EEN 0!
C»
QlJuc
EEN EN T ANDER
ClOP
pr
Ashtiissde isss-sang n' SC9
IO-Z^Ot 33
DE DOOD VAN
STATOS QUO
BUITENLAND,
lir
i
ut»
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Zaterdag 8 3 ISavenber 8 98 3.
'TiT-
ABONNEMENTEN-
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
van het land.
avonds.
BUREELEN
TE BRÖSSEL I TE AALST
728» Sieenv/eg wan VJatsrSoo, 728. I Kier-Jcstz-za-si-t,
Telefoon 114
BestuurderJ, Van Nttffe'-De Oencit.
AANKONDIGINGEN
KI. aank. (1 tot 4 k.1. reg.) fr. 0.C0
3e bladz. (de regel) fr. 0,50
4° bladz. (de regel) fr. 0,30
ï'inanc. aankon, (per regel) fr. 2,00
Rek lam er. (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstelI. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
:D>3E32Sff*
De ondèx'geteekenden vervullen hier
mede den trcurigon plicht u kennis te
geven van der, lang verwachten dood,
na een langdurige ziekte zonder
christelijke nog' muzelmanscho gela
tenheid gedragen van den heer
STATUS QUO,
(diplomaat.)
Hij ontsliep heden ten gevolge van
een onvoorzienen vierdnhbelcn aanval,
den 30s'0" October 1912 in Macedonië,
in den ouderdom van bijna 459 jaren.
De uitvaart zal plaats hebben een
der eerstvolgende dagen in do chris
tenkerk Aya Sofia te Constantinopcl.
(Geloof in Allah en in zijn profeet en jni zult do
vertroostingen der iiemelsciie i n's onivungett.
Koran XXV.)
Ten zeerste bedroefd geven er U
kennis van
Mevrouw do Weduwe Turkyö.
Do Moeder Mevrouw Oostenrijk.
Da schoonmoeder Mevrouw Engeland.
Do schoondochters Bulguriö, Servië en
[Griekenland.
De Nopf. Mijnheer Montenegro.
De schoonzuster Mevrouw Rusland.
De nichten Duitschland, Frankrijk en
[Italië.
Men wordt verzooltt geen bloemen
te zendon, maar vele redevoeringen lo
houden.
Hot dierbaar overschot zal naar
Kiein-Azië overgebracht worden.
Luie Burgas, 1 November 1912.
Be familie meent cene bijzondere
dankbetuiging te moeien zenden aan
den beroemden professor Europeesob
Concert», die tot in de laatste uren
den overledene bijstond alsook aan
den uitstekenden maarschalk von dor
Collz, assistent der kliniek, dio den
doorluehtigen ontslapene ze or gewaar
deerde e;i uitstekende diensten bewees.
Be Etoilo Beige met baar uit-
ziciit van deftig en ernstig blad, beeft
altijd do pretentie eikendeen de los te
spelen. Zij spaart zelf hare politieke
vrienden niet. Zij maakt aanspraak op
bel monopolium van vooruitzicht en
verstand. Aan baar boort liet dus toe.
do liberale partij te ioiden waar zij
komen moetaan 't bewind.
En die Etc-ile Beige is er. juist
in gelukt hare aanklevers van de eene
nederlaag in de -andere to dompelen.
Zij heeft ze achtereenvolgens broeks
kon s gepast, breed genoeg om er in
verloren te loopen.
Denkt nochtans niet dat de oude
kommeer, wijzer is geworden. Een
ongeluk is dikwijls eene goede les.
Maar wanneer men verkocht is aan de
logebroeders en-tot berstens toe opge
vuld van papenrazernij, dan trekt men
geen profijt uit lessen cn ongelukken.
Men gaat maar immer voort, op goed
valt bet uit.
"Bijna geen enkele dag gaat er voor
bij of Mam' Pipeiet n trouwe vrien
din en beschermster der (vrome) ban
kiers, Hult en der (vrome) logemans
in België en in den Congo spuwt hare
ga! uit tegen het vrij onderwijs.
