TERING
Oa opvoeding van koningskinderen
IN 'T NAUW GEBRACHT
Ëea landdag voor flaaisclis
stMesresido meisjss
17. Bos msn de tering geneest.
14 EN 15 SEP. 1913
£3- 332 £3 ïr* 2FE 3E3 IX
4 OVER DE i.ia>8)jmi|
74. Kan men de tering genezen f
Voorzeker, zelfs wanneer ze gevorderd is.
75. Er wordt nochtans gezegd dat iemand
dlie de tering heeft of bloed spuwt, veroor
deeld is
Dit is nog ecno grooto dwaling zeer tal
rijke uilteerders genezen.
76. Kan de tering altijd genezen
Ja, behalve wanneer men op het uiterste
ïs. Maar ze gonoest des te gemakkelijker
indien men slechts sedert korten tijd ziek is
en men zich spoediger verzorgt.
77. Hoe homt het dan dat zoo vele men-
schen van de tering sterven
Omdat men zich verzorgt al? hut te laat is.
75. Hoe homt het dat in eene zoo gevaar
lijke ziekte men er niet aan denkt zich
vroeger te verzorgen 2
Omdat het begin der tering bijna altijd zeer
traag is men denkt enkel eone verkoudheid
te hebben, niet de moeite weerd, verzorgd te
worden als de ziekte veel vooruitgang ge
daan heeft, als men bijna niet meer werken
kan en men geonen adem meer lieeft, gaat
men eindelijk bij don geneesheer, maar het
is dikwijls te laat*
79. Wat moet er gedaan worden om zich
intijds te verplegen
Zich door eenon geneesheer doen onder
zoeken zoo gauw men de eerste teekens der
tering voelt.
50. Welke zijn die eerste teekens 2
De tering begint op verschillende wijzen.
51. Welke zijn dc verschillende wijzen
Ze begint soms op eene zeer langzame
wijze men voelt zich spoediger vermoeid
dan gewoonlijk, men heeft minder eetlust,
men ziet er slecht uit, soms zweet men een
weinig 's nachts, men is gauw buiten adem
als men de trappen beklimt, men heeft soms
huiveringen (hovingen) rond den avond.
Hot kan gebeuron dat men nog niet hoest,
aliioewel de tering zich verklaard heeft,
maar dikwijls hoest mon een weinig zonder
te fluimen (drooge hoest) des avonds.
52. Wat moet er gedaan worden als die
ongesleltenissen gevoeld worden
Indien men niet hersteld is na acht of
veertien dagen, ton hoogste, zal men onmid-
del ijk aan den geneesheer gaan uitleggen
wat mon voelt.
Als men die voorzorgon noemt is men
zeker do ziekte in liet begin te bestrijden eh
men geneest altijd.
53. Kan de tering nog op eene andere
wijze beginnen
Bij voorbeeld, zo kan beginnen door eer.b
bloedspuwing.
64. Beteekent eene bloedspuwing altijd
de tering 2
Bijna altijd in de zeer zelden gevallen
waar de bloedspuwing eene andere oorzaak
hoeft, zal de geneesheer het zoggen.
55. Hoe kan de tering nog beginnen 2
Door eone verkoudheid, een eenvoudigen
hoestmen hoest, mon fluimt, men heeft pijn
aan do korst, enz. Maar die hoest in plaats
van op te houden na eenige dagen of 3 of 4
woken, blijft duren en men gaat voort met
te hoesten o* fluimen.
■86. Hcc fkf-nsr» weten of het eene een
voudige is of eene tering
Als men veikoud is, als men hoest en
fluimt, moet men altijd en onmiddeluk bij
oenen geneesheer gaan die zal zeggen wat
het is.
87. Wal moet men doen als de genees-
lieer zegt dat men eene tering begint 2
Men zal zioh onmiddelijk verzorgen en
stipt den raad van den genoeshoer vol
gen.
88. Wat moeten de uitteeedfrs en de lie
den die hoesten doen in afwachting dat er
Overal Sanatoria zullen zijn
De Nationale Bond tegen de tering gaat in
'de bijzondere gomeenten van het land koste-
looze raadgevingen slichten, dispensaria
voor de onbemiddelde uilteerders men zal
ze daar onderzoekon on lion kosteloos alles
geven wat noodig is om zich te verplegen,
in afwachting dat men Sanatoria in genoeg
zaam getal opricht. In allo grooto steden
vao 't land bestaan er reeds die groote dien-
Men bewijzen.
