BUITENLAND.
'T EEN EN 'T ANDER
De grootste steden der wereld
Dramatischs brand te Brussel
Vrijdag 27 September 1912.
23 Gr 23 3Li 23
KATHOLIEKE WERKMANSKRING
ONDERWERP
SprekersMM. Is. CE GREVE van Gent en andere
DE TRUSTEN
STOUTMOEDIGE BANDIETERIJ
De gruwelijke misdaad te Elsene.
Uit onze Kolonie
Achttiende jaargang it 227
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postliureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. 4»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
EUREELEN
TE BRUSSEL 1 TE SflLST
728, Steenweg van Waterloo, 723. j Kericstraat,
Telefoon 114
Bestuurder: J Van Nu ff el-De Qendt.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3» bladz. (de regel) fr. 0.50
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Verbond der Christene Vakvereenigingen
DONDERDAG avond
26 SEPTEMBER 1912
,om 8 u. in den Katholieken Werkmanskring
De Algemeene Werkstaking
Al de Christene Werklieden van
Aalst, zoo vrouwen als mannen, wor
den dringend uitgenoodigd'. Ook de
Neeringdoeners en Kleine Burgers
heeten nij hartelijk welkom.
Namens het Hoofdbestuur
der Christene Vakvereenigingen
W4-
Over enkele dagen meldden wij aan
onze lezers het bestaan van een trust
onder de bedelaars. Daarin vonden wij
het bewijs dat het woord en het begrip
trust dat over enkele jaren nog zoo
goed als ongekend was onder het volk,
nu alledaagsch goed is geworden. Het
past dus dat menschen die van hunnen
tijd w illen zijn, ook een klein gedacht
hebben van wat een trust eigenlijk is.
Trusten zijn vooral talrijk in Enge
land, en het krioelt ervan in Amerika.
In deze laatste streek kwamen er zoo
overvloedig veel dat de wetgeving der
Vereenigde Staten zich gedwongen ge
voelde handelend op te treden en eene
wet op de trusten invoerde.
Een trust is de verzameling, of be
ter, de samensmelting van al de nij
verheden van de zelfde soort, in een
bepaald land of in verscheidene lan
den. Zoo hebt ge b. v, b. de metaal-
irustinde Vereenigde Staten. Al de
groote metaalfabrieken hebben hun
beheer te zamen geslagen, al hunne
kapitalen zijn in een middenkas veree-
nigd geworden. Wat gebeurt er nu
Tegenover die eene overgroote me
taalnijverheid bevattend aldus al de
groote metaalinrichtingen der Veree
nigde Staten staan een ontelbaar
getal kleine metaalfabrieken en me-
taalnijyerheden.
Wat is de werking van dien me
taaltrust Hij koopt aan de hoogste
prijzen al de noodige en beschikbare
grondstoffen op dezer nijverheid, zoo
dat er voor de ldeine nijverheden nog
weinig overblijft, en 't gone er over
blijft peperduur moeten betalen. Daar
door vallen reeds talrijke kleinindus-
triën. Maar er zijn er toch die een tijd
lang weerstaan en nog steeds voort
gaan met produkten af te levereu.Doch
weest gerust het zal niet lang duren.
De metaaltrust zet zijne produkten af
aan den kleinst-mogelijken prijs, ja,
ziet er niet op, ze te verkoopen met
verlies, ver onder den kostenden voort-
brengstprijs. De kleinindustrieën zitten
gevangen, ofwel moeten zij onder den
prijs verkoopen, en dan gaan ze onver
mijdelijk ten onder ofwel houden zij
hunne voortbrengselen in magazijn,
doch dan komt er geen kapitaal in
handen, en de nijverheid is ook wel-
liaasr gedwongen hare poorten te slui
ten. Na een min of meer kort of lang
tijdperk zijn al die kleine metaalfabrie
ken ten onder, en alleen blijft nog over
de metaal trust, die geene concurrentie
meer heeft te duchten, die almachtig
is, en de prijzen zijner produkten zoo
hoog kan stellen als hij maar begeert.
Zoo gaat het regelmatig met aide
groote trusten. Het is de overmacht
van een zeer klein getal over de over
groote volksmassa, het is de- verplet
tering van een aanzienlijk getal nijve-
raars en de toenemende aangroei van
het proletariaat.
