m w
m e
i Mf-j
iST®
J] lpjrl
ZONDAG TOEKOMENDE
3 GEÏLLUSTREERDE
mm
T EEN B 1 m
0
Uvï" X'X
ii®
a m
2T& MüX CS- DEEI jl_j .ZlX 3d)
Bestuurder
J.
4MÊf I
3
1 -= GEÏLLUSTREERDE ANNQNCEN 1
D!t nummer Iievat 8 Madzljdon en
weröt verfeoeM aan 2 centiemen-
fc b p to n If to P; ito n n
cLvLljvti&ftüiü&iildc&fai
idüig
Dramatische rer5
RUITEN LAN D
AcMÜesida jaargang b' 2S53
2 CENTIEMEN HET NUMMER JSsndsg SS en ESaaadag SO Besember 1913.
U «KR:*:;'
csfesafei
'i p"
»s5MSd
X 3 K-' J
A EONNEMENTEM:
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeïen van het land.
UiTGAAF, 4 's avonds sf> 2° UITGAAF, 7 b. 's avonds «1}
Pour toute la publicité commerciale et financière du journal,
s'adrcsser exclusivement k l'Agenco Réclame Godts, 2, Place de
la Course, 3ruxellcs.
BUREELEN
TE EROSSEL
i GOïjTSj KeiC5'S;5Saaï3| 2
Telefoon A 3299
TE fiftLST
©t KSerlcstraat,
Telefoon 114
Van Nuffel-De Genclt.
AANKONDIGINGEN s
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,G0
3* bladz. (de regel) Ir. 1,00
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (perregel) Ir. 2,00
Sport (por regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
Pecht. herstel!, (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en flnnneicele aankondigingen zich uitsluitelijlc ta
wenden Ageuce Réclame Godls, 2, Bcursplaals, Brussel.
ZAL ONS
ZONDAGNUMMER
BESTAAN UIT
S^tiiLÜiid
WAARONDER
Het Zondagnummer, alleen genomen, kost 5 centiemen,
j Het wekelijksch abonnement, bij ouzo verkoopers genomen, wordt
vastgesteld op 15 centiemen.
j Heft p©sts*E8©s?n©BB3e&2$ ondergaat geene verandering..
7 LEEST alle dagen onze Laatste Berichten.
LEEST alle Zondagen ons gewoon bijvoegsel.
LEEST alle Zondagen ons geïllustreerd bijvoegsel. pj
KIJKT alle Zondagen naar onze
De Kerk lieeft de onwetendheid
steeds en overal krachtig bestreden
do geschiedenis dor beschaving valt
samen met de geschiedenis der instel
lingen door haar gesticht, om konnis
cn wetenschap algemeen te maken.
In hare heiligdommen vonden, ge
durende lange eeuwen, letteren en
wetenschappen een veilig toevluchts
oord, wanneer zij, als slavengoed, tot
zoll's uit de lioven der - koningen wer
den gebannen.
En mag men, God dank nu besta-
ligen dat het onderwijs recht van be
staan lie.cft ontvangen, zelfs buiten
eono kloostercel, dan is liet toch nog
onbetwistbaar dat de kloosterlingen
hunnen eeuwenouden eerbied en voor
liefde voor de wetenschap nog niet
hebben afgelegd. Verre van daar
Pasgeboren geleerden en nieuwe
lingen in de Wetenschap hebben wel
sinds jaren de gewoonte aangenomen
al wat in Kerk en klooster verbleef of
ooit verbleven had voor lomperd en
stomperd te doen doorgaan.
Zulks was ook al een middel lijk
een ander om don eerbied to onder
mijnen welke eerbiedwaardige lieden
hadden verworven.
Maar schimpon en spotten, scheld
woorden on leugens zijn niet voldoen-
om de openbare meoning op een
dwaalspoor te brongen. Op liet oogen-
Llik zelf maken zij wel eenigen indruk
maar deze laat haastgeen dieper spoor
dan liet vluchtig bekijken van de
duizenden beelden eener cinemato
graph iselie vertooning.
