De Koopman Tegenstrijdigheden. Aangaande den handel in gleiswerk 12 EN 13 OCT. 1913 Do wereld is vol tegenstrijdigheden. Wilt ge er ecnige kennen en waar het kan helpen wegnemen 'T ZIJN DURE TIJDEN, zegt men... En zret eens hoe men naar do herbergen loopt, hoe do cinema's volzillon, hoe het vrouwvolk gekleed gaat, hoe men Maandag viert, hoe men snoept, hoe men reist HET LOON IS TE LAAG En ziet eens hoe men er van leeft hoe men geld ver kwist in spelen, in wedden, in rooken en drinken. GE KUNT GEEN VOLK MEER KRIJ GEN En ziel eens hoeveel sLerkgeboUwde bedelaars er rondloopon, hoe onze parken en waranda's vol liggen met leegloopers, hoo or vele zonder work zitten GEEN TIJD En ziet ons werkvolk eens dat met geen goweld in den zomer naar een ernstige voordracht te krijgen is, 's morgens omdat do duiven moeten komen... en 's na middags omdat er eene koers moet pas- seeren... uren zitten ze te letten naar do duiven... eon het-len namiddag krengen ze door in een velodroom en... niet een half uurlje weten zo te vindon om naar mis, lof of sermoen te gaan. GEEN GEZONDHEID En ziet ons vrouwvolk eens Tegen moedersohap en last kunnen zo niet tegen... Maar ziet eens hoe hun schoentjes nijpon, en hun corsotje spant, en hun rokskens hun alle beweging onmogelijk maken. Ziet eens hoe ze laat kunnen opblijven voor bal en theater, hun eigen afbeulen in dansen en zwetsen hoe ze altijd vriendelijk kunnen zijn voor heer- kens en vriendjes ze moeten wel reuzen- sterk zijn om dat alles te doorstaan. Maar, spreekt hun van werken en oppassen dan krijgen ze een attaque of een zenuwaanval. Och arme 1 GEEN ONTWIKKELING En ziet in plaats van naar ontwikkelingaavonden te gaan, in plaats van goede en nuttige boekon en bladen te lozen... loopt men naar onbe- duidendo of slechte cinema's, leest men prul len van bladen die volstaan mot moorden en diefstallen en echtbreuken... ER ZIJN GEEN KINDEREN MEER En ziet men zendt ze naar ongodsdienstige scholen, mon laat zo loopen op straat tot een gat in den nacht, men let or niet op mot wie ze verkeeroo, men geeft hun geld in den zak, men laat hen baas spelen, men geeft hun het slechte voorbeeld... hoe kan het dan anders en wie is do schuld MEN DRINKT TE VEEL En ziet Madameke staat altijd mot 't glas gereed om in te schonken... Men moet maar drinken, willon of niet I En de jongens krijgen le veel geld op zak en de man loopt het huis uit omdat hot thuis zoo ongezellig en vuil is, door de schuld van moeder, do vrouw. HET LEVEN IS TE KORT!.. En ziet!., ze gebruiken hot zoo slecht als 't maar kan, ze maken knn eigen ongelukkig en dan kla gen ze Bteenen uit don grond I HET LEVEN IS ONVERDRAGELIJK En zietin plaats van wat te sparen voor den ouden of den zieken dag in pensioen of ziekenkassen, in plaats van goed een Bliel aan te leeren en dicht aaneen te sluiten in christene vakvereenigingen, in plaats van te 4" Vervolg En in dit gevoel mengde zich als 't ware be wondering. Hij de fijne epikurist, begreep met moeite, hoe men ter liefde der kust deD rijkdom kon offeren. De vraag, hoe het met het stoffelijk be staan van den jongman in 't vervolg staan rou, bleef op zyne lippen, zo werd terug gehouden door Eugeen's aristokratisch voor komen, in wiens aderen ongetwijfeld meer van het edel bloed der graven Gravenburg, dan van dat des ouden stambooms der Almen vloeide. Mag ik op uwe goedheid rekenen excellentie vroeg Eugeen de stilte afbreken de. Ik zal doen wat in mijne macht is, ant woordde de intendant. Maar neem u voor Ontijdige wenscheu in acht Verwacht Diet dat het geluk u te gemoet zal komen dat een