Niemand kan het verwonderen dat
zulke trusten machtig veel geld moe
ten winnen, en dat dezen die er mede
bezig zijn in kortejaren schatrijk moe
ten worden.
Wij gaan u daarvan eenige staaltjes
geven.
In 1903 bezaten de trusten in Enge
land al een kapitaal van zeventig mil
liard 6 trusten hadden elk een kapi
taal van 170 a 230 millioen.
In 1900 bezaten 13 trusten in de
Vereenigde Staten ieder meer dan 250
millioen kapitaal de petrooltrust be
gon met 488 millioen de metaaltrust,
le grootste die er bestaat, heeft een
kapitaal van 7 milliard 200 millioen
hij bezigt 168,000 werklieden.
De metaaltrust bracht in 1902 drie
milliard op.
De petrooltrust gaf eenige jaren na
zijne stichting, 457 millioen 075,000
winst, of 48 ten honderd van zijn
kapitaal.
De suikertrust geeft 7, 20 en 21 ten
honderd.
De staaltrust, met een kapitaal van
1404 millioen, werpt eene zuivere
winst af van 555 millioen.
De vleescfctrust gesticht met 3 1/1
milliard kapitaal, geeft 10 tot 20 ten
honderd winst.
Rockefeller is alzoo betrokken,
huiten zijne talrijke persoonlijke zaken
in 590 trusten.
Door die trusten worden wraakroe
pende toestanden in het leven gei-oe-
pén.
Het is gebeurd dat een i-ijsttriist al
den rijst in Indië ging opkoopen, zoo
dat er voor de inboorlingen die hem ge
kweekt en geoogst hadden bijna niets
meer overbleef,en dezen aan een wroe
den hongersnood ten prooi stonden.
En nog altijd gaat de geldzucht van
die ti'ustmannen vei'der en verder.
Verscheidene trusten hebben nu
onafzienbare gronden aangekocht,
waaruit ze zelf hunne grondstoffen
trekken voor eigen ï-ekening de
meeste hebben hunne eigene mijnen
hunne persoonlijkehandelsvloot, hunne
eigen landerijen, hunne ijzerenwegen,
hunne dokken, hunne hoogovens,
hunne allerhande fabrieken.
Oud-Pi-esident Roosevelt is tijdens
zijn bestuurstijdperk, ten velde getrok
ken tegen de ovennacht der trusten
President Taft is op dien weg voortge
gaan. Verscheidene trasten zijn reeds veten 1
ontbonden maar ongelukkiglijk, die
mannen weten het altijd zoo te flikken
dat ze met de rechterhand terugnemen
wat hun uit de linker ontnomen wordt.
In den strijd voor het Presidentschap
bonken heei-en Roosevelt en Wilson
om ter hevigst op die trustverbon
den, die alom ramp, ellende en zelf
moord hebben gezaaid in duizenden en
duizenden nijveraarsfamiliën. Eertijds
waren dezen welstellend, zeer in aan
zien door de opkomst van een ti-ust
zijn ze op korten tijd ten onder en tot
de uitersche armoe gebracht.
De wetgeving van alle landen heeft
voor plicht oen waakzaam oog te hou
den op de ongezonde vlucht van die
trustkoorts.
Het mag niet zijn dat om wille van
de geldziekte van eenige ï-eeds schat
rijke mannen, duizenden eerbare en
voortreffelijke familiën ten gronde
gebracht worden.
O® prSjjs waxi Fiom® voer
Beeüslieoiiiw'ku-sgt. De jury heeft
den Grooten Eereprijó voor beeldhouwkunst
toegekend aan M. Arthur Dupont.
M. Arthur Dupont is de neef van den ge-
kenden beeldhouwer: José Dupont.
Eene kwakkel. De Gazet van
Rijsel had uit Brussel een bericht ontvangen
dat het kabinet de Broqueville zou instemmen
met eene grondwetsherziening.
Dit bericht is doodeenvoudig eene kwak
kel. De regeering is zinnens schoone sociale
werken tot stand te brengen en de politiek
op 't achterplan te schuiven.
Staking op den spsorwsg in
Spanje. De ijzerenwegbedienden van
Spanje waren beslis' de algemeene werk
staking uit te roepen. De berichten luiden
echter dat slechts een klein gedeelte der
belanghebbenden willen meedoen.
Zoo zal het ook ii. België zijn met de....
politieke hongerstaking.
