Hst H. Sakramentskongres
OORLOG
'I EEN EN 'T ANDER
Achttiende Jaargang n' &S9
Vrijdag 5 SejtieiRfcsr I9!2<
33 O- !B L. 33
Bestuurder: J. Van Nuffel-De Qendt.
DEVKEESEUJIE MIJMAMP
la Fraasch-Nocrdan.
REIS NAAR ROME
CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTENs
Zes maanden 4 franken. Een jaar S franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. $gt
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
AANKONDIGINGEN
728,
BUREEUEN
TE BRUSSEL
Steenweg van Waterloo,
728.
TE AALST
S, Kerkstraat,
Telefoon 114
Si
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3® biadz. (de regel) fr. 0.50
4® biadz. (de regeï) fr. 0,30
Finairc. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, lierstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
HOIAdldir
Iedereen handelt over de algemeene
vreedzame staking, die de secialis-
ten voornemens zijn te doen uitbreken,
ten einde den wetgever te dwingen tot
pene gr«ndwetherziening, waarvan bij
ciet kó'oren wil.
De socialistische vereenigingen heb
ben besloten eene speciale reserve te
vormen ten einde die werkstaking te
ondersteunen. Moest om hetzij welke
reden de aangekondigde staking niet
plaats grijpen, dan zouden die gelden
besteed worden om de socialistische
propaganda uit te breiden.
Dat de staking zal vreedzaam blij
ven, zulks deed iedereen glim
lachen, ware het mogelijk te lachdn
bij de gedachte van zulke nationale
ramp.
Ramp voor de nijveraars. Deze im
mers kunnen de grieven hunner werk
lieden niet inwillligen de stemming
van het algemeen kiesrecht ligt in
hunne macht niet.
Ramp voor de werklieden. Ze wezen
socialist of ze wezen dit niet, ze zullen
teleurstelling en zware beproevingen
te verduren hebben.
Ramp voor handelaars en burgers.
De staking zal niet vreedzaam blijven,
wat men er ook over zegge. De socia
listische hoofdmannen zijn er van over
tuigd en iedereen weet maar al te goed,
hoe Vanderveldè, Anseele en Terwagne
uitgejouwd en tot zwijgen toe werden
gedwongen wanneer zij, in de week
volgende op de grootsche katholieke
zegepraal, naar 't Walenland ijlden,
om de socialistische werklieden, die
tot het ergste besloten schenen, tot be
daren te brengen.
De staking' zal ook geene grond-
wetherziening meebrengen, wat men
ook in dien zin belove Indien de so
cialistische werklieden volhouden, de
katholieke wetgevers van hunnen kant
zullen dit ook.
De roode spaarpot, wat men ook
verkondige, zal niet volstaan 0111 den
honger te stillen der vrijwillige sta
kers. En zoo zal de algemeene staking
alioopen.
Maar de niet socialistische werklie
den Zullen zij, wegens dit vraagstuk
niets te zeggen hebben Komen zij dan
niet in aanmerking? Hebben die werk
lieden, die b. v. in de Gentsche. om
schrijving cene meerderheid behaalden
van 2000 stemmen, in de laatste kie-
zingvoor den Werlcrechtersraad, heb
ben die dan niets meer te zeggen
Zullen ze, gedwee als schapen, het
voorbeeld der socialisten moeten vol
gen en tegen wil en dank honger moe
ten lijden en honger moeten zien lij
der., als de roode- hoofdmannen de
algemeene staking uitroepen
Zal er niemand zijn om de niet socia
listische werklieden ter hulp te komen,
terwijl de roode spaarpot, in den be
ginne toch, de socialistische stakers
zal steunen
Zullen do patroons de werklieden
aan den arbeid houden, die verlangen
voort te werken
De overgroot® meerderheid der werk
lieden zal verlangen voort te arbeiden.
Hun lot moeten wij ter harte nemen,
voor 't geval de algemeene staking
zou worden uitgeroepen.
