Oorlog in de Balkanen
i
wiiaöwstifè kant
san liet vraagstuk
BUITENLAND
O
JL3 Gr 33 31_i Jppt-
Bs inkonirechten oji de haver.
Handelspositie, Gelukkige maa.
Militair wetsvoorstel en socia
listen, Gedacht van S3, Eymans,
Achttiende jaargang n' 232
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 13 ESeoerestser 1912*
-ó.
ABONNEMENTEN:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postburceien van het land.
1" UITGAAF, 4 u. 's avends tls- m 2' ÜITBAAF, 7 c, 's avonds «S
Pour toute la publieité commerciale ct financière du journal,
s'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, 3ruxelles.
BUREELEN
TE BRUSSEL I TE ftALST
GODTS, iieüj-sp'aata, 2 I 9, Keriietraat,
Telefoon A 3299 I Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-De Qendt.
AANKONDIGINGEN:
KI. aaak. (1 tot tl. rog.) Ir. 0,60
3* bladz. (de regel) fr. 1,00
4B bladz. (de-regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Commerciale en financieel© aankondigingen zich nitsluitelijk te
wenden Agonce Réclame Godts, 2, Boursplaats, Brussel.
Sport (per regol) fr. I.ÖT
Gemengd nieuws perrogcl) fr. 2,00
Recht, herstel!, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. é,0Q
Servië en Bulgarië zijn een klin
kend bewijs, zoo beweert men, dat
een kleine staat met ceno bevolking
weinig in getal verschillend van de
onze, eene legermacht kan tot stand
brengen dat voor de onalbankeiijkheid
dier landen ornstigo waarborgen op
levert. Bulgarië immers telt een leger
van 3S0.000 man en Servië een ander
van 250.000 man op oorlogsvoet.
België integendeel komt met moeite
tot 150.000 man. België mag zich den
baard niet laten afdoen door tweo lan
den die pas uit eenen ecuwlangen
slaap zijn wakker geschud.
Dergelijke redeneering is niet onge
grond misschien, maar men moot er
nog,om der waarheid willo.eenigo an
dere inlichtingen bijvoegen.
Hot oorlogsbudget van Bulgarië
(380.000 man) kost jaarlijks da som
van 40.000.000 Ir.; het oorlgsbudget
van België (150.000 man) klimt tot
65.000.000 ir.
De oorlogslasten van Servië gedeeld
door het aantal inwoners geven eene
militaire belasting van 9,05 fr. per
hoofd Bulgarië 9,93 fr. Turkye
10,35 ir.; België gaat tot 13,03 fr. if!
En als men van de dringondo nood
zakelijkheid spreekt van ons oorlogs
effectief tot minstens 330.000 man te
doen stijgen, dan schijnt het dat die
vergrooting van het leger ook zal ge
paard gaan met eene evenredige ver
meerdering van de militaire lasten.
Welk zal die vermeerdering van het
oorlogsbudget' zijn Ziedaar eene
vraag, waarop tol hier niemand ant-
woorddo. Zij verdient nochtans gesteld
te worden en onderzocht. En indien
do hureolen van het oorlogsdeparte
ment geroepen zijn er antwoord op te
geven, dat men dan hunne rekeningen
nazie, want die keeren hebben do ge
woonte met lang potlood te schrijven.
Dat men dan tevens ook uitleggo
waarbij het komt dat België tweemaal
meer betalen moet en voor een leger
nog niethalf zoo sterk,danBulgarië
Wanneer een man als M. de Bro-
qiieville de verklaring doet, dat om
's lands onafhankelijkheid hot vol
strekt noodzakelijk is onze legermacht
te vermeederon, wanneer wij volks
vertegenwoordigers als die van Ant
werpen, als M. Colls van Brussel, die
vroeger allo vermeerdering van krijgs
lasten haisstarig weigerden hooren
verklaren dat zij bereid zijn mitsga
ders eenige wijzigingen die vermeer
dering toe te staan, dan moet elk niet
vooringenomen burger toch w el den
ken dat do zaak ten minste zeer erns
tig zijn moet. Het walgt ons te ver
onderstellen, dat andere drijfveeren
dan eenvoudig pliclilvervul en vader
landsliefde hun dergelijke houding
zou opleggen.