En zulks was ook liet geval in zake
onderwijs.
'Oordeel boe verbaasd dio licbtge-
loovigo menigte stond op to kijken,
wanneer zij bemerkte dat diegenen
juist die meest op do kloosterlingen
basten, de eerste waren om aan die
bekrompen geesten hunne kinde
ren toe te vertrouwen.
Hoe verbaasd,wanneer het uitkwam
dat de afschaffing van wedstrijden
lusschen do lagere klassen werd aan
gevraagd door hen zelf,omdat uit dien
kamp bleek dat do dompers het
verre boven de anderen haddon ge
bracht
Hoe verbaasd wanneer het Staats
blad deed inzien, dat, voor liet mid
delbaar onderwijs, hetzelfde verschil
bestond ten voordeele der geestelijk
heid
Hoe verbaasd wanneer iedereen be
merken kon dat de Universiteit der
dompers verre al de andere liooge-
scliolen klopte en dat de lioogeschool
der vrijzinnige liberalen (oh, zoo vrij
achter aan den staart al mankende
aankwam 1
Domper en lomperds, crétins,
éteignoirs dat pakt al niet meer.
't Was van korten duur, lijk al wat
antikatholiek is. Men zal dat nog wel
eens aantreffen, maar dan zal bet er
gens zijn in een of ander weekbladje,
in c-en speciaal brouwsel, bestemd om
dc lioogo wetenschap aan een drij a
vier honderd lezers op te gieten.
Vooruilgewoonlijk gaat die
roode confrater zoo rondborstig niet te
werk, bekent nu volmondig dat hot
onderwijs in de katholieke scholen
even goed wordt gegeven als in de offi-
cieelo
Vooruitman lief, kijk maar
goed uit uwe oogen, wij zouden waar
achtig in uwe huid niet willen steken.
Go neemt daar zonder roepen noch
schreeuwen een dikken kasseisteen om
heel bet gerommel van uwe liberale
kartelbroeders te vergruizen.
Dat zullen zij u niet onbetaald laten!
En go dient hun zulks op, juist op
Kerstdag, onder vorm van een Nieuw-
jaarswensch
Wij doelen nochtans uwe gevoelens
niet teenemaal. Wij zijn integendeel
van meening, dat do keus lusschen
een officieel, onzijdig gesticht en een
vrij katholiek gesticht, licht valt aan
diegenen die de verklaring kennen van
Gustaaf Lebon, een Fransche godloo
chenaar en logiebroeder.
Hetgeen waarlijk belangwekkend
is en eene ware veropenbaring mag
genoemd worden, het zijn de uitsla-
gen welke de Broeders der Christo-
no scholen hebben bekomen in het
u onderwijs van allen graad. Deze uit
te slagen geven bewijs van hunne uit
te nemende methode. Het eerste wat er
te doen staat is hunne methoden te
leeron kennen; wij moeten, alhoewel
verschillend van princiepen kunnen
en durven bekennen dat zij ons ver-
re overtreffen, vooral daar die voor-
treffelijkheid verpletterend is.
Ik beken dat zoo ik Minister van
Onderwijs was, mijne eerste daad
zou zijn, den Overste der Broeders
te benoemen tot bestuurder van hot
lager en middelbaar onderwijs. Ik
zou hem gansche vrijheid laten van
wat de keus der methode en der lee-
raars aangaat alleen de godsdienst
zou moeten daar gelaten worden.»
Dubbele en kostbaro bekentenis
Oa Uesas3ca»ireëescg"BQue3eia&«
Sommigo herbergiers hadden reeds vóór do
afschaffing- van liot vorginningsroebt hun
jaarlijkschen laks voor 1013 heiauld hij den
ontvanger.
