WEL BESPROKEN,
"SAMEERKEN,,
'T EEN EN 'T ANDER
De groote Legeroef eeiageu
Tussclien gendarmen
en rondzwervers
Buitenland
Kesjontiende jaargang n-' 203
S CENTIEMEN HET NUMMER
SauiSag @9 A«o< en üsandag I Sop'cïsfccf I'S S3
<y>
53^-Gr
Bit nummer hevat 12 bladzijden en
wordt verkocht aan 5 centiemen-
«p> «p»
KEVELAER - KEULEN
ABONNEMENTEN!1
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van bet land.
I" UITGAAF, 4 's avonds «iê ij's 2° UITGAAF, 7 a. 's avonds «j)
Tour toute ]a publicité coir.merciale et financière du journal,
s'adrosser exclusivemcnb a l'Agence Réclame Godts, 2, Place do
la Bourse, Bruxclles.
BUREELEN
TE SRSISSEL
da GOBTS, Beursplaais, 2
Telefoon A 3299
Bestuurder J.
TE HALST
Kerlvatraat»
Telefoon 114.
Van Nutfel'Ds Gendt.
sa
AANKONDIGINGEN s'
KI. aank. fl tot 4 kl. reg.) fr. 0 60
3* blaaz. (de regel) fr. 1,00
4* bladz. (de regel Ir. 0,30
Financ. aankon, (per regol) Ir. 2,00
Sport (per regel) "u— Tr. 1.05
Gemengd nieuws pcrregel)fr. 2,00
Recht, herstell. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commorciale en financieel» aankondigingen zich uHsluiUlyk te
wenden: Agenco Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
Het schijnt dat onze partij onbe
kwaam is om nog het bewind in ban
den lo krijgen de eenvoudige reden
ervan ligt hierin, dat zij alles aan bet
bewindvoeren beeft opgeofferd.
Het kamerregiem is bij ons gesteund
op do afwisseling dor besturen.
Houden do partijen op, elk op hun
ne beurt bet bewind in banden te no
men, dan wordt het bestuur een soort
alleenheerschappij on bet land een leen
in hunne handen.
(De noodzakelijkheid van afwisse-
ling in bet bestuur hebben wij nooit
gevoeld tijdens de liberale ministeries;
'tis maar sedert de katholieken aan
't hoofd zijn dat wij voelen dat bet zoo
beter zou overeenkomen met onze be
langen.)
Wanneer de twee grooto partijen
elkaar aan bet bewind opvolgden,
dan waren de liberalen zeker ook mot
eenige kiezersbedoelingen behebd
maar wij hadden ook princiepen, die
we dan poogden to verwozentlijken.
Wanneer de omstandigheden ons van
bet bestuur verwijderd hielden, dan
aanzagen wij zulks als eene spijtige
zaak, maar toch nog niet spijtig ge
noeg om daarom lieel ons verleden te
verloochenen.
Maar nu, naar de maan zijn onze
princiepen Wij zijn enkel volks-
vloiers geworden. Wij waren immer
militarist en overdreven militaristen
maar voor den oogenblik hebben do
meesten van ons de. vermeerdering der
krijgslasten verworpen, om er politiek
voordeel te kunnen uit trekken.
(Verga liet Vaderland Maar wij
moeten aan 't bewind geraken).
Wij hebben ons aangesteld als de
eenigo verdedigers van bet openbaar
onderwijs en waren enkel bekwaam
om een tiental inrichtingen te doen
opkomen voor heel het land. En daar
we niet juist do gewoonte hebben onze
politiek mot ons geld to betalen, zoo
hebben we al gauw die normaalscho
len en dat goddeloos weezenhuis van
Brussel benevens de vermaarde ezels
universiteit van Brussel op do kap ge
schoven van de lastenbelalers. Aan
ons en aan onze scholen alleen, de
openbare toelagen. Al de katholieken
buiten do wet
De klerikalon hebben bestuurd niet
voor hen persoonlijk, maar voor heel
het land. Zij hebben in schier allo be
sturen de wedstrijden ingebracht. Zij
bobben de onpartijdigheid zoo ver ge
drevendat zij in sommige besturen nog
eerder liberalen aanstelden dan katho
lieken. (Zie antwoord met bewijs door
minister Carton de Wiart gegeven aan
M. Fléchet, over de benoeming van
rechters.) Dat bobben de katholieken
gedaan.