Volgens haar hebben de leeraars
van het vrije onderwijs geen de minste
voorbereiding tot hun ambt genoten
het zijn dus slecLte leeraars.
Magistra dixit Madame heeft
gesproken. Buigt nu allen het hoofd
on riskeert u niet eënigszins te twij
felen aan de woorden van dat orakel
't Verwondert ons nochtans niot dat
de Etoilo Beige zoo spreekt. Oude
menschen verliezen in groote mate bun
geheugen. En zij is ook in dat geval.
Ware het anders, zij zou zich berin
neren hoe, voor het lager# onderwijs,
de officieëlo scholen immer geklopt
werden door de vrije, bij zoo verre dat
het de officieële scholen waren dio de
aischaffiing vroegen van den algemee-
nen wedstrijd,
Jaarlijks nog geeft do Moniteur
Beige» de uitslagen van den wedstrijd
tusschen de onderwijsgestichten van
middelbaren graad, en daaruit blijkt
dat deofficieelo inrichtingen het onder
spit moeten delven voor de vrije ge-
pa troneerdo collegies.
Moeten wij er bijvoegen dat,wal bet
hooger onderwijs betreft,de katholieke
universiteit van Leuven bijna telkens
meer dan jje helft der studiebeurzen
wegpalmtdat do zeer kleine helft
overblijft voor do twee Staatsuniver
siteiten van Gent en Luik cn dat men
in de liberale universiteit van Brussel
den tamtam slaat, wanneer zij er in
gelukt één arm beursje weg te snap
pen
Wat wilt ge hot tegenovergestelde
beweren van hetgeen men meent waar
te zijn, dat noemen wij liegen in'
den catechismus. Bij onze tegenstre
vers noemt men dat gazetschrijven.
Wanneer de direklcur van de
Etoi'o Belgo op zijn bureel to wer
ken zit, voor rekening van dio oude
sloor dan zegt hij, weg met het
vrije onderwijs
Maar wanneer hij tlmis komt en te
kiezen heeft voor do opleiding zijner
eigen kinders, dan zegt hij ronduit
Ik verkies bet vrije onderwijs.
Kei grootst© ©s*sgs8 tea™ we«
3*3Eïi!« Volgens do Bauwoll slaat liet
grootste orgel der wereld in do nieuw opge-
iiauwdo Siiit-Michaolkork in Hambourg. Het
heefr op eeno gezamenlijk© hoogte van 17.5
met binnen vijf afzonderlijke verdiepen.
Van do 12,173 pijpen is de grootste 11,28
met. hoog zij heeft eeno breedte va» 55
cenlim., een ruimtcinhoud van 24S8 liters
on weegt alleen 1086 pond, terwijl de klein
ste pijp slechts £5 millimeters lang is op
eeno brouille van 6 millimeters.
Dat orgel heeft ook als bijzondoro inrich
ting een zoogenaamd fern work dat zieli
in do vijfde verdieping bevindt on hoofdza
kelijk hel!© klanken bevat.
Do geluidgolven van dit work worden door
een eens gedraaid geluidkanaal van 40 met.
lengte tot bot midden van bet kerfgowolf
gevoerd, waar de klanken dan nog dour con
Iroliowork dringon, zoodat bot spel de too-
hoorders voorkomt als lieL zacht klinken
ecnor molodio uiu do wijdo verto.
Op vijf klaviaturen van olk 61 toetsen on
eon voelklaviatuur van 32 toolsen, bovat bel
work 163 klinkende stemmen, welke door
meer dan honderd koppelingen tot niouwo
klpnkw et-kin gen kunnen verbondon worden.
Twee elektrische luchtmnchionon van elk
5 p. k. leveren don noodigen luchtstroom,
van nagenoeg 100 k. m. wind in do minuut,
aan oen groot windmagazijn, van waar do
wind zich in 25verdoelingsbalgen verspreidt.
Do speeltafel, van wadr dat geweldig in
strument beheerscht wordt, bovat 207 regis
ters en moor dan 800 druk- on combinatie-
knoppen.