Do hoor Minister heeft bevel gegeven aan
zijne rekenplichtigen om op staanden voet
do noodigo maatregelen to nemen om die go-
storte golden aan do herbergiers ten volle
weer to schenken.
Eon goedo nieuwjaar voor de herbergiers
die in dat geval verkeoren.
Eïs C-ïanesz:sr3 es?
China, liet luilekkerland, 't land dor
staarten, doet onder"opzicht van automobi-
lism, snellen vooruitgaan.
De Chineezen waren destijds bang van dio
ronkende machienen. Zo zaten liever op die
kloino wagentjes, door eon knecht of meid
voortgetrokken. t Ging traag, maar zekor.
Maar sedert vier jaron zijn zo slim
mer geworden. Zo willon zich ook spoediger
verplaatsen.
Daarom moesten do autos ingevoord wer
den en reeds in 1903 bereikte de invoer
375,000 fr. in 1900 verhoogde hij tot
570,000 fr.: in 1910 tot 615,000 fr.: in 1911
reeds eon totaal van 975,000 fr. Men denkt
omtrent hot dubbel to bereiken voor 1912.
Altijd maar vooruitgang.
To Brussel is men bezig met een nieuw hos
pjt'aal lo bouwen, dat naar het bestek zes
miljoen moest kosten. Do kamers der ziokon
moesten ieder 2.500fr. kosten, de meubelen
inbegrepen.
Edoch, elke'kamer kost reeds zes duizend
franks, zonder do meubelen. Men is roods
aan 12 miljoen in hot goh eel.
Zes duizend fr. por ziekenkamer, dat kan
nogal schikken mon zot daar een geheel
werkmansbuis voor don grond erin begrepen.
De Brusselsche laslenbelalers zuilen het maar
moeten weten; zo zullen wat kiekens minder
moeien fielten.
E"? SsiS'2: Gc-gec. Hot Staatsblad van
Vrijdag kondigt de driemaandelijksche be
noemingen on bevorderingen in hot Legor af.
Do luitenant-generaal graaf 't Sardaas,
ontlast van hel bestuur der krijgsschool, zal
het bevél voeren over do 3e legerafdeling,
olijk men weel van Luik naar Leuven over
gebracht on welke do luitenant-generaal dc
3ray, die zijn penswen neemt, verlaat. Do
janoraal-majoor Hamioleau zou het alge-
ncon toezicht uitoefonon over do artillorio on
lo gonoraal-majoor Dessin zou hein opvolgen
aan hot hoofd de.r jjjtillorïehrigade van Brus
sel. Do gcnöraal-miïioor Michel, oud-minister
van oorlog, zou het hovel voeren over do 3°
brigado artillerie lo Luik. Do luitenant-gene
raal Cculemans neemt zijn pensioen evenals
do kolonels do Neuter van do lanciors on
Warnant, van bet,9° liniö.
to C2-<33r3.t
Donderdag bad dicht het Paleis van Justcio
bijna een drama plaats.
Do eclitgonooten V..., vanLedoberg, heb.
ben drie kinderen. Het echtpaar komt niet
overeen. Dondordagmorgond waren zij in
hot kabinet van den lieer prokureur des
konings, samengekomen en dezo had getracht
*hon to verzoenen, maar golukte daar niet in.
MadamoV..., zegdo dan dat zij zich ging
zelfmoorden. Zij was zeer opgewonden.
Ilond den middag verliet zij het Paleis van
Justicio on begaf zicii naar do helling tegen
do Ketelbrug. v -
Do hoer kommissaris Van Doessolaere,dio
de opgewondenheid der vrouw bemerkt had,
gdo haar on zag dat zij ging springen.
Juist kon de hoor Van Doesselaero haar bij
tijds grijpen on haar op eigen levensgevaar
redden.
De vrouw word door dokter Duchateau
onderzocht. Dezo besloot lot opsluiting.
