DE OORLOG ID DE DALKADEN
Wat ens profiteert, dat en dat
T EEN EN 'T
GBLAD
Bestuurder J.
is
RU ITEN LAN D
Achttiende Jaargang n' 244
S3 CENTIEMEN HET NUMMER
Donderdag 17 October 1912.
abonnementen!*
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. dl
728,
BUREELEN
TE BRUSSEL
Steenweg van Waterloo, 728.
TE AALST
Kerlcgtraat,
Telefoon 114.
Van Nuffel-De Gendt.
3»
AANKONDIGINGEN a
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3* bladz. (de regel) fr. 0,50
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regol)fr. 2,00
Rekl amen (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00,
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
De liberaler, van Frankrijk volgen
met belangstelling den strijd der ge
dachten in België, aangaande Zuiver
Algemeen Stemrecht. Zij geven aan
hunne boezemvrienden zelfs een beetje
raad van tijd tot tijd.
Zoo schreef de JournaldesDébats»
voor eenige dagen
De liberale partij is meestendeels
samengesteld uit de burgers der steden.
Van al de partijen zou zij bet meest te
lijden hebben door het afschaffen van
het meervoudig stemrecht. Men mag
zeggen dat hare getalsterkte reeds
zoo zeer door tie werking der socialis
ten verminderd nog met een derde,
misschien met de helft zou verminde
ren. Die verval van de liberale partij,
gevoegd bij het nog grooter gevaar dat
de demagogische partijen zouden aan
bieden, zoudeneen nog grooter en al-
gemeener zwenkt rechts veroor
zaken dan bij de laatste algemeene kie
zingen
Maar de liberalen van ons land
nemen dien raad niet aan. De wijste
hunner dagbladschrijvers God weet
wat al scheldwoorden hij naar 't hoofd
kreeg omdat hij soms vrij en vrank
zijne meening durfde zeggen, ant
woordt er op dat er ten minste zooveel
meervoudige stemmers in de steden
zijn langs den kant der katholieken,
dan langs den kant der liberalen.
Die goede confratermoet zijn geheu
gen een weinig ververschen en zijne
eigen nummers herlezen van verleden
jaar, van de week na de gemeentekie-
gen.
Hij was de laatste niet om overal
den triomf der liberale partij aan te
kondigen en met cijfers te doen uit
schijnen dat de burgerij der groote
steden bijna uitsluitelijk liberaal was.
Maar het kostbaarste argument dat
hij aanhaalt, waarom hij niettegen
staande de voorzichtige waarschuwing
van den Journal des Débats toch
ieverige en vurige verdediger is van
het puur en simpel, dat is het volgende:
De waarheid is, dat niemand met
zekei'heid kan bevestigen wat het Zui
ver Algemeen Stemrecht ons voorbe
houdt.
Daar komt de aap uit de mouw. Hoe
naïef toch
Het cijnstelsel was goed, zoo lang
het aan de liberalen de meerderheid
gafmaar van 1884 af docht dat kies
systeem niet meer. En de liberalen
vroegen uitbreiding van kiesrecht en
herziening der grondwet.
En de grondwet werd veranderd.
En de hoofden der liberale partij, Jan-
son, Foron en al de andere verklaar
den luidop, dat, binst hun leven, zij
nooit aan eene tweede herziening zou
den medegewerkt hebben. Minister
Beernaert, van zaliger gedachtenis
stelde dan reeds de evenredige verte
genwoordiging voor. De liberalen wil
den er niet van hooren.
Maar 't en duurde niet lang of al de
liberalen baden en smeekten om die
zelfde evenredige vertegenwoordiging
in te voeren, die zij zoo halsstarig ver-
stooten en geweigerd hadden. Het on
rechtvaardige werd rechtvaardig wan
neer zij zagen dat het voor hen eene
redplank was.
Maar dat alles heeft hun toch de
meerderheid nog niet gegeven.
Wat nu gedaan
Wel, al wat gij wilt, uitgenomen
het huidig systeem behouden. Een
nieuw kiesstelsel moet ingevoerd wor
den. Dat het rechtvaardig wezë of niet,
dat doet er niets aan.
Als het aan die heeren maar kans
geeft aan 't bewind te geraken, dat is
't bijzondorste dan is het rechtvaar
dig.
Het ware moeilijk de ikzuchtige
geestesgesteltenis der liberale partij in
één trek beter te schetsen, dan die
dagbladschrijver het deed. Het is de
bevestiging der woordenvanStaatsmi-
nister Helleputte.die zich totdeliberale
partij wendende, in den laatsten zittijd
sprak
Gij, Mijnheeren, gij hebt maar
een doel, minister worden. Wij heb
ben die bekommernis niet. Bij ons is
het om het even wie er minister is
eeno enkele zaak ligt ons aan 't harte
het bestuur van het land in handen zien
van mannen die het welzijn van het
land betrachten.
