en
OORLOG
MANIEREN
EEN EM T MOER
Rouw aan 't Belgisch bof.
O
«I*
ID J&. Gr IE3 X-i -A. ID
Eons belangrijks uitvinding.
Vreeselijk autGmobielongeluk
Uit onze Kolonie
HEt!8ejaarlijksc!i algemeen Congres
van den Belgischen Volksbond.
Achttiende jaargang n' 225
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Woensdag 25 September 1912»
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar S franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. «|5- 4»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
BUREEEEN
TE BRUSSEL I TE AALST
728| Steenweg van Waterloo* 728. I Kerkstraat,
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nut'fel-De Qendt.
AANKONDIGINGEN s
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3® bladz. (de regel) fr. 0.50
4e biadz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2.00
Recht, herstel 1. (per regel) fr. 2.00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Heer en meester Vander velde heeft
reeds in de laatste weken, in gala,
Zwitserland, Noorwegen, Denemar
ken, Engeland en Spanje bezocht
M. De Broucüere heeft acht prachtige
dagen mogen doorbrengen te Chem
nitz in Duitschland, met hem was M.
Fisher M. Paulsen zat als grooten
signor in Le Havre M. Terwagne
heeft geen tijd zich bezig te houden in
't zomerseizoen met prullen .en houdt
zich liever koes in zijn prachthótel aan
het Belgische zeestrand, M. Furiie-
mont is van betzelfde gedacht. De bla
den melden dat M. Anseele, die ex-
bediende, geerne een toertje doet per
auto en niet nalaat er gebruik van
te maken.
Onder tusschen, de eenvoudige roode
slaven mogenwroeten.
Meester Vandervelde heeft behoefte
de menschen steeds kond te maken,
waar hij is en wat bij ter streke ge-
riet Zoo is zijn pleger vertiendub-
b ld.
Oe menschen koopen dikwijls maar
schoóne en kostelijke kleeren enkel en
alleen om gezien te zijn. Wij ken
nen personen die, wanneer zij eene
flesch wijn klutsen, er enkel smaak
van hebben, als andere menschen ge
zien hebben dat ze wijn op tafel heb
ben staan.
M; Vandervelde schijnt ook, in al
zijne plezierreizen, maar de volle maat
van zijn geluk te kunnen genieten op
voorwaarde dat,Jan en alleman weet
waar mijnheer verblijft, boe hij zijnen
tijd doorbrengt en hoe hij er ontvangen
is geworden.
Als Vandervelde onopgemerkt er
gens is geweest, dan laat hij het niet
weten, maar als hij de zelfvoldoening
Jjeeft ergens als een kleine afgod, of
een troeteljongen behandeld te wor
den, weest overtuigd dat het 's ande
rendaags in de gazet staat en dat hij
zulks zelf schrijft en onderteekent.
Nu is bij te Madrid geweest men
kwam dén «proletariër» per auto alha-
ien men ontving hem met den groot-
sten eerbied en volle pracht in het so
cialistisch volkshuis bij reed naar
het stierengevecht Mijnheer was
er wel tegen doch hij ging toch zelf
ook kijken. Nu hij het gezien heeft,
nu hij weet wat het is, nu heeft bij
schoon en gemakkelijk praten en uit
zjn pen vloeien dan ook deze woor
ci<m Het is de eerste keer maar ook
cie laatste keer van mijn leven, dat ik
naar een stierengevecht ga zien,
Ik geloof dat velen zouden praten
als M. Vandervelde. Als ze bij uitzon
derlijke gelegenheid te Madrid komen
e.i dan de uitzonderlijke kans hebben
een buitengewoon stierengevecht bij
te wonen, dan, gelijk hij gaan zien, en
eens dat het gezien is, uitroepen Foei
Daar ga ik niet meer naarzien
Wij beschouwen dit anders wij
redeneeren alzoo M. Vandervelde
kwam te Madrid, hij is naar een stie-
rengevechtsvertooning gaan kijken
door zijne aanwezigheid heeft heer
Vandervelde dit stierengevecht aan
gemoedigd en voortaan kan ieder zeg
gen zooals hij Ja, ik wil dit stieren
gevecht ook eens zien, en dan denkon
Aprèsmoi, le déluge
Bij het ter statie keeren, zat M
Vandervelde in een prachtig galanj-
tuig met een paar flinke, gitzwarte
paarden bespannen.
Het is de Belgische socialist die het
zelf kenbaar maakt. Naar zijn schrij
ven te oordeelen moet hem clit bijzon
der bevallen hebben.
