Schooltoelagen
'T EEN EN 'T ANDER
Be misdaad te EmsseMe
De bandfeterlj te Until
Hst Ste Ceeiliatcest
der Koninklijke Harmonie
Negentiende jaarysng n' 274
Dinsdag 25 November 932 3
BestuurderJ. Van Nuffsl-Ds Gendt.
2 CENTIEWEN HET NUMMER
11 f
abonnementen;
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van hel land.
I' UITGAAF, 4 u. 's avonds m 2' UITGAAF, 1 a. 's avonds <fe
Four tout® la publicité commercials et financier# du jonrnal,
s'adresserexclusivement i l'Agence RéclameGodt», 2, Placed#
la Bourse, BruxeKe*.
AANKONDIGINGEN!
BUREELENi
TE BRUSSEL I TE AALST
GODTS, Beurapiaats, 2 I eKernatz-aat;
Telefoon A 3S99 j Telefoon 114
KI. aank. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3*bladx. (de regel) fr. 1,00
4* bladx. (de regel £r. 0,30
Finane. aankon, (per regel) fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1.09
Gemoogd nieuws per regel) fr. 2,00
Recht, hora teil. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regBl) fr. 2,00
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluiterlijk te
wenden Agence Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel..
Het geval dat wij Zaterdag vermeld
den, in den provincialen raad van
Brabant voorgevallen, loont ons nog
ecu anderen kant van de liberale
mutualiteit. Het bewijst ons, dat libe
ralen en socialisten zulken groolen
schrik niet hebben van subsidies, als
er maar spraak is, bunnon winkel te
doen draaien.
De boor Hoyois.DE wakkere volks
vertegenwoordiger van Doornik,
heeft zulks klaar éu duidelijk aange
wezen en bet is uit zijne redevoering,
dat wij de bijzonderheden trekken,
die wij laten volgen.
Zij zullen onzo lezers bewijzen, dat
de liberale besturen waarlijk heel
aardig met bet geld dor lasten betalers
omspringen, en hunne gunsten uit
sluitend voorbehouden voor al wat
liberaal of socialist, 't is te zeggen on
godsdienstig is.
Ziellier, tot voorbeeld, slechts eelti
ge van bunno soortgelijke tegemoet
komingen
In Henogouw werd, in 1910,recht
streeks ot onrechtstreeks eene toelage
voor bet Atheneum van het Centrum
gestemd door do gomeonteu La Hestre,
Courcolles, Carnières, Hauichin,
Ressaix, fiellecourt, La Louvière,
Morlanwelz.Espinois. IIoudong-Gocg-
Jiies, Bois d'Hiutie, Chapoilo-loz-Her-
laimont, Favt-lez-Ssnefte, Trazegnies,
Ilaine-Saint-Picrre.Haino-Saint-Paul,
Fehty, Famiileureux.
In dezelfde provincie werden, in
1910, toelagen ten voordeele van het
rationalistisch gesticht vaa Vorst ge
stemd door de gemeenten Mout-
sur-Sambre, Mont-sur-Marchienne en
IV! arcinelle.
M. Roger erkende dal het rationa
listisch gesticht van Vorst voor 70
tocczen 10.000 fr. ontving. En daar
mag niet eens toezicht uitgeoefend
worden door geen enkel der openbare
machten die het ondersteunen
De gemeente Anderlecht, voor de
nieuwe socialistische hoogeschool en
voor bet volksinstituut Elsepe, voor
tie vnjp hoogeschool van Brussel en
voer do socialistische hoogeschool-
St-Gillis, voor de vrije hoogeschool
van Brussel, voor de polytechnische
school, toegevoegd aan deze hooge
school, voor bot zoogezegde volks-
instituut St-Joost-ten-Noodo, voor de
vrije-hoogeschool Schaarbeek, voor
liet socialistisch instituut voor hoogere
studie en voor liet zoogezegde volks-
instituut.
Op do bogrooling der stad Brussel
kwamen voor:
Toelage' voor de vrije hoogeschool,
97.000 fr.toelage voor de polytech
nische school van do universiteit,
£5,000 fr. toelage tot volledigma-
king van do verzamelingen der hooge
school, 2.000 frank do verlichting
van do lokalen der universiteit,
13.500 frank.
