tad gesproken
Is 't waar of niet
'T EEN EN 'T ANDER
De vreeselijke misdaad
der Leopoldslsi
Doodeiijke tramongelukken
OE OUDERDOMSPENSIOENEN
DA Gr
rond Antwerpen.
Vrecseüjk ongeluk aan de dokken
Achttiende jaargang n' 221 2 CENTIEMEN HET NUMMER Vrijdag 20 September ISI2.
1 'I' I I 'I. I I lil I I 'W' I I II I I I I I
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. fit ij»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREEL.EN
TE BRUSSEL I TE AALST
?23| Steenweg van Waterlooa 7.28. I e, Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuff'el-De Gendt.
AAN KON DIGI NOEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* bla<iz. (de regel) fr. 0.50
4® biadz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, hersteil. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Minister Levie is een wakkere ke
rel. Niet enkel voor, maar evenzeer na
de kiezing kent zijne werklustigheid
noch perk noch palen. Zondag is
hij gaan spreken voor de Vereenigde
Werklieden van Charleroi Daar is
Minister Levie thuis, daar geeft hij bij
voorkeur zijne gedachten en voorne
mens eerst te kennen, 't Is immers daar
dat de heer minister zijn gansch leven
heeft gestreden voor de heilige volks-
,zaak, gesteund op eene rotsvaste zui
ver Roomsch katholieke overtuiging.
Het was zeker niet zonder belang de
- gedachten te hooren van onzen Minis
ter van Geldwezen. Hij kwam met
geene holle, niets inhoudende woor
den voor den dag maar met prachtige,
heerlijke, voortreffelijke voorstellen
die in het land het allerschoonste ont
haal zullen genieten bij onze vlijtige
bevolking.
In ons zoo vooruitstrevend en zoo
voorspoedig land is het ongepast nog
ongeletterden te ontmoeten, zegt M.
Levie, daarom moet er gewerkt wor
den tot volledige en algemeene ontwik
keling van het volk. Het verplicht
onderwijs moet worden ingevoerd,
maar op de uitdrukkelijke voorwaarde
dat de vrijheid sin de keuze der school
volledig geëerbiedigd en gewaarborgd
worde.
De schoolkwestie is feitelijk eene
kwestie van de vrijheid van geweten.
Geelt eene behoorlijke oplossing aan
de vrijheid van geweten en de school
kwestie is opgelost. Natuurlijk ook dat
de vierde graad zal worden ingevoerd.
Bij de schoolwet, komt de nieuwe
wet op de arbeidswoningen, uitgebreid
tot de bedienden en kleine bgrgers,
tegenstrevers zeggen dat wij geen
geld meer hebben het tegendeel is
waar, bevestigt M. Levie, en als
bewijs voer ik u aan, dat M. de Bro-
queville, M. Hubert en ik te zamen het
gansch eens zijn geworden om een
pensioen te verleenen aan al de Belgi
sche werklieden.
Ge weet genoeg dat dit geene bloote
beloften zijn, maar dat die woorden
wezenlijkheid bevatten,die binnen kor
ten tijd in uitvoering zal zijn gesteld.
Schoon voorwaar is de werking die
ónze regeering voorstelt te verrichten.
Eene rechtveerdige schoolwet, eene
zoo wel te pas komende beroepsoplei
ding aan het jonge geslacht, een eigen
woning voor de werkende familiën,
een schoon pensioen in den ouden dag.
Is er wel iemand die er een schoo
ner programma zou kunnen voorstel
len
En is het niet dom-belachelijk, te
lez' n in de socialistische bladen, iets
in dezen aard, zooals stond gedrukt in
het socialistisch orgaan van Brussel
Minister Lovieis gaan spreken te Char
leroi.Hij heeft gehandeld over de nieu
we schoolwet; hij heeft eene nieuwe wet
op de arbeidswoningen en een pensioen
yoor alle arbeiders aangekondigd
maar hij heeft niets gezegd over de
gewichtigste kwestie van den dag, over
de grondwetsherziening. En daarop
eene stortvlaag in regel op den minis
ter.
