0
De nieuwe'
Schoolwet
Ds ïombsla van OSiarierQl
Buitenland
'T EEM EN 'T ANDER
Negentiende jaar-gang n' £02
Woensdag 2 Juli 3 i 3
33-£k.Gt- IFa
AANKONDIGINGEN;
TE BRUSSEL
BestuurderJ.
TE AALST
Van Nu ff el-De Qendt.
WM i mm
gggrinfga
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 frankèn.
Inschrijving in alle posllmreelon van bet land.
I* UITGAAF, 4 ti. 's asonGs m T UITGAAF, 7 tl, Otitis
Pour to it to la puhliotié coir.merciale ct financièro du journal,
B'adres^ur oxfliisivv.niuiit a, l'Ajience Réclame Godts, 2, Placode
la Bourse, Rrux«lles.>
pjgMaaBOS3i^7.i^r^gi,T8PmiwcrmJiKtLltt*3gag'gEaBtEarTmn;.sa^BaaaBeaKaB
EUREELEN
GtSSYSj Eeiarsp&aats, 2
Tolefoon A 3299
E2:er]cstr£iatt
Telefoon 114
S>,
f&i
KJ. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3® bladz. (do regel) fr. 1,00
4* blaai. (de-regel fr. 0,30
Financ. aankon, (per rogol)fr. 2,00
fr. I.Otf
Sport (per regel)
Gemengd nieuws per regel) fr. 2,08
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
'Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en fiiiancigele aankondigingen zich nilsluitelfjk ta
wenden Agence Réclame Godts, 2, heursplaats, Brussel.
Do heer Poullet, minister van Kun-
sten on Wetenschappen, heeft verle
den week het nieuw wetsontwerp op
hot onderwijs doen kennen. Hot is te
hopen, dat bot zoo gauw mogelijk in
ue aideelingen der Kamer zal onder
zocht worden, opdat liet nog in dezen
zittijd zou kunnen onderzocht en ge
stemd worden en dus weldra in toe
passing zou kunnen komen.
■A:
Sedert lang reeds vraagt liet katho
liek land moor gelijkheid lussehen het
officieel en het vrij onderwijs.
Het was minister. Sckollaert welke
die goede oplossing trachtte te schen
ken in 't jaar 1*11, maar daarin ver
hinderd werd. Wij willen nu niet on
derzoeken of die wet vatbaar was voor
verbeteringen, ot er niet zekere punten
inkwamen, die op eene andere wijze
kondon opgelost worden. Dat is de
zaak niet.
Het is de Kamer welke de wetten
stemt of verwerpt, en bet is het land,
dat. in de kiesbureelen, zijn gevoelen
uitdrukt over de wijze, waarop het land
bestuurd wordt. Alle twee,jaren heb
ben er kiezingen plaatsalle twee
jaren kpeft het land dus de gelegen
heid zijne opinie te doen kennen.
Iedereen weet hoo gemakkelijk hot
is, in de groote steden vooral
het volk aan 't gTsten Te hi'Brrgeu. Dat
volk, het onwetendste misschien dat
er bestaat, zal elke gelegenheid waar
nemen, en altijd opkomen, als het
maar kan huilen en schreeuwen in
de meetings, in ordelooze stoeten
kan trekken door de straten of do rui
ten kan inslaan in het een of ander
gesticht.
Wij durven de hoop uitdrukken,
dat zulke manier van handelen r,u
voor goed zal gedaan zijn, en dat,
mochten onze tegenstrevers, nog eens
goesting hebben, het gepeupel onzer
.grooto steden legen da wettelijke ver
tegenwoordiging des land in 't harnas
te. jagen, men naai' hen niet meer luiste
ren zal, inaar hun cenvsudig eeniga hon
derden gantiarmrn zal sturen, om hun te
leeren, dat het niet do straat, maar wol
de Kanisr is, welke hier in België de wet
ten maakt.
v
s
Welke is, in zake van onderwijs,
de stelling van beide partijen hier in
ons land Is er middel dat ooit de
verschillende partijen tot akkoord ko
men op dat gebied Zou het mogelijk
wezen cene wet te maken, welke de
verschillende partijen zou bevredi
ger.