hemel zult vinden. Ik wil uwo stuk- Jen of een daarvan, aan een nauwgezet on derzoek onderwerpon en dan u en uw work lot eene proeve toor de toelating voorstellen. Het verdere moet gij aan uwe gelukster over laten. DaDk u, excellentie, mijn warmsteD dank Nog iets zegde de geheimraad. Zie in mij niet bloot den intendent van het hertoge lijk tooneel, maar een vriend die tot raad cn üaad bereid is, zoo gij die noodig hobt. Ik zal trachten mij deze gunst weerdig lehetoonen, antwoordde Eugeen geroerd. En dan, ging Mijnheer von Heuseuberg verbroederon in werkmanskringen en gil den... staan ze daar op hun oen beentje voort te hinkelon al zuchtend en jammerend. Komaan, menschon! wat minder goklaagd en wat minder gezaagd, en wat meer ge werkt. En zijt wal beter consequent,als 't u belief 11 Kempsoun. m BELGISCM-CQSiGO lezen wij in de Office Colonial: (Sept. 1913). 1. Neder- en Midden-Congo. Afteiplaalscn. De handel in glois- vmlf heeft sedertenkele jaren in Congo een» groole uitbreiding gonoraen. Vroeger gebruikte men bijna uitsluitend geëmail- leorde voorwerpen de toename van de Eu* ropeesche bevolking en do vermeerdering van den wolstand hebben de artikels in gleis- werk, en zelfs in porceloin, moer aftrek verzekerd. Niet alleen do Europeanen koo- pon doze waar. In de centra van Nedor- en Middon-Congo maken de neger-dienaars, de soldalen, de arbeiders, een tamelijk voor name kliënteel uit zij verkiezen gleiswerk boven geëmailleerde teljoren en kommen, die bijna alleen aan do inlanders van de binnenslrekon verkocht worden. De artikols in gleiswerk vinden voorna melijk aftrok in Nedor- en in Midden-Congo. Voor verzendingen hoven. Leopoldville be staat er te veel gevaar voor broken men verkiest er geëmailleerd goed. Toch is er nog gleiswerk te Coquilhalvillo, te Lisala en te Stanloyvillo. II. Gevraagde soorten. Vroeger wa ren de artikels^ in wit gleiswerk zonder ver siering meest gezocht. Tegenwoordig wor den de versierde tafel- en koffieserviozen moer gevraagd. Eenvoudige versieringen hebben den voorkeur een of twee reepjes of oen eenvoudig decoratie motief. '4 Is een hoofdvereischte om den verkoop van deze artikels te verzokereu, dat do verschillende stukkon afzonderlijk te koop gesteld worden, om de gebroken voorwerpen to vervangen. Do tafelserviezen voor drie of zes perso nen vinden veel aftrok. Deze voor twaalf personen vinden moeilijker koopers. Weinig govraagd worden de volledige koffie- en theeserviezen. Men verkiest koffie pot, theepot, melkpotten, tassen, enz., af zonderlijk te koopen. De potten en kommen-in versierd gleis werk met een halvon tot één liler inhoud geraken gemakkelijk verkocht, vooral aun de inlanders. Deze voorwerpen van tweede hoedanigheid verloonen al de gebreken van fabricatie zij worden in Europa tegen Inge prijzen aangekocht. Eenigo magazijnen bezitten ook een voor raad schotels en kastrollen in vuuraarde (geverfd gevulcaniseerd caoutchouc). Gezien hunne breekbaarheid gaan ze tamelijk moei lijk van de hand. De lavabogarniluron, uit 5 stuks be staande, worden veel gevraagd. Do koopers schijnen do modellen met eenvoudige ver siering, soort - nieuwe kunst met rechte lijnon, te verkiezen. De oude modellen, met ronde vormen, zijn minder gezocht. III. Verpakking. De voorwerpen in gleiswerk worden bij hunne verzending naar voortwas het volstrekt onvermijdelijk, dat gij met uwe familie in onmin geraaktet Onvermijdelijk, antwoordde Eugeen. Mijnheer von Heusenberg had klaarblijke lijk nog eene vraag op't hert. Eindelijk zeg de bij, de kiescliheid aan de nieuwsgierigheid opofferende Is