BsjiSzesiaf gaosnd w©sa* een C«3-s»
To Londen wordt eono tentoon
stelling van pluimvee gehouden onnaar de
New-York Herald vertelt zou de Engel-
sche liefhebber Fritz Gerald, 1000 pond
sterling (25,000 fr.) hebben aangeboden
voor een Belgisch kieken dor soort gezegd
Barbu nain witte pluim, dooreen kwoe-
kor van Brussel tontoongeslold.
L?©cj3* e3e gsSeotogpaaffs. Zie
hier eon middeltje om Uunslphotografiën to
bekomen, het uitzicht hebbende van teeke-
niogen a la sanguine Eone proof, got rok
ken op papier mot zilverbromuur, wordt ge
dompeld in een bad met 15% bichlorure van
koper bet beeld verdwijnt en wordt geheel
en al hervormd door de zilverchloruur.
Men wascht dan do proef zorgvuldig af ten
einde al de koper-bichloruur weg te nemen
dan dompelt men ze gedurende eonige oogen-
blikken in eon bad van ijzorcyauuur van
potassium. Men wascht eindelijk de proef
nog oens zeer goed en legt zo dan opnieuw
in eon bad van koper-bichloruur van 2
Onmiddellijk komt bet zicht to voorschijn in
zeei bloedrood© kleur.
2ET,x*sir3.1cirï j Xe
Veroordeeld. liet assisenhof van hot
departement der Seine heeft zekeren Host of
Dubois tot S jaren dwangarbeid veooruoeld.
In Span jo had Lij roods vorscheidone ver-
oordoelingen ondergaan,onder don naam van
Host. Daarna droeg hij don naam van Dubois
en pleegde diefstallen te Antwerpen, Aken
e:i meer andere sleden, toen hij eindelijk in
Frankrijk geknipt werd en mot dojusticie had
af lo rekenen.
In de Kamers. Donderdag word in do
Kamer van volksvertegenwoordigers het
budget gestemd.
Do heer Dumesnillö vroeg aan don minis
ter van landbouw om strenge maatregelen to
nemen tegen do trustcn. Hij verklaarde dal
do trust van den superfosfaat grooto verliezen
lechracht aan doii landbouw ten voordeel©
van cenige zelfzuchtige;!. Do minister beeft
geantwoord dat er een wetsvoorstel zal neer-
gelogd worden om dergelijk© misbruikeu to
beteugelen.
In bot Senaat is liet wetsvoorstel op do
kieshervorming door de kommissie, waarvan
de heer Gieinoucoau voorzittor was, i:i stem
ming gelegd. Het werd verworpen mat 14
stemmen tegen 3. Do leden van den Senaat
hadden 140 stemmen uitgebracht tegen 100,
welke het voorstel dor Kamer aannamen.
Ontploffing. Donderdag middag rond
1 ure, juist op bot dogoublik dat de arbeiders
hot werk gingen hernemen is do kelol ge
sprongen van do yerwerij van don lieer
Bourdon l© Vitrv.
De stukken ijzer on metaal vlogen ill do
rondo, alles op bunnen weg verbrijzelend.
Een workman word, gedood, zes zeer erg ge
kwetst en twintig min gevaarlijk. Zij zijn
Ier vorpleging naar liet hospitaal overge
bracht.
Een bankier geeft zich gevangen. Do
bankier August Max, bankier in do Lafitto-
slmat, hoeft zich gevangen gegeven. Ilot
geld dat hom door personen toevertrouwd
was en dat versclieidone millioenen bedraagt
heeft bij verbrast en verkwist.
Drie personen ge'nalsrecht. Woensdag
hadden in Duilsehland drio halsrechtingen
plaats. Doze van zekeren SchohbonUus die
rij no vrouw vermoord had en dozo van de
twee beeuhouwersgaston Kacal en Kondciol-
ka, dio ecnon wisselagent gedood en bestelen
hadden.
Opening der Kamer. Do Duilsch© Ka
niers zullen Maandag aanstaand© ge»paml
worden.
