Humis werktal
G
T EEN EN 1 ANDER
De Vijfde Vlaamsofie
Sociale Week
Bloedig drama te Rebrange
Hoeveknecht door zijg
meester gedood
O
X3 A. Gr B TL, A. X3
Bestuurder: J. Van Nuffel-De Qendt.
Belangrijke diefstal te Antwerpen
Een hatelijk vonnis.
Aclbttlanda jaargang ft' ÊS1
2 CENTIEMEN HET NUMMER
llfoensildQ SS Atigntii 19 32.
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. êfi ij>
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE AALST
728| Steenweg van IVaterloOf 728. O, Kerkstraa
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN s
KI. aanfc. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* blaaz. (de regel) fr. 0.50
4® blaaz. (de regel) ff. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelt, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Woensdag zijn de socialisten bijeen
geweest om te hooren hoe de zaken
Ever algemeene werkstaking vander-
hand gaan.
- Gezel Lampens zat voor en gezel
Verschraegen, de aardige vriend der
boeren, gaf verslag over den toestand.
Alle veertien dagen zal er eene bro
chuur verschijnen uit de reeks van een
half dozijn die moeten uitgestrooid
worden.
In September moet een tweede ma
nifest worden openbaargemaakt.
De mijnwerkers zullen verzocht wor
den geene overproductie te willen al-
leveren. Een bijzonder blad zal ter in-
zicbte van de staatsbedienden uitgege
ven worden.
Eene werkdadig© propagande gaat
gemaakt worden onder de dokkers.
De werklieden der openbare diensten
on de milieianen zullen insgelijks aan
gesproken en bewerkt worden.
Br wordt in die vergadering veel
gebabbeld over de middelen om de
algemeene werkstaking te doen geluk
ken, waarna gezel Lampens het vol
gende kostelijk gedacht uitdrukt
Als de partij eene sterke inkas
heeft
Als de burgerij deelneemt aan de
beweging
Als de kinderen, voor een groot
deel, voor een tijd in den vreemde
kunnen opgenomen en gehuisvest wor
den
dan moet de werkstaking gelukken.
Dat ongelukkig woordje als
zeggen ze bij ons Als het dat niet was
dan zou het wel gaan Als ik geen
tegenslag had geliad, ik ware er bo
venop Als ik niet ziek word, dan
zal ik mijn brood wel kunnen verdie
nen.
Dus om de staking te zien gelukken,
moet er veel geld in kas zijn tot nu
toe is er bitter weinig. De Journal de
Mons heeft wel eene inschrijving geo
pend, maar op twee maanden tijJs is er
145 fr. binnengekomen 145 Ir. voor
500,000 werklieden is een bitter ma
ger beestje.
Tweedens, de burgerij moet mee
doen. Maar zijn die jongens nu locb
stapelgek. Als er iemand door de
werkstaking in zijne belangen schro
melijk most lijden, dan is het toch wel
de burgerij als er iemand te klagen
heeft over het socialisme, dan is het
toch wel de burgerij als bet socia
lisme iemands ondergang en dood heeft
gezworen, dan is bet toch wel de roode
partij; en nu komen die zelfde gasten
vragen dat de burgerij het strop om
haar eigen hals zou werpen, voor de
lieve dogen van de roode Marianne
Zou het denkbeeld van de algemeene
werkstaking nu reeds het hoofd van
de roode kopstukken op hol hebben
gein-acht. We moeten het gaan geloo-
ven anders begingen zij voorzeker de
uitzinnigheid niet de burgerij om steun
te verzoeken in hun dwazen, zotten,
beestacLtigen en allerdomsten strijd.
Ten derde, de kinderen moeten in
den vreemde gezonden en gehuisvest
worden.We vragen het aan u moeders
van Vlaanderen. Zoudt gij om iets ter
wereld, uwe kinderen uit uwe handen
laten gaan zoudt gij het aandurven
uwe lievelingen als vee weg te zenden
naar den vreemde zonder eens to we
ten in wiens banden die arme schepsel-
kens zullen vallen? En zijn zij den
naam van moeder nog waard, de vrou
wen die er in toestemmen hun eigen
bloed aan hunne moederzorgen te zien
onttrekken? Neen, de naam van moe
der verdienen zij niet, echte moeders
zijn zij niet, maar bastaardmoeders
moeten ze genoemd worden. Geen
moederharte kan of zal het toelaten
dat de kleintjes van hen worden weg
gevoerd. En nochtans, 't is dit beest
achtig middel dat mede een der hoofd
voorwaarden is om dien noodlottigen
strijd voor algemeen stemrecht te doen
gelukken.