89. In 't kort, wat is de slotsom van dit
alles
Ziehier do tering is eone gevaarlijke en
zeer verspreide ziekte, die iedereen, zonder
uitzondering, kan krijgen men moot er
nooit mede lachen en er zich bevrijd van wa
nen omdat men geen uilteerders in zijne fa
milie heeftdat beteekent niets.
Van eonen anderen kant, kan men zo ver-
Vermijden MET HET GROOTSTE GEMAK EN MET
DE grootste zekerheid, door de raadgevin
gen in does gesprek aangeduid slipt te vol
gen, en als men, niettegenstaande alles, do
tering opgedaan heeft, kan men hoel goed
genezen als mon zich in tijds vorzorgt en on
middelijk in oen Sanatorium binnen gaat. ïn
afwachting zal men zich doen verzorgen in
flo kostolooze dispehsaria.
Gelijk wij reeds gemeld hebben zal prins
Albert, tweede zoon van den koning van
Engeland, laureaat der zeevaartscholen van
Osborne en Darmouth zich den Maandag 15
September als aspirant van leklas insche
pen aan boord van het pantserschip Col-
lingwood Dit schip, dat over drie jaar ge
bouwd werd, is een der machtigste pantser
schepen van de Etigelsclie vloot. Het ver
plaatst 20.000 ton, is voorzien van vreeso-
lijke batterijen, bezit eene kracht van 25.000
peerden en eene snelheid van 22 knoopen.
Mon heeft de inrichtingen voor den staf zoo
klein mogelijk gemaaktmen heeft alles op
geofferd voor de snelheid en de bewapening.
Zulks is noodlottig voor het prinsje dat er
niet zoozeer op zijn gemak zal zijn als zijn
oudste broeder, do prins van Wales aan
boord van den kruiser Ilindoustan De
minister van zeewezen M. Winston Churchill
had ten andere bij den koning aangedrongen
opdat dezen zijner zoons, die voortaan hun
nen weg wilden maken in het zeeloger, or
geen enkel der voordeelen meer zoudon ge
nieten, aan hunne geboorte gehecht. De be
velhebber van de Ilindoustan had den
minister gemold dat de tegenwoordigheid
van don prins van Wales aan boord van zijn
schip aan de tucht schaadde. De prins werd
ten andere aan wal gezet oer zijne reis geëin
digd was. Alhoewel hij er zich tegen ver
zette en het voorbeeld gaf van gehoorzaam
heid, was de bemanning buitengewoon ijve
rig.en eerbiedig ten zijnen opzichte, hetgeen
nadeelig was voor den dienst. De ondervin
ding heeft geleerd en de prins zal zich moe
ten inschepen zonder gouverneur, zonder so-
cretaris en zonder knecht. Hij zal met zijne
jonge gezellon slapen.
Eon dergelijk besluit is genomen voor hot
jongste kind der koninklijke familie, prins
John, slechts acht jaar oud. Deze gaat zijne
studies beginnen in hot eeuwenoud ooilege
van Eton, dat in 1440 gesticht werd. Vol
gens eene overlevering van dit gesticht moet
elke nieuwe leerling tijdons zijn eerste stu
diejaar als knecht voor alle werk aan een
der leerlingen van de hoogere afdeeling ge
hecht zijn. Do koning werd daarvan verwit
tigd en heeft verklaard dat zijn zoon er zich
zal aan onderwerpen. Dees jaar, hij de her
opening dor klassen, zal er dus to Eton een
bankiers-, brouwers- of woekeraars zoon
zijn, die een prins van koninklijken bloode
hebben zal om zijne schoenen te blinken,zijne
kleederen uit te borstelen en zijne boeken to
dragon.
Zooals iedereen wel weet bekomt men-
het ivoor van de tanden van olifanten, nijl
paarden, walrussen en andere groote dier
soorten, alhoewel men. gewoonlijk, van
ivoor sprekend, enkel aan deze eersten denkt.
