Lew de Gtlijfcteid
IN DE BALKANEN
01® OF NIEUWE
WAM
Muitenhmd
'T EEN EN 'T ANDER
Ba Tombola van Charleroi
M
AGBL.AD
F?
Zes ten honderd !n plaats
van vier ten honderd
7.
Kou altijd seor gelilYorörassiagea.
Men gaal voor! met veciilen
zonder oorlog te verklaren
Van weerskanten-stuurt men notas
en kogels.
Ke^EffliisRds jaarpng n' E 54
2 CENTIEMEN HET NUMMER
Vrijdag 4 Juli 1513
r -
ABONNETMENXENs*
Zos maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
InScln-jjving in alle postbureeien van het land.
I LiTGA/.F, 4 u, 's avonds 4® ép 2' UITGAAF, 7 ti. 's avonds éj
I'our loiilc Ia public: té corr.mercialo et financière du journal
fi.adi-csscr excriusiycrneut a l'A^euce Reclame Godts. 2, Place de
ia ïionrse, üfuxolles.
BUREELEN
TE 5RÜSSEL 1 TE AALST
TJ,..GOO«S, Baupsplaals, 2 j KHri™traat,
Telefoon A 3299 j Telefoon 114
Bestuurder: J. Van Nu tiet-De Qendt.
AANKONDIGINGEN 1
KJ. aant. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60 I Sport (per regel) fr. 1.00
3* bladz. (de regel) fr. 1,00 I Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
4* bladz. (de regel fr. 0.30 I Reeht. horsten, (per regel) fr. 2,00
Finaac. aankou.(perrego!)fr. 2,00 I Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commercial© on financicole aankondigingen zich nitsluitelUk te
wenden Agence lléelame Godts, 2, lïeursplaats, Brussel.
In .7a ïfEvi'E Gékéeaijs treffan
wij ecuo hoogst belangrijks studie aan
over dat onderwerp. Zy is geteokend
M. Mélolte eu zonder te willen
partij trekken noch voorliet een, noeli
voor het ander stelsel, dealen wij die
siutlio aan onze lozers mede
Ondervraagt het oude Europa of
het jonge Amerika eii zoekt to weten
waarom al die landen die aan 't hoofd
staar, van de economische beweginn-,
zoo rechtuit voorstaanders zijn van do
oude humaniora Want zulks is een
feit.
Dc reden is niet moeilijk om vinden.
I>ie landen zijn innig overtuigd dat in
don strijd om liet loven,strijd waarvan
do hevigheid van dag tot dag nog meer
en meer aangroeit, die landen zullen
overwinnen dio aan hun hoofd meest
mannen tellen waarvan de geest host
ontwikkeld en de gemoederen best
gevormd zijn; in eén woord, diegenen
die uitmunten door hunne verstande
lijko ep zedelijke ontwikkeling.
Maar,opdat men onsnietbescbuldige
van bier pro domo» te pleiten en aan
andoren gedachten of vooroordeelen
toekennen die onze porsoordijko eigen
dom zijn. geven wij het woord aan do
belanghebbenden zeiven.
Een der geleerdste Duitscbe sehoi-
Ipdndigon, de beroemde Liobig, her
haalde gedurig dat de oude humaniora
bovon alles to verkiezen waren. Zijn
schoonbroeder, M. Knapp, leeranr in
schejkunde aan het Polytechnisch
Instituut van Brunswich ging zelts
voel verderen beweerde datergeeuo
andere humaniora dan do oude "boel-
den te zijn, zelfs om de jongelingen
tot de bijzondere I/'niversiteils-
afdeeüngei^ to geleiden En zie
llier door welke redenen bij dit gezegde
staaft
Indion liet landsbestuur van zijne
bedienden eischt dat zij do oude ol
klassieke humaniora hebben gevolgd,
omdat die studie best den geest ont
wikkelt en den w il staalt, dan stel ik
de vraag, of er om oen groot nijver-
koidsgeslickt to besturen, om eonen
spoorweg aan te leggen en in 't alge-
meer, oni ingenieur of nijveraar te zijn,
of er daar minder vorstand en minder
wilskracht voor noodig zijn
't Is het gymnasium (oude huma
niora) on het gymnasium alleen, dat
dat de algemeeno opleiding geeft en
den man vormt de hoogero school
('t zij universiteit, 't zij bijzondere
school), specialiseert enkel.
M. Kleinfeller,rector van de nijver
heidsschool van Munchen, leeranr van
hoogero mathematieken aan dat ge
sticht, drukt hetzelfde gedacht uit.
