Katlsolieks Vleamsshe
Be geschiedenis
van een Standbeeld
Vlaamsehe Makker
24 25 AUG. 4913
C2-
E3 E» 2?£
OÏER. DK
1 Wai ds tering is.
1. TVat is de tering
Dö tering is eene kwaal die de longon
aantast, opvreet on vernietigt, die ziekte is
slepend en zeer langdurig indien men de
noodige zorgen niet neemt, zooals vorder
uitgelegd wordt, sterft men na lang lijden,
uitgeput, en na al de hesparingen van liet
huishouden opgedaan te hebben,- dikwijls
ook eene vrouw en kinderon in de ellende
na zicli latende.
2. Heeft deze ziehte nog andere namen
Do geneesheeren noemen zo longknobbol-
ziokle. Ilelvo'k noemt zo nog kwijnziekte
men noemt de teringlijders nog uilloerders,
borstlijders.
3. Zijn er veel uitteer.ders
Schrikkelijk veel. 't Is do ziekte die hot
grootste getal menschen aantast. In België
zijn or ton minste 85,COO in Frankrijk
750,000 in Duitschand 900,000
4. Sterven er veel menschen door de
tering
Ja. In ons land sterven alle jaren 16.000
menschen aan do tering, in Frankrijk
150,000, in Duitschla.nd 180.000.
5. Zijn er andere ziekten die zooveel ver
nielingswerk verrichten
Geen enkele Do tering dood tweemaal
zoovoel menschen als de mazelen, de roode
koorts, de pokken, de kinkhoest, de slijm
koorts, da kroop te zamen. De tering ver
delgt meer menschen.dan de pest, de cholera
en de oorlog.
6. Zijn er veel teringlijders onder de
toer/dieden
Ja, meor dan de helft der sterfgevallen hij
de werklieden zijn door de tering veroor
zaakt.
7. IVat is de oorzaak der tering
Eene kiem, eene nricroob. bacillus dor
tering of bacillus van Koch genaamd (Koch
is do naam van den Duitschen geleerde, dio
de eerste, den Bacillus ontdekt heeft).
8. Hoe is.de bacillus der tering
Hij is zeor klein men kan hem slochts
zien bij miil Jol van een toestel, dat de voor
werpen 7 of SCO maal vergroot (microscoop).
Ilij loeft en vermenigvuldigt zich zeer spoe
dig waar er een is zijn er weldra millioe-
oen.
9. Hoe kunnen zulke kleine microben
woveel kwaad doer.
Omdat zij zeor spoedig voorttelen en zich
voeden met de organen waarin zij groeien,
die organen vernietigen en het lichaam
vergiftigen.
10. Kan de tering door xcat anders dan
door den bacillus der tering veroorzaakt
tcorden
Neen, nooit er is geeno toring zonder do
bacillus der toring.
11. Fan waar komen die bacillen
Van hel lichaam der zieken.
12. Welke dcclen van het lichaam tasten
zij het meest aan
De longen, maar soms ook do darmen, de
hersenen, do nioren, de blaas,do beonderen,
do huid, enz.
13. Hoe komen zij uit het lichaam der
teringlijders, ingeval de longen aangetast
zijn
Door de fluimen.
2. Nos men teringlijder wordt
14. Hoe wordt men teringlijder
Door aansteking, 'tis te zeggen wanneer
de bacillen dor tering in het lichaam der ge
zonde menschon dringen en er zich voort-
tolon.
15. Kan men op eene andere wijze de
tering krijgen
Neen 'l is onmogelijk.
16. Hoe wordt men aangetast't is te
zeggen hoe komen de bacillen in het
lichaam
Op verscheinene wijzen zo kunnen in do
longen geraken mot do lucht die wij inade
men, in maag en darmen met hetgeen wij
eten of drinken, in het bloed wanneer wij
ons kwelson.
17. Op icclke toijze loordt men het meest
aangetast
De bacillen dringen in de longen met do
luebt die wij inadomon.
18. Hoe gebeurt dat
De zieken spuwen gewoonlijk op don
grond of in hunne zakdoek.Die fluim en vol
bacillen, drogen op, vervallen in zeer lichte
stofdeolljos die zich mot de lucht mengen
wij ademon dio lucht in, en zoo komon do
bacillen in do longon.
