•Een gevaar voor
deti landbouw
'T EEN m 'T ANDER
Een ontdekkingsreiziger door
menscheneters verslonden
Buitenland
Negentiende jaargang nr £43
Vifaensdag 22 October 1013
3D C2a- ZO X_i 23
BestuurderJ.
Van Nuffel'De Qendt.
GOKTGO
Voor een Cinema SIS
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN!
Zes maanden franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
I8 UITGAAF, 4 u. 's avonds «fe es 2° UITGAAF, 7 u. 's avonds «5j
Pour tout© la publicitó corr.merciale et financière du journal,
s'adrosser exclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Place da
Ia Boursu, BruxcIIes.
BUREELEN
TE BRUSSEL
i GODTS, CeurspSaa'iSj 2
Telefoon A 3299
TE AALST
itraat,
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN.
KI. aank. (1 tot 4 kl. regfr. 0.60 Sport (per regel) fr. 1 00
2* bladz. (de regel) fr. 1.00 I Gemengdniemvs pcrregel) Ir. 2,00
4" biadr. (de regel tr. 0.30 I Recht, herstel!, (per regel) tr. 2,01
Financ. aankon, (per regol)Ir. 2,00 I Orerlijden (per regel) (r. 2,00
Commerciale en. financieele 'aankondigingen rich nitsluitelijk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Ueursplaals, Brussel.
Een gevaar, dat op heden den land
bouw bedreigt, is bet jammerlijk uit
wijken der buitenlieden naaar steden
en vreemde landen.
Op onze volden zijn er geen armen
genoeg, om den zoo noodigen arbeid
te verrichten overal booren wij de
pachters uitroepen«Wijkunnen geen
volk meer krijgen om ons werk to
dosn
Van den anderen kant, zwelt de be
volking onzer steden van nieuw aan-
gekomenen, welke de boop koesteren,
zonder do noodigo kennissen le bezit
ten, in zekere nijverheids"estiebten
aanvaard te worden, alwaar zij een
grooter loon dan in bun geboortedorp
zullen winnen.
Na lang zoeken wordt ben in de
ccnu of andere fabriek werk verschaft
doch bet grofste on bijgevolg hét minst
betaalde werk, waarover men be
schikt.
Gaat do nijverheid slecht, dan zijn
het natuurlijk deze laagste soort van
werklieden, welke het eerst afgedankt
worden.
Alsdan ziet men ze soms vervallen
tot eenen afgrond van zedelijke en stof-
folijko Ellende. Zij zijn hot leger der
werlteloozon ltomon vergrooten, en
ontgoocheld, betreuren zij bittor hun
ne geboorteplaats verlaten te hebben.
Voor wat do uitwijkelingen naar
vreemde landen betreft, 't zij naar
Frankrijk of naar Amerika, velen,
bijzonderlijk onder deze laatsten, heb
ben hun afreizen betreurd.
Onze Frafisehmans brengén wel is
waar oen sommeken gold naar buis,
doch wat al zwoegen en ontberingen
moeten zij zich aldaar niet getroosten,
om dat sommeken te bekomen? Zij zijn
slecht gevoed,brengen den nacht soms
in- eene akelige tent over. Zij moeten
den dubbelen arbeid verrichten, welke
zij hier hadden to vervullen. En bot
zedelijke lijdt al zoo veel, ook soms
nog meer,dan bet lichamelijke.
Ja,men wint meer geld in Frankrijk
dan bier, doch aan welken prijs en op
Welke voorwaarden
Moeste men hier zoo druk werken
als men verplicht is aldaar te doen, dan
zoude liet inkomen insgelijks grooter
zijn en men zoude dan nog alle ontbe
ringen niet le verduren hebben, aan
dewelke men Aldaar blootgesteld is.
Wat deuitwijkelingen betreft,welke
zich naar Amerika hegeven, er zijn er
welke er eenen zekeren welstand ge
vonden hebben doch er zijn or ook,
welke nog armer dan Job, zijn terug
gekomen.
Gewoonlijk zijn liet jongelingen van
rond do twintig japen, welke begoo
cheld door den zucht naar vrijheid en
genot, vaarwel aan liet vaderland zeg
gen. In ons Vlaanderen is dit do
eigenschap van 'sommige gewesten,
ja zelfs van sommige gemeenten.
In hot Noorden van Vlaanderen
vilidt men de uitwijkelingen, welke
naar Amerika trekkenhet Zuiden
onzer provincie levert de zoogenoemde
«Fraiiscbmans».