luitenant Victor Alm niet uw broeder? Ja, excellentie.Mag ik de vrijheid nemen u te vragen, wat u tot deze onderstelling aanleiding geeft Eene kombioatie, anders nietIk reisde twee dagen geleden met luitenant Alm, nadat kort te voren gij mijnen reisgenoot waart geweest. De naam kwam mij voor den geest want nog voor u ontmoette ik onderweg den koopman Alm. De luitenant lijkt niet op u In deze opmerking lag eene dubbele betee- kenis. Mijnheer von Heusenberg bedoelde die zoowel op 't verschillend uiterlijk der gebroe ders, als op hunne blijkbaar geheel afgeschei den aard. Het mishaagde hem, dat Victor Alm zijnen brocdor verloochond bad, en alleen aan zijne verdienste wat zijn gevallen kame raad betrof, had Victor het te danken dat de geheimraad dit onbroederlijk gedrag in stilte slechts lafhertig en niet werkelijk afschuwe lijk noemde. Hij begreep wel dat Eugeen in alle verdere informatie eene onbescheiden heid moest zien, en eindigde het onderhoud met de hertelijkste verzekeringen voor de toekomst. V. Het hadleven te Wiesbaden bevond zich natuurlijkerwijze in do tweede helft van Augusti niet meer op de hoogte van zijnen glans, dooh al tijd bracht eiken dagnognieuwe gasten, Al is't ook geen bekoorlijke stroom meer, toch is het nog altijd de levendige toe vloed van badgasten, die de bezoekers voor U DE VOLKSSTEM Congo mei do gewone verpakking voor den uil voor voorzien. De verschillende stukken, in strooi of io hooi gewikkeld, worden in een ion van ongeveer lm,25 hoogte op 0m,7l> doorsnede geplaatst?. IV. Belangrijkheid van den handel, üerkomsi. Velschillende tabels geven een overzicht van den invoer door bijzondo- ren handel gedurohdo de jaren 1909, 1910 en 1911 en toonen de stijgende toename van dit «rtlkol in Congo. Do cijfers voor het eer ste halfjaar 1912 laten toe te voorzien dal de fnvoer ten minste zoo belangrijk sal zijn als in 1911 het bedrag voor de zes eerste maan den van het jaar overtreft 55.000 frank. Meer dan do helft van het gleiswerk in Congo ingevoerd komt uit België (75.000 frank op een totaal van 120.000 frank in 1911). Het overige levertEngeland, Duitsch- land en Holland. Meest van al treft men er de merken van het gleiswerk uit La Louvière en uit Nimy aan. Onze fabrikanten leveren de verschil lende soorten der artikels, maar voorname lijk in gemiddelde en in gewone hoedanig heid. Staffordshire, hetoentrum vandeEngel- sclio nijverheid in gleiswerk, levert hoofd zakelijk koffie-, theeserviezen en de gewone kommen. Saargemünd voert naar Congo gewoon gleiswerk uit, namelijk tafelserviezen. Hol land zendt eveneens voortbrengsole» uit de fabrieken van Maastricht. De Belgische nijverheid speelt een over wegende rol in den handel van gloiswerk in Congo, dien zij op aanzienlijke wijze zou kunnen doen toenemen met een oordeelkun dige reklaam te maken en met naar de ver scheiden firma's der*kolonie goïliustreerde catalogen le zendo», die den prijs f. o. b. Antwerpen of c. i. f. Matadi vermolden. Zij zou eveneens, naar het voorbeeld der Engolsche gleiswerkfabrikanten, proefstuk-1 ken kunnen zenden, die een verzameling ge bruikelijke artikels zouden bevatten (bij voorbeeld drie serviezen voor drie perso nen, twee serviezen voop zes personen, drie dozijn teljoren van verschillende modellen, drie dozijn tassen, zes koffiepotten, twaalf potten, drie lavabogarniluron, enz,) Deze koopwaren vullen juist eene ton en worden tegen een bijzonderen prijs, die do belanghebbende firipji's verlokt, aangebo den. Dit is een uitstekend middel om met de invoerders dor kolonie in betrekking te ko men. Hij staat er