19. Hoe dringen de bacillen der tering
in hel lichaam met hel voedsel
Do kooien hebben dikwijls do tering en
:uen vindt in de melk dier zieke beesten
bacilion der tering, Als men die melk drinkt
geraken die microben in de maag en do
darmen.
20. Iiunncn de bacillen der tering de
DE VOLKSSTEM
longtering veroorzaken icanneer zij ïn hel
lichaam door de darmen geraken
Voorzokor zij kunnen door do darmen in
bot bloed dringen on vandaar in do longon
of elders. Wanneer die bacillen in do dar
men blijven, veroorzaken zij de darmlering.
21. Wordt de aansteking dikwijls door
de melk veroorzaakt
Ja, vooral bij de kloine kinderen, waarvan
velo door de darmteriug sterven, of door
andore soorten van leringverstoptheid
(buikverharding), sluipen, enz.
22. Worden die ziekten altijd door de
melk veroorzaakt
Noen, maar meestal.
22. Hoe hunnen ds bacillen der tering in
het bloed dringen 1
Door eene kwetsuur of schrab aan do
bandon bij voorbeeld, wanneer de .wonde in
aanraking komt met voorwerpen waarop
bacillen zijn of in geval er stofdeeltjes in-
dringon dio bacillon bevatten.
24. Kan iedereen de tering krijgen
Ja.
25. Zelfs de meest gezonde menschen
Voorzeker. Mon ziet zeer slruische, zeer
sterke menschon, voorvechters*, brouwers
gasten enz., do tering krijgen.
26. Er wordt nochtans gezegd dat men
enkel de tering krijgt wanneer men tot eene
familie behoort waar er teringlijders waren
er fel ijhheid
't Is eene dwaling. Er zijn zooveole uit-
teerders in wier familie .nooit zulkdauige
ziekte voorkwam, als anderen.
27. Er wordt ook gezegd dat een uitte
rende moeder een uitterend kind baart
Nog eene dwaling. Men heeft het soms
gezien, wanneer de moeder bijna dood was
op het oogcnblik der bevalling, maar het
valt zoo zeidon voor dat mon er geen acht
moet opgeven.
25. Is er dan niets aangelegen voortge-
teeld te zijn door uitleerénde oudersofwel
teringlijders in zijne familie te hebben
Jawol, want wanneer men tot eene uit-
teerders familie behoort, ismen, indien men
niet op do worold komt met de kiem der
toring, meestal wat zwak en mo» krijgt ge
makkelijker do tering dan wanneer mon tot
eone gezondo familio behoort.
29. Op welken ouderdom krijgt men ge
makkelijkst de tering
Op allen ouderdom, zelfs op 60 of 70
jaar, maar vooral tusschen 15 en 30 jaar, in
den blooi dos levens.
30. Krijgen de mannen gemakkelijker
de tering dan ds vrouwen
Er zijn moor mannen dan vrouwen dio
uitteren, omdat do mannen door hunnen
arbeid meer aan de ziekte blootgesteld zijn
maar in 't algemeen betrappen de vrouwen
de mannen, de kinderon, de ouderlingen
even gemakkelijk de tering.
31. Zijn er omstandigheden die de
steking vergemakkelijken
Ja, mon noemt ze voorbereidende omstan
digheden.
32. Welk zijn die omstandigheden t
Alles wat do gezondiioid nadeel doet, alles
wal het lichaam verzwakt.
33. Geeft voorbeelden
1. Alle zware ziokten, vooral die der
luchlpijptakkon (bronchos) en der longen
(longziekte, ontsteking der hrchlpijptakkon,
verkoudheden, kinkhoest, influenza), de
rihbenvliesoutsteking (pleuris). Andere
ziek ton, zooals do lijmkorts (typhus), zijn
vooral gevaarlijk gedurende do herstolling
2. De groote vermoeidhoid en do ovorda-
den van allen aard, het verdriet
3. Kot alcoholismus. De mensch dio gene-
ver drinkt, krijgt gemakkelijk do toring en
bij hem vordert do ziekte zeer spoedig. Wat
meer is, do kinderen van de ouders dio
drinken, zijn lot de tering voorboschikt,
zonder to spreken, van de andere schrikkelij
ke ziokten tot dowelke zij blootgesteld zijn
door do overdeden hunner ouders
4. De erfelijkheid De kinderen wier
ouders teringlijders of door eone andore
oorzaak verzw akt waren, krijgen dikwijls
da toring tusschen de 18 en 20 jaar.