M. de Ileeson heelt een aantsl man
nen van wetenschap van al de landen
desaangaande ondervraagd en hunne
zienswijze medegedeeld zij waren bet
cons.
Eon enkele, Id. Erlermeyer was van
gevoelen dat beide opleidingen even
goede uitslagen gever, konden.
Maar zulks gebeurde in 1873.
En in 18,9 was M. Erlermeyer to
taalvan gedacht veranderd,
In Frankrijk is de mcening dor go-
leerden dezelfde. Wij zouden kunnen
aaanhalen,' M.Plésent II. Poincaré,
den zoo vroeg gestorven geloerde de
zienswijze van 33 leden yan do Aka-
demie der Schoone Kunstenvan bot
het komiteit der ijzer en staalfabrikan
ten, van M. Bellom, enz.
s a
Dg provincie Henegouwen IieeA
geene nieuwe militaire "lasten lijk de
Staat en nochtans wil die provincie
ook nieuwe lasten heffen.
Zij wil eone leening aangaan van
drij millioen en wil ook jaarlijks een
dry honderd duizend frank nieuwe
lasten ontvangen. Dat alles moet groo-
tendoois dienen om toelagen lo verlee-
nen aan dio instellingen die zich
gelasten met het groot werk van out-
kristening.
Hot officieel onderwijs van don
Staat eerbiedig*ieders denkwijze.
Maar de provincie Henegouwen wil
een officieel onderwijs dat tegen den
godsdienst gericht wozo. En zij richt
het in ten koste van de belastingbeta
lers. Leeningen en belastingen vólgen
zich daar op met eene buitengewone
snelheid.
En weet ge welk kroest de provin
cie Henegouwen betalen moet. om die
leeuingen ie kunnen aangaan
Go weet toch boa al de antikalho
lieko volksvertegenwoordigers van
Henegouwen gesakkerd hebben tegen
de leeningen van don Staat
Ehwel, de Staat doet Iccningon aan
En da provincie Henegouwen betaalt
6 7J
Juist lijk de iiucrale-seciaüstische ge
meenteraad van Antwerpen
-
Zulks belet nochtans niet dat men al
dc toelagen aan ongodsdienstige instel
lingen nog vcrtiendubbelcn zal.
Reeds is er besloten de toelage dei-
provincie aar. liet rationalistisch wce-
zenhuis van Vorst met de helft te ver
meerderen
Een leerling cener aanneembare
kalholioko school, die zich aan het
officieel onderzoek onderwerpt, kost
aan den slaat 14 frank 94 centiemen.
Een leerling van het goddeloos wee-
zengesticht van Vorst dat allo offi
cieel onderzoek van do hond wijst,
kost aan do lastonbetalors van Hene
gouwen de som van 42 frank 85, o(
drij maal meer dan een leerling der
katholieke scholen.
Verscheidene openbare besturen
hebben gezamentlijk aan het antigods-
dienstig weezengesticht van Vorst do
som geschonken van 18,6*25 frank in
het dienstjaar 1912.
Moesten de leerlingen dor vrije ka
lliolicke scholen op denzelldon voet
behandeld worden zij zouden gezamen
lijk aan don Slaat de som gekost heb
ben van 57 miljoen voor het dienstjaar
1912.... En zij hebben gekost 7 1/2
miljoen
Leve de gelijkheid
sneltrein uit Bazel, to S.15 u. iu het station
der Leopolds wijk aangekomen.
De Koning wys zijne gomelin te gemoet
gereisd lot Lauzaiina en keerde in haar go
zei?chap terug.
De oeredame der Koningin, gravin de Ga
raman-Chimay do ordounausofheior dei»
Konings, baron Baffin, vergezelden onzo
Vorston.
Aan het station stond eon auto, rdio de
hoogo reizigers naar tiet paleis van Brussel
bracht.
t)o Koningin, dio ganscli heropgeknapt is
door l.aur verblijf iu 't Zwilsersch gebergte,
zal een paar dagen kunnen uitrusten van do
reis. Dan komen de vermoeienissen, dio zul
len gepaard gaan met do ontvangst en hol
verblijf to Brussbl.van da groothertogin van
Luxemburg.
lïszj hebt ds keus. -- De stad Ant
werpen moot, om geld te kunnen krijgen,
leoneu aan C per cent; de provincie Hene
gouw gaat oe.'ie leoning aan van drie milli-
oon,en voor 000,000 fr. niouwe laston slaan,
't Gold kan zo maar geleend krijgen aan 6
per honderd.
De Staat loont ook geld, maar hij kan
krijgon aan 4 per cent.
