België
ijs
'T EEN EN 'T ANDER
Do zaak van liet halssnoer
{üsgeniicitde jaargarsfj n' 273
TfJoeössdag 2S NovemSier 0 2 3
X.
Verocrdesllagen
Mere MjzouiSerhitSeii
Een lijk gevonden
DE DRAMAS DER ZEE
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN?
Zes maanden 4 (ranken. Een iaar S franken.
Inschrijving in alle postbureeien van bet land.
I' UITGAAF, 4 u. 's avonds «j» «ft» V UITGAAF, b. 's avonds <fj
Pour toute Ia publicité eotr.tnereiale et financlère du journal,
s'adi esser e>:ckisivemeut a iAaeuce Kiel ara® Godti, 2, Place de
!a Bourse, Bryxelles.
BUREELENI
TE BRUSSEL
i GGDïS, CeureplaaiSj 2
Telefoon A 3239
Bestuurder: J.
TE U&LST
KörlcMtra.at^
Telefoon 114
Van Nuffcl-De Qendt.
AANKONDIGINGEN!
KI. aanfc. (1 tot kl. rog.) (r. 0,60 I Sport (per regel) h 1.0»
o* bladr. (de regel) ïr. 1,00 I Gemengd nieuws perrcgel) fr. Ï.00
braai, (de regel Ir. 0.30 I Recht, llersiell. (porregol) (r. V,00
Financ. aankon, (perregoljtr. 2,00 I Overlijden (por regel) Ir. !,00
Commercial» en financieele aankondigingen zich uilsTuiteliik to
weudeu Agence Réclame Qodls, 2, Beursplaali, Brussel.
Naar aanleiding van de bohandeling
der nieuvo schoolwet in België, ga
•r De Maasbode oene vergelijkende
statistiek lusschen bet Belgisch en
Nedcrlandsch volksonderwijs.
De Maasbode wijst op een groo
ter getal, openbare scholen, avond
scholen, bewaarscholen, vak-, teeken
en ambachtscholen in België dan in
Holland, rekening houdende van de
bevolking goeft aan een groolor ge
tal niet schoolgaande kinderen in
Holland, waar de leerplicht bestaat.
dan in België waar de leerplicht tot
beden niet bestond.
De inrichting van ons lager onder
wijs schijnt dus volgons Do Maas
bode beter dan in Holland eu noch
tans zegt c Hooger Leven», waaruit
wij. deze bijzonderheden putten, wa
den aard van bet onderwijs betreft,
houd ik staande zonder vrees voor
tegenspraak van bevoegde zijde, dal
de Hollandsche jongens van twaalf
en dertien jaar veel beter ontwik
keldzijn dan do Vlaamscho jongens
van denzelfden leeftijd (ik zeg niet
dan de Waalscho). Tot verklaring
van dit feit is het niet voldoendo te
wijzen op het onregelmatig school
bezoek der vlaamscbe jeugd, want
deze oorzaak is niet algemeen en
liet te verklaron feit is wel zoo goed
als algemeen. Wil men niet lie we
ren dat do vlaamscbe jeugd minder
vlug is van begrip, dan blijft ep
«slechts over dat liet onderwijs niot
zoo degelijk is als in Holland. Ligt
dit aan het program of aan de mo-
thode Ligt het aan de onderwijzers
die in België ofwel minder bekwaam
zouden zijn ofwel minder toewijding
bezitten Ik wilde dat de Vlaam-
sche onderwijzers zelf een bezoek
v instelden en de Hollandsche scholen
gingen bezoeken, en met do IIol-
landsche onderwijzers in betrekking
kwamen. Ik weet alleen dat do
eischen die door de Regeering aan
den onderwijzer bij 'texamen worden
gestold in Holland, zeer hoog zyn.