De olifantstanden hebben gemiddeld eene
lengte van tien tot zestien decimeters en
kunnen tot negentig kilogrammen zwaar
worden.
Het zijn de tanden der oude dieren die het
meeste waarde hebben. Ziehior waarom
bij jonge dieren zijn de tanden bijna geheel
en gansch hol door den tijd verdwijnt die
holte zoodat men dan eon zwaar stuk ivoor
bekomt waarmede mon alles kan vervaardi
gen. Het ivoor bestaat uit twee scheikun-
digo bestanddeelen, namelijk uit phosplior-
zuro kalk en uit kraakbeen-zelfstandigheid,
en is bijzonder veerkrachtig. Daarom wordt
het voornamelijk gezocht tot het maken van
biljardbollon.
Behalve de tandon der levende olifant
soorten worden ook nog die van vroeger be
staande dieren, zooals van de mammoetb, lot
ivoor verwerkt.
Het meeste elpenbeen kwam tot voor wei
nige jaren uit Azië, bijzonder uit Ceylan,
Siam en Bombay, alsook uit Midden-Afrika,
zooals van de Kaap, van Senegal on vau
Nieuw-Guinea.
Over korten lijd was Londen do voornaam
ste ivoormarkt, opgevolgd door Liverpool.
Doch tengevolge dor groote invoeren uit Bel
gisch Congo werden beiden door Antwerpen
overvleugeld. Op dit oogenblik dus mag de
stad Antwerpen de grootste ivoormarkt der
wereld genoemd worden.
De tanden, die het meest gezocht worden,
zijn deze welke sterk en recht genoeg zijn
om zooveel mogelijk over de geheele lengte
tot biljardbollon verwerkt to kunnen wor
den. Hot ivoor wordt in grooto mate ge
bruikt. Over ettelijke jaron bedroeg liet .ge
middeld jaarlijksch gebruik in Engeland
180.000 kilogrammen, in Amerika 116.000,
in Frankrijk 90.000. in Duitschland 130.000,
in Indie 121.000, in China 13.000 en in de
andere landen 6.000 dus word er te zamon
656.000 kilogrammen ivoor jaarlijks vor-
bruikt.
Als mon nu nagaat dat éên kilo dezer
kostbare eigenschap in Antwerpen omtrent
18 franken kost, dan kau men zich wel een
DE VOLKSSTEM ,77
gedacht vormen van do voornaamheid van
dit produkt in den handel.
Dit is echter voor liet heden, maar wat
zal de toekomst ons aanbrengen Do grooto
hoeveelheid ivoor, die nu in den handel
wordt gebracht, bewijst genoeg hoovelo die
ren er jaarlijks niet moeten godood wor
den, wil mon tot dit getal komen. Ook de
gedurige vervolgingen, waaraan deze dieren
om hunne tanden immer zijn blootgesteld,
zijn een groot gevaar en deze beide punten
samengenomen komen wij tot de overtuiging
dat het olifantenras gevaar loopt uit to ster
ven.
In Congo onderzoekt mon reeds lang een
plan om aldaar eene factorij op le richten
tot hot kweekon van olifanten, zooals de
Engelschon dit in Egypte doen met struis
vogels.
Waartoe dient nu het ivoor 1 Eerst on
vooral, zooals wij reeds zegden, tot het ver
vaardigen van biljardbollon en ook van kam
men, toetsen voor pianos, alsook van klei
nigheden en snuisterijen.
De Europeesche ivoornijverheid kan ech
ter niet vergeleken worden met dio van In
dië en China, voor wat betreft het makon
van kunststukken uit ivoor.
Deze kunst dagteekent van de vroegste
eeuwen.
De oude Grieken bedienden zich van ivoor
tot het maken hunner standbeelden. Do
vleesehdeelen zooals het aangezicht, de han
den, enz., werden dan uit dit produkt ver
vaardigd, terwijl de kleederen uit goud wa
ren. Zoo was de Reus van Olympia, door
den grooten beeldhouwer Phidias gemaakt,
uit ivoor en goud. Zulke beelden waren, ge
zien de fijnheid der stoffen waaruit zij be
stonden, wonderschoon en dienden dan ook
tot trots dor Grieken.