Hun plicht is zich niet bij de revolu-
tionnaire beweging te voegen, maar
aan den arbeid te blijven.
De patroons van hunnen kant heb
ben tegenover het vaderland een zware
plicht te vervullen; zij moeten die al
gemeene politieke werkstaking verhin
deren. Van den anderen kant hebben
zij een niet min strenge pticht tegen
over de werklieden, die het verstand
hebben de staking te verwerpen zij
moeten ze aan den arbeid houden,
zelfs ten koste van geldelijke opoffe
ring.
Van nu af moeten al de katholieken,
en ja, ook al de andersgezinden, die
lijk den 2"°" Juni, willen doen voelen
dat ze nog niet willen ingelijfd worden
in eene revoliitionnaire partij, zich
diep overtuigeA dat ze krachtig in te
spannen hebben, om, eenerzijds ten
beste mogelijk de werkstaking in de
nijverheidsgestichten te verhinderen
en, anderzijds, om de werkersgezinnen
der gedwongen stakers hij te staan.
Alle vredelievende Belgen zullen
hand in hand gaan om het algemeen
worden der staking te beletten en de
gedwongen slachtoffers te helpen. In
voorkomend geval moeten deze laatste
de eenigen niet zijn om 't gewicht van
den geesel te dragen, waarmede ons
land wordt bedreigd.
Kunnen de socialisten groote reser
ves besparen om de werkstakers te
ondersteunen, dan kunnen de ordelie
vende Belgen nog veel meer.
't Is van deze laatste niet dat een
dagblad eens schreefTous pingres
Ze nijpen er op
-VV~-
Wie -al! voorzitiem ïworrfeas 7
Die vraag wordt fel besproken. Volgens
oen confrater zou het niet M. Liebaert noch
M. Helleputte zijn. In vroeger en tijd is M.
SchoÜaert nog lang voorzitter der Kamer
geweest, hot zou eene reeds afgedan» zaak
zijn M. Schollaert terug in dien lastigen
eerepost te herstellen.
M. Baron Huzette zou ondervoorzitter
worden. M. Nerinckx, zooals we reeds mede
deelden, zou tot staatsminister bevorderd
worden.
©21°
G2er*«ysj2!eG,S2f, Men maakt zich erg
ongerust over de laatste gebeurtenissen in
het onderwijzerscongres.in Frankrijk Hot 011-
dorwijzerssyndikaatliecft zich aangesloten hij
het werk van «Le Sou du Soldat», een werk
dat ten doel heeft het leger te ondermijnen,
011 gisting le brengen onder de soldaten.
BVIvmst foït-asüd. De Temps
van Parijs deelt mee dat. Frankrijk het land
is met Spanjo dat uit geheel'Europa, zijne
onderwijzers het Slechtst betaalt. Zij begin
nen aan 1200 fr. en hebben als maximum
2000 a 2500' fr.
Het blad haalt stichtende feiten aan van
leerlingen die in de normaalschool gebuisd
werden en in de administratie gingen en
daar allen veel, veel hoogere wedden ont
vangen dan de onderwijzers die nochtans in
hun studententijd de felste en de bekwaamste
waren.
Wij stellen hier maar eene vraag. In
Frankrijk bestaat sinds jaren het algemeen
stemrecht. Hoe komt het, dat. het algemeen
stemrecht niet belet heeft dat in het door de
natuurrijkst bedeelde land,dat daar de onder
wijzers zoo slecht betaald worden En ndch-
a is de socialisten maken het volk wijs dat
met het puur en simpel algemeen stemrecht
voor de werkende klassen het aardsch para
dijs wordt ingevoerd.
En zeggen, dat er menschen zijn, zoo
onnoozel, zoo buitengewoon onnoozel om
dien zottemanspraat aar. te nemen voor de
zuiverste waarheid.