Voorwaar, wij aarzelen niet het te
verklaren zoo de algemeene werk
staking niet kan gelukken zonder veel
geld, zonder de steun der burgerij,
zonder het wegjagen der kinderen
dan mogen wij stellig verzekeren dat
die algemeene werkstaking moet en-
zal mislukken, ja op een deerlijken
sisser zal uitdraaien.
Immers, veel geld is er in
werkmansmiddens niet in de kas de
burgerij zal in hare verpletterende
meerderheid, verre van de staking te
steunen, die. slechte, die misprijzende
beweging uit. al hare macht tegenwer
ken de Vlaamsche moeders vooral,
en bier is er geen onderscheid tusschen
de standen, de Vlaamsche moeders
zullen nooit dulden dat hunne lieve
bloedjes, in vreemde handen worden
geworpen. Neen dat dulden ze niet
zij sterven nog liever" den hongerdood!
En nochtans dat zijn volgens de
Gentsche socialisten, de onmisbare
voorwaarden om hun strijd te doen
zegevieren.
Zouden ze niet beter doen, de men
seben wat beters voor oogen te houden,
instee van ze met opgezetten wil, met
moedwilligheid, naar een tijdperk van
ellende, van ongeluk, van droefheid
van armoe en van verbittering te drij
ven.
Onze kl-istene werklieden houden
echter de oogen open, en zij zullen al
hun beste doen om hunne werkbroe-
ders op tijd en stond den rechten weg
aan te wijzen.
Daar mogen de roode volksleiders
staat op maken
EfP ©®k 515 4e®e3l« De Waarheid,
officiéél orgaan der onafhankelijke socialis
ten, verklaart zich effenaf tegen de algemeene
werkstaking. We komen dus tot den slotsom:
Zijn er tegen al de katholieken, aide libe
rale burgers, de onafhankelijke vakbonden,
de. vrije socialisten. Zijn ervoor de make
laars in werkstakingen 't zijn mannen die
veel winnen als er veel werkstakingen zijn.
Het Hi SakrameKtscong^es
te Weenen. De Reichspost te Wee-
nen verschijnend, deelt den lijst mee van de
145 bisschoppen en prelaten die het congres
zullen bijwonen.
Mgr. Mercier zal verblijven bij prins
Carlos von Clary, Mgr. Heylen, bisschop
van Namen, zal afstappen m liet aartsbis
schoppelijk paleis van Weenen.
19 landen van Europa' de 2 Amerika's,
Azië en Afrika zijn door bisschoppen verte
genwoordigd.
Het congres zal van weergalooze pracht
zijn.
^og niet zinneloos verkSaard.
Beyl, de droeve misdadiger op priester
Fleuret in 't park te Brussel, is door een der
wetsdoktors als niet zinneloos zijnde aange
geven. De verklaring van de twee andere
wetsdokters is nog niet gekend.
Dit belette niet dat onze tegenstrevers
reeds 's anderendaags van de moord in vette
letters drukteMoord gepleegd «door een
zinnelooze op een priester.
Geschenk van een Israëliet
aan een katholieke hooge-
school. M. Max Pam, een joodsclïe
advokaat van Chicago, heeft vijf studiebeur
zen gesticht aan de katholieke hoogeschool
van Washington.
De studenten die er zullen voordeel uit
trekken,moeten een bijzondere studie maken
van de maatschappelijke en economische
vraagpunten.
Opening der jacht. Zaterdag
is de jacht geopend.
Sart, tegen Spa, heeft 8000 hektaren
weide en bosschen, waar veel wild m loopt.
Deze jacht is verpacht voor 6000 fr. Vroe
ger bracht het 10.000 fr. op.
Over de grens> Joris Westreyn
die de werklieden kwam ophitsen aan de
werken van de Gentsche tentoonstelling,
fijntjes over de grenzen gezet.
Fijn gewerkt
Gespannen toestand- Zoo de
Mogendheden niet waleker toezien en op
tijds bijspringen, zullen de Balkanstaten wel
dra in vuur en vlam staan. Al de volkstam
men staan op tegen den Turk en vragen hun
eigen beheer.
Turkyë zit in een lastig parket. De ver
brokkeling van het Turksche Rijk zal zeer
moeilijk te voorkomen zijn.
De ©peerohoopig^g vara t volk
pin België zijn. er 252 personen per
vierkanten kilometer in Holland is het 177
fin Engeland 144, in Duitschland 120. in het
Groot Hertogdom Luxemburg 100, in Frank
rijk 73, in Noorwegen 7. In Canada waren
er 7 menschen op 10 vierkante kilometers,
in Australië slechts 6.
