ZIJ WETEN 'T IESÏ
m
'T EEN EN 'T ANDER
Doodelijk automobielongelisk
Brusselscke Kiekskens
Muilenland
Negentiende Jaargang nT 253
Qasiderdag G November- I5S3
-Ët da" r a T S
Vreeselijke Treinbotsing
4e CHEHËE-bij-LUIK
Treinontriggeling te Terdonk
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN!
Zss maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
I" UITGAAF, 4 's avonds c'fe M 2° UITGAAF, 7 u, 's avonds jjji
Pour toiite la publicité coir.merciale et flnaneière du journal,
s'adresser exclusivcment a l'Ageuce Réclame Godts, 2, l'lace de
la Bourse, Bruxelles.
BUREELEN
TE SRUSSEL I TEAftLST
El. GODTS, Beursplaats, 2 I Kerkstraat,"
Telefoon A 3299 Telefoon 114.
BestuurderJ. Van Nuffel-De Qendt.
AANKONDIGINGEN!
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* bladz. (de regel) fr. 1,00
4* bladz. (de regel fr. 0,30
Financ. aankon, (per regel) fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1,00
Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
Recht, herstcll. (perrogcl) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Cojnmerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelijk ta
•wenden: Agence Réclame Godts, 2Beursplaats, Brussel.
Hoe menigmaal hoort men niet, op
onze dagen van licht en van vooruit
gang, lussclien pot en kan, tusscken
smet en zuur of bitter, redetwisten over
zaken van belang, ovor princiepen en
grondbeginsels van gedachten en le
vonswijze, over godsdienst en zedeleer.
over boeken en Lijdsclii-ifton en dag
bladen, met één woord over zoo wat
alles en, dat zoo vaak met kennis en
bevoegdheid, doch, helaas, zoo dik
wijls ook, met volslagens onwetend
heid of met opgezette kwaadwillig
heid.
Eene mooi kleine zaak, strookt zo
met hur.no opinie, wordt verdraaid of
vergrootmoest men,och God toch
wie kan daar beenen in vinden
moest men een braaf kind, dat, op
school, een passend antwoord geeft op
eeno kinder- eenvoudige vraag, een
beoldeken geven 't Is te veel... 't en
is niet wel. Het inzicht welk zulke
daad regeert... do hand welke zulk
souvonirhen uitsteekt 't is al
kwaad, ongeregeld inzicht...'t is eene
vleiende, eene bezoedelde hand, want,
wie weet, wordt niet daardoor het ge
weten van vader gekrenkt, do opinie
van vader bespot. O die suffers.
Wordt oen priester geroepen om,
bij zijne stervensstonden, een zieke te
helpen en bij te staan, wat zal 't nu
zijn
Vrienden, bloedverwanten, men-
sclien met verstand en menschon met
geweten, hooron de zieke de hulp in
roepen van der. godsdienst waijïxu hij
opgekweekt is, maar denwelken hij,
helaas, verlaten, verworpenen bespot
beeft en tot denwelken hij nu wil we
derkomen dat zijn altemaal leugens,
dat is dwang, dat is fanatism, dwoepe
domperij.
Zij weten 't best
Laat die stervende, in volle geestes-
bewustzijn, verklaren, volop, volko
men vrij, dat hij do handen wil ver
ken welke hem voeger hadden gebon
den, wie weet onder welken dwang,
wie weet onder welke dwingelandij
Dat is niet waar, dat kan niet, een
man blijft man, en verwijft niet op zijn
sterfbed, zoo immers bleef bij geen
man en zijn laatste wil, zijn gebon
den wil, moet hij Louden, mag hij niet
Verbreken, dat kan niet... dat gebeurt
iliet
Zij weten 't nog eens best
En de zioko biecht, spreekt eeno
goede en rechtzinnige biecht eeno
ware bekentenis van de gepleegde
schuld, gepaard meteen goed leedwe
zen,al kwam hot laatste maar uit vrees
van God, uit vrees van de straf en van
de pijnen om de zonden verdiend, dat,
o dat, is ten minsto niet ernstig dat
en is geene bokoering, dat en is geen
weerkeeren naar bet goede.
