VERVALLEN GROOTHEID.
Paler Lemeine S. J.
Moering ulloespreksa door;öen seiitüaren Staaisminislsr Woeste in da Kamer van Voiksvertegenwooriipfs, in vergadering van 17 Aprii 1913
n» heer Wo©sto. Gisteren werd ik
herhaaldelijk iu het debat betrokken en ik
houd er aan een woord uillegging te geven.
DE VOLKSSTEM
6
(uit het beknopt verslag)
Men heeft lang uitgeweid over de ware
beteakenis ran de gesprekken ftusschea het
lioofd dos kabinet* en zekere burgemeesters.
Hot is een ongewoon feit hier private ge
sprokken in het middoa to bresgen tegen
strijdigheden worden onvermijdelijk, en
men maakt het publiek wijs dat deze of gene
de waarheid te kort doet.
Do wetgovende macht berust in de handen
van de regeering, do Katner en den Senaat
en niet in handen van een paar burgemees
ters. 'Recht zeer teelEn wij kunnen niet
aannemen dat zij scheidsrechters worden
over dsn toestand. (Goedkeuring).
Do heer Ter wage!©. Dit is oen les
voor het Hoofd dos Kabinets
De heer ^andevelde. Het Iloefd
dos Kabinets heeft do burgemeester* veroor
loofd ons eone verklaring ai te leggen.
Do heer Woest©, Zoo de heer de
Brcqueville hun dit hoeft veroorloofd, zal
bot hior heden on gisteren gebeurde hem
aanzetten inde toekomst er tweemaal op na
te denkon. (Uitroepingen links).
Do lieer 4as*affe-— Dit is hard voor het
Iloofd des Kabinets.
Do heer Woeste. Hot I-Ioofd des
Kabinets kon vooraf niot weten dat uit zijn
gesprek do gevolgen zouden worden getrok-
kon die hier gisteren in het midden werden
gebracht.
Eigenlijk hoeft men eone oudo praktijk
willen horhalen de Ministers een verhoor
op vraagpunten doen ondergaan. Het ver
boor verschafte hot Hoofd des Kabinets de
gelegenheid alle misverstand te doen ver
dwijnen. Zijne woorden werden door al zijne
partijgenooten eenstemmig beaamd. (Rechts:
zeer xocl
Men heeft getracht mij verantwoordelijk
to maken voorden huidigen toestand.
Men heeft getracht *t Hoofd des Kabinets
in eenen vernederden toestand to plaatsen,
door te zeggen dat bij zich in eene vergade
ring der rechterzij do zou onderworpen heb
ben instedo van af to treden. Niets daarvan
i9 waar (Onderbrekinglinks,)
Ik sta in voor mijn do»l van verantwoor
delijkheid in dezo gebeurtenissen, want
nooit gaf ik toe aan bedreiging en nooit zal
ik er aan toegeven. In de laatste zes maan
den was het Hoofd des Kabinets het steeds
eens mot de rechterzij do en mot al zijne
vrienden. Herhaaldelijk bewees hij my de
eer mij te raadplegen. (Ha ha!)
Ik heb bevonden dat hij steeds bij zijne
meaning bleef,"omtrent do oplossing die hij
zooeven aanduidde met eone welsprekenheid
dio de Kamer hoogschatte. (Rechts zeer
toet Onderbrekinglinks.)
Te vergeefs wilt gij het tegendeel doen
gelooven. Mijn woord, en do houding van
hot Hoofd des Kabinets geven uwe gezegdon
Zondag-mengel werk.
41* Vervolg.
Laat; ons daarvan zwijgen zegde zy on
geduldig. Zog rnij liever, of gij liet goedvindt,
dat Amalia morgen vroeg mot Borgonstjcrua
'rijdt.
Dat kan mij niet schelen. Ik wil niet dat
tomand kan zeggen, dat ik in eenigerloi op
licht de hand in de zaak gehad heb. Wil hij
Jaar tot vrouw hebben, dan behoort hij een
Tormogen to kunnen aanwijzen, dat hem do
tor en do verbintenis met onze oudo familio
waardig maaktin dat geval heb ik er vrede
mede, doch ik denk er geen oogenblik aan om
met haar to koop to looped.