ESaosi wam een fpao©ten S35|sl©'
Biaaat. M. Baron Marschallvan Bieber-
stein is te Badenweiler tegen Slraatsbur
plots gestorven. Baron Marsehall was de
Duitsche gevolmachtigde in Londen. Hij
werd aanzien als Duitschland's beste diplo
maal. Keizer Wilhelm hield hem in hooge
achting. De baron was naar Londen afge
zonden om de toenadering tusschen Duitsch-
land en Engeland te bewerken.
De Geldmannen. Dr Banquaert,
een pure socialist, is beheerder In eene
grooto finaneieële onderneming. Socialist
Grimard gaat beheerder worden van een der
grootste nijverheidsinrichtingen van Luik.
Weg het kapitalisme, mijnheeren
Katk©3ieSke ECaonenpresê
dent. M. Van Nispen ^ot Zevenaar is
door liet Iiollandsch Parlement verkozen tot
Voorzitter, der Kamer.
M. Van Nispen tok Zetenaar is een uit
stekend katholiek, van zeer groote geleerd
heid. 't Is in een Protestansch Land dat een
katholiek tot de hoogste plaats kan opklim
men.
In de liberale steden van België kan een
katholiek nog geen straatkeerder worden. En
't is juist die partij die meest spreekt van
verdraagzaamheid.
Aan de deur. In Gent bij de
socialisten, dierven hoeren De Bruyne, Si
raoens en anderen hun gedacht zeggen en
ze vlogen aan de deur
Te Brussel wilde E. Picard niet gemuil
band worden en hij trok er zelf van
onder.
In Duitschland schreef Hildebrand recht
zinnig zijn meening enhij vloog aan de
deur.
In Frankrijk deden Briand, Millerand,
Clemenceau, Vivianï, Caillaux hun goesting
enze werden uitgemaakt voor verraders.
Dat is de partij dervrijheid.
Schoone Polemiek. Vooruit
van Gent, in zijn Aalstersche rubriek schrijft:
Een vreemdeling mag vrijelijk de socialis
tische partij ^alschelijk betichten en aanval
km, en daarachter verbergen zich de groote
geldmannen...
Wij hebben duidelijke feiten, feiten met
de macht, aangehaald en wij meenen dat ei
wat anders noodig is om die zaken te weer
leggen, vooral van politiekers, die liet ver
stand in pacht schijnen te hebben.
©ctoheB'wseï». De weerprofeten
voorspellen schoon weder in de eerste helft
van October veel nat in de tweede helft.
Niet vergeten dat z'er niemendalle van
NABIJ REIMS
Een 83 jarige rentenierster in hare
woning aangevallen.
Dinsdag nacht, rond 11 12 ure, werd
Mev. Madeleine Ducanoy-Oudry, moeder
van den burgemeester van Rilly uit haren
slaap gewekt door een gerucht in hare
kamer. Zij wilde om hulp roepen, doch op
hetzelfde oogenblik werd zij vastgegrepen
door twee bandieten, die haar uit liet bed
rukten en vreeselijk mishandelden. Weldra
verloor de arme vrouw het bewustzijn.
Meenende hun slachtoffer gedood te heb
ben, doorzochten de bandieten inderhaast de
meubelen, stolen eene som van 650 fr. en
eenige juweelen en namen do vlucht langs
het venster waardoor zij binnengedrongen
waren.
Na verscheidene uren bewusteloos ge
legen te hebben, bekwam de vrouw eindelijk
en kon zij het alarm geven.
Onmïddelijk trok do vliegende brigade der
policie op zoek. Zware vermoedens wegen op
twee jonge straatzangers, die daags voor de
misdaad de streek met hunne liedjes door
kruisten en 's anderendaags spoorloos ver
dwenen zijn.
De toestand van Mevrouw Ducanoy is zeer
bedenkelijk.
Hierbij eene lijst der steden die, met hunne
voorgeborchten, meer dan 500.000 in wol
ners tellen
In Europa Londen, 7.253.000 inwoners;
Parijs, 2.888.000Berlijn, 2.852.000
Weeuen, 2.065.000; Moscow, 1.617.000;
Hambourg, 1.132.000 Constanlinopel,
943.000; Budapest, 8S0.000Warschau
856.000 Glasgow, 7S4.000Liverpool,
747.000; Napels,723.000; Brussel,720.000;
Manchester, 714.000 Leipzig, 664.000
Milaan, 600.000;. Madrid, 600.000; Kopen
hagen, 578.000 Dresden, 558.000 Mar
seille, 551.000 Rome, 540.000 Birmin
gham, 526.000 Breslau, 526.000 Keulen
526.000 Lyoti, 514.000 Praag, 514.000
Barcelona, 5S7.000 Amsterdam, 574.000.