Gewetensvol hunnen plicht vervul
len dat en dat alleen komt hier
van pas, en dat zullen zij zonder der,
minster, twijfel.
Nochtans moest do katholieke meer
derheid zich, om bet vervullen van
dien plicht, tot vermeerdering van on
ze militaire macht gedwongen zijn,
dat dan, in Gods naam, geene vijandi
ge bureelmannen van dien toestand
gebruik maken om Belgie te doen
bukken onder eene kolossalen finan-
cieelen last
Ouzo uitgaven zijn niet in evenredig
heid van onze krijgsmachtzulks lijdt
geenen twijfel. De vermeerdering'van
de laatste kan waarschijnlijk verwe
zenlijkt worden zonder de eerste nog
te doen aangroeien. Zoo niet, wat bo-
teekent dan het voorbeeld van Bulga
rië
Onder de kiesdagen ontving zekere
Thomassen to Eysden een slag op liet
hoofd en stierf enkele dagen nadien:
Thomassen was een kriste'iijk man
en van geene liberale grondbeginsels.
Toch vlogen de antiklerikalen er op
als de duivel op Geeraard, om dien
aanslag aan de dweepzucht der ka
tholieken toe te schrijven.
Meer nog Gebruik makende van
eene twijfelachtige getuigenis besehui
digden zij den koster van 't dorp van
deze misdaad 1
Oordeel eens hoe dot in hunne kaar
ten speelde is de koster geen mede
helper hij de goddelijke diensten in de
Kerk? Ongelukkiglijk voor lien, zij
hebben hunne wenschen voor do we
zenlijkheid genomen en dat zal hun
duur te staan komen.
Na een nauwkeurig onderzoek van
't parket, aan wiens hoofd nochtans
oen liberale prokureur, doch-een dooi
en door eerlijk man stond, is do on
schuld van den koster ten vollo geble
ken.
Wee nu de schandelijke blauwe en
roode eerroovers Wij zullen eens
zien of zij voor de rechtbank zoo
vrank en stout zullen vooruitkomen als
in hunne vuige lasterbladen.
Na Helmet, komt Eysden.
De onschuldige en valsch betichte
is vast besloten wat werk te geven aan
do tribunalen om do rechters en do
advokaton een stuiver te laten verdie
nen hij wil bok wat plaats zien
maken in de geldbeugels van zijne las
teraars en er eens ferm op kloppen.
Ze zijn er zoo gevoelig, les ioüs
pingres
Z!ïj is: nesten. In Le
Peuple van 5 December, heeft do roodc
leider VanderVelde oen artikel laten ver
schijnen, waarin hij besluit dat socialism on
vrijdenkerij niet met elkander mogon ver
ward worden om de goloovige werklieden
niet van hot socialism verwijderd to houden.
Maar de socialislischo Journal do Char
leroi antwoordt daarop den 6 December
Do socialistische propaganda moot niet
onkel anti-klorikaal, maar anti-godsdienstig
zijn.
Dio mannon zijn 't akkoord
Bs Esz'oedes* van desa Psms.-
M. Angelo Sarto, broeder van Z. II. Paus
Pius X, hoeft zich Dinsdag naar do Kamer
van volksvertegenwoordigers begeven, waar
hij vroeg om M. de Bagno tomogen sproken.
M. Angelo Sarto, die postmeester is te
Grazie, provincie Manlva, heeft don volks
vertegenwoordiger verzocht ten zijnen voor-
deelo te willen tusschenliomen voor het ver
beteren van zijn lot. M. Sarto, die 70 jaar
oud is, trekt inderdaad maar 2.50 fr. per
dag. Ilij is verplicht de zakken briovon naar
de tramstalie over te brengen.