Doch hij spreekt in zijn verslag ook
eventjes over het loon der socialisti
sche bedienden van Madrid. Ge moet
weten, de vervoerdienst van Madrid is
voor de groote helft in banden van
eene socialistische samenwerkende
maatschappij. Het was dan wel de
moeite weerd, te weten hoe vet die
roode kapitalisten hun bedienden wel
betalen. M. Vandervelde zegt dat de
bedienden dier maatschappij 3,85 fr.
hebben. Die bedienden zijn niet de
koetsiers, maar wel dezen die een
anderen dienst uitoefenen.
Die menschen ontvangen dus 3,85 f.
Is dat nu zoo buitengewoon, 3,85 fr.
voor Madrid eene stad van boven de
300.000 zielen eene stad waar de
huishuur verheven, het leven over
talgemeen zoo duur is, veel, veel
duurder dan in de grootste steden van
België.
Zouden de heeren socialisten ons
niet willen zeggen, hoe die roode
werklieden, betaald door eene roode
inrichting, hoe die menschen hun huis
houden te Madrid kunnen doen met
3,85 fr. Volgens ons moeten die men-
clien ook niet veel vleesch kunnen
koopen.
Nochtans de kopstukken kunnen
goeden sier maken, leiden een echt
'ijkernenschenleven, komen aan niets
tekort. We vragen ons af Wat ver
schil, wat grondverschil, ten voordeele
van den werkman, is er wel tusschen
eene kapitalistische nijverheid en eene
nijverheid, uitgebaat door socialisti
sche hoofdmannen.
Ik meen dat het voor de werklieden
verre afblijft, een aardsch paradijs te
zijn.
De roode leiders donderen op bet
ktipltaal en pndertusschen stapelen zij
hunne koffers vol.
De roode leiders bulderen tegen de
kapitalistische samenleving, en onder-
tusschen profiteeren zij zelf het meest
van hare voordeelen.
De roode leiders spuwen op het
patronaat omdat het te lage loonei) be
taalt, en ondertusschèn betalen zij zelf
aan hun eigen volk, aan de kleinen
wel te verstaan, echte hongerloonen.
De kleinen, de eenvoudigen, de ge
wone werknienschen, zij mogen steeds
voortgaan met te wroeten doch in
plaats van te wroeten voor kapitalis
tische patroons, wroeten zij nu voor
de socialistische kopstukken. Deze
laatste leiden een leven vol rijkemen-
sclienmanieren.
den zicb te ontbinden. Eenige groepen hadden
zich onderworpen. Do voornaamste echter
weigerden. Na hebben meest al de leden
van de ontbonden syndikateu zich persoon
lijk aangesloten bij de syndikaten die weer
stand bieden.
Gij, menschen die wat verder ziet als den
dag van morgen, wat moet er in de toekom&t
geworden van oen voik dat zoo in opstand
komt tegen alle wettig gezag Dat volk
moot ten onder.
Een trust van bedelaars,
De laatste trust die iu'Amerika gerechtelijk
is vervolgd geworden, is deze van de bede
laars. De policie had bemerkt hoe op korten
tijd bet getal bedelaars was vermeerderd.
Eenige aanhoudingen werden gedaan en het
spel kwam uit. Er bestond eene vaste ver-
eeniging van bedelaars. Het beheer zag alle
ontvangsten na, en moest ervan een sterk
percent hebben.... De policie heeft bevonden
dat dagelijks duizenden bedelaars door het
beheer werden gecontroleerd en in de mid-
denkas een gemiddelde som aanbrachten van
5 fr. per dag en per bedelaar
ECBeïnste en grootst® vogel.—
De kleinste der gekende vogelen is do vogel-
vlieg van Cuba, de Calypte helenoe, die ten
meeste 57 millimeters lang is. De grootste
vogel is de struisvogel.
Andere groot® dieren.— Ge
hebt olifanten van 6 tot 7 meters lengte een
soort walvisch van 25 tot 30 meters lengte,
en eene soort slangen van 9 meters lengte en
zelfs nog meer.
Genezen. M. Beornaert is
genezen geweest. Meester Tinei is ook op
weg naar volledige herstelling.
Onze Spoorwegen. De minis
ter voorzag voor 1912 eene meerdere ont
vangst van 15 millioen tegen do ontvangsten
van 1911. De 8 eerste maanden echter geven
reeds 12 millioen 820.000 fr. zoodal wij
mogen zoggen dat het weinig zal schelen of
de ontvangsten van 1912 zullen 20 millioen
meer bedragen als in 1911.
