o Hoe d9 socialisten hst recht der kleins landen verstaan Negsn&nde jaargang n' 149 Zaterdag 23 Juni 1913 ID C3- ÜB X_« ZO n M Efj 5 i 'l Een Éiilisciie scciaüslisclic fetoriegemoréSget vraagt dal Engeland en Osiisciilasd ziek de Belgi sche en Porliigeesclic koloniën zonden verdeele». De luchtverovering 2 CENTIEMEN HET NUMMER abonnementen; Zos maanden 4 franken. Een jaar franken. Inschrijving in alle postbnreeien van het land. I" UITGAAF, 4 u. 's avonds 2° UITGAAF, 7 u. 's avonds «g> Pour toute Ia publicitè foir.inerciale et finanoière du journal, s adresser exclusivénieut a l'Affenee Réclame Godts, 2, Place de Ia Bourse, Bruxcllos. BUREELEN j TE BRUSSEL TE AALST EL GODTS, BeurspSaa's, 2 Telefoon A 3299 BestuurderJ. Kortstraat, Telefoon 114 Van Nuffel-De Genat. AANKONDIGINGEN! KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60 3* bladz. (de regel) fr. 1,00 4* bladz. (de regel fr. 0,30 Financ. aankon, (per rcgoI)fr. 2,00 Sport (per regel) fr. 1.01 Gemengd nieuws per regel) fr. 2,06 Reclit. herstelt*, (perrogel) fr. 2,00 Overlijden (por regel) fr. 2,QG Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelijk te wenden: Agcnco Réclame Godts, 2, Boursplaats, Brussel. i'i iiïif (Senaat. Zitting van SOJuni.) Telkens waar de Wetgeving pas gal', heb ik met kracht geëischt dat beide landstalen als volkomen gelijk berechtigd boeven aanzien en behan deld. Naast de godsdienstige overtuiging, die worstelt in 't innigste van 's men- sclten ziel, ligt niets ons nader aan het hart, dan do taal, die ons van de wieg af in de ooren klonk, waarvan onze moeders zich bedienden om onze goes- ten voor hooger licht te openen, God en zijne wet te doen begrijpen. Onze beste en roorendsto herinne ringen komen in die taal op, en die worden mot do jaren scherper van lijn en kleur. Een dichter der oudheid, denkende aan weo voor het vaderland, spreekt van Dulcis Pairia (O Zoet Vader land!) Welnu die taal is een derhoofd- bestanddeolen van vaderlandsliefde Op dit gebied waren do dapperste vol keren immer het kitteloorigst. Noem dus den Vlamingen niet kwa lijk dat zij geen afstand willen doen van hunne eischen met zulle karaktor zullen zij ook heldenmoed op het slagveld toonen. Vaste trouw aan taal gaat gepaard met trouw tot in don dood aan 's lands vaandel. Eigenlijk is zij een stoffelijk middel; liarsJiopga waarde erlangt zij, door dien zij ons stoffelijk wezen Innig met ons verstandelijk en zedelijk wezen verbindt. Zij is ecn.o uiterlijke belichaming van onze gedachten en gevoelens. Om met'onze medemenschen in ge meenschap te treden, om onze hoogere gaven in werking te stcilen, hebben wij onze taal noodig. Het is dus niet te verwonderen dat onzo betwistingen over taalaangele- gonheden wel eens hoog loopen, wat in meertalige landen overal gebeurt. Die zijn maar te verhelpen, door be narde gelijkheid, binnen do perken van bot mogelijke. Mijns erachtèns deelde regeering in baar ontwerp wat ze kon om ieder tot zijn recht te laten komen. Ter Kamer werd diegelijkheid vaak betwist, onder voorwendsel, dat bet Nederlandse!), niet als het Franscb eer.o woreldtaaal is en dat onze Waal- sclio broeders er hebben onzo taal aan te leeren. De tegenwerping is niet afdoende. Wij maken wetten voor ons land, niet voor het buitenland. In België nu is Nederlandscb de laai der meerderheid der bevolking. Bovendien is bot Franscb niet zoo- zeor een wereldtaal als men gelioit te zeggen. Ontegensprekelijk is de Frari- sche letterkunde sinds eeuwen bewon derenswaardig, doch buiten Frankrijk België en Zwitserland wordt zij nog slecits gehuldigd door enkele uitver korenen. In Duitscbland, Oostenrijk, Italië, zijn