De vrouw had, inderdaad verklaard, dal
zij zich zou zelfmoorden en hare drie kin-
deron in den duod medeslepen.
scs.e3ritx,33.c3.
Moordaanslagen. To Itotcrdam heeft
de hoofdmachii.ist dor vuilverbranding, Van
der V. een moordaanslag gepleegd op do
vrouw van den walbaas V. do W. en zich
daarna gezolfmoord. Do vrouw is erg doch
naar liet schijnt niot levensgevaarlijk ge
wond.
To Zwolle, heeft zekere Koelman de
20 jarigo dochter van do familie Bonhuys
willen doodschieten. Do jongo liedon waron
mot elkander tcrloofd gcweo3t, maar hot
meisjohad hot afgemaakt. Koolman was nu
soldaat geworden bij liet Oost-Indisch leger,
en lokte het meisje mee, onder voorwendsel
vóór zijn vertrok in vriendschap mot liaar to
willon scheidon.
Op een eenzamen weg verklaarde hij mot
haar lo willon sterven. IIij lostoeen schot on
trof haar. Hot meisje riep om hulp. Koolman
gaf zich later gevangen. Do wonde van liet
slachtoffer is niot levensgevaarlijk.
FTanisrij li:
Ds zaak Pochette. Rochotto debcruch-
to bankier wollco aftruggelarijen pleegde
voor eene som van 150 millioen frank was
eerst aangehouden on in het gevang op^
sloten. Hij wist op vrije voelen to geraken
met eene som van 200,000 frank als wa
borg te storten.
Sedert is liij spoorloos verdwenen. In do
Kamer heeft cone ondervraging plaats ge
had nopens dit feit. Daar hij aan het gevang
ontsnapt, door hot storten van eene kleine
som in evenredigheid dor 150 millioen,
vraagt men of door het verwijzen hij verstek
tot.ecnigo jaron gevang er wol recht weder
varen is. Hot springt in liet oog van clkocn,
j dat zulke strafpleging ontoereikend is, om
als uilboeting der misdaad beschouwd te
worden.
De Kandidaten vcor het Voorzitterschap
der Republiek. Vier kandidaten stellen
zich op rang Do lieer Ribof, oud-kabinols-
overste, de heer Poincarré, do hoer Paul
Duchenel en do heer Dubost. Do heer Poin
carré heeft Donderdag avond aan den hoer
Ribot gemold, dat zijne kandidatuur niet liet
mirslo vijandelijk karakter bezit mot deze
van don hoer Ribot. Hij legt aan don hcor
Ribot de omstandigheden voor, welke hem
genoopt hebben de kandidatuur to aanvoer
den.
Onlusten. Men meld uit Albine, (zoor
nijverig dorp van hot departement der Tarn)
dat alsdaar ergo onlusten ontstaan zijn.
Werklieden welke na verscheidene maanden
staking, door hunne vroegere patroons afge
dankt zijn leverden zich aan baldadigheden
over. Do gendarmen zijn moeten tusschen-
komen on hebben verscheiuono aanhoudin
gen gedaan.
Hevig tempeest. Uit Havre Bij hoog
water, Donderdag avond to 10 ure, werden
do winden van 't westen en T zuid westen
geweldig. De zoo stond hol en sloeg op de
dijken. Do zeovaartboweging werd geheel
onderbroken.
Eon telegram uit Cherbourg meldt dat er
een hevig tempeest heerscht. Do zoe staa',
hol, verscheidene schepen zijn binnengeko
men mot averij. Op do boulevards zijn ver
scheidene b-iompn uitgerukt, die op do elek-
trioke-tramdraden zijn gevallen, aldus don
dienst onderbrekende. Hot waait geweldig-
on do wind rukt do pannen van de da-kon en
vorwoosl do haven.
