DAGBLADEN
Oorlog io de Balkanen
e>
'T EEN m 'T ANDER
RU ITEM LAN D
SSsgeutjends Jaargang u' £09
KSaniierdag S Kei SS3 3
O
DAGBLAD
BestuurderJ. Van Nuffel-De üendt.
Schande
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
Z0S maanden 4 -franken. Een jaar 8 trankon.
Inschrijving in alle postbureeien van bet land.
1" UITGAAF, 4,11. 's avonds e% «j» 2' UITGAAF, 7 's avonds
Pour loute la pubiicité e*iwmerciale et flnancière du journal,
s'adresscr exclusivement a l'Aseace Reclame Godis, 2, Place de
Ia Bourse, Bruxclles.
BUREELENi
TE BRUSSEL I TE AALST
B* GODTS, BeursplaatSj 2 I Kericstraat,
Telefoon A S209 I Telefoon 114,
AANKONDIGINGEN!
KI. ut (1 tot t kl. reg.) Ir. 0,60
3* blads. (de regel) Ir. 1,00
4' bladz. (de regel Ir. 0,30
Financ. aankon, (per regel) Ir. 2,00
fr. 1 00
Sport (per regel)
Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
Recht, hcrstell. (per regel) Xr. 2,00
Overlijden (per regel) Xr. 2,00
Commercials en financieelo aankondigingen zich uilsluitelyk te
veudenAgenoe Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel,
In den beginne was het dagblad een
onbeduidend druksel dat enkel voor
doel bad do weinige en zeldzame le-:
zers op da hoogte te houden van de
bijzonderste feiten van den dqg.
Geheel anders is hot gesteld met de
huidige dagbladen zij zijn er niet
enkel op uit eenige nieuwsjos aan te
brengon.'maar bevatten dagelijks een
aantal ganschverschiUende rubrieken,
die aan verschillende noodwendighe
den beantwoorden daar vindt men
novens sport, het letternieuws kunst
en vermaak zal mon er aantroffen,
eveneens als kerkelijke tijdingen al
lerhande ongelukken worden er in ver
meld evenals groote politieko gebeur
tenissen uit alle deelen der wereld.
Hoe grootei' verscheidenheid hot
dagblad aanbrengt in zijne mededeo-
lingcn, boe meer inlichtingen hij aan-
aoando elk zijner mededeelingen be
zorgt, hoe rapper bij te werk gaat in
hot opdissehen zijner nieuwstijdingen,
hoe talrijker ook zal hot leger der le
zers zijn die bem boven de andere zul
len verkiezen en tegen wil en dank
misschien maar zeker toch zijlten in
vloed zullen ondergaan.
Geldzucht versmoort alle andere
gevoelens
Dia invloed groeit van dag tot dag
nog meer en meer aan. Voor een aan
tal lieden is de bedrijvigheid onzer
eeuw zoo kolossaal groot eu alles ver
slindend geworden dat er bun noch
tijd noch gelegenheid overblijft, door
echte studie hunne kennis uit to brei
den alles voor hen moet zich beper
ken bij bat lezen van hun dagblad
door liun dagblad alleen zullen zij een
denkbeeld krijgen van alle do vraag
stukken die rond ben oprijzen en de
aandacht hunner samenleving gaande
maken.
Aan die lieden en 'l is het over
groot getal is het totaal onmogelijk
ren persoonlijk gedacht te hebben aan
gaande eene kwestie hunne drukke
bezigheden laten hun zelf niet meer
too te donken Zij zien, hooren en
donken lijk hot orgaan dat zij dage
lijks verslinden. Zoo waar is het, dat
een Fransch spreekwoord zegt Ei
leen deen zweert lijk zijn dagblad.