Leuven, den 26 Oogst 1912.
Heden Maandag, is te Leuven begonnen
de vijfde Sociale Week. Het werk der Soci
ale Weken is nog niet oud. Over 5 jaren be
gonnen met een twee honderdtal deelnemers
hebben de inrichters, het Sekretariaat der
Christen© Vakverenigingen en de Belgische
Volksbond zich mogen verheugen in ëenen
gestadig stijgenden bijval. Dit jaar zijn er
reeds meer dan 600 inschrijvingen toege
komen en men zegt dat de telaatkomers ge
vaar loopen geen plaats meer te vinden, 't Is
9 1/4 ure. De treinen uit Vlaanderen en
Antwerpen zijn toegekomen. Men zou zeg
gen dat ze geen ander reizigers meebrachten
dan Sociale-^erkers De lange Statie
straat heeft op dit oogenblik een schilder
achtig uitzicht. Ge ziet ze daar afkomen de
lange rijen deelnemers, in groepen stap
pend, de een achter de ander, en zich spoe
den met pak en zak naar de Sint Pieters
hoofdkerk waar om 9 1/2 ure de
Plechtige Mis
wordt opgedragen door E. P. Rollin, Pcovin
ciaal der Dominikanen om Gods zegen over
de werking dezer studiedagen af te smeken.
En nu naar 't St-Pietera College waar de
zittingen plaats grijpen in de ruime feestzaal.
Netjes staat ze bezet met lange tafels, stoe
len en banken, want ge moet weten, ieder
deelnemer heeft zijn genummerde plaats bij
een dezer tafels, wat aan iedereen toelaten
zal met alle gemak de noodige nota's over de
lessen te nemen.
Het .^sekretariaat wordt bestormd door de
te laatkomers maar al de plaatsen in ie
zaal bij de tafels zijn reeds genomen en
zullen zich moeton vergenoegen met een
plaatsje boven op de gaanderij
Op den koer, bonte groepen van leeken en
priesters, kloosterlingen van alle orden, stu
denten, werklieden en burgers, 't Wemelt al
dooreen 'tis blijde opgewektheid en broeder
lijk samenzijn
De opemngszitting
De ruime zaal loopt vol. Luide toejuichin-
gingen. Pater Rutten treedt binnen gevolgd
door Minister Van deVyvere en andere per
sonaliteiten. We bemerkten onder meer Z.
E. H. Ceelemans deken van Leuven, Kan.
Luytgaerens, alg. schrijver van den Boeren
bond. Dr Soynenschein, vertegenwoordiger
van hetDuitsche Volksverein. Pater Rutten
de apostel en de ziel van de Soc. Week opent
opent de vergadering en bidt luid het Onze
Vader en Wees gegroet voor.
Pater Rutten
Ons eerste woord, zegt hij, moet zijn een
woord van dankbare hulde aan God die onze
Soc. Week zoo klaarblijkelijk zegent. Welk
schouwspel kan 't hart meer verheugen dan
dit wat we hier zien. Meer dan 600 inschrij
vers toegestroomd' uit alle deelen van
t vlaamsche land naar het middenpunt van
hooger leven, met het hartstochtelijk ver
langen om aan hun volk meer en meer dit
hooger leven mee te deelen.
Gij zijt allen hier vereenigd, dierbare
Vrienden, dooreen liefdeband. Gij komt hier
te samen, priesters, leeraars; seminaristen,
werklieden, burgers, studenten, de gedach
ten opdoen die ons volk moeten verheffen.
Zoo zal met eenheid van leering ook de een
heid van werking ontstaan in ons land Laat
nu onze teleurgestelde, onze bitter teleurge
stelde tegenstrevers maar zeggen dat de
christene werklieden gebukt liggen onder de
dwingelandij van rijke kasteelheeren en
heerschzucktige pastoors (gelach).
Wij zijn vereenigd en onze beweging is
niet meer te stuiten, (toej.).
Daarna verwelkomt Pater Rutten de aan
wezige personaliteiten en deelt de veront
schuldigingen mede van de H.H. Verhaegen,
volksvertegenwoordiger, Beernaart en Schol-
laert staatsministers, Poullet minister van
kunst en wetenschappen, hoogleeraar Kurth,
die belet zijn de sociale week hij te wonen.
In de plaats van M. Verhaegen, houdt
Minister Vandevyvere
de openingvrede.
Laat mij u zeggen, beste werklieden, hoe
het me vergenoegt u hier vergaderd te zien,
om te werken ivoor de verheffing van ons
volk.
