S|
OE VOORUITGANG ONZER
'I EEN EN 'I ANDER
RUITEN LAN D
Een valsGh alarsn Ie Brussel
nsg a
11
im
DAGBL
öbn
CES3
egeiïiaerass |ass
NT EM
N MEI
NUMMER
E:csseag 64 iaKts
E J
W V*1 T
|3
ïï-.v--
ija
1 LV-a
.-X. >'r~"ïi 'tj
ABONNEMENTEN:
Zes mtiandcn 4 franken. Een jaar S franken.
Inschrijving in alle postltureeien van liet land.
T UITGAAF, 4 's avcnds cfe m UiTGAAF, 7 it, 's avonds
Pour toute la -publictté commerciale et ünancière du .journal,
s'adresser exclusivement a l'Agence Rêclume Godts, 2, Place de
la Bourse-, Bruxclies.
eureelen
TE BRUSSEL
C3> CöDTS, EsurcpEaaSrj 2
Telefoon A 3299
Bestuurder J.
TE ffiSLST
O» T-z e 3r i; s t i*a at
Telefoon 114
Van Nu'fel-Be Gendt.
AANKONDIGINGEN a
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0 60
3* blad:, (de regel) fr. 100
4* bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1.00
Gemengd nieuws per regel) fr. 2.00
lleciit. herstelt. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en financieele aankondigingen ziek uitsluitolijk te
wenden Agence Réclame Godls, 2, Beursplaats, Brussel.
Tiet is een verblijdend verschijnsel
dat slillekcns aan bet besef van bet
belang eener ernstigo kennis der
Nederlandse!» taal in wijder kringen
doordringt. Da Walen zelf beginnen
flat belang te waardeeren, al is hel
dan ook met tegenzin.
Zij voelen dat de strooming al mach
tiger en machtiger wordt, en bet ver-
Verzet zelfs van sommigen is in den
grond een erkenning der werkelijk
heid. Het Vlaamscho volk heelt voor
zeker in zich de sluimerende kracht
om elkon weerstand, waar het zijn
taalrechten geldt, met geweid omver
te werpen. Doch bet is nog maar op
den weg tot zelfstandige wording en
een zoo diepgaande cnop zichzelflang-
zame wijziging moet met geen geweld
gepaard, gaan. De bestaande toestand
is daar en mot dien toestand dient ro
kening te worden gehouden. Laten wij
onverzettelijk willen wat is recht en
doordrijven wat wij willen, doch la
ten wij ook door geduld, voorzichtig
heid en rechtvaardigheidsgevoel de
juiste mate in onze pogingen behouden
en strijden met een stalen vuist in een
fluweelen handschoen.
Het beheer van het Lager Onder
wijs heelt onlangs besloten voor do
leeraars en Leraressen in de Neder
landsche taal aan do aangenomen zoo
wel als ohicicelc normaalscholen een
reeks van tien voordrachten in te rich
ten, die zullen handelen ovèr do we
tonschappelijke studiën der Neder-
landsche taal en de toepassing daarvan
op het onderwijs.
Met die voordrachten' is protessor
Lecontere van de Iloogeschool van
Leuven belast en hij is verleden Don-
dag opgetreden in hot Schoolmuseum,
Renlenierenstraat, 08, te Brussel.
Talrijk warén de leeraars en leerares
sen van alle zijden opgekomen, en de
eerste puike les vas prof. Lecontere
heeft den besten indruk op hot gehoor
gemaakt cn levendige belangstelling
voor zijne stof opgewekt. Men moet
die eei'ste les eerder als een inleiding
beschouwen, die de grondslag gelegd
heeft voor de te behandelen onderwer
pen.
Dadelijk heeft de hoogleeraar de
vraag gesteld eh opgelost Wat is
taal en de spraak beschouwd zoo
wel als een lichamelijke werkzaam
heid, als een verschijnsel der ziel in
verband met don maa-tschappelijken
toestand van den mensck.
Elke taal leeft eerst als gesproken
taal en verschijnt slechts later als
schrijftaal.
