Tfm
■7i
t y;i
Wo«
11
i"318 os Baltenen
23 AGBI
eI86ü8 vösrreüiilen
begoede tmllm
'T EEN EN ANDER
RUITEN LAMP
AcSitQsnds Jaargang n' SOI
Doaderdag 2 2 Oecembi
.- A F '7
"■~ir y Ec -5
BestuurderJ, Van Nufiel-De Gcndt.
M
l
dJ
Bö liozisliGid fier soldaten
Een vastiieraden volksvertegen
woordiger. De afschaffing van
het vergunningsrecht. Eet mili
tair wetsvoorstel.
p-rp-.y-r-r—»^,3r-—^5^-*
NUMMER
HEMEN
HET
tJflü
ABONNEMENTEN;
Zes monnden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving. in alle postbureeien van bet land.
1° UITGAAF, 4 tl. 's avcii-is tif *b 2° liiïSAAF, 7 a. 's ayofnia tv>
Potir toute la publicité commercial© ct iinancière du journal,
sadrosser erclusivonttent ii l'Agence RéclameGodts, 2, Placode
la Bourse, Sruxellcs.
TE BRUSSEL
61» EC-0T3, EeasrsjjjasSs, 2
Telefoon A 3203
BUREEl^N
TE AALST
E5:erlcst£*aa,t,
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. armk. (1 tot 4 tl. rcg.) fr. 0.60
3® blad*. (Ut: regel) fr. 1,00
4* bi ark. (de regel) fr. 0.30
Financ. aankcn.(per regol)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws perregof)fr. 2,00
Iteclit. herstel I. (per regel) ïr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2.0l)
Co iv.ereialo en fmancicele aankondigingen zich uitsluitelyk to
■wouden Ageuce Kéobime Godts, 2, Bcursplaats, Brussel.
/P^iJ
K®
Wij hebben in eon onzer nummers
do. gedachten medegedeeld van M.
Woeste -aangnando de oorzaken van
de schitterende overwinning der ka
tholieke partijen den £n Juni.
Do veldmaarschalk der katholieke
troepen Lad zijne beoordeeling over
den groolen veldslag neergeschreven
in La Revue Générale van 4n Oktober
1912. Ilij schreef de nederlaag der
oppositiepartijen toe aan [twee oorza
ken 't Kartel met do socialisten en
de aanvallen der -linkerzijdo tegen den
godsdienst.
M. Hymans, oppergeneraal der
liberalo troepen heeft ook een inkwest
gedaan. Dat het hem meer tijd ge
vraagd heeft zij lie besluiten te trek
ken over liet einde van eonen strijd,
dien hij in persoon had aangevoerd,
zulks mag ons niet verwonderen.
Het ware meer dan moeilijk gron
dige studio te maken van een feit,
wanneer dat feit zelve het hart ver
vuld heeft met wanhoop en ontgoo
cheling.
M. Ilymnns meent ook dat do li
beralen eene groote dubbele fout be
gingen met samen te gaan mc-t de
socialisten en met een overgroot aan
tal Belgen to/kwetsen in hunne gods
dienstige overtuiging. Ilij vindt dus
wat M. Wocsto sedert twee maanden
had beslaligd, noch meêr noch min
En bevers hém zaten de logebroc-
ders Goblet d'Alvielia, Sam Wiener,
Louis Iluvsmans, Eouvart en René
Huguet. Voegen wij er nog hij dat de
studio van M. Ilymans herhaalde ma
len onderbroken werd door de alge-
mcene toejuichingen van den Libera
len Bond van het arrondissement
Brussel.
Ten slotte dient nog gezegd dat
geen onkel aanwezige het verslag van
Ivl. Hymans wist aan te vallen,
't Is een meesterlijk opgemaakte «mca
culpa f> waarin hij ronduit heel zijne
taktiek wederleg*. En wanneer al zijne
logehroeders hem toejuichten, dan
■was het of zij allen te gelijk even oot
moedig en berouwhebbend op hunne
borst klopten en zeggen wiiden
Helaas Byk Hymans, gij hebt niet
alleen gemisi wij allen misten en
zondigden lijk gij
De liberale partij beeft niet voor
doel^lon godsdienst uit te roeien of
liet godsdienstig ideaal te doen ver-
dwijnen verklaart plechtig
Hymans.
