dolph Hemming van Cheltenham, voert als
nadeelen tegen het bewaren van visch op ijs
aan, dat dit de verrotting niet tegen gaat en
zeer duur is. Zijn stelsel komt hierop neer,
dat d© visch in een tank wordt gelegd en dan
alle lucht, door het inpompen van koolzuur
onder een druk van vier atmosferen, uit de
visch uitgedreven wordt. De kosten moeten
maar een achtste gedeelte bedragen van het
verduurzamen door ijs, en de visch blijft lan
ger goed dan volgens eenig ander stelsel
mogelijk zou zijn.
In tegenwoordigheid van Rawson, een
raadgever van de regeering van IJsland, den
agent generaal van Brilsch Columbië en een
aantal journalisten werd dezer dagen een
verzegelde cylinder geopend waarin eenige
weken lang een zalm bewaard was, volgens
het stelsel van Hemming. Hij word gekookt
en de aanwezigen aten er van. De viscb, zoo
verzekert men, smaakte even verscli, alsof
hij pas uit het water kwam. Hetzelfde stelsel
is toegepast op andere visch, dio eerst tien
weken lang op ijs bewaard en daarna volgens
de methode van Hemming behandeld was.
Ook deze visch was goed gebleven, en men
was het er over eens, dat dit met geen an
der middel te bereiken zou geweest zijn.
Want als visch eenmaal uit het ijs genomen
is, bederft hij, zooals men woet, snel.
Men voorspelt nu al, dat het mogelijk zal
wordén om de zalm uit de rivieren van En
gelsch Columbië en Newfoundland versch in
Engeland en daar binnen iedereona bereik te
brengen. De visch zal er, als het nieuwe
stelsel de proef dourslaat, ook veel goedkoo-
per worden.
De eebtgenooten Bier, te Chantilly, in een
hutje wonende, kwamen sinds lang niet goed
overeen, daar de man, een onverbeterlijk©
dronkaard, zijne vrouw steeds op eene onge
hoorde brutale wijze mishandelde.
Zaterdag laatstleden mishandelde Bièr op
nieuw zijne vrouw en bracht haar zelfs een
messteek in den rechterarm toe.
Het slachtoffer ging zich bij eene buur
vrouw laten verzorgen. Deze raadde haar
aan eene klacht neer te leggen, doch de
vrouw, nieuwe mishandelingen vreezende,
deed zulks niet.
Zij keerde naar huls terug en zegde tot
haren beul, dat het geen© erge wonde was
en zij alleen verschrikt geweest was hij het
zien van het bloed.
De ellendeling antwoordde haar, dat zij
zich steeds om eene nietigheid bekloeg en
sloeg haar nogmaals duchtig af.
Nu had de ongelukkige er genoeg van en
verliet hare woning.
's Anderendaags morgends, denkende dat
haar man nog sliep, keerde zij terug om
hare kleederen te halen. Bièr die zat te eten
had echter zijne vrouw zien komen, verborg
zich achter eene deur, en toen zij de hut ver
liet, sprong hij op haar toe en plofte haar
een mes in den rug. De vrouw deed nog een
paar stappen en plofte dan dood ten gronde»
De moordenaar ging dan zijn ontbijt voort
zetten en toen de agenten hem kwamen aan
houden, bood hij niet den minsten tegen
stand... Op het policiebureel ondervraagd,
zegde de ellendeling, dat zijne vrouw hem
tegenstak en zijn eten nooit gereed was.
De moordenaar is opgesloten.
Een oproer aan boord van een kruiser zou
in een bloedblad gesmoord zijn
Eene logenstraffing.
De Duitsche Gazet von Voss deelde Don
derdag avond het berichlgmede dat te SinJ
Petersburg het gerucht liep dat de bemanning
van den kruiser Kagul der Zwarte Zeevloot,
in opstand zou gekomen zijn. Daar er geen
middel was, om de orde te herstellen, zouden
de batterijen der kust het vuur op den kruiser
geopend le hebben. De kruiser zou met hèel
de bemanning gezonken zijn.
Latere berichten uit Parijs meldden nog
Volgens een telegram uit Nicolaïeft, een©
haven der Zwarte Zee, zouden de oproerige
matrozen vau de Kagul zelf hun schip doen
zinken hebben Een Uveede telegram meldde,
dat een andere oorlogsbodem der Russisch©
vloot hetzelfde gevaar liep.
Anderszijds wordt uit St-Petersburg ge
seind, dat men daar in de officieel© kringen
niets weet betrekkelijk den oproer aan boord
van den stoomer Kagul en de vernieling van
dezen kruiser.
Men vermoedt evenwel, dot de waarheid
verzwegen wordt en er alleszins toch iets
moet gebeurd zijn in de oorlogsvloot der
Zwarte Zee.
Gisteren wist men al meer van het vreeso-
lijke drama, dut to Eastbourne is voorgeval
len. De moordenaar en zelfmoordenaar
heette Murray bij gaf zich wel uit voor
een kapitein van het Engelsche leger, maar
is vermoedelijk slechts soldaat of misschien
onderofficier geweest. Waarschijnlijk heeft
hij tegen de Boeren meegevochten. Al meer
is de opmerking gemaakt, dat vele Engel
schen, uit den oorlog teruggekeerd, bloedige
misdaden hebben bedreven. Ook in Zuid-
Afrika trouwens zijn dergelijke misdrijven
na den oorlog talrijker dan er voor.
Murray had een knap voorkomen en leek
een deftig heer, die altijd over geld scheen
te kunnen beschikken. Hij was getrouwd met
Edith Paler, de dochter van een spoorwegbe
ambte, maar had ook betrekking met haar
zuster Florence. Bij deze had hij twee kin
deren, bij zijn echtgenoot© een. Desondanks
waren de zusters op goeden voet met elkaar.
De getrouwde naaide bijvoorbeeld de kleeren
voor de kinderen van haar zuster. Edith was
de jongste van vier zusters voor haar huwe
lijk had Murray verkeering met Florence,
met wie hij hot spoedig na het huwelijk
weer aanlegde. Dit had ten gevolge, dat hij
met zijn schoonouders in onmin leefdo.
Te Eastbourne heeft hij oerst gekwetst
Florence zijne schoonzuster daarna doodge
schoten zijne echtgenoote Edith en haar kind,
de twee kinderen van Florence en om te vol
einden heeft hij zich gezelfmoord.
Murray was geruïneerd. Doch hij kende
ook geen zedenleer en eens zoover ie men.
tot alles in slaat.