En, wederom, zij welen 't best Zij
kennen, o toch zoo wel, de kleine vra
gen en antwoorden van den kleinsten,
van den eonvoudigsten catechismus I
Voorwaar, groote verstanden on
daarom ook, wie niet instemt mot hen,
o, 't is een domper dat, een klein
geestige dat, een fanatieke dat, een
klein bekrompen verstand dat Zij
weten 't best
En moest een priester, in gansch bij
zondere omstandigheden, onkel de
geldigheid van een huwelijk verklaren
aan den voet van het autaar, waar hij
geroepen is het in te zegenen, en, aan
het geweten van een der partijen de
schuld overlaten, der mogelijk te be
drijven heiligschenderij, o dan, de
Kerk en heeft geen wetten meer. Zij
rekt ze waar zij het wil, schort ze waar
zij het goedvindt en, 'l is toch allemaal
maar geestelijke winkel.
Nog eens, zij weten 't best
O ja, zij willen alles best weten, en
over alles schrijven, en over alles mee
praten lijk de blinden over de kleu
ren Zij toch, o, zij weten 't best, en
hunne kennissen moeten de gaaien
maar slikken.
O sukkelaars, wat zijt gij te bekla
gen. Maar neen, gij bestweters, wat
zoudt gij beter zwijgen. Beproeft bet,
zoo gij kur.t, gij zult er wel mede
varen. II.
Wij raden onze lezers aan, aandach
tig, op de 3° bladzijde, de aankondiging
Het lijden der zenuwachtige msrf-
sehen te lezen.
De Beigen in den ureentde.
Door verscheidene vreemde regeeringen
word er beroop gedaan op de Belgen, voor
de inrichting of herinrichting van hun hooger
onderwijs.
Melden wij nog de namen der Iieeren A.
De Bray, H. Laureys en Lechten, door het
Kanadeesch gouvernement geroepen tot de
ambten van bestuurder en leeraars bij de
hoogere handelsschool le Montréal.
Pit is eeno groote eer voor ons land en
ook voor do hoogeschool van Leuven.
He£ Ë85?sssïsfeos4 iran Prinses
-Je BousshowS. Dins
dag was 't het patroonfeest van prinses
Charlotte. Te dier gelegenheid waron bloe
men in overvloed aan do ongelukkige we
duwe van Keizer Maximiliaan gezonden go-
worden.
Een gebruik is 't dien dag al de kamers der
prinses met bloemen to vorsieren, wat haar
een groote vreugde baart, 's Morgens ont
vangt zij de waardighoidsbekleoders van
haar huis, dan haar dienstboden die haar
komen gelukwenschon en bloemen aanbie
den.
Niettegenstaande haar hooge leeftijd,blijft
de gezondheid der prinses goed.
De krisissen die haar gestel vroeger soms
schokten, komen nog heel zelden voor.
Vier- en dertig jaar bewoont zij reeds liet
kasteel van Bouchout, door wijlen Leopold
II aangekocht na don brand van 't kasteel
van Ter vuren, vroogere verblijfplaats der
gewezen Keizerin van Mexico.
Prinses Charlotte is thans 74 jaar oud. Zij
werd op 7 Juni 1840 ten kasteele van Laken
geboren.
Eene aankondiging. - Uit de
roode gazot van Charleroi, do volgende aan
kondiging
Nieuw 1
Het zakmes van don proletariër, in zuiver
staal, 1° kwaliteit gewaarborgd met het in
gelegd portret van Jules Destrée, Ansoele,
Vandervelde, Smoels, naar keuze, fr. 1.45
stuk. Vrachtvrij per aanbevolen post tegen
fr. 1.G0, gestuurd aan M- X,.., te Charlo-
roi. Wat dunkt u
Onze ^es*E?a9eai Het is dus
morgen dat het tweede nummer onzer
Volksverhalen aau onze lezers zal besteld
worden.