In Azië Tokio, 2.186.000 Osaka
1.239.000 Calcutta, 1.222.000 Hsiangtan,
1.000.000Hsingan, 1.000.000; Bombay
980.000 Canton, 900.009 Hankow
826.000; Tientsin, 800.000; Peking,698.000;
Sjanhaï. 650.000Bangkok, 650.000 Foe-
ciiow, 624.000 Chunking, 600.000
Madras, 520.000Tsliantchow, 500.000
Santchoe, 500.000Haiderahad, 500.000.
In Afrika Cairo, 680.000.
In -Amerika New-York, 4.767.000
Chicago, 2.195.000; Philadelphia1.549.000:
Buenos-Ayres, 1.400.000; Rio de Janeiro,
900.000; Saint-LouiSj 687.000; Boston
371.000; Cleveland, 561.000; Baltimore,
558.000 Pittsburg, 534.000.
In Oceanië Sydney, 606.000 Mel-
bourn, 562.000.
Zeventien steden overtreffen dus een mil
lioen inwoners.
Onder die groote steden bekleedt Brussel
den 2Sen rang in de wereld en den 13en rang
in Europa.
Os moordenaar aangshouden.
Nadere bijzonderheden
Van Wynendaele, die geboortig is van
Aspelaere-bij-Ninove, was na zijne misdaad
gepleegd te hebban, naar deze gemoente ge
komen, om er vaarwel le zeggen aan zijne
ouders. Daar was men echter reeds ver
wittigd, en heel den nacht werd liet huis
door de gendarmen bewaakt. De moordenaar
had echter vermoedens dat men daar reeds
van de zaak wist en liet zich niet zien.
Woensdag morgend bevonden zich drie
policiemannen in het huis der misdaad, toen
er zes maal geheld werd. Het was liet getal
keeron dat er moest gebeld worden voor de
eclitgenooten Van Wynendaele. Onmiddelijk
gingen de policiemannen openen en Van
Wynendaele in persoon stond voor hen. Hij
werd spoedig vastgegrepen en in de onmoge
lijkheid gebracht te schaden.
Van Wynendaele werd naar het policiebu-
reel overgebracht. Ondervraagd, verklaarde
hij niets van de misdaad te weten. Hij
scheen zeer terneergeslagen en zag er uit
alsof hij heel den nacht rondgedwaald had
Hij beweerde Dinsdag namiddag naar Aspe-
laore geweest te zijn en slechts Woensd,
morgend met den eersten trein naar Brussel
te zijn teruggekeerd.
De moordenaar werd in het gasthuis bij
het lijk zijner vrouw gebracht. Hij barstte in
snikken los, toen hij zijn slachloflër zag.
M'en denkt dat de moordenaar weldra vol
ledige bekentenissen zal doen.
Bij de Visschers.
Zooals men weet vertrok op 1 October
1910 de eerste zending visschers uit Antwer
pen naar Congoland de zending bestond uit
heeren Gustaaf Dhondt, klerk, Labbeke en
Van Hijfte, visschers-patroons, allen van
Oostende.
De ongelukkige Labbeke stierf in Januari
1911 in Congoland. Heer Dhondt, keert met
de eerstkomende boot uit Congoland naar
Antwerpen en Oostende terug, en heer Van
Hyfte heeft de toelating gevraagd zich als
visscher-landhouwor in de colonie te mogen
vestigen.
ïnlusschentijd is de postboot-luitenant Goor
vertrokken om het bestuur der zending op
zich te nemen hij heeft zijne verbintenis
verlengd mot 1 jaar en zal binnen 10 maan
den teruglceeren.
De zending'lieeft intusschen den visscher
Deltenhamoester aangeworven, die zich voor
eigen rekening in Katanga gevestigd had en
wiens onderneming mislukt was.