op twintig personen negentien die geen Franscb verstaan. Het Nederlandscb komt in Ger- mdanscho landen veel beter te sta. Gansch Duitscbland door en in da drie vierden van Oostenrijk verstaat men ons, wanneer wij bij bet sproken een licht kleurtje aan onze woorden ge ven. Dikwijls hoorde ik beweren dat W eenen veel weg zou hebben van eens Franscbe stad, waar men door gaans Franscb hoort spreken. Tot mijne groote verbazing moest ik on langs vaststellen, dat slechts een zeer gering gedeelte der bevolking Fransch kent. Ik kon slecbls oen wereldtaal, na mei ijk bet Eugelscb. Dit leeren wij ge- makkolijk, want do stamwoorden in beide talen zijn nagenoeg dezelfde. Niet veel praat dus over de wereld macht van bet Franscb tegenover bot Nederlandscb, 't is eene bewering var. lien die slechts Franscb kennen, welke bewering echter niet zonder voorbe houd doorgaat. Dit wiido ik eens en vooral duidelijk stollen om allo ijdcle begoochelin den bodem in te slaan. In beginsel was ik do gewestelijke werving toegedaan. Ik zag er een mid del in om de taalkwestie op te lossen, daar Walen en Vlamingen zouden worden ingelijfd bij regimenten waar hunne taal zou gebruikt worden.Dich ter waren zij dan ook bij hunne familie en hunne haardsteden. Intusschon werd bet scheidings- vraagstuk gesteld. Ging dit door, het ware, Belgie's dood. Alle splitsing ware eene afbreuk aan onzen interna tionalen toestand onze legerinrich ting mag die splitsing niet bevorderen. Walen en Vlamingen sproken wel twee verschillende talen, maar maken toch eene enkele natio uit, zulks sedert de Romeinscbo overlioérsching en zelfs vroeger. Nerviërs, 'Mer.apiërs, Eburonen, Aduatiokon vormden hot Belgisch volk, dat Gesar het dapperste van Gallië hoclto. In 1302 streden do Walen met Gwijde van Naman, nevens Breydel en rle. Coninek voor do onalhankelijk- hoid van hun bodem. En toon dit leger baast bezweek onder do vijandelijke ruiterij, toon vertrouwde graaf Gwijde bet lot van bot Belgisch leger aan Onzo-Liove-Vrouw van Grooninghe die in Vlaanderen wordt vereerd. Ontbinden wij nu niet wat te Kort- rijk door liet bloed werd vorcenigd. Trouwens ik zou durven bevestigen dat-do voorstanders dor splitsing bun plan zouden opgeven, zoodra de trom pet aan do grens weerklonk. In vredes tijd Walen en Vlamingen -in oorlogs tijd Belgen. Nooit zullen wij een schitterend verleden van twintig eeu wen verloochenen. Wij dienen daarentegen do innige vereeniging van de beide rassen in do band te werken, door verniemgvuldi- ng van de aanrakingspunten. Do kazerne is do vergaderplaats, weinig belang bij »:aar wij elkander zullen leeren ken nen en als broeders liefhebben. Zij zal tevens eene theoretische cn praclische school zijn, waar onze jongelingen deze onzer beide landstalen zuilen aanleeren, wolke zij niet konden. En geleidelijk zullen do ISolgon aldus eindigen met elkaar te verstaan. Dal moeten wij betrachten, teneinde den vaderlandschen band tusschen alle Belgen nader toe te balen. Or.s leger behoort eon nationaal leger te wezen bet dient tevens Vlaamsch on Waalscb lo zijn zooals de natio zelf. Gedurcndo tachtig jaar, werden wij volkomen geslachtofferd. Het Fransch was ter kazerne do ambtelijke taal do Vlaamscho mili ciens waren er buiten hunne kring gerukt,en loefden er als in een vreemd land.Zij verslonden liuniiooversten niot en dezen waren er niet in staat toe met de meerderheid hunner manschap pen om to gaan. Dit was stellig een oorzaak van zwakheid met bol oog op 's lands ver dediging, en daar dient een eind aan te komen. In bot gasthuis, werden do zieke soldaten dikwijls behandeld door ge- neesheeron