Hel rijk der Halve Maan
'I EEN EN
n
mm
Büisla verstikking ts Antwerpen.
AcSrlisende jaargang n' 2S7
Effiüdcrdag 14 ïïovesssiser 1012.
C> f>
fj
A.G-BLA.I3
BestuurderJ. Van Nttffel-De Genat.
fcinres
-w*-
RUITENLAND
DE RECHTEN
DEP» VLAMINGEN
Gent, 7 November 1912
Mooggeachio Hoeren
Rond den oorlog
Indrukken te Parijs
CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Ëon jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. fïf fis
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds. 0
EUREELEN
TE j TEAÜLST
72S| Steenweg van VJatei'bo, 722a I
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot i tl. reg.) fr. 0 GO
3* blaaz. (de regel) fr. 0.50
4® bi adz. (de regel) fr. 0,30
Finunc. aankon, (per regol) fr. 2,00
Reklanien (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelt, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Heel Europa heeft de oogen op Con-
stantinopel gevestigd. Ginder wordt er
een kamp gestreden, waarvan de uit
komst nog raadselachtig is, en welke
het aanschijn van Zuid-Oost Europa
wellicht veranderen gaat.
Einde der VI" eeuw werd sr in
Arabië een man geboren met name
Mahomet. Weldra gaf bij zich uit als
profeot en stichtte een en godsdienst,
gesteund op ft laagste zingenot. Zijne
leus God is groot en Mahomet is zijn
profeet. Zijne leer Een afschuwelijk
samenraapsel van barbaarscliheid en
heidendom.Zijn voortplanungsmiddel:
Een onverpoosde oorlog aan iedereen
en inzonder een afschuwelijk uitmoor
den der kristenen onder den helsclien
kreet Geloof in Mahomet of sterf.
Zijn belooning voor de aanklevers
Een hemel vol zingenot en 't voldoen
der laagste driften van 's menschon
bedorven hart, En in korten tijd ver
overden zijne woeste henden Indië,
Syrië, Perzië, Klein-Azië, Palestina,
Egypte, en sloegen gretige oogen op
Europa.
Meer dan eens leverden zij hier aan
de kristone volkeren veel spel. Mees
ter in Spanje, rukken zij in ft begin
der VIII" eeuw vooruit, tot het vero
veren van't toenmalige Galliö. Doch
Karei Martel hield zo tegen en ver
sloeg zs in de vlakte van Poitiers
(732).
En drij honderd jaar later houden
zij wederom deerlijk huis in Palestina.
Al de heilige plaatsen'waren in hunne
handen gevallen en da kristenen zucht
ten er diep onder den zwaren hiel'van
den verdrukker. Zonder toeven dreig
den zij zegevierend in Constantinopel
binnen te vallen, den Griekschen Kei
zerstroon omver te halen, en hunne
Halve Maan to planten op de plaats
van 't al beschavende Christikruis.
Doch 't Euröpeescho ridderschap
wordt wakker geschud uit zijnen slen
ter en onderling broedertwisten. Op
't woord van den Paus en onder den
kreet van «God williet» verbazen zij do
wereld en door de grootsche kruistoch
ten der XI-XII-XIII eeuwen beletten
zij den inval der Oosterscho bar-
baarscLheid in Europa.
ft Griukscha Keizerrijk dat zooveel
te danken had aan den Paus en de
kristenen der Romeinsche kerk, wordt
op zijne, beurt meineedig. ft Valt van
de eeno ketterij in do andere, om op
ft einde in scheuring te komen met den
Paus van Rome en ee.ne tweede kerk
te stichten. Voortaan wil het r.iet meer
onder éënon herder staan en éénen
schaapstal uitmaken. Doch Gods straf
blijft niet uit. In 1453, valt Mahomed
II met 300,000 Turken in Constanti
nopel.
