b
'ZWAKKE AUBBENTH
'I EEN m 'T MtDER
BUITENLAND
=ransoti3 gi
inli
p
Is W8§ naar
PMüfpoi
nopei Hts
Oitva! Ér Ter
mispa
AcfottEasid® ja&rgsng n' 273
WWW?-
r.
«j> O
Li:.SSi lSj '£j n
«5
DsstuurdsrJ. Van Nuffe'-De Qendt.
Bit auEser bevat
iji'.sa en
wsrSl verkesiit aaa 2 ceHtiemca-
!35tSji
Bglpa
üik
sssbm
ABONNEMENTEN:
Zos nmanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
EERSTE UITGAAF, 4 uren 's avonds. jj»
TWEEDE UITGAAF, 7 uren 's avonds.
r'-; y
r'
AANKONDIGINGEN S
EUREELEN
TE ERÏSS5EL j TE AALST
722, EïpÊCïïïi?eg vcsa IVatarloo, 723. j Kierlcstraat,
Telefoon 114
KJ. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3« bladz. (de regel) fr. 0.50
4* biadz. (de regel) fr. 0,30
Finuiic. aankon, (per regel) fr. 2,00
Reklamer. (per regel) fr.1.00
Gemengd nieuws (per regel) fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
lïflditi
Da militaire hervorming heeft reeds
veel tongen on pennen iosgemaakl
zoo los dat ze niet meer bepaald weten
wat zij (zeggen o! schrijven.
Grooie waarde hechten wij aan de
verklaring van eenen premier dio lijk
M. De Broquevilla in volle kamer
verklaart dat do nieuwe legerwet nood-
zakalijk vloeit nil de <•- vertrouwelijke
n inlichtingen der Be'gischo diploma-
ten en dat het overigens heel spijtig
is die vertrouwelijke inliclkiingen
niet aan het publiek te kunnen mede-
deelen, opdat iedereen de gelegen-
beid hebhe er zich van te overtui-
gen.
Wij bekennen rechtuit dat derge
lijke argumentatie van aard is indruk
temaken op de kamerleden en öp de
landsbevolking.
Eon confrater en wij deelen zijne
denkwijze mede zonder ze goed- ot af
te keuren, maakt daarop de opmor-
king dat, indien het onderzoek van die
vertrouwelijke stukken niet kan toe-
geslaan worden aan het volle publiek,
isen zo dan toch voor iedereen niet
hoeft in den brandkoffer te sluiten,
ïusschen onze leiders, tuaschen de
leiders der politieke vaderlandslieven
de partijon zijn er zeker meer dan één
di» nist niet heter vragen dan zich met
eigen oogen ta mogen overtuigen van
do ware noodzakelijkheid dier hervor
ruing om er uit ganscher liarto in toe
te stemmen.
Hunne vaderlandsliefde is groot ge
noeg om niets te weigeren dat door hel
zelfbestaan van ons dierbaar België
wordt geëischtluin gekeilde beschei
denheid en plichtbesef genoeg gekend,
opdat men op voorband rerzokerd
weze dat zij nooit van de gegeven in
lichtingen zouden gebruik maken om
ons landsbestuur moeilijkheden op der
hals ta halen.
Militarist gezindo dagbladen gaan
heol wat onbehendig lo werk om die
katholieken to overhalen die up no;
ifiat eer.® hervorming kunnen of willen
toejuichen dis voor hen nog totaal
vreemd is.
Wanneer zij ons het voorbeeld aan
halen van liet Belgisch leger, dat, ii
4831, om wille v.m zijne slechte in
richting de schuld was dat ons Tader
land twee groots en schoone provin
ciën verloor, dan verliezen zij uit het
oog eeiie eenvoudige zaak dio daklein-
ste kinderen toch ook weten, dat het
Belgisch leger dan enkel bestond se
dert 6 maanden uit eon samenraapsel
var. Belgisch® vrijwilligers. Wij he
grijpen waarlijk niet hoe het mogelijk
is zulke tot in der. grond verschillende
toestanden met elkaar te vergelijken.
Wij bekennen ook rechtuit dat eena
zienswijze op dergelijke argumenten
gestaafd weinige verdedigers en aan-
klevers kan vinden. Zulke redsneering
is een rekord van wanlogiak. Dat is al
wat wij daar op antwoorden.