Maar beste roode kopstukken, wat
zit het volk met de grondwetsherziening
in. Het volk, het echte volk. vraagt
liiets meer en niets beters dan een
goed, een treffelijk, een voorbeeldig
bestuur. En dit bestuur hebben wij
■Wel onbetwistbaar in België. Zouden
de socialisten ons één enkel land kun
nen aanhalen waar er aan het hoofd
eene betere, eene meer volksgezinde
jregeering is
Wat geeft het denkende volk om het
puur en simpel, als het maar prachtige
wetten krijgt. Weet ge dtta niet dat in
Frankrijk soms de helft, soms de 2
derden van de kiezers zich niet eens
de moeite geven, in verkiezingstijd,
van hun stemrecht gebruik te maken
Weet ge niet dat de sociale wetgeving
in Frankrijk verre ten achtere is bij de
Belgische
Veronderstelt nu eens, volksverlei-
dende kopstukken, dat het puur en
simpel in het land zou ingevoerd zijn
Zou het volk daar een boterham meer
voor kunnen eten Zouden de moe
ders een stuk kaas meer aan hunne
kinderen kunnen geven? Maar om den
belange niet. Dat weten de kiezers op
perbest en daarom laat het puur en
simpel stemrecht het verstandige kie
zerskorps zoo ijselijk koud en onver
schillig. Maar de familiën, een eigen
heerd, een ruime en gezonde woning
bezorgen de kinderen een uitstekend
onderwijs en eene voorbeeldige opvoe
ding verschaffen, de menschen in hun
ouden dag een lief pensioentje ver
zekeren, dat zijn zaken die onze land-
genooten oneindig meer ter harte lig
gen, en 't zijn juist die voortreffelijke
weldaden die onze regoering zich ge
reed maakt om aan onze Belgische be
volking te verleenen.
Mijnheer Levie heeft over de grond
wetsherziening geen gebenedijd woord
gesproken, en hij heeft wel, zeer wel
gedaan M. Levie heelt bij zijne be
minde werklieden van Charleroi ge
handeld over de nieuwe hervormingen
die hij en zijne collegas bij de wetge
ving gaan voegen, en wij zeggen daar
om ook met innige overtuiging en
blakende geestdrift,Heer minister
Levie, ge hebt te Charleroi voortref
felijk gesproken, wij bieden u onze
eerbiedige en bewonderende geluk-
wenschen.
v/V*
Opening e2er Kamers. Hot is
op Dinsdag 12 November dal de Kamers op
nieuw geopend worden. Naar 't schijnt zal de
koning geene troonrede houden.
Het heeft er gestoven 2 De
Kamer is geopend in Den Haag Maandag
laatst. De koningin heeft eene troonrede
gehouden. De socialisten wilden eene betoo
ging met een stoet inrichten ten voordeale
van het puur eu simpel stemrecht voor man
nen en vrouwen.
De burgemeester van Den Haag heeft de
belooging krachtdadig verboden.
De socialisten wilden toch probeeren, doch
de policie ging er met ruwe voeten door en...
de orde heeft gemakkelijk de bovenhand be
haald.
De veteranen. Er blijven nog
juist 6 volksvertegenwoordigers over in de
Kamer, die in 18S7 gekozen werden. Het
zijn heeren Beernaert, van Thielt-Rousse-
laere. Woeste van AalstVisart van Brugge,
Begerem en Van Cleemputle van Gent en
Fr. Fléchet van Luik.
Pe groot© jannen. Het was
kermis te Leuven. Er grepen in gemeente
lijke lokalen ondersteunde volksspelen
plaats. In sommige lokalen hadden de socia
listen bussen geplaatst ten voordeele der...
hongerstaking.
In een dezer lokalen plaatste een rood
kopstuk, zeer goed gekend, eigenhandig de
bus en gaf het voorbeeld met zelf eerst in de
bus testeken.