De inwoners worden uitgemoord of
als slaven verkocht en de schoone
kerk, een kunststuk van Oostersclien
bouwtrant wordt in eene moskee her
schapen. Gedurig dreigen zij Europa
en worden slechts in hunnen triomf
tegengehouden door enkele heldert
waar de geschiedenis eervol van
spreekt. St-Jan van Capristan drijft ze
int Hongariö terug de ridders van
St-Jan houden ze uit Italië. Doch
nieuwe aanvallen maken ze meester
van 't eiland Rhodes, en stellen we
derom Europa aan hunne roof- en
strooptochten bloot.
Gelukkig dat Spanje en Italië met
hunne vloot Europa redden inden zee
slag van Lepante met Don Juan van
Oostenrijk als overwinnende hold.
Van toen af was ue Turksche macht
voor goed geknakt en had Europa niet
veel te vreezenAls ft proteslantsche
Duitschland later in 1683, zich zelve
als 't ware verwenschto en't liever
turksch dan paapsok uitriep, dan
stond Mahomed IV weder grijpens ge
reed en werd slechts verslagen door
den heldenmoed der Polen met hun
wakkere koning Jan Sobieski.
Sinds heeft hot Turksche rijft niets
meer gekend dan tegenkanting. Zou
het anders Al 't kristen bloed vergo
ten in ft gedurig uitmoorden van
Albanië en Armenië, moet wraak ten
hemel roepen. Frankrijk heeft stuks
gewijs Algerië en Tunisië ontnomen,
Engeland ontrukt Egypte cn sluit het
Turksche meesterschap huiten Afrika
Roumenië, Griekenland, Servië, Mon
tenegro, en Bulgarië schudden in 1882
het onverdraaglijk juk af en vragen
hem nu deze dagen rekening van al
hst bloedvergieten, moorden en ver-
drukkon dat hij nog steeds in 't schild
voerde.
Hoe zal de kamp eindigen Welke
zal het gevolg zijn op don wereldvrede?
Niemand kan het met zekerheid zeg
gen, doch er is hoop. God die ft al be
stiert, zegent nu wel meteen doel,aan
hem hekend, de wapens dezer kleiiie
sloten om legen den verdrukker der
kristenen zegevierend op to treden,
'l Kiuis hier zal en moot zegepralen
in vollen luister over de Turksche
Halve Maan. Luc.
Uöffi!5 disra B-sssaeSfooasw?. Tot ver
delging der veldmuizen en molratten hoeft
men het volgende toestel verzonnen. Op een
vierkant hakje van 20 tot £5 centimeter lang-,
breed en diep maakt men twee basculeeronde
doksels vast. In hot middon lusschoü de twee
deksels bevestigt men een bakje waarin
tarwe wordt gelegd.
liet zinken bakje halt met water gevuld,
wordt tot gelijk met don grond ingegraven.
De veldmuizen, aangelokt door den geur der
tarwe, komen op een der doksols, deze bas-
culeert, laat de muis in het water glijden en
sluit weer onmiddellijk dicht. Mot 15 van
zulke toestellen in liet void geplaatst, wer
den in drie nachten 2*14 van die schadelijke
dieren gevangen.
UsiF&e5G2,i5m332a atasude^ Osss»
De minister van oponbaro werken
hoeft de slaatsingenieurs bevel gegeven on
middellijk to beginnen met de studio dor ver-
beteringswerken die moeten uitgevoerd
worden aan don Donder, om er de scheep
vaart te vergemakkelijken on ook om do
ovorstroomingeu la belenen in de vallei dier
rivier.
VeröreSc fleee'&aragesB.ige-
Efi®@£5tbe©l*emi. Dinsdag is Jozef Van
de Velde, zoon van den geneesheer notaris
Van do Velde, van Gent. student in genees
kunde en die aan zijn laatste jaar is, naar
Soda vertrokken, in gezelschap van een
Antworpsche geneesheer en do noodige as
sistenten voor don ziekendienst.