M. de Bagno heeft don broeder van den
Paus naar liet ministerie van posterijen ver
gezeld, waar hij den minister het verlangen
van don ouaén postmeosler dood kennen. Do
minister lieeft M. Angelo Sarto cc:i opslag
geschonken van 170 frank 's jaars.
Bij ds ksSfcoSzcIke Jonrje
WsiCÜa'Sess. Ondanks hot sterkste aan
dringen, blijft do Heer Pirmoz bij zijno ont
slagname als Voorzitter van bet Nationaal
Verbond der Katholieke Jonge Wachten.
Daarom worden do afgevaardigdon van al
do aangesloten Jonge Wachten die bet be-
sluurkomiteit van het Verbond uitmaken
uitgenoodigd op do vergadering dio zal
plaats hebben in bot lokaal Pat?-ia, Broek-
straat, t3 Brussel, op Zondag 22 December
1912, te 2 1/2 uur, ter verkiezing van een
nieuwen Voorzitter.
In zijno zitting van 22 November 1912,
hoeft het Bureol van het Verhond, vergadord
onder voorzil terschap van M. Ignace Bioswal,
eersten ondervoorzitter, eonparig besloten
als eigen kandidaat voor te stellen M. Valen
tin Brifaut, huidigo schrijver van het
Verbond.
Dit boricht dient tot uitnoodiging voor de
aaangcslotcn Jonge Wachten dio or geen
zouden ontvangen hebbon.
Be ges^QGSïtaksezBngeïtc Er
werd in de Kanier gevraagd wanneer do
bijvoegelijke gemoenlekiezingon zullen plaats
hebben. Do minister van binnenlandsche za
ken heeft daarop geantwoord dat do Kamers
zelf moeten beslissen in welke voorwaarden
cr zal voorzien werden in de nieuwe zetels,
die ten gevolge dor volkscptelling van 31
December 1910 moeion ingesteld worden.
des* USaarst-
sc h a too n ec2 e ftt &s d s d oos°
tSctni SfcadJ* - Naar aanleiding van de
verklaringen van minister 'Poullot, in ant
woord op do vraag liom gestold door do
hoeren volksvertegenwoordigers Hendrickx
en Vandeeperro, hebben do besturen van de
Vcreeniging van Letterkundigen en
«Bond der Vlaamscho -To oneol schrijvers en
toondichters hij den minister om golioor
verzocht, ten einde hem den toestand van
hot Nederlandsch looneol in België bloot te
loggen en hein torens middelen voor le stel
len tot dogelijlco aanmoediging dea Vlaarn-
sclie tooneeileltorkjude.
1
J le
Erg ongeluk. To Arcachon, niet ver
van Bordeaux, wqs een ondernemer en zes
metsers aan liet opbouwen van eene villa. Zij
waren aan het werk aan do twoedo verdie
ping, loon opeens gansch hot gebouw in
stortte.
Twee der werklieden konden in tijcis weg
springen. Do andere worden onder no puinen
begraven. Men heeft do vijf lijkon, vroeselijk
verminkt naar bet doodenhuis overgebracht.
Mgr Augouard bekroond. De Acadé
mie des science# morales et politique»» hoeft
den prijs Audiilred van 15,000 fr. toegekend
an Mgr Augouard,- apostolisch vikaris van
Fran soli Congo. Dat zal alle Franschon pio
zier hebben godaart, want zelfs de Lan-
lorno keurt het,goed als volgt: Wij
zouden de ievorigston willen zijn, zoowol uit
rechtvaardig befell aüa uit olegancie, om dei
bisschop mission naris van Congo geluk to
wenschen, omdat hij, mot den prijs Audilfred
do hoogste hulde heeft ontvangen van do
Académie des sciences morales et politi-
pies.
Tweemaal roedais die v rijs toegewezen en
deporsonon, dio hem ontvingen bewijzen do
waarde ervan. De eerste was Brazza, die
Congo ppendo voor Frankrijk on samen met
Mgr Augouard hem vreedzaam verovorde. De
tweodo was Marchand, die Afrika doorkruiste
van 't Westen naar het Oosten.