34. Worden steeds de kinderen van aan
ter in glijdende ouders ziek
Neen, niet altijd, maar dikwijls.
't Is weer verloftijd, de verdiende rust na
het maandenlarg labeur, het gelukkig
samenleven, allo dagen, in don Jblijdon
familiekring, hot wandelen en rondzworven
iiu de heerlijkheid onzer Vlaamsehe land
schappen, hot snateren en taloren van jeug
dige lol, het ultkraaien overal van de joligo
levensvreugde, in het licht van Gods lieve
zonue
't Is nu ook, ja zoo veel als'n tijd van
uilspanning, 'irlijd van vorming, 'n tijd van
voorkomen en aanvullen en voorbereiden
gevaren dienen geweerd, schatten opgedaan
overtuigingon gostorkt
Govnar van afzondering in enge, somlijds
misschien ietwat egoïstisclio lovenskringön
govaar van ongezonde lezing of omgang mot
gowelcalooze makkers, govaar van slenter
on onachtzaamheid en 't langzaam verkon
kelen der schatten van deu^d, godsdienstzin
en wijsheid gedurendo het schooljaar in do
ziel neergelegd
Daarentegen zult Ge nu docr omgang mot
jongelingen, do beste van uwo stad, uw dorp
uwe streek, uw wezen plooien tot meer
maatschappelijk, meer broederlijk^bostaan.
Door oigon vrije.werking zult Go uwen wil
stalen, de goosldrift in U voeden voor hel
Schoouo en het Goede, U opwerken tot
karakters: Eon man, één woord Opeigen
initiatief en door do Vlaamscho taal, door do
uwe, zult Gij uwen geest verrijken, nieuwe
praktische kennissen opdoen, uw sprekers-
talent onlwikkelon...
Gij zult ook bijzondor,U meer cnmiddelijk
voorbereiden tot Cfw toekomend apostolaat
STUDENT!.. Hebt Ge er al op nage
dacht Makker, hoe dit woord en uw toeko
mend lidmaatschap der leidende standen, U
mot 'n soort priesterschap heiligen, dat
naar do leering van O. II- Jezus-KrisLus, U
plichten oplegt tegenover uw volk en tegen
over de H. Kerk
Weel Ge dal Ge eens zult moetén mede
werken om don klassenstrijd te slechten, om
zedebederf, alkoholisme en andere wonden
der maatschappij to heoleu Weet Ge dat
op den voorrang dor rechten van 'n volk
komt zijn taal, middel van opstijging tol
boogero ontwikkeling en tot volledige ont
plooiing van zijn wezen dat in Vlaanderen
do sociale actie eerst moet zijn 'n strijd voor
do Vlaarasohe taal in alle standen, en tegen
do verfran8ching, den gapenden afgrond
van onwetendheid of vooroordeel, dio den
lavenden vloed belommert van den borg
naar de bevruchten vallei
De H. Kerk ook hoopt op U.Gceu vadsig<
karakterloosheid in deze tijden van onver
schillig meo-lalen-gaan, -maar mannen van
zuiverheid en sterken durf, overtuigingen
gestaald door ernstige godsdienstsludie,bart
stochtélijke kinderliefde die ovoral de
Moeder wreekt van 't geschimp der godde
loozen, levenswandel integraal in te richten
naar de evangelische voorschriften In
alles don Juslumexfidé vivens van de
II. Schrift.
O makker, dat dit veelvuldig en groofsch
Ideaal U begeestore en U gansch uw leven
bijblijve Wilt Ge, ook in de verlofdagen,
U in dozen zin voorbereiden, welaan dan,
word lid van onze Katholieke Vlaamsehe
Sludentengilde, wakker uwe vrienden aan
om mot ons in do rangen to staan.
Onze naam 3taat voor ons borg, onze in
richting bewijst do voortreffelijkheid van
work.
Katholiek zijn wij, uit al de kracht van
onze jeugdige harten en onze groeiende
overtuiging, tot ter dood verkleefde on
strijdende zonon van God en Kerk. Riep
Rodonbach, onze levenswekker, het ons
niet toe
Mijn leven voor Vlaanderen,
En Vlaandoren voor God,
O mocht ik, dat winnende, sneven!