Misschien zou men in België veel
bereiken, indien men er toe kon bc-
sluiten do opvoeding op de normaal-
school geheel en al lo vervlaam-
scben. Ik heb mij dikwijls afge-
vi-aagd, waarom al onze vlaamscbe
onderwijzers eigenlijk moeten fransch
kennen Er is natuurlijk niets tegen
dat do onderwijzers het fransch lee-
ren als bijLal, maar alles moet in
't vlaamscli onderwezen worden en
de normalisten moeten lecren alle
onderwerpen te behandelen gemaiï-
KELIJKER, IN VLAAMSCU. Mij is het
gebleken dat men eon heel anderen
indruk krijgt van een Hollandscben
dan van een Vlaamsehen onderwij-
zer, alleen de manier van spreken,
Heeft iemand eone andere oplos-
sing.
Zoovorre Ilooger Loven. En
inderdaad als men onze jongens van
dertien a veertien jaren in hunne leos-
en schrijfkracht eens oventjes onder
zoekt in huiskring, patronaten of el
der*» dan wordt men droevig. Dat is
bijzonder waar in de landelijke vlaam
scho gemeenten, waar onzes dunkens
do kwaal steeds erger wordt.
Die klacht is vrij algemeen en werd
ons meermalen met bekommering uit
gedrukt door keeren leeraren en be
stuurders van middelbare onderwijs
gestichten, door da ouders en geeste
lijke overheden.
Dit te kort moet aangevuld Hooger
Leven geeft goede wenken, doch wij
nemen do minder waarde van ons on
derwijzend personeel niot aan het bracht.
program en de methode kunnen wel
gebrekkelijker zijn hier en daar, toch
denkou wij nog niet dat daar de knoop
gebonden ligt, volgons ons ligt bet
te kort in het gebrek van 't heiliö
veen in 't onderwijs, in den onder
wijzer, in den loerling sedert de af
schaffing van de wedstrijden is het
voorval gekomen en 't zal niet ophou
den voor dat die wedstrijden wordon
heringericht. De menschelijke natuur
is zoo,gij zyt onderwijzer of eenvoudig
sterveling, gij bobt een prikkel noodig
dio u in uw werken en zwoegen onder
steunt, aanwakkert, aanvuurt, 't is
winst of oerbejag, alles wat ge wilt
zelfbewustzijn, plichtgevoel goed,
zeer good doch niet aangevuurd,van
tijd tot tijd niot opgekeuterd door
winst of oer,doezelen zij zachtjes in tot
enkele plichtvervulling en verliezen
alle vuur en jacht en dit is over 'tal-
gemeen de toesland van ons onder
wijs. Waren wij wetgevers, wij voer
den weder de wedstrijden in wij zou
den laten grootspreken en bedillen,
vast overtuigd goed werk to maken.
Wij voerden weder terug in dio
schoone kantounalo wedstrijden, beur
telings tusscken alle do leerlingen
der hoogere afdeeling, dan weer dor
middelbare afdeeling. Qeene ad hoc
gedrilde leeringen, alle do leerlingen,
boort ge
Wij sckrevon zeker bsloonjngen
voor aan de boste leerlingen, doch
waar wij 't moest zouden aan houden,
't zou zijn eone ernstige geldelijk be-
looning aan den onderwijzer voor de
middelmaat der verworven punten
zijner leerlingen dat do heer minister
het eens beproeve liy beloone met
1000 frank den onderwijzer dio oene
middelmaat geeft van 90 */0 zeven
honderd frank aan 80°/. vijf honderd
frank aan 70 dril honderd frank
aan 60 7»en onder 50 drij jaar in
plaats van twee jaar voor da porio-
dieko verhooging on wij zijn er van
overtuigd, het aanschijn van 't ondor-
wijs zal als bij tooverslag vernieuwen.
Bovondien ware het wenschelijk dat
ieder onderwijzer of onderwijzeres
door de wel of overheid verplicht
worde eene tentoonstelling te houden
op 't einde van 't schooljaar van de
werken der leerlingen handwerk,
schrijfwerk oefeningen ca taal, opstel
ion, ontledingen, dictaat, kaarttoe-
kenen, onz., enz., met openbars oefe
ningen in schoone uitspraak, in mu
ziek en gymnastische bewegingen.