In Augustus 1912 heeft de Spoorweg
458.000 fr. meer opgebracht als in Augustus
1911.
En nochtans, het is peperdure tijd. het
was buitengewoon slecht weer, en ten laatste
de socialisten hadden iedereen aangezet,
el. heel veel le sparen.
Ge ziet, ons volk houdt weinig rekening
met de commandos der heeren socialisten.
M.Tatft.— De voorzitter der Vereenigde
Staten heeft goeden moed in don uitslag der
kiezingen. De matige elementen, de behouds
gezinden, de burgers en de verstandige werk
lieden zullen voor mij stemmen.
De groole geldmannen zullen waarschijn
lijk redenen vinden om tegen mij te stem
men, maar de zaken- en handelswereld zal
mij steunenZoo luidt zijn oordeel.
Bekoorlijk land. Gezel Huys-
mans is danig gebeten op de kapitalisten en
op de klerikalen. Doch dat is maar voor de
frim. Verleden week had plaats het interna
tionaal congres voor de huisnijverheid. Daar
zag men gezel Huysmansgezel Troclet was
er ook bijgezellig staan klappen met...
ja met wie, met Pater Rutten !..En s'avcnds,
ja s' avonds zag men gezel Huysmans ten
dans gaan met eene dochter van een der
grootste kapitalisten.
Die heeren laten in alle geval do alge-
meene werkstaking niet aan hun hart komen.
Tuchteloosheid De Franscho
regeering had de onderwijzersbonden gebo-h
t Was verleden Zondag. Te Namen in de
wijde zalen van O. L. Vrouwgeslicht der
E. II. Paters Jesuielea.
Zalen vol volk. En Vie was er daar
Mannen uit alle rangen en standen, van
de Kempen en do Vlaanderen zoo wel als uit
t Walenland kasteelheeren en eenvoudige
liedenhooge kerkdienaars, paters, priesters
senators, volksvertegenwoordigers en nevens
hen, of liever tusschen hen in eene ontelbare
schaar eenvoudige burgers en werklieden.
En onder die menigte deschoone, de gouden
broederlijkheid de zon der broederliefde
brandde in de harten lijk de andere zon aan
den hemel fonkelde.
't \$as Congres van den Belgischen Volks
hond. Allen die er deel aan namen waren
voorzeker diep overtuigde katholieken.
Beeldt u nochtans niet in dat die schoon e
en grooto vergadering een politiek doeleinde
had. De politiek werd er zelfs niet vernoemd.
De ooren van onzo tegenstrevers zullen niet
getuit hebben want geen enkele naam werd
er uitgesproken. De Volkshond, de katho
lieke doraokralen hebben andere katten i<
eeselen dan zich met politiek onledig te
houden.
Hot Belgische volk verwacht heel wat
anders van hen.
Het vraagt bijzondere wetten om den ar
beid te regelen on daarvan werd er ge
sproken iu de afdeeling dor Vakvereeni-
gingen
Het vraagt weiten om den werkman en
den burger zelf te «rijwaren tegen de gevol
gen van ziekte, langdurige werkonbekwaam
heid en ouderdom. En daarin voorzag de
afdeeling der Onderlinge Bijstanden.
Het vraagt ook sen wet die de vrijheid
van den huisvader zou waarborgen, wanneer
het er op aankomt eene school te kiezen voor
zijne kinderen. Die zaak werd breedvoerig
besproken in de afdeeling van het openbaar
onderwijs.
Eindelijk en zulks was van aard om ons
veel genoegen aan te doen er bestond ook
eene bijzondere afdeeling voor bediendon,
waar dezer belangen druk bestudeerd wer
den.
Al die besprekingen werden plechtig ge
sloten door eene algemeene vergadering.
De congressisten, hielden er aan, en zulks
past immers ook aan Belgen en aan Katho
lieken, zij hielden er aan openbare blijk te
geven van erkentelijkheid en eerbiedvolle
liefde aan ons Vorstenhuis, van erkentelijk
heid, onderwerping en eerbiedige kinder
liefde jegens Z. H. Paus Leo XIII.
Geen enkel woord van haat noch gram
schap, maar liefde, broederliefde en vrede
Dat was te Namen.
Denzelfden dag had er te Aalst niet een
congres, maar eene vergadering plaats van
andere'democraten...