In wie hebbert de financiers dan hot moesto
boircuwoti, in do stad Antwerpen, inden
Henegouwschen provincieraad, of in den
Bolgischeu Staat? Ongolwijfold inden Staat,
want deze moei maar 4 per cent behalen,
waar de andore er 6 moeten betalen.
Kansburg, Antwerpen en
fócttercSam. Ziellier de<rijfers der
liavonboweging van do 3 grootste havens
van het vasteland, voor de 6 eerste maandon
van 1013 er. 1013
i913. Hamburg 8C90 schop. 7.072 846 ton
1912. 8286 6.000,712
Verschil -j-40-1 -f412,134
1913. Ac!worpen .3512 schop. 6.09o.529 ton
1912. 0462 0.851,407
Verschil ij-SO -j-139,002
1913. Rotterdam 5205 schep. 0.390,719 ton
1912. i 5010 5.917.900
Verschil H-189 -f 472,819
t?es»!'ssst fa J«?3e5jaar. De
roor hem voorbereide hulde heeft don pastor
Hu-o Verliest aangezet oons lo -aan kijken
op welken dag juist hij zijn professoraat
hooft aanvaard. Sedert 9" Juni is hij zijn
jubeljaar ingetreden.
50 Jaren goledon was 't, dat hij voor do
eersle maal Iie-opnon isdo vlaamschn knapen
op to leidon.Sedert een haïre eeuw dus staat
Hugo Verriost op de lires. Knapen lieeft hij
opgeleid, studenten gevormd: er mannen
van gemaakt
Mannen on vrouwen van Vlaandoren, ver-
oet het niet.
Lees c*g3 de 3° bladzijde hot
artikel Het lijden der zenuwachtige mon-
achon.
Eera fcBeiji Seges* 5a '5 Kamg?.
Iu den ioop der maand September zal or
oen klein leger in 't kamp van Bevorloo ver-
eon/gd zijn.
Naar Duitscbe mode zal men er, om te
beginnen, al do jonge schachten hoenslureo.
Do hoogoschoolkompagnios bevinden zich
daar ook op dit tijdstip en do manschappen
dertwoodo legerdivisie zullon or oefeningen
houden.
Men schat hot aantal aanwezigon op zoo
wat 22.000 man
Terugkeer der Koningin.
De Koningin, dio Brussel had verlaten op
10 Mei, om vorblijf to gaan houden in Zwit
serland, is Woensdag morgend, mot don
De golukkigo winner van hot groot lot dor
tentoonstelling van Charleroi, 1.000.000 fr.
is gekend. Het is,do genaamde M. Nahanlj
staats werkman serrofroin van hol
werkhuis to Aarion.
M. Julion Nahqnl is 38 jaar oud, geboortig
van Bloid, hij Virion, on woont in do rue do
Luxembourg, to Arlon, in oen werkmans-
buisjo dat hij ovor zes jaar gekocht heeft.
Hij is getrouwd ou vader van tweo kinderen,
con dochtertje vap negen jaar en eou zoontje
yan drio jaar. Zijne vrouw, Pauline Pierre,
is 32 jaar ook on ook afkomstig vau Bloid,
waarde ouders van Nahaut wonen.
Het lot van 55.500 fr. is mot nr 421355
41. 2 gewonnen door do wed. Buytaert D..,
van St-Gillis-Waas.
M. Alfons Ballot, trambodiende te Fra-
merios. wint 5000 fr. M. Somville, bodiendo
to Couillet, 10.000 fr., een groep mijnwer
kers van Flonu 5000 fr.
Eon lot van 5000 fr. is gowonon door M.
Belle, bakker to Quaregnou een lot van
10.000 fr. door M. Muyshondt-Raes, van
Hinghene (Antwerpen); twee loten van
5000 fr. door MM. Leopold Bombcl en
Albert Colin, van Charleroi, en eon ander
lot van 5000 fr. door M. Waulhy. policio-
opzioner, on M. Loleu, agent lo Charleroi,
dio samen ©on briefje gekocht hadden.
Een lot van 1C0Ü frank is gewonnen door
zekeren Vandon Bosch, vorblijvendo in het
gasthuis te Duffel.
Juist 3.1S0.000 hriofjos fcobben deelgeno
men aan do trekking, doch meer dan de helft
zijn niet vorkocht. Al do loten, gewonnen
door de briefjes hoven n. 530.000. zijn aan
de tentoonstelling gebleven, onder andore
de loten van 62.000 fr. en van 31.000 fr.
Mon schat op ongeveer 250.000 fr. het
bedrag dor lotou.i door de tentoonstelling
gewonnen
ecierland.