Vlaamsch zijn wij, vlaamscligozind, en
werken naar ouzo krachten mee, nu en later
om «ons Volk teherstellen in zijn roem.injzijn
recht, in zijn schoonheid, in zijn welvaart
en in zijn ongeschonden persoonlijkheid, om
ons Volk door broederlijke samenwerking
tot dé volledigste ontwikkeling op te voeren
God en de ïnenschheid ter eere.» (Dr. Fr.
Van Gauwolaorl).
Studenlgilde zijn we, en 'tis door onze
eigono samenwerkende krachten dat we het
aangewezen dool nastreven.
Talrijk zijn daarvoor de middelen in ons
bereik Gozamentlijke sludentenmis alle
dagen in dó parochiekerken. Wekelijkscho
vergaderingen waar lezing en toespraak, ei
zang, en bespreking leerrijk en lustig afwis
selen. Degelijke leestafel met boeken en
tijdschrifton ovèr geloofsverdediging,vlaam-
sche beweging, maatschappelijk vraagstuk,
anti-alkoholisrae, letterkunde, wetenschap
pen. Apologetische-sociaie studiekring voor
do oudoren, onthoudorsbond voor de drank
b os l rij dors, looneelgroep voor do kunste
naars...
En dio lalrijko wandelingen en uitstapjes
van vroolijko en zingende jongens door
bosschen on volden of naar broederbonden
en studentonfeeslon, waar 't lichaam afge
mat van weerkomt, do ziel opgewekt on het
hart voldaan
Zullen wij dan nog roemen opliet vertrou-
weu ons geschonken door den. Z. E. H.
Doken en de andere priesters en leeken van
ons Beschermend- en Eerecomiteit t Zullen
we dan nog wagon van do leiding ons ver
strekt door een geestelijken Moderator, van
het toetreden der EE. HH. Seminaristen,
van ons ledental verdubbeld in min dan een
jaar
Sur sum cor da, do barton hoog, danken
wij den Heer En dan weer vooruit, immer
gewerkt. Allo katholieke studenten van do
stad on omtrek willon we geschaard in onze
rangen, allen willen wo bezield met dezelfde
heilige geestdrift voor het Schoone, met
dezelfde edelmoedige offervaardigheid voor
het Goede, met dezelfde vurige liefde voor
God, Zij no Heilige Katholieke Kerk, ons
duurbaar Volk van Vlaanderen
Vlaamscho Makker, uwo plaats 13 ook in
ons midden, Gij hebt hel begrepen, Kvij zijn
er van overtuigd. Hartelijken welkom.
Wij verzooken U onze wekelijkscho ver
gadering te willen bijwonen ('s Zaterdags to
9 ure in St. Jozefscollege) waar U alle
verdere uitleggingen zullen worden ver
strekt.
Namens hot Bestuur der «Katholieke
Vlaamsehe Studentengilde
De VoorzitterDe Secretaris,
Theo Van Pottelsbsrghe. Hil.Gravez.
Voorstelling van het feit.
Op 9 Oogst 1763, wordt op de Nieuw
brug te Abbevillo, een houten kruis, voor
werp der openbare godsvrucht, door onbe
kenden stuk gekapt. De verdenking valt op
eenen jongen losbol Jan Frans de Ia Barr
Mon neemt hem gevangen, evenals 4 zijner
gezellen. Het onderzoek haalt niets uit. De
plichtigheid is volstrekt niet bewezen. Docli
de la Barre moot veroordeeld worden. Hij
wordt beschuldigd van goddeloozen outnch-
ligen klap en wraakroepende daden. De
rechters van Abbeville, (uit persoonlijken
wrok) veroordeelden hem ter dood. Beroep
wordt ingeslagen voor 't Parloment van
Parijs. Niets helpt. Die Jansenisten, vijandii
dus aan do ware Kerk, in opstand met de
kerkelijke Overheid, bekrachtigen het on
rechtveerdig vonnis en de ongelukkige ver
dwaalde wordt ter dood gebracht te Abbe
ville op 15 Juni 1766.
Wie is verantwoordelijk De Kerk
huilen de inlmllers vao 't beruchte stand
beeld.
Dadelijk zullen wij 't tegenovergestelde
bewijzen.