Do lezers welke onze Volksverhalen niet
zouden bogeeren, gelieven er dus onze ver-
koopers van te berichten.
Wij duwen even wol verhopen, dat onzo
lezers evenals zij ons getrouw bleven, toen
wij hen do kleine prijsverhoogiug vroegen,
wegens hot uitgeven van ons geïllustreerd
bijvoegsel, ons nu ook niet in den steek
zullen laten, en lozers onzer Volksverhalen
zullen worden, 't Is slechts 5 centiemen
meer per week, welke dan nog terugbetaald
worden, door de gratis-inbinding der ver
halen.
Drie dooden. Verscheidene erg gekwetsten
Dinsdag nacht had te Chenèe-bij-Luik, een
vreeselijk spoorwegongeluk plaats waarbij
drie ijzorenwegbediendon het leven verloren
en verscheidene andere zeor erg gekwetst
werden.
Een koopwarontroin stond in de statie te
wachten, tot de baan vrij was, om zijne reis
te kunnen voortzetten. Eensklaps kwam uit
de tegenovergestelde richting een andere
koopwarentrein in snelle vaart opgedaagen.
De remmen werkten niet en tot overmaat
van ongeluk was hij juist op hetzelfde spoor
waar de eerste trein stond te wachten.
Eene botsing was onvermijdelijk. Ook
was zij zeer geweldig.
De beide lokomolieven werden vernield
en de trein welke de botsing veroorzaakte
ontriggeide. Talrijke waggons sloegen om
en worden verbrijzeld. Van den anderen
trein braken de ketens en de waggons door
den schok in beweging gebracht, daalden in
snelle vaart de helling naar Luik af.
Gelukkiglijk had een wissolwachter de
tegenwoordigheid van geost, de waggons op
een zijspoor te sturen, waar zij ook ontrig-
elden.
Iutusschen was het personeel der statie
van Chenée do bedienden der twee treinen
tor hulp gesneld. Eèn dor stokers werd met
ingedrukte borst van onder de puinen eoner
lokomotief gehaald. De ongelukkige, zeke
ren Nicolas Bolley, had reeds opgehouden
te loven. Tweo reruslinters, Pecqueur en
Michiels genaamd, werden ook dood in hun
remhokjo aangetroffen. Boiden waren vree-
selijk verpletterd.
Een der machinisten werd door een stuk
ijzer de rechterhand afgeslagen. De man,
Detftey genaamd, werd in bedenkelijlcen
toestand naar het gasthuis gevoerd.
Ook al do andere bedienden der twee trei
nen zijn min of meer erg gekwetst, en moes
ten naar het gasthuis overgebracht worden.
Het spoorwegverkeer is totaal onmoge
lijk op de-baan en de schade zeer aanzienlijk.
Een onderzoek is geopend.
Woensdag morgend vroeg was het parket
reeds ter plaats.
Hoo spijtig is het niet, te moeten vaststel
len, dat hij na die eervolle rechtzinnigheid,
Vandervelde zegde dat die beweging diepe
huishoudkundige redenen heeft.
Een schoon voorbeeld dat zij niet tegen
den godsdienst zijn. Oh noen l
HAROLD.
TEJ JXJ1PIT iT «E
Een meisje doodgepletterd. Een tweede
levensgevaarlijk gekwetst
Dinsdag avond werd Jupille door oen
schrikkelijk automobielongeluk in opschud
ding gebracht.
Een auto, waarin zich M. Gustaaf Trasen-
ster, bestuurder der werkhuizen van Ougrée-
Marihaye bevond, reed door de Visóstraat.