Men heeft die bus nu geopend, en 't wil
troffen huiten het kopstuk heeft er niemand
iets in de bus gestoken. En weet g-e hoeveel
er wel in zat?... Een heel stuk van vijf cen
tiemen 1
Of er onder het werkende volk gelachen
wordt met die buitengewone milddadigheid,
hooft niet gezegd
Geboortecijfers. Ziehier de
statistiek over de beweging der geboortens
hier in ons land.
Van 18G7 tot 1876 waren er 32,47 ge
boortens op 1000 inwoners Van 1S77 tot
1886 waren er 31,24 geboortens op 1000 in
woners Van 18S7 tot 1896 waren er 29,04
geboortens op 1000 inwoners Van 1897 tot
190G waren er 28.29 geboortens op 1000
inwoners In 1910 waren er 23,72 geboor
tens op 1000 inwoners.
In Limburg is er eene vermeerdering van
23,95 percent, in de provincie Antwerpen
van 3,12 percent j in Luxemburg van 0,42
percent.
In Luik is er 20,67 percent vermindering,
in Henegouwen 18,98 in Namen 11,52, in
Oost-Vlaanderen 5,72 in Brabant 5,48 in
West-Vlaanderen 2,30.
Hoe minder geloof in* de menschen, hoe
minder plichtbesef.
De schijnheilighuid gaat toch soms wat
al te ver in de wereld. Al onge lezers hebben
reeds veel te veel hooren spreken van kamer
lid Fonteyne, den afgevallen priester. Een
dezer dagen is dat heerschap ontmoet in de
provincie Limburg. Het was te Neerpelt.
Moneer was in jagerskostuum in compagnie
van nog twee heeren. Het was een Vrijdag.
Meneer at ferm vleesch aan tafel en dronk
volop wijn en de twee andere heeren be
taalden met grooten munt.
Welnu, lezer, hoe vindt ge dat Dat is
Fonteyne, die martelaar voor 't volk Hij s
aan 't vasten voor de algemeene werksta
king Een gewezen priester die Vrijdags
vleesch eet.
En zulk een apostaat noemt heer Daens
Een heiligen priester in den vollen en ver-
hevensten zin van 't woord Zoudt ge niet
omvallen
te Antwerpen,
Het onderzoek.
De kerel die Dinsdag namiddag door de
Antwerpsche policie aangehouden werd, is
wel de vriend der Hollandsche herbergmeid.
Het is een zeer gevaarlijke Hollandsche
kwaaddoener en de policie van zijn land
hooft er reeds dikwijls mede af te rekenen
gehad.
De jonge herbergmeid was, nadat zij het
gasthuis verlaten had, door liefdadigs per
sonen opgenomen geworden, 't Is daar, dat
zij door zachte bewoordingen er toe uitge-
noodigd werd, hare lotgevallen te beschrij
ven en ze aan den policiokommissaris te
laten geworden.
Het meisje verhaalde, dat zij reeds sinds
16 jarigen ouderdom, de ouderlijke woning
verlaten had en dan schier gedurig in betrek
king geweest was met de apachen. In den
Haag was zij betrokken geweest in de moord
op een Turk, doch zij was in vrijheid gelaten
en moest nu naar Holland gaan getuigen in
deze zaak. Zrj deed liet niet en bleef te Ant
werpen.
Eenigen tijd nadien kwamen hare vrien
den haar te Antwerpen opzoeken, om haar te
overhalen te Rotterdam een slag te doen. Zij
moest enkel de sleutels eener woning, waar
zij nog in dienst geweest was, zien te bemach
tigen
Zij deed zulks inderdaad. In het schrijf
boek staan ook nog eenige woorden over de
Leopoldslei. Door M. Steyaert ondervraagd,
weigerde zij te antwoorden over hetgeen zij
in het schrijfboek neerschreef.
Ook de aangehouden vriend loochent de
feiten hem door het meisje ten laste gelegd.