M. do Brocqueviüe heeft er zijn ant
woord op gegeven in de zitting var. SO'
November. "Nooit sedert 15jaar, was
liet leger van oïis land zoo goed in
gericht als nu.» Dat is afdoende.
Maar dat dagblad heelt nog een an
der argument dat nog wat kostelijker
is, en beweert dat de militaire wet zal
gestemd worden, «ofwel door do recli-
terzijde mot behulp der linkerzijde;
in dit laatste geval zou de linkcrzij-
een rantsoen cisshen en elkeen kan
raden welke die waarborg wezen
zal.»
is de politiek van 't mes op de keel, en
die politiek is afstootelijk zelfs dan
wanneer zij door een katholiek dag
blad wordt aangepredikt.
Wij weigeren te gelooven dat dus
danig de handelwijze zou wezen van
Katholieke gekozenen, en hot spijt ons
dat een XX® Siècle dergelijke
droomen koeslere.
Do toestand schijnt ons veel eenvou
diger. Wat moeten wij hebben
Do zekerheid dat ons leger bij mach
te zal wezen allen vreemden inval in
ons land onmogelijk te maker, ol
hoogst schadelijk voor den aanvaller
dio het beproeven zou.
De zekerheid dat,moest ooit een oor
log losbreken tussciien onzo machtige
naburen, geen enkel der strijd voeren
de machten den voet zette op onzen bo
dem en van ons land hot oorlogstoo
neel make, uit vrees dat ons leger, ge
voegd bij dat van den vijand hem zou
aanranden en hem zoo alle profijt doen
verliezen dat hij zou kunnen trekken
uit eens gewapende wandeling door
onze gouwen.
Geeft ons het huidig Belgisch leger
die zekerheid Aan bevoegde mannen
laten wij het oordeel. Wordt het bewe
zen dat daartoe nieuwe opofferingen
volstrekt noodig zijn, niemand kan re
delijker wijso daartegen opkomen.
Argumsnten komen hier te stade,
maar geono drogredenen noch dreig
middels.
Zi® daar is nu da aap uit de mouw.
kuunen hiervan aan
Klaarder spreken ware' mooiolijk. Datj^S
Eon scheen
Yoorboulcl van edoknoedijfheid Eeno demo,
dio vrenecht or.bekvnd to jehj y®n lot aan tiers
dood, heeft Z. Hm. kardinaal Bourn© gelast
to Londen eon nieuw katholiek, hospitaal te
bouwen. liet zal 4,250,000 frank kosten.
Men ie met het opbouwen begonnen.
^^533S5g8soïb SfcadlBssSs,,
3en lïngciaeli toerist herinnert in zijn reis
verhaal ever Bruaeol dat Jan van Ruuabroek
de fenisle bouwmeester van 't Brusselseh
Stadhui*, r.ich verhangen heoft omdat hij
vergeten (cis) h»<i den toren in 't midden
van het gebouw t® plaatsen.
Die legende, inderdaad, wordt door zouge-
naawde gidsen en ook wel door koe telera in
't oor u vreemdelingen geknoopt. Een
ander falkloriaela praatje ïie»t de duivel tus-
edien kernen nun de plaats ran dra teren te
bepalen.
Zij, die dezo dwaze legen do verspreiden,
vermonden niet «ons dat het Brusse'.sch stad
huis, zooals hot er staat, niet in eens werd
gebouwd.
De linkervleugel langs de Ka rol Bulsstraat
kwam er veel later leij on het achtergedeelte
langs do Vroendoalraat werd eerst in do
XVII0 oouvr gebouwd.
De scSaosfiwbcspg§e
Berlijn. Z.'Owol als te Antwerpen,
Brussel, G-ent on Parijs, doorworstelt thans
do schouwburgwereld ran Berlijn oen hovigo
krisis. haar zoowel als hier l*.«*ft de cinema
venlaciiuld aan de wetntgo aolangtleilir.g.di®
hot publiek nog betoont voor gesproken
tooneel.