Maar hier ook treft men weeral eene
bende lieden aan die weten dat een
aantal menschon eer.e ware drift voe
len voor al wat brutaal is en wreed
onverschillig aan edele en schoone,
aan zelfverheffende gevoelens, maar
uiterst gevoelig aar al die gewaar
wordingen, die den mensch, meer dan
wij denken, aan wilde dieren doen ge
lijken,
tVat kan aan die dagbladschrijvers
maken dat zij overal vernieling en
dood, wanhoop en smart zaaien wat
ban hot hun maken of hun invloed in
plaats van voedsal to zijn voor hart en
geest, herschapen is in een hevig gift.
dat langzaam, soms plots, alles ver
delgt waarmede het in aanraking
komt
Hat alles is voor hen van geenen tel.
Zij weten dat die fransche roman
schrijver die meest vuilnis opeen-
hoopte, ook meest boekdeelon ver
kocht dat die afleveringen welke
door boekhandelaars worden te koop
gesteld onder do melding a l'indcx
veroordeeld dat die meest worden
gevraagd.
Die waar disschen zij dagelijks in
hun dagblad aan hunne lezers op.
Booswichten hebben meermaals be
kend, door hot lezen van dergelijke or
ganen op de gedachte te zijn gekomen
van hun schelmstuk.
Ongelukkigen die aar, hun leven een
rampzalig einde poogden te stollen,
bevestigden vaak flat het zicht eoner
prent in eon daglad voor liet eerst die
wanhopige gedachte in hunnen geest
deed oprijzen.
Maar was zulks alles, dan ware de
schadelijke invloed van zekere pers
nog zoo zeer niet te vreezen.
Wat gezegd van de verhalen en
feuilletons,van do litterarische gedeel
ten in die dagbladen voorkomende?
Wat gezegd van sommigb aankon
digingen zoo graag door de organen
opgenomen
Wij dagen elke huismoeder die nog
«en weinig eengevoel heeft uit, dat
deel gedurende acht dagen samen met
haro dochter te lezen. Heel zeker zal
die tijd niet verloopen zijn, of op zeker
oogenblik zal het schaamterood hare
wangen kleuren en dio van haar kind
en zal de moeder niet meer dulden dat
dergelijk orgaan nog in haren huis
kring binnentrede.
Wij dagen alle lieden uit die op den
naam van« eerlijke lieden aanspraak
maken niet te walgen wanneer bu0ne
oogen vallen op de aankondigingen
van specialen aard welke men in die
dagbladen aantreft, en welke men in
Duitschland schandvlekt met (ten
naam Zwijnerij
Eerroovers
Hot dagblad kan veel diensten be-
wjjzen maar ook schrikkelijk veel
kwaad het kan zijn een echte,
een trouwe vriend, een raad
gever en trooster, maar ook kan hij.de
wolf, zich verduiken onder een scha
penvacht en onder de schijn eener
valsche genegonheid meer kwaad be
rokkenen dan wel iemand inbeelden
kan. Gelukkiglijk mogen meest al de
Vlaamsahe dagbladen hier fier het
hoofd opsteken en op weinige uitzon
deringen na aanspraak maken op ver-
zedelijking 011 verheffing van 't volk.
Niet evenzoo is het gesteld mot do
Fransehen; buiten de katholieken treft
men er goene aan dio kunnen verstaan
dat er iets veel edeler, veel rijker,
veel schooner is dan geld
Onder hen kennen wij zelfs een
galeiboef die verleden jaar alleen om
eerroof, bijna week op week wérd
veroordeeld do boeion welko twin
tig verschillende tribunalen hom
oplegden stegen tot de respectabele
■som van 17000 fr. daarbij niet gere
kend de kosten der rechtsgedingen.
De galeiboef, anderen naam vinden
wij niet om dergelijk orgaan le betite
len heeft een middel uitgovonden om
in :t vervolg zijne eerroovorij te kun
nen bedrijven zonder dat een rechter
nog zijnen vuigen mond wat toesnoe-
re de naamlooze maatschappij is van
vorm veranderd en door eeno nieuwe
akte strekt haar bezit en hare verant
woordelijkheid zich enkel uit tot den
titel van het blad Al, wat in hot blad
zelf voorkomt, wat hot dan ook zij, zal
hen niot meer kunnen hinderen
Zoo verstaan sommige dagbladen
de waardigheid van hun ambt, de ge
wichtigheid van hunne plichten en de
uitgestrektheid hunnor verantwoorde
lijkheid.