Schrijftaal is een afbeeldsel der ge
sproken taal en da achtereenvolgend
uitgevonden stelsels hebben alle groo-
tc gebreken. Met een weinig opmerk
zaamheid kan men zich van die ge
brekkigheid der voor onze moderne
talen gebezigde stolsels vergewissen.
Zoo schiet onze afbeelding der klanken
reeds te kort voor het nauwkeurig
weergeven der afzonderlijke woordenj
doch meer nog voor het weergeven
der wijzigingen die de klanken in hun
onderling verhand ondergaan,en voor
al voor toon, tempo en gebaren. Daar
bij komt nog dat een taal in den loop
der tijden gedurige veranderingen on
dergaat, geen oogenblik volkomen
stilstaat, zoodat een schriftstelsel
slechts voor een tijd zijn juiste waarde
behoudt. En op hetzelfde tijdstip spre
ken ook alle menscken niet op dezelf
de wijs, er bestaat een onderscheid
van persoon, zoowel voor de geuite
klanken als voor den woordenschat en
de voorstellingen. Daaruit volgt het
individueels :n de taal en meteen
springt in 't oog hoe men vau de taal
van dezen of genen schrijver of rede
naar spreekt. En zoo verschijnt ons de
taal als een materiaal dat van geslacht
lot geslacht' wordt overgeleverd en hot
lot ondergaat van welk materiaal dan
ook, dat ter. dienste slaat der op elk
ander volgende geslachten.
Die enkele beschouwingen tooner.
ons hoe prof. Lecontero zijn onderwerp
heeft opgevat en uit welke bron van
nuttige en diepe kennis hij zijn reeks
lessen zal putten.
Wij hopen later op die studie terug
terug te komen en eenige gevolgtrek
kingen aan te geven, die hij het onder
wijs in de Nederlandscho taal te pias
kunnen komen. L. R.
RicSasï'd Wagtaes»'© ©east»-
'2(3(2S'S, Om het eeuwfeest van Wagner's
geboorte te vieren, heeft eon groep duitscho
kunstenaars besloten op den lop van de rots
Dragenfels, aan don Rhijn, een eigenaardig
edetikteoken op te richten. Het zal "bestaan
uit oen groot paviljoen met oen koepel be
kroond en waarop do schilder Hermann Hen-
drich door zinnebeeldige muurschilderingen
do voornaamste episoden uit den Hing dor
Nibclingen zal verbeelden.
\uOQp Shse£ en
üaafckesi das» Eseetvjc»B"$els.
Eene eigenaardige prijskamp is geopend ii
de Vereonigde Slaton voor eon beetwortel
uittrekker cn afhakker.
De prijskamp is open tot Maart 1915
maar do maatschappij mag ook vroeger der
prijskamp sluiten enden prijs toekennen in
dien een praktisch niaclncn aangeboden is
cn indien de proefnemingen do verlangde
uitkomsten gegeven hebben.
De uil vinders mogen dus van nu af hun
machion aanbieden en moeten niet wachten
tot in 1915 om don uilslag te weten.
Do Goalli Western Sugar Cr van Denver,
Colorado, die dozen prijskamp'heeft ingericht
heeft hiervan do reglementen gezonden aan
J. Gevers Cie, Sint-Janstraat, te Antwer
pen, alwaar de belanghebbenden er kennis
van kunnen nemen.
Be-ussafos^rcaen in ÊaeE Beges*.
Do minister van oorlog heeft onlangs een
onderzoek bevolen over do kwesïierdor uni
formen in bot leger, en binnen kort sal die
zaak opgelost worden do vareus zal aange
nomen worden, evenals do helm. Do tegen
woordige hoofddeksels (shako, hoeden, enz.)
zullen nog enkel dienen voor het groot uni
form der troepen.
Bsieaawe Kasuier-iedeB?. Bij de
herneming der Kamerworkzaamlieden, aan
staande week, zullen twee nieuwe volks
vertegenwoordigers komen zitting nemen in
liet halfrond. -Holzijn de heeron Gustd'I-Iondt,
burgemeester van Blankenberghe, die den
heer Ruzette opvolgt als Kamerlid vooi
Brugge, en de heer Grafé, advokaat te Na
men, dio den heer Hambursin vervangt.