De liberalen redeneeren als volgt
het onderwijs moet verplichtend, kos
teloos en onzijdig zijn,in andere woor
den, alle kinderen moeter. verplicht
zijn naar school to gaan, en daarbij
mag dat schoolgaan geenen cent kos
ten en moet het onderwijs zoodanig
ingericht zijn, dat het geen enkele
godsdienstige of staatkundige denk
wijze tegen den kop stoot, maar de
overtuiging van eenieder eerbiedigt.
Wij, katholieken, spreken als
volgtwij zijn geenszins legen de ver
plichting, als ze met mate wordt toe
gepast en men do ouders wil overhalen
met overtuigende middelen eerder dan
met strafmiddelen. Wij huldigen de
volledige kosteloosheid, vooral voor
die ouders, welke door de fortuin niet
begunstigd zijn, er, voor wie de onder
wijskosten een te zwaren last zouden
daarstellen. Van wereldsch ot onzijdig
onderwijs willen wij ecliter niet
hooien wij willen en wij eischen dal
onze kinderen in de school een godsdion
stig onderwijs ontvangen, dat da opvoeders
zolven toonbeelden zijn van zedelijkheid
en godsvrucht, dat het onderwijs in sile
vakkon doordrongen zij van de katholieke
zedenleer.
Ziedaar de twee leerstelsels tegen
over malkander en wij aarzelen niet te
zeggen, dat eene toenadering tussclion
bolde eene gansch onmogelijke zaak
is. De Socialisten hebben geen stolsel
zij stellen zich tevreden met bet stelsel
der liberalen aan te nemen, wel
wetende dat 't wereldsch of het zoo
genaamd neutraal onderwijs hot' beste
middel is,om nieuwe aanhangers voor
hunne verderfelijke leerstelsels aan te
werven. Heeft Ansssls alst eens verklaard dat
kei de neutrale gemeentescholen van Gent zijn,
waarin de leden van Vooruil Borden gekweekt
Wij zijn innig overtuigden wij be-
weeren dat een neutraal onderwijs niet
bestaat, dat zulks onmogelijk is en dat
wij, katholieken, dat nooit zullen kun
nen aannemen ol'gedoogen. Neutraal
onderwijs staat gelijk met ongodsdien
stig onderwijs en bet is, omdat de man
nen der ioges daarvan zoo innig
overtuigd zijfc, dat zij er zoo zeer op
aandringen, het onderwijs overal
onzijdig te willen maken.
Ziel maar wat het onderwijs gewor
den is op alle plaatsen waar de onzij
dige school is ingevoerd geworden.
Wat zijn do scholen van Frankrijk
geworden, tenzij broeikassen van
ongodsdionstigen, goddeloozen en
oproermakers 1 Is liet van iedereen
:nei gi'Wêten, natr us onderwijzers
onzer groote steden, als Brussel, Aut-
rerpen. Gent, Luik en andere, bijna
Hen .godsdiensthaters zijn, wolketen
tijde van kiezing tot da grootste
schreeuwers belmoren en waarvan, reeds
de drie vierden tot hst seciaüsinus zijn
overgelaopen
Wat vertrouwen kan men stellen in
het onderwijs van zulke opvoeders, en
hoe zouden wij do liberale kopstukken
kunnen gelooven, als zij staande hou
den, dat in hunne scholen het geloof
der kinderen geen gevaar lijdt?
Geen enkel verstandig mensch zal
zulks aannemen en geen enkel katho
liek zal zijne kinderen aan zulke scho
len kur.nen ot willen toevertrouwen.