Wij hebben alle ideaal verloren,
buiten bet bewind te voeren en al do
plaalskens aan ons en aan onze lieve
lingen te geven.
Eene partij die tot daar gesukkeld
is, verlies! ook allen invloed en daarbij
komt bet dat de liberalen de openbare
achting hebben verloren.
Is er iets onmenschelijker,
er iets meer wraakroepend, dan
een kind van arme ouders ta beroo-
von van schoolvoeding en kleedir.g
omdat bet naar eene broedersschool
gaat
Wie wil dat, wie durft zulke din
gan vragen Het is do zoogezegde
Volksvriend, M. Daens, in den
Werkman van II Juli 11.
Hooger artikel vinden wijin «Etoilo
Belgo van 29 Oogst.
We behoefden er slechts bier en
daar een woordeken aan te verande
ren om te kunnen besluiten dat bet
Oud-Manieerken toch nog oogen-
blikken beeft van rechtzinnigheid en
welsprekendheid.
Esn ssbahisgsrosbt. Er is tussclien
de Duitsche regeering en de regeering
van Haïti een gesciiil opgerezen. Krach
tens de bepalingen van eene overeen
komst onlangs tusschen het Duitsche
keizerrijk en gemelde Amerikaansche
epubliek gesloten, moet ieder der twee
landen een scheidsrechter aanduiden,
moet de opperscheidsrechter, die tege
lijk den scheidsraad moet voorzitten,
door den koning der Belgen aangeduid
worden.
Zijne Majesteit heeft tot gemeld ambt
aangeduid M. de Sadeleer, staatsminis
ter, senator en gewezen voorzitter der
Qarner. De scheidsraad zal rond 15 Octo
ber te Port-au-Prince vergaderen.
Eon cHoraar. Bebel, die komt te
sterven, begon als arme dompelaar. Als
hij leider was ging hij naar de badsteden
en hij stierf bevriend met groote ban
kiers.
Eeft EïïïnSsiGFtse! veste!. Verschei
dene dagbladen hebben verteld dat M
Berryer, minister van binnenlandsche
zaken, de baankoersen voor velo- en au
tomobiclrijders ging verbieden. Hit eeu
interview met den achtbaren minister
blijkt dat dit bericht een kwakkel van
belang is. M. Berryer heeft zelfs nooit
aan zulken maatregel gedacht.
Gezondheids voorzorgen foSj warm
dor. Ten einde de ernstige maag
darmontstekingen, die gewoonlijk in dit
seizoen heerschen, te vermijden, is het
geraadzaam 1* geen rauw fruit, noch
groenten, noch weekdieren, namelijk
mossels te eten 2® geen ongekookt wa
ter of melk te drinken en ook geen an
dere dranken te nemen, die voorbereid
worden zonder dat het daartoe gebruik
te water gekookt is.
Men wijde ook zijne aandacht op het
gevaar van bezoedeling der eetwaren
door vliegen en insekten.
Hst huwdiijk vsn cis gewezen koning
Manuel. De Italië meldt dat Z. H.
de Paus toelating heeft gegeven aan
kardinaal Neto, oud-patriark van Lissa
bon, om het huwelijk te zegenen van ko-
uing Manuel met prinses Augustine van
Hohenzollern. Twee Portugeesche bis
schoppen in ballingschap zullen het hu
welijk bijwonen, dat te Sigmaringen zal
worden ingezegend.