Den 19 dezer maand vertrekt doktor Pre-
galdieo, van Gent. naar Belgrado, als
ovorste van don arabulanciedienst. Hij zal
door twee leerlingen-geuecsheeren, heeren
Faut oti De Caoslecker, tijdelijk aan het
burgerlijk gasthuis gehecht, vergezeld zijn.
Reeds is een eerste Belgische groep op
weg naar Constantinopel.
De Brusselsche heelmeester, heer Dopage,
zijne vrouw en zijn zoon zullen eerstdaags
ook naar Belgrado vertrekken.
Heer Nouille en een ander leerling-genees-
van ons gasthuis zullen naar Griekenland
gezonden worden.
ZEVx-sa-xiTlsij" Ie
Treinongeluk. Dijnsdag. avond rond
7 ure zijn op do b'aan Angers-Novon, Iwoe
treinen op elkaar geloopon.
De machinist werd op don slag gedood,
vijftien reizigers werden org gekwetst. De
sloffelijko schade is zeer groot.
Togen da kieshervorming. De Senaat
hoeft met algemeen© stemmen, ter uilzon
dering van eene, de kieshervorming verwor
pen, wolko door de Kamer was aangenomen.
Uitlevering. Het Belgisch-Fransch ver
drag welk dn wet van 187 1 op do uitleverin
gen ©enigszins wijzigt, wordt doordeFransche
regoering aangenomen.
Het slecht weder. In de streek van don
Jura sneeuwt het sedert Maandag onophou
delijk. De gemeenschap is verbroken met
sommige forten. Te Marseille hebben vaar-
en-voertuigen insgelijks merkelijke vertra
ging.
jDtxitscSilaiicl.
VcroordeQid. Maandag stonden voor
don krijgsraad to Berlijn, verscheidene offi
cieren van het leger, beticht door onvoor
zichtigheid brand véroo. ui kt te hebben ini
de vliegschool. Verscheidene vliegtoestellen,
motors, enz. werden de prooi der vlammen.
Da officieren werden tot drij maand gevang
veroordeeld.
Aardbeving. Versclieidone aardschok
kon zijn Maandag gevoeld in den omtrek van
Garlsruhe in hel Zwarte Woud.
Ontslag van den gouverneur van Finland.
Uit Warschau wordt gemold dat de al-
gamoene gouverneur van Finland zijn ont
slag heeft gegeven. Hij 'wordt vervangen
door M. Essem, adjunkt van den algemee-
nen gouverneur.
Spoorwegongeluk. Op de Siberia:
scha spoorbaan is eenen werklicdenlrein ont
spoord. Drie werkiibden werden gedood cn
een twintigtal org gokwetst.
Strenge straf. Er werd aangekondigd
over eenigo maanden dat zekere Pardonelf,
eene meeting ging geven. De policio die do
omwontolingstrekkingen van Pardoned'zoo
wat kendo, deed eene huiszoeking en vond
de geschrevene reuevoering door Pardonoff
uit lo spreken. Dit was voldoende om hem
Yoor het gerecht te dagen, alwaar hij tot
achttien maand gevangzitting komt veroor
deeld te worden.
Gri-ie]teG3i3 £a.xxc3.
Nieuwe postzegels. Do Grieksclio re
geering is vobrnomens postzegels te ver
vaardigen, welke den oorlog zullen herinne
ren. Er zullen vier verschillendo soorten
zijn. Do eerato soort zal den strijd mot de
Turken verbeelden.- Do tweede, do werk
zaamheden van het T'.oodo Kruis; do dorde
soort do bezetting v&n liet eiland Lominus
do vierde zal licl opschrift dragon Oorlog
van i912.
De regens. Ten gevolgovnn de aan
houdende regens, is do gemeenschap tus
sohen Athonen on het platte land verbroken.
Verscheidene kilometers ijzeren weg is weg
gespoeld. De schade is zoor aanzienlijk.
Spoorwegramp. Uit New-Orleans wordt
gemeld dat oen goederentrein met cenon
pleziertrein in hotsing zijn gekomen Er zijn
een dertigtal dooden on een vijftigtal ge
kwetsten.