In de eerste sociale week hebt gij de
grondslagen gelegd uwer werking, practisch
en zonder theoretische haarklievtiij.Nudoet
gij een stap verder. Nu hebt gij als voorwerp
uwer studie opgevat de lichamelijke zede
lijke en verstandelijke opvoeding onzer
volksklasse. Dit punt is allerbelangrijkst.
Zoo het soms meegesleept wordt door onze
tegenstrevers, is het, omdat het niet weet
waarom het er gaat in den strijd. Zijn onver
schilligheid komt voort uit zijn onwetend
heid. Gij zijt hier vereenigd als broeders in
een krijgsraad om die onwetendheid te be
vechten; overal zult gij den steun ontvangen
van alle katholieken.
In naam mijner collegas der regeering
kom ik u zeggen met welke belangstelling
wij uwe werking nagaan, en met welke har
telijke wenschen wff uwe pogingen begroe
ten. Geestdriftige toejuichingen beantwoor
den deze prachtige aanspraak, en na eenige
dankwoorden van P. Rutten wordt seffens
het woord verleend aan
Dr. Van De Perre
Volksvertegenwoordiger van Antwerpen om
te handelen over beroepsziekten.
Spreker wil trachten een. grenslijn te trek
ken tusschen het ongeval en beroepsziekte.
Het ongeval is een nadeel aan 't mensche-
lijlc organism toegebracht op den arbeid
door do schielijke werking van een uit
wendige kracht, gevolg van een schielijke
en anormale gebeurtenis.
De [ongevallenwet houdt geene rekening
met den gezondheidstoestand van den werk
man vóór 't ongeval. Nochtans zijn de meeste
werklieden voorbeschikt tot vele beroeps
ziekten.
Spreker toont aan wat een beroepsziekte
is, welke hare oorzaken zijn. Hij toont op
onder andere vergiftig voedsel, onzuivere
lucht, slechte verlichting, te zware en te
lang voortgezette arbeid, gebrek aan warmte,
liooge warmte of koude, huisindustrie, bij
tende stoffen, besmetting en vergiften.
Kinderen en vrouwen zijn bijzonder voor
beschikt tot beroepsziekten,waarvan de les
gever dan eenige typische voorbeelden aan
haalt. (Vervolgt)
(G. H. LUXEMBURG)
Een 20jarig meisje van. Rebrange Anna
S...., verlangde in het huwelijk t© treden
met een Italiaan, zekeren Malitoni, die
werkman was in de fabriek waar haar vader
meestergast was.
Hare ouders verzetten zich echter tegen
dat huwelijk, daar Malitoni volgens hen te
arm was voor hunne dochter.
Zondag avond ontmoette Malitoni vader
S...., en smeekte hem nogmaals, hem met
het meisje te laten huwen, doch de vader,
die dronken was, beleedigde den Italiaan.
Twist ontstond en weldra rolden beiden
vechtend op den grond. De Italiaan, ziende
dat hij het onderspit zou delven, trok eens
klaps een dolkmes eu bracht er zijnen tegen
strever twee steken in de borst mede toe.
Denkende hem gedood te hebben, nam
Malitoni de vlucht. Een hoeveknecht, oog
getuige van het drama wilde hem aanhou
den, doch kreeg ook drie dolksteken.
Malitoni vluchtte dan weg.
De toestand van vader S...., ea van den
hoeveknecht is wanhopig. Deze laatste is
gehuwd en vader van vijf kinderen.
Maandagmorgend vonden de gendarmen,
die den moordenaar opzochten, zijn lijk in
een vijver liggen.
Do dief bestoten te Turnhout
Aanhouding te Amsterdam
Een onbekend jongeling had in de ver-
maakhuizeu te Amsterdam, de aandacht op
zich getrokken door zijn buitengewoon ver
teer. Zoo gaf hij op eenen avond in een dans-
kotjeop den Schiedamschendijk 18 flesschen
champagne ten beste en reed bijna alle dagen
in lustig gezelschap per automobiel uit.
De politie verzocht hem even op het poli-
ciebureel te komen uitleggen wie hij was en
van waar het geld kwam, dat hij bij volle
grepen wegstrooide.
Hij verklaarde eersteen koffiehuisbediende
uit Venloo te zijn, doch zijn signalement be
antwoordde volkomen aan dat van een koffie
huisbediende uit Ten Boscli, die opgezocht
werd wegens diefstal. Daarover ondervraagd
bekende hij spoedig.
Men vond in zijn bezit eene som van 300 fr.
in Belgisch en Hollandsch geld, en in zijn
logement vond men nog een kistje verschei
dene kostbare gouden juweelen bevattende.