Daaraan donk ik nog minder, hernam
mevrouw von Drosseu, scherper dan andors.
Ik zou slechts gaarne alles vermijden, dat als
overdroven lean worden aangemerkt; dus ook
overdreven kiescliheid, dio hier wel geheel
overtollig to achten is.
De luitenant-kolonel «antwoordde hier op
zettelijk niets op. Hy scheen zyn besluit ge
nomen en goon lust te bobben om daar weder
af to gaan. Waarschijnlijk ontstond doze
lijdelijk uit do teleurstelling, die hy by do
twee vorige minnaars ondervonden had.
Ik bemoei my nergens mede. zegde hij
ton slotto, lilies het licht uit, en legde zich op
een oor.
Gij staat mij dus toe, naar mijne bes to
overtuiging to handelen? vroeg mevrouw von
Dfessen.
Ja, tot op een zokor punt, dat wil zeggen
eene logenstraffing waartegen gij niets ver
moogt (Gerucht).
Sedert twee dagen hebt gij eenvoudig de
banden nauwer toegehaald die ons allen
vereonigen.
De heer Franck meent dat wij ons onder
de vlag van een jong mensch van 2u jaar
zullen scharen. Ilij heeft het mis. Een geest
driftig woord van oen jong mensch zal onze
meening niet wijzigen.
Men vraagt dat het misverstand zou op
houden. Is dit niet sedert lang het geval
Zal de liberale drukpers, na do zeer duidelijke
woorden van hot achtbaar Hoofd dos Kabi
nets, het misverstand steeds vereeuwigen?
Do heer gftasson. En Le Pairiole.
De heer Moeste.Ik bon er volstrekt
van overtuigd, dat Le Patriate uit de woor
den van den lieer de Broquoville het juiste
besluit zal afleiden dat er uit voortvloeit.
(Uitroepingen en g'clachlinks).
Zoo do heer Masson nog misverstand wil
verwekken, zal ik hem uitleggingen geven.
Do heer Efclasson, Gij ja, [zult dui
delijk spreken.
De heer Woesie. Wij [hebben ge
zogd dat de werstaking welke gij «'algemeen
noemt, ons belet over do herziening te
spreken.
Dan blijft ook nog het land dat ons do
meerderheid hoeft gegeven.
De heer CaS«iwaer,6. Meerderheid
van dieven, omkoopers en bedriegers.
De heer Woeste. Van we go ver
wonnelingen is do beschuldiging van bedrog
zonder belang. Tegenspraak
De meerderheid van het land wil geen
tijdperk van politieke woeling intreden.
Wat betreft de commissie, door het Hoofd
des Kabinets aangekondigd, deze zal uitslui
telijk de kwestie van het stemrecht voor
provincie en gemeente onderzooken, doch
heeft geen voorstel tot grondwetsherziening
in te dienen.
De hoer Mjrmans.Dat is natuurlijk.
De heer Moeste. Dat in deze coin
missie zekere loden hieromtront eeno mee
ning uiten, is onvermijdelijke 's Menschen
tong is niet aan banden te leggen. (Gelach).
In de drukpers wordt veel overdo herzie
ningskwestio gesproken dit behoort tot het
recht-van do drukpers. Men spreekt er hier
ovor dit behoort tot het recht Van de leden
der Kamer. Dat in de toekomst, die niet le
bepalen is, een andere formule voor de
Kamers voor den dag komt, acht ik niet
onmogelijk.
Doch ik zeg dat het rraag9tuk van de
grondwetsherziening niet aan de dagordo
van de commissie die de Regcering bereid is
te benoemen, zal worden gebracht.
Do liocr EiSassosï. Indien in deze
commissie eone nieuwe formule werd ge
vonden van stemrecht voor de Kamer, zoudt
gij er geen bezwaar tegen hebben zo aan le
nemen Gelach links).
tot zoo verre uw oordeel reikt. Zoodra het
echter op de hoofdzaak aankomt, dan weet gij
u to wonden noch te koeren. Moei u daarom
liever in het geheel niot met Uc zaak ik zal
ze wel alleen afdoen.
Maar de rechton eener moeder.
Goeden nacht, kind Ik ben slaperig, ou
daar gy voornemens zyt morgen in do vroeg
te op te staan,zoo is het voor u ook veel Deun*
te gaan slapon, dau nu nog oenen strijd om
's keizers baard aan te vangen.