Eeno der eerste besprekingen zal betrok
hebben op do wot tegen do Jezuïeten, voorge
steld door don Beiorsch minister van rechts
wezen. Hel is uil dio;; hoofde dat deze hooge
ambtenaar in gezelschap van twee protos-
lantscho Volksvertegenwoordigers, doze
wreek stappen hebben gedaan bij den rijks
kanselier.
Dubbele moord. Nabij Rimini is een
dubbele moord gepleegd.
Een onbekend© trad in die gemeonte een
drankhuis binnen on bestelde drinken. Ilij
vroeg aan de verbruikers naar de woon
plaats der rijkste inwon ors van do gemeente;
nadat die inlichtingen hem gegeven waren,
wilde hij weggaan zonder zijnen drank to ho-
talen. Enkel na heftig verzot vanwege den
herbergier betaalde 'hij.
Een der verbruikers, wien do handelwijze
van den kerel verdacht voorkwam, liop ter
stond heen om oenen persoon lo waarschu
wen, dio aan den onsjekendo als rijk man was
aangewezen geworden en naar wiens woning
de kerel zich scheen lo begeven.
Deze ontmoette juist de zonon des eige
naars, twee jongelingen van IS tot 20 jaar.
Zij naderden den onbekende en vroegen hom
wat hij zocht. Gendarmen antwoordde
deze, terwijl hij oen revolver uit zijn zak
trok en tweo schoten lost lo. Do boido
jongelingen storten levenloos neder. Dan
wilde do moordenaar nog don verbruiker
achtervolgen, die de jongens was komen
waarschuwen doch ziende dat hij gevaar-
liep gevat, to worden, vluchtte hij do bos-
solion in. Tot hiertoe word geen spoor van
hem gevonden.
IVI StJT 0l3Z3E<0
Twee Fransche soldaten vermoord.
Een Spanjaard iieoft ten gevolge van een
geschil over het spel, tweo Fransche solda
ten gedood,
Eene hevige verbittering legen Spanje
beerscht onder do Fransche leden dor Ko
lonie. Woensdag is een officier doodgescho
ten.
Aaië
Wervelstorm. Langs de kusten van
Annam, heeft oen verschrikkelijke wervel
storm aanzienlijke schade veroorzaakt.
Dertig person on lubben er liet leven bij
verloren. Het was bijzonderlijk do streek
van Gocliinchina, welke het meest geleden
heeft.
E3Z?£S,2S±XÏ©
Onlusten. Men meldt ons dat de orde
te Coara gansch hersteld is.
E3.-u.slsi2a.c9..
Ontslag. De minister van Buitenland-
scho Zaken hoeft zijn ontslag ingediend. Ilij
wil in geenor wijze in onderhandelingen tre
den mot China. Mot dit land in vorre
betrekking blijven, ware de handeling good-
keuren die Rusland op dit ©ogenblik tegen
over China vertoont met hot verdrag met do
Mongolen to sluiton.
Nieuwe kazernen. De minister van
Oorlog komt aan do Russische Kamers, d©
som vam dertig niilfioen roebels te vragen,
ten Ginde nieuwe kazernen te houwen.
Tegen de dosdstraf. Uil Sl Petersburg
wordt aan hot Borl. Tagoblalt geseind
Da arbeiders van vclo fabrieken to Sint-
Petorshurg, zijn gisteren naar aanleiding
van bot doodvonnis tegen 17 matrozen va»
do Zwarte Zeevloot.een proteststaking legen
da doodstraf begonnen. Do arbeiders tracht
ten in groepen van eonige bonderden man
nen met roode vaandels mot het opschrift
Wog met de doodstraf naar do fabrieks-
wijk to trokken, maar ze werden door do
policio verstrooid. lieden worden allo fa
brieken door de policio bewaakt.