Het geloot is de grootste sciiat, welken
hij in liét hart zijnor kinderen heeft
gestort en hij zal nooit toelaten dat dio
schat het kind wordt ontroofd door de
neutrale cf ongodsdienstige onderwijzers,
welke liberalen en socialisten lietn zouden
willen opdringen.
e
Eeno zaak staat dus vastwaar het
onderwijs neutraal is, zijn do katho
lieke huisvaders verplicht zélf eer.e
school te stichten, en aan dien heiligen
plicht blijven zij niet te kort. Maar is
het dan rechtvaardig, dat zij, die reeds
hunnen penning betaald hebben voor
de neutrale scholen, gansch den last
der vrije katholieke scholen moeten
dragen on aldus dubbel moeten beta
len, een eersten keer voor hunne
scholen en dan nog eens voor de scho
len van andersdenkenden
Do vraag stellen is ze oplossen, en
alzoo hebben wij bewozen, dat niets
zoo billijk en rechtvaardtg is, als liet
toekennen van toelagen aan het vrije
katholieke onderwijs. Men draagt
het geld naar de paters en de nonnen
schreeuwen liberalen en socialisten
om het hardst. Wat scheelt hun dat
als hot toch ons geld is en wij juist in
die paters en nonnen do beste opvoe
ders voor onze kinderen aantreffen
Of betalen wij ook niet om de zooge
naamde neutrale te ondersteunen, en
de jaarwedden der ongodsdienstige
opvoeders to dragen
Niets is dus rechtvaardiger dan de
toelagen aan het vrij onderwijs ver
schaften wij keuren den minister goed,
omdat hij daarvan inliet nieuwe wets
ontwerp zoo goed' rekening heeft ge
houden. Wij hopen dal ttj zich niet zal laten
afschrikken. Goor wat sh-aaigesciirecuw, ais taan
tvssr goesting zen krijgen Gat litem! middel aan
te wendenmaar aan hst trij aadsmijs Gen dienst
zal bewijzen, welken het telsoliefe laad tan hem
lemacM,
Vi3Cla5nv®ePg Ons land trekt te
genwoordig 75 °/0 vast zijn visch uit Holland.
In do eerste vijfmaanden ran dit jaar bo
droe»' de invoor 6.084,0-19 kilos visch teg-en
5.470,403 in 1912 en 5,059,0-19 kilos in
1911.
In datzelfde tijdvak .leverde Zeeland ons
7,850,564 ldlos mosselen togen 7,459,025
kilos in 1912.
De waarde van die visch en mosselen be
droeg fr. 5,533, l95('t vorige jaar 5,170,064).
Pfo&tfsé !?S Verleden
weok was Mahneken Pis «,'in de Stoofstraat
te Brussel, getuige van een vermakelijk too
neel. Een aannemer van cinematografische
zichten was or aan 't werk. Een wolbekende
kluchtige tooneelspeier was gekleed in ko
ning etr verbeeldde den tooveraar die do
broh van Mamfeken-Pis ontdekt. Daar de
Koning veinsde den oudsten burger van
Brussel wog te nemen, hielden twee kerels,
verkleed in polilie-ageivt, den koning aan on
gebaardon hem naar het koinrnissariaat te
loiden. Dit tooneel had eene groote menigte
gelokt.
Eensklaps daagden twee andere politie
agenten op en ditmaal twee echte als-
Tnodoversclieidenoagonton inburgerkleeding,
naar men zegt 22. Do valscho agenten, de
koning, do figuranten, do aannemer en do
opnemer der cinematografische toonoelen,
hot kommissariaat in de Priomstraat geleid,
gevolgd door meer dan 400 personen.
Proces-verba al we'rd opgesteld ten laste
van den ondernemer, alleen verantwoorde
lijk, omdat hij bad verwaarloosd aan de po-
licie de toelating to vragen om zich te ver
kleed en en to werken'.
De opnemer, steeds waakzaam, nam ook
do overtreders op bij hunne intrede in liet
kommissariaat. Dit tooneel duurde ruim een
uur, tol grooto vreugde van do aanwezigen.
Men begrijpt dat or gelachen werd en dat
do opnemers gelukkig waren om dergelijk
looneellje eens. naar de natuur, en in vollen
ernst, op hunne films to kunnen brengen.