Don volgenden morgend om zes uur trap
peldon de paarden reeds voordo deur. Mevr.
von Drossen bevond zich in de keuken, om
aan de dienstboden do noodige bevelen te ge
ven, en Amalia was in do helder verlichte
woonkamer bozig met de koffie gereed te ma
ken. Deze taak ging haar ditmaal niet zoo
vlug van do hand als anders, want dc manior,
hoe zy Bcrgcnsfjerna het voegzaamst zou be-
dankou voor het haar geschonken halssieraad
hield hare gedachten geheel bezig.
Toon deze oiodel ijk binnentrad, geraakte
zij in zulk oono verwarring on verlegenheid,
dat zij niet iu staat was een enkel woord uit
to brengen.
Zijt gij roods op vroeg hij, terwijl haro
verwarring hem aangenaam scheen te ver
rassen. Een kop koffie zal nu recht good sma
ken.
IU geloof dat h'y nog niet goed is, merkte
Amalia aan, terwijl zy eenige druppels in
ceucn lepel goot en die scheen to prooven.
Ilij is waarlijk zoo helder als kristal
Ach ja,dat mocht wel beter, antwoordde-
zy glimlachend. Doch waar mag mama toch
blijven Wy moeten ons haasten anders ko
men wij te laat.
Mevrouw von Drossen trad thans binnen
en verontschuldigde het achterblijven van
De hoer Woeste. Gij hebt mij niet
begrepen (gelach), en dit doet gij moedwil
lig. De commissie heeft geene herzienings-
voorstellen in to dienen.
Do heer SViaBSOn. Daarover zijn wij
het eens.
De heer Woest©Er is een onder
scheid to maken tusschen dese of geene
rodevoorir.g die zou gehouden worden, en
de beslissingen té nemen over het stemrecht
voor gemeente ea provincie.4Is dit duidelijk?
De boer Rftasson. Ja 1 redevoerin
gen. doch geene beslissingen.
De heer Wo23t©« Wat betreft de
werkstaking wolk men algemeen heet
heeft de linkerzijde ten overvloede herhaald
dat zij een tijdelijk middel is om de bevoegd
heid der commissie uit te breiden. Na dat
zal de werkstaking verdwijnen
Zoo sprekende, roept gij dubbelzinnighe
den in 't leven, dien don leidor der socialisti
sche partij zorg droeg vooraf te verijdelen
De heer Anseelo hoeft in zijn verslag op
het socialistisch congres van verleden maand
den aard van do zoogezegde algemeene
werkstaking bepaald.
Waartoe, zegde hij die algemeene werk
staking Zij beoogt een viervoudig doel
Men wil het algomeen stemrecht, de eenheid
handbavon onder do Belgische socialistische
werklieden, de arbeidsklasse haar zelfver
trouwen laten behouden, het wapen der
algemoeno werkstaking voor lateren strijd
ongeschonden bewaren. Leve het algemeen
stemrecht, voorwaar, maar ook, vooral en
bovenal, leve de eenheid onder de proleta
riërs en dezer onoverwinnelijke tucht
het kapitalisme
Wat zegt men ons thans Dat de werk
staking geen ander doel heeft dan van dc
Regeering do instelling van eene commissie
af te dwingen i
De waarheid is, dat gij een wapen beproeft
waarvan gij hoopt u te kunnen bedienen in
andere omstandigheden. Uw leider, de heGr
Anscole heeft den waren aard van doze on
derneming uitdrukkelijk doen uitschijnen.
Al wie om il en vredo on den eerbied voor
onze vrijheden bekommerd is, moet zich aan
de zijdo van do Regeering scharen om te
beletten dat dit wapen nog worde gebruikt,
(Toejuichingen, rechts).
De lieer U. E3e3p©£*te« Dat ia de
waarheid.
De heer Cs*avQ$> Geene drukking
Werd uitgeoefend.
Do hoer Woeste. Gij spreekt van
370.000 stakers...
De hoer ^andotpvelde. En hun
getal groeit aan.