S©[h©ot8e 9®edeyoes*isi0|.Toen
M. Helleputte zijne prachtige redevoering
heeft uilgesproken ter Kamer, hebben wij
gezegd ge kunt De Volksstem rond dien
latum raadplegen, dat die rede als een model
in de scholen zou worden gebruikt.
Hetzelfde komt reeds bewaarheid te wor
den. Do redevoering van M. Helleputte is
thans in afzonderlijke boekskens uitgegeven.
Verscheidene onderwijsinrichtingen zullen
in hunne letterkundige lessen die meester
lijke verhandeling ontleden.
Era toch zoovele z5e5ve crjera-
SC'^era. In 1910 waren er in 011s land
1263 geneesheeren, 1882 apothekers en
2589 wroedvrouwen.
In 1870 waren er 398 geneesheeren op
10.000 inwoners in 1880, 392 r in 1890,
•136 in 1900, 529 in 1909, 563 in 1910,
71.
In de provincie Brabant, zijn er meest
99 op 10.000 inwoners 649 te Luik 604
te Namen 528 in Henegouwen 520 in
Antwerpen 489 in Oost-Vlaanderen 445
in Luxemburg 434 in West-Vlaanderen
352 in Limburg.
Hel wonderlijkst van al is toch wel, dat
hoe meer geneesheeren er komen, hoe meer
zieken.or ook komen. Ge zoudt dus moeten
denkon dat de geneesheeren de menschen
eerdër ziek maken in-plaats van 30 te gene-
te "Weenen.
Kardinaal Van Rossum, officieel door Z.
H. den Paus afgevaardigd om het H. Sakra-
mentskongres te Weenen bij te wonen, wordt
te Weenen verwa ht. Grootsche toebereidse
len worden gemaakt om hom in te halen.
Men verzekert, dat al wat naam heeft in
den Romeinschen adel, zal aanwezig zijn bij
de ontvangstplechtigheden en op het kongres.
De volgende hoogwaardigheidsbekleders,
zullen Mgr. Van Rossum vergezellen
Mgr. Sinibaldi, apostolieken pnotonotaris,
rector van het Portugeesch coilegie te Rome;
baron Schonberg-Ruth-Schonberg, geheim
kamerheer prins Luigi Lancelotti, onlangs
geheim kamerheer benoemd, en Mgr Giovanni
Boïkovic, rector van San Girolamo degli
Schiavoni, te Rome. Zij zullen tijdens hun
verblijf te Weenen de gasten zijn van den
Keizer.
Het inriehtingskomiteit heeft laten weten
dat er een®groote verandering zal plaats heb
ben in de orde der H. Sakramentsprocessie.
Volgens de eerste schikkingen, moest de
Keizer, die gezien zijnen ouderdom, niet in
staat is te voet te gaan, de processie ver
voegen voor het aalaar, rechtover het keizer
lijk paleis opgericht. Doch de Keizer heeft
zulk een groot verlangen uitgedrukt om de
processie te vergezellen, dat men de noodige
schikkingen genomen heeft om hem toe te
laten den stoet 5;n hofkoets te volgen. En
opdat de kardinaal-legaat niet te voet zou
zijn, zal deze het 'Heilig Sakrament dragen in
een ander rijtuig, gekend onder den naam
van koets van de keizerin Maria-Theresia
De prinsen van hot keizerlijk huis zullen de
eerewacht vormen rond het Allerheiligste.
Do talrijke menigte zal zich voor de mis
gedeeltelijk op do ruime Heldenplatz en ge
deeltelijk op de Maria-Theresijiplatz scharen,
twee prachtige squares door de gehouwen
van hot keizerIijl; paleis van elkander ge
scheiden. VöoeV a paleis is er plaats genoeg'
om een groot all aar op te richten, waarrond
de weerdigheidbekleeders van de Kerk en
van het Hof zich zullen scharen.