Hoog loopen onze vijanden op met de
omwenteling van 1789, die uit 't strafwet
boek bande, de beteugeling van heiligschen
derij, en op de puinen van de kerkelijke»
chvang en dwecperij den Vrijheidsboom
plantte.
Holle zinnen en hoogklinkende woorden
dit alles. Ja, ze mogen fier wezen op don
vrijheidsboom. Hier een feit tusschen dui
zenden, in tegenstelling van 't onrechtveor-
dig vonnis togen de la Barre. In don nacht
van 12 tot 13 florial jaar II, werd een
vrijheidsboom afgezaagd en verbrand lo
Bodoi», klein dorpje van 900* zielen, nabij
Carpontras, Decreet op decreet verscheen.
Men moest die hoiligschenderij naar ver
dienste straffen, Allo edolen, burgers en
priesters worden aangehouden en in het
vang geworpen, om alzoo de plichtige te
ontdekken. Zware geldboeten regenen op
't hoofd der eenvoudige lieden.
Ziehier hot einde 63 inwoners worden
ter dood veroordeeld, tien eigenaars worden
builen de wet gesteld en hunne have en goed
verbeurd, de schoenmaker Jacques tot 6 jaar
gevang veroordeeld. De heer F. Constant,
wordt oen jaar opgesloten in't gevang,omdat
hij te zien was geweest zonder kocardo.
Veertien burgers worden als verdacht ge-
kevkord, het dorp noergeblaalct, zijne inwo
ners verstrooid en gedwongen zich in andere
gemeenten te doen opschrijven als burger.
Denkt wol na, alvorens vorder te gaan. Het
noderhalen van eenen republikaansche
vrijheidsboom bekochten 63 burgers mot
den dood. Tusschen hen was een grijsaard
van 73 jaar, 6 priesters, 8 vrouwen.
Bij do opgeslotene», als verdachten waren
er 12 vrouwen en tusschen hen meisjes van
16 tot 17 jaar. Heel iots anders dus dan
't enkele geval van de la Barre En voor
zulke tyrannie staan de ontwerpers van
'tstandbeold in verrukking. Do weldaad
van zulke walgelijke Republiek zullen zij
einde en ver uilbazuinen. Doch keeren wij
tol den droeven de la Barre weer. Zien wij
wat hij was, en wien zijne verdedigers zijn
wilden.
Do vrijdenkers hebben gedacht do Kerk
door de modder te sleuren met aan dien los-
bandigen kwajongen ridder do la Barre, een
belachelijk standbeeld op to riohten.
Welen dio onnoozele vervolgors dan niet
dat do Barre verre van een slachtoffer der
Kerke te zijn, noch door Haar verdedigd
werd tot op 't laatste oogenblik, en dat de
manhaftige lusschenkamst van zijnen bis
schop hern bijna hot loven redde.
De ridder de la Barre viel als slachtoffer
van plaatselijke vele en haat, M. Rouauel,
die hij 't inhuldigen verschillende brieven
van Voltaire las, wachtte zich wol don vol
gende te lezen, getoekend uit de badplaats
Rollo in Zwitserland op 14 Juli 1766, 10
dagen dus na do terechtstelling en gestuurd
aan Damiavilio.
Gij zult verbaasd staan, gij gaat huive
ren als gij hot verslag lezen gaat, dat ik U
zend. Wie zou kunnen gelooven, dat do
veroordeeliug van vijf jongelingen, tot da
wreesl'o. dood, do vrucht kan zijn der liefde
en jaloerschheid van eenen snooden geko
zene van Abbeville Het eerste gedacht dat
opwolt, is dat deze gekozene eon groot vor-
vvorpeling is maar in dezo droeve omstan
digheden valt er niol te zwetsen. Deze ge
kozene Duval de Soicourt, majeur van Abbe
ville, voorzitter van den tribunaal dio de la
Barre veroordeelen gaat, was een persoon
lijke vijand van dezes familie, en die haat
breidde zich uit, tol het vervolgen van 4
jongelingen, wions familio zijnen Jiaat inge-
loopea hadden. Van de 5 beschuldigden zegt
Linguet, hun verdediger, in Mómoire du
Parlement zijn er 4 wiens ouders ongelijk
hebben gehad tegen over Duval de Soicourt
ofwel iels gedaan hebben dat er aanleidiDg
Loe geven kon. Deze Duval was voogd over
eene rijke jonge dockt6r, zijne aanverwante.