Caouden b?üi!of6. De oud-gezant
van België te Berlijn on Mevr. do gravin
Greindl, schoonbroer en schoonzuster van
M. Woesto, hebben hun goudon bruiloft ge
vierd. Do koning, vergezeld van zijn ordon-
naucieofficior. commandaut Preudhomme,
is Maandag rnorgend naar Vorst gegaan om
dojubilarissonporsootilijkgolukle wenschon.
M. Davignon bracht de golukwenschon dor
regeoring.
GelukwenscSiingcni M. de
Brocquovillo, minister vaa oorlog, hoeft aan
hot legor gelukwonschingon gezonden, ter
gelegenheid van zijne voorbeeldige houding
tijdeus do laatste politieke gebeurtenissen.
SJe kindersierfte ia f£5f.
Ondanks de pogingen; die worden in het werk
gesteld om de kinderstorflo onder de zuige
lingen te keer te gaan, blijft do vorhouding
nog aanzienlijk.
In 't jaar 1911 bedroeg dit cijfer 23.3 t.h.
van het aantal overlijdens, 't zij het vierde
gedeelte der kindêrsterften.
Het congres tot bescherming dor zuige
lingen, eerlang te Gent gehouden, zal ons
inlichten over de. oorzaken tan die talrijke
sterfgevallen.
15.08-9 tfs*aralk®n
Gelijk wij gemeld hebben, had hot Bel
gisch gouvernement de premie van 15.000£r.
die uitgeloofd was voor de aanhouding van
Nestor Wilmart, aan don overste dor fran
sche veiligheidsuolicie M. Sébille doen ge
worden. Doze hoeft de som geweigerd.
Nestor werd aangehouden door «enen bij-
zonderen komini3saris en volgons M. Sébille
scheen deze premio enkelbestemd voor een
gewonon burger en niet voor een policio-
officier wiens plicht het is do misdadigers aan
te houden.
De overste der fransche veiligheidsnolicie
zal wellicht gooordeeld hebben dat een
politieofficier, dio godurendo vier maanden
met de kaarten speelde mot een persoon,
dien hij gelast was op te zoeken en waarvan
hij verscheidene portretten bezat, goen be
looning verdiondo. Thans weet men nog niet
in 't ministorie .van rechtswezen, wat nien
met de 15.000 fr. gaat doen.
^iiisiediensl van een Jaap.
In hot ontwerp van legerhervormingen
stonden er bepalingen, welko miliciedienst
ran één jaar toolieton san de jongelingen,
welke middelbare studiën gedaan hadden en
vóór de dienstneming met welslagen een
lichamelijk en militair onderzoek door
stonden,
De heer minister van oorlog hoeft eon
amendement ingediend om die bepalingon
weg te latoii, ten einde voldoening te geven
aan dezo welke daarin eene ongelijkheid op
den algemeenen dienstplicht zagen.
Wederlana
De schctdsraad In zake de Fransche
schepen door Italianen gekaapt. De
scheitlsraad van den Haag komt uitspraak
te doen aangaande de geschillen die tijdens
don Turko-Italiaanschen oorlog waren op-
gorezon tusschen Frankrijk en Italië, door
dien, dat Italië drij Fransche stoomschepon
had aangehoudon, do Tavigna.no 'de
Carthage en de Manonba
Dszaak van den lavignano woyd.Tluiten
het geschil gelalen en zal rechtstreeks door
de beide landen opgelost worden. Voor hot
overige beweert het vonnis dat Italië geen
hot minst recht had om Carthage aan te
houden. Daarom zal Italië de som van
1 GO 000 ft', betalen aan degenen die eige
naars zijn van het schip en van do lading,'
15.000 fr. aan de Compagnie, 25.000 fr.
aan den luchtvlieger Duval en CO.000 fr.
aan de passagiers on do laders.