Men weet ook dat de 2Ö zonding vertrok
op 1 Februari 1911, maar deze was meer
met een wetenschappelijk onderzoek in de
colonie gelastzij bestond uit Dr Stampers,
leerling van professor Gilson, bestuurder van
het Museum van natuurkundige geschiedenis
van België, en van de loodsen Bruynooghe
en Deryckcre.
Deze missie, na de meren van Katanga
onderzocht le hebben, daalt de Congostroom
af, en zal de voorn :io raste rivieren van Mid
den en Neder-Gongo, tot Boma onderzoeken.
Een adjudant der pompiers schielijk
overleden tijdens de reddingswerken.
Woensdag morgend, rond 1 uur ontstond
brand in een huis der Ahrikozenboomstraat.
Het vuur was uitgeborsten in eene kamer
van het tweede verdiep, bewoond door M.
Louis Grammet. Deze lag in eene neven
kamer te slapen. Ilij werd door den slikken-
den rook gewekt en gaf het alarm.
De pompiers spoedig ter plaats en daar
M. Grammet niet langs de trappen beneden
kon, werd hij hij middel eener ladder gered.
Terwijl de pompiers verder het vuur be
streden, zag men eensklaps den adjudant der
pompiers, M.Clement Magdelyns, ten gronde
storten. Spoedig werd hij opgenomen, doch
hij gaf geen teeken van leven meer. Naar
het gasthuis overgebracht, bezweek hij on-
derwege. De ongelukkige was aan eene
hartaandoening bezweken.
Na oen uur werkens was alle gevaar go-
weken, ,doch rond 5 ure herbegon het vuur
en de pompiers moesten opnieuw ter plaats
komen. De stoffelijke schade is zeer aan
zienlijk.
M. Magdelyns was de broeder van onzen
konfrater M. Magdelyns, van Le Patriote.
Op den eerepost gevallen, zal zijn afster
ven algemeen betreurd worden, daar hij
zich reeds dikwijls door zijnen moed en zelf»
opoffering onderscheiden had.
De lijkplechtigheden zullen op stadskosten
geschieden.
IV ederland
Schatten in zee. Het Engelsche stoom
schip «Lyona* is van den zomer op de kust
van Terschelling weer bezig geweest met
pogingen om do schatten van de L u t i n e,
in 1798 daar gezonken met 1,217,000 p. st.
aan goud, zilver en munten aan boord,boven
te brengen. Het stormweer der vorige en
deze maand heeft hol werk onmogelijk ge
maakt, zoodat de Lyona zich in de haven
van Terschelling moest bergen. Maar mot
het hetere weer is het hervat.
Men hoopt, als het weer nog eenige we
ken aanhoudt, nog veel van den schat hoven
te brengen. Bij vorige pogingen is er in liet
cheel voor ruim 100.000 p. st. hoven ge
bracht.
Frankrij 11
Spoorwegongeluk. Er heeft een trein
botsing plaats gehad vlakbij Villeneuve in
het Aveyronscho. Verscheidene wagons zijn
eheel vernield. Zeven personen kregen min
of meer erge kwetsuren.
Eene misgreep van de Parijzer policie.
Een paar ijverige policiebeambten ontmoet
ten dezer dagen in do Champs Elysées een
jongen man met de rosette van het I.ogioon
van Eer in zijn knoopsgat. Dat wekte de
achterdocht der beambten en zij naderden
de:i jongen man, zeggende
- Niemand is op uw leeftijd ridder van
het legioen van Eer.
Dat hen ik ook niet, was het antwoord.
Dan zeker commandeur vroegen de
politieagenten, sarcastisch.
Nog veel hooger, antwoordde de jonge
man.
Dat antwoord echter was te veel voor het
geduld der agenten. Zij grepen den jongen
manlieet en brachten hem naar het diclitshij-
zijnde politiehureel. Hier werd de aangehou
dene ondervraagd en toen bleek, dat de
jeugdige gedecoreerde niemand anders was
dan «Manuelex-koning-van Portugal.
DuitsclilandL.
Waaghalzerij. Omtrent het akelig ge
val van den Berlijnschen behanger Biitlner,
die Zondag met zijn valscherm van do Ste-
essaule to pletter viel,meldt een Berlijnscha
berichtgever p.og het volgende:
Als plaats voor zijne mislukte poging koos
hij de Stegessaule uit, op den Königplatz,
aan het eind van do Siegesaljee. En hij had
maatregelen getroffen, dat zijn proefval van