Vreesslijko misdaad eener krankzinnige
moeder. Een ijselijk geval van zinneloos
heid heeft zich dezer dagen voorgedaan te
Rybinsk. Tijdens eeii aanval van godsdienst
waanzin heeft eene boerin, Rorschelo/T ge
naamd, liaar kind een zoontje van drij
maanden in eono brandondo kachel go-
worpen. Dan greep zij haar zesjarig meisjo
vast, dat hetzelfde lot zou ondergaan heb
ben, ware niet do vader op do wanhoops
kreten van het kleine slachtoffer toegesneld
om zijn kind te redden.
Wat hot arm wichtje betreft, dit stierf al
spoedig nadat men liet uit liet 'vuur had ge
haald, in do ijselijkslo pijnen. Do krankzin
nige moedor verklaarde dat zij haro ziel als
mede die barer kinderen had willen louto-
ron van zonden.
HElmLSSXstaai.ca.
De Unionisten. Na do woolige zitting
van Woensdag laatst, waarhij do heer As-
quith, Kabinotsovorste hot onderspit moest
dolven, hebben de anarchisten eeno vergade
ring gehouden. Zij hebben met algemeen©
Slemmon besloten voort te gaan in den ge-
wolligdcn tegenstand, welke zij aan do re
geering bieden.
Oostenrij Iv.
Erg ongeluk.Eon sloep dio 50 man-
scbappen bevatte dreef op de waters van don
Douau ter bestemming voor do haven van
Ostro. Ten gevolge van eene zwenking sloeg
de sloep omen de mannen vielen in het wa
ter. 44 dezer verdronken.
Spanje.
Nieuw Kabinet. Do lieer Romanones
is gelast een nieuw kabinet te vormen. M.
Prieto zal slechts als hoofd van bot kabinet
dienst doen tot do aankomst van don nieuwen
Staatsoversto.
Vereenigcie Statten
Treinbotsing. Op do lijn Cincinati-
Ifamillon naar Deyton is Woansdsg ten ge
volge van eono verkeerde wiss©'verandering
eono erge treinbotsing voorgevallen.
Er zijn 1-1 dooden 15 gekwetsten.
Ambtelijke tabakoruimers. 125 matro
zen van do vioot zijn door de admiraliteit
ambtelijk- uitverkoren om een oordeel le
vollen ovor do veertig soorton van tabak
welke liet behoor aangeboden worden tot bo-
voprrading van de bomanning der vloot, die
gezamenllijk nagenoeg 200,000 pond pruim
tabak verbruikt op kosten van uncle Sam».
JaoK Johnson in de gevangenis. Do
neger bokser Jack Johnson op wien de be
schuldiging weegt ®de wet op den handel
in blanke slavinnen overtreden te hebben, is
thans opgesloten in de gevangenis van Chi
cago. Hij zit in eene cel met een van de
moord betichten neger.
Den eersten dag zijner opsluiting bevond
Jack Jolvnson zich in het godeolto der govan*
genis, voorbehouden aan de blanken. Deze
haddon hem al spoedig herkend en begonnen
to roepen Aan do galg met Johnson "„L
Do vuistvechter kreeg hot daarvan op do
zenuwen en wondde ziokte voor, zoodat hij
naar het ziekenhuis gevoord wordt. Toen
vroeg hij om de gunst eon celgenoot te krij
gen daarom verblijft hij thans in do col van
een anderen neger, die beschuldigd is een
vriend mot een dolkstoek gedood hebben.
ij
Rond Tchata'dja.
Men bericht uit Constantza dat de Bulga
ren hunnen vooruitgang hernemen. Do Tur
ken van hunnon kant verzekeren dat zij te
Ychalaldja meer dan 100,000 strijdvaardige
en vast beraden soldaten hebben.
De Europeanen die van daar komen be
vestigen nochtans dal er ten hoogste 50,000
man is en dal dio soldalen daaronbovenallen
moed on alle lioop verloren hebben. Vcrsche
troepen, komende van Trebizonde, Ërzoroum
en Erzindjian ten getal Ie van 20 a 30,0000
man. siju sodort dien naar Tchataldja afgo-
Btuurd.