Om aan de talrijke afveerdigingen der
werklieden logementen te verschaffen, zijn
verscheidene scholen en openbare gebouwen
in slaapzalen veranderd. Het beheer van oor
log zal eenige duizenden soldatenbedden
leveren, uit de depots van het leger. Al de
scholen van het keizerrijk zullen tijdens den
duur van het congres gesloten blijven en de
kinderen zullen deelnemen aan plaatselijke
betoogingen Ier eore vuu liet H. Sakrament.
Als nu reeds do toebereidselen alles over
treffen wat tot hiertoe in dien aard gezien
word, mag men gerust verzekeren, dat de
plechtigheden zelf overheerlijk zullen zijn,
gezien den machtigen steun en de heilzame
tegenwoordigheid der Keizerlijke familie.
Daar De Volksstem een briefwisselaar zal
hebben, die de feesten en het Kongres
bijwoont en volgt, zullen hare lezers een
trouw en zaakrijk verslag hebben.
Nadere bijzonderheden. Akelige toestanden
Aangrijpende verhalen worden nu over de
ramp geseind
Ploegen redders ontdekken mijnwerkers
van de galerijen. Allen waren dood. De moe
dige mannen zagen groepen van 5 tot 6
gravers langs de wanden der galerijen uit-
eslrekt.
Bij vallenden avond werden de lijken bo
vengehaald. Aan de oppervlakte grepen
hartverscheurende tooneelen plaats. De eerst
bovengebrachte was een 16-jarige knaap.
De vader moest verhinderd worden eene hand
aan zijn eigen te slaan.
Een zinneloos geworden gekwetste riep
aanhoudend «moord».
De opoffering der redders.
De ontploffing werd verscheidene kilome
ters in den omtrek vernomen. De stijgende
bak bracht de werklieden, die er in zaten,
ongehinderd boven. Vrijwilligers boden
zich allerzijds aan om hunne ongelukkige
werkbroeders ter hulp te snellen.
Eene eerste ploeg daalde ,neer ten prijze
van bovenrnenschelijke krachten. Afschu
welijke gekwetsten werden bovengehaald.
Verdere instortingen vermoeilijkten de red
ding. Meest al de slachtoffers waren verstikt.
Nog eene ontploffing. Een redder gedood.
Des morgens, rond 2 ure, werden 21 lijkeu
uit de mijn gehaald, doch van toen af moes
ten de opzoekingen gestaakt worden, gezien
het groot gevaar dat de redders dreigde.
Rond 4 ure greep er eene nieuwe ontplof
fing plaats. Vier redders werden getroffen.
Eon hunner, Abraham genaamd, werd ge
dood de drie anderen werden erg gewond.
Een mijn-ingenieur, heer Dupont ging
alleen de mijn in, op zoek naar den arbeider
Bouquillon, dien men in de galerij, waarde
ontploffing plaats greep, had zien nederdalen.
Doch, het bleek dat Bouquillon voor de ont
ploffing was weergekeerd.
Nu ging men op zoek naar den ingenienr,
die niet op de oppervlakte terugkwam alle
opzoekingen bleven zonder uitslag. De inge
nieurs Perent en Remi daalden om 6 ure in
de mijn en bestuurden persoonlijk de red
dingswerken. De eene ontploffing na de an
dere maakte dit werk allergevaarlijkst. Men
was verplicht alle reddingswerk te staken.
De ingenieurs, zouden, naar het schijnt, he*
sloten hebben de nnjn te sluiten, daar de
brand reeds grooter en grooter wordt.
Een telegram van Pd. Fallières.
President Fallières heeft aan den minister
van openbare werken, te Arras het volgende
telegram gestuurd
Diep ontroerd bij het vernemen der
ramp welke de bevolking van Clarence ge
troffen heeft, sluit ik mij bij de openbare
smart aan, en bid u aan de ontsnapten en aan
de beproefde familién, mijne rechtzinnige
deelneming te beluigen
De opzoekingen worden onmogelijk.
De mijnen van Clarence staan in de mijn
werkers wereld bekend als de gevaarlijkste
en meest grauwvuurhoudende van heel bet
Noorderbekken.