In alle geval liet zijn gewoonlijk de
sterkst gebouwde lieden, vol levenslust
en gezondheid, welke aan den vreem
de, ten nadeelo van België, hunne
jeugdige krachten schenken.
Wij kennen eene gemeente van
GCjO zielen, alwaar er op een enkel
jaar meer dan honderd inwoners naar
Amerika zijn vertrokken.
Vol kwade trouw zullen onze tegen
strevers ons opwerpen, dat, ten gevol
ge der kongorloonen, de werklieden
hier niet kunnen bestaan en dat zij
verplicht zijn, elders een beter oord
zooken.
Wij antwoorden dat bet grootste
getal der werkmenschen in F
tamelijk goed bunnen weg kunnen ma
ken.
Getuige daarvan zijn de 60.000
werklieden, welke op beden eigenaar
zijn van bun buis. Getuige ook de
spaarboekjes, welke voor bet groot
ste deel aan de werklieden toebehoo
ren.
Doch wij bekennen dat de buiten-
werklieden in liet algemeen niet ge
noegzaam winnen en daardoor hun
dorp verlaten.
In sommige streken is bet eene ware
ramp. Sommige landbouwers onder
gaan dagelijks grooto verliezen, omdat
er geene werklieden meer gevonden
worden om bunnen arbeid te verrich
ten.
Wij herhalen bier hetgeen wij vroe
ger gezegd bobben Aangezien bet
ter oorzako der groote loonen is, dat
de werklieden naar de steden of naar
de vreemde landen worden aangelokt,
moot do regeering alles doen wat mo
gelijk is, ton einde de landbouwers te
beroordceligeu, opdat deze grootere
loonei: aan hunne werklieden zouden
kuunon geven.
Alles wat don boerenstiel winstge
vender lean maken, moet bestuderd en
bevorderd worden, zooals bot goed-
kooper aanschaffen der grondstoffen,
bet vermeerderen en verbéteren van
do opbrengst, bot vergrooten van den
veestapel, het verbeteren van het land
bouwkrediet. enz. enz...
Wij wonschen vurig dat de katho
lieke regoering, welke reeds zoovele
nuttige voorstellen beeft gestemd, ook
eens ernstig aan deze zaak denke.
Het zijn do groote loonen welke ons
volk naar do steden en naarden vreem
de aanlokken, maakt tot voordeel van
den landbouweren van de werklieden,
dat do pachters oen boogcr loon kun
nen betalen.
Schceü© dr.ad. M. Segers, minister
der marine, heeft een dag verlof toege
kend, een bijgevoegden dienstkoepon
voor Gent en eene ingangskaart voor de
Wereldtentoonstelling van Gent, alsook
eene geldelijke vergoeding aan de leden
van heel zijn personeel.
Co handel In aardappelen. België
heeft gedurende de zes eerste maanden
van het jaar 1913, 57,205,099 kilos aard
appelen ingevoerd en er 123,458,588 ki
los uitgevoerd.
Gedurende 't zelfde tijdperk van 1912
bereikte de invoer 65,114,894 kilos en
de uitvoer 104,212,090 kilos. Yoor
het jaar 1911 waren de cijfers opvolgen-
lij'k 115,906,291 kilos cn 55,906,922 ki
los. Er is dus eene merkelijke ver
mindering in den invoer en eene belang
rijke vermeerdering in den uitvoer.
Sedert 1 September 1912 aanvang
van het handelstijdperk 1912-1913
bereikte de gezameutlijke invoer (nieu
we aardappelen inbegrepen), 83,635,184
kilos tegen 113,063,466 kilos voor bet
zelfde tijdperk van 1911-1912.
Onze voornaamste leveraars waren,
voor de zes eerste maanden van het loo-
pende jaar Holland 43,310,000 kilos j
Italië, 5,968,000 kilos Duitschland,
3,958,000 kilos Frankrijk, 3,181,000
kilos. De overige landen leverden allen
beneden de 500,000 kilos.
In Juni 1913 alleen, verkochten wij
aan den vreemde 11,339,352 kilos in-
landsche aardappelen, tegen 11,958,757
kilos in 1912 en 9,207,395 kilos in 1911.
Sedert den aanvang van het handels
tijdperk der aardappelen 1 Septem
ber 1912 verzonden wij naar den
vreemde 247,210,981 kil. tegen 213,567
duizend 218 kilos het voorgaande tijd
perk.
