Volksonderricht
liet Rood Kruis
Onze bedevaar! naar lonnles
E. H. Leander PUISSENT
HET WLftS
e Eff 3 MAART 1913
3Dr 3£=£-0-3d2do30.s
Het tweede punt dat men te Genève moest
bespreken raakt nader het work van 't Rood
Kruis Iiet is het inrichten van eenen boson-
deren gezondheidsdienst samengesteld uit
vrijwilligers dio in lijd van vrede, door les
sen, voordrachten en oefeningen da noodige
kennissen zouden opdoen. Die gezondheids
dienst zou buiten de strijdlijn blijven, doch
in de nabijheid om aan de onioereikenheid
van den krijgsdienst te verhelpen.
Het derde punt was als 't gevolg van het
tweede en onmisbaar om do vrijwillige ver
plegers met vrucht en zonder kommer lmn
zelfopofferend werk te laten doen, en het
bestaat in het uitroepen, aannemen en toe
passen van slipte verplichtingen van eerbied
en bescherming, waarvan alle zieken, ge
kwetsten, geneesheoren en verplegers van
don ambulancedienst zouden genieten.
Na de bijeenkomst der mogendheden te
•Jenëve stichtte Henri Dunaut hot werk van
liet Rood Kruis Hij wijdde or gar.sch
;ijne fortuin aan toe, zoodanig dat hij zelf
mtbloot van alles, onderhouden is geweest
loor de milddadigheid der Keizerin van Rus
and.
Van dit oogenblik af is er groolo verzach-
ang ont3iaan voor de slachtoffers van het
ilagveld. Wel is waar hadden er in vroegere
ijdon broederschappen en kloosterordors
jestaan die zich gansch toewijdden aan do
rerpleging der gekwetste soldaten en meni
ge held verloor er het leven met dat van
anderen te willen redden. De eerste disr
vrijwillige verplegers ontmoet men reeds
;ijdens de Kruisvaart't waren de Ridders
ran St-Jan Van Jerusalem latèr 't
Roomsch Katholiek Orde van St-Jan, de
Grijze Zusters, do Zusters van St-Fran-
cisoas, de Broeders van Bormerhertigheid,
enz... Hunne zelfopofforing was zooveel te
verhevener dat zij door niets noch door nie
mand beschermd wierden, en zij wisten dat,
vielen zij in d9 vijandelijke handen, zij bloot
gesteld waren aan alle ontberingen, mishan
delingen, gevangzitting, ja zelfs aan do bal
lingschap.
Maar die vrijwillige verplegers stonden
onder geene richting noch toezicht, «ij han
delden naar willekeur en om beterswil, en
ocnieder is genoeg overtuigd dat zelfopoffe
ring en edelmoedigheid onder de schoonste
deugden tellen maar dat zij ontoereikend zijn
ils zo uiet gepaard gaan met de noodige
tennissen, om het goed op doelmatige wijze
e bewerken.
Wat baat het oen drenkeling, in diep water
ia te springen, als men zelf niet zwemmen
kan
Zoo ging het er dan ongelukkiglijk ook
toe, en al die edelmoedige en zelfopofferende
pogingen leverden op verre na,de voordee-
len niöt op, die wij nu door de welinge
richte verplegers van hot Rood Kruis zien
verwezentlijken.
De instelling van Ilenri Dunaut werd
weldra naar waarde geschat en het eene
land na het andere richtie zulke genootschap
pen van vrijwillige verplegers en verpleeg
sters in.
Het work is wel ingericht, staat onder
goede tucht, en is. ter. minsto in oorlogstijd
aangesloten bij don gezondheidsdienst van
liet leger.
In hot grootste getal landen die men als
krijgsmachten mag aanzien, genieten de
inrichtingen van 't Rood Kruis den meesten
bijvaldaar wedijveren mannen en vrouwen,
werklieden, landbouwers, burgers en rijken,
om zich aan dat werk toe te wijden, en dat
moet alsnog al natuurlijk voorkomen als
men denkt dat in die landen don algeraeenen
soldatendienst beslaat, en v®or gevolg heeft
dat elk huisgezin, elke familie een of moer
harer leden op 't slagveld kan hebben.