Hoorde ik daar den donder niet
aebtermij rommelen... of wat
Ziedaar een paar middelon tor op
lossing van 't onderwijs-vraagstuk,
die wij met allen eerbied aan den lieer
minister durven tor bedenking geven.
VJaaa* sijn de Bqï«ïs Er zijn
moor dun 100,000 loten van de leening der
provinciën en stodon van België, van welke
de oroogovallone premiön nog niot werden
opgeëisebt.
Tal van personen mooten geld te voel
hebben
De nietige EcagseBmeesïei*
van ket Hof- M. Ysaye, do befaam
de muziekant, is in het paleis van Brussel
ontboden, waar de koning en do koningin
hem elk hun onderteskend portret geschon
ken hebben. Tijdens bet onderhoud, dat
volgde, hoeft de koning aan M. Ysaye den
titel verleend van kapolmeesotr van het Hof.
In do Kolonie Zooals wij reeds
zegden, ontmoet hot Kongobohcer groolo
moeilijkheden bij de aanwerving van agon
ie» voor de kolonie. Do liefhebbers blijven
te graag in Brussel. Ook heeft ministor
Renki» aan don landvoogd van Kongo, een
schrijven gericht, om den diensttijd op 2
jaar en 6 maand te brengen, krachtens art.
15 der standregülen. Dit bevel is door hot
hoofhestuiu- ter kennis van de agenten ge-
Anderzijds maakt een rondschrijven va
don landvoogd aan do agenloti bekend, dat
do vrouwen van ambtenaren en beambton
die bun ecMgonoot naar de icolonio vergo
zollon, kosteloos vervoor gonioten tusschen
Antwerpon en Boma, of eone legemoetko
ming van 1000 Ir. «ntvangon zoo zij lan
Kaapstad of don Nijl hun post vervoegen.
Vorder wordt 50 t. h. vermindering toe
gestaan op den prijs der eetwaren aan boord
der booten van den Staat, kostolooze huis
resting in Kongo, kosteloos vorvoer on de
booten, G00 frs. jaarlijksche tegemoetko
ming en 50 t. Ii. vormlndering op de reis
kaart van Maladi naar Laopoldstadon terug
Kolenvoopibrengst. Uit het
verslag over de mijn «ij verheid blijkt dat de
kolonvoorlbrqngst in 1912 op 22.971.140
ton beliep, voor «ene waarde van
3S0.444.200 fr.
Voor bot bekken van Charleroi is do
roortbrengst in 1912 met 99.870 ton ver
meerderd togen in 1911; in do strook van
Namen was de vermeerdering 1.350 ton on
in het Luikorland boiiep zo op 421.030 ton
In don Borinage, tengevolge der werk
staking van Jamjari-Februari, stipt man
eeno vermindering aan van 546.300 ton on
ill bet Coaler was er 57.350 ton minder
dan in 1911. Sinds 1904 heoft de kolen voort-
brengst geen vooruitgang moor gedaan, ter
wijl zo vroegefr elko tien jaar mot 3'miIlio®n
ton klom.
Voor Bief spoasmvagperso*
BSeel, De bop.oemingonsbosluiton, gen®
men ton roordoele van do spoorwegwerklio-
don, zijn godaglookondvolgens de toe^
kende bedieningen, van 31 December 1911
of van 30 Juni 1912. Indien de belangheb
bonden in tijds in bezit gekomen waren van
het uittreksel dier besluiten zouden zij dio
op het oogenhlik hunner bediening in wer
kelijke» dienst waren, da botaaldo verlofda
gen kunnen bekome» hobbeu voorzion door
do regloinonten. De minister van spoor wq-
gen hooft besloten dat dio verlofdagen zuilen
kunnen verleend worden gedureirde bet loo
poud jaar. Daaronböven zullen dozën onder
do werklieden, dio verlofdagen zondor solde
zouden moeien vragen bebbon godurendo
bet jaar 1912, of slechts goduronde den
twooden semester van dat jaar, als vergoo
ding de terugbetaling kunnen bekomen van
het afgohouden dagloon.