De derde kerel is nog niet aangehouden
geworden. Sinds de aanhouding van zijn
vriend,is hij nog in zijn logement der Statie
straat niet teruggekeerd.
De agent Crahay, der 8st® wijk, bij het
lezen van de aanhouding der Hollandsche
vrouw, herinnert zich op 19 Augustus, tus-
schen 3 en 4 ure namiddag in de Warande,
een meisje weenende op een tank te hobhen
aangetroffen. Zij verklaarde aan den agent
dat zij den 21 naar Holland moest gaan om
te getuigen, hetgeen zij niet wilde doen. Den
nacht van 18 tot 19 Augustus had zij in het
gasthuis doorgebracht zeide zij en men
had haar geld gegeven om uit Holland te
vertrokken.
De politie denkt dat de vrouw de geheele
toedracht der moord kent, maar vreest er
zich verder over uit te laten, daar zij in de
misdaad betrokken is.
Tusschen de Turnhoutsche poort en de
Steenenbrug te Borgerhout, viel er Woens
dag namiddag, rond 3 ure, een erg ongeluk
voor. Het 9 jarig knaapje, A. Michiels, inde
Raapstraat wonende, wilde al spelend op
den steiger van den voorthollenden stoom
tram springen. Hij struikelde en rolde onder
de wielen. De kleine werd op den slag ge
dood.
Te Brasschaat, werd acht dagen geleden,
de genaamde Jozef Van Ilemeldonck, hel
slachtoffer van een doodelijk tramongeluk.
Op dezelfde plaats tusschen den Drijhoek in
de Polygoon werd Woensdagavond rond
10 ure Leon Berchs, 56 jaar ond, aardewer
ker, in stukken gereden. Op eene lengte
van 30 meters heeft men langsheen de tram
lijn de overblijfsels van zijn lichaam moeten
bijeenrapen. In eenen zak heeft men deze
naar het doodenhuis gevoard. Het was te
laat als de wattman al het mogelijke deed
om te stoppen. Men heeft den tram moeien
oplichten, om zekere lichaamsdeelen er van
onder te halen. Het is alweer de drank die
de oorzaak in van deze akelige dood. Leon
Berchs is ongehuwd en werkte enkel maar
voor den drank. Hij is gekend te Braeschaet
onder den bijnaam van Zatten Door
TE ANTWERPEN
Een doode en twee gekwetsten
Woensdag voormiddag had op den Engel-
acken sloomer Orpheus op Nr 54 der
dokken gemeerd, een erg ongeval plaats.
Op dit schip waren werklieden bezig zakken
graan te lossen.
Bij middel van eene winch kon men twee
laadboomen doen werken. Aan eiken kant
der winch slaat eon werkman, eene ijzeren
koord vasthoudende, waaraan men moet
trekken om de lading op te halen of te laten
afrollen. Terwijl men volop aan 't werk
was ontsnapte de koord aan de handen van
een der werklieden, waardoor de laadboom
naar boneden viel, en drij personen trof
1° Jules Octaaf De Beul, 32 jaar, Kloos
terstraat, die op den slag gedood werd
2° Achilles Van Melissen, 33 jaar, wonen
de te Waesmunster, Nielschestraat, 52, die
den schedel en de rnggraat had gebroken;
3° Rosalie Vingerhoets, Korte Koolstraat,
2, die aan het hoofd werd gekwetst.
Het werk werd aanstonds op het schip stil
gelegd, en ieder snelde too oin de drij slacht
offers van onder den laadboom weg te halen.
De automobiel van het Verhandhuis werd
terstond gevraagd, waarin de geneesheer
Jacquet plaats nam. Hot ongeluk wilde dat
de automobiel eene panne kreeg, en het
duurde wel een half uur, vooraleer men ver
der kon rijden.
De Beul, van wien men enkel de dood kon
vaststellen, werd naar het doodenhuis over
gebracht.