Mgr Augouard volgt waardig op zijne
voorgangers, want hij telt nu reeds 34 jaar
dienst in Afrika, na onder de zouaven van
Gharolte te hebben gestreden.
ZDtiitselilasidt
Een record. Voor de Berlijnsche recht
bank verscheen eónige dagen geleden een
beroonsdief, de genaamde Qaasdorf, onder
betichting eenen diefstal to hebben gepleegd
in een confecliehuis. Quasdorf word veroor
deeld tot 1 1/2 jaar gevangen-zitting. Tijdens
het proces bleek dal do beschuldigde, die
thans 57 jaar oud is, 45 jaar in verschillende
gevangenissen hoeft doorgebracht naar aan
leiding van ontelbare veroordeelingen. Hij
werd voor hot eerst aangehouden op achtja
rigen ouderdom.
Torpedobotsing. Lokal Anzeigcr
meldt dat de torpodöbooton S. 64 on U. 7 in
de haven van Kiel in aanvaring zijn geweest.
Van do torpedoboot D. 7 word eene plaat in
gedrukt en de ketel ontplofte. VijE man wer
den getroffen dn or hot kokend water.
Brand in een gasthuis. In do Malhil-
denslift to Metz brak gisteren in den kelder
een brand uit, dio zich door eeno luchtbuis
spoedig meedeelde aan het dak. In korten tijd
stond lieel hot dak var. hot gebouw in brand.
De zieken, ton getale 230, moeston snel naar
ecuo naburige school worden gebracht. Het
hecle dak en eon dual der tweodo verdieping
zijn vernield. Verscheidene soldaten en pom
piers zijn licht gekwetst.
Ongelukken. TeNeustadt werd do fa
milie Grempel, bestaande uit 6 personen,
door lcolongas geslikt gevonden. Drie waren
dood, do andere bewusteloos.
To Slolzzijn gisteren do vier kinderen van
den knecht Thoinert, 6 jaar tot 11 maanden
oud, verbrand terwijl do ouders afwezig
waren. Hot vuur moet ontslaan zijn door het
spelen met stekskens*
In den Rijksdag.Zooals hot te voor
zien was hooft hot voorstel der regeering
aangaande don alleenhandel dor potrcol
schipbreuk goleden. Do heer Mayer doel ma
kende van hot Centrum, bewees zonneklaar
dat zulke wet slechts ten voordoelo van eeni
ge velbotaaldon zoude ingebracht worden en
ten nadeele van do minderen die do petrool
duurder dan nu zouden mooton betalen. Do
sooialistischo leden waren van betzelfde ge
voelen. De regeering, hare onmacht inziende
heeft het ontwerp naar eono kommissie ver
zonden om hot wetsvoorstel geheel en gansch
te herkqeden.
Landverhuizers. Ovorgroot is het getal
der personen, die uit vrees van den oorlog
hun land verlaten. Tot heden telt raen gedu
rende dit jaar 189,907 landverhuizers. Ge-
durondo do maand November laatst zijn
17,621 Duitschers voor den vreemde scheep
gegaan.
Swedten.
De uitreiking der Nobelprijzen. Dins
dagavond heeftin do tegenwoordigheid van
den Koning en dor Koninklijke familie do
uitreiking der Nobelprijzen plaats gehad,
Ziellier do namen der bekroonden Voor do
scheikunst do hooren Grignard, van Nancy
on Salaber van Toulouse
Voor do goneeskuust Carrol van New-
York;
Voor do letterkunde Hauplmenn en voor
de natuurkunde do heer Dalen van Stock
holm.
Allen waren aanwezig uitgenomon de lieer
Dalen, dio ten gevolge van eene ontploffing
gedurende eeno proefneming, in de onmoge
lijkheid verkeerde zijnen prijs af to halen.
Zijn brooder verving hem.
Uit do bandon des koaings ontvingen zij
hunnen prijs, onder hot handgeklap van tal
rijke aanwezigen.