Do Paus heeft kardinaal Neto gelast
aan het jonge echtpaar zijne gelukwen-
sclien en zijnen zegen te brengen.
KïUï?pöfi3öel!6S. De tijd van de
kampernoelies of eetbare paddestoelen
is aangebroken. Zooals alle jaren, wor
den verscheidene gevallen van vergifti
ging aangestipt, daar het nogal moeilijk
is de goede van de slechte kampernoelies
te onderscheiden. De aanhoudende voch
tigheid van den zomer heeft deze zwam-
gewassen in bosschen en velden weelde
rig doen opschieten. Er is een wezenlij
ke overvloed. Doch oppassen is de bood
schap Met de kampernoelies in azijn of
in zout water te laten weeken ofwel
kokend water te dompelen, kan men de
vergiftigde vochten eruit verwijderen.
Doch het is voorzichtig niet al te veel
vertrouwen in de kracht van deze voor
zorgen te hebben.
De zaak Wümarfc. Zooals te begrij
pen is, kan het onderzoek der zaak Wil-
mart thans slechts zeer traagzaam voor
uitgaan. Zulks spruit vooral hieruit
voort, dat de^ onderzoeksrechter eene
hoele massa cijfers te overzien heeft,
en... het is nu vacantie. De onderzoeks
rechter, M. Devos, mag er toch wel van
profiteeren, zoowel als zijne kollegas.
Hij heeft dan ook een nieuw uitstel
van drie maand bekomen, om zijn ver
slag neer te leggen.
Men denkt dat dit verslag zal klaar
zijn in de tweede helft van October.
Tot hiertoe is het. nog niet uitgemaakt
onder welke rechtspleging Nestor Wil-
mart en zijne medebetichten zullen ge
daagd worden*
Heulen, 27 Oogst 1913.
'Aken, 28 id.
De roode trein met eenige minuten
vertraging gave en gezond te Keulen
aangekomen. De bedevaarders zijn zeer
tevreden. Do Duitsche spoor is waarlijk
zacht glijdend. Aankomst in Coin om
4 ure. Terstond wordt de Rhijnstad be
zichtigd. De dom of hoofdkerk trekt ie-
dereen's aandacht. Wat machtige
prachtige kerk De Rhein overheer
lijke stroom met zijn op- en neêrvarende
stoombooten. Gauw nog merkwaardig
heden als Rathhaus of stadhuis, me
nige kerk bezichtigd. Geen tijd verlo
ren, maar immer voortgerold de 6tad
door. Haast en spoed komt hier zeer
goed Later schrijven we meer. Nu maar
wederom opgezet en vertrokken naar
Aken. Bezoek der stad. Karei de Groo
te's merkwaardigheden na gezien en be
wonder d.
En eindelijk over Welkenraedt, Ver-
viers en Luik te Brussel om 6,25 u. zon
der ongevallen afgestapt.
Meer en betere beschrijving volgt.
Wat geduld, een volledig verslag zal
geworden..
Mare.
DE TWëEDE DAG
Het recite leges* trekt vooruit.
Vrijdag morgend werd de stad Dinant
gewekt door geweerschoten. De roode
en blauwe voorwachten waren elkander
reeds aan 't beschieten.
t Schijnt dat er vandaag ernstig werk
te verrichten is, want al de officieren,
zoo blauwen als rooden, loopen druk
heen en weder, bevelen gevend aan hun
ne manschappen.
Het is onm^g .iijlr voor de troepen
lang op dezelfde plaats te blijven, daar
de vliegers wij moeten er wel nog op
terugkomen, alles gaan overbrieven
Zoodra de bevelhebber van de eene par
tij denkt, dat de tegenstrever zijne posi-
tiën kent, doet hij ze veranderen.
De geweerschoten. Vrijdag morgend
te Dinant gelost, werden gewisseld, tus
schen eene afdeeling roode karabinieas
en de blauwe piotten.