Gedurende de zes eerste maanden van
het loopend jaar kocht Frankrijk ons
voor 63,153,000 kil. Engeland 46,972
duizend kilos Duitschland 12,817,000
kilosHolland 1,479,000 kilos en het
Groot-Hertogdom Luxemburg 754,000"
kilos.
Bekentenis. Over cenige dagen
hielden de geuzen te Brussel eene groote
betooging, ingericht door La Ligife de
l'Enseignement
De heer Mavson, Kamerlid voor Ber
gen, sprak er ook hij zegde onder an
dere
Men zegt ons er heerscht geene
ontroering in het land. "We moeten
den moed hebben te bekennen dat deze
ontroering niet groot schijnt te zijn.
Maar weet de openbare denkwijze
wel, wat het ontwerp is dat aan de Ka
mer is voorgelegd Terwijl de openbare
denkwijze sluimert, ontsteelt men haar
de vrijheid en de rust.
De heer Massoü twijfelt 'dus of de
openbare denkwijze, 't is te zeggen het
land, wel het ontwerp van de nieuwe
schoolwet kent. -
De liberale gazeuen hebben het ge
noeg verkondigd, meenen wij, gelasterd
en gelogen daarbij.
Als het land nu nog niet weet waar
van er sprake is, 't is dat het 't niet
weten wil en een bewijs dat het naar de
geuzentrompetters niet luistert.
Vertrek.
Kapitein-bevelhebber De Meulemees-
ter, Staatsinspecteur. zal op 15 Novem
ber naar Congo terugkeren hij gaat
naar Elisabctbvdlc en zal er in afwezig
heid van M. Tambéur, hét ambt waar
nemen van toegevoegd onder gouver
neur-generaal.
In November Vertrekt ook de artille
rie-luitenant Moulaert, oud-kapiteiri dei-
openbare macht, die tusschen 1906 en
1909 liet bevel voerde over het fort van
Shmkakassa.
Vertrekt eveneens binnen kort de on
der-luitenant Crockaeri, oud-officier der
openbare macht, in Januari 1912 terug-
ekeerd, nadat hij een merkelijk deel
aad genomen aan den veldtocht tegen
sultan Zoza.
Woelingen te Ëlisakethvllte.
Zondag, 14 September, rond 4 ure
namiddags, werd de policie geroepen
op de Congo-Sterlaan, te Elisabethville
en moest er een,einde stellen aan eene
geweldige vechtpartij tusschen negers.
De vechters waren in twee kampen
verdeeld, de eenen gewapend met lan
sen, de andeicn met flesschen en twee
hunner moesten erg gewond weggedra
gen worden.
Drie aanhoudingen werden gedaan,
'a Avonds werd er op dé-zelfde laan
arevochten tusschen hogefsebtn en Ita-
ianen. die er met flessebcn dapper op
sloegen hier werden echter, geen ern
stige verwondingen toegebracht.
Ook voor dit geval werden er perso
nen aangehouden.
ïn don Kolonialen raad.
De Koloniale raad, Zaterdag verga
derd onder het voorzitterschap van den
heer Renkin, minister van koloniën;
heeft hij eenparigheid zijner leden de
volgende puuten goedgekeurd
1° Een ontwerp van decreet, 200 hect
aren grond te Wombali toekennend aan
de Paters Jezuïeten, de missie van
Kwango bediendend
2° Een ontwerp van decreet verschei
dene perceel en grond toekenuend aan
de missionarissen van Scheut
3° Een ontwerp van decreet tijdelijke
ermindering van invoerrechten op ko
len, ruwe groudoliën, afval van raffi-
nade, essencen en geraffineerde petrool
invoerend.
Deze produkten werden vroeger ge
troffen door een recht van 10% hunner
waarde. Volgens het ontwerp zullen de
Heel het personeel van 'de menagerie
bevond zich echter op zijnen post, om
te beletten dat het .wilde dier er yan
door zou trekken.
De luipaard trok" er niet van door.
doch schielijk wierp het dier zich op de
toonenlspeelster, en met tanden en klau
wen doorploegde hij hnar lichaam. De
bevelen van Nouma Hawa werden in
het algemeen gewoel niet gehoord en de
dierentemmers konden er slechts na
eemgen tijd in gelukken het woeste dier
van zijne prooi te rukken.
De ongelukkige tooneelspeelster werd
in hopeloozen toestand naar het gasthuis
ovei gebracht.
Men Eeeft thans nadere berichten in
gewonnen over het vreeselijk einde van
den ontdekkingsreiziger John Werner,
de gekende Amerikaansche mijnkundi-
ge. Deze was eenigo maanden geleden
naar Australië getrokken om er radium
groeven te zoeken.