In tegenovergestelde richting kwamen
twee wielrijders afgereden. Deze reden mid
den de straat, zoodat de auto, om ze te ver
mijden, moest zwenken. Deze was echter zoo
schielijk, dat do auto op het voetpad sprong,
Juist op dat oogenblik stapten twee der
tienjarige meisjes, de kleinen Paulina Cuvel-
lier en Jeanne Stas, voorbij. De kindoren
werden door den auto omgeworpen en Pau
lina Gavelier verdween onder het zware
voertuig.
Men moest den auto oplichten om er het
slachtoffer onder uit te halen. De arme kleine
was de borst verpletterd geworden en had
reeds opgehouden te loven.
Het andere meisje was zwaar gewond aan
hoofd, borst en beenen en moest in hope-
loozen toestand naar het gasthuis gevoerd
worden.
Hot parket is verwittigd en heeft een on-
dorzook geopend.
De wielrijders worden opgezocht»
Verscheidene gekwetsten
Hawenbewesaitg fa Aatjes*-
peel Gedurende do maand October 1913,
werd onze haven bezocht door 606 schepen
metende to zamen 1,177,229 ton tegen
612 schepen metendo samen 1,161,957 in
Oct. 1912, zijnde dus voor Oct. 1913 eeno
vermindering van G schepen en eeno ver
meerdering van 15 272 ton.
Mauessfeeraeging isi Kofcisip-
daesï. De haven van Rotterdam ontving
in October, hot bezoek van 886 schepen me
tende 1.125.647 ton, tegen 931 schepen me
tende 1.143.623 ton in October 1912, zijnde
voor Oct. 1913, ccne vermindoring van 45
schepen en eene vermindering van 17.976 t.
ISavenbewesing van frSasi?-
fouë'Cg. In de haven van Hamburg zijn
in October binnengekomen 1694 schepen,
melende 1.325.269 ton, tegen 1636 schepen,
metende 1.223.701 ton in October 1912,
zijnde eeno vermeerdering van 58 schepen
en 101.508 ton.
Nog een fiasco De socialisten zijn
tegen den Godsdienst niet
Woorden welke dienen onthouden te worden
Men sohrijft ons
Brussol 4 Nov. 1913
De fiasco's volgen elkander op en gelijken
elkander, bij do tegenstrevers van het wets
ontwerp Poullet.
Getuige er van do bijval, gisteren nog
behaald door de betooging te Brussel dooi
de socialisten ingericht tegen hetschoolwets-
ontworp. Er waren geon 2000 betoogers en
dan reken ik nog de kleine jongens mede en
of er velen waron in hunnen stoet
Weikon geestdriftige stormloop
En zulks na maandon ophitsing, na eenon
hevigen veldtocht in hunne bladen, na al liet
gezwets, waartoe Marianne's knechten
hunne berouwhebbende bondgenooteu in
staat zijn 1 11
't Is waarlijk om er wanhopig van te wor
den...
Ook was do rodovoering van M. Vander
velde, Dinsdag in de Kamer uitgesproken,
geenszins eene triomfrede.
Evenals de andere sprekers, heeft M. Van
dervelde, dio met heel en al en forme
scheen, bijna drie uren lang gesproken. Hij
{psgon met te verklaren, dat hij niet zocht te
redetwisten over wijsbegeerte of godsdienst.
Dan beweerde hij dat de staat hot onderwijs
zocht te klorikuliseeren en dat de Hoo
geschool van Brussel ook af to rokouon had,
met de jonge fanaliokers.
En dan begon hij eerst te beknibbelen...
devrijdonkors zenden hunne kinderen naar de
katholieke scholen M. Poullet wil de anti
katholieken worgen met een zijden koordje;
België zioltgetal misdadigers op onrustwek
kende wijze aangroeien de liberale en so
cialistische schepenen van onderwijs, moeten
het gebruik van boeken verbieden, waarin
gesproken wordt van de plichten jegens
God.
M. Van der Velde bewees dus nogmaals,
niet tegen don godsdienst te zijn, al
hoewel hij geen baat koesterde jegens de
eloovigen.
