'T EEN EN 'f ANDES
Eeae uieuwsaèrtige
Werkstaking H!
Brasselsche Kiekskens
08 moord van St. Gillis
23 A. CS- 3ÉS X-i IQ
m
sf f
UIT ONZE KOLOME
ESegasiiaasssüa jaargsssig n' 278
CENTIEMEN WET NUMMER
ËsüiSerdag 27 fiiovember iSI2
F"
L:Y"
ABONNEMENTEN!
Zes maanden franken. Een jaar 8 franköix.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
I" UITGAAF,'s avonis ®si 2* UITGAAF, 7 u, 's avonds «p
Pour lonte la publicité coir.merciale et financier# du journal,
s ad cesser exclusivement k l'Agence Réclame Godti, 2, Pi&ctds
la Bourse, Bruxelles.
ËUREELENs
TE SFIUSSEL j TE P.fflLST
CS. GO0TS, Beui-splaals. 2 I v.3Iicer-»:i3«i-ï5«.a«,
Telefoon A 3299 I Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel-Ds Gendt.
AANKONDIGINGEN f
KI. aank. fl tot 4 tl. re£.) fr. 0.60 I Sport (per regel) Ir. 1.0®
3* bladz. (de regel) Ir. 1.00 I Gemengd nieuws per regel) fr. 2,00
4« bladz. (de regel fr. 0,30 I Rechc. horstell. (per regel) fr. 2,03
Finunc. aankon, (perregel) fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,03
Commercialc en financicele aankondigingen zicli uitsluitelijk te
wenden: Ageuce Réclame Godts, 2, Beursplaats, Brussel.
fit
ge-
Men raast en babbelt al lan
noeg over de nieuwe schoolwet.
Dat ze zal gestomd worden, daar
twijfelt niemand aan. 't Zou eene
schande zijn dat bet anders ware.
Daarbij wie is er de meerderheid in
't land 't ziju do katholieken. En
wanneer do meerderheid eens bestaat
bij ben, 't zijn niet do tegenstrevers
die wellen maken en stemmen, maar
wel de katholieken..
Tijd en veo! lijd verliest men tegen
woordig al ie voel in de Kamers. Nog
is in allo zittingen 't oud versleten
antiklerikaal liedje van gewetensvrij
heid,van cbristendwang en wat andere
zeever, nog niet uitgefloten.
't Schijnt klaarder dan liet daglicht
dat do geuzen bet onderwijs onzijdig,
zonder God willen. Vandervelde en is
daar niet voor onzijdig, dat woord
klinkt dwaas in zijne ooren.
'k Kan 't gelooven, want wanneer
mor, do vijf niet heeft verloren en zijn
hoofd op hol niot laat gaan, moet men
bekennen dat bet onderwijs slechts be
slaat met of zonder GOü". Dat is nu
eens klaarder dan 't helderste pomp-
of putwater.
De «Vlaamscke Gazet(is een anti
katholiek geuzenblad vergeet het niet)
valt uit op de liberalen die hunne kin
deren naar katholieke, lagere en mid
delbare scholen zenden Ilt versta dat
heel goed en ziellier de reden Men
kan en weet geenen weg met zijne
zonen en dochters on 't en gaat niet al
to wel en men komt er slecht van af
met dat onzijdig en slecht onderwijs
en met die nog onzijdiger en slechtere
opvoeding. Kan hei anders
Exporientia doca zei Angelus
Haulekecte in zijnen tijd of de onder
ving leert.
Ik koude zoo een rijke Brusselaar
ne slimmerik, nen halven katholiek,
noch mossel noch viscb, enfin ne vent
die rijk was geworden en die wilde
no keer zijn plan trekken.
Hij had tweo zwee zoons, twee brave
jongens. Hij bezat ook vrienden, goede
en slechte of min goede. Om iedereen
content te stellon zond hij zijn oudste
zoon naar eeno onzijdige of geuzen
school en do jongste naar een katho
liek college.