De onafhankelijkheid van ons land, onze
twee-en-tachtigjarigen onafgebreken vrede,
zijn hier in België wol oorzaak dat de ge
dachten verre van oorlogsverrichtingen ver
wijderd blijven, en dat de Gomiteiten van
het Rood Kruis zooveel aanhangers hier
niet hebben gevonden.
IN -19-13
De dagen vervliegen toch zoo snel te
Lourdes. Wij komen hier om te bidden, doch
dit belet niet dat wij er al. eens van zullen
genieten, om hot een en 't ander te gaan
zien en bewonderen. O. L. Vr. is bier ver
schenen in zulke schoone strei k. Zou het
dan liaar Jezus, do Schepper kwalijk nomen,
dat wij hen in do wonderen der natuur gaan
nasporen en alzoo van 't geschapene opklim
men in den geest tot het ongeschapene. Ut
dum visibiliter Deum cognosciraus, per hunc
in invisibilium amorani rapiauraj, gelijk de
priester zingt in de H Mis op Kerstmis.
Mag ik iets vertellen van ons uitstapje
naar don Pic Jer, te Lonrdcs Ieder
avond staat daar lioog in den hemel een
vurig kruis te blinken, een echt Constantijn
wonder. In dit teteken overwint de kristen 1
Van op onze kamer zagen wij aanhoudend
dekabeltram op cn af klofferen. Wij gingen
dat ook eens wagen. Ons kliksken bestond
uit vijf man. Wij verstonden elkander toch
zoo goed. Zekeren middag, 't was een Don
derdag ('k vergeet het nooit) zouden wij
optrekken. Na lang dralen en koeren, ging
ons opperhoofd ook mede, doch op voor
waarde de II. Sakramontsproc.essie niet to
missen. Daar had hij wel gelijk in. Bede
vaart, is geen speelreis, en geen enkele
oefening overslaan. Wij dan don tram op.
Eerste tegenslag I Wij moesten in 't midden
een er straat blijven slaan schilderen met
onzen tram. Men was eene kar met afbraak
aan 't laden en die ging niet eens uit den
weg. Schoon he Nochtans 't was in vollo
stad en wij reden per electrïek. Wij zwegen
en waren zeer (on) geduldig. Zij die thuis
't meest klagen zijn op den vreemden gedwee
en vice versa. Eindelijk geraakten wij er.
Overstijgen en plaatsbiljctten nemen. Twee
franken, vijftig per persoon. Ons opperhoofd
moest eerst weten, hoe lang de reis duurde.
Geen middel Mijnheer om ten 3 ure weer te
zijn. Daar lag ons spel. Men hield raad, in
vollo straat. Gaan wij verder, gaan wij niet?
Uiterste linkerzij, zegt ja. Morgen kan het
slecht weder zijn. Rechterzij, zegt neen.
Geen oefeningen missen, en de zon is to
straf. De meerheid had gelijk er "t uitstapje
staakte. Dat had een heer uit een cinema fijn
afgespied. Hij kwara seffens af en lokte ons
aan naar eene vertooning te komen zion bij
hen. *t Ging aanstonds beginnen en wij be
taalden niets, gratis voor niot. Wij lieten
ons gezeggen en wij volgden den kwant. De
drij anderen, niet priesters volgden ook,
natuurlijk, maar die moesten eene kaart
nemen. Vijftig centiemen per hoofd,., 't was
niet te veel. Nu zitten wij daar te wachten in
een donkere zaal, met muren van zeildoek.
Daarnevens het vervolend en eentoonig
gestamp eener stoommachien die straks
't licht zal weer verschaffen. Eindelijk be
gint do vertooning. Eerst eenigo tafereeion
uit de gowijde geschiedenis. Nog al trouw
weergegeven. Daarna de geschiedenis van de
verschijning van Lourdos. Enfin 't was neg
al wol, on we waren nogal getroffen nu wij
loch in Lourdes vertoefden, 't Sermoen dat
wij hoorden daarna in de Rozenkranskerk
had juist 't zelfde onderwerp.
In alle geval wij hadden niet te zeor te
klagen. Zij die in Itome naar do cinema gin
gen zien, en er den Conscience stoet en de
bezoi'.dorste zichten uit België te zien kregen,
waren zeker al niet beter af.