Waarschijnlijk is de ramp te wijten aan
het springen eener slecht gestopte mijn deze
zou het koolstof in brand gezet en aldus de
de grauwvuurontplolfing verwekt hebben.
Woensdag morgend. rond 7 ure, is M.
Léon, hoofdingenieur der mijnen, met eene
nieuwe reddingsploeg afgedaald. Hij kon
zich aldus overtuigen, dat ten gevolge dei-
reeks instortingen de brand heviger woedt
langs eene zijde, doch dat allo pogingen om
in de mijn te dringen vruchteloos eu eerder
noodlottig zouden zijn.
Hel is dus onmogelijk de juiste plaats te
naderen, waar de ramp zich voordeed.
Om 9 ure is eene andere ploeg, onder het
bestuur van een ingenieur in de mijn afge
daald. Zij vonden geene lijken of gekwetsten.
Ook vonden zij geen spoor van M. Dupont,
de verdwenen ingenieur. Kort daarna had
nog eene tweede ontploffing plaats waardoor
alle opzoekingen volstrekt onmogelijk wer
den.
De minister van openbare werken
ter plaats.
Woensdag morgend is de Fransche minis
ter van openbare werken ter plaats geko
men. Eene overgroote menigte verdrong zich
in den omtrek van do mijn en de gendarmen
hadden de grootste moeite om den minister
te kunnen een doortocht banen.
Het regende geweldig, doch de menigte
scheen zulks niet te voelen.
De minister deed zich door M. Léon lang
durige uitleggingen geven over de vermoe
delijke oorzaken der ramp, de reddingswer
ken, enz.
M. Léon legde uit, hoe hij Dinsdag avond
gevonden had, waar de slachtoffers waren,
eu hoe hij met do reddingsploegen op zoek
was om de ongelukkigeu te bereiken, toen
zij door eene reeks instortingen alle verbin
tenis voor de arme liedon zagen afsnijden.
Zelfs moesten zij zich ten spoedigste haasten
om terug te keeren, daar nieuwe instortin
gen gedurig te verwachten waren.
De minister was zeer ontroerd en drukte
dan den wensch uit, do lijken der slachtoffers
te zien.
M. Léon bracht hem in het lokaal, dat in
rouw kapel herschapen is en waar de 21 lij
ken naast elkander tentoongesteld zijn 0111
horkend le worden.
De minister en alle aanwezigen zullen wel
licht nooit de pijnlijke ontroering vergeten,
welke zich hiervan hen meester maken.
Daarna ging de minister met zijn gevolg
de gekwetsten bezoeken.
Angstige familién.
Woensdag namiddag was het een gedurig
gaan en komen der angstige familiën, die in
de rouwzaal kwamen zien of zij onder de op
gehaalde lijken, niet een vader, een broeder,
een zoon, een verloofde konden herkennen.
Roerende tooneelen hadden er plaats. De
lijken welke bepaald herkend waren, werden
onmiddelijk gekist en een opschrift., vermel
dende den naam van liet slachtoffer op de
kist gehecht.
Reeds verscheidene malen hadden zich
vrouwen aangeboden, die een der lijken, als-
dat van hun echtgenoot herkenden, doch na
dien bevonden, dat zij zich vergist hadden en
de ongelukkigen verwijderden zich snik
kend.
Het is ten andere ook zeer moeilijk, in die
half verkoolde, vreeselijk verminkte-licha
men iets bepaalds te herkennen sommige
lijken hebben geene kleedereu aan 't lijf en
bij anderen is de kleedij heel en gansch de
zelfde.
De menigte, die Woensdag avond rond de
bureelen der mijn stond, werd ongeduldig,
denkende dat de toegang tot het lokaal waai
zich de lijken bevonden, hen zou verboden
worden. Zij overrompelden de gendarmen en
men was gedwongen allen voorbij de lijk
kisten te laten defileeren.