Was het maar waar Wij zouden
B*** Hymans kunnen gelooven kon
men ons een enkel nummer toonen
vjn een liberaal dagblad, waar gods
dienst en ministers van den godsdienst
niet prijs worden gegeven aan spotter
nij en luster.
Do liberalen" kunnen of mogen van
hunne antigodsdienstige gevoelens
geenen afstand doen zonder het zelf
bestaan hunner partij te veroordeelen.
Dat weet Hymans heel goed en
wanneer hij nu zijn mca culpa
maakt is zijne droefheid zooveel to
grooter dat hij zich gedwongen ziet,
immer dezefde taktiek te bezigen en
altijd nieuwe nederlagen op te loo-
pen.
De Peuple trekt reeds te velde tegen
het militair wetsvoorstel en noemt het
eene wet «vol voorrechten aan de be-
goedc familiën.»
Pardon, confrater, antwoordt daar
op do Eloile Beige die nieuwe wet
verleent veel voorrechten aan de wei
nig begoede.familiüiï, mits deze zullen
zijn van dienst.
De Ehroniquc valt daarop uit en
zegt dat het wetsvoorstel oninneem-
baar is, zoo-die bepaling er in voor-
vrijkomt.
Ons gevoelen Het schijnt ons zeer
billijk dat men, om de verdediging
van het vaderland, zich eersten vooral
wer.do tot die iamiliëii die noch geen
soldaat noch vrijwilliger leverden. IJet
schijnt ons even billijk en rechtvaar
dig dat men in de maat van liet moge-
ijk;'de zonen der arme huishoudens
aan den arbeid late, om door hunnen
arbeid in het onderhoud hunner familie
te voorzien.
Iedereen heeft plichten te vervullen
jegens het Vaderland zulks staat
vast. Maar iedereen heeft ook plichten
jegens de familie en plichten kunnen
nooit tegenstrijdig zijn met elkaar.
Wij hadden verhoopt wat meer lief
de e:i broederlijkheid voor de minde
ren bij Chronique aan le treffen,vooral
sedert bet geval van de groote altruis-
ten, WilnfluT en Cie.
Aangaande de vermindering van
den diensttijd, een officier, zoon van
oenen oud- soldaat, militair tot in de
ziel en niet dróomende dan van solda
ten, zegde ons dat er noodzakelijk
groote hervormingen van noode waren
in de.uren diensttijd van den soldaat
in do kazerno. Ilot is ongehoord
dat men do soldaten 'sinorgends
verplicht naar de schietbaan te gaan
om daar een dozijn 'of twee patronen
ofte vuren, en dat men ze heel bet
overige van don dag ledig laat loo-
pen. Zulks doet ons leger gelijken
«aanbot leger van Annibate Capua.
En elkeen weet wat er van dat leger
geworden is.
Nochtans moet er bijgevoegd wor-
den dat het soms noodig is eenen
boelen achternoen verlof aan de
de manschappen te veileenen. Wnn-
neer zij hij voorbeeld 20 a 30 küo-
meters op slechte steenwegen hob-
hen afgelegd, met eene vracht van
40 kilos op den rug, dan ware hel
onmcnscheüjk en onredelijk van hen
des namiddags dezelfde krachtm-
inspanning te eisclion.Maar dan nog
kan men hun eene bezigheid opleg-
gen die. hen toelate do afgesloofde
lieiiaamsdeelen teil volle te laten uit-
rusten, zonder daarom de soldaten
tdt eene volstrekte luiaardij le
veroordeelen.»
EBo vergelding e3es* niiSicks-
Hel wetsontwerp door den lieer
de Broqueviile i.i dn Kanier lioorgolegd, bo-
Ireft onkel do milrcielichlingen. Er wordt
verzekerd dat eeno bijzoiul^ro wet zal voor-
gestold worden oin de vergelding aan de
milieianen lo ragelon. Dexo zou verminderd
worden op 15 franken per maand, en nog
onkel verleend worden aan de behoeftige
families.