Ö3 fijn van Tchataldja door de Bulgaren
gebroken.
Do «Mir» verklaart dat do Bulgaren do
bijzonderste forten van Tchataldja liebbon in
genomen. Do toestand dor Turken wordt
hoogst akelig.
Dat dagblad voegt erbij dat de oorlog aan
zijn eindo raakt. Men kan immers onmoge
lijk veronderstellen dat Turkije, na de neder
laag van Thalaldja, nog den oorlog zou
voortzetten. Zulks ware het Turkscho rijk
lot cene definitieve verdwijning veroordeel©».
Motiasür aangevallen.
De ordeloozo bendon dio door de Grioken
en do Serviërs verslagen werden zijn bijna
allen in Monastir gevlucht, bij zooverre dat
or daar voor den oogenblik oen groot oflëc-
tief Turkscho soldaten garnizoen houdt. Do
kroonprins van Servië isvoor de stad Monas
tir aangekomen en eischt er do overgave
van. Het war© niet te verwonderen, moest er
daar weer een belangrijko veldslag gelovord
worden.
Metsovo ingenomen door de Grieken
Een officieel bericht meldt de inneming
van Mctsovo door do Grieken, na een ge
vecht dat S uren duurde.
Geen enkele inwoner der stad word ge
hinderd. Do Turken hadden 40 dooden en 81
krijgsgevangenen in de handen der Grieken
gelaten. De Grieken betreuren één doodo en
tellen 6 gekwetsten. Do Grieksche vlag wap
pert op het fort van Metsovo.
Maatregels tegen de Jongere Turken
Als gevolg van de laatsto pogingen door
do Jong© Turken aangewend om zich terug
van liet bewind meester to uiaken, heeft bel
Landsbestuur ergo maatregelen genomen
togon dio politieke partij; Tewfik Boy, Iwoe-
do kamerheer van den Sultan, die verdacht
word aan dio beweging deel genomen lo heb
ben word afgezet. Djavid boy, oud minister
on Djahid, bestuurder van don Tanino
orgaan dor Jonge Turken, togen wie een
aanhoudingsmandaat was afgeleverd, zijner
in gelukt langs Constantza naar Europa dt
vlucht le nemen.
De wapenstilstand
Een bediondo van liet Oorlogsminister!#
vati Coiistanlinopel heeft aar. da lovorancierg
van laarzen, dekens, mondsvoorraad en voe
der, en aan alls andere leveranciers do ver
klaring gedaan, dat do vijandelijkheden zou-
don gestaakt worden, op don avond van 13"
November. Niets wordt er nog naar het oor
logsveld verstuurd.
De eerste drogman van vroeger beslaand©
Bulgaarscii gezantschap, M. PapofF is van
daag aangekomoa om do vredesvoorwaarden
to regelen.
In hel Russisch gezantschap vorklaart men
dat or maar eeno enkele zaak to vroozon ia
van wogo de Bulgaren, hunne grooto lust
om ook Gonstantinopel in te nemen.
Do Bulgaren hebben wol is waar verklaard
dal zij zich tovroden houden met eene klein©
wandeling in do stad en dat zij dezo zullon
verlaten donzelfden dag, dat zij er zullon bin
nendringen maar men is van gevoelen dat
dergelijke vernedering te. grof ware vooral
wanneer de Sultan in do stad verblijft.
Van den anderen kant bericht men ook dat
do eischen der Grieken overdreven zijn.
Mossourus bey, minister van Turksche
posten is verleden Diji.sdag naar Sofia vor-
trokkonom er Turkyo le vertegenwoordigen.
Een blufmaker gekortwiekt
De minister van Servië te Berlijn, had her
haalde malen verklaard, dat Rusland spijts
alles in alle omstandigheden Servië zou
ondersteunen. M. de Kiderlen-Wacbter
vroeg desaaugaando ©enigen uitleg aan den
Minister van Rusland. Dczo heeft aanstonds
die beweringen gelogenstraft en verzekerd
dat Rusland geen do minst© verbintenis had
aangegaan met Servië.