Massena eerateeknns verleend voor da
den van moed-en zelfopoffering en die door
hunne koelbloedigheid en zelfopoffering eene
grootore ramp hebben vermeden.
Ontslag. De heer Millerand, minister
van Oorlog, heeft zijn outslag ingediend. Hij
zul'vervangen worden door den heer Lebrun
minister van koloniën.
M. Lobrun wordt vervangen door den heer
Despard, oud 33 jaren, radikaal socialist, ge
kozen als v or tegenwoordig er van Tours
iOOG.
Ontvangst. De voorzitter der Republiek
heeft Zondag namiddag don minister van
Oorlog van Rusland ontvangön.
E5xxitsc3ilancl,
Brand. Een brand was uitgeborsten in
bet nieuw keizerlijk"paleis van Postdam. De
pompiors waren spoedig Ier plaats en kon
den na korten tijd liet vuur beperken.
Keizer Wilhern nam deel aan liet blus-
sclien. Ilij hielp de keten vormen en gaf
zijne bevelen. Nadat de vlammen uitgedoofd
waren heeft liij de pompiers in zijn salon
ontvangen en beeft hen vergast op een
beker glas ouden wijn.
De Fransch-Duitsche toenadering. In:
eene voordracht to Keulen gehouden in den
Duitschon Vredesbcnd heeft professor Quiddo
uit Münciien, die van Parijs kwam, de
banden zijnde slichting aangekondigd van
een Fransch-Duilschen hond tot bevordering
van do vriendschappelijke betrekkingen tus"
scbon beide volkeren.
Do verdf-diging der Noordzee. »DeDuit-
sclio krijgsovet heid is ten zcersto bekom
mord wegens do verdediging va:i do monding
der Ems.
Seder! twee jaar werd liet eiland Bor-
kum versterkt cn vordcuigd door afdeelin-
gen kustgeschut.
Daaronbovon werd er eeno zeestatie inge
richt met cone flottielje; beslaande uit een
kruiser, torpedo-booten cn onderzcesche
booten. Thans is er spraak aan do monding
van do Ems cent? sL-die voor militaire lucht
schepen op lo richten. Reeds kocht hot de
partement van hol zeowezen een grond aan
van honderd hectaren om cr do ballen on
adnliooriglioden dor statie op te richten. Een
eerste krediet van 2 millioen mark zal daar
aan besteed worden.
Eene familie verslikt. Wanhopig omdat
oen wissel van 7,500 frank niet kon betaald
worden, besloot een liamiolaar van Werii-
hausen con einde to stellen aan zijn leven,
cn vrouw en kinderen mede te doen sterven.
Hij sloot zicli met de zijnen op en stak het
vuur aaneen komfoor vol houtskolen. Toen
do politio door do geburen verwittigd, in do
kamér van den handelaar kwam, vond zij
bom dood.
Zijne vrouw ademde nog, maar stierf in
bet gasthuis. De kinderen eveneens zijn over
leden.
IP^T etaerland
Juwee!endi6fi3. De jvwolier Schuiver
van Den Haag hoeft hot slachtoffer gpweost
van eeno stoutmoedige aflruggelarij.
Een vreemdeling, sierlijk gekleed, kwam
in hat magazijn van den heer Schuiver en
vroeg hem om in zeker hotel, welk bij aan
duidde, juweolen aan zijne Trouw to laten
bezichtigen.
l)e juwelier begaf er zich heen en reikte
het pakje juwoelen aan den vreemdeling
welke zich aldaar bevond, over. Dezo ging
er mede in eeno nevenplaats, kwam nog
tweemaal terug om over don prijs te dingen
cn vertoonde zich naderhand niet meer. Do
heer schuivor werd ongerust en ging in do
nevenkamer. Do vreemdeling was verdwe
nen.
FlranScrij Zr
Verdwijning dor omnibussen te Parijs.
De omnibussen door peerden getrokken zijn
sedert Zaterdag vervangen door autobussen.