SlsGSsfie mfiinfi nra Gsrafoop.
Er moet to Brussel oen wel ingerichte bonde
valschmuntcrs aan bet werk zijn, want de
klachten over kwade penningen op markten
en in winkels in omloop gebracht, slroornen
bij do pclilio toe.
In den nacht van Zondag op Maandag is
do bende alweer aan het werk goweest, om
ditmaal slechte 5 frankslukken met d"
beeltenis van Leopold II aan den man te
brengen in talrijke herbergen en koffiehui
zen.
Een zoer groot aantal slechte stukken zijn
aan den man gebracht en de politie heeft de
sleilige overtuiging dat zo bier tegenover
rnuntsohroodersstaat, die verstand van wer
ken hebben.
Goed uit de oogen zien bij hot wisselen
van geld, is dus de boodschap.
Ter1 BiacjeeiacMcfus tjn*aaf
Bon comileit is tot stand
gekomen te Gent om door eeno openbare en
duurzame getuigenis huldo to Lrwigen aan
Graaf Vcrspeyen, diö gedurende ruim eene
halvo eeuw op de katholieke beweging in
Belgio eonen ongemsenen invloed beeft uit
geoefend door zijn woord en zijne pen,
©5ïï3 3:2 tefi e-iaara fis gelealka
ÜC5E3» Onlangs moesten cenigo candida
te;) lo Keuhm eon exaam doen. Om or in lo
gelukken, hadden zij hunno proeven door oen
advocaat van Sarebruck, dóen opmaken.
Hot gerecht kwam dit le welen, deed bij
den advocaat eeno huiszoeking en ontdekte
do lijst der candidates, waarvoor hij gewerkt
had.
Allon werden uit den dienst van don Staal
ontslagen, waarin z'.j aangenomen waren,
dank aan hun j.uilc geleverd werk.
Ho advocaat werd zijn ambt on'zegd, en
een advocaat van Keulen die bet adres van
den beschermer dor candida'on gegeven had,
is tol 1500 mark hoela veroordeeld.
ïC-r- w tl, .*3.1-xsrii J Is:
Verwurgd. Eon twist ontstond Maan
dag tusschen zekeron Doslandes, to Caen en
rij i.o moeder. Do in ceder riep om hulp en
zekere Faucbon, oen gebaar kwam tooge-
suold. Deslandos greep Faucbon l)ij do koel
on verwurgde hpm. Do dader is aangehouden.
Kind verbrand. To Petit Be I bony is
eeno barak in houl do prooi dor vlammen
geworden. Twee kir leron van 6 en 4 jaren
oud, zijn door do g'buren kannen gored
worden. Een derde h; t jongste is in do vlam
men omgekomen.
Da brand moot toegeschreven worden aan
do onvoorzichtigheid Van eon dor kinderen.
Da staking van 16 December. Do bo-
sluurraad" dor mijnwerkers, van bel Nauw
van Kales licoffc boslist don 16 December,
goduronde 24 uron hot werk to stakon.
Do katoonbeworkora van Iloubaais hebben
bcsloion lict work ri:V. te sla kou, doch des
avonds ene groolBe:* prolcslbetoogiug ia te
richten legen den oorlog.
Kog mobilisafio. Ter oorzalce eener
dwaling in do tclegraafberiehten worden d
bosciiikbarc mannen van Crurae, kleino stad
van het arrondissement Bray, opgeroepen.
Bene uur na don oproep waren zo slagvoerdig.
Onnoodig to zeggen dat dio verkeerde tijding
eeno gruole opschudding in do streek lieol'L
verwekt.
Da Mauritania. Do laatste berichten ons
Woensdag toegekomen, meiden dat dMau-
?-ilcr.iiu in zoe gezien is op 500 mijlen afstand
van Quconstown. Alles scheen in regclmati-
gen toestand.