In gezelschap van eene groep dragers
trok hij langs de Nord-Oostkust voor
uit, toen hij door eene groote bende Fa
pons, een menschenetende stam, werd
aangevallen.
M. Werner verdedigde zich 'dapper en
bij middel van een revolver doodde hij
vier zijner atinvallers, doch eensklaps
ketste zijn wapen, en vooraleer hij den
r.jd had gehad, het wapen te herstellen,
werd hij door de inboorlingen omringd
on zijn wapen ontrukt. l)an bonden de
wilden hem evenals zij het voor een
zwijn doen, en slachtten hem op gelijke
wijze, 't is te zeggen, hem de keel over
snijden en laten doodbloeden.
Daarna werd het lijk 'in stukken ge
sneden en door de mcnscheneters ver
slonden.
FRANKRIJK
Hot eskader eter Middellandscke zee
naar het Oosten. Het eerste eskader,
samengesteld uit de pantserschapen
Voltaire ©Mirabeau», Danton
Diderot a Yergniaud en a Con-
do reet de gepantserde kruiser i Ju-
rien de la Cravière en de torpndoweer-
ders a Enseigne Henry a Carabier
i Aspirant <r Henry Lansque
net Hussard o Mameluck en
Spain heeft Maandag moigend het.
anker gelicht vcor de groote omreis naar
bet Oosten. Het eerste eskader vaart
rechtstieeks naar Alexandnë. De om
reis zal twee maanden duren.
Da drama's dor lucht. Drie vïie-
gors gsdcod. Een sapeur-korporaal
van het vliegcentrum van Epinal, is met
een tweedekker van eene hoogte van
500 meters in de Moezel gevallen. Hij
werd buiten kennis uit. de rivier gehaald,
doch bezweek een weinig later. Het on
geluk is toe te schrijven aan eene motor
ontploffing.
Een tweede telegram deelt het vol
gende mede
Maandag avond zijn nabij Chaumont
twee militaire vliegers van Epinal, een
ftapeur en een luitenant^van het 3° genie
ten gevolge eener motorontploffiug ge
vallen beiden werden op den slag ge
dood.
Autcmehielongeluk. M. Th. Du
bois, oud-bestuurder van het Conserva-
- --r.jtoiïum van Parijs, te Rosnay wonendo,
rechten nu als volgt vastgesteld worden. begaf rich Zondag avond met zijne we-
Kolen per 100 kil. -van 12 tot 15 cent
olgens den aard minerale oliën per
100 kil. 25 a 35 cent.; essence per 100
kilos, 60 cent.; petrool per 100 kil. 2 fr.
Eesio tooneelspeelster
eteor een luipaard aangevallen.
Maandag morgend had in de mena
gerie van Nouma Hawa, welke thans te
Turin hare tenten heeft opgeslagen, een
eeselijk toon cel plaats.
Eene cinema-onderneming had aan
den bestuurder van het dierenspel de
toelating gevraagd, een film te mogen
nemen waarin de hoofdrollen zouden
vervuld worden door de gekende Ita-
ïiaansche.tooneelspeelster Adriana Cas-
tamagna en... een luipaard. Het tooneel
had plaats in de middenplaats van den
cirkus, zoodat de luipaard zich OTO £00
te zeggen in vrijheid ftevond.
dei helft per aut o naar Reims om deel
te nemen aan het banket dat er ter eere
van M. Poincaré zou gegeven worden.
De auto reed in snelle vaart voort,
maar, ten gevolge van den mist, liep
de auto iü het traliewerk van het kas
teel van Gueux. Het rijtuig kantelde
om. Men kon slechts met groote moeite
den toondichter en zijne vrouw van on
der den automobiel halen. Beiden wer
den gekwetst en zijn naar het hospitaal
overgebracht. De chauffeur bekwam ins
gelijks erge verwondingen.
Moord of zelfmoord? Aan de brug
der Invalieden te Parijs, heeft men het
lijk opgeviseht van een persoon, schij
nende 35 jaar oud te zijn. Volgens de
waarnemingen moet de doode 14 dagen
in wéater gelegen hebben.
Het parket heeft geen het minste
spoor van geweld op den verdonkene ge
vonden. Men weet niet of het hier eene
mooxd of zelfmoord geldt.
DUITSCHLAND
Brand in de Kruppfabriek. Een gov
deelte der smelten jen van de Kruppfa
briek van Essen aRuhr, is door brand
vernield. De brand was ontstaan ten ge
volge eener ontploffing van een ketel
teer.