In de middeleeuwen vervaardigde men
boekbanden uit ivoor die dati door insnijdin
gen werden versierd, alsook juweelkastjes,
relikwieschrijnen, enz.
In den tijd dor hergeboorte schijnt het
ivoor in de kunst minder gebruikt te zijn
geweest, doch bij don aanvang der zeven
tiende eeuw kwam de voorliefde tot het
ivoor terug.
Men gebruikte toen dit produkt voor alles
waartoe het maar eenigzins kon gebruikt
worden. Meubelen werden met ivoor ingo-
legd, terwijl beeldjes on andere kunsvoer-
werpen met voel vernuft ervan gemaakt
werden.
Lang bleef deze tijd echter niet duren
de smaak tot voorworpen uit ivoor vervaar
digd verdween en op dit oogenblik wordt het
nog enkel gebruikt in de nijverheid, wat
niet belet dat het zijne waarde behouden'
hoeft of liever dat het in waarde heeft toe
genomen.
Zie dat was nu die dappere werker die
men dagelijks in de straten van Parijs tegen
komt daar zit voor geen duit kwaad in,
treffelijk, flink, slim in zijn vak.
lederen morgond trekt hij zoo rond 6 uro
zijne wijde timmermansbroek aan cn hij
speelt ze maar uit rond 10 ure 's avonds, na
veel gewerkt en gezwoegd te hebben na ge
moedelijk geheel zijn dagblad gelozen te
hebben.
Twee pijpkens rookt hij per dag en drie
per dag ook, omhelst hij driemaal zijne wet
tige vrouw en daar zal hij niet aan te kort
blijven, dat 'onderhoudt immers de verschul
digde wederzijdsclie liofde.
Tot wodorzions vrouwtje ik zou
wel dezen avond een stukje rundvloesch on
der den neusbegeeren te krijgen..,
't Is wel I...
met voel ajuinsaus...»
Verstaan I
*s Zondags verzot hij zich zoo wat met zijn
hofken op Argontouil (den Parijschon bui
ten) 300 vierkante meters groot, om te
dolven.
Daarbij schikt hij nog een loofprieël zoo
goed hij kan op, tot verlustiging van al wie
zijne blikken .op zijn tuintje wil slaan.
Dit jaar heeft hij prachtige groene snij
boontjes... de wortelkeus beloven veel... de
ajuin wil niet droögen on de tomaten staan
wel schoon en malsoh, doch willen niot rijp
en rood worden... Voor wat de druivolaars
betreft, dat beteekent niet veel... eilaas
eilaas 1
En dat is alles
Bestaat er nog wat andors, misschien
Buiten on boven papa Ourlouf, zijn baas
▼an uit de Aboukirslraat, bestaat er wel nog
oen ander moestor...?
En na zijn werkmanspensioen, zou or nog
wel een pensioen van 'hiernamaals kunnen
zijn
Dal? Dat weet niomand 1.. zolfs de pas
toors weten dat niet
De pastoors daar spreekt hij eomlijds
van, als de gelegenheid daartoe aanleiding
geeft...
O toch niot ïn den slechten zin
Hij zou ze niet willen zien guillotineoren
of zolfs over do grenzen zetten. Maar
maar kunnen zij goen kleoren dragen gelijk
Jan en alleman...?
Waarom dat klein geschoren rondëke op
de kruin van Let hoofd..?
Waarom moeten zij latijn spreken
Waarom gaan ze altijd uit om te bedelen
En dan ook nog al die Broeders al
die u Zusters al die verschillige koslu
men en kleedij Dat zou 't zion woerd zijn
zoo tie revue van al dat volk. 't zou een
ronde stuiver voor de werkersbeurs opbren
gen, moest men eens dat alles doen defilee-
ren Ah indien hij eens Paus ware.,
slechts 24 uren... Ge zoudt wat te zien krij
gen... 't zou zeker niet lang duren... neen 't 1
Besluit onze schrijnwerker, die een zoon
tje heeft, zond dat zoontje, 't is natuurlijk,
naar de slechte school...
En dio zoon is thans wat grootor gewor
den immers hij is opgeschoten tegen alle
winden, in de grrrooto en wijde vrijheid om
alles te liooren en alles te peinzen...