die hunne taal r.iet verston 'den In elk geval, daar zij do zieken niet verstonden moesten zij zich tot verken ni.ng van de kwaal met louter uitwen dige tc-ekens vergenoegen. Zulks was een schreeuwend misbruik,waar tegen de Vlamingen sleéds opkwamen. Voortaan, zal de dokter met den zieke kunnen spreken, en komen wij tot oen toestand die rekening houdt met 's menschen recht. Voortaan ook zullen do uit do mili taire school komende officieren en de onderofficieren die, langs den kader tot officier willen opklimmen de twee talen moeten kennen. Ter militaire school, of de pupillen school cn in de scholen voor hot oplei don van kaporaal» en onderofficieren zullen Fransch en Vlaamsch gelijke lijk behandeld worden. Het verwondert mij dat zulks afge keurd word. .Die maatregelen diendon ja onvermijdelijk genomen. Do solda ten zijn niet voorde officieren gemaakt, maar' wel de officieren voor de solda ten. In een tweetalig leger, moot do officier twee talen, kennen, zoo hij op do hoogte zijner taak kan zijn. In Frankrijk enöuitscliland volstaat ennis van eene taal, daar het leger er slechts eene taal spreekt", ten onzent moet de officier twee talen kennen omdat liet leger er-twee spreekt. Onze officieren boeven alzijdig ont wikkeld, anders gezegd, zij moeten alles kennen wat vyoc hun vak noodig blijktminder krufnên wij niet vergen Liiidéiis artikelen 14 en 15 van liet ontwerp moeien berichten en mede- deolingen van leg-erhoolden, voor het publiek bestemd, in 't Fransch en t Nederlandscb opgesteld beido tek sten naast elkaar. De kennisgevingen en de mode- deelingen, door da-militaire overhoden aan bet publiek gericht, worden opge- steldin hetFranscii en iu hel Vlaamsch, de twee teksten naast elkander staan de Do instructie van den troep wordt in het Vlaamsch en in het Fransch gegeven. Sommige Flaminganten wensc.hten de bevelen te doen gebeuren in de beide tale,4. Dat kunnen wij niet bijtre den liet. zou verwarring in do rangen verwekken, cn daarbij, de bevelen bestaan uit enkele kleine formules, die op drie dagen worden aangeleerd. Do Vlamingen verwierven dus haast alles wat zij vroegen, zonder hunne Waalsclio broeders te benadeelen. Vrees nietde eischen der Vlamin gen zijn enkel door rechtvaardigheid ingegeven. Als Limburger en Vlaming stem ik liet ontwerp zonder achterdocht, om dat het ieders rechten eerbiedigt. 7,012 (niet reclitslreelcscho afvaart), das 55,374. Onder do roclilslreeksclie afvaart worden begrepen de uitwijkelingen die rechtstreeks te Antwerpen scheep gaan naar overzeesche landen, en onder de niet rechtslreeksche af vaart zij die te Antwerpen vertrekken op kustvaarders om in andero Europeesche ha vens schoop te gaan naaroverzoescho landen. Sacchulase. Dit is suiker, ge maakt van houtzagelingen. Een werkhuis voor dit artikel zal in Egypte gebouwd wor den; het zal 200 ton houtzagelingen per week kunnen verwerken en 350,000 gallons suiker voortbrengen. Onderworpon aan oeno waterachtige op lossing van vitriool,hij stoomdruk, veran dert hot hout in eene bruinachtige doeg, die tot 25 ten honderd suiker bevat. Het is de saccharine cèllutoso, door den uitvinder, den lieor Zimmerman, Sacchulosego noemd. Do goleorde Engelsciiman voedt er de trekpaarden mede; gemengd mot haver, Ins tall do paarden zo graag on zij verzwaren, "chter duurt het eenige maanden, vooraleer liunno vertcriiigsergauon aan het niouwe ro- giom gewond zijn. 0e gemeerctekiezirog wsss 27 Juli t« BrsisseS- Enkel katholieke cn socialistische partijen zullen in dezo kie zing wolke een en opvolgor van den voort vluchtige g-ozol Furnémont moet aanduiden, in hot strijdperk treden. Ingevolge