Een omfer-off icier moordenaar. De
onder-officicr Haust, van het regiment
voetvolk der wacht Kaiserin Augusta
is Maandag aangehouden te Berlijn, on
der verdenking de 19-jarige Herta Zon-
neleig, wier lijk in een bosch der om
streken van Berlijn ontdekt werd, .ver*
moord te hebben.
Een revolyerdrama. Maandag loste
de jonge schilder, Vorgang, drie revol
verschoten op zijne verloofde, Mej. Kra-
nich Lotte, omdat zij de betrekkingen
met hem wilde afbreken. De schilder,
zelfmoordde zich daarna.
Het drama ontrolde zich in Het werk
huis van den moordenaar te Charlotten-
burg, nabij Berlijn.
De toestand der jonge vrouw is hope
loos.
Schrikkelijk autemobielongeluk. -
Twee doerien, 20 gekwetsten. Maan
dag werd te Hervest in Westfalen door
eene maatschappij van oud-militairen
ten stoet ingericht, ter gelegenheid dep
onthulling van een borstbeeld van Bis
marck. Een automobiel, die niet tijdig
genoeg kon stoppen liep in den stoet.
Twee personen werden gedood en 20 an
deren zijn min of meer zwaar gekwetst
geworden.
Tresnontriggelïng. Talrijk® ge
kwetsten. Te Hagen, in "Westfalen,
ontaggelde Maandag een reizigerstrein
«aan een wisselspoor. De locomotief, do
postwagen en een reizigersrijtuig kan
telden om. De stoker werd op den slag
gedood. De machinist en verscheidene
reizigers zijn gevaarlijk gewond gewor
den.
Da Elbo vrij./- De scheepvaart op 3a
Elbe is Maandag hersteld geworden*
daar men erin gelukt is de stoomer en
het schip die onder de brugboog .gezon
ken waren weg te ruimen.
ENGELAND
Valsch alarm. Het middenbestuur
der pompiers van Londen klaa'gt dat do
sapeurs maar al te dikwijls onnoodig
verwittigd worden. Tijdens den laatsten
trimester werd het pompierskorps 120
maal nutteloos opgeroepen.
RUSLAND
Da militair® dienst verlengd. Do
minister van oorlog gaat aan de Douma
een ontwerp neerleggen om den dienst
r klas die dit jaar zou afgaan met drio
maand verlengen. De soldaten zouden
dus tot in Februari 1914 onder de wa
pens blijven.
Nieuwe hulphavens. De scheep-
vaartraad gaat zich bezighouden, met
de ontwerpen aangaande het graven van
nieuwe hulphavens in de Zwarte Zee en
in de Baltische Zee en het bouwen van
giaanmagazijnen te Odessa, Chersoa,
Nicolaïef, Theodosia, Mariopol en Ber-
diansk.
BULCARIË
Opening van Crieksche gebouwen.
De Grieksche school en kerk van Sofia*
die sinds den oorlog gesloten waren, zijn
terug geopend geworden.
PGR7UGAAL
Fransche moastergast aangevallen-.—
Maandag had te Porto de begrafenis
plaats eener jonge werkster van eene
spinnerij der stad die ten gevolge van
hot innemen van sublimaat bezweken
was. Wanneer de lijkstoet voorbij de
woning van den meestergast trok vielen
de werklieden, die den lijkwagen volg
den, het huis van den meester binnen.
Deze werd er toegetakeld, terwijl al da
meubels vernield werden. De republi-
keinsche wacht kon de meestergast aai*
de woede der werklieden onttrekken.
De Spastische krijgsverrichtingen.
Drie kolommen hebben de inboorlingen^
die de streek op brandschatting stelden
op doortastende wijze gestraft. Zij be
machtigden ook Tarkuntz en richtten er
versterkingen op. De Spanjaards had
den drie soldaten gedood en 5 gekwetst^
Goneraal Lyaut&y to Casablanca.
Generaal Lyautey is te Casablanca aan
gekomen en bracht er een bezoek bij
den sultan, s Avonds woonde hij hei
banket bij dat door het fcestkomiteif
gegeven werd.
VEREENICDE-STATEN
Eene spoorwegramp. Een snelbö-
richt uit Meridian (Texas), meldt dat
een treiD, waarmedd eene batterij artil
lerie vervoerd werd, bestemd voor Me*
ridiaii door eene houten brug gestort is%
Twintig soldaten werden gedood. Een
honderdtal anderen zijn gewond gewoc*
den.