Wat don Matiouba aangaat hior ook had
Italië geen rochi tot aanhouding en daarom
tal hot de boete betalen van 4000 fr.
Franlcrij le
Eene vadermoord. Een oud-veroor-
dcelde Glaudo Dupuy, gezegd Macrelte on
29 jaar oud, hoeft zijn vader, GOjaar oud,
mot een messteek vermoord.
Claude Dupuy, die sinds twee maandeu uit
het gevang van Nimes gelaten was, was bij
zijne ouders teruggekomen, die op de baan
van Morièros op UVoe kilomoters van Avi
gnon wonen. Daar hij niet werkte on zelf
naar goen werk uitzag, ontstond or dikwijls
twist in de familie.
Maandag avond bij hot einde van het
avondmaal, horniouwdo do vader zijne op
merkingen, maar oen weinig heftiger als
naar gewoonte. Daarop nam do ontaarde
zoon con mos en stak hot iu de lrnkcr zijde
van zijnen vader. Deze sprong op en deed
eenige stappen buiteti het huis waar hij neer
stortte eenige oogonblikken later blies hij
den laatsten adom uit.
Wanneer do politie ingolicht was enter,
plaats kwam had do vadermoorder de vlucht
genomen. Allo opzoekingen gedaan om hem
terug to vinden zijn vruchteloos gebleven.
Een Belgische dief aangehouden. Een
korel die beweerde Gravier te heeton, is
kortelings aangehouden gowordon op hot
oogenblik dat hij het kasteel van Brunoi
plunderde.
Do onderzoeksrechter van Corbeil, M.
Gredel heoft de perSoonsbeschrijving doen
opmaken van don inbreker en 'hoeft */o dan
naar den dienst van menschmeetkunde ge-
zouden, waar zijne identiteit vastgesteld
werd. Hij heet iit wezenlijkheid Desiró,
Qhatel, Belg van geboorte, en is reeds tot
8 jaren opsluiting door hot assisenhof dor
Seine in 1907 veroordeeld, voor diefstal.
Hij was op 24 Maart 1913 uit het govang
van Melun gelaten, wegens hekomen genade.
De ministerraad. De miuistorraad heeft
den minister van financion en van oorlog op
dracht gegeven om te hesludeeren op welko
voorwaarden er buitengewone vergunningen
aan do familien zonden toegestaan worden
wior zonen een derde jaar otuler de wapens
zouden blyven.
Da minister van epenbare werken is ge
machtigd een wetsontwerp neer te leggon
betrekking hebbende op de luchtscheepvaart
met het oog op de militaire vliegwijze, de
veiligheid der vliegors, van het publiek, de
bijzondere eigendom, alsmede op de alge-
raeene regels van boweging en landing.
De minister van handel heeft verslag ge
geven van de reis die hij met M. Leon
Bórard, onderStaatsecretaris aan deschoone
kunsten, naar de Tentoonstelling van Gent
heeft gedaan om de inhaling der Fransche
sectie voor te zitten.
Vervolgens heeft hij twee bo&luiten doen
teekenen,waardoor M.Breton behoerdor van
den dienst van de inéustrieele nijverheid tot
bevelhebber van het Eoro Legioen «en M.
Gal li voorzitter van den gemeenteraad en
inrichter der tentoonstelling van Parijs in
Gent tot ridder vau liet Eero Legioen
worden benoemd.
De sneeuw in Frankrijk De sneeuw
valt opnieuw to Mauriael (Ca'nlal) Maandag
begon het in dichte vlokken le sneeuwen,
zoo geweldig dat heel do streek nu onder
eeno dichte laag bedekt is.
In de bergachtige streek is de koude zeor
vinnig. Aan den Mary bereikt de sneeuw
vlaag eene dikte van 80 centimeters. De
hoogvlakten van Apnemont.Echallon en den
Ain zijn met sneeuw bedekt. De koude is
overal zeer bijtend. Do landbouwers vreezen
dat die sneeuwvlagen groote schade zullen
veroorzakon aan do oog3fon. De vruchten
«•gst is verloren.