't Uitstapje dat gisteren dan zoo moed
willig in duigen viel, werd 'a Vrijdags her
kanst.
Wat geluk dat het goed weer is. Anders
wia weet, wat had de uiterste linkerzij niet
uitgesteken. 't Zonnéken lacht tegen en wij
op weg. Doch tegen do Hoogmis terug l on-
wederoepelijk vonnis. Wij schepen einde
lijk in. De deuren van 't gevaarte worden in
slot gedraaid, wij zitten go vangen en klim
men omhoog. Niet bang zrjn. denkt dat gij
ten hemel vaart. Straks komen wij terug,
't Gezicht op do natuur is langs alle zijden
prachtig en 't vergroot naarmate men stijgt.
De natuur ontvouwt voor ons begeesterd
•og, al hare schilderachtigheid. Neen, nooit
Kaddon wij gedroomd dat dit hoekje der
Pjreneön zoo tooverachtig, zoo statig, zoo
grootsch kon wezen. Wij ld omen altijd lioo-
ger, wij bewonderden en wij zwegen. Hoe
zijn9 gedachten en gevoelens toch uitdruk
ken
Eindelijk bereiken wij het toppunt op 950
meters hoogte. De ramp di© onzo tram op
geklommen was meet 1200 meters lengte en
hij zet er een kwartier tijd op.
Het kruis dat eiken avond in den hemel
staat te lichten, stond mi bij ons. Het meet
zeker 5 tot 6 meters en is in zwaar ijzer lat
werk opgetimmerd. Eene menigte elektrieke
lampjes zijn er langs alle kanten aangehecht
Op de kruin van don berg staat or een
verhoog getimmerd waar men op kan klim
men mits 0,50 fr. per persoon.
Van hier wijst de gids, de verschillende
bergtoppen aan met naam en toenaam.
Zooals de Pic du Midi de Bigorre, de
Monné tót Canterets, de Pic do Vignemale
enz. onz.
Doch onmogelijk toch al die moeilijke
Fransche namen te onthemden. Iets dat fel
treft, dat is do afstand. Men zou denken dat
sommige bergtoppen maar eon boogscheut
verwijderd zijn, en ze liggen volgens 't zog
gen van den gids uren en uren ver.
Wat is het Heelal toch groot en hoe ver
kondigt het de grootheid van den Schepper!
Jammer dat wij niet langer blijven konden
en er nog meer van genieten. De ongedul
dige hoofdman wou wederom terug en wat
bleef er anders over als to volgen.
De spaarpot van den gids niet vergeten'
voor 't drinkgeld. Twee of drij soms, ieder
volgens zijne devotie l
DE VOLKSSTEM
*t Dient ook opgemerkt dat er allo soorten
van albums, gedenkenissen en zichten en
kaarten te koop zijn. Wellicht vergeet men
het anders, en hoe toch van zijn geld afge
raakt. Do menschon hierboven moeton ook
leven. Nu den tram in en omlaag. Moest
ons getuig zoo eens losgeraken 6n holder den
bolder omleeg tuimolon. Eindelijk zitten we
reeds in den tunnel en komen op den viaduc.
of ramp het rijtuig tegen, dat opklimt. Hier
wisselen wij en als vrij aan don voet zullen
wezen, dan stappen de andere op het toppunt
uit.'t Is fijn uitgerekend en een slim gedacht
om 't tegenwicht te hebben.
Een zwaar macliien boven op den berg
trekt het getuig met eenen zwaren stalen
kabel en aanhoudend aan zoodat er geen go-
vaar is te duchten.
Zulk uitstapje is do moeite weerd en men
mag het niet nalaten te doen als men te
Lourdes is. Wij waron Goddank nog op tijd
voor de Hoogmis. Wij hebben daarna wat
langer aan do grot gebeden om onze schade
in te lialon.
LUC.
BEGRAFENIS
VAN DEN
Pastoor van St. Jozefskerlt, AALST
Om 10 ure nam do treurige plechtigheid
plaats. De Z. E. H. Deken der stad zong
het officie. De kerk was bomvol. Rouw in de
kerk, rouw in do gezangen, rouw en diepe
rouw in de harten dier groote menigte. Op
klokslag twaalf uren trok de lijkstoet over
de Groote Markt. Al de scholen van St.