Da krisis lo Berlijn woedt zoo hevig, dat
do bestuurder van het Komodianhaus
zijne kunstenaars niet meer kan bslalon en
at do bestuurder van liet Walhalla-Theater
de deuren van zijnon kunsltornpul heoft go-
•loton, na oen tekort van 250.000 fr. aan-
•bookt te hebben.
6p0©i mxsEsek»eo3sc©23^3 Se
BBëc5is§e2a a/M. DoFanfare-Socie-
toit St-Hubertus heeft niet medewerking
v.m het gemeentebestuur en van een daartoe
ingesteld feostcomitcit een groot ior-
tionaal muziekconcours ingericht, aanvat)"
nemondo op Zondag, 1 Jum 1013.
Er zijn 5000 frank prijzen, in knnstooor
werpen, eero-diplomas, palmen en medahes
Do wedstrijd is geschoeid op hot puntenstel
sol on beslaat uit een 4", 3°, 2en J* afdee-
Sbettevoiis ®eno lezing op zicht voor
uitmuntendheid.
Wt t S O 2.-Ï. JL ct JVi. C3L
f'Jog de Poolsche onteigeningen. Het is
niet te ontkennen dat de Poolscho onteige
niiigeu, toegepast tijdens dit oogenblik van
iuternalionale spanning, oeno grooto onbe
hendigheid zijn geweest van do Pruisische
regeering. Bij al de slavischo volkeren en
vooral bij de Oostenrijkse!)© Polen bobben
dio maatregelen grooto onlovredenhcid ver
wekt. De Zj:it van Weon en meldt dat de
Pcolsche leden van de Oosten rij ksche dele
gaties uit goede bi on boricht bobben gekre
gen, dat de Pruissische regeering zooveel
mogelijk do uitvoering der onteigeningen zal
verzachten, vooral in de vier Poolscho do
moinen, die hot voorwerp zijn geweest van
gegronde protcstaties. Het domein van Ly-
pyenki, namolijk, hehoorend aan Mov. von
Myczkowska, zal niet onteigend worden.
Do nationale en hakatistische pers is na
tuurlijk zeer verontwaardigd. Zij noemt het
eone capitulatie voor don vreemdeling en
cischt de algeheel© uitvoering van de wet.
Het b&zoek van den Kroonprins van Oos
tenrijk. Aartshertog Frans Ferdinand,
kroonprins van Oostenrijk, is Vrijdag to Ber
lijn aangekomen. In do prachtig versierde
statie werd li ij verwelkomd door den Keizor,
vergezeld door dan rijkskanselier ©n dan mi
nister van BuilonkuuLcho Zaken. Tan paleize
had er oene vergadering plaats, aan dewelke
volo hooggeplaatste'parsonen deel namen.
Daarop volgdo een lakker ontbijt, doch er
werden geeno heildronken gedaan. Hedton
Zaterdag is do Keizer mei den aarUbertog op
jacht.
Deza bijeenkomst liaeft ®on» grooto belee-
k«in», daar do beide landen hunna gedrags
lijn baspreken wolk® zij in de huidige moei
lijkheden dér Baikanen to nomen hebben.
I?^i*S3,23L23C3^ij 3e:
Hog o6n vltoger gedosd. Men moldl
nit Elampea dat Donderdag avond op h®i
vliegplein van Villo Vauvage een ©rg ©^ge
luk gebaurd is. B® «ndoreffioier Laursntdeed
reet d®n pempier Ghenu aroaefvluehten. üp-
otoa 031) hovige dwarrelwind kot vlieg
toestel emkanlolon.
Laurent viol ten gronde on word verschrik
kelijk verminkt, De pempier Chuna
'aleohls lichte verwendingon.
Laurant werd naar kot gasthuis overge
bracht alwaar hij neg denaelfdon avond
•rcrlead.
De Vi&mlngen te Parijs. Zondaj nn-
middag hohhen onao Jaudgenooton in en rond
Parijs vorblijveado. eono plechtige hulde go-
bracht aan den E. H. Bart, h©stuurdeF van
bot Werk dor Vlamingen to Parijs, dia nu
aki krijgsalmeezamer dor bezitting van Gent
kie.voomd ia.