Do heer Woest©. Het zij zoo Ne
men wij dit oijfer voor juist; dooh bet is
niot zoo. En zoo ik uw cijfer aanneem, zegt
hot Statistisch jaarbook dat or in België
1.133.5S9 nijvorheidaarbeiders zijn, zonder
den luitenant-kolonel, die intusschen in den
beston welstand tag te snorken.
Terwijl men koffie dronk, bealiste
mevrouw von Dreaen, dat or slechts eeno
sleito mot zitplaatsen voor twee personen
voorhanden was, dat Borgenstjerna met hare
dochter rijden zou,terwijl zij achter eeno klei-
nero slede eenon knecht zou laten opzitten om
met haar le rijden.
Het was een zoor koudo morgend. Dichte
sneeuwvlokken vlogen de reizigers om het
hoofd, ofschoon overigens do vaart over do
krakende sneeuw goed voortging, en de bel
letjes zich daarbij vroolijlc lieten hooren.
De weg liep door een dicht bcsch. dat bij
het matte licht onzen held don omtrek van
Svartoborg voor den geest riep. Hy vergeleek
by ziclt zoivon zijn tegen woordigon toestand
met dien van vroegere dagen, zijne tegon-
woordigo stomming met zijne voormalige
on eon govool van onuitsprekelijke geluk
zaligheid vervulde zoo gohccl zijne borst, dat
nog slechts eene zeer kleine ruimte daariu
overbleef, voor de herinnering aan den hoon,
die bom was aangedaan door den man, onder
wiens dale hij thans als gast vertoefde.
Nog voor weinige dagen ten prooi aan al do
kwellingen van een droefgeestig gemoed, ge
voelde hij zich thans stork, vroolijk en vrij.
Hij zwelgde iu hot genot van eon nieuw levon.
en was innig overtuigd dat de liofdo in staat
is wonderen te doen. Om eene weerklank op
do gewaarwordingen te vinden, die zijne
borst iu beweging brachten, zocht hy Amalia's
blik.
Amalia trok editor hare voile over bet
go!aat,daar do wind haar sneeuw in do oogon
joeg; en hoewel hare wangen zoo sterk glooi
den di-t eer. kleine vorkoeHng haar niet had
kunnon schadon,zoo scheen zij het bovendien
er nog de IandbouwarbelJers bij te rekenen
die gij al te licht vergeet.
En, wai na uw cijfer juist, dan zeg ik dat
het op dit oogenblik bewezan ia, dat slechts
eone minderheid u heeft gevolgd. (Herige
prolestatie bij de socialisten). En zonder
wederrechtelijke drukking zoudt gij zelfs
deze minderheid niet met u hebben. Eiken
dag dat gij hun, hunne vrouw en hunne
kinderen, hot noodige om te leven verliezen.
Gisteren heeft do heer Hymans hier eeno
koortsachtige rodevoering doen hooren, vol
smadelijke verwijten. Hij deed zich door do
socialisten toejuichen: feitelijk was hot zijne
kastijding (Uitroepingen en gelach bij dc
socialisten).
Gij hebt een kartel gesloten Het gezond
veratand van het land zal tegen u opstaan, en
zij die a in de steden ondersteunen, zullen
zich belasten met do verbrokkeling van uw
verbond.
Wij hebben uitstekende politieke mannen
gezien, die hunne misslagen erkenden. In
1850 verklaarde Thiers dat hij voortaan de
hand zou loggen in de hand van de mannen
die do maatschappij wilden verdedigen.
Bismarck drukte zijn leedwezen uit over den
Knlturkamp/.
Doch do liberalen zijn niet in staat deze
lesson te aanhooren.
De heer Hymans. Wij hebben van
bij den aanvang onze meening in volle op
rechtheid uiteengezet.
De heer Woeste. Ook doen wij een
oproep tot al de gematigde mannen.
De heer Humans. Een beroep op
de gematigde mannon En dit komt uit
uwen mond Dat klinkt vreemd (Links,
zeer teel).
De heer Woeste. 1 Zoo gij moent dat
mijn beroep u geldt, hebt gij het mis (gelach
en toejuichingen rechts), gij zijt te nauw
verbonden met de socialisien, ge zijt hun
gevangene.
Men heeft herhaaldelijk een beroep op de
Regeering gedaan, om to kunnen zeggen dat
bet do liberale partij is, zij die slechts het
vierde deol uitmaakt van doze vergadering,
die den toestand heeft opgeklaard! Maar gij
zijt eone minderheid, cn gij zult het blijven.