Wie er was weten wij niet, wij kunnen er
ons nochtans een gedacht van maken als we
weten wie er aan 't hoofd stond
Niet een bisschop, een Mgr Heylen, lijk te
Namen, niet een eerbiedwaardige geestelijke
maar een on.
gehoorzaamheid gezworen had aan Bisschop
en Paus, en dien eed verbroken heeft die
openbaar door een dagblad van Brugge be
schuldigt wordt 's Vrijdags vleesch le eten,
de vertrouweling, de lieveling, de speelbal
van Marquet een man, dien men in zijn
priesterkleed gehuld, de Brusselsche straten
zag doorkruisen in dionzelfden stoet waar,
juist vóór hem een plakbrief werd gedragen
waarop men een priester had afgeschetst,
dien men het land buitenschupte en achter
hem een andere plakbrief, waarop men pries
ters, arm aan arm met vrouwen van lichte
zeden zag dansen.
Droeve man
Daarneven zit de heer Daens. Vroeger
jaren heeft hij toebehoord tot de katholieke
partij. Menig en slaat het nog versch in 't ge
heugen hoe hij een der icverigste verdedigers
was van de schooue ziel van 't kind
Maar de tijden zijn veranderd.De hoogmoed,
de hoogmoed
Wat boide redenaars daar hebben verteld
zullen we wellicht te wete komen.
De weekbladen van den heer Daens
zijnen ongelukkigen medegezel, zullen ons
deze week een breedvoerig verslag geven
over de besprekingen welke in die vergade
ring plaats grepen. Welke voorstellen, wen
ken en gedachten werden daar vooruitgezet
om het stoffelijk en zedelijk welzijn van de
lagere klas en van de burgerij te bewerk
stelligen Wij hopen wel dat er daar niet
werd gehandeld over politiek want, och
God de politiek is goed voor de politiekers
die er van leven maar het volk leeft van
wat anders.
Dat alles zal M. Daens ons golieven te
ggen. Wij weten al wat de democraten
van Namen deden. Wat deden dio van Aalst?
Eens die vraag opgelost, zullen we kun
nen zeggen waar de echte demokralen
huizen.
De ontploffingen in de mijnen zouden
voorkomen worden.
Uit Halle, Duitschland, wordt gemeld
dat een ingenieur der mijnen,Wilhelm Hoek
man een toestel heeft uitgevonden, dat
voordurend de samenstelling en de ontwik
kelingssnelheid dor gassen in de mijnen aan-
teekent.
Zoo is het door'dit toestel mogelijk, ^lle
oogenblikken vast te stellen of er gas is op
eene plaats waar het toestel geplaatst is.
De minste verandering van tocht, of sa
menstelling der gas, wordt op het toestel
aangeteekend, zoodat men in weinige minu
ten tijds de noodige voorzorgen zal kunnen
nemen, om ongelukken te voorkomen.
Men begrijpe wel de belangrijkheid dezer
uitvinding. Een dezer toestellen, in eene
galerij geplaatst, zou toelaten de aanwezig
heid van grauwvuur, gevaarlijke gassen enz.
in deze galerij aan le duiden. Onmiddelijk
zouden er dan maatregelen kunnen genomen
worden en diensvolgens zouden alle grauw
vuurontploffingen en soortgelijke ongeluk
ken vermeden worden.
In de mijnwerkersmiddens wordt de uit
vinding van ingenieur Hoekmann met veel
geestdrift onthaald.
TE MAASEIK
Twee dcoden
Verleden Zondag, rond 4 ure namiddag
vertrokken na een vreugdig verblijf aldaar,
per automobiel uit Maaseik, de lieer Gilis
zijne oude moeder, zijne twoe zusters, een
vriend, en dezes echtgenooto, allen te Luik
woonachtig.
Nauwelijks waren zij een kilometer ver
gereden in de richting van Bree, toen eens
klaps een band sprong, waardoor het voer
tuig de boordsteenen raakte van de tramlijn,
in dwarsche richting over de baan bolde en
tegen een dikken eik terecht kwam.
Door den hevigen schok, vlogen de zes
inzittende personen uit den auto. De jonge
heer Gilis. die het stuur in handen hield, be
kwam weinig letsel zijn vriend, die nevens
hem gezeten was, kwam er zonder letsel van
af zijne dame echter werd 20 meter ver in
een boschje geslingerd en bekwam kneuzin
gen aan de handen en aan de schouders de
drie andere damen werden in deerniswekken
de!] toestand opgenomen.
De 73-jarige moeder kloeg van inwendige
pijnen en had erge kneuzingen aan boide
polsen en aan den linkerarm.