Hot feast had plaats in de zaal van het
work. Charronstraat on werd bijgewoond
door baron Gnillaumo, Belgische gssant to
Parijs, M. Van tier Eist, raadsheer, d«:i al-
oraeenoa konsl, movrcuw Basüan «n veel
andere voornam® personen.
Dank m-ord betuigd aan den ieverigen
Vlaamschen priester dio zooveel hoeft bijge
dragen oin onzo landgenool'en in Frankrijk
verblijvend®, to b®6chermen en te helpen.
vreugde vernam men ook d® benoe
ming van zijl)on opvolger, den E. H. Moyer-
soon, broeder "au dwn achtbaren heer volks
vertegenwoordiger, dio door Zijns hoog-
wcordsghvid d® bisschop van Gent gewezen
is om het bestuur in banden to nem«:i. De
E. II. Moycrso®n is geen onbekend® l©
Parijs. Roeds heeft liij verscheiden® jaren
aldaar verhieven on zijn iever, zijne ©del-
moedigheid oil zijn ongekunsteld karakter
verschaften hem do achting* en d® genegen
heid van allen. Geen wonder dat zijn© benoe
ming* luidruchtig wordt toegejuicht. Lever,
do priesters van het Werk dor Vlamingen lo
Parijs
Wanhopige daad. Zekere vrouw I,e-
lièvre, ond 25 jaar, woonachtig to Kalea, is
met hare drie kinderen in eenen vijver ge
sprongen. Alle vier zijn verdronken.
2F5.VX© i EB. 22LC1
Ds kroonprins De St-Potersburgsche
correspondent van de Vossische Zeitung*
seint
fJöi
Zooals men weet wordt door het Fransch
gouafugouvernemjsht alles uitgedacht wat
mogelijk is, om' geestelijken, priesters en
kloosterlingen to vervolgen.
Wanneer de vervolgingen niet helpen,
werpt men de geestelijken maar eenvoudig
over do gronzon.
't Is do beste en zekerste manier voor de
geuzen, om de fortuin dozer verworpelingen
aan te slaan.
Deze week had nu to Parijs door de
Acadc/tiie I'rangaise do uitreiking plaats
van do prijzen dor deugd.
Deze prijzen voortskomendo van giften door
bijzondoren of soms wel door den staat ge
daan worden door de Academie Lrangaise
waartoe de geleerdste en meest in aanzien-
staande personen behooren, toegekend, aan
degenen dio zich meest door zelfopoffering
ou naastenliefde onderscheiden.
Onder degenen dio met oen prijs der deugd
begiftigd werden, zijn er drie geestelijken
en eeno SOjarige pastoorsmeid. Do eerste
beloonde, is do E. II. Richard. Ziehier in
welke bewoorden M. Ribot de daad welk©
hom den prijs verwierf verhaalt
<■- Gij hebt misschien de geschiedenis go
lezen van dien priester, loeraar aan liet
Larnartinegesticht te Bellej, die op 29 Sep
tember van verloden jaar per autobus toru;
keerde van don Plantentuin, waar bij do
plantenkunde bestudeerd had. Het zware
voortuig, slecht bestuurd, wemt do borst
wering van eone brug omvor on valt in do
Seine. 20 personen medeslepend®. Priestor
Richard golulit er in, zicli uit don autobn*
te workon on verschijnt weldra aan da opper
vlakte dos waters.
Eon enkel ooganblilc ia hem voldoend®
hij west dat er nog vele personen in dsn
autobus als in een gevang liiteu en oen «n-
verbiddolijken dood wachten. Hij duik®lt en
komt woldra weer boven mot eou persoon
dio hij uit den autobus 1 aal 1«.
Vijf maal nog herdo«t hij d« reis naar 't
diepst© dor S«me en telken raai® komt hij
weer boron mot e«n aan don dood ontrukt®.
Neg wil hij terugkeer®», doch zijn® krach
ion zijn uitgeput, hij is op het punt zelf bui
teni ltennis in d® diepte to zinken, llij he®ft
nauwelijksch neg de kraeht eta aan wal te
kernen. Men omringt hem, men wenccM
hom geluk, doch, hij vraagt zich verwonderd
af, waarom 11 ij doed enkel sijn plicht e*.i
®f»rd©elde, dal «Ikeen in zijn® plaats hetzelfde
*©u gedaan hebban. Ziedaar de ware helden-
d® keld w®«tzclfe niet waarom man
kern moil bewonderen...