Jezefsparochie, de Ambachtschool de Werk
manskring, de Congregatie., het Kerkfabriek
en een aanzienlijk getal geestelijken en
priesters vorgezelden het overblijfsel van
den dierbaren overledene naar zijne laatste
rustplaats.
In de menigte bemerkte men ook menige
burgers uit Selzaete.
Wij deelen hier de lijkredenen mede uit
gesproken in den naam der Kerkfakriek door
den heer Notaris Limpens, don heer A.
D'Hendt vervangende, door rouw belet en
door den heer De Golvonaer, Schoolbestuur
der te Selzaete.
MIJN HEEREN,
In den jeugdigen ouderdom ran 48 jaar werd
de E. H. Leander Puissant pastoor benoemd van
S* Jozefs-parochie van Aalst.
Slechts een jaar cn half geleden deed hy alhier
zijne plechtige irttrede do feestelijkheden die
zijne aankomst opluisterden zijn nog in ens ge
heugen heel zijn leven ging voortaan verpand
zijn aan do godsdienstige, zedelijke en stoffelijke
opbeuring zijner parochianen, bijzonderlijk der
genen toebehooronde aan de miRdcre standon
en aan dit doelwit zou hij al zijne krachten,
geheel zijne ziel hebben toegewijd.
Helaas nauwelijks was hij in ons midden
gevestigd nauwelijks had hij de hand geslagen
aan het door hem ontworpen en beloofde werk,
of hij wordt getroffen door den on verbiddel ij ken
dood. En opnieuw valt ons de droevige taak te
beurt de laatste vaarwol der parochie te zeggen
aan haren pastoor, haren herder. Het verlies dat.
wij ondergaan is smartelijk en onherstelbaar.
Immers het verleden van den E. H. Puissant, en
het werk dat hij reeds verricht heeft in d©ee pa
rochie, bewijzen genoegzaam wat cr ons Ln het
toekomende van zijnen icver en zijne christelijke
zelfopoffering te verwachten stond.
Geboren te Sulsiquo den 31 Augustus 1863 zien
wij hem professor te Eecloo sedert 1885 op 18
September 188S werd- hij priester gewijd op
12 Augustus 19u2 werd hij bestuurder der Katho
lieke Scholen te Selzaete, waar hij ook op 25 Fe
bruari 1905 bestuurder der broeders van liefde
W8rd genoemd. Hij bekleedde beide bedieningen
wanneer hij op 29 Augustus 1911 pastoor dezer
parochie werd genoemd.
Gedurende 19 jaren, die hij te Selzaete verbleef
heeft de E. II. Puissant zijn geest, zijn hart. zijne
ziel gewijd aan het onderwijs der jeugd, en aan
het welzijn der bevolking dier gemeente. Hij ver
wierf er door zijn werken de bewondering der
plaatselijke geestelijkheid. Twee pastoors, den
E. II. Scheerlinck enden E. H. Royneking, heeft
hij opvolgentlijk in hunne langdurige ziekte
bijgestaan en vervangen.
Zijne bekommernis om de mindere standen der
maatschappij moest hem natuurlyk aanzetten
tot de Sociale Werken, ook van in 1899 begon
hij to Selzaete landbouwinstellingen tot stand te
brengen hij stichtte een boerenbond, veeverze
keringen enz.
Te Aalst aangekomen zag men drij voorname
bezigheden zijn tijd vervullen
a) De vernieuwing v^n Sl Jozefs kerk, waarhy
dagelijks zoo lange uren verbleef cn het voor
beeld gaf van de diepste godsvrucht.
b) Het bezoek deT scholen, waar hij de kinderen,
die hij zoo lief had, aanwekto tot godsdienstig
heid cn leerzaamheid alzoo het bewijs gevende
dat hij ook de Schoolkwestie aanzag als eene
der bijzondorste van onzen tijd,
c) De uitbreiding van allo godvruchtige instel-
tiugcn hij stichtte weinigen "tijd na zijne benoe
ming, het broederschap van het H. Sacrament
des Altaars, en wij herinneren ons nog met wel
ken geestdrift hij verleden jaar bezield was bij
het wellukken zijner pogingen wanneer die ver-
oeniging weldra op aij|i enkelen oproep meer
dan 1000 leden tolde.