Eene oude vrouw. Mev. Stavne
werd geboren den 5 October 1798 te
Pleschen (Duitscliland), niet verre van
de Russische grens, en is dus 115 jaar
oucL
Zij was reeds een groot meisje ten
tijde van den volkerenslag bij Leipzig,
in 1815. Zij herinnert zich heel goed
sommige bijzonderheden van dit zoo be
langrijk geschiedkundig feit.
tot 18 maand dwangarbeid
Lockolt on Grizzard zijn veroordeeld tot 7
jaar dwangarbeid en Silvermaun tot 5 jaar
dorzolde straf.
Gutwirth is
verwezen.
Silvermann on Gutwirth, zullen naar de
strafkolonie overgebracht wordon.
De jury na eeno beraadslaging van 20 mi«
naton, verklaart de beschuldigden plichlig
aan diefstal.
Men verneemt dat de juwelier Loekelt
roeds meermalen veroordeeld word in Ameri
ka en in Europa en voornamelijk in Italië
wegens juweeleudiofstal.
In 190G is bij te Liverpool tot 5 jaar ge
vang verwezen geworden Grizzard rekende
reeds oenjge mulon met do Londoner policio
af. Silverman!) on Gutwirth, twee Oosten
rijkers, zijn als gevaarlijko kerels bekend
en bezochten gewoonlijk verdachto kringen.
Hot vonnis werd uitgesproken nadat de
rechter konnis genomen had dezer vroegere
vwoordeeiingen.
Daarop riep Silvermann dat bij slechts oen
werktuig is geweest in de banden van an
deren. I)o rechter beeft do uitdrijving voor-
gestold der two® Oostenrijkers, nauat zij
hunne straf zullon uitgeboot hebben.
In de zaal, dio proppousvol was, werd go-
roepon, gewoond en verscheidene vrouwen
waron ton prooi aan eene seuuwkrisis.
Om Ie eindigen verklaarde de rechter dat
de cudors der veroordeelden een laaisto vaar-
•ivel kondon komen zeggen, maar dat zij
eerst zorgvuldig zouden onderzocht worden.
Hij voegdo erbij Ik ontving dozen
morgend oenen brief vol bedreigingen van
eon vriend der veroordeelden. Ik ga eon on-
dorzoek instellen en verwittig den dador, dat
zoo bij zijne bedreigingen beproeft uit to
voeren, hot gerecht jegens hem onverbidde
lijk zal bandelen,*
Wij melden reeds gisteren avond in onze
laatste tijdingen doz« wreed® moord, ziehier
nog eenige bijzonderheden
Maandag raorgond, ten 6 ure, vond men
in do gemeente Voldeghom, 't lijk van eanen
18jarigen jongen, Henri Cools genaamd.
Hot lijk droeg slechts éóne wonde,een mes
steek, maar die 25 centimeters diep was, en
heeft onbetwistbaar den dood veroorzaakt.
Aan de voetsporen te zien moet er eeno
verschrikkelijke worsteling hebben plaats
gehad. Ouder het lijk lag een gesloten zak
mes.
De oorzaak en de omstandigheden van bet
drama worden opgezocht door hot parket
van Brugge dat ter plaatse is geweest.
Met slachtoffer, Henri Cools, was fabriek
werker en woonaohtig te Veldeghem.
Uit het onderzoek van het parket is ge
bleken dat er Zondag avond, rond 10 1/2
i, twist ontslaan was lusschen twee groe
pen jonge mannen, samen con tiental sterk.
Die twoe groepen ontmoetten elkander en
wissolden eenige beleodigingen. Van woor
den kwamen zij tot daden en messen wordon
otrokken. Cools werd door een vroeselijken
steek getroffen, die hom hot leven kostte.
Nog eon ander persoon heoft eon messteek
bekomen, doch dezos toestand is in het ge
heel niet erg.
Het parkot volgt een goed spoor qq men
verwacht zich aan aanhoudingen-
In nood zijnde schepen
Zooals wij roeds Zaterdag avond meldden,
had do kapitein van het belgisch stoomschip
Wolhandel per draadloozon telegraaf ge
seind dat hij i:i volle zee den zweedschen
sleomer Stal ontmoet heeft, wier machienon
van het aanhoudond slecht weder onbruik
baar geAvorden waren.