't Was nog heel vroeg, en reeds waren
daar op do Maas, tusschen de twee vu-
talrijke toeschouwers, die per boot
angekomen waren, om den strijd
bij te wonen.
Intussehen hoort- men in de verte ook
nog geweerschoten.
Ongetwijfeld zijn dus elders ook nog
rooden en blauwen aan den slag.
Het 9° linieregiment, van de roode
art ij, komende van Sorinne trekt laDgs
'oy-Notre-Dame en houdt er halte om
de bevelen af te wachten. De roode ka-
•abiniers, wilrijders die ook ware won
deren verrichten, en reeds een groot ge
tal kilometers aflegden, komen aan de
Maas en trekken ze ongehinderd over.
Plots bemerken zij eene afdeeling
blauwe lansiers en onmiddellijk geven
zij vuur. De lansiers moeten achteruit
en de karabiniers achtervolgen hen.
Eene uur later komt het 9° linie ook
aan de boorden van de Maas, weldra ge
volgd door eene afdeeling artillerie. Al
les wordt in der haast overgezet. De
blauwen trokken stelselmatig achteruit,
ia volmaakte orde, en men vermoedt dat
zij de rooden allen willen over de Maas
laten komen, om hen dan aan te vallen
en te trachten hen... de Maas in te wer
pen.
Generaal de 't Serclaes, bevelhebber
van de rooden, is echter een fijnaard.
Zijne vliegers zijn reeds op hunnen be-
spiedingspost en berichten hem, dat de
blauwen schijnen naar Namen op te
trekken, doch integendeel het gros hun
ner troepen bezuiden Dinant hebben.
Ook geeft hij onmiddellijk bevel eene
vlotbrug te leggen voorbij Dinant en
daar den overtocht te doen.
50 pontonniers worden aan 't werk ge
steld en eens de ponten in het water,
duurt het slechts 22 minuten om eene
lotbrug in regel te hebben waarover
onmiddellijk de roode linietroepen voor
uitrukten.
Rond 10 ure zijn de roode lansiers aan
werk om de Maas over te komen. De
paarden zwemmen en de lansiers varen
over. Natuurlijk gaat dit niet zonder
eenige kleine incidenten, daar er hier en
daar een weerspannig paard is.
De blauwe voorwachten hebben zich
achteruitgetrokken, om het gros van hun
korps te vervoegen. Hunne artillerie
bombardeert de roode troepen welke van
de hoogten van Soiinno afkomen, doch
daar gaan ook de kanonnen der rooden
aan het brommen. Deze bezetten eene
hoogte, van waar zij heel den omtrek be-
heerschen.
Do Koning tc Dinant.
Juist terwijl de roode troepen over 'de
Maas trekken, komt Koning Albert, ver
ge-zeld door zijne officieren ter plaats.
Hij onderhield zich geruimen tijd met
generaal de 't Serclaes, generaal de Ceu-
ninck, enz., enz. Nadat hij de bevelheb
bers geluk gewenscht had, over de flin
ke houding der troepen, deed hij een
rondrit langs de belegerde streek.
Dinant ingenomen.
Nadat generaal de 't Serclaes de
pe pontonniers had geluk gewenscht,
wegens het rekord dat zij maakten in
het opbouwen der brug, kreeg heel het
roode leger bevel zich te Dinant of om
streken te kantonneeren. Daar het blau
we leger zich geheel teruggetrokken
had konden de rooden er zich dus ves
tigen.
Wi© heeft er gewennen?
Het is onbetwistbaar dat het roode le
ger een merkelijke voorsprong behaald
heeft. Doch, degenen die wat op de
hoogte zijn van de militaire zaken, be
weren, dat generaal Gobeaux, bevel
hebber van het blauwe leger, zich zeer
slim getoond heeft.