E. II. Puissant deHeer heeft Ued. de voldoe
ning en hot geluk niet gegeven al uwe ontwerpen
van zedelijke verefllng tot stand tc zien komen.
Misschien was in Zijne oogen uwe loopbaan
reeds genoeg verdienstelijk om de belooning te-
geuieten door Hem beloofd aan zij die handelen
naar Zijne voorschriften en ingevingen. Is uw
verblijf in ons midden kort geweest, liet zal nog-
tans ccn diepen en langdurigon indruk onder ons
laten.
Uwe werken en voorbeelden zullen immer in
het geheugen blijven van uwe parochianen cn
lien tot het goede gedurig aanzetten.
Wij zeggen u dus E. II. Pastoor niet alleenlijk
vaarwel, maar ook tot wedcrzicas,
MIJNE IIEEREN,
Vooraleer de aarde voor good dit stoffelijk'
overschot aan onze betraande oogen gaat onttrek
ken, wonschte ik wel deze droove plechtigheid
nogcenige stonden te verlengen, om in name
zijner Selzactsche vrienden eene welverdiende
hulde te brengen cn eene laatsto vaarwel te stu
ren aan den beminden, diepbetreurden en helaas
te vroeg gestorven vriend, den Eerweerdon Heer
Puissant.
Ik kom hier niet spreken van zijne rustelooze
bedrijvigheid in het tot stand brengen van aller
lei bonden waarin én boeren én werklieden hun
nen welstand hebben gevonden of hunne verlie
zen zien Unigen ikkomhior niet spreken van
zijnen ijver als priester,noch van zijue diepe ken
nissen, daarover hebt gij parochianen van St.
Jozef, op den al tc korten tijd dat hy in uw mid
den verbleef reeds ruimschoots kunnen oordeelen
maar ik wil hier eene laatste, maar prachtige
bloem neerleggen op zijn graf, met een woord te
zeggen over Pastoor Puissant, als leeraar en be
stuurder der Vrije Katholieke scholen van
Selzaete.
De Katholieke schoolhet onderwijs van het
Volkskind, oh 1 die mechten van hem. én zyn
geld, én zyne bekwaamheid, én zijne gezondheid
ja zijn leven vragen, want,-tis zijne grenzelooze
liefde voor het Volkskind, die hem zoo vroegtij
dig verouderde, zijne gezondheid knakte en hem
in den bloei der jaren aan onze liefde ontrukte.
Het was in 1892. De Katholieke school van
Selzaete, doorworstelde een moeilijk tijdperk cn
haar bestaan was bedreigd, maar de toemaligc
pastoor Scheerlinck had met zijn vorschcnd oog,
ecnc-n man ontdekt die hem geroepen scheen om
dit zoo noodig onderwijs op Selzaete te doen
bloeien.
In 't College te Eecloo was er een leeraar
Puissant die op het eerste verzoek naar Selzaete
kwam, en niets raadplegende dan zijnen icver
en zijne begeerte om goad te stichten, de lastige
taak van leeraar en bestuurder op zich nam, dio
bereidwillig het burgerskind aan andaren «ver
liet om 't werkmanskind met liefdo op te leidon
die vaarwel zei, met blygemoed, aan den kring
van vrienden en priesters, om in stille eenvoudig
do arme lievelingen des Hceren meer te bemin
nen en goed to doen.
En hoe heeft hij zich van die zaak gekweten?
Als hij aan 't bestuur kwam telde het Kath.
Oud. 6 klassen mot een drijhonderdtal kinderen
en bij zijn betreurd vertrekken, over nauwelijks
een jaar en half, was het getal klassen geklom
men toe 16 met meer dan 800 leerlingen en zulks,
niettegenstaande den hevigen strijd die cr Tond
de scholen gevoerd wordt.