Zijn doel was zo te huwen aan zijnen eoni-
gen zoon. Alles stelde hij in 't werk om de
overste van 't klooster, waar zij tijdelijk
verbleef te overhalen, om ze tot zijn doel te
brengen. Doch de overste weigerde zulk
walgelijk spel te helpen spelen. Men hield
zelf eene vergadering voor den landolijken
reciitor, om hem den titel van voogd te ont-
uemen.
Van de vier beschuldigden, was de eerste,
de la Barre, nauwe bloedverwant en lieve
ling van de overste, de 2° en 3® zijn de een
de broeder, de ander kozijn van don geko
zene mededinger naar de hand van de jonge
dochter, de 4® was de zoon van den lande-
lijken rechter die over zijne voogdij uitspraak
had moetou doen. Alzoo was de haat van
dezen rechter over do la Barre uitgeborsten.
Do twee andere rechters waarvan een, ver
kenskoopman was en een bedorven kerel,
telden niot voel meer. Voltairo noemt zo
nietweerden.
Do kerk kwam er niet tusschen. als om
eereboele te doen over 't verbrijzelen van
het kruisbeeld.
De abdis van Williancourt stelde alles in
't werk om haren neef te bevrijden. Doch
vruchteloos. Do bisschop van Amiens stond
haar heldhaftig ter hand.
Alles leed schipbreuk togen da wreedhoid
van den majeur van Abbeville, die er in ge
lukte het Parlement van Parijs in de strik
ken zijner wraak te vangen, mot tusschen
het rechtsgeding, Voltaire en zijn wijsgeerig
woordenboek te worpen. Dat zelfde parle
ment, dat daareven de Jesuïton weggejaagd
had, volgen den geest van Voltaire's woor
denboek.
De abdis cn de bisschop M8* de Lamotta
strijden tot op 'tlaatslo. M. Cruppi, geeft
belangrijke stukken in zijn werk over Lin
guet o. a. den brief van den bisschop van
:Vmiens aan den algomeenen procureur
Ik smeek u, Mijnheer, voor zooveel mo
gelijk, de uitvoering van het vonnis van Ab
bevillo legen te houden. Vonnis dat rolt
over beschuldiging van goddeloosheid. Wij
trachten van den Koning te bekomen dat de
doodstraf zou veranderd worden in eeuwig
durende opsluiting, 't Is zeker, niets zal min
te lijden hebben, om wille der uitstelling,
die ik vraag*.
Hot publiek zal bevredigd worden met
deze opsluiting, en zal machtig medewerken
om het getal goddeloozen te doen verdwij
nen. Wil mijn nederig gebed in acht nemen
en mij mol eorbied voronderstoilen, Mijn
heer, uw zeer nederig en zeer gehoorzaam
burger. De bisschop van Amiona.
26 Juni 1766.
Misschien was het nog niet te lïat. Do
vraag van don Bisschop, had den Koning ge
troffen. Doch de algemeono procureur en
rechlor van Abbeville gingen met haast to
erk. Het verzoek van den Bisschop kwam
volgons M. Cruppi te laat. Do terechtstel
ling had plaats op 1 Juli 1766. De la Bavro
as op 't schavot bijgestaan door P. Bos-
quior, dominikaan. De la Barre was niot
plichtig bevonden, het kruisbeeld geschon
den te hebben, noch de processie gesmaad to
hebben. Zijne ongodsdienstigheid, verdiend®
de doodstraf niet. De Kerk keurde dit von
nis af. Daarover hobbon wij de getuigenis
van Voltaire - De pauzelijke nuntius,
eurde in publiek het vonnis af.
Ware hij in Rome geweest, zegde hij nog,
hij zou niet gohalsrecht gewordon zijn. Do
Spaansche Inquisitie had hem hoogstens eoni-
o jaren opgesloten.
Voltaire zegt nog de dood van don rid
der do la Barre werd boweend van op den
eizerlijkon troon te St-Petersburg tot op
don zetel van den Paus te Rome.
Onze hodendaagsche vrijmotsolaars zlon
zoo nauw niet. Do Kerk is plichtig on daar
mede uil De abdis, de bisschop on P. Bos-
quier, doen al wat m^nschelijker wijze mo
gelijk is tot zijn welzijn, doch 't helpt niet.
De Kark is vijandin, zoo leoren de ketters.
LUC.