Dus een totaal van 137.500 fr.
Toelage aan het socialistisch insti
tuut voor hoogere studiën 5,000 fr.
toelage aan het rationalistisch ge
sticht van Vorst, 1,000 fr.
Op de begrooting der stad Antwer
pen voor 1913 vrije hoogeschool van
Brussel 10,000fr.; maatschappij voor
rationeole opvoeding van liet kind
1000 fr.; opvoedkundig geslicht Buis-
Tempels 500 fr.Universitè itinerants
1000 fr.; afdeeling u Onze Meisjes
van Dames en Juffersbond 3500 fr.;
aan liberale volksbibliotheken, 2000
fr.; aan hot algemeen kleedingswerk
der offioieele scholen, 8000 fr.; aan
do oude leerlingenhonden te zamen
17.500 fr.aan Diesterweg, 12.000 fr.
Ons besluit zal kort ziju. Indien al
de liberale besturen niet aarzelon, alle
instellingen te subsidieeren, welke
vlakaf liberaal of socialist zijn,
waarom zon ons gouvornoment geeno
toelagen mogen schenken aan de dui-
zende vrije scholen, welke zulke
uitstekende diensten bewijzen en aan
zoovelo huisvaders toelaten, hunne
kindoren de opvoeding te schenken
die zij verkiezen Elkeen die met
gezond verstand oordeelt, zal vinden
dat zulks rechtvaardig en billijk is, en
daarom zijn wij overtuigd, dat de
nteutae schoolwet weldra in voege zal
treden en aan het land de groote dien
sten zal bewijzen, wélke wij er van
mogen verwachten.
In tfs halleb. De eerste koude da
gen liebben voor gevolg gebad den prijs
van 't wild te doen stijgen. De bazen
volle gasten, gingen van 5 tot 6 frank
bet stuk en de halve gasten, 4 tot 4,50
fr. Wilde konijnen, 1,35 tot 1,75' fr.
Fezanten, 3,75 tot 4,50 fr. en bennen
van 2.50 tot 3 fr. Houtsneppen, 3,50 tot
4,25'fr.; jonge* patrijzen, 3 en 4 frank.
Watersneppen, 1,00 tot 1,75 fr. en oude
patrijzen, 1,50 tot 1,85 fr. De prijzen
der eenden en ganzen bebben niet veel
verandering ondergaan.
Het groot wild is talrijk vertegen
woordigd, vooral Duitsche berten en
reebokken komen mét gansebe ladingen
toe. Inlandscbe reebok kost 1,60 fr. tot
2,20 fr. den kilo Duitsche reebok, 1,40
tot 1,70 fr. Het bert gaat van 0,90 tot
1,10 fr. den kilo. Everzwijnen, 0,80 fr.
tot 0,90 en jonge evertjes, 1,50 fr. tot
2,25 fr. den kilo.
De grootste bryg der wereld. Het
bestuur der Pruisische spoorwegen on
derzoekt een ontwerp, van verbinding
van het eiland Rugen met bet vasteland,
bij middel eener brug. De bestaande
verkeersmiddelen zijn volstrekt ontoe
reikend van den anderen kant wil men,
in bet belang der Duitsch-Zweedsche
betrekkingen, de spoorlijnen in de
streek van kaap Arcona brengen tot op
bet. eiland Rug-en. Alzoo zou men veel
tijd besparen voor den overtocht van de
Baltische zee. De zeearm, waarover de
brug moet gelegd worden, is rond de
vier kilometers breed. Men zou de brug
zoo bouwen dat er, benevens de spoor
lijn, nog een breeden rij- en wandelweg
zou zijn. Die brug zal, in geval ze er
komt, de grootste zijn van heel de we
reld de grootste, thans bestaande
bruggen, in Schotland en in China zijn
slechts 2,468 en 2,847 meters lang. Er
wordt verzekerd dat de bouwing der
brug te Rugen met spoed doorgedreven
zal worden.
De gezo.^hoItSstoeefoind der kouiu-
gif*. Er blijft niets over van de ge
ruchten over den toestand van de ko
ningin verspreid. Allen die de vorstin
in de laatste dagen mochten naderen,
zijn bet eens om te verklaren dat baai-
gezondheid eerder bloeiend is.