't Ventje was oorst zoo bevallig als een
klein katje dat zijn klauwtjes ne keer be
proeft.
Leon wilt ge dat zwijgen
O 't is toch maar een kindvan
nauwelijks tien jaar...
Hij is recht opgeschoten, 't kereltje, en
zooals hij goen haarken van zijn vaarken
bezit maar reeds verder durft gaan, bijt hij
er maar rauw en gauw door en reeds weet
er zijn moeder van te spreken... doch ziino
moeder zwijgt, want ze wil niet dat haar
echtgenoot vermoeid als hij 's avonds binnen
komt, bogiut op zijnen poot te spelen en wat
doorslaande argumenten op Leons ruggetjo
verbruikt.
liet kind weet het zoo wol, én 't kan ant
woorden dat ge er zcudt van omver vallen.
Het meent waarlijk dat het reeds is vrijge
vochten.
Beste klein Loontje, haast u, mijn jon
gentje, dat ge algauw uw huiswerk af hebt!
O mijn huiswerk
Peins eens hoe dat uw vader van 's
morgens vroeg tot 's avonds laat moot-wer
ken
Dat gaat hem aan Ha ja...
- Doe het dan om mij plezier te doen
Mon doet me ook nooit geen plezier
Ondankbaar kind
In allo geval vroeg ik aan niemand om
op de wereld te komen,.. En thans zou ik
mij, gedurende gansch een loven, moeten
uitputten, omdat het u beliefde er mij te
brengen... Go zijt er wol mee
Denk eens wat ik reeds uitstond voor
u
Doch do deugniet schokschouderde, en dat
met niet weinig afkeer on versmading.
't Was omdat 't u ging Daarbij g'hebt
daar geen verdiensten van... ge bemint mij
Mijn arm'zoet Lcontje
O, 't is niet noodig dat ge aTdie doeks-
kens er rond windt en dat zoet stemmeke
laat weerklinken... Dat is allemaal natuur
drift of instinct
Welnu, binst dees verlof moest er vader
ook aan; 't jongentje zou hem insgelijks een
neusje zotten.
Indien de moedor do onaangenaamheden
van zulke tooneelljes vreest, woetLeontje
or het minste niet in.
Wanneer't onwedor opkomt, kan 't ventje
in zijn vaders oogen kijken, zooals een ver
toornde generaal zijne soldaten aanblikt.
O, maakt u niet*kwaad 1
Ik weet wol wat ik zeg
Denkt ge 't
Ah maar toch eindelijk !,J
Eindelijk wat
't Gaat er nu niet meer op los zooals twee
personen van gelijke weerde of gezag het
zouden moeton in 't werk stellen; 't is thans
een zeer hooggeplaatste die voor een zeer
vernopen mannetje staat... 't is de zelfbe-
wusto leerling, die de verachterde dienstbare
in de oogen kijkt.
Peinst 'do keor 1... Hij, Leon, kreeg im
mers in Juli laatst zijn getuigschrift van ge
dane studies, en zijn vader zou thans zijn
gedacht over Napoleou I beweren doen door
te gaan
—Napoleon Maar die heeftniet bestaan!
—Iïoe Napoleon I heeft niet bestaan
roept de schrijnwerker, die nog iets of wat
vaderlander is, uit.
En, dezon keor zal de zoon voor zijn arme
duts van vader, de ineenporsing van zijn
lager gedacht eens aanlengen
In uwen tijd en de zoon steunt er
form op in meen tijd dus bestond gansch
do goscliiedenis uit oorlogen, veldslagen en
vredesonderhandelingen... Nu, al die ge
wichtige zware slagen staan liet volk niet
meer aan. Dat zijn maar persoonlijke vuist
kampen tusscheu zekere geslaagde kapita*
5
listen, die mon keizers of koningen noemt»
Er is maar éene geschiedenis do syndi-
caatgezinde beweging... de omwentelingen^
de altijd to weinig geprezene revolutie, Jan-
Jacques Rousseau en de terugkomst tot de
natuurstaat.