De slachtoffers zijn zoodanig verminkt dat
zij onkennelijk zijn geworden.
Verantwoordelijk. Schrank, welke don
aanslag pleegde op M. Roosevelt, is door de
wetsdokloors onderzocht wegens den toe
stand zijner geestvermogens. Ilij is verant
woordelijk verklaard en zal door de recht
bank vervolgd worden.
Pr8mie. De verzekeringsmaatschap
pijen weigeren oom» vorzekering to sluiten
met do stoombovaarders van den Sint Lau-
rontstroom gedurende hot ijsselseizoen. Do
rogeering nochtans schenkt eene premie aan
de zeevaarders welke aldaar zullen dienst
doen lot 5 Januari aanstaande.
Dinsdag morgen cl vond men oen der knech
ten van Mad. Bayens, Mechelsclien steenweg,
14S, alsook de zoon van don bediende, ver
slikt op hunne slaapkamor liggen.
De dame was met haar personeel den
Maandag avond van liaar kasteel te Konings-
Hoyckt naar Antwerpen toruggekeerd. Met
haar was een nieuwe knecht modegekomen,
dien zij maar alleen met den naam van Jozof
kent. De bediende had de slaapkamer bover
do stalling betrokken. Ook zijn zoon, 16 jaar
oud, telegramdrager, was bij toeval bij zijnen
vader blij ven vernachten.
Heden morgen om 5.1/2 ure was do paar-
dokneebt Jozef gaan opkloppen, maar kreeg
geen antwoord. Om 6 uro koerde do man
terug, doch geen teoken van leven was or in
de kamer te hooren.
Vermoedende dat er iets onnatuurlijk was
gebeurd, beukte hij de deur in en vond vader
en zoon met het schuim op den mond te bed
liggen. Een gasreuk gewaar worden do, vor
wiltigde hij terstond hot person oei dat twee
genéesheeren ter plaats riep. Do heer ad
junct-opziener Bailly verwittigd,riep de heer
doctor Arendt van bet Vorbandhnis Noord
ter plaatso met een toestel uitsluitend die
nend voor verslikten, en gelukten erin, rond
10 uro, beiden tot het leven weor te roepen.
Da vader alleoii verkeert nog altijd in
doodsgevaar.
Volgende omzendbrief is aan do heeren
Volksvertegenwoordigers gestuurd gewor
den.
Volksvertegcn woordigers,
Nauwelijks werd een Luikscli onderpro-
kurour als prokureur te Tongoren benoemd,
of nu meldt men ons uit goede bron dat te
Hasselt de betreurde lieer prokureur Massa,
ook weer door een Waalschon heer proku
reur van Aarion gaat vervangen worden,
wanneer nochtans talrijke verdienstelijke
Vlaarasche kandidaten oprijzen, om de plaats
voor prokureur óf onderprokurour te Haasolt
te vragen.
Niettegenstaande het examen, door be
doelden heer prokureur afgelegd, mag men
volhouden, dat hij geen Vlaamsch genoeg
keilt, om dit zeer voornaam'ambt naar bo-
hooren waar te nemen.
Al te dikwijls schijnt Limburg vooral
slechts lo dienen als doorgang voor Walen,
welke daar verdiensten gaan verzamelen, en
eenige kennis der Vlaamscho taal, om
hunne snelle loopbaan nog te vergemakke
lijken. Wij kunnen dat niet langer dulden.
Vlaanderen moet aan do Vlamingen blijven,
en, in allo geval moeten onzo hooge Staats
beambten eeno grondige kennis hebben van
de taal van het volk.
Wij hopen dat het Uod. zal behagen in
hot tegenwoordig geval krachtdadig op te
trodon tot verijdeling van ciiü voorgestelde
benoeming, en zoo. tot herkenning, metter
daad, van 't recht der Vlamingen, tDt beda
ring van de verbitterde gemoederen en lot
versterking van België's eendracht.