nogahijd, in de oude hoofd kerk, zoiïals hij er o^'er vijftig jaar werd ge plaatst. Ik was nog op do wereld niet toen grootmoeder hem (leed draaien door den stoeldraaier van 't bisdom. O grootmoedertje was uitgelezen zoowél als baar portret dal in haar besjo kamer hing te pronken... dan was ze nog jong..: eeno jonge vrouw ge kleed en aangedaan >ls in den tijd van het keizerrijk, met hafe op zijn engelsch go- krulde haarlokken die als zoovele bellen of lange korken haar rond het hoofd hingen... met hare vurige kaltenoogjes... Hij staat er nog altijd, niet verre van de zitting der onderpastoors, juist halverwege eene vervelende eentooniglield bewaart. Intusschen wordt er naar de visschen die met dit langzaam water komen, reeds met zekere haast en begeerte gebeugeld. Wéér nieuwe gezichten zegt men vroolijk. En men heeft reeds ledigen gemaakt, om eens recht gemak kelijk naar de nieuwaangekomenen te infor meer on. He, wie zijn deze beid© allerliofste meisjes Wanneer zijn zij aangekomen Hoe elegant, hoo bevallig, hoe gelijkend ging het 's morgonds aan de bron van mond tot mond. En de oude heer, dio ze vergezelt, zou hij haren vader of oom zijn Hij ziet er voor naam, maar wat dwaas uit. Hij snuift onop- boudëlijk. trippelt als eene gans die over eene gloeiende plaat loopt en babbelt lijk oen ekster Al deze beminnelijke opmerkingen betrof fen drij nieuwe gedaanten, die onbekommerd om 't opzien, dat hunne verschijning veroor zaakte, naar de bronj gingen. Voor zij die nog bereikten, verliet plotseling een jong officier de groep zyner bekenden en verwelkomde de drij vreemden. Daar hebt gij den luitenant Alm zegde de kleine oude heer ik bon blij u zoo dade lijk te ontmoeton. Reeds aan do bronnen ge wend he Victor Alm beantwoordde de spotachtige vraag van den geheimraad von Heusenberg, eveneens. Daarop wendde hij zich tot de jonge dames. Do wijze, waarop hij haar aan sprak, bevreos, dat 'hij haar reeds vroeger was voorgesteld gewerden. Beide meisjes geleken in zoo ver op elkaar dat zij beiden groot, rank, van een bevalli- gen lichaamsbouw waron en dat ze met don ker haar en schitterend zwarte oogen gelijke c -.„■■i,U|| TO de communiebank en de predikstoel, daar waar do twee spijzen die de ziel voeden uit gedeeld worden. Hij staat er oog altijd, die gitzwarte stoel, met zijne zitting en louning in afgeschenen bloedfoodo fluweel en met het kleine ka3jo op slot waar grootmoeder haren dikken ge bedenboek, hare handschoenen en haren bril in verborg. Hij slaat er nog met ik weet niet wat vriendoiijks dat schijnt op zijne minnares te waohten. Zeer dikwijls blijft hij onbezet, uit eerbied voor do afgestorvene. Somtijds wordt hij door vreemdelingen in genomen... alsdan schijnt bij alsof er nie mand gebraik van maakte. Op zekere dagen zou men waarlijk meenen dat de kleine oude grootmoeder gaat weer te voorschijn treden. Zij schijnt le huppelen en trappelon naar den befaamdon stoel zij draagt nog immer haar ouderwets kleed, baren borstsluier, haren oudowijvekens hoed met parelen en zwart fluweel on kant men zou zeggen dat do hoedenmaakster alle po gingen heeft in 't werk gesteld om toch op deftige manier to dekken dat hoofd dat do tijd van zijiie witte haren heeft ontbloot, juist zooals de winterwind de bladeren van de hoornen rukt na ze don dood te doen heb ben sterven. Men hoort haar profijtig stapje, haar hoestje, haar kufjo het gemeenzaam en vertrouwelijk gerucht van haren regen scherm die niet al te gewillig is om opge. hangen te worden aan don koperen ring van don stoel. Men denkt haar mager aangezichtjo te he speuren, hare