Te dier gelegenheid bad er Zaterdag laatst
te Parijs eene humoristische betooging
plaats.
Een oude koetsier begeleide eon met
rouwfloers omhangen omnibus, door twee
oüdo peerden getrokken. Dit voertuig werd
gevolgd door oenen langen stoet van auto-
mobiels. rijtuigen, kamions, enz., welke ver
sierd met vlaggen on opschriften, do begra
fenisplechtigheden der omnibussen.verboeld-
don
Onderscheiding. Do minister van Zee
wezen hoeft aan drij bedienden van den
JE2 3T3.E70 32,2.1. ÖL
Tempeest. Een hevig tempeest, ge
paard mot dikke sneeuwvlagen beeft Zater
dag en Zondag op de kusten van Engeland
cn Schotland gowoed. Verscheidene schepen
geladen met kolen, hebben do haven van
Schields niet kunnen verlaten. Een Holland-
scho stoomboot is op do scholtische kust ver
gaan. De bemanning heeft den dood in
de golven gevonden de kapitein alleen is
gered. Twee Noordweegscho schepen hebben
in hol zicht van Yarmsuth schipbreuk gele
den.
De vaart naar Amerika. De While-Star-
lijn maakt bekend, dat do Engolsche en vas-
telandsche stoomvaartlijnen, dio .tot do
Noord-Atlantische overeenkomst bohooren,
van 15 dezer af tot beneden den 47n graad
N. 13. zullen vare», dit is een graad zuide
lijker dan voor het vergaan van de Titanic
gebeurde.
Een stuk van koning Nikita. Denkelijk
zal men in het Independent Theatre te
Londen een stuk opvoeren van koning Niko-
laas van Montenegro, getiteld de «Keizerin
der Balkans Het stuk vlooit over vader
landsliefde en is eene schets van bet land,
vol leven en poezie.
Do koning schreef het stuk toen hij nog
prins Nikita was. Montenegro was te dien
tijde nog een herdersland on do prins eene
soort landelijk dichter. Maar reeds dan koes-
tordo hij den droom van een groot Balkan
rijk. JIbt s uk werd in verzen geschreven en
later in het Duitsch vertaald.
Gliina.
Vreeslijke slachting van Leprozen.
Brieven van do katholieke missie van Man
ning. provincie Koeang-Si, in dato 14 De
cember, melden dat do katbolioko missiona
rissen do toelating hadden gevraagd op
hunne kosten eene leprozor$"op te richten,
ten einde er de leprozen op te nemen, die
sedert jaren in do bosschen leefden, op
eenige mijlen van do stad.
De overboden, dio eerst geweigerd hadden
stemden eindelijk toe. Iutussehen deden zij
op hot Marsveld een groeten put graven,
waarin toen hout werd geworpen, geheel
gedrenkt mot brandbare vloeistof. Toen
joeg men met de .ba jonnet al do leprozen uit
den omtrek in dien put bijeen. Er waren er
38. Zoodra zij er in waren stak mor. den
reusachligen brandstapel aan en do ongeluk
kigen werden levend verbrand in 't bijwezen
eener groote menigte. Men heeft beloonin-
gen uitgeloofd voor bet opsporen van lepro
zen. Een andere is sedert dien gefusilleerd.
De rogeering heeft eene proclamatie uit
gevaardigd, waarin de leprozen worden be
schuldigd van aanslagen, die zij niet bob
ben gepleegd. De overheden zijn fler op hun
ne dadou.
En toch is China eene republiek.
IFê/w-s 1 s-inca.
Mijnramp. In de kolenmijnen van
Ekaterinolay is een ophaalbak van eene
hoogte van 300 meters in de diepto gestort.
Zeven mijnwerkers werden gedood on vijf
andere erg gekwetst.
Spanje
Onlusten. De aanhoudende droogte
heeft in do provincie Oren se, groote schade
verwekt en heeft aanleiding gegeven tot on
lusten onder do werkersbevolking. In het
dorp Carballino, zijn zij in opstand gekomen
en hebben de winkels- de kelders en do zol
ders geplunderd. De troepen zijn moeten
lusschenkomen.
<2Jïi±l±.