Wat er echter uit zijne redevoering moet
onthouden worden, is wol do bekentenis, dat
de katholieke regeering void wint. Er zijn te
veel geheimen in de wereld, welke het ratio
nalism onmogelijk kan uitleggen.
Dinsdag heeft te Gluysen-Terdonck oen
spoorwegongeval plaats gehad, dat geluk
kiglijk, geene doodeiijko gevolgen zal heb-
bon.
Toen de reizigerstrein uit Selzaete, dio om
12,55 ure in Gluysen-Terdonk moet toeko
men, een 300 tal meters vóór dezo statie ge
komen was sprongen twee wagons uit de
riggels door het plotseling verspringen eener
wisselnaald.
De wagons kwamen in botsing op een
zestal watertanks waarvan er twee omge
worpen worden. De wagons en de tanks
waren gansch ineongedrukt.
Seffens daagde hulp op. In verschillige
wagons hoorde men om hulp roepen en
slaakte men angstkreten.
De treinwachter Firmin Van don Bulcke
werd erg aan het hoofd gekwetst.
Dr. Polfliet van Doornzeele en de Eerw,
Heer pastoor van Doornzeele boden spoedig
de eerste zorgen aan een tiental gekwetsten.
Onder de nog al zwaar gewonden is ook
de vrouw August Styl, van Selzaete, die erg
aan de beenen gekwetst werd. Na verzor
ging word zij ten harent vervoerd.
De andere gekwetsten zijn
Willem Lespinois, schipper te Antwerpen,
gekwetst aan armen en hoofd Jan Freson,
van Brussel, en Alfons De Rocker, van
Gent, klagen van inwendige verwondingen
Fernand Duf oar, van Hemixem, erg ge
kwetst aan de knieën Gaston Jordens van
Laeken, wonde aan het been August Lo
thoor, van Brussel René Vernieuwe, han
delsvertegenwoordiger, te Gent, kneuzin
gen.
Ook een tiental andere vrouwen en man
nen liepen lichte kneuzingen op die niet het
minste gevaar aanbieden.
De ingenieurs begaven zioh onmiddellijk
ter plaats der ramp.
Het was rond 5 ure toen heLverkeer her
steld was.
FRANKRIJK
Diefstal van Vliegtuigplannen Een
teekenaar van hot huis Deperdussin zou
cenige plannen van vliegtuigen geroofd en
deze aan een Duitsch constructiohuis ver-
verkocht hebben. Een onderzoek is des
aangaande geopend geworden. Het gerecht
heeft een huiszoeking bij den verdachte
teekenaar gedaan.
Botsing tusschon Tram en Automobiel.
Uit St. Etienne bericht men, dat daar Maan
dag avond een taxinieter in botsing is geko
men mot een tramrijluig. Een persoon werd
gedood en 5 zijn gekwetst geworden.
De Hollandsche Bedrieger Vittof, kwaad
zot Het Assisenhof der Seine moest
vandaag Woensdag de Hollander Daniël
Vittof, oud-portior dor barones van Zuylea
van Nyevelt, oordeelon onder boschuldiging
van zijne meesteres eene som van 80000 frs.
geroofd te hebben.
Vittof, ten prooi aan eene waanzinkrisis
wierp zich op zijn advokaat wanneer deze
bij zijn klient kwam. Vittof werd overmee
sterd en is naar het verbandhuis van het ge
vang overgevoerd.
De Bulgaarsche minister van Financen te
Parijs M. Tontchef, minister van Finan
ciën van Bulgarië is Dinsdag morgend om
8,50 ure te Parijs aangekomen. Hij kwam
van Weenen.
Een Ministerieel Besluit De Parijzep
Excelsior meldt dat een ministerieel be
sluit aan de Fransche soldaten uit de
Noordergarnizoonen verbiedt zonder toela
ting naar België over te komen. Dit besluit
werd genomen om den invoer van Belgische
sigaren en tabak in Frankrijk te vermijden.