Maar, indien we morgoiT'het bezoek
van twee millioen Duitschers op 't onver
wachts kregen
En Bebol 4
'(jVie dat, Bebel
Zijt go daar al Ei, dat go mij eons
't brood overhandigde
Zoudt go niet kunnen met twee of meer
woorden spreken en er bijvoegen Als 't w
belieft, bracht do gestoorde vader in.
Hoort ge 't ge zoudt er wol 'nen
als 't u belieft kunnen bijvoegen, oh 1
Gij zult hot uu toch zeggen Als 't
u belieft.
Neon
Ge zult het zeggen I
Neen 1
En 't woedend jongentje sprong recht.
Van den oogenblik af dat ge mij op du
wereld liielpt, moet ge mij eten gevon
Zelfs dan wanneer liet u niet belieft l
Hier was 't er op, bing bing flic flac J
floc
En de deugniet trok er van onder, met
ijdolen buik, aliioewel er een geheel brood
voor zijnen neus lag; bij ging thans in zijn
bed een overwegingske doeu over bet terug-
keeren tot de natuurstaat.
i
Dienzelfden avond koutte do schrijnwer
ker lang met zijn vrouwtje
Maar, 't is effenaf verschrikkelijk
En ge weet nog niet alles
Hij zal ons wolhaast in 't wezen spu
wen, die deugnietWie mag or hom locli
zulke gedachten in 't hoofd steken
Zijne schoolkameraden... zijn school
meester inzonderheid... 't Schijnt dat hij op
school komt mot 'nen revolver op zak.
En dan, wolk middel gebruikt? Eon
verboteringshuis
Daar worden ze afgeslagen en strong
behandeld, maar hunne gedachten verande
ren er niot.
En alle twee zitten ze malkaar tebekijken;
't zolfde gedacht staat in hun oogen te lozen:
Ik ken en weet en zie maar één mid
del...
Het welke vraagt de vrouw, die reeds
wist waar mon ging uitkomen.
Indien we hom eenvoudig weg... naar
do Croédersschool zondon
(Naar Pierre l'Ermile).
Op Dijnsdag 16 September vereonigen de
Katholieke Vlaamsche sludeerende Moisjos,
van do Vijf Vlaamsche Provinciën, op eene
Algemeone Vergadering le Oostackor bij
Gent.
De zitdag zal beginnen te 10 ur e 's mor
gens en eindigen rond 5 uur.
't Js do eerste maal dat de Vlaamschgo-
zindo Meisjes op een LANDDAG samen
komen met het dool elkander aan le wakke
ren tot eigen vorming en volmaking, tot liet
worden van echt Vlaamscli-Cliristono Vrou
wen.
Om 10 uur zal do II. Mis gelozen worden
in do kerk der E. Pators Jezuïeten daaron
der sermoen door donE.P. DrD. A. Stracko
S. J.
Om 11 uur begint do morgendzilling ïn
't lokaal der Z.E. Zusters dor II. Kindscheid.
Daar zal gesproken worden over do Verlof-
bonden, over do Benden Intra muros enz.
Deze vergadering is van 't allergrootsto be
lang.'Wie nuttige wenken geven kan zal
zoor welkom zijn, wie belang stelt (in onze)
werking of tot het slichten van bondon wil
overgaan, wordt vriendelijk uitgenoodigd.
Ton 11/2 uur gezamenlijk bezoek aan de
Grot van O. L. Vrouw van Lourdes, om
over ons werk en ons streven, haren Moe
derlijken zogen in te roepen.
Om 2 uur Feestzitting. De volgende
sprekors zullon optreden
1° Jufvrouw Van Caenoghom, d. d. Voor
zitster.
2° Jufvrouw M. Baers, algomoeno schrijf
ster der Christelijke Vrouwelijke Vakvere
nigingen van België.
3° Eerw. Hoer G. Vcrschaeve (J. Oorda).
Deze voordrachten zullon afgewisseld wor
den door zang en kunstvoordracht.
Talrijk, ja, zeer talrijk, dionon dus tie
Vlaamsche Moisjos op komen, ton einde
mood on liofde te winnen tot hot bereiken
van ons ideaal geestdrift en storkto, opdat
elk in zijn stad of dorp, Meisjesstudenten»
bonden lot stand brenge.