Vreemde bi&ren In België. De Bel
gische brouwers protosteoren. Eene
jeweging wordt door de Belgische brou
wers op touw gezet tegen den invoer van
vreemd bier.
In de groote steden en ook in vele
kleine steden, neemt bet verbruik van
vreemd bier op onrustwekkende wijze
toe bij zooverre dat de inlandscbe brou-
wei nijverheid in gevaar wordt ge
bracht.
Er wordt gevraagd maatregelen te
nemen om do belangen dezer nijverheid
te vrijwaren.
Koningin-oudheidkundige. Konin
gin Helena van Italië beeft eene ware
voorliefde voor de oudheidkunde. Niet
alleen stelt ze er veel belang in, maar
sedert 1903 laat ze opgravingen doen in
het koninklijk domein van Castelpor-
ziano. De koningin zelf bestuurt do wer
ken, en zulks volgens de laatste grond
beginsels der wetenschap; zij ziet de
materialen na, neemt lichtteekeningen
van de gevonden voorwerpen, maakt
plans op, maakt waterverfschilderingen
van de doorzochte landschappen, neemt
teekeningen van de bevloeringen, do
versierselen, de standbeelden, enz. Bui
ten de geleerden, bij wie de koningin
om raad gaat, wist niemand tot hiertoe
hoe belangrijk de opzoekingen door de
koningin gedaan voor de wetenschap
zijn. Ook werden er oude begraafplaat
sen ontdekt, alsook overblijfsels van
vroegere dorpen, die eene belangwek
kende studie uitmaken, ypor de oude
bouwkunde.
Nadere biizoaderSteden.
Het parket van Brugge is Zaterdag een
tweede maal ter plaats van.den moord afge
stapt. De moordenaar Kamiel Van Hot» is
43 jaar oud en ketellapper van horoep. Nu
en dan leurde Mj ook met regenschermen
Hij leefde sedert tele jaren gescheiden van
zijne vrouw on woonde op het gehucht
Klaphullo', bij den schoenmaker Picavot. In
de streek was het aan iedereen bekend dat
hij het slachtoffer voortdurend lastig viel om
er betrekkingen meê aan to knoopen.
Na Dondordag avond rond li ure de her
berg van Mario Bruyn ooi verlaten te hebben,
vermits dezo weigerde hem den nacht in
haarhuis te laton doorbrengen, ging hij bij
zijn kostbaas Picavet vernachten.
's Anderendaags, kort voor 6 ure 's mor
gens, voTliet hij zijn kosthuis, zeggende
Ik ga met die vrouw gedaan maken. Pi
cavot sloeg daarop echter geon acht. Van
Hove trok naar de herborg en bracht Marie
Bruyneol een messteek toe. Dezo vluchtte
builen huis, doch werd door den kerel ach
tervolgd. Door eene afsluiting willende krui
pen, struikelde zij en viol ten groudd. Do
arme vrouw had den tijd niet zich op te
lichten. Woest sprong de moordenaar op
haar toe et) volbracht zijn wreed werk.
Het slachtoffer voordood latende liggen,
keerde hij terug naar het huis van Picavet,
wierp zijn bebloed mes binnen en riep Nu
is bet er meó gedaan. Slechts eon kwartier
i« hij afwezig geweest. Vandaar ijldo d«
moordenaar voort naar Wijngene, waar hij
zich in het kommissariaat gevangen gaf.
Do wetsdokters bobben do lijkschouwing
van het slachtoffer gedaan en vastgesteld
dat de ongelukkige overleden was ten ge-
olgo van het doorsnijden van de strotader.
Alle* wees aan dat een hevige worsteling de
misdaad moet voorafgegaan zijn, want Ma
rie. Bcuy-HBöl tv2S lilaekgahou vvda_ vrou
De moordenaar is in het gevang van
Brugge opgesloten.
EEN NACHTWAKER VERMOORD
Het parket met de plichtigen ter piaaU
De moordenaars bijna gelyncheerd
Vergezeld van de twee aangehoudenen, is
het parket gisteren namiddag te Linth afga-
stapt, om van de aangehoudenen zolf te
hooren uitleggen, hoe de laffe moordis loe-
gegaan.