de voorwaarden die hun opge legd worden toen zij, met do voorgaando ge- inoontekiozingen het kartel mot de socialisten aangingen, zal de liberale partij geenen kan didaat voorstellen. Toenemende noa:1 kcss-2sis»esSiGf£esi èn Jagsara. Do Japan Chronicle vestigt de aandacht op do toeneming van do vraag naar kunstmest stoffen, waarvan liet grootste gedeelte, ruw of boworkt, uit hol buitenland wordt getrok ken. Zoo wordon boon en koeken uit Mant- chourië, zwavelzure ammoniak uit Groot Brilani'ë en pbosphaten vat: do Zuidzeo-eiiau- den betrokken. Do invoer van Loohenlcoeken vertegen woordigde verleden jaar eene waardo van ruim 23,520,000 yon, die van zwavolzure ammoniak van 12,160.000 yen en die van pbosphaten van ruim 7,450,000 yon. Van dozo artikelen wordt voor oen waar de van v. 15.500.000 gebruikt voor de ver vaardiging van kunstmeststoffen, waarvan voory. 40.670.000 word voortgebracht. Do belangrijke toeneming van don afzet van kunstmeststoffen is voornamelijk toe te schrijven aan de verbotering der landbouw- metliodon in Japan. EcSgSscSs© naar «Secu VB»ecindOi Blijkens cijfers op en door do algemoeuo tabel van den Belgischen l.andol, is do uitvoer van paar den iu 't jaar 1012 nog toegenomen. Onze paardenhandolaars zouden namelijk omstreeks 30,000 paarden en veulens hebben uitgevoerd, voor eene waardo van bij do 40 miliioeu frank. Duitscbland is voor ons bet groot afzetge bied; wij voerden er bijna 20,000 paarden hoen voor eeuo gozameutlijko waardo van 25 niiilioen. Ura van spöor- Segen. Het bestuur der spoor wogen il in September aanstaande eeri wedstrijd M,.lilnii dn n>iii.i.A..i.7./. v4 OA I inrichten voor do aanwerving van 120 trcii wachters. Er zuilen GO plaatsen voor vlaam- scbe en 60plaatsen voor waaische kandidaten zijn. Dg ove-pH^'S- De uitwijkelingen, dio zich to Aii(worpen hebben ingescheept gedurende de vijf eerste maanden van 1013, zijn ver deeld als volgt A. Rech Is! rcekscbe a Eva art: Belgen, 1,987; Russen, 22,180 Oostenrijkers, 14,758 Hongaren; 3,193 Italianen, 2,795; Dnit- schors, 1,175; Er.gclschen, 4S2 Neder landers, 235 Amerikanen, 124 Zwitsers, 84 Franschen, 81 Luxemburgers, 26 Allerhaiidon, 583. Samen. 47,662. B. Niet rechtstreeksere afvaart Belgen, 2,707; vreemden, 4,905i Samen, 7,612. Hun gezamonllijk bedrag beloopt dus 47 duizend 662, (rochtstreekscha afvaart) en H-ranlcrlj lc Da gezondheidstoestand van den heer Briand. Men meldt dut do lieer Briand die voor drie wok en bet slachtoffer van een utomobielongeluk word slechts binnen eene maand zal hersteld zijn. Da telefoon Parijs Londen. Men vor- wacht zicli eerstdaags aau eene ovoroenkomst die ©one vermindering van laks voor do tolefonificho ir.cdedeoliugen tusschen Parijs London z;;l voor gevolg hobeu. De naohtUjdingou zullen do 3/5 der dagtijdingen kosten. Eene bom ontploft. Twee doodon. Donderdag morgeiid in het slotmakerswerk huis van 24® regiment schutterij, maakten moestergast en oen meesler-pointeut', one bom los^ die op hot schiclplein van Gercs niet ontploft was.Eensklaps ontplofte do obus, en doorboorde do borst van den meestergast. Do mecster-poinleur, werd in den rug geraakt. Beidon blovon dood ter plaats. Een tiental arlilleurs die in bot werkbuis waren wordon omvorgeworpen, en twee wordon zwaar gewond. Hot work buis is godoeltelijk aan stukken govlogonEo:: stuk van don obus is zelf door do zoldering vuTi het atelior godrongen. XDiiitsclxlanca Poging tot ontsnapping mislukt. Te Bochum, ia Woslfalen, is or Donderdag nacht een drama gebeurd in bot burgerlijk gasthuis der stad. Eone jonge dochter, die geweigerd had er zich been te begeven om zich te