Ziehier nog eenige bijzonderheden Het
schip was aan do onstuimige zoo ovorgolalen
en mot oen® onvermijdelijk© vernieling be
dreigd.
Ondanks bet gevaar, naderden onze bolgi-
sclie matrozen zoo dicht mogelijk bij hot
zweedscha schip en wierpen er dan oen ste
vig zoil op. Zoo werden do twee schepen
verbonden en kon de Wolhandel tot in de
haven te Gjodse, in de noordscha kust, liet
in nood zijnde schip op sleeptouw nemen.
Dan zette de Wolhandel zijne rei» voort.
Do bemanning van het schip zal voor zijn
heldendaad oene premie trekken, en kapitein
en oflicieroii zullen vanwege de noorsch®
regooring oen eereteeken krijgen.
Do kapitein van den Hollandschen sloom-
trawlor Si Nicolaas rapporteort dat hij dozer
dagen, nabij Helgoland, in lmlpelooze» (oo
st and heeft aangetroffen, de Noordscha bark
Hebe van Frederikshald. De trawler bleef
gedurende don nacht in de nabijheid en zette
s morgends een slo >p uit, om do bemanning
van do Iiebe te redden. Door de zeer hooge
zeo. sloeg do boot, waarin de stuurman en
do matroos hadden plaats genomen, om
waarbij de raatroos verdronk en de stuur
man slechts met groote moeite kon gered
worden
Door middel van een boot. wist de trawler
verbieding te krijgen mot de bark en kon
haar op sleeptouw nemen. Na 7 uur sleepens
braken de staaldraden en moest do bark aan
haar lot overgelaten wordon. Vermoedelijk
is do bark dan op strand gevaren to Wyk
(Folir) en totaal wrak geslagen. Een deel
der lading zal kunnen gered wordon.
Aansla* op het spocr Uit Lorient be
richt men dateen aanslag op het spoor komt
gepleegd te worden. Twee palen worden
uitgerukt en dwars over de riggels gelegd.
De plaats was wel gekozen om eene schrik
kelijke ramp te veroorzaken. De trein kwam
even wol uiöt in volle snolheid anngoslooind
zoodat do machinist bij den eersten schok
don trein kon doon staan.
Kind opgelicht door rondzwervers.
Zondag nacht ontdekten de Parijzer agenten
op de Place du Combat eon knaapje, dat
weenend op eeno bank zat. Zij ondorvraag-J
den hem en het kind verklaarde C. Jacqmih.
te heeten en wonende bij zijne ouder» te
Forges lez Bain» in Seine-eu-Oise.
De arme kloine was opgelicht geworden
door roudzwerver» die hem in oen rijtuig
hadden opgesloten, maar gelukte erin op d»
Place d'Italia te ontsnappon, waarna hij
den geheeien nacht in Parijs ronddoolde.
DUITSCHL AND
FRANKRIJK
Vliegongeluk. De vliegor Corbon, die
Maandag namiddag rond 3 ure met zijn
eendekker eeno vlucht dood boven liet vliog-
plein van Vidaméo nabij Oliantilly is op don
weg van Creil naar Sonlo gevallen. Do önge-
lukkigo bleef op den slag dood. Hij was de
borst doorgeboord. Zijn vliegtuig werd ge
heel vernield.
Duitsche officieren schrijden over da
grensEen groep van 12 Duitsche officieren
van liet 5® jagers te paard in garnizoen te
Mülhauseii, zijn langsden bergpas van Bus-
sang op Fransch grondgebied gekomen zij
wamen oenen postbodo togen welke hunne
vergissing deed inzien. Allen trokken zich
onmiddellijk terug.
Lijkenplunderaar aangehouden. Men
heeft Maandag te Molun, de gonaamde Jules
Bqurduin, 31 jaar oud, aangehouden, die
tijdens do ramp van Melun de lijken pi un
derdo. Hot is do vijfdo korql dio meu om
dt'zo reden aanhoudt.