De tweo jonge nietdeugen, die mol een
auto-taxi werden aangobracht, zagen er
toneergeslagen uit. De menigte, die aan hot
gemeoiitehuis was toegestroomd, was gewel
dig opgewonden en poogde horhaaldelijk de
moordonaars uit de handen der gendarmen
te halon .terwijl voortdurend geroepen werd:
Moordenaars ter dood
Het ging op den duur zoodanig erg, dat
de gondarmen hunnon sabel moesten trek
ken,om do opgewondens menigte wat ontzag
in to boezemen.
Op hot gemeentehuis werden de verschil
lende getuigen in tegenwoordigheid gesteld
met do tweo schurken. Beiden werden dade
lijk herkond.
Daarna ging men naar do plaats waar de
ongelukkige nachtwaker Timmermans werd
vermoord. Toen gingen de poppen eerst
voor goed aan 't dansen. De menigte was
niet moor te houden, on de gendarmen wer
den letterlijk overmand,terwijl do auto door
steenen werd bestormd. Het parket durfde
zelfs de gevangenen niet laten uitstappen.
De oponbare macht moest chargeeren en de
straat afsluiten. De bevelhebber Florons
der gendarmerie van Conlicb, werd door
oenen stokslag aan de hand gekwetst.
Aan do plaats gokomen, beschreef Vis-
schers (degene die reeds bekentenissen ge
daan had), hoe zich alles had voorgedaan.
Ik was op eenen meter van Timmer
mans, wanneer ik op hom schoot. Hij is
gevallenen wij gingen dadelijk op de vlucht.
Do hond is ons aclitorna geloopen. Daarop
heb ik me omgekeerd on heb op hem gescho
ten.
Dat is alles wat door de twee betichten
word gezegd. Het slaat nu vast dat de twee-
do aangohoudono, Pauwels, slechts een zeer
lijdelijke rol hoeft gespeeld in deze vroose-
lylce moord.
Nadat Visschers nog de plaats had aange
duid, waar hij bot valies met de dievenge-
reedschappen had geborgen, werden de ge
vangenen met den auto terug naar do ge*
vangenia gevoerd, onder liet aanhoudend ge
roep en gojouw dor monigte.
«AI groetend Bloeiend
TE AALST
't Was Zondag feestgetij in de Ko
ninklijke Harmonie Al groeiend
Bloeiend te Aalst, ter gelegenheid
van het vieren yan het jaarlijksch Ceel
liafeest.
Morgends, om 10 1/2 ure verga
derden de eere- en werkende leden in
het lokaal, en in stoet, met het vaandel
voorop, trok men naar St-Martinuskerk
om er het H. Misoffer bij te wonen.
Na de H. Mis gaf de' Harmonie ons in
de groote feestzaal ten stadhuize nog
een staaltje van baar kunnen, door in
de volmaaktheid twee puike brokken
muziek, Hulde aan Conscience ope
ningstuk van Waelput, en eene fantazie
op bet opera Patrie uit te voeren.
Deze muzikale plechtigheid werd door
een talrijk en uitgelezen publiek bijge
woond en verwierf een ongemeenen bij
val. Ook verdienen de bestuurder, den
heer R. Lenssens en de muzikanten ten
volle aller lof.
's Namiddags vergaderden de eere- en
werkende leden wederom ten lokale
doch- nu was het voor het banket.
M. .Woeste, staatsminister, R. Moyer-
soen, en baron L. de Béthune, volks
vertegenwoordigers, M. de Kerchove
d'Exaerde, senator, M. burgemeester
Gheeraerdts MM. Cosyns en Rollier,
plaatsvervangende Volksvertegenwoor-
diger, en verscheidene andere wereldlij
ke overheden, gemeente- en provincie
raadsleden hadden de uitnoodiging van
het Komiteit aanvaard en werden bij
bun binnentreden geestdriftig begroet.
Dat do spijzen zich goed lieten sma
ken, zal men begrijpen, wanneer wij
-zeggen dat da bereiding toevertrouwd
was, aan de goede zorgen van M. De
Temmerman, gaarkok te Aalst.
Al spoedig was bet uur der heildron
ken gekomen.