Wat ons betreft, wij zullen weten billijke
voldoeningen te verschaffen aan den wer
kersstand.
liet land heeft dorst naar orde en werk
en het zal het u mot vergeven dat gij de
werklieden hun brood hebt ontnomen.
Ook doe ik een beroep op de gematigde on
werkzame burgers, en zeg hun dat er geen
uitkomen is voor hen. tonzij in eene innige
gemeenschap met de Regeering. Zoo spre
kende, ben ik de tolk van alle burgers die
bekommerd zijn om onze instellingen, onze
staatsvrijheden en den vrede. (Luide toe
juichingen, rechts. Gemompel aan dc uiter
ste linkerzijde).
STAD AALST
Godvruchtig aandenken van den Eerwaarden
In de maand September aanstaande zon
de Eerwaarde Pater Lomoine het vijftig- j
sto jaar van zija kloosterleyen intreden.
Geheel de stad zag 't jubeljaar met vreug
de naderen immers zou men er de gelegen-'
heid vinden den onvermoeiden Werker, een
openbaren blijk van algemeene dankbaarheid
te geven.
De Hoer beschikte er anders over do
Eerw. Pater orerleed dezer dagen als slacht
offer zijns zielenijvers.
Ü6n blijk van dankbaarheid wil men toch
geven en daarom hebben dankbare harten,
met goedkeuring van den Zeer Eerwaarde»
Heer Kanunnik Roelandtf, Pastoor-Deken,
onzer stad, eene insehrijvingslijst geopend
ten voordoele der Zendingea of Missiën der
Eerw. Pators Jezuïeten, met het edele ge
dacht de storting te doen tot lafenis der ziel
van den diepbetreurden Pator Lemoine.
Zonder twijfel zal dat voorstel mot liefde
aanveerd worden zoowel door den Arme als
door den Rijke.
Wie weet niot te spreken van de Vader
lijke Zelfopoffering van den betreurden
Overledene
Hoevele zielen heeft Hij niet vorlieht, ge
troost en opgebeurd 1!
Hoevele ziekon bezocht, bijgestaan en hun
lydon verzacht !l
Hoevele armen en nederigen heeft Ilij niet
uit den nood geholpen
De armen vooral hadden Zijne voorliefde,
want mot eene heilige fierheid noemde Hij
zich den Vader der Armen.
Dus, allen te samen onzen blijk van dank
baarheid opgedragen aan don Eerw. Pater
Lemoine, in wien wij allen een Weldoener
een Vader betreuren.
De geringe giften dor arman benevens do
ilde giften der rijken, zullen mot gelijk©
liefde ontvangen worden.
De giften mogen van hedan af gezon
den worden bij de personen wior namen vol
gen
Den Z. E. II. Kanunnik Roelandts, Pa#»
toor-Deken
De E. II. Van Ileuversweyn, St Camillus-
gesticht
Mevr. de Baronnes Leo de Béthune, Brus»
selsohe straat
Mma Camiel De Schaepdryver-Moens, Kei
zerlijke plaats
Mm® Achilla Eeman, Sle Annastraat
Roraaan Moyersoen-Liénart, Nieuw»
straat
M"10 Ghyselon-De Meetor, Lange Zoutstr.;
M<*« Eugeen-Moens, Keizerlijke plaats;
Mej. Gezusters Snel. L«nge Zoutstraat, 2;
Van Damme-Van Lieröe, Korte ZouU.
straat
Mej. Louise Golinot, Geeraardsb. straat j
Mej. Gehot, Begijnhof
Mej. Marie Bonner, Brusselsche straat
Mej. Colette Remory, Nieuwstraat
Mej. Elisa Meganck en Theresia Van da
KcrkUove, in '1 klooster der Karmelietessen,
Hoogstraat
Mej. Caroline Vereeken, Zonnestraal, 94
Mej. Maria Van Bocktael, Onze Liov#
Vrouwe-gesticht, Mijlbeek
Mej. Melanie Schuteysor, bij do grot.
Mijlbeek
Mojutfers Van don Brempl, Moorselscbo»
baan
Mej. Seps, gezusters, Nijverheidsstraat,5,
nabij de statie.