verstandige en snuffelarige oogjos, hare handjes waar mon de blauwe adertjes onder hare zwarte vuislhandschoen- Ijes vermoedde. Maar dit alles is slechts zinsbedrog en zinsbegoocheling 1... Zij is vertrokken de grootmoedor en voor goed weg als eene laatste bladzijde dooi de dood uit een boe^die er bijna geene meer inhoudt, weggerukt... als het laatst© uur van een verloopen dag.,, als de laatste weergalm van eone slem die reeds deel maakt van de geschiedenis. Zij is vertrokken, nog bevallig en min zaam, alhoewel haar stoffelijk pak vernietigd was. Zij is Tan hier gescheiden meer droevig dan verbitterd om de winterdagen die noch tans haar warm en vurig hart nooit kénden1 doen verouderen. Zij is van deze wereld gescheiden mot hare beleefdheid van over jaren, hare buigingen, hare geestesvorming, hare toegenegenheid en goedwilligheid en dat alles stond haar zoo wel. Vermits zij nooit het kwaad bedreef kon zij er dan cok niet aan gelooven. Zij is van hier gescheiden mei hare gene genheid voo» alles wat God aanging. De kerk was hare woning on de onderpastoors waren hare kinderen. Zij had do gewoonte zoo maar aangeno men iederen morgend na de goddelijke dien sten eens in de sacrislij binnen to treden... O, zij was niet onbescheiden, onbezonnen, onvoorzichtig en praatziek J... Doch, een arme priester hoostte hartverscheurend, en schoonheid bezaten. Doch door de uitdruk king verschilden ze op in 't oogvallende wijze Helena de oudste, zag veelal voor zich heen en sluierde daardoor den glans van haar mijmerende blik haar fijne besneden mond lachte zelden, doch liefljjk, haar zuiver grieksch profiel gaf schoone zachte lijnen. Anna daarentegen had een schitterend paar oogen, dat z(j openher tig en vrij opsloeg zij lachte veel en uitnemend hertelijk, was vol levendige beweging, geest en spotlust. Haar gelaat miste regelmatigheid en had de meeste geldige aanspraak om 'tgeen men ge woonlijk een caprice-kopje noemt. De baron von Heusenberg deed zijn debut bij de bron, zooals hij zegde, en ondanks den beroemden aangenamen smaak, die zelfs met heerlijke kippensoep vergeleken wordt, trok de geheimraad toch een beklagensweordig ge zicht, toon by van do kokend heete bron proefde. De kleine exoellenlie vond spoedig eene menigte bekenden. Het regende buigingen van alle zydon, die den geheimraad zoodanig tot het aanhoudend afnemen van zijnen hoed dwongen, dat hij zegde, wanneer het zoo voortging, zou hij morgen den arm in een doek dragen, om van het barbaarsch gebruik der beschaafde natiën verschoond zijn. De onvermoeide muziek speelde recht vro lijke walsen, waarbij Anna levendig het hoofdje heen en weêr wiegde. Wat verheug ik mij op de bijeenkomsten in de koerszaal, zegde zy vroolijk. Dat zal voor mij een treurig lot zijn, merkte Victor mot een vurige blik op. Oh, zegde zy moedwillig, e®n weinig vasten doet do mannen geen kwaad. Het is zelfs aangenaam voor ons om diebevoorrechte 0 zij vond als bij loovorslag en builen bare wete, een doosje gomharspillokens in hare moffel. Zij is been met haren kinderlijken ge, loofgeost Op de parochie gewonnen en geboren, kon do zij er al do noodwendigheden van. Alle goede werken stonden in] hare begroo ting aangestipt. Beter nog dan baron pastoor wist zij dag en uur waarop de gold» inzamelingen moesten plaatsgrijpen. f Als zij 's Zaterdags verschoon een lederen omslag in de hand, verstond men dat het rond te gaan was voor de Katholieke Hoogs* schooi,.voor den aalmoezenier van 't hos* pitaal, voor de oude, arme on ziekelijke priesters, voor het onderhoud van 't Semina rie, voor