M. de Burgemeester Cheeraerdts,
voorzitter der Harmonie, stelde een heil
dronk in op koning Albert, die al doet
wat in zijne macht is om onze vrijheid
en onafhankelijkheid te doen eerbiedi
gen en vrijwaren. In den heildronk om
vat bij ook, de Koningin, de ware be
schermster der zwakken, ea de kleine
prinsen, de hoop van liet vaderland.
(Geestdriftige toejuichingen.)
M. Da Maeyer, bestuurlid',
neemt daarna het woord:
Ons jaarlijksch Ceciliafeest geeft ons eene
prachtige gelegenheid om hulde te brengen
aan onzen heer Voorzitter, Burgemeester
Gheeraerdts. (Bravol)
Hij heeft de allergrootste rechten op onze
erkentelijkheid, vermits hij in de 50 jaren
lid is en reeds 19 jaar Voorzitter der Harmo
nie. In dat lang termijn heeft hij ons voor
beelden gegeven van gehechtheid en ver
kleefdheid en steun.
Daardoor heeft hij niet alleen diensten be
wezen aan de Harmonie, maar ook aan de
Katholieke Partij. (Toejuichingen.)
Vele maatschappijen onzer stad wedijveren
voor de Katholieke Partij, doch steeds op het
voorplan prijkte de Harmonie. (Toej.)
Nog dezen morgend heeft zij ons bewezen,
hoe groot hare kunstfaam is. Ook de bestuur
der en de muzikanten verdienen daarvoor
onzen lof en erkentenis.
Volgen wij allen het voorbeeld van den
heer Voorzitter, steeds verknocht aan de
maatschappij, haar steunen, en al onzen
ie ver toedragen.
Het is ons aller wensch, op zijne gezond
heid en lang leven te drinken. (Langdurige
toejuichingen.)
M. do Burgemeester
dankt voor die hartelijke woorden en de toe
juichingen welke ze begroeten en looft op
zijne beurt den heer bestuurder en de spelen
de leden.
Sinds de 93 jaar dat de maatschappij: be
staat, heeft zij steeds hare leus gevolgd
c Al Groeiend' Bloeiend' 't Is hetzelfde niet
met mij. Mijne krachten verminderen, met
het aangroeien van het jarental. Met genoe
gen zie ik echter, dat in ons midden jonge
elementen opkomen, die door hunne krach
ten. onze maatschappij nog steeds sterker
maken zullen.
Is onze leus Al Groeiend* Bloeiend' men
mag er wel bijvoegen Willen is Kunnen.
(Bravo I)
Ilc ben overtuigd, dat onze toenemende
vooruitgang, vooral te danken is, aan de
wijze leiding van het orkest. (Geestdriftige
toejuichingen.) M. Lenssens is met hart en
1 ziel aan de Harmonie verkleefd. Door zijne
werking is de Harmonie tot een onbereikterf
rang geraakt. Groote muzikale liefhebbers
hebben mij zulks bevestigd.
Mijn besten dank dus aan den heer be*
stuurder en de muzikanten en gedronken, op
den vooruitgang der maatschappij. (Toej.)
M. Am. D'Hontft, sekretaris,
verwelkomt de heeren Vofksvertegenweor-
digers en Senators en bedankt, hen voor d«'
eer welke zij de Harmonie aandoen.
Hunne tegenwoordigheid is een blijk van
hooge waardecring, waarvoor wij hen onza
erkentelijkheid uitdrukken. Allèn zijn bezielt!
met den zucht naar het goede en al hun stre
ven strekt naar het welzijn des volks. Ik
houd er aan zulks te verklaren, want hunne
werkzaamheid in deze laatste dagen waa
groot.
De XXe eeuw is gekend als de eeuw van
vooruitgang. De gebeurtenissen volgen er
zich zeer snel op, zonder den tijd te late»
den gang eenigszins te temperen. Niets kan
hem weerstaan en zelfs de sterkste inrich
tingen werden in zijne uitzinnige vaart me-
degesleept. Zoo zien wij ons oud katholiek
programma op vreeselijkë wijze verminkt
worden, alhoewel wij er vijftig jaar al de
krachten van geest en lichaam aan wijden.