Eene oude meeuw.M. Blondeau, koop
man to Quimperlé, op jacht to Gurdel, heeft
oeuo meeuw geschoten, dio aan oen der poo
len oen ringsko droeg met het opschrift
1869 Return, zool. slat. Helgoland
Terugzonden naar do dierenkundigo stalio op
Helgoland. (To dien tijde Engolscb thans
Duitscli eiland in de Noordzee).
M. Blondeau zal het ringsko aan do statie
la ton gowordon.
tJ3C23.lSi.23.ca.
Prinselijke geboorte. Prinses Aucrusta-
Wilhelm van Pruisen, gemalin van den
vierden zoon van keizer Wilhelm, heeft
Donderdag namiddag het leven geschonken
aan oen zoon. Do prinses, geboren Alexan
dra-Victoria von Schleawig- Ilolstein, is
thans 25 jaar oud. Zij huwde met den prins
den 22 October 190S. Moeder en kind zijn
welvarend.
De werkstaking in het Saarbskken ver
meden. Hot gevaar van algemeene
staking dor mijnwerkers uit bot Saardistrikt
hijnt geweken.
Tijdons de onderhandelingen met do werk
lieden-afgevaardigden, onderhandelingen die
plaats hadden door van M. Bassernian, de
nationaal liberale loidor, volksvertegen
woordiger der streek, logde do algemeene
bestuurder der mijnregio verklaringen af dio
van aard zijn liet geschil bij to leggen. Dc
werklieden droegen tweo eischen voor her
ziening van een lo streng reglement on loons-
verliooging.
Do algemeene bestuurder meldde dat hij
ondorriclitingen zou goven waarbij zou ver
boden worden misbruik to maken van liet
reglement. Daarenboven beloofde bij loons-
verhooging mits hot werk niet werd ge
staakt.
Do syndikaten moeten nu uitspraak doen,
doch men meent dat de staking niot meer zal
doorgedrovou worden.
Spanje
Eon gelukkige Kerstmis. Do grooto
Kerstmislolerij, in Spanjo uitgeschreven,
heeft Barcelona bijzonder begunstigd. Ver
scheidene grooto loten zijn door inwoners
dezer stad gewonnen. Do winner van het lot
van twee millioen is nog niot gekend. Wal
hot groot lot van zos millioen betreft, daar
van is oen landloopor do bezitter van eon
tiondo van het biljet. Hij vcriyim hot' nieuws
toen hij Donderdag langs eon dorp van do
Fransch-Spaansclio grens kwam. Men oor
deoio ovor do vreugde van don man, dio nu
voor zijn dooi 600,000 pesetas gaat trekken*
Woensdag nacht was do bemanning van
hot stoomschip Azualfaraclie der maat
schappij Sovillana, in do haven van Burce
lona geankerd, in volle feest. Het schip was
verlicht en bevlagd.
Men vernam dat do feestvierondo zeelieden
het lot van een miljoen gewonnen hadden
der Korsfmistrekking. liet winnend nummer
was verdeeld lusschen do officiers en do zee
lieden aan boord. Na hot bil jot neergelegd
lo hebben in eene bank, is het schip mot do
vroolijke bomanning naar Tarragono ge
varen.
33 23. s 3. c». 22. c3.
Het tempeest. Schipbreuken.Groots
schade. Er woedt con lievig tempeest op
de Engelscho kust. Veel schipbreuken wor
den gemeld op do kusten van Corn wallis en
Devon. Twoo sloombooleii mot passagiers on
andere schepen zijn gestrand. Op voel tele
foon- en telegraaflij non is het verkeer onder
broken.
Een later telegram luidt Hot tempeest
duurt voort ovor heel Engeland, do velden
verwoestend, daken afrukkend, do post-
boolen twee- dio uron vertragend, do tele
grafische gemeenschap met do Normandischo
eilanden holetiend en de oorlogschepen ver
hinderend in betrekking te komen met don
wal.
Do golven slaan over den pier der admira
liteit to Dover, zelfs bij laag water. Zij lieb-
*ben do ruiten van do wagons vorniold, diu
do pakelbooten opwachten.