In de gasthuizen van Anchei en Bruay.
De minister van openbare werken is per
automobiel naar de gasthuizen van Anchei
en Bruay gereden en heeft er de gekwetsten
ondervraagd en aangemoedigd. Te Anchei
zijn reeds vier gekwetste mijnwerkers over
leden, van de elf welke men er gebracht had.
Geneesheeren en zusters verwijderen zich
niet van hot lijdensbed der ongelukkigen,
waarvan er ongetwijfeld nog velen zullen
bezwijken.
Na het bezoek aan de gekwetstep, is de
minister opnieuw naar do mijn gereden en
had er een langdurig onderhoud met de
ingenieurs. Dezen verklaarden dal het roeke
loos zou wezen, in de mijn nog af te dajen,
daar er nu een onmeetbaar deel moet in
brand staan en men zich aau nieuwe ontplof
fingen moet verwachten.
Donderdag morgend om 2 ure voelde men
in de huurt der mijn een lichte schok. Onge
twijfeld had eene nieuwe grauwuurontplof
fing plaats gehad.
Nieuws overlijdens. Ds pogingen der
redders.
Woensdag avond werd uit Bruay gemeld,
dat daar, in het gasthuis, nog twee gekwet
sten overleden waren.
Men is vol lof over de toewijding der ge
neesheeren uit den omtrek. Niet zoodra had
den zij de ramp vernomen, of zij snelden naar
de mijn, om hulp te bieden en twee hunner,
vernomen hebbende, dat er nog .gekwetsten
heneden waren, deden zich mijnwerkers-
Ideederen geven en gingen ze in het diepste
der mijn verzorgen.
Alle hoop verloren.
Donderdag morgend verklaarden de inge
nieurs d.it alle hoop verloren is en men de
ongelukkigeu die zich nog in de mijn bevon
den, aan hun lot moet overlaten. Ongetwij
feld zijn de mijnwerkers die zich nog beneden
bevonden, toch reeds bezweken. Evenwel
blijven ingenieurs, geneesheeren enz. op d«
plaats.
Wij zijn zoo gelukkig onze achtbare lezers
te mogen berichten dat eene Vluamsche,
door en door Vlaamsche pen, de reis mee
doende naffr Italië, ons dagelijks op da
hoogte zal honden van de reis.
Ter herinnering morgen vroeg te 7 uro
in de Sl-Martinuskerk plechtige communie.
De II. Mis zal opgedragen worden door den
Z. E. H. Deken.
Morgen avond te 5 1/2 ure vertrek per
specialen luxotreiii uit do Noordstatie van
Aalst.
TUSSCHEN
TALS EN TURKYË
De vredesonderhandelingen.
De samensprekingon ovor den vrede, die
in Zwitserland gaande waren, zijn tijdelijk
opgeschorst, omdat de Porte enkele punten,
welke de Italianen le berde hebben gebracht,
nader dient te overwegen. In Turksehe re-
geeringskringen acht men de kansen dat nv-n
ten slotte tot overeenstemmingzal komen
goed.
Een Ilaliaansche kruiser heeft in de wale
en van Mokri(Smyrna)een Kretenzer schip,
dat er reeds 10 maanden geankerd lag, prijs
emaakt en weggevoerd.
Geen mobilisatie in Griekenland.
De geruchten over een aanslaande mobi
lisatie van leger en vloot worden heslist te
gengesproken.
Turkyë zou eene leeniug willen sluiten.
Men verzekert dat de minister van finan
ciën aan den ministerraad de noodzakelijk
heid, heeft voorbehouden eene leening vun 5
raillioen pond aan te gaan. Eene Engelse he
groep zou 4 millioen aanbieden.
De Tamiuo deelt dezelfde inlichting mede.
Do minister van financiën heeft in den minis-,
terra ad gezegd dat men 6 millioen noodig
had en do raad heeft den minister gemachtigd
in onderhandeling te treden voor eene lee
ning van G millioen pond.