Twee punten schitterden bijzonderlijk ia
dat programma: Alle vei'zwaring van krijgs
lasten vermijden en het land met wijsheid
spaarzaamheid te besturen. Die twee
steunpilaren van onze politiek zijn verdwe*
nen en wat was de oorzaak daarvan? De ver
onderstelling van een nakend internationaal
onweder. Hopen wij dat de financieele ge
volgen dezer verminking niet doodelijk zuD
len zijn en dat wij onze krachten zullen ver
zamelen om het eenige punt te verdedigen,
dat ons nog blijft: Onze onwrikbare ge
hechtheid aan den godsdienst.
Die verkleefdheid berust vooral hierin, dat
wij den godsdienst willen voor onze kinde
ren. Dat natuurrecht wordt vooral verdedigd
in het school wetsontwerp, dat thans in de
Kamera besproken wordt.
Zeer wijs bestudeerd, draagt het den toet#
van den achtbaren verslaggeverelk zijn
recht gevende, voldoet het de katholieken cm
wordt door hel land gunstig aanvaard, om
dat het den vrede brengt. Eh nochtans wordfi
het door onze tegenstrevers verwoed aange
vallen. In hunnen haat tegen den godsdienst,
zouden zij den naam van God willen verban
nen, en zijne zedeleer vernietigen.
In atwoord op die aanvallen heeft one#
achtbare Staatsminister twee prachtvolle re*
devoeringen uitgesproken, welke zelfs buiten
onze grenzen weergalmden. Met eene on
wrikbare overtuiging heeft hij zijne wet ver
dedigd, en de volstrekte grondwettelijkheid
en rechtvaardigheid van bewezen. Door eene
strenge bewijsvoering heeft hij de opwerpin
gen der tegenstrevers te niet gedaan en da
oppositie zoo verre gedreven, dat hare lei
ders, MM. Van der Velde en Hymans hem
nog enkel met eene gemeene goddelooze ver*
klaring konden antwoorden.
Maar 't is bijzonderlijk in zijne slotrede,
dat M. Woeste prachtig was, wanneer hij
van op de tribuun der Kamer, eene bewon
derenswaardige geloofsverklaring aflégde en
oor alle Belgen het recht eischte in God to
gelooven.
Ik zal hier niet herinneren, welken geest
drift deze fiere houding onder de rechter*
zijde teweeg bracht. Deze eensgezindheid ia
de waarborg, dat de wet weldra zal gestemd
zijn.
Wij, Mijne Heeren, zijn fier over onze*
olksvertegenwoordiger, wij bijzonderlijk,
die trouw aan zijne zijde bleven, zoowel in
de mistige dagen, als in den triomf-. Wij zij»
gelukkig hier onze nederige gelukwenschen,
bij die der rechterzijde te mogen voegen en
wij juichen met geestdrift, dien schitteren*
den burger toe, wiens geheele loopbaan i*
deze drie woorden kan samengevat worden:
Werk I Eer I Geloof t
In den lof, aan M. Woeste, besluit ik ootë
de andere heeren Volksvertegenwoordigers
en Senators. Allen duwen zij aan den Staats-
wagen en wij hopen, dat zij met vereenigd®
krachten, dien wagen op de rechte baan zul
len houden en de hindernissen van den weg
zullen overkomen.
Eene belangrijke kwestie houdt thans weer,
de openbare opinie bezig en men vraagt ziek
bij welk kiesstelsel de Kommissie der.
XXXI zich zal aansluiten.
De huidige kieswet is niet zonder gebreke».
Een hevige strijd wordt gevoerd en 't is bij*
zonderlij k tot de onwetende klas, dat, de lei
ders der oppositie zich wenden. Zelfs wend
den zich kandidaten tot de kiezers met eea
overvloed van beloften welke zij kwistig rer*
spreiden. Het zuiver algemeen stemrecht zal
steeds de stemming der onwetendheid zijn
en vruchteloos zal men die stemming door
het vrouwenstemrecht matigen.
Het stelsel der vertegenwoordiging der be
langen, voorgesteld door gezel De Greef
schijnt wat ernstig te zijn. Door den land
bouw, de nijverheid, den handel en de ge
leerdheid hetzelfde getal vertegenwoordiger®