Alhoewel hij reeds vroeg wist, door
een zijner -vliegers, hoe de rooden zouden
pogen over de. Maas te geraken, besloot
hij hen te laten overkomen, en zijne
manschappen te sparen. Nu zijn de blau
wen gelegerd tusschen Molignée en Met-
tet, Het 1° jagers te voet zal hen daar
komen versterken, zoodat de twee leger-
afdeelingen over bijna gelijke man
schappen zullen beschikken. Het blauwe
leger heeft zich sterk verschanst op de
koogten van Sommières, en daar dat ver
sterkt punt gelegen is tusschen Dinant
en Namen, zal waarschijnlijk daar in
den omtrek het beslissend gevecht plaats
hebben.
Het vliegend garnizoen van Namen
zakt reeds naar Sommières af om het
gros van het blauwe leger te steunen.
Eene cusrtredisig.
Alhoewel er beslist was, det er binst
den nacht niets mocht uitgericht wor
den, heeft eene afdeeling rqode lansiers
de vlotbrug van Tailfer, door de blau
wen opgebouwd, overrompeld. De wacht
en de bevelhebber werden gevangen ge
nomen.
Deze overrompeling werd echter 'door
de officieren-scheidsrechters afgekeurd.
Do vliegers.
Vrijdag hebben de officieren-vliegers,
andermaal prachtige gelegenheid gehad
om zich te onderscheiden.
Deze tot de blauwe partij behooren'de,
hadden met een hevigen tegenwind te
kampen. Toch konden zij heel nauwkeu
rig de positiën van het vijandelijk leger
opnemen, en hunne oversten inlichten
over het doen en laten van hunne tegen
strevers.
Een luitenant der blauwen moest ruim
een half uur zoeken, vooraleer hij de uit
rustingen der roode valbrug ontdekte.
Deze kamions stonden in de lommer der
huizen, zoodat de vlieger ze niet goed
kon bemerken.
Esn omveclsi* over cl© streek.
Vrijdag namiddag, terwijl de troepen
naar hunne wederzijdsche kantonnemen-
ten trokken is een hevig onweder over
le streek losgeborsten. Vreeselijke don
derslagen, verblindende bliksemschich
ten volgden elkander onverpoosd op, ter
wijl een ware stortregen neêrviel.
Onnoodig te zeggen dat het overal een
ware Sauve qui peut was, om zoo
spoedig mogelijk in 't droge te zijn.
Het 9° linieregiment was er slechts
aan toe. Dit regiment bevond zich op de
hoogten van den linkeroever, nabij Di
nant, en er was geen middel om zich te
gen den regen te beschutten, daar er op
deze plaats geene gebouwen zijn.
Een officier werd door den bliksem
getroffen en omvergeworpen. Hij werd
gelukkiglijk slechts licht verbrand en
was weldra weer te been.
Gekwetsten.
Een eerste wachtmeester der artille
rie is te Profondeville door een automo
biel omvergereden en werd een been ge
broken. Een motocyclist der karabi
niers, viel te Marcke en brak zich een
arm. Te Dinant wilde een eerste wacht
meester der lansiers met zijn paard over
eene haag springen. Het dier bleef ha
peren en maalfte een tuimelaar, waarbij
de onderofficier het been gebroken werd
op twee plaatsen.
Andere ongelukken kwamen niet
voor.
Evenwel werden nog verscheidene
soldaten, een vijftigtal in het geheel, in
het gasthuis opgenomen. Meest allen'
hebben pijnen in de voeten, ten gevolge
van het stappen en lijden aan lichte zon
nestralen.
Daar het gasthuis van Dinant te klein'
is, zijn de soldaten naar het krijgsgast-
huis van Namen of Leuven gezonden*
Gendarmen 'die uit Lunel kwamen,
om een kamp van 150 rondzwervers to
doen inpakken, zijn op revolverschoten
onthaald geworden. Een gendarm werd
gedood een andere zwaar gewond aan
het hoofd en nog twee anderen werden
licht geraakt. De rondzwervers namen
daarop de vlucht.