Vroedvrouw veroordeeld. De jury vaw
Hall®, heeft eene vroedvrouw tot 10 jaar
dwangarbeid veroordeeld wegens beschuldi
ging van erge feiten.
In zijn vonnis verklaarde do vooralloj;
dat de vroedvrouw zioli niet alleen aan moord
had plichtig gemaakt tegen do openbare ze
delijkheid, maar ook togen de belaugon van
dan Staat.
Twee mijnongelukken. In de mijn
Deutschor Kaiser nabij Hamborn, zijn
Maandag twee ongelukkeu gebeurd. Ee»
mijnwerker wildo in don ophaalhak stappen
toen do ze opeens in beweging gebracht werd
Do ongelukkige word letterlijk onthoof!»
Eenige oogenblikken later had er cono in
storting plaat» waaronder een werkman be
graven word. Wanneer mon hem tor hulp
kwam was hij slechts nog eon lijk.
Pijnlijk werkongeval Maandag greep
to Urbacli een pijnlijk werkongeval plaats.
Drie werklieden dio op oene 90 meters licog®
schouw werkzaam waron, zijn beneden ge
stort. Hunne lijk®» waren letterlijk ver*
morzeld.
Gevecht te Mannheim Tijdens een
schrikkelijk gevocht dat in do stralen van
Mannheün geleverd werd, is eon student
vroeaelijk gewond geworden. Hij had een
messteek bekomen in de rechter heup en in
don rug. Zijn toestand is hopeloos. Verschei
dene kerels zijn aangehouden.
Bankier aangehouden Men heeft ta
Lollor, in Rijnland don bankier Nies aange
houden op hotocgenblik dat doze zich gereed
maakt® om naar don vrt#mdo t® vluchtoa.
Eon aanhoudingsmandaat werd tegen hem
afgeleverd wegens aftruggelarijon, dielient
rnim een half millioeu opgebracht hebben.
Zeven werklieden door een trsln vermor
zeld Maandag morgend is nabij Karlshart
oene piket werklieden door oen trein verrast
geworden. 7 hunner worden gedood, en eou
andere is Trees el ijk gewond.
RUSLAND
Werkstaking In Polen To Warschau
(Polen) zijn 20 duizend werklieden iu werk»
staking gegaan.
Eene geheimzinnig® zaak t® Odessa -
Over eeuigo dagen zelfmoordde zich te
Odessa, zeker® dame Donski, eene der best®
zangeressen van het keizerlijk opera, met
eene sterke dosis cocaïne, welke zij in wijn
vormongd Lad. Hot geheim dat dezo zelf
moord omgeeft komt nu door eene zonderlin
ge ontdekking nog in eon minder klaar dag
licht gestold te worden. Do broeder van
Mevr. Donski dio naar Odessa gekomen w as
heeft Lestaligd dat zijn® zuster van al bar®
juweelen ontdaan was. Een godoelte hier
van is in het bozit gevonden van oen student
die nochtans weigort liieraangaande eenige
verklaring te geven.
Het parket heoft dé zaak in handen.
SPANJE
De studenten aan 't werk Maandag
avond hebben de studenten van Madrid aan
de Pourta ddl Sol, eene lievige betooging
gehouden. De policio moest tot twee maai
toe chargeeron. Twee studenten zijn licht
gewond. Een agent bekwam een dolksteek.
Talrijke aanhoudingen werden gedaan.
PORTUGAAL
Stoomer Sn brand De Hollandsch®
stoonier Kanjean uit Maccassaf komend
is do haven van Lissabon binnengeloopen,
met brand aan boord. Lto lading is gelioel
verloren. Het vaur woedt voort. Mon bo»
proeft de romp te redden.
ZUID-AFRIKA
.Tusschen Inboorlingen-Stakers. Bloa-
dlge Muiterij Zondag avond hebben 5000
werkstakers do inboorlingen van Hangaan
aangovallen. Alle koopwaren werden ge
roofd. De schade wordt op 3 duizend pond
sterling geschat.
Eon twintigtal agenten die tor plaats go-
•neld waren schoten op de monigt®. Twee