Luchtschepsn. Volgens eon Engolsch
blad het i: de admir aliteit een luchtschip bo-
'--hl Lij de fabrikanten van de Purseval-
luclitschepon to Berlijn. Het zou oon schip
worden van 350,000 kubieke Engelsclro voel
i houd, 00 m. lengte on twee motorou van
e!!i Ü00 P. K. voeren. Het zou twintig man
en brandstof voor tonminsto 24 uren, mits
gaders andore benoodigdlieden kunnen mee
voeren, en ongeveer 25,000 p. st. kosten.
Het Duiische leger lieoft drie Parsovals, dio
bijna SO K. M. vaart kunnen hebben.
Volgens Pall Mall Gazette heeft tie
admiraliteit ook een luchtschip in Frankrijk
besteld bij Aslra-Torrès.
Naar het beet, heeft de Zeppelin-maat
schappij een bestelling van do Engelsche ro-
gooring geweigerd.
Aijemeane dienstplicht. In Engeland
als ift Beigie, stelt men sedert ©enigen tijd
belang in de legerhervorming. Lord Roberts
en met hem veie bladen, voeren een vinnigou
strijd tot invoering van den aigomesuen
dienstplicht.
Ziehior echter de verklaring van kolonel
Seely, lid der rogeeriiig, bij de prijsuitdee-
ling dor Londen Schollisch 's Konings
regeoring is voornemens den dienstplicht in
to voeren tot vorming der gevechtseenheden.
Daar kan op dit oogeiiblik geono spraak van
wezen
Ongetwijfeld rekent de regeoring, om het
mogelijk tekort bij het territoriaal leger aan
te vullen, op de nationale reserve die, vol
gens kolonel Scely, meer dan 170,000 man
telt.
Perzie
E9n Belg verboord. Uit Theheran
wordt gemeld dal u Koerden nabij Lohinjan
ten Zuid-Oosten van het meer Ourmia,negen
personen vermoord iiebben M. Duinez, lielg
inspecteur dor douanen,vier Persischo doua-
neubedienden on oen geleide van vier ruiters.
GliillI
Nieuwe spoorweg over Andes.Uit San
tiago do Chili De ingenieurs van den Staat
hebben liet ontwerp voltrokken van een nieu
wen spoorweg over de Andes, welke do re
geering wil aanleggen in de engte van Maipo
ei. dio Santiago rechtstreeks zal verbindon
met Buenos-Ayr es, eeno reis van 20 uren.
3E3 5.
Ontploffing in een cinema. Eeno mo-
toronlplo/llng hooft brand veroorzaakt in
eeno kcibion van don projector in eon cinema
to Fiio de Janeiro.Drio personen zijn gedood.
Er zijn verscheidene gekwotston.
33iL<eipTB.Io2.±eZi:
Ontploffing aan boord van een schip.
Men meldt uit Buonos-Airos dat de ketel van
don stoomboot Ilalie ontploft i3. Zes stokers
zijn erg gekwetst.
S3 Tsa.iI-C st cl3 3. ct ei
Moord en zelfmoord. Do geleider der
postwagens van Wurqberrr,werd beticht van
ontvreemdingen en moest eerstdaags voor
het gerecht verschijnen. In eene vlaag van
wanhoop en woodo heeft hij bij middel van
eenen revolver zijne vrouw en zijne drie
kinderen doodgeschoten. Daarna vuurde hij
zijn revolver op zich zolven af en stortte
dood ten gronde.
Zes meisjes verdronken. To Aschaf-
fenburg op do Mein, speoldon Zondag avond
zövcn meisjes van 8 lot 12 jaar oud op het ijs
van de rivier. Eensklaps brak bet ijs en do
hinderen vielen in hot water. Zes er van ver
dronken cn het zevende werd door baar
broerko gered.
Hoogo bezoeker. Dom Manuel, de
vroegere koning van Portugal, is gisteren
to Berlijn, waar hij tijdelijk vertoeft, bij don
keizer en do keizerin infe.lgasl geweest.