Sa55he3*feeötw«3§»tsift(i5e@t. Dit
jaar is er in Europa 2',202,400 hoctarcn met
suikerheet beplant geworden tegen2.297,200
hectaren in vorige jaren, alom 4 p. c. min
der.
Ziehier do teelt in do versclnllige Euro-
poescho landeir: Rusland 7-16,860 hectaren;
Duilschland 527,440; Oostenrijk 258,900;
Frankrijk 207,600; Bosnië en Horzegowina
166,200; België 45,800; Holland 61,000;
Zweden 28,800; Denemarken 31,000; Italië
55,000; Spanje 43,000; Rumenië, Servië en
Bulgarië 23,000; Zwitserland 1,150; Enge
land 1,600.
'I Is de eorsto maal dat Engeland in dor-
gelijko statistiek voorkomt.
13e teüiiSrag naai*
Do koning zal de feesten bijwonen, die l.o
Antwerpen zullen gegeven worden ter ge
legenheid dor 50® verjaring der vrijmaking
van de Schelde, namelijk de plechtigheid
die in de Handelsbeurs zal plaats hebben en
don optocht van den grooten geschiedkun
digen stoet.
Het tjefepMife van paapden*
u6ees©§3 5?s BoigpOë» In 1912 wei
den te Antwerpen, uit Engeland alleen,
26.1-13 paarden ingevoerd, waarvan 18.476
recht naar het slachthuis werden gebracht.
2.085 daarvan werden te Antwerpen zelf
geslacht on 4.479 te Borgerhout.
Te Gent kwamen in ditzelfde jaar 8.256
paarden toe, waarvan er 6.304 voor hel
slachthuis en dus voor do voeding werden
bestemd, te weten 2 210 voor dit van Gent
e de anderen voor verscheidene buitenge
meenten.
De haven van Oostende ontving 255 paar
den, waarvan 26 voor de slachterijen.
Z. H. eSe Patws. Z. II. de Paus, is
vergezeld van verscheidene prelaten on be
geleid door pilceftion van do Edohvaclit en
van de Zwitsorscho Wacht naar de Basiliek
van St-Pieter gekomen, om, volgens d
jaarlijksclie gewoonte, op het graf van den
H. Potrus te bidden. De H. Vader werd, bij
zijn intrede in do Basiliek, door eeno afveor-
diging van hot kapittel van het Vatikaan
ontvangen. Het was de eerste maal, sinds
zijne ziekte, dat Pius X ill Siut-Pieters ver
schenen is.
Uitslag der trekking van 39 Juni
Serie 236,867 nummer 5 wint hot miljoen
181,251 3 o 124.000 fr.
690,905 4 62,000
573,024 1 31,000
421,355 2 15,500
Do tien volgendo loten winnen elk
10.000 fr.
S.' N. S. N. S. N. S. N.
294.782 2 707.007 3 325.135 4 281.947 2
446.917 5 767.021 3 859.926 3 109.997 4
520.946 2 672.440 3
De 25 volgendo loten winnen elk 5000 fr.
S. N. S. N. S. N. S. N,
799.157 1 233.204 3 809.942 5 917.273 2
:56.837 950.242 4 709.391 4- 387.658 4
406.039 5 668 784 3 748.444 5 490.-971 4
354.523 5 179.796 4 467.659 3 185.682 1
173.866.1 447.752 3 824.459 2 901.544 2
688.066 2 379.490 2 876.464 3 591.706 1
966.405 2
De 80 volgende loten winnen elk 1000 fr.