In vele distrïkten was do zaaitijd nog maar
goed begonnen eu ligt allo landböuwwerk
dus stil.
H!s3g;alaxid
Groot debat over het vrouwenstemrecht.
In de kamers der gemeenten komt men
een groot debat te hooren over het vrou
wenstemrecht. M. Asquilh sprak do eerste
cn verklaarde zich onverbidaelijke vijand
van dat recht. Na hem nam Sir Edward
Grey die even .groot voorstaander bleef van
dat ontwerp als zijn kollega vijand was.
De minister laakte de schandige handel
wijze van zekere stemrechtdames; maar de
buitensporigheden van eeno kleine mindor-
lieid zijn toch niet bestand om de meerder
heid der vrouwen te beletten hun kiesrecht
te veroveren. Mon mag niot beweren een
dcmokratisch bestuur lè hebben, indien de
vrouwen buiten alle kiesrecht gesloten
blijven.
Eens kerk In brand. Nieuw schelmstuk
der stemr echtvrouwen. De schoone
modernekerk van de II. Catharina, te
Natcham, dicht bij Newevoss, Zuid-Oosten
distrikt van Londen, werd door een brand
vernield. Do schade loopt tot de som van
10,000 pond sterling. Men heoft er geen hot
minste bewijs van, nochtans is iedereen van
gevoelen dat zulks weoral hot weck is van
de stomrochtdamen.
Nieuwe aanslagen. Dijnsdag morgend,
rond 2 1/2 ure, hield een poücieagent eeno
vrouw aau op het oogenblik dat zij eeno
bom mot brandende .wiek neorlegde aan de
ingangspoort van een groot hotel van Len
den. De hora droeg het opschricht Stem-
rocht voor de vroawon. D9 vrouw word
aangöhoudon en verscheen Dijnsdag roeds
vcror den onderzoeksrechter. Do zaak is nog
niet geoordeeld maar do plichtige zal opge
sloten blijven.
Rusland
Schrikkelijk automobielongöluk. Men
meldt uit Vladivostok dat eeno automobiel
in dewelke zich generaal Nitchenkof bovond
bevelhebber dor stad, vergezeld van zijuo
familie in eene gracht gevallen is. Do zoon
van don generaal was op den slag dood. De
generaal zelf. zijne vrouw en zijne dochter
worden erg verwond. Da leider vau het
rijtuig word do twee beonen gebroken.
,A,'vaiei?9
Een bloedig stierengevecht. Tijdens
een stierengevecht le Oran warrin de slier
moest lerdood gebracht worde», ontving do
toróador Martinus Vasquez eenon goweldi-
gen hoornstoot die hem oene bloedader van
don arm openreet.
Hij verloor bloed in overvloed en werd
aanstonds overgebracht naar de kliniek van
dokter Gasset*, dio <le bloedader toonaaido.
Do toestand vau den toreador is misschien
wol niet doodelijk, toch is hij uiet zonder
eenige vroos in to boezomon.
DuitscUland
De dochter van den generaal. Zekeren
avond van de maand November laatstleden
werd eene jonge vrouw op de Isowplaats te
Munchen lastiggevallen door eon^dronkaard.
Een jonge ingonieur kwam er tusschen en
leiddde de jonge vrouw tot haar huis. Zij
heette, zoo verzekerde zij, Mathildis Wen
ninger, en was de dochter van den generaal.
Dit toevallig samenkomen gaf aanloiding
tot liefdebetrekkingon, vooral wanneer de
ingenieur uit den mond der jonge vrouw
vernam dat zij een erfdeel kwam te doen
van 20.000 fr. en er nog 40.000 verwachtte.
Haar vader had haar reeds 2500 fr. gegeven
op eene totale som van 12.500 fr.; den over
schot zou zij ontvangen op den dag van haar
huwelijk.