Auto-ongeluk. Gisteren nacht is er te
Riemkc, bij Boclmm in do duisternis een
automobiel legen do afsluiting van den spoor
weg gereden on dan op don laatsten wagon
van een ledigen trein gebotst. Do chauffeur
was op don slag dood cn do vijf andero per
sonen, dio in den aulo zatón, werden erg
gekwetst."
Geheimzinnig geval.Eergisteren avond
werd do 14jariga scholier Goralski in don
stal zijner ouders te Haitedde,\Yeslfa!en,op
gehangen govonden. Naar do omstandighe
den-der daad lo cordcelcn, kan geen zelf
moord gepleegd zijn. Do knaap is vroolijk
uil de school thuis gekomen en hoeft kort
daarna bet ouderlijk huis veria ton, om met
zijne kameraden le gaan spelen. Bekenden
beweren hom 's avonds te hebben gezion in
gezelschap van eenen vreemden man met
grijzen baard. Naar allen schijn is bier eene
misdaad gepleegd,. Een gerechtorijk onder
zoek 13 geopend.
Moedermoord. Eon 19 jarige jon
geling, Adam Benzinger, van Fendelheim,
heeft zijne 42 jarige moeder in haar bed mot
revolverschoten en messteken vermoord. De
vrouw leefde gescheiden van haren man.
Spa,iij o
Cavalerla Rus'icana. Een hevig ge
vocht brak los tijdens een bal dat gebonden
werd ter gelegenheid der dorpskermis, le
Sigrar, nabij La Corogue,
Daar oen jongeling zijne verloofde zag
dansen mot een anderen inwoner van liet
"dorp ontvlamde hij in woede. Hij trok zijn
dolk, liep op zijn vijand en op do omstaande
vrouwen aan en kerfde in allo richtingen.
Drio vrouwen werden zwaar gekwetst do
jongen dio het drama uitgelokt had werd
doodelijk gewond door oon stook in volle
borst.
Daarna koorde de ellendoling zijn wapen
legen zijne verloofde dio hij mot oen.steek
dood neervelde.
Zoo groot was de onstoltenis der aanwezi
gen dat zij er niot aan dachten don misdadi
ger aan lo houden en hem lieten vluchten.
Verspiedingsproces. Twee studenten
uit Cambridge trokken op een ezelwagen
door Europa. To Grado bij Trieste hebben
zij, verdacht van verspieding, acht dagen
gevangen gezeten. Zij zeilen nu do reis voort
naar Montenegro en willen door Turkyë
naar Perzië.
T-jULTace-rrp
De Belgischs gezant.Hot hofbulletijn
meldt dat do groothertogin Zondag in liet
paleis van Luxemburg in plechtig gehoor
heeft ontvangen don gezant van België,
graaf Van don Steen de Jeliay en do gezant
van Italië, graaf Delaforre della Vigna, dio
hunne gclot/abrioven overhandigden. Later
ontving de groothertogin Mev.van den Steen
do Jeliay. 's Avonds bad er op bot kasteel
Berg een galadiner plaats, 't welk de graaf
en de gravin da Jeliay niet bijwoonden, we
gens den rouw van het Bolgisch bof.
ZJeixemarlceix
Een gedenkteeken, To Kopenhagen is
een monument opgericht voor do Doer.sche
poolreizigers Mylius Erichsen, Ilog Hagen
en Brönlund, die naar men weet bij
oen expodilie ter Noord-Oostkust van Groen
land zijn om het leven gekomen.
Het gedenkteeken is een relief, door den
beeldhouwer Kal Nielsen uitgebeiteld in 6en
blok rood graniet. Het geeft do gestalten
vau de drie reizigers bij eeue slede gezien.
Ook do treffende tekst van liet korlo briefje,
dat op het lijk van den Eskimo Erönhund
was aangetroffen, waarin dezo den dood van
Erichsen en Hagen vermolddo cn zijn eigen
naderend einde aankondigde, slaat in hot
graniet gegrift.
Het moet een hooi schoon godoiïkten zijn.
(Staten
Onderzoek. Het parket hoeft eon onder
zoek geopend, aangaande zekere fabrikan
ten dio fruiten on groensels in doozen op
leggen.