S. N. S. N. S. N. S. N.
511.075 3 719.911 5 508.353 2 768.214 5
714.554 5 405.478 1 911.070 2 729.458 5
185.906 1 156.103 2 062.430 5 306 551 5
150.937 2 504.519 3 692.310 1 744 615 5
120.020 2 351-596 1 718,043 4 786 047 3
528.840 3 155.103 3 893.607 4 827 734 3
572.289 4 915.129 1 673.086 1 558.873 5
922.669 3 430.831 1 888.693 2 515 799 1
58S.342 5 108.294 2 418.381 3 945.533 4
971.551 1 458.136 1 442.002 2 557.997 5
474.856 2 373.106 1 66Ö.791 4 591.135 3
973.727 3 226.737 2 292.696 1 548 198 4
924.169 2 741.782 4 400.360 5 732,304 3
450.160 4 954.550 1 480 196 5 788.380 4
100.131 3 777.323 4 893.026 4 928 967 2
777.183 3 311.894 4 661.720 2 605.951 3
545.573 3 S48.31G 3 605.442 1 853.981 1
968.247 2 205.042 2 862.807 3 759,217 3
Do volgende loten winnen allerhande prij
zen, kunstvoorwerpen, meubels, onz. enz
422957 3 971525 2 2S87S1 4 321676 5
970713 5 820497 1 811928 4 156989 2
690915 2 929600 3 955512 4 781383 2
838842 5 703623 3 784076 1 816913 4
958805 2 348408 3 938923 5 900947 3
714979 5 908674 1 831264 2 440739 2
471836 5 223960 2 635829 2 573510 3
216966 3 740641 3 679353 5 730867 3
618393 1 172804 5 182904 4 338440 5
789397 2 660809 3 526481 5 726020 3
355589 2 198723 5 902928 3 79984S 3
723813 2 835334 5 852960 2 001646 9
534360 4 925S08 1 749105 2 308529 4
244679 5 743862 3 259166 2 387001 1
101401 2 5S9794 1 278404 4 611324 3
426065 5 430006 1 763686 2 408348 5
212638 1 334084 3 763777 5 525701 1
806113 3 790931 4 402817 2 808627 3
920557 1 701909 2 627332 3 564681 5
945720 2 593142 3 819788 5 216398 2
281798 2 634717 3 317292 1 422144 1
176973 4 156901 5 554017 4 665842 1
445764 2 272045 4 912688 3 521855 5
49495G 1 898172 5 3C3932 3 572127 5
955721 2 275727 2 468723 2 299595 2
886018 5 577404 4 399744 4 623106 3
971466 1 11§893 3 973349 3 576251 1
62018S 1 S82334 2 138864 3 193938 2
858091 3 277512 1 842635 1 438648 2
3108SS 4 56086S 1 634034 4 366998 3
567657 4 162687 3 508828 2 268252 3
593905 5 506113 5 7455-19 2 423977 1
897950 4 474336 2 390385 1 419605 1
195806 2 279574 1 390434 2 214358 4
465506 1 918302 5 492390 5 582934 5
774465 1 466706 2 503014 3 S18957 1
221666 1 632292 2 638766 1
732398 2 146761 3 578239 5
De tien volgendo loten werden nog ge
trokken voor het geval, dat er soms loten
tweemaal uitgekomen waren
637567 3 852413 1 687537 5 932324 5
492373 1 856830 2 868610 1 248672 1
833288 3 797960 5
Men weet, dat het komiteit der Tentoon
stelling- oen groot deel lolon lioeft moeten
houden, bij gebrek aan koopers.
Een vlug onderzoek heeft uitgewezen, dat
het lotje dat met een miljoen uitgekomen is,
verkocht is geworden. Men kon echter nog
niet zeggen waar het verkocht was.
Franlcrij ie
De Regent van Perzië te Parijs. De
regent van Perzië, Massir El Moolk, uit St-
Petersburg komende i3 Maandag te Parijs
afgestapt.
Zelfmoord van een Belg. Jozef van
Ej'ck, 48 jaar en Belg van goboorto werd in
het gasthuis, St-Antonius to Parijs opg-ono-
men voor eene erge ziekte.
In een aanval van krankzinnigheid, is do
ongelukkige door bot venster van het eerste
verdiep gesprongen.
Van Eyck bleef op don slag dood.
Ëen betichte ontsnapt aan de bewaker?
en breekt zich de lenden. Maandag na
middag, gelukte een oud-veroordeelde erin.
in fiot justicie-palois van Parijs aan zijne be
wakers te ontsnappen, on sprong Jfoor een
venster.