Do pastoorsmeid Jeanna Pour «zon, is
llians SO jaar oud. Na har© mon<j®r, e®n©
arm o woduw®, geholpen la hebben, hars
jonger® broertjes en zasjes groot te brengen,
•s rij in i&M aieid' gewordnn van don
paetoer van Saint-G^nis-I'erre-Noir®. Zij
er u»g, in dio paalorij, doch drie pastoors
vol*rd>
haar vijftigjarig verblijven. Niet alleen on
derhoudt zij er do keuken, het buis, den hof,
doch zij ontvangt er do armen en allen, die
in de pastorij een raad, een troost, een© hulp
komen zoeken. Eon der pastoors richtte eens
in zijne pastorij eeno school op, daar het
dorpje to klein was om een schoolgebouw te
bezitten en de kinderen in bet gure jaarga-
tijde te verre moesten gaan om iels onder
wezen te worden. Tien kinderen bieden zich
aan. Jeanno Fourezon wil van geene bol pst er
hooren. Zij troedt hot gedacht van don pas
toor bij, behalve voor hetgeen de twocda
meid betreft. Zij zal 's morgends wat vroeger
opstaan, 's avonds wat later slapen gaanv
hot eten zal misschien wat to wenschon laten,
doch zij wil haar deel brengen in het onder
wijs der kinderen zij leert de meisjes keu
ken en huisonderhoud.
n De moeder van den pastoor valt ziek in
een naburig dorp en daar de zuster van dcu
pastoor gebrekkelijk is, zijn beide vrouwen
dus zonder zorgen. Do meid zegt niets, doch
zekeren morgend gaat zij met het gespan
van eon gebaur, wien zij van het geval op
de hoogte bracht, de moeder en do zuster
van den pastoor halen. De meid zal nu tevens
ook ziekendienster zijn. Zulks hield zij ook
nog gerniman tijd vol, tot de moeder van
den pastoor stierf. Heel hot dorp heoft zich
in do weer gestold om voor deze heldhaftigs
oudcrlingo eone belooning lo vragen....
Do tweede geestelijke dio eeno beleo
ning bekwam, is M. Ilenri Longuenesse, in
klooster broeder Evagre, van do broeders
dor christelijke scholen. Dezo is thans $1
jaar oud. In 1862 werd hij doorzijn® kloos
teroversten naar Egypte gezonden, om ®r de
inboorlingen to onderwijzen. Twaalf jaap
l*ler werd hij gelast in Jeruzalem «eua
school te slichten. Ilot r.®u do eerste Fraa-
«cho school zijn in Palestina.
Mst medewerking van don Franschwi
k®nsul, M. Vatrimonis. kon hij eindelijk in
1573 de eerste school opouan, vrnar Franaefc
zou geloerd worden. Het werk blo®id® en
wehlra gtichtto hij oen kollegi®, dat andere
onderwazen kweekte. Zoo werden er wed-
dra ouk Franscho scholen gealioht te Jaffa,
to Bethleem, to Nazareth. Weldra was hij
in heel Westelijk Azië gekend. Zelf* «ve*
ze® hoorde men'van hem en hij moest scholoa
•prioiiten te Tripoli, to Rhodes, I© B«yr®u»Jj.
Uet getal leerlingen, dat doorbreede»
Evagre 's scholen ging beloopt lot meer da«
40.000. Hel Fransch Verbond verkondde eo-
lang» nog, dat het aan hem t® danken wm,
dat d® Fransch® taal ginds do voorkeur
de ander® lor®nd® talen. D® Acidemia
ciise, kwijt eiechts een deel dor Fran-
eche sciiuld, door deze belooning...
»JDe dorda geestelijke is do E. H. Heiti-
cli, dis in Japan en Oostelijk Azi® ocdc
Fransch® scholen su'chtt®. Is zijn werk zoo
uitgebreid niet, als dat van broeder Evarge,
b«t is ®nbetwl«'.baar dat het goed® en veie
vruohte» heeft voortgebracht...
Wij denkon niet, dat hot aoodig ie, tkuir
er iiarou eersten rneostsr op, tijdens! neg i«ts aan to© to veegen....