Gelijk oerlijds lo gewetenslooze nijveraars
van Chicago, gekapt on verdacht vlcesch
schadelijk voordo gezondheid, in den handel
brachten zóó ook blijkt het dat zekero han
delaars van Washington iels in doozen be
reiden dat verre is van aan de vereischton dor
reinheid on voedzaamheid to beantwoorden.
Men verzekert dat de bereiding der fruiten en
groenten Welke in doozen moe ton bewaard
wordon iels allerwalgolijkst is. Niot alleen-
li. k gebeurt dit in verpestende werkhuizen
doch do arbeider? zelf zijn onderhevig aan
walgelijke ziekten, die lion gauw van do sa
men loving zouden moeten afzonderen en-Jien
nooit zouden mogen toeiateu eotwaren aan te
raken.
Hot schijnt ook dat die arbeiders aldaar
gebruikt velo uren achteenvolgens voor een
hongerloon moeten zwoegen. Het onderzoek
■zal licht in do zaak brengen.
Eene rcuzenbruiloft. Uit Nebraska
wordt een en ander meegedeeld omtrent een
bruiloft in massa. 2000 indianen zullen op
éón dag volgens do christelijke gebruiken in
den echt treden.
Op do laatste vergadering der Winnebago-
Indfunen is namelijk besloten met do oude
gewoonten le breken cn op gewone Arneri
kaanscho manier te huwen. Dit besluit is van
terugwerkende kracht en do heele stam zal
nu op moderne manier trouwen.
'<cé i
Atstand van grondgebied aan de Rumeniërs
M. Bootchef. minister van Buf.orie te St.
Petersburg, heeft in eeno intcrvieuw ver
klaard dat het onmogelijk was voor Bulgario
eenen voet gronds af te slaan aan Rumenie.
Zulks zou gedurig aanleiding geven tot
twisten en geschillen.
MDaneff to Bucharest
Men beweert dat M. Danef, kabinetsover-
sto van Bulgarie enkel naar Ilumenie is over
gekomen om zich op do hoogte te stellen
van de eischcn van Rumenio.^Bulgario ver
langt allo zakon met Ruinenio to vereffenen,
maar enkel na het sluiten van den vrede met
Turkije. Rumenio integendeel, verlangt alles
tijdens do vredesonderhandelingen voor goed
te zien schiklien.
Do ontslagen van don minister en van den
slafoverste in Oostenrijk
Eon Duilscli dagblad zegt desaangoande
dat dio ontslagen wol eon bewijs zijn, dat do
toestand merkelijk is vorbelord. Een ander
wel ingericht dagblad antwoordt er op dat
die ontslagen integendeel oen ontegenspre
kelijk bowijs opleveren dat men hoogst go-
wiehügo gebeurtenissen to gomoot ziel en dat
men juist daarom do bekwaamste man non
aan 't hoofd van hot logor beeft willen
plaatsen.
Do verdediging van Andrinope!
Volgens eeno mededeeling van don Turk-
schen minister van Oorlog zijn er sedert bet
beleg van Andrinopol enkel 24 officiers ge
dood en 2 verdwenen.
Een regiment deserteert
Volgens de Polilika is bet 102® regi
ment voetvolk van Oostenrijk, uit Tcheoken
samengesteld op Russisch grondgebiod ged®
serteerd.
(Van onzen bijzonderon briefwisselaar).
Brussel, 11 December.
De kranise handelwijze van M. Moyersoen
die voor ivr t Kïnt sprong en don socialist
M. Troclet, belötlo tot gewelddaden over le
gaan, Wordt algemeen en met veel lof bo-
sproken. Zelfs de oppositiepartijen bewon
deren dat gedrag, zooveel te moer dat liet de
eerste maal niet is, dat M. Moyersoen zoo te
werk gaat-
Ik herinner mij nog, boe tijdons do wooli-
ge zittingen die het einde van den laatsten
gewonen zittijd hebben gekenmerkt, dozolfdo
volksvertegen woordigersamen met don graaf
de Limburg-Slirum eene verschansing maak
ten rond de ministers, waarop do razendft
socialisten aanrukten.