Daarover ondervraagd, deed hij het vol
gende verhaal
Tijdens de Consciencefeesten te Antwer
pen was hij aldaar koffiehuisbediende in het
Hotel Imperial geweest. Na een paar
dagen in dat hotel werkzaam geweest te zijn
had hij onder het bed van een der dienstbo
den een aan dezen toebehoorend geldkistje
ontdekt. Dit geldkistje had hij zich toege
ëigend en daarop het hotel verlaten. Op
straat had hij een auto aangeroepen, waarin
reeds twee mannen zaten. De chauffeur had
er in toegestemd hen over de grens te bren
gen. In den auto werd het kistje vau den
dienstbode opengebroken. Het bleek 10,000
frank aan bankpapier te bevatten, alsmede
eenige gouden sieraden, waaronder een mooi
horlogi© met ketting. Ondertussen en ging
het in volle vaart in de richting van de Hol-
landsche grenzen. Doch nabij Turnhout ge-
gekomen stopte de chauffeur plotseling. Te
voren had hij blijkbaar overleg gepleegd met
zijne twee inzittende landgenooten. Eens
klaps werd de vluchtende Hollander beetge
nomen en buiten de auto in het vrije veld
gezet. Men gaf hem 1500 fr. van het van de
dienstbode gestolen geld, wierp hem zijn
koffertje achterna en ging er met groote
snelheid van door, de rest van het gestolene
behoudende.
De koffiehuisbediende was daarop alleen
verder gereisd en te Amsterdam gekomen.
Daar heelt hij in een paar dagen zooveel
verteerd, dat hij bij zijn aanhouding nog
slechts 300 fr. in zijn bezit had. De chauffeur
en diens beide vrienden zijn hem onbekend.
De aangehoudene is naar Don Bosch over
gebracht en ter beschikking van de policie
aldaar gesteld.
Men onderzoekt nu wat er van zijn ver
haal waai' is.
Te Lorgentiëre (Frankrijk) konden pach
ter Chareyre, 52 jaar, en zijn hoeveknecht
Gineys, 32 jaar, zich maar niet verstaan.
Het was steeds gekijf en gekibbel tusschen
die twee, maar het kwam toch nooit tot een
dienstopzeggen.
Donderdag morgend toog de knecht naar
't veld met de zeis op den schouder. Cha-
reyze sloot hem den weg af en viel zijnen
knecht met een mes aan. De schoonzuster
van den boer zag den ongelukkigen hoove-
knecht wankelen, nóg enkele stappen doen
en dan op den weg neerstorten. Zij riep op
hulp en zag den broer van haren man nog do
vlucht nemen over *t veld.
Als men bij Gineys gekomen was, stond
men voor een lijk. De ongelukkige had een
hartsteek, twee wonden aan den buik en
zeven aan schedel en aangezicht.
Korts daarop werd de dader uit een klein
boschje gehaald, waar hij zich verstoken
hield. Hij liet zich woerloos aanhouden en
naar het plaatselijk gevang van Largentière
overbrengen. Hij beweert gehandeld te heb
ben in een oogenblik van uiterste opgewon
denheid.
Vijf katholieke priesters van Elzas-Lotha-
ringen, de onderpastoors Henequin, Spacker,
Adam, Mathieu en Heutingen van Diedenho-
fen kwamen onlangs bij den kapitein van het
aanwervingsbureel der stad om te vragen
dat zij, als naar gewoonte op de jaarlijksché
revue uiot zouden moeten verschijnen. De
kapitein behandelde hen op zeer onbeschofte
wij,ze, en vier der onderpastoors hadden toen
aan de hoogere overheid eene klacht inge
diend tegen den officier. Zij besloten hunnen
brief als volgtIngeval de zaak niet op
bevredigende wijze zou geregold worden,
zullen wij genoodzaakt zijn ze voorde Kamer
te doen brengen. De vijfde onderpastoor,
de E. H. Heutingen had twee regels onder
den brief geschreven.
Alle vijf werden voor den krijgsraad der
33° legerafdeeling gedaagd, en, zoogezegd
voor bedreigingen tegen eeu officier, veroor
deeld, vier tot 6 maanden gevang, en de
E. H. Heutingen tot 3 dagen arrest. De vier
eersten waren in beroep gegaan, en zaterdag
kwam de zaak voor den krijgsraad van de
16e legerafdeeling te Metz. De vervolgde
priesters verklaarden dat zij volstrekt het
inzicht niet hadden den aanwervingskapitein
te beleedigen of te bedreigen, maar enkel
kloegen omdat hij hen niet behandeld had
gelijk liet anders in zulke gevallen gebeurt.
Eon getuige van de zaak, een serjanl-majooy