Doch de oudste zuster oud 45 jaar, was
op den slag dood zij had vroeselijke wonden
boven liet linkeroog. Ook de jongste, 43 jaar
oud, kon niet meer tot het leven teruggeroe
pen worden, en gaf kort daarna den geest.
Het parket is lieden ter plaatse afgestapt,
om in liet stedelijk hospitaal, waar de onge
lukkigen opgenomen werden, tot een onder
zoek over te gaan.
Terugkeer der Bruxellesville
Maandag voormiddag, rond half twaalf
ure, is de Belgische stoomboot Bruxelles
ville van Congo aangekomen met 63 pasa-
giers van l9 klas, 31 van 2® klas, en 10 van
3° klas.
De eerw. pater Breye, van de missie van
Scheut, keerde ziek terug. Een andere passa
gier, hoeft in een aanval van waanzin, over
boord willen springen, en men is verplicht
geweest den man voor het volgende der reis
op te sluiten.
Mevrouw Corin, die met liaren echtge
noot, een geneesheer teruggekeert, bracht
een flink, mollig kindje mede, geboren in
Congo. Dat dit aantrek had bij de familie
leden, behoeven wij niet te zeggen.
Op het opperdek stonden vele palmplan
ten, die uit Congo waren medegebracht voor
de tentoonstelling van Gent. Geen enkel is
in leven gebleven.
Op 18 en 19 Augustus lioeft aan boord
van de Bruxellesville een feest plaats ge
had ten voordeelej van drie goede werken,
dat eene som van meer dan 600 frank heeft
opgebracht.
Dood van den broeder der koningin.
Men seint uit Munchen
Hertog Frans Jozef in Beieren, de tweede
zoon van wijlen liei tog Karei Theodoor, leed
sedert eenige dagen aan longontsteking.
Zaterdag nam deze ontsteking eene scherpe,
zeer gevaarlijke wending en van Zondag
was alle hoop op levensbehoud opgegeven.
De hertog is Maandag morgend te 8 uur
20 overleden.
De afgestorvene hertog geboren teTegern-
see op 23 Maart 1888, was de jongste broe
der van koningin Elisabeth van België.
TUSSCHEN
ITALIË! EN TURKYË
De jongste gevechten.
Op Ernasat en Erzoni aanrukkende pa
trouilles hebben nog meer lijken gevonden,
buiten on behalve de 1134, die gisteren be
graven zijn.
Uit Constantinopel.
Het ministerie van oorlog deelt eon tele
gram uit Benghazi mee, de bestorming der
Italianen op 14 September tegen Derna be
schrijvend. Het telegram zegt dat do aanval
der Italianen word afgeslagen en dat de ver
liezen der Turken en Arabieren 2 dooden en
2 gewonden bedroegen.
Een tweede telegram beschrijft het ge
vecht van 17 September (na hetwelk de
Italianen beweren meer dan 1134 lijken van
Turken en Araben begraven te hebben). Het
evecht heeft 15 uren geduurd en in den be
ginne hadden de Turken stellingen van liet
Italiaanscho centrum bezet, doch zij moesten
die later ontruimen. De verliezen der Tur
ken bedragen circa ICO dooden en 100 ge
wonden zij veroverden echter 110 geweren
veel materieel en namen een serjant
krijgsgevangen. De verliezen der Italianen
bedragen meer dan 200 dooden.
Geen der passagiers wist nie'üws uit Congo
oluliliigq jirïester, «die eeuwige I self mede te deelen,
TWEEDE DAG
Eerste afdeeling.
De Beroepsverenigingen
M. 'Advokaat Reeckman handelt over arti
kel 310, alsook M. de Formanoir. Art. 310
kan niet afgeschaft maar behoort gewijzigd
te worden.
Tweede afdeeling
Arbeidswoningen
M. Van Overbergho brengt daarover verslag
uit. Gezien wij over die zpak al menigmaal
hebben geschreven is het niet noodig dit le
herhalen. De wet van 89 zal volledigd wor
den en uitgebreid tol de bedienden en klein
burgers.
Derde afdeeling
De schoolkwestie
De bespreking van gisteren, gaat voort.
Daaruit blijkt, iedereen W'u eene nieuwe
schoolwet. Verplichting- met vrije school
keuze. Men vraagt óe verplichting tot 14
jaar niet tot 12 jaar.
Vierde afdeeling
Over de belengen der Uitwijkelingen
Pater Geysen is verslaggever. Men zal bij
zonder zorgen voor deftig® en gezonde ver-