St. Pieterspenning enz. En toen de priester in do kerk mot de schaal rondging, schonk zo nogmaals hare aalmoes om zoo 't voorbeeld te geren... en zij schonk hare gifte met den blijden glim lach die de gelukhertigen kenmerkt... en de gratie Gods bekomt. Zij is van dezo wereld gescheiden zonder tegenzin, zonder achterdocht, zonder 't min ste verdriet, zij bleef bij den dood wat ze was, gedurende baar voordeelig en voor beeldig loven... want loven en dood, alle boide werden haar immers door den hemel- schen vader geschonken. En thans slechts ziet men hoe groot dat allerkleinste schepsel was. Immers men kan beter de maat nemen van eenen boom wan neer hij ligt neergeveld. Zij verliet deze wereld, zooals or velon van ons hom verlaten, eilaas altijd de beste, zonder dat een ander lid der familie op post is om ze te vervangen. Dat is nu het tegenovergestelde van wal gebeurde in de heldentijden Wanneer een held viel, stond er een andoro gereed om in de plaats to treden. Eerst bad de aartspriester slecht6 do voor naam van 't grootmoedertjen uit de lijst dei goedo werken gekrabt, welhaast moest hij insgelijks op dezelfde manier te werk gaan met den familienaam. Indien ze dat feit had kunnen te wetfl komen, voorzeker zoude zij eene tweede maal gestorven zijn. Zij liet nochtans kin deren en kleinkinderen na. Maar de Iiedendaagsche geest gaat hunnen godsdienst te keer en doet de famiiiegods- vrucht verdorren. Indien ze ter kerke komen, laten zij hun hert thuis. Zij verstaan niet meer dat er plaatsen voor 't goede te doen, openstaan en op hen wachten, en ze vergeten dat God veel meer dan do natuur de opene plaatseu niet geerne ziet onbezet. De erfgenamen kwamen van uit de vier hoeken dor wereld toegestroomd. Zij spra ken vele woorden, maar deden weinige goede werken. En thuis gekomen verdeelden ze io zessen al wat er overschoot: de zoo gastvrije woning, de pachthoven, de onroerende goe deren en het geld. De levende, werkende fortuin, de liefde- stroom die op zijne gezegende boorden eenen oogst van bloemen en vruchten voortbracht, die fortuin werd begraven tusschen de koudo ijzeren wanden van de reeds te volle geld- schepsels eens hior of daar in het achterspil te zien. Gij zult u dus in mijne kwalen verlust» gen vroeg Victor half ernstig. Ja, riep zij met allerliefston ovormoed. Dat is meer dan wreed, 't is boosaardig! Wat is boosaardig vroeg de baron. Myn noodlot, en juffrouw Anna, die hel my gunt, antwoordde Victor schertsend. En zoudt gij in ernst om het verlies vaD een bal treurig kunnen zijn vroeg Ilolena. Ditmaal ben ik het, antwoordde Victol veelbeteekenend. Ja, merkte de baron lachend op, al 't aangename of onaangename draait om eef paar woorden zullen, mogen, kunnen, moeten willen dat is de eeuwige botsing. Victor's antwoord bestond in een zucht. Ziet ge, ging de kleine intendent voort, 't Is zoo als ik zeg. Helena wil niet, gij kunt niet. Daar hebt ge do fatale werkwoorden wéér. En waarom wil juffrouw Helena niet! Omdat zij lauter aan ernstig gesprek de voorkeur geeft, zegde baron de schouders ophalende. Zij speelde guitare in den maan schijn en is in staat meteen of ander lieer van mynen leeftijd heelo avonden aan het schaakboord te zitten is dat geen eigenaar dig plezier voor een jong meisje Schaken is het zinrijk spel voor den machtigen en denkenden geest,merkte Victor met fijnheid aan. En wat is de dans vroeg Anna plagend. Een zinneloozegeestvervoeriDg voor den onverschillige, een verrukkende roes voof den hartstochtelijke. Wordt voortgezet.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1913 | | pagina 6