Da Opium-conferencie. Uit Den Haag;
De opiumcoEferencie hooft do afgevaardig
den van Engeland, België, Luxemburg en
Amerika aangewezen, om de commissio sa-
mon te stolleu de protocool-redactio.
Het grootste gedeelte dor aanwezige mo
gendheden isbsreid om do overeenkomst van
1912 goed te keuren.
De Duitscbe minister heeft, in naam van
Amerika, Rusland, Holland en Duitsc-hland,
voorgesteld, om het Nedorlandsch Slaatsbe
stuur to verzoeken, voetstappen aan to wen
den bij do mogendheden, die zich bij do
overeenkomst nog niet aansloten, om zo
daartoe te doen komen.
H-ranlcrij lc
Do algemeens Seine-raad en de drie jaren
Do algemeone Seine-raad heeft met 05
stemmen legen 31 een vijandelijk geducht
voor de 3jarenwet verworpen, en stomde
met 56 stemmen tegen 30 eene dagorde,
waardoor do militair*) ontworpen van het
gouvernement goedgekeurd werden.
Tegen de Antimilitaristen. Nog eene aan
houding.M. Yvelot, sekretaris der werk
beurs-sectiën, is Woensdag morgend to zij-
nent aangehouden.
M. Baudin la Douver. M. Baudin,
Franscho minister van zeewezen, is aan boord
van don ^'aclit Enclianterossnaar Douvor
gevaren, om or bezoek to brengen aan den
oersten lord vanhetEugelsch admiraalschap.
M. Baudin zal tot Vrijdag in Engeland
verblijven. Vandaag Donderdag zal hij te
genwoordig zijn op do zcemanocuvers van
Portsmouth.
Een drama der Luchtscheepsvaart. Uit
Epornay Woensdag morgend, om 10 ure,
is eon militaire tweedekker, bestegen doof
don sapeur Bouchardier,en den kapitein Rov
als passagier, nabij het dorp Bethon omgo-
kauleld. De kapitoin Rey bleef op don slag
dood; do sapeur word zwaargewond aan hol
hoofd.
Aanhouding van statieplunderaars. De
vader van eender deugnieten verdronken.
Do inspecteurs der eerste mobiolo brigado
van de algemeene Parijzor veiligheid, komen
do hand to loggen op de dieven, dio sinds
maandon do koopwarenwagous in do statie
van Creil bezochten.
Do polilioinannen geraak ton ertoe to we
ten, dat do werkman Dioraert, van zekeren
Al. Liénard, 15 jaar, eene flesch champagne
gekregen had, dio hetzelfde merk droog als
deze dio onlangs gestolen werden. Do go-
rechtsmannen begaven zich naar de ruo°de
l'Aubior, te Nogent-sur-Oise, bij do jonge
Al. Liénard, waar zij eene groote hoeveel-
Leid goslolen waren ontdekten.
In het nauw gebracht, eindigde Tonton
(zijn bijnaam) mot zijne modeplichtigou aan
'-duiden.
Allen wonen nietvervan elkander. Lucien
Degony, die pas 15 jaar oud is, was do
hoofdman dor Ilarlonaasbondo zoo go-
doopt omdat allon aan den pols oon harten
aas ingeprent hadden. Degouy had zelfs ootio
speelkaart met zijne beginletters onder do
vensters geplakt.
Een pijnlijk voorval komt deze aanhoudin
gen indrukwekkender to maken; wanneer de
vader van Liénard, een bravo werkman van
59 jaar oud, do aanhouding van zijn zoon
vernam, is de bedroefde vador de Oiso inge
sprongen en verdronk.
EJuitsclvlana
De samenkomst van Kiel. M. Belh-
mann-Hollweg, kanselier, en M. von .Tngow
staalssekrelaris, aan het office dor buiteu-
landsche zaken, zijn naar Kiel vertrokicen
om ban rapport aari de koizer to overhan
digen en ook om tegenwoordig te zijn op de
samenkomst van den Souverein, mot do
Ilaüaausche Vorsten.
Narede eener dramatische ontsnapping.
Voor eenigen tijd had eeno dukbelo ont
snapping plaats in het Werkhuis van
Phalsburg (Lorreinon). Twoo gevangen,
Florae, en Kuthmann, lokten om 4 uro
's morgends den bewaker Oberlin in de kou-
ken, staken hem eeno prop in don mond, en
vervolgens, honden zij armen en beonon vost.
Zij bemachtigden do sleutels, eene karabion
en een bewakersuniform. Kuthmann, trok
hom aan, en vermond in een bewaker vor-
lioton beidon hot gevang zonder oenigo
moeilijkheid.
Zij zochten de Franscho grens te bereiken
onderweg dronken zij menige glaasjes, en zij
betaalden mot koeponslcens uit het govaii".