Elke prijs bestond uit 193,000 fr. en gou
den eermetaal con diploma. Daarop vol
de een gastmaal, voorgezeten door den erf
prins. Woensdag avond heeft do Koning ter
eere van de niliroondou ©en groot feestmaal
gegeven.
ïtalië
Da openbare schatkist. Da beer mi
nister van geldwezon heeft een verslag inge
diend over don toestand der schatkist. Go
durendo do laatste 6 maanden hebbon de
ontvangsten schitterend goweest. Ondanks
do aanzienlijke onkosten door don oorlog
veroorzaakt, is een boni van meer dan een
millioeu frank voorhanden. Do minister hoeft
verklaard dat er zonder onvoorzieno ge
beurtenissen, geene nieuwe lasten meer zul
len gestemd worden.
Begraven in eene hooimijt. Eene jonge
vrouw, dio werk ging wegdragen in do om
streken van Napels, te Mandragoro, werd
's avonds in volle veld aangevallen door
kerels die, na haar op do grofste wijzo bob
ben ontcerd, haar hegroevou onder eene
zware hooimijt.
Do echtgenoot van liet slachtoffer, onge
rust wegens het uitblijven zijner vrouw,
verwittigde do gendarmerie. Dank aan
sommige sporen, werd do ongelukkige onder
hot hooi teruggevondon. Zij leefde nog en
kon nopens liaro aanvallers voldoende aan-
wijzigingen geven om hen te doen aanhou
den.
Rfcartefaars der wetenschap. Do be
roemde geleerde, senator Pio Foa, leeraar
n do ontleedkunde en in de pathologie aan
de hoogeschool van Turijn, werd aan den
rechterkant van den hals aangetast dour rlii-
nopliaringilis. M. Pio Foa doed bedoelde
ziekte op tijdens ontleedkundig© proefnemin
gen. Zijn toestand is zeer erg.
De geleerde was reeds ziek geworden door
kranken te verplegen, doch zijn sterk gestel
was de kwaal to boven gekomen.
Eene afschuiving. Drie slachtoffers.
Drio gebroeders van 14, 16 en 18 jaar,
werkten samen op hot veld nabij Palermo,
loon liet begon le regenen. Zij gingen schui
len in eene grot, op eenige meiers van daar.
Doch de rots schoof af door het on weder en
verpletterde bij het vallen, de drie jongens.
Twee hunner worden op den slag gedood.
Du derde was zwear gekwetst, doch ademde
nog toon do verschrikte ouders op do plaats
der ramp kwamen toegesneld.
Vredesonderhandelingen
De afgevaardigden van Sorvio en van de
andere bondstammen vortrekkon met do bes
te inzichten naar de vergadering vanLondon.
Maar zij hebben ook van nu af reeds het
voorgevoel dat hunne inzichten niet gansch
zullen overeenkomen met die der onafhanke
lijke staten en dat zij daarom juist eono heel
mooielijko taak zullen te verrichten hebben,
waarvan de uitslagon misschien niet gansch
zullen ovoreonkomen mot de verlangens der
overwinnaars. De afgezanten voorzien eene
zending van langen duur en mot voel raoeie-
lijkheden gepaard.
Zij zullen eerst en vooral trachten allo
punten onder de bondgenoton te behandelen
opdat or dan, in het optreden van de Balkan-
slaton, niet het minsto verschil opkomo, en
do wil van eonon Staat ook de wil weze van
al do anderen.
Wanneer do afgezanton te Londen aan-
komon, dan zullen zij kennis krijgen van de
bevelen hunner respectiovo landen. Natuur
lijk zullen zij al dio onderrichtingen geheim
moeten bondon. Men weet nochtans van nu
af dat do afgevaardigdon afstand zullen vra
gen van heel dat deel van Turkije in Europa
gelcgon, uitgenomen do hoofdstad Gonslanti-
nopel en een kleinen kring grond rond dio
stad gelegen.
Os eerste vergadering
Volgens den "Evening post» zal da eersto
vergadering dor onderhandelaars plaats heb
ben toekomenden Maandag, om roden dat do
afgezanton van Turkije 3leckts Vrijdag kun«
uen aankomen.