In de nabijheid van Plymouth zijn vor-
scheidone schepen op do kust geworpen, iols
wat sedert 50 jaar niet meer gebeurd was.
Do straten zijn overstroomd. Do elcctrieke
trams ligen stil, daar do elektrische fabriek
overstroomd is. De treinen rijden in hot
water, dat bijna tot aan de assen der wielen
slaat. Do tij cn do hevige regens hebben de
iago wijken van Cork overstroomd en de
houten plaveiïng der voornaamste straten
opgelicht. Do pompiers helpen de inwoner»
verhuizen. Do wind blies met eene snelheid
van 70 mijlen per uur. Talrijke schepen.ver-
wacht sedert 3 of 4 dagen, zijn in T'yno nog
niet verschenen. Mon denkt dat het stoom
jacht. V/ildrosc, van Cork naar Frankrijk
vertrokken, gezonken is. Het Braziliaansclie
schip Goycis lijjt op do rotson aan don voet
van do kust van Botton haar Plymouth. Hot
voorschip is doorboord door eono rots. Te
Southampton is do tij nog holigor.
Uit Swansea wordt gemeld Do schooner
Alice van Duinkcrkc is gestrand nabij da
stad. Eono reddingsboot heeft twee ledon
van de bemanning gered, daarna Icon men
do Alice met zeer veel moeite weer vlot
brengen en men heeft zo naar Swansea ge
sleept. Do hcclo bemanning is ongedeerd,
maar uitgeput.
"EP o x*'v."! fe; a. X
Minsiterieclo krisls.Do kabinetsover-
sto hei-fl in do handen van den voorzitter dor
Republiek do ontslagen der ministers inge-
•r.d. Do voorzitter hoeft verscheidene
hoofdmannen dor politieke partijen geroepon
om mot lien over den neteligen toestand to
onderhandelen.
Tv-iX-Izi;; <3
Donderdag stelde men to Constantinopol
34 gevallen van cholera vast, tot hiertoe is
het totaal cijfer der gevallou vastgesteld in
Gonstantinopel 2,229.
Hond Janina,
Do Turken van Janina hebben het centrum
den rechtervleugel van hot legor der
Grieken aangerand, maar zij werden terug
gedreven. Ilct geschut gaat voort, Grieksche
hulptroepen komen gedurig aan uil Proveza.
Do vrijwilligers van hot eiland Cyprus
hebben zich verdedigd als dapperen. Vor-
schoidene zijn gevallen en onder hen M.
So/.vo, burgonieest.-r van Limasoff, oud-
olksvortegiöuwooidiger, lid van hot uitvoe
rend comitcit. Hij i3 heldhaftig gestorven ta
Bizani, waar nog ecp andore volksvertegen
woordiger van Cyprus, M. Hadjioamion
werd gekwetst.
Eene torjenslrdfinij.
Eono officicëlo nota uit Bulgaria logen
straft stellig het gerucht dal ii omloop was
gekomon, volgens hetwelk genei-aal Savoff
naar Constantinopol zou gegaan zijn, en er
een lang onderhoud had inct Kiamil Pncha
aangaande de vredesonderhandelingen. Nooit
heeft Bulgarië gchoimo betrekkingen mot
Turkye willon aanknoopon.
Bs openbare meening te Londen.
In do diplomatische kringon van London is
men algemeen van gevoelen, dat, moesten
do vredesonderhandelingen eonigszins be
dreigd zijn onderbroken lo worden, do Euro-
poesche mogendheden er zouden lusschen
springen on hunne bemiddeling zouden aan
bieden.
De opan&are toldienst door de Grieken la
Salonika heringericht.
Do Grieken kokken don douanondiensl lier-
ingericht. Dio dienst was prijs gegeven aan
de grootste wanorde. Al do documenten cn
geschriften waron op den vloor van het go-