Wat al weg afgelegd op di© 20 jaren Maar
ook wat een iever l_Niets was hem te veel noch
■to lastig voor zijne scholen, altijd de eerste en do
laatsteoveral bij om met zijn -wel willend woord
cn meester én leerlingen aan te moedigen om
hen met zijnen iever voor te £-<*&*. Wie tal ons
zeggen hoeveel uren nachtrust hy opgeofferd
heeft voor 't welzijn zijner lieve Scholen Wie
zal ons zeggen hoeveel nachten hij slaaploos heeft
doorgebracht om nieuwe middelen te zoeken om
de kinderen vooruit te helpen op den weg der
wetenschap en der deugd.
Dit weet God alleen, die zeker in zyn gulden
boek al die opofferingen heeft aangeteokend en
zeker nu rijke vergeldingen schenkt.
Ja pastoor Puissant, ik spreek hier in name
der leeraars van de Katholieke schelen,die u zoo
nauw aan 't h: rte lagen ik spreek hier in name
der ouders, wier kinderen gij een echt christelij
ke opvoeding bezorgdet en die u weener.d zagen
vertrekken ik spreek hier in name uwer talrijke
oud-leerlingen, die gij zelf nog in een bond ve*
reenigdet, eenen bond van mannen, waarvan er
velen tot eene hooge bediening klommen, man*
nen die door uw toedoen allen deftige burgers
wierden en die anders eenvoudige menschen ble
ven ik spreek hier in name der geestelijkheid
wier rechter arm gij waart, en, in allernaam.zoo
van klein als van groot, van arm als van rijk,
roep ik u toe Dank I Dank voor al uwe wijze
raadgevingen, dank voor uwe opofferingen,donk
voor uw onderwijs, dank voor uwe trouwe mede
hulp en hier bij uw open graf. herhalen wy de
woorden U bij uw afscheiden toegesproken
Pastoor Puissant nooit zullen wij u vergeten
altijd zullen wij eene dankbare herinnering van
n bewaren en nu voeg ik erby
Heer, God, gij die beloofd hebt, dat zij die er
velen in 't goede onderwyzon zullen schitteren
als sterren in 't firmament, laat uwen dienaar-
Leander naderen tot bij uwen troon cn verkon
digd zijne vroeg vergrijsde haren, zijne geknakte
gezondheid, zijn vroegtijdig afsterven, nietluido
genoeg zijne liefde, zijnen iever, zijne zelfopof
feringen zyne deugd zio dan neer, o God t op
duizende kinderen, die hij tot u heeft geleid,
wiens hart hy heeft gevormd, die zijne vreugde
waren en zijn geluk op Sdlzaete, zij vragen o
Heer, eer.s zyne gloriekroon te mogen zijn bij 0!
E. II. Puissant, duurbare vriend, slaap zacht
onder de schaduw van het II. KruisTot weder-
zicris ten Ilemel t
Het vlas is eene nijverheidsplant waarvan
de teelt, hedendaags winstgevend is. In de
boido Vlaanderen beslaat de oppervlakte van
dit gewas telken jare ruim 2-4.UGO hectaren.
En dat de opbrengst sedert eenige jaren fel
heeft toegenomen, bewijzende volgende cij
fers
In 18G0, 500 kgr. gehekeld vlas per beet.
In 1885, 61T kgr. -
In 1899, 719 kgr.
Deze toestand moet voorzeker toegeschre
ven worden aan hot meerder gebruik der
liulpmeststoffen die, in Vlaanderen, cn ook
eldersj sedort een twintigtal jaren op yeel
grooter schaal worden aangewend.
Doch zonder eenigen twijfel zouden dezs
opbrengsten nog hooger stijgon, indien do
scheikundige meststoffen met meer overleg
en oordeel wierdeo toegepast.
Daarom zijn wrj van meening dat ©enig©
inlichtingen dienaangaande niet zouden vaa
onpas komen.
De ontwikkeling van het vlas moet re
gelmatig gebeuren. Er raag dus tijdens den
groei geon gebrek zijn aan voedende bestand-
deeien, ©n evenmin mag do overvloed zrjn
van meststoffen die eonen te weelderingen
wasdom verwekken, want dan is de bast van
weinige waarde. Als stikstofmest dient hier
dus vooral do voorkeur aan het zwavelzuur
afflmoniak gegeven te worden deze plant
vergt immers eene stikstofhoudende mest
stof met zachte werking, daar eene te snol
werkende meststof grove vezels geeft.