Wij groelon Ued. met de moeste hoogach
ting.
Namens den Vlaamschen
Kath. Oud-Hoogstudentenbono
van Oost-Vlaanderen.
Rodosto door de Bulgaren aangevallen.
Sedert verscheidene dagen vernamen wij
dat Rodosto door do Bulgarpn werd aango-
vallon. Dg Turken beweerden nu dat, met
de hulp iiuDiier zeeschepen zij er in gelukt
waren aan do Bulgaren eone gevoelig o ne
derlaag te doen ondergaan. Ëon telegram
van oen oorlogscorrespondent bewijst nu dal
hier lijk elders, de Turksche tijdingen slechts
onder voorbehoud mogon aanvaard worden,
daar zij gansch tegenstrijdig zijn met de
waarheid.
Vele lieden, geraakten op de vlucht, lang
voor dat do Bulgaren in 't zicht kwamen. En
wanneer-Tioï geschut Ger^ Tnrtcsctm oorlogs
schepen begon, dan was do angst dor bevol
king zoo groot, dat men niel3 meer hoorde
dan gehuil on gekerm, en dat iedereen zich
in kelders ging schuil houden.
Rodosto werd zoo omringd door een cir
kel bajonetten, die langzaam nauwer cn
nauwer werd. De Tuiken van Rodosto zijn
niet in slaat den minsten ernstigon tegen
stand le bicden.
Nog altijd het beleg van Andrinopel
Turksche soldaten, krijgsgevangen geno
men tijdens do uitvallen van bet garnizoen
van Andrinopel, vertellen den akeligon toe
stand waarin het garnizoen zich bevindt. De
voorraad brood, vloesch en suiker, die reeds
lang zoo gekrompen was, dat men dio koop
waren aan een ongelooflijk lioogen prijs
moyst verkoopeu, zijn nu totaal uitgeput.
Iedereen is overtuigd dat het garnizoen
door den hongersnood tot do overgave zal
gedwongen zijn en dat zij hel hoogstens nog
een tiental dagen kan uithouden.
De nederlaag van den Turkschen soldaat
Deze oorlog is do verplettering van den
Turkschen soldaat. Do man dien men af
schilderde als de beste krijger van de wereld,
matig, dat liij bijna zonder eten loven en
vechten kan, zoo verdraagzaam, dat hij de
moeite en de ontberingen niet gevoelde, de
soidaat die noch do lichamelijke pijnen
schroomde noch don dood vreesde, is nu ge
vallen uitgeput van den honger, stervende
of vluchtende na den eerepost te hebben ver
laten. Hij zelf is niet zoo laakbaar, om dio
overgroote varandermg en tegenstrijdigheid
met zijn verleden en zijno geschiedenis als
zijne oversten.
Men kan zich immers moeilijk een denk
beeld vormen van mannen zoo to beklagen
als dio Turken die zonder voorraad, bijna
zondes' wapens, zonder ambulancen, zonder
gesinosheercn» zonder de minste voorberei
ding, verlaten van God en van de raenschen
schier weerloos in den strijd geworpen wor
den, in don groolsten strijd die men in deze
eeuw te zien kreeg. Deze si rijd is voor den
Turk een ware kalvarieberg en menig tafe
reel zal voor immer in ons geheugen ge
prent blijven.
Ik zie nog, in de statie van Seidlor, waar
wij uren lang vertoefd hebben dien armen
soldaat, wien men eene hand had afgehouwen.
Daarbij geen geneesheer vond, had hij het
onderste van de mauw zijner kapot met eene
koord toegebonden. Bleek en uitgeput slapte
Iiij op ons af, ons voor genecsheeron nemen-
dr en reikte ons dio soort van zak toe, waar
al zijn bloed in groote druppels uit liep.