Ontslag. Ter oorzake van beknibbelin
gen door do Kamers gedaan aangaanJo de
handelwijze van den minister van Oorlog en
van Builenlandscho Zaken, Leeft gansch de
regecring haar ontslag ingediend.
"Vereenis«2.e Staten
Amerikaansche geld koningen. Als een
staaltje van do botoekenis en de macht van
Pierpont Morgan in de financieels wereld-
deolen do Amerikaansche bladen liet bericht
mede dat Morgan op November laatstleden
een bedrag van 700 tot 780.000.000 fr. in
zijne banken te New-York en Philadelphia
eschikbaar had liggen om te worden hele;
in nieuwe ondernemingen.
De «Panther». Zooals men weet vrees
de men voor hot lot van de Panther van
do Amerikaansche marine, daar Lot sqhip
achteruit was on zwaar stormweer had te
lijden gehad. Gelukkig blijkt die vrees on ge
grond,want een telegram meldt dat het schip
behouden is aangekomen to Guantanamo.
De ijzer-voor'tbrengst. Do statistieken
betreffende de ijzervoortbrengst toonon aan
dat die van December laatstleden allo records
overtreft.
Dio voorlbrengst staat 100.000 ton boven
hot hoogste cijfer dat ooit bereikt werd en
overtreft do voortbrengst van December
1911 mot 738.000 ton.
En sedert 1 Januari neemt do opbrengst
Dg voortdurend toe.
Electrische pol iele. Do policemen van
New-York gaan voorzien worden van een
toestel om ongehinderd gevaarlijke misdadi
gers aan to- houden. Dat toestel beslaat uit
eeno olectrischo klok verbondon met eeno
batterij.
Die klok wordt op don kwaaddoener ge
worpen en liij do minste poging tot verzot,
krijgt hij zulk een electrischen schok dat de
razendsle wildeman er onmidde'lijk door ge
temd zal wezen.
Dit toestel zal dan ook wv.Jra het dwang-
kamizool vervangen.
Eene logenstraffing
Eene offieïeuse nota verklaart dat do ge
ruchten naar dewelke twee Servische com
pagnies te Dibra werden uitgeroeid totaal
van allen ernst zijn ontbloot. Slechts eenige
benden zijn in de stad gedrongen. Een deol
der opstandelingen werd aangehouden de
andere werden op do vlucht gedreven.
De Turkscfce afgevaardigden
gaan bij de Balkaansche
Volgens eene inlichting komende uit'Con-
slantinopol hebben de afgevaardigden van
Turkije bezoek gebracht aan dio dor Balka
non en hun gevraagd hunne inzichten te la
ten kennen.Indien het antwoord der Bulkan-
staten gunstig is, dan zullen do onderhande
lingen hernemen. In tegenovergosleld geval
zullon de Turksche afgevaardigden aanstonds
Londen verlaten.
Wij zijn cr goed Wij blijven er lang
De Messagen van Athenenbeweert dat de
Grieken de eilanden niet zullon verlaten.
Europa zal niet aan Griekenland do volkeren
en landen van christenen godsdienst durven
ontrukken, die l^t veroverde.
Om te sluiten voegt do Mcssager van
Athenen er bij Wij zijn or goed en wij
blijven erlang
Onderhandelingen tasschsn
Bulgarië en Rumenis
Naar een telegram uit Sofia zouden do be
trokkingen tusschon Bulgarië en Rumenie
eonigszins verbeterd zijn. Men verhoopt dat
de betrekkingen tusschen M. Danef en M.
Misu gemakkelijker zullen zijn dan met M.
Janesco. Dezo zou immers aan M. Danof
verweten hebben, dat bij nu de belofte niet
meer wilde houden die hij gedaan had tijdens
zijne omreis langs Bucharest. Daarop had
M. Danef verklaard dat hij niet langer mot
M. Janesco kon onderhandelen. Vandaar ook
do vervanging van den Rumeenschon afge
zant.
Men beweert dat Rumenië alle militaire
verrichtingen verdaagd Loeft, totdat nieuwe
onderhandelingen tusschen Danof èn Jonesco
hebben plaats gehad.