De liberalen kunnen, door het toe
passen van het Zuiver Algemeen Stem
recht niets meer verliezen. Maar 't is
het «enigste middel dat er overblijft
om misschien (welke groote misschien)
hun stemmental in de Kamers te zien
vermeerderen.
Eu daarom alleen is dat stelsel recht
vaardig, daarom roepen zij in koor
Leve het Zuiver Algemeen Stem
recht. n
-V-
O© f©a*taaae8 wssdï k©!©Bsel J&s-
t©B*d De testamentuitvoerders van kolo
nel Astor, die omkwam in de ramp van den
Titanic hebben aan den fiscus 3.150.000
dollars betaald. Het totaal bedrag der erfe
nis beloopt 80 millioen dollars. (1 dollar is
5 fr.)
Zosis wercS u3s$eB*3ngen» Eene
verduistering is zichtbaar geweest voor bet
Zuidelijk deel van den Atlantischen Oceaan
en en deel van Zuid-Ainerika. In Zuid Ame
rika liep de centrale lijn, voor welke de ver
duistering totaal was, nagenoeg van Rio de
Janeiro tot dat punt van Zuid-AmtJfika's
Westkust, waar Colombië aan Ecuador
grenst. De verduistering heeft nergens lan
ger dan twee minuten geduurd.
Op 21 Augustus 1914 krijgt Noord-West-
Europa weer een kans. Dan is er eene ver
duistering van meer dan twee minuten duur
te zien op een lijn, die van Als tend, aan de
westkust van Noorwegen, OTer Sundevall
aan de Ooskust van Zweden loopt, dan de
Bothnische Golf snijdt, en ten Westen van de
Golf van Riga Rusland binnenkomt.
Een legaat van drie millioen
Mej. Fanny Desprez, dochter en zuster
van norarissen te Melun, heeft bij testament
gansch haar vermogen, ten bedrage van on
geveer drie millioen, aan de "Vriendschap
pelijke vereeniging der oud-leerlingen van
de opvoedingsbuizen van het Eerelegioen»
vermaakt. Dit legaat moet, volgens de laat
ste wilsbescbikkings dienen om een huwe
lijksgift van zoowat 105,000 fr. uit te koeren
aan elke oud-leerlinge van het Eerelegioen,
bij voorkeur aan eene officiersdochter.
Dit testament wordt door bloedverwanten
betwist. Men denkt evenwel dat hunne po
gingen, om het te verbreken, niet zullen ba
ten, daar de «Vriendschappelijke Vereeni
ging» eene wettelijke erkende instelling is.
Het laatste EngeSsche linie
schip. Zaterdag is van de marinewerf
te Portmouth een linieschip te water gekten,
dat naar Wellington de Iron Duke is ge
noemd. De afmetingen en meer bijzonder
heden van het schip worden geheim gehouden,
maar men meent te weten, dat zij 25.000 ton
waterverplaatsing zal hebben en 22 mijl
loopen. Het dek wordt tegen aanvallen uit
de lucht hijzonder voorzien. De tiep zware
stukken zullen van 33,75 cm/ zijn. Het schip
moet in Januari 1914 in dienst gaan. DR is
de 2Se dreadnought van de Engekche vloot,
de liniekruisers meegeteld.
Voor 40 millioen franken
werken. Het departement van het
minsterie van Buitenlandsche Zaken, komt
tijding te ontvangen dat men binnen kort tot
de aanbesteding zal overgaan in de haven van
Casablanca (Marocco), die geraamd worden
op omtrent 40 millioen frank.
De aanbesteding zal misschien wachten tot
einde Februari aanstaande, maar zal einde
October reeds aangekondigd worden.
Van heden kan men reeds eene uitgebreide
nota van die werken raadplegen in het offi
cieel inlichtingsbureel, Handelsmuzeum,
Augustijnenstraat, 15, Brussel.
Het jubileum van den Katho
lieken Kring te Gent, Dit jaar
viert de Katholiek© Kring de 50® verja
ring zijner stichting.
Zondag, 10 November zullen de feesten
geopend worden door eene plechtige dank
mis, om 101/2 ure, in de Sint-Miohielskerk,
Z. Hoogw. Mgr. de Bisschop van Gent, zal
na deze jubelmis, het plechtig Te Deum
zingen.
Heer R. Herberigs, eerste prijs van Rome
heeft te dier gelegenheid een Te Deum
gecomponeerd, welk door verschoidene koor
maatschappijen der stad, onder zijne leiding,
zal uitgevoerd worden.
Om 1 uur, banket in de groote feestzaal
van den kring, waaraan zullen "deelnemen
de heeren Van de Vyvere, minister van
Landbouw en Openbare Werken Woeste,
Staatsminister, voorzitter van het Verbond
der Katholieke Kringen, Z. H. Mgr de Bis
schop van Gent, en de heeren senators en
volksvertegenwoordigers van het arrondisse
ment Gent-Eekloo.