W. "VI
iu i'ssiiJ
81
Do ziekte van den Russischon kroonprins
bestaat naar ik uit volstrekt© betrouwba
re bron verneem in heupgewrichlstuber-
culoso en slui' alle hoop op eeue zekere ge-
nezing uit. Tn ieder geval zal do kroonprins
all® lichamelijke en geestelijke inspanningen
moeten vermijden, waardoor zijn ontwikko-
m:-. i W9r,jon Uel®inmerd De kw®stie van
rskcie
1 - --O--"tl vboiioivV hooft
neid geene uitnoodiging mot reglement zou- nog niot plaats govenden. Verder fine)ut dezo
Do jury's zullen gekozen worden ui
voornaamste burgerlijke en militairo
zetters var. België. Holland en Duilscki
D® ma
D® maatschappijen meetan vóór 1 Januari da troonopvolging word daarom te Tsars
191o ingeschrovsn zgn. Zijdio hij verga telSelo ernstig besproken. Uon« beslissing J
dan ontvangen liebbo
vraag doan aan M. F.
correspondent, dat ®r gisteren ee:> ceusult
van dokters heeft plaats gehad, dt© der. toe
stand nog steeds ernstig vonden.
M«n seint aan do «Mir.» dat de Turken
fan AndrSnopel donderdag laatst nog eenen
uitval hebben g««waagd om terug bet fort van
Kartaltcpe in hun bezit te krijgen. Zij wcr-
werden terug gedreven en lieten 350 lijken
op het slagveld.
Laffe handelwijze van Turksohff efficiers.
Nieuwstijdingen uit Monastir berichten
dat d© ofliciera der Turken voor een groot
d©ol dc voiar.lwoordelijkheid dragen van
hennen sphandelijken aftocht. Zoo gauw de
offciers bemerkten dat hunne troepen aan
'i deinzen gingen, gavou zij eelf eerst hot teo-
ken van de Vlucht, mei aan 't loopon to val
len.
Drij dagen voor de inneming van Monastir
was Rizza Paoha ïéwds op de vlucht gegaan,
weldra gevolge» dcor Kar«-Said Pacha. Wal
Pethi-Pachs aangaat, mon beweert dat hij
zich zelimoordde. Een enkele novolhobber,
Djavid Pacha is oj> zijn post gebleven e»
heeft feevol gevoerd CTer de vluchtende Tur
ken om langs ongebruikhare wegen naar
Parister te willen ontsnappen.
Hot algemeen gevoelen is dat Djavid Pa
cha dat doei met kan bereiken.
De Serviërs doen den algemeenen
kuisch in Macedonië.
Na den slag van Monastir vluchtten de
Turken in do richting van Fiorina. Zij wer
den door de Sorviérs ingehaald. Na con kort
gevecht werden zy uiteen gedroven, zij lieten
kanons en wapens in de hands» hunner aan
vallers. De Serviërs kwamen zoo to Fiorina
«an welke stad zij innamen. Weinige uren
nadien kuarnen daar ook d® Grieken aan,
aan.wie de stad werd afgestaan. De Serviërs
zij 'i bui ton do stad gekampeerd. De Serviërs
hebben vliegende kolommen ingericht, .Jie
heel het land in alle richtingen doorkruisen
om do vluchtende Turken op do hielen te zit
ten. Nadat zij meester zijn van Monastir,
Fiorina, Resna, Biba en Alcxio willen zij
met dat or nog Turken in Macedonië verbid-
ven.
Dq onderhandelingen voor den
wapsnstilstar.d hornemsnj
Na do ontvangst van hot antwoord van
Turkyë, dal do voorwaarden der Bulgaren
al* onaanneembaar aanschouwt, werden M.
Danef, generaal SavolT cn generaal Pitchetf
trelaal lo onderhandelen met de Turken zq
zullen onverwijld naar .Tchalaldja vertrek
ken waar zij zullen samenkoraon met do
afgevaardigden der Turken.
Men is algemeen van gevoelen dat er nog
middel is tot con® verstandhouding to gora-
ken. Do voorwaarden van Buigariö waren
geen® afdoende ciscben, waaraan niols to
veranderen of to wijzigen was.