De o Temps geeft eenige bijzonder
heden over de bloedige botsing die
plaats had in de streek van Lunel.
Sedert eenigen tijd hielden er zich 150
zwervers op. Als gevolg op verschillende
klachten, had de kommissaris van Lu
nel besloten de gendarmen te doen op
treden,
De rondzwervers leverden een geregeld
gevecht met de gendarmen, waarin Ca-
bano op den slag gedood werd.
De wachtmeester Maillot, de briga-<
dier Rives en de gendarm Chaze wer
den door knuppelslagen gekwetst.
Het parket is ter plaats. De mobiele
politie zoekt de plicktigen op.
Cyclistenbngaden doorkruisen de om
streken. Het 7° eskadron van den trein
werd mobiel gemaakt. Het gerucht is in
omloop dat de wachtmeester aan zijne
wonden zou bezweken zijn.
De gendarmerie door de soldaten ge
holpen heeft een rondzwerver en vijf
vrouwen aangehouden.
Een snelbericlit van Montpellier zegt
dat de zwervers 15 a 20 rijtuigen onde*
weg hebben in den steek gelaten.
De kommandant Maurel heeft 50 sol
daten te paard, ter beschikking van den
kommissaris gesteld. Te Lunel werden
14 vrouwen en een Nomaad aangehou
den. 20 zwervers die uit de richting van
Lunel kwamen, zijn te Montpellier ge
vangen genomen.
De gendarmerie van Marsillargus be
waakt 80 rondzwervers.
FRANKRIJK
Moorddadige ontploffing. Een©
mijn, die men als geketst aanzag, is in
eene werf van Flescop, nabij Vannes,
ontploft. 2 werklieden, de genaamd en
Sevens en Cadoret, werden verscheidene
meters ver weggeslingerd, en bekwamen
erge verwondingen.
Beiden werden in bedenkelijken toe
stand naar het hospitaal overgebracht.
Eena vrijspraak. Het zeegerecht
van Marseille heeft Vrijdag den bevel
hebber Imbert, die met zijn postboot da
Adour in Januari laatstleden, schip
breuk leed op de klippen nabij St-Denis
(Reunion), vrijgesproken.
Een Koloniaal soldaat poogt ziin Ad
judant te dooden. Te Toulon werden
twee soldaten van het koloniaal voetvolk
die buiten hun verlof geloopen waren
streng berispt door hun adjudant.
Zij namen deze opmerkingen ten kwa
de op en maakten van een oongenblik
onachtzaamheid gebruik om te vluchten.
De soldaten der wacht die hun op de
hielen gevolgd waren, haalden de vluch
telingen in. De eene werd terug naar
de kazerne gebrachtmaar de andere,
de genaamde Gast-on Core, nam zijne
scheersmes en bedreigde er eenieder me
de te dooden.
Op zeker oögenblik werd hij door een
alkoolcrisis overvallen, en hij begon
zich de borst te doorkerven.
Acht soldaten, met de bajonet op het
geweer omsingelden den razende en
leidden hem terug naar de kazerne.
Wanneer hij echter zijn adjudant in
t oog kreeg, wilde hij zich op hem wer
pen. De korporaal die de beweging in
tijds gezien had sloeg met zijne bajonet
het scheersmes uit de handen van den
bezetene. Core werd daarop vastgegre
pen en in bet gevang opgesloten.
DUITSCHLAND
Erge oplichtingszaak. Eene erge
oplichtingszaak houdt het gerecht van
Dresden voor het oogenblik bezig.
Eenigen tijd geleden maakte Mej. von
B... te Meissen kennis met een zekere
M. Reuber, protestantsch predikant,
die om reden van zinsverbijstering in
beschikbaarheid gesteld werd.
Reuber was gehuwd en vader yan vijf
kinderen.