De lijsten zullen gesloten worden, den 15*
si gelieven de inzamelaars 't ontvangen
geld met do lijsten der gevers, te overhan
digen aan den Z. E.Il. Kanunnik Roelandl#,
pastoor-Deken.
toch dienstig to achten, haren hopd nog wat
dieper in de oogen to zotten. Zy wilde het ver
mijden, Borganstjorna's blikken te ontmoe
ten, daar zij er eene uitdrukking in opmerkte
die zij wist hctzolve niet waarom haar
hart onrustig deed kloppen. Dit maakte haar
sprakeloos en beschroomd. Daarenboven word
zij nog door do gedachte gekweld, dat hij het
toch zonderling moest vindon, dat zij met
geen enkel woord van hot schopne Kerstgo-
schenk sprak dat hy haar den vorigen avond
ter hand had gesteld. Ten einde dus niot ver
keerd door hem behoordeold te worden, over
won zy haren tegenzin om het stilzwygon te
verbreken, on zegde stil
Ammi zal Alfred's gedachtenis trouw be
waren hot is een te kostbaar stuk dan dat zij
het dragen zou.
Dadelyk nadat zy dit gezegd had, begreep
zy dat zy rnot dezo woorden Borgenstjerna
nog niot bedankt haiT en ofschoon haar iu
dit oogenblik de geslachten in menigto toe
stroomden, was zij toch niot in staat nog
eenig geluid uit te brongen.
Ik ben reeds tevreden zoo jonkvrouw
von Drossen dit kloine aandenken vooreerst
slechts bewaart, merkte Borgenstjerna aan.
Wellicht mag ik hopen hot later door Amalia
gedragen te zien.
Bij iomand van Borgenstjerna'* karaktor
beduidde zulk eene uitdrukking zeer veel
ook verstond Amalia er de bedoeling van
een zuchtje ontglipte onwillekeurig hare lip
pen, ea bracht eene heimelijke mededeeling
aan haren buurman over.
Do sleden vlogen snol de eene troep feeste
lijk uitgedoste landlieden na de andere voor
bij, wier fakkels de met sneeuw bedekte
dennen langs den weg helder verlichtte».
Spoedig kregen zij in de verte Se schitterend
verlichte kerk in het oog, het orgel speelda
on zij bereikten het gebouw, zondor bjjua to
weton dat zy onder weg waren geweest.
Nadat de godsdienstoefening afgoloopca
was, moesten zij natuurlijk by den predikant
ontbijten, waar Borgenstjerna door hetonop-
houdelijke gesnap van Mina eindelijk uit zijn
gepeins werd gerukt. Do plechtige ernst, dio
hom nog afgotrokkener maakte, dan hij ge
woonlijk was, beangstigde Amalia echter
niet, dio hom juist wist to beoordoolen. Zij
wist dat Borgenstjerna haar in het vurige ge*
bed, dat zij in de kerk ten hemel had gezon
den, in den geest had vergezeld en zij las in
zune ernstige, maar zachto blikken de beves
tiging van hare hoop eone blijde toekomst.
Do hemel gove, dat gij nooit zulk een
kwaker tot man krygt, als die daar een i%
fluisterde Mina haro vriendin in het oor, ter
wijl zij op Borgenstjorna wees. Ik heb liever
mijnen Lamm Dio weet nog oen ordentelijk
woord medo to sprekon.
Amalia scheen echter weinig gostemd om
zich mot Mina in een wijdloopig gesprek in to
laten, hoewol deze niet scherpzinnig genoeg
was om de reddn dor stilzwijgendheid va»
hare vriendin to radon.
Eindelijk toen de vroolijke schort* van do»
gullen prodilcaut.en rog meer zyn goede wijn
bij het wolkomen ontbijt ook het sprakelooz»
paar begon wakker te makon, begreep mevr,
von Dresscn juist, dat hot L\jd was om to ver»
trekken.
Men nam afscheid, doch toen elk in do sla»
do plaats genomen had, viol het vorigo stil
zwijgen weder in en dit bleef Borgenstjerna
den ganschen dag bij, ofschoon do familie voa
Dresscn zich allo moeite gaf om hunnen gast
te onderhouden, (Wordt voortgezet.}