Ongelukkig voor hen liepen zij verloren
en kwamen torecht in do handen dor gen
darmen na drie dagen in vrijheid geweest
te zijn.
Do korroktioneele rechtbank van Saverno
voroorJeeldo ze tot zes maand gevang voor
diefstal. Deze wook zijn zo nu voor het
assisonhof van Neder-Elzas verschonen,
w egens de ontsnapping en den aanslag op
den bewaker Oberlin. De twee vrienden zijn
elk tot 2 jaar 3 maand govangzitting vor-
wezen en worden gedurende tien jaar van
hunne burgerlijke rechten beroofd.
Eugeiana
Naar Duitschland. De prins van Wallis,
is naar Duitschland vertrokken.
Een ongewoon proces. Te Londen is
door oone theaterspoolstor een proces inge
spannen geworden togen eon lid uit de
aristocratie, omdat do jongman zijne huwe
lijksbelofte verbroken had. Door eene
overeenkomst der boide partijen werd oeu
openhaar verhoor vermedon.
De theaterspoolster bekwam 50.000 pond
sterling als scliadevergooding of, 1.250.000
frank.
Ruslanti
Do roedo voor da apachen. Voerlid
volksvertegenwoordigers hebben op het ba
reel derDouma eon wetsontwerp neorgelegd,
waarin zij do kastijding dor apachen en dei
beroerders voorslellon.
iPortivgaal
Eene bom te Lissabon. Eene dynamiet-
bom is Woensdag ontploft, op den uitloop
der Braamcape, Freiro en Rodrigue Fousoca
stralen te Lissabon. Eon kind werd gedood.
Naar men zegt, droeg hot kind zelf dc
bom, welke bet zou laten vallen hebbeu.
Gliina
Samenzweerders ter dood gebracht.
Een snel bericht uit Woo-Chang, deelt mede
dat 5/ leden eoner samenzweering tegen
Juan Clii Kaï, ter dood gebracht zijn.
Een vroemde kapitein, oen Japanees, naar
men Lowoert, zou oen gewichtigo rol ge
speeld hebben, in deze samonzweeriiig.
Turkyë
Van Andrinopet naar Conctantinopel.
De eerste trein uit Audrinopol komende ia
Dinsdag avond Constantinopel binnenge-
loopeu.
Do reizigers zijn te Tchataldja van rijtuig
moeton veranderen.
Het Armeniaansch vraagstuk. Talaat
boy, minister van 't binnenland, en de voor
zitter van den Staatsraad, hebben oon be
zoek gebracht aan den Armeniaanschea
aartsvader, wien zij de verzokoring gegeven
hebben, dat hot Otlomaanscbe bestuur, vast
besloten is do noodige horvormingen to doea
in do villa jots van Armenië, en dat het door
tastende maatregelen genomen heeft, om do
roiligheid to verzekeren.
Talaat boy zal het hervormingsprogramma
aan de grootmachten door do tussclienkomsi
dor Turkscho gezanten laten geworden.
Snid-A-friica
Do staking in den Rand. Woensdag
morgend is de staking uitgebroken in eeno
nieuwe mijn.
Lord Gladstone is te Pretoria aangeko-
mon, en had er een lang ondorhoud mei don
generaal Botha.
De werklied on-inboorlingen weigeren neer
te dalen, omdat do tneeslorgasleu niet met
hou mede naar onder willen.
Do overheid van Joannosburg heeft politie
en soldaten gezonden, om eou» elecfrischa
faIniek, die normaal draait, to beschermen.
Eene andere fabriek, die ook bewaakt wordt
komt lot half werkgelialte.
Do toestand is minder bedenkelijk dan
Dijnsdng avond.
Do stakers zijn in menigte gaan heloogen
to Ivrugersdorp.
De diplomaten aan 't werk.
Do Serviërs werden een weinig- Terrast or
schielijk uit hunne stellingen gejaagd door
de Bulgaren. Maar do nieuwstijdingen vao
gisteren melden ons dat de eersle oogonhlik-
ken van verstomming gouw voorhij waren,
en dat do Serviërs dan oene algemeeno
woorwraak namen en gauw moester waren
van bijzondere Bulgaarsche strategische vo«-
tingen.
Hot zal voortaan moeilijk zijn don strijd'
lust tegen te houden van do Serviërs welke
dio belangrijke overwinningen komon t*
behalen. Zooveel te meer daar het do Buig*,
ren zelf zijn die door hunne houding dien
nieuwen oorlog hebhon onvermijdolijk go-
maakt. Langs dien kaut is er dus nog wei*