laten vor- zorgen werd er door do openbaro macht in geplaatst. Daar do lust haar bekroop to ont- snappon, bond zij de beddelakens aanelkan- dor, en maakte zo vast#aan hot vensier. Zoo ging zij trachten hare vrijheid te herwinnen, maar ongelukkiglijk voor haar was die lad der veel to kort. Hot arme meisje liing al dus in do ruimte, Builen krachten viel zij ten laatste op de straatsteenon. Zij werd in een hopoloozen toestand 0(v genomen. De ongolukkige stiorf kort daarop. Bezoek van den koning van Italië. De koning cn do koningin van Italië, die keizer Wilhelm II te Kiel zullen ontmoeten, zullen op 3 Juli aankomen. Een verrader veroordeeld. - liet ge rechtshof van Leipzig beeft den ouden politieagent Jaenicke, tot 6 jaar dwangar beid cn 10 jaar borooving zijner burgerlijke rechten verwezen, daar hij aan do zceover- beid van tweo grootmachten der Tripla Entente het geheim ovorgoleverd heeft van do signalen der Duilscho krijgsmarino. Italië Militaire T. Z. D. De Romer dagbladen melden, dat in do eerste dagen van Septem ber do werken tot het plaatsen van een machtigen militairen post van T. Z. D, to Brindisi zullen geëindigd zijn. Portugal Tusschen Senatoren. Gedurende do bo- spreking in hot Senaat, van het wetsontwerp aangaande het voorschrijvon van rechten op don openharen schat, verklaarde M. Joas Frietas, dat het huidig omwerken der wol slochts voor dool hoeft do processen over de zaken dor San-Thomó-eilauden te vorgomak- k el ij kon. M. Costa, broeder van den voorzitter des raads, verzette zich daartegen. Een hevige bespreking ontstond limchen de tweo sena. toion. Do heer Costa vloog naar M. Friotas, maar dezo richtte ziju'revolver op zijn tegen strever. Ilij werd onmiddelijk ontwapend ea do zitting geheven. Bij do herneming der zitting rerklaardo do voorzitter dat M.Frietas heengegaan waa en bij Zaterdag zijn goval zal komen uitleg gen. Eene kommissie, bostaando uit senatoren aller partijen, is benoemd om dit incident klaar lo brengen. Dikwijls bewoort Le Ptuple dat bet boste wapen der kleine landen tegen de onder nemingen der groote mogendheden, do oor* lijkheid oti de krachtdadigheid dor socialisten togenover do kapitalistische gouvernementen is. Da Duitscho socialisten hebben bet andera op. Een bunnor, liet Roichstaglid Louis Quos- sol, heeft in do Socialistische Monatshefto u artikel geschréven, waarin bij klaar en duidelijk zegt, dat Duitscbland in /ako do spoorwegon van Bagdad geenö voldoening bekomen hooft cn dat dientengevolge men aan Duitscbland vergoeding schuldig i». Daarom zouden Duilschers en Engelschon zich mooton verstaan, om zich de Belgische en Por'iugoesche koloniën te verdeelcn. Dion M. Quessel vindt hot dus zeer natuur lijk, dat wanneer Lloine landen zich over- roQto uitgaven on moeiten getroost hebben orn hunne overzoescho bezittingen te ontwik kelen, dezo bezittingen dan zonder plicht plegingen door do groote mogendheden zouden ingepalmd wordon 111 Sciioone rodevooring voor een socialist.. De vlieger Brindejonc d9S fóouür.ais zot zijne vlucht voort over do Balüsche zeo. Gistoren morgen, om 3 1/2 ure, heeft Brindejonc Roval (in Rusland) verlaten om zijne rondreis naar Stockholm voort te zetten. Kort nadien was hij boven do Ballische zee en uit het zicht van Rusland. Gedurende ongeveer 4 uren bleef hij lus- Rchen hemel on water en ton 7 u. 50 kwam hij behouden neer aan do poorten van Stock holm, waar hom van wege do toegestroomdo menigto eono kolossale ovatie werd gebracht. Brindejono legde ongeveer 4000 kim. af boven züö on hij verklaarde dat alles op zijn

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1913 | | pagina 1