's Avonds kwam eone lange rij uitgehongerde
soldaten tot bij onzo tenten om een stuk
brood vragen. En wanneer wij bun niets
gaven, omuat wij dikwijls zelf niets en had
don, gingen die ongelukkigen lienen zonder
morren noch klagen.
Het schrikkelijkste schouwspel, dat ik te
zien kreeg was le Ghorlou. Hot Turksch©
leger kwam er in wanorde binnen. Het regen
de en liet waaide geweldig. Eone overgroote
en ordelooze massa soldaten plaste door de
modder, zonder te weten waar te slapen
noch waar voedsel le vinden. Niemand be
kommerde zich met die ongelukkigen. In
eene bakkerij deed moil eene uildeeling van
broodeu. De soldaten vochten om er een le
hebben en wanneer de uitdeeling gedaan was
stonden meer dan de helft dor Turken daar
zonder voedsel. Al do huizen bloven go-
sloten. Niemand durfdo openen. Hier en
daar sloegen de soldaten de deuren der win
kels in om dan alles te verslinden wat zij
vonden, rauwe moesplanten, kaarsen,, hou
ten voorwerpen.
Een jonge Turk,22 of 23 jaar oud, goluk-
leerin, inliet huis to dringen waar ik mij
bovond; lieel zijn lichaam beefde, hij klap-
pertando en was door en doornat. Wanneer
men hem bevel gaf het buis to verlaten riep
hij uit neem mij af, al wat ik heb, mijne
wapens, mijn gold, mijne kleederen, maar.
- geef mij een stuk brood, 't is nu acht dagen
geleden dat ik niets meer geëten heb
Toestand te Constantinopel
Allerhande geruchten zijn in omloop, aan
gaande don toestand van Constantinopel.
Volgens sommige snolberichten heeft de uit
moording dor christenen aanvang genomen
andore beweren dat heel do stad in laaie
vlammen staat. Eon officieel bericht uit Con
stantinopel naar Parijs gestuurd logenstraft
al die lijdingen.
Die indrukken veranderen van dag tot dag.
Verleden Zaterdag avond was iedereen te
Parijs benauwd van do zwarte toekomst.
Maandag, na het ontvangen van allerhande
tijdingen uil Rusland, toonde men voel meer
betrouwen.
Italië heeft aan Oostenrijk doen verstaan
dat het nooit zal toestemmen of meehelpen
tot dat stelselmatig indringen van Oostenrijk
in de Balkanen, indringen waarvan het eerste
tijdvak was de inpalming van Bosnië-Her-
zegovina en het tweede tijdvak de inpalming
van Albanië.
Van den anderen kant, Rumenië wenscht
nu ook deel te maken van het verbond der
Balkaansche vorstendommen, om zoo de
vruchten van den oorlog to kunnen plukken,
zonder zelf oorlog te moeten voeren. Oosten-
rijk-Hongariö staat dus waarlijk alleen.
De meening te Berlijn
De keizer van Duitschland heeft voor
eenigo dagen oenen waren oorlogsraad ge
houden te Postdam. Daar namen deel aan de
minister van oorlog, de bevelhebber van den
staf van hel leger en do bijzonderste bevel
hebbers. Men weot liier ook dat verschoi-
done maatregelen genomen werden om alle
onvoorziene voorvallen te keer le gaan. Dat
alles maakt do openbare meening to Berlijn
fel ongerust.
Nieuwe gebeurtenissen staan voor de-
deur, dio nog veel erger zijn dan de gebeur
tenissen van do laatste veertien dagen. Wie,
van Oostenrijk of van Servië zal zich
ondergeven Daar hangt alles van af. Wil
oene van die'twee mogendheden niet huigen,
dan staal men voor eenon nieuwen oorlog,
veroorzaakt door kleine dwergen maar uil-
gevoerd door grooteTirans.
Vraag van wapenstilstand
Turkyë hooft zich rechtstreeks tot Bul
garië gewend om oen wapenstilstand le
teeltenen. Dut gerucht ia t© Constaulinopel
in omloop.