Eenigen lijd nadien kwam er bij Mathilda
een telegram toe, baar den dood van hare
grootmoeder aankondigende, alsmede een
uiouw erfdeel van 145.000 fr. De ingenieur
kreeg schrik dat al die fortuinen hem nog
zouden kunnen ontsnappen en daarom haastte
hij zich alle formaliteiten te regelen,
In afwachting gelastte hij zich met hare
huishuur to betalen en eene wolgovulde
kleerkast mot vooruitzicht op het aanstaande
huwelijk.
Zékeren dag ontving do ingenieur oen
beleefd en eenvoudig verzoek tot onderhoud
in eeno nederïgo woonst van de stad. Daar
trof hij eene brave huismoeder aan, die hem
aanraadde zich wel te wachten geloof te
hechten aan do uitvindsels van hare dochter
Maihïlde.
Deze was wol de dochter van generaal
Wenninger, maar eene natuurlijke dochter,
die geen hot minste recht had cp erfenis van
wege generaal Wenninger, Uoch van wega
wie het zijn mocht.
Mathilda Wenninger vervulde het ambt
van kaBhoudster i» een nachtkoffiehuis en
't is van daar dat zij kwam, wanneer de in
genieur haar ontmoet had.
De Czaar naar Berlijn. Men meldt uit
St-Potersburg aan den Lok al Anzeigor
dat de Czaar bepaaldelijk besloten heeft van
gevolg te geven aan zijne reis naar Berlijn,
tijdens het huwelijk van prinses Victoria-
Louiza.
Narede van een Incident ïn den Pruisf-
schen Landdag. Het keizerlijk oppergo-
rechlsliof heeft de vraag tot herziening der
socialist iche volksvertengenwoordigers in
den Pruisischen Landdag, M. M. Dorchardt
en Leinert, die in September van het vorige
jaar zijn voroordeold geworden voor «chon-
ding van woon en opstand tegoa de poliÜ»
verworpen.
Die volksvertegenwoordigers hadden de
saai dor kamer niet willen uitgaan op bevel
van don voorzitter.
Zij boden weorsland wannoer do politie
ze wilde buitendry ven.
De feespiedingszaak van Mülhausen.
Do politie van Mülhausen geeft de volgende
inliohlingon nopens de aanhouding van doa
stoker-werktuigkundige M. Leon Erny,
verdacht van bespieding ten voordeele van
Frankrijk. Erny, 35 jaar oud, had zich sinds
lang aan dronkenschap en luiheid overge-
goven.
Van verleden jaar reeds volgde men zijne
doenwijze want men had vernomen dat hij
in betrekking stond met de agenten van hot
bespiodingsbureel van Belfort, door l;apitoiii
Muller, een Elzasser vau geboorte.
Ovor eenige dagen reed Erny mot een
auto door de streek waar de versterking van
Istcin zich bevindt.
In de auto zatou tvee mannen die da
militaire werken van allo kanton schonen
getrokken te hebben. Zij voinsden motor-
braak te bobben en zoo kondon zij uitleg
geven waarom zij op vollon steenweg eens
klaps slilhieldon en ontkwamen daardoor
eene aanhouding.
Wannoer Herny na aangehoudon werd
maakte hij zich gereed om don trein naar
Belfort vertrokkendo, te nemen, en de over
heid had reden om 'te geloovcn, dat hij in
Mülhausen niet meer zou terugkeoren.
In het poliliebureel dor statie gebracht,
werd de gevangen afgetast en men vond op
hem dokumenten van een persoonlijk karak
ter. Men vond op hom ook twee namen van
Mülhausers .dio aangehouden worden, on
mon moent dat het dezo twee waren die «an
de bespiodiug van hot fort Istein dool-
namen.
Het nieuw lAontenogrijnsch Ministerie
Hot officieol blad meldt dat hot ontslag
van hot ministorie werd aangenomen on dat
M. Mionckliovitch voorzitter van doa
ministerraad is genoomd.
De Oostenrijksche Pers
De Woener dagbladen doen uitschijnon
dat Oostenrijk-Hongarië er zich nu als vroe-
goi* aanhoudt dat er gocue vergoeding gelijk