Do misdadiger werd met gebroken lenden
opgenomen. Zijn toestand is zeer bedenke
lijk.
Eene Vandalenstreek In het salon van
Parijs. Op bet oogenblik, dat men Zondag
laatst, de poorten ging sluiten van het salon
der Fransoho kunstenaars, bestatigde men
dat eene vandalenstreek uitgericht is ge
worden. Een zeer lief vrouwenportret van
den kunstenaar Anquelit», is geschonden ge
worden door een vuig vet opschrift, dat dea
g'anschen schoot bedekte, op eene hoogte van
zes centimeters op 12 breedte. Do beer An-
quetin denkt hier met eene wraak te doen to
hebben.
Do politie is van dit vandalisme ïngeKclit
geworden.
Misdadiger op twaalfjarigen leeftijd.
Zaterdag bij bet vallen van den avond bood
zich een twaalfjarige knaap aan, bij do wed.
Turpin, 86 jaar oud, en te St Romain-ondor-
Gourdon wonende.
De knaap gaf zich uit voor zekeren Dubofa
i: vroog of de dochter van mevrouw Turpia
thuis was. De arme vrouw verklaarde alleon
te zijn, waarop do jonge schurk een knuppel
te voorschijn haalde, welke hij onder den
voorschoot verborgen hield, en bracht er ge
weldige slagen mede too op hot hoofd dec
weórlooze vrouw.
Deze slaakte geweldige hulpkreten, en do
jonge moordonaar koos hot hazenpad,
P„y,el4.Vftivlwnnon
Hot parket vau Chalon-sur-Saoce hoeft
eon onderzoek geopend.
Mevrouw Turpin verkeert in oen zeer
denkolijken toestand.
Enseiand
Twee brandrampen. Aanzienlijke schade.
Maandag morgend is de statie van Leu-
chars (Schotland) door een geweldige brand
vernield gewordtn.
Er worden stemrechtpapieren in liet om*
liggendo gevonden. Een snelbericht uit Glas
gow meldt dat het kasteel van Ballildrain^
dat onbewoond stond, door een brand is ver
nield.
Het bouwen van hel kasteel had 2,500,000
frank gevergd.
Zwitserland
Twee Duitsche luchtballons aangeland".
De Zwitsarsche bladen kondigen aan, dat
tweo Duitsche luchtballons, elk door two?
officieren bezet, op Zwitsorscli grondgebied
zijn neergekomen.
Do eeno uit Melz vertrokken, landde aan
te Neuvillo (kanton van Berne), de andero
van Neubrisach komende, daalde neder lo
Richenbach, in het kanton van Soloure.
Do luchtschippers zijn zondor incident per
spoor vertrokken, na do noodige verklarin
gen aan de overheid gedaan te hebben.
Een lock out In Polen. Drie duizend
werklieden, uit twee spinnerij on van Lodsg
hebben eeno loonsverliooging aangevraagd*
Hot beheerder etablissementen heeft daar
aan geon goed gevolg willen geven.
Do twee spinnerijen hebben hunne poorten
gesloten.
Oostenrij ït-iioïisarie
Brand en ontploffing in eene munitiefa
briek. Luidons inlichtingen uit Wiener
Noustadt aangekomen, is een brand ontstaan
in de munitiefabriek van Woellersdi.
Artillerie-springstoffen, alsmedo andora
ontplofbare zelfstandigheden zijn ontploft.
Talrijke pompiers zijn toegesneld, en heb
ben, dank aan eer. watervloed, het vuur kun
nen beperken. Een der werkhuizen is totaal
vernield.
De brand is ontstaan door eone plotselinge
ontvlamming.
Verscheidone soldaten en toeschouworf,
die tot bet blusschen hadden medegewerkt,
werden gekwetst.
SpanJ o
Geweldige brandramp. To Avila is een
ontzaglijke brand uitgebroken.
Do gouvorneur en de burgemeester van
Madrid ziju per automobiel op do plaats dec
ramp aangekomen.
Een bijzondore trein is moeten govorrad
worden, om de pompiers met maJorieeL ta
vervoeren.