Franterij k
Veroordeeling. De rechtbank van de
Seine komt Henri Lepreux oud bestuurder
der titels van het Suez kanaal, verblijvende
to Rijssel, tot 7 jaar gevang te véroordeelen,
uit hoofde van belangrijke ontvreemdingen
door hem gepleegd.
Twee Ijzerenwegbedienden gedood.
Nabij de statie van Bordeaux, langs dezen
kant dor brug die over de Garonne ligt, gin
gen 2 ijzerenwegbedienden langs de spoor
baan. Daar zij eenen trein zagen aankomen,
stelden zij zich op zijde, doch zij hadden niet
bemerkt dat een andere trein uit tegenover
gestelde richting kwam. Beiden werden op
de riggels geslingerd en ijselijk vermorzeld
Italië
Automobielongelukken. Dinsdag had
Florencië een erg ongeluk plaats. Een
automobiel reed in volle vaart door eenen
groep kinderen. Drij werden gedood en ver
scheidene erg gekwetst. Mon kent den on
voorzichtigen autovoerder niet.
Werkstakingen. De dokwerkers van
La Corogne, alsook van Villa Neuva, heb
ben het werk geslaakt. Zij vragen loousver-
hooging.
Zwitserland
Rog een vlieger gedood. Dinsdag mor-
gend rond 9 ure deed de vlieger Cobioni
vluchten over de stad Le Chaux de Fonds,
Hij had met zich M. Bipert. Bij het neder
dalen brak opeens het toestel en beide vielen
van eene hoogte van 29 meters ten gronde.
Zij werden per automobiel naar het hospitaal
gebracht, doch de heer Ciombi stierf bij de
aankomst, M. Bipert, die den schedel ge
kloven had, overleed eenige uren later.
Elngeland.
BandieteriJ. Drij deftig gekleede heeren
kwamen in het magazijn van eenen juwelier
om aankoopen te doen. Zij vulden op eens
hunne zakken met de voorgelegde juweelen
terwijl een van hen een revolver hield op het
hert van den juwelier. Personen die bemerk
ten wat er gebeurde, snelden toe doch de
dieven baanden zich eenen weg, de revolver
in de hand, naar de straat en bereikten eenen
automobiel, die, eenige stappen van daar hen
wachtte. In volle vlucht reden zij weg. Men
heeft het nummer van den auto kunnen op
nemen, doch men gelooft dat het een valscli
nummer is.
Oostenrijlt
Overlijden. Even als Belgenland komt
Oostenrijk ook een groot verlies te doen.
Aldaar betreurt men het overlijden van
graaf Badeni, stadhouder van Galicië, en
oud-voorzitter van den ministerraad. De over
ledene was 63 jaren oud.
RusiandL
Een generaal veroordeeld. Reeds ten
tijde van den Russischen-Japaneescheu .oor
log, liepon er vreemde geruchten over de
verdachte handelwijze van den generaal Ogo-
rowitch. Gedurende dien oorlog was hij ge
last met den voorraad te bezorgen van le
vensbehoeften voor do troepen. Het schijnt
dat hij valsohe rekeningen maakte en nog al
van verscheidene kanten wijnpotten ontving.
Men beschuldigde hem ook, dat, in plaats
van goede trekpeerden te koopen voor het
vervoer der fourgons, hij afgesloofde last
dieren deed gebruiken.
Eindelijk is de zaak voor het krijgsgerecht
verschenen. De generaal loochende stellig
alles wat hem werd ten laste gelegd en be
titelde de getuigen met den naam van leuge
naars en spitsboeven. Niettegenstaande dit
alles werd hij tot drij jaar en half opsluiting
verwezen.
Aardbeving. Eene nog al hevige aard
beving heeft te Tiflis, over een paar dagen
plaats gehad. De stoffelijke schade is zeer
aanzienlijk.
Gzaar van Rusland.
Ongetwijfeld is Rusland geroepen eenen
grooten rol te spelen in den huidigen oorlog
der Balkanen.
Sedert Peter de Groote is Rusland er in
felukt eenen uitweg te bekomen langs de
warte Zee. Langs daar gebeurt de grootste
handel der Russen de granenhandel. Maar
sedert het vermaard verdrag van Berlijnen
wordt het aan alle oorlogschepen verboden
door de Dardanellen te varen.
Waartoe dient dan de Zwarte Zee voor
Rusland, indien zij in geval van nood moet
gesloten blijven?
Iedereen herinnert zich nog, hoe, bij den
laatsten Japaansch-Russischen oorlog Rus
land alles heeft gepoogd, om in 't geheim
zijne oorlogschepen langs de Dardanellen
uit de Zwarte Zee naar Japan te kunnen
zenden.