Hevige brand. Dinsdag namiddag rond
21/2 ure, ontstond brand in den winkel van
een vernishandelaar, der Grand' Rue, te No-
gent s/Marne. De schade wordt op 50 duizend
frank geschat.
Een spoorwegongeluk. Luidens een
snelbericht uit Melun, is de expresstrein n. ly
Dinsdag in botsing gekomen mot een post
trein, op 50 meters van de statie van Melun.
Er ontstond brand onder de verbrijzelde rij
tuigen.
Men heeft reeds verscheideno dooden en
gekwetsten van onder puinen gehaald.
De reddingswerken worden ieverig voort
gezet.
Eene moord nabij Belfort Uit Belfort
deelt men mede dat oen Duitscher Kirstet-
ter genaamd, 40 jaar oud, Dinsdag morgend
rond 8 ure de 20 jarige dochter van zijnen
patroon heeft vermoord,met messteken.Voor
eeno maand trad Kirstotter in dienst bij den
heer Koening, koffiehuishouder, op de baan
van Essert. Maandag werd hij echter door
gezonden.
Diefstal of wraak moet de drijfveer ge
weest zijn.
De gendarmen zoeken den moordenaar op.
DUITSCHLAND
Een advokaat verdwenen.Uit Karls
ruhe deelt men mede dat de welgekende ad
vokaat en dokter Loronf, spoorloos komt t»
verdwijnen. Deze verdwijning veroorzaakt
groote opschudding, daar de advokaat testa
mentuitvoerder van den heer Schurth was.
Anderzijds herinnert men zich nu dat een
millioen van de successiegoederen verdwe
nen zijn.
Een chauffeur veroordeeld te Postdam.—
Dinsdag verscheen voor het tribunaal van
Potsdam dwautovoerder van prins Friedrich-
Luitpold onder beschuldiging in te snelle
vaart gereden te hebben. De chauffeur be
vestigde dat hij de geregelde snelheid niet te
buiten is gekomen, en hij beriep zich bij den
prins en de prinses, die zich in het rijtuig
bevonden. De rechter heeft hem echter tot
10 mark boet verwezen.
Zelfmoord van een ordonnans.Dinsdag
heeft de soldaat Noss, ordonnans van een
officier van Potsdam, zich in het huis van
den officier verhangen, daar hij vreesde ge
straft te zullen worden.
De Fransche gezant te Berlijn. Luï-
dens de Taegliche Rundschau - zal do
Fransche gezant te Berlijn, de heer Jules
Cambon, in Januari aanslaande zijn post
verlaten. Tot hiertoe is zijn opvolger nog
niet aangeduid.
Instorting In eene mijn. Dinsdag had
in de mijn van Bruchstrasse, nabij Langea-
dreer, eene instorting plaats, waaronder vier
mijnwerkers begraven werden.Twee hunner
zijn op don slag gedood geworden. De twee
andoren werden levensgevaarlijk gewond»
De brandiampen te Lübeck. Als gevolg
op de talrijke brandrampen die te "Lubeck
losbrakon in de laatste tijden, heeft men de
belooning, om do brandstichters te ontdek
ken, op 17.500 fr. gebracht.
ENGELAND
De bewoging in Ulster.Men bericht uit
Belfast dal 7 duizend handelaars on zaak-
mannon uit do provincie Ulster, zich Dinsdag
in twee groote conferenciën vereenigdea
tegen de home rul® bill
Er wordt aangekondigd dat de handelaars
en nijveraars, alleen reeds 144 millioenponti
sterling kunnen verzamolon.
Op voorstel van Sir Edward Garson wer
den twee besluiten genomen, hot eerste ver
klarende dat de nijveraars en handelaars van
Ulster heftig zullen weigeren de belastingen
le betalen, indien men hun een Ierlandsch
gouvernement opdringt; in het tweede beves
tigt men de genegenheid der vergadering
jegens de omweutelaarsbeweging, alsmede
hot inrichten van het vrijwilligersleger.