Openbare verklaringen van Sir Grey
De vergadering of conferentie van Londen
zal geen officieel karakter hebben en geen
de minste verbintenis voor do mogendheden
meebrengen. Hot doel van dio vergadering
is nauwe belrekkingon tusschen do verschei
dene afgezanten aan le knoopon of to hand-
havon.
Het eerste voorstel wan* ene internationa
le conferentie kwam van M.Poincarré.Moest
eene dergelijke conferentie het licht zien dan
zou zij heel waarschijnlijk Parijs als zetel
aannemen.
Hassan Riza Pacha.
Men weet dat hij don telegram van Mazini
Pacha, den wapenstilstand aankondigende,
deed afschrijven maar er geen liet. minsto
belang aan hechtte en aanstonds liet bombar
dement dor Moutenegrijniche verschansingen
deed hernemen.
Do minister van Duitschland hoeft eeno
twoedo maal do minister van Buitonlandsche
zaken van Montenegro verzocht aan den
Turkschen bevelhebber, van Scutari tnede-
doeling to geven van liet sluiten van 'den
wapenstilstand.
Montenegro heeft daarop geantwoord dat
zulks voor don oogenblilc onmogelijk is,
aangezien de wijze waarop Hassan Riza
Pacha den Montenegrijnschen parlemontaria
ontving, dio hem don telegram van Mazüo
Pacha doed konnon.
(Van onzen bijzonderon briefwisselaar.)
Brussel 12-12-12.
Sommige leden van do liberale linkerzijde
hebben gisteren eon wetsvoorstel neergelegd
om, lijdelijk ten minste, de afschaffing te be
komen van deiukomrechton op de haver.
Dat inkomrccht werd meer dan eons heftig
aangevallen. De volksvertegenwoordigers
ontvangen schier dagelijks smeekschriften en
klachten van brouwers, huurhouders, vrach-
lers en nij veraars de afschaffing vragend®
van dat recht.
Het voorstel gisteren neergelegd heeft
eono grooto opschudding tewoeg gebracht
onder do volksvertegenwoordigers die deol
.aken van den landbouwgroep, vooral nog
onder die van de provincio Luxemburg, waar
de haver schier de eonigsle opbrengst is van
den landbouw. Hot aannemen van dergolijke
maatregel ware al de landbouwers van da
kalkstrook tot eenen on vermij delij ken onder
gang verooitleelen,
Do commissie golast mot bot onderzoek
van bet wetsvoorstel aangaando de handels-
poli! ie, vorgaderdo Woensdag morgond in
hot Paleis der Nalio, onder voorzitterschap
van M. Ncirinckx. Woonden do zitting bij
MM. du Bus de Warneffe, Gilles de Pelichy
en Wauwermans, leden. Do commissie keur
de grootendoels het wetsvoorstel van hot
Staatsbestuur goed, maar wijzigde de arti
kels die bolrek hebben op do bevoegdheid
dor tribunalen on op de wijze van reebtsge»
dingon in te spannen.
De Kamer, na eono discussie dio lot 8
ure gistoron avond hoeft geduurd, heeft de
afschaffing van liet vergunningsrecht ge
stemd en taksen op do sterke dranken, als
ook op het openen van nieuwe drankhuizen.
Er is in do Kamer een man dio het zich
niet bekloeg zoo zes uren zonder tusschen-
poos te moeten zetelen om «slante pede» dat
wetsvoorstel to stommen en dat is M.Hoyois,
Hot is nu al achttien jaar dat die koene en
werkzame katholieke volksvertegenwoordi
ger van Doornik zwoegt en werkt om de af
schaffing to bekomen. Eindelijk ziot hij zijn
werk met den gewenschten uitslag bekroond.
Zijn zegepraal is zooveel te grooter dat de
minister van financien in het memorie tot
toelichting van het wotsvoorstol al argumen
ten gebruikt, gotrokkon uit bet verslag
van M. Iloyois zelf.