Al die pogingen mislukten. Het is voor
Rusland eene kwestie van leven, die bepa
ling van het verdrag van Berlijn te doen
veranderen, ofwel zelf meester te worden
van de Dardanellen. Dan alleen kan Rus-
lands handel zich vrij en vrank uitbreiden.
Al de andere mogendheden van Europa zijn
innig overtuigd dat Rusland het slachtoffer
is van den huidigen toestand en dat het zal
trachten dien staat van zaken te veranderen.
Daarom hebben zij Rusland in het oog.
Overgave van Touzi. Bijzonderheden.
Verleden Maandag middag, bij eenen aan
val der Montonegers tegen Touzi, zag men
een Turksch officier met de witte vlag te
voorschijn komen. D.e prins Danilo ontving
hem en aanvaardde de overgave der stad.
Men vond in de versterkingen vijf kanons
die allo vijf erg beschadigd waren door de
Montenegers. Daarbij nog 8 mitrailleuzen,
7000 Mausergeweren, talrijke tenten en le
vensvoorraad voor acht dagen. Drij duizend
krijgsgevangen werden aanstonds naar Mon
tenegro overgevoerd.
Dapperheid der Montenegers
De dapperheid der Montenegers gelijkt soms
wel aan vermetelheid. Zoo bericht men dat
een duizendtal mannen eenen aanval waagden,
gedurende den nacht, tegen Tabaresch. Maar
zij werden ontdekt. Men gaf hun het bevel
aanstonds weer te keeren. Zij weigerden, er.
onder eenen regen van vuur stormden zij
vooruit, bij zoo verre, dat er weinige of geen
van overbleven.
De Sultan zegt vaarwel aan de Soldaten
Verleden maandag heeft de Sultan al de
troepen in oogenschouw genomen, die naar
het oorlogsterrein vertrokken.
De sultan heeft een detachement vrijwilli
gers van Constantinopel bijzonder geluk ge-
wenacht. Gedurende de oogensehouwmg
neeft hij gedurig zijne groote voldoening uit-
Daarna is hij naar de spoorlialle gegaan,
van waar de soldaten vertrekken moesten,
't Is met den kreet Leve de Sultan dat de
soldaten de hoofdstad verlaten hebben.
De Albaneezen.
Het Turksch Staatsbestuur heeft besloten
aan den eisch der Albaneezen te voldoen en
aanstonds wapens af te sturen om hen toe to
laten aan den strijd deel te nemen.
Zoo gauw zij die wapens ontvangen heb
ben zullen de Albaneezen zich naar de gren
zen begeven.
Ministers teruggeroepen.
De Turksche ministers te Sofia, Belgrado
en Alhenen met heel het personeel der ge
zantschappen zijn per telegram teruggeroe
pen.
Niettemin heeft Turkijë de ministers der
verschillende Balkanataten nog niet wegge
zonden.
Een Bulgaarsch ultimatum.
Hot gerucht is in omloop dat Bulgarië op
zijne beurt aan Turkijë ©en ultimatum zou
gestuurd hebben,waariu het dreigt onmiddel
lijk den aanval te beginnen indien geeno vol
doening wordt geschonken aan zijne eischeq.
De geestdrift bij de Bulgaren groeit nog
alle dagen aan.De vrijgevigheid van die dap
peren is buitengewoon groot. Vele stellen
eene ware fortuin ter beschikking van het
Staatsbestuur. Andore staan hunne automo
biels af. Staatsbedienden die nogthans vrij
waren van alle militaire diensten, zeggen
vaarwel aan hun ambt, om in het leger post
*e vatten
Aan wie het eiland Creta
Dat eiland,ten Zuiden van den Archipel go-
legen, en uitsluitelijk door Grieken bewoond,
hoorde vroeger aan Turkijë toe. De bevol
king wenscht sinds lang met Griekenland
vereenigd te worden. Zulks gaf zelfs aanlei
ding tot den oorlog tusschen Griekenland
en Turkijë, in 't jaar 1898-99, Griekenland
moest in dien strijd het onderspit delven,
maar Crota, kreeg een onafhankelijk bestuur
en de Turksche soldaten moesten voor goed
dat eiland verlaten.
De inwoners van Creta hebben nu eenparig
hunne vereeeniging gestemd met Grieken
land. M. Venizelos, kabinetsoverste van
Griekenland, heeft daarop eene openbare
verklaring gedaan die de Gretenzers hoop
geeft eens voor goed bij Griekenland inge
lijfd te worden en die van den anderen kant
de Europeesche mogendheden niet kwetst,
die over het bestuur van Creta waken
moeten.
Nieuwe onderhandelingen tusschen
de Staten van Europa.
Men beweert nu dat het Oostenrijk is, dat
Frankrijk aanzet eene nieuwe Conferencie