De koning van Bulgaria vertrekt Maandag
naar het algemeen kwartier van Lozongrad.
Ce voetstappen der mogendheden
te Londen
CONTSTANTINOPEL. De meeste af
gezanten hebben Zondag namiddag den tekst
ontvangen der nota te Londen opgesteld. Zij
zullen Maandag morgen# samenkomen om to
beraadslagen op welke wijze die nota aan
Turkije zal worden overgemaakt.
Men echt eenig belang aan de bezoeken
door Mahmout Chefket gedaan aan de afge
zanten van Frankrijk,Oostenrijk en Duilsch-
land, aangezien do groote waarschijnlijkheid
dat Mahmout Chefkct aan 't bewind zal
komen.
Heï gevoelen do$ afgevaardigden
van Bulgarië
De afgevaardigden van Bulgarië meenon
niet dat de afgevaardigden van Turkije Lon
den zullen verlaten. Zij zijn integendeel van
gevoelen dat dio afgevaardigden weldra den
waren toestand zullen beseffen en bet nutte»
loozo van allen verderen wederstand zullen
begrijpen.
Bo Turksche schatkist van Turkije
is leeg tot op den bodem
Do minister van financon heeft de onmid-
d el ijk o uitgave besloten van drij millioen
schatbons. Daarvan zullen er 2 1/2 millioen
betaald worden aan do leveranciers van hot
leger. Do financieele toestand is er netelig.
Men vraagt zich af boe bet goevernemont
er zal in lukken al do betalingen te vereffe
nen die op liet einde der jnuand Januari ver
vallen. Eon hoog beambte van de financien
verklaarde dat de jaarwedde der bediènden
en de soldij der officiers eeno maandelijk*
sclie som opslorpte van 300,000 frank.
Do legers van Tchataldja en Gallipoli kos
ten maandelijks 1-10.000 pond. De schatkist
ontvangt maandelijks nog de som van 200 p.
uit Analolie. Voeg daarbij dat do Turken
groote sommen moeten besteden aan bevol
kingen uit Ivlcia-Azio wier inkomsten ontoe
reikend zijn.
Wog het verschil tusschen
Rumenië en Bulgarië
Uit SOFIA. M. Janesco had verschei
dene malen verklaard dat de eischon der
Rumeners gegrond waren, om den haat wel
ken monin Bulgarië koestert jegens de Ru-
nrencn en om het foit dat (te prins van Mir-
cea eertijds den titel droog van prins van
Silistrio.
De Mir antwoordt daarop dat, indien
de Rumcniërs een weinig klaarziende waren
zij aanstonds zouden kunnen bemerken dat
hot door hunne houding is dat zij zich don
haat der Bulgaren over den hals balen. Tot
hiertoe werd -don Rumenier in Bulgarië geen
baat toegedragen, zelfs al hebben zij gedu
rende,don oorlog allerhande voordeden ge
schonken aan de Turken, door het vorvoor
angs hunne spoorwegen, van hun oorlogs-
materioól, en ook door het ►verblijf van
hunne vloot in de waters van Ruinenio. Aan
het geduld der Rumeniers zijn er nochtans
ook palen.
Van don oogenblik dat de Rumeniërs ons
verklaren komen, zeggen zij, dat wij hunne
vriendschap moeten afkoopen met den Af
stand van oen groot en eigen grondgebied,
dan weigeren wij hunne vriendschap. Wat
nu do historische redenen aangaat, deze plei
ten ten voordeelo van Bulgarië want volgens
do geschiedenis zou gansch Rumenië van
Bulgarië moeten deel maken.
Do wijk der Huidevetterslraat, te Brussel,
werd op liet einde der verleden week in op
schudding gebracht door eene tijding welko
eeno algemoono vrees veroorzaaakto.
Er werd noch min, noch meer gezegd, dat
Lacombe, de beruchte Parijscho anarchist
zich in do wijk schuilhield en besloten was,
zijne vrijheid duur te verkoopen.
Do bandiet was monigmaal opliet punt in
Frankrijk to worden aangehouden, maar