Van Melissen bracht men stervend naar
het St-Camillusgesticht over, en de vrouw
werd na verpleging-huiswaarts gevoerd.
De heer adjunct Van der Veken, die aan
stonds ter plaats kwam, stelde een onderzoek
in, en ondervroeg aan boord verschillige go-
tuigen.
In zake van sociale verzekering, evenals
in alle andere kwestiën, heerschen er zekere
vooroordeelen, langen tijd gevoed dóór de
omstandigheden en mangel aan ondervinding.
Tot heden bestond de voornaamste be
kommering en het hoofdzakelijk doel der
maatschappelijke eischen in het ouderdoms
pensioen. Sedert tien jaar werden in ons
land met dit inzicht ontzaglijke pogingen
aangewend. Ons dunkens, is de tijd gekomen
die beweging te regelen eu eenen stap meer
te doen tot de algeheele verzekering. Alles
ingezien komen de ouderdomspensioenen hier
slechts op den derden rang.
In de beweging ten voordeele der werk
manspensioenen heeft men zich eene ver
keerde meening gevormd van het verlangen
des volks.
Inderdaad, wat begeert de werkman als
men hem spreekt van hem een pensioen
te bezorgen Het is geenszins eene rente aan
dien hoogon ouderdom, welke hij vreest
nooit te zullen bereiken en die, ondanks
zijne stortingen en de hooge premiën der
openbare machten on voldoen do zal zijn om
betamelijk te leven, juist om reden dat hij te
laat heeft beginnen storten.
Wat hij vooral begeert, en daarin heeft
hij zeker gelijk, 't is van niet ten gevolge
van ziekte en invalideit, aan welken ouder
dom deze overkomen, in ellende te vervallen.
Men moet het middel weten te vinden om den
noodigen onderstand te verleenen aan dezen
diö hem waarlijk van doen hebben, welke
ook hun ouderdom weze. De verzekering
tegen de ziekte en invaliditeit alleen is daar
toe bekwaam, derhalve moet zij het voor
naamste voorwerp uitmaken van het
vooruitzicht en verdient zij de belangstelling
der wetgevers. Het ontwerp neergelegd door
M. Ridder de Ghellinck en eenige andere
leden van don Landsbond heeft ten doele dit
wijdloopig vraagstuk in den waren zin op te
lossen.
In strijde met hetgene een zeker getal
sociologen beweren moet do kwestie der
pensioenen niet eerst geregeld worden.Belgie
telt ongeveer 450.000 personen van meer
dan 65 jaar tegenover 7 millioen beneden
dien ouderdom en Mvaaryan ver het grootste
getal hem niet zullen bereiken en in alle
geval maar korten tijd van het pensioen, aan
de ouderlingen verleend, zullen genieten.
Op 215,000 personen die de toelage van
65 frank bekomen hebben, sterven er jaar
lijks minstens 21.000.
Het is overigens onbetwistbaar dal do be
hoeften der ouderlingen minder zijn dan deze
van do personen in volle levenskracht, die
daarenboven uog veelal last van kinderen
hebben. De meeste gevaren tegen dewelke
men den werkman en zijne familie moet
wapenen, zijn de werkeloosheid, ziekte,
ongevallen, invaliditeit en het voorbarig
afsterven van hot hoofd des huisgezins. Het
springt in 't oog dat men eerst en vooral de
dringendste en grievendste en ook de talrijk
ste noodwendigheden en onheilen moet ter
hulpe komen.
't Zijn deze dreigendste gevaren welke
bovenal den werkman bekommeren. Iedereen
weet hoe moeilijk het is hem te overhalen
ernstige stortingen te doen tot het aanwer
ven van een pensioen dat zoo ver verwijderd
en daarbij zoo onzeker is Veel gemakkelij
ker valt het van den werkman te bekomen,
dat hij eene bijdrage hetale om hem te vrij
waren tegen de onmiddellijke gevolgen der
ziekte en der invaliditeit.