Stalmest wordt ook aanbovolen; doch dez©
wordt zoo gauw mogelijk, liefst vóór don
winter ingewerkt, in de verhouding vaa on
geveer 30,000 kgr. per hectare.
De minerale bestanddeelen, als fosfoor-
ZQur en potasch, begunstigen de opbrengst
en ook bet rijpwordon. Zelfs verbetert het
gebruik van potasch da hoedasighoid van het
vlas. Proeven door den heer De Caluwe,
Staatslandbouwkundige te Gent, genomen,
bewijzen dat het gebruik van potasch lang
en fijn vlas verzekert, doch het schijnt dat
de cliloorpotasch de voorkeur moet hebben.
Derhalve is het aanbolenswaardig, tijdens
do aanstaande lente, do volgende huïpmesU
stoffen te gebruiken per hectare
300 kgr. superfosfaat,
200 tot 250 kgr. chloorpotasch
en 150 tot 200 kgr. ewavelz. aanmaniak.
Al deze meststoffen worden een tiental
dagen vóór het zaaien op den omgewerktoa
akker gestrooid en met de eg ingewerkt,
Willy,
35a Vervolg.
I. Roos (érésypèle).
Eone aandoening, zeer overgankelijk, fa
nog do roos. Het geldt hier? eene velziekte,
die baren oorsprong heeft in het indringen
van zekere microob in kleuyen van het vel,
van het slijmvlies (den neus), ©ok in opper
vlakkige of diepe verwondingen. De smet
stof wordt overgedragen door de lucht op
ongedekte wonden (hospitaalzalen), doof
werktuigen, bandon en linnengoed.
De afzondering van zieken, door roos aan*
getast, is hoogst noodzakelijk in verblijf
plaatsen van gekwetsten en ook van kraam
vrouwen.
Al de deelen van een aangelegd verband,5*
gaas, watte en windels, moeten verbrand
worden de werktuigen en de handen dor
verplegers op de zorgvuldigste wijze ont
smet, alvorens tot andere zieken over to
gaan.
J. Tering (Tuberculose).
De tering heeft menigvuldige vormen vol
gens het aangetast lichaamsdeelbeenderen,
gewrichten, klieren, huid, en vooral d©
organen van de ademhaling. Longtering ia
de meest verspreidde vorm van tuberculose
ze veroorzaakt het zevende deel der sterfge
vallen in Europa'.
Eertijds wierd longtering niet aanzien als
aanstekelijke ziekte. Zag men ze dikwijle
opvolgentlijk verscliillige leden eener familie
aantasten, dan werd dit toegeschreven aaa
eene soort van aangeboren en gemeen©
zwakheid.
Over ongeveer twintig jaar heeft de we
tenschap den aanstekelrjken aard der tering
vastgesteld. Zij heeft de kiem, oorzaak de*
ziekte, erkend en bewezen zonder den min
sten twijfel dat ze voorhanden is in de uit
werpsels dor teringlijders. Deze zioken zij©
des to gevaarlijker, onder opzicht van be
smetting, dat ze gedurende maanden en
jaren hunnen gewonen levenswandel kunnen
behouden, en zich begeven in openbar©
plaatsen, in herberg en werkhuis, en alzo©
de kiemen der ziekte overal vorpreiden.
Met reden is dan ook de strijd tegen d©
tering alom begonnen. Men ziet hospitalen,
'sanatoriums, dispensariums en andere in
stellingen uit den grond oprijzen met het~
dool don machtigen geosel der tering te ba-
kampen.
De teringlijders, die gaan en staan, moe-
tcn zich van een bijzonder toestel bedienen,
(chrachoir) ten einde hunne uitwerpsels on*
schadelijk to kunnen maken door ontsmet
ting. Worden ze bedlegerig, dan zullen de
verplegers nooit verzuimen de fluimen der
zieken in eene sterke vorderfwerende oplos
sing te doen vatten. Besmeurd lijf- cn bed-
degoed, neusdoeken, onz. dienen in water
gedompeld en later op eone of andore wij*A,
ontsmet te wordon.