Eene pas genomen ondervinding komt het
eens te meer bewijzen de wet op de sociale
verzekering, onlangs in Engeland gestemd,
had niet te kampen tegen die onverschillig
heid en vooral tegen die geweldige tegen
kanting. welke ver is van te eindigen en die
de toepassing derfransche wet van 1911 hij
de werklieden ontmoet. Van de 13 millioen
personen die door de engelsche wet verplicht
zijn deel te maken eener maatschappij van
verzekering tegen ziekte en invaliditeit,
waren er in Juli 1.1. reeds 10 millioen en
half aangesloten hij erkende vereenigingen
hoewel de eindtermijn slechts uitloopt in
October. En waar is men in Frankrijk? De
toepassing der wet van 1910, die uitsluitend
de werkmanspensioenen regelt, is tot heden
op een sisser afgeloopen. De ondervinding
van wat in deze twee landen gebeurt is voor
ons zeer kostelijk en er valt te hopen dat
men rekening zal houden van de kostelijke
lessen die zij bevat.
Er valt een ander gewichtig punt in aan
merking to nemen. Aan welken ouderdom
zal men de ingenottreding van het pensioen
vaststellen Neemt men 65 jaar, dan is de
hoop, van eenigszins te genieten van de ge
dane opofferingen, zeer klein. Bepaalt men
eenen minderen ouderdom, dan is het pen
sioen zeer gering ofwel men moet zich aan
zienlijke opofferingen getroosten, om tot eon
behoorlijk pensioen te geraken.
Wat is nu het natuurlijk gevolg van dezen
staat van zaken?De werkman zal van wegens
de openbare besturen eene steeds toenemen
de geldelijke tusschenkomsl. en eenen minde
ren ouderdom van rentgenieting erlangen.
Ter gelegenheid der bespreking in de Kamers
van de pensioenwet der mijnwerkers zag
men niet volksvertegenwoordigers een voor
stel verdedigen waarbij 2 fr. pensioen zou
verleend worden aan 50 jarigen ouderdom
en na 25 jaar in de mijn gewrocht te hebben.
In Frankrijk werd reeds de ouderdom van
rentgenieting van 65 jaar op 60 jaar ge
bracht. Waar zal men op dien weg stil
houden
Zal er wel een land gevonden worden dat
rijk genoeg is om zulko zware lasten te dra
gen
En is het wel mogelijk het onderhoud der
mannen van hoven de 50 jaar, van hunne
vrouwen en kinderen ten laste te leggen van
het ander doel der bevolking Dit alles dient
slechts tot oploop van meerdere beloften, die
het volk vleien en verleiden en den econo-
mischen toestand van een land in gevaar
brengen. Zoo ziet men dat de toepas
sing der wet op de werkmanspensioenen in
Frankrijk jaarlijks hoven de 216 millioen
kost aan de Staatskas
"Verwarren wij dus do invaliditeit niet met
den ouderdom; deze laatste bestatigt men'
gemakkelijk door den burgersstand terwijl de
voorbarige werkonbekwaamheid aan hot 10e-
liclit der belanghebbende vereenigingen
moet onderworpen blijven. Trekken wij des-
aangaande profijt van wat Duitschland tot
zijn nadeel ondervindt.
Verzekeren wij eerst en vooral het risico-
invaliditeit een groote stap wierd in dien
zin gedaan door de wet van 5 Mei 1912 en
men zal het ingenottreden van hot pensioen
mogen vaststellen op 65, ja zelfs op 70 jaar.
Aldus zal het bedrag van dit pensioen ver-
hoogen, terwijl do bijdragen der belangheb-
benden en der openbare machten in dezelfde
verhouding zullen verminderen.
De kostbare medewerking der verhonden
en der maatschappijen van ouderlingen hij
stand heeft den weg gebaand, op den welke
de wetgevers de oplossing van dit belangrijk
vraagstuk zullen vinden, zonder van de wor-
kende klas, de wetgevers en den Staat te
groote opofferingen te vragen^ A. E.