Ze werden onderwezen en kregen
cene rijke opvoeding. Ja maar de uit
slag volgde op de inslag. De oudste
werd oen fameus nietweerd, trouwde
voor den dominee alleen met eene pro-
testante, van wie hij sinds jaren ge
scheiden leeft enz. Do tweede is nog
steeds een deftig man, wiens deftige
vrouw er. talrijke kroost tot eere strekt
aan grootvader, die nu maar te laat
voor wat den oudsten aangaat zijn 011
verstand beweent en betreurt. Hij
wildo^ondervinden en hij ondervond
wat dë slechte school te weeg brengt.
Ten andere de tegenpartijgangers we
ten het genoeg hoe het zit in hunne
scholen zonder God. Zo kennen er de
meestex-s en meesteressen en kunnen
niet wegsteken wat goedje van volk
er zijn kinders naartoe zendt.
Een liberaal dio nog iets of wat
deftig is houdt zijn jongens en meisjes
daai-buiten.
Zie ne keer naar Burgemeester
Braun van Gent, 't is toch zoo ne
zoete kluchtspeler in en buiten de vrij
metselaarsloge, zoodanig dat hij eens
in nen soepketel of eene soeptrien is
gevallen eix verdronk en nochtans hij
zond zijne kinderen naar katholieke
masoeurkenssckolen
Zo zouden 't land eenen dans leeren
moesten za hoven zwemmen, doch
weest gerust met do aanstaande kie-
zingor, krijgen zo nog non fermen dop
waarmeê ze in de diepten der diepten
zullen verzinken en blijven vergaan.
Dat zegt en beweert zonder profeet te
zijn.., Marc.
Roepers en tuiters zijn in de kamers
gelijk de duivels in de helle die nog
bestaat en zal blijven duren, al die
Avmkerblauwe en bloedroode kerels.
PrSstses ven Heheftzollern. Prinses
von Kohenzollern, schoonzuster van
wijlen de gravin van Vlaanderen, is uit
München Dinsdag morgend te Brussel
toegekomen en werd in de statie door
den koning afgewacht.
Dö katC'3!;sf:i85S. 'Als bijzonderste
oorzaken der crises, die voor gevolg had
den dat de werkdagen verminderen, zou
de Balkan-oorlog mogen aangestipt
worden alsook de vermeerdering der
vervoerkosten, de prijsverhooging in
alles wat tot fabriekatie dient en de
loonsver hooging.
liet blijkt ook dat de grondstof te
genwoordig zeer duur is. In Oostelijk-
Airika bij voorbeeld heeft de katoen-
oogst oneindig te lijden gehad van de
droogte. In andere streken was de oogst
maar voldoende.
In 1811 kostte het katoen 66 fr. de 50
kilos, mi wordt het aan 93 fr. en meer
verkocht.
Een wondsrfóaar werktuig. Een
ieder weet dat het hart, bij de minste
ontroering, veel sneller aan 't kloppen
gaat.
Weet men wel wat elk van deze hart
kloppingen vertegenwoordigt
Feitelijk moet het hart aanschouwd
worden als een zuigpomp van 15 centi
meter hoogte op 10 centimeter breedte.
Deze pomp werkt 70 maal per minuut,
4200 maal per uur, 100.000 maal per
dag, 36 miLïioen 792.000 maal per ja^r
en 2 milliard 575 miliioen 440.000 maal
in zeventig jaren.
Bij elke klopping wordt gemiddeld
zoowat 100 gram bloed door de aderen
gejaagd, 7 liter per minuut, 420 liter
per uur en 10 ton per dag.
Al het. bloed, zoowat 28 liter, gaat om
twee of drie minuten door gansch het li
chaam.
Da landverhuizing ever Antwerpen.
Gedurende de maand October laatst
vertrokken er uit Antwerpen 5.805 land
verhuizers, waarvan 1.112 naar Canada
en 4.693 haar de Vereenigde Staten. Se
dert 1 Januari gingen er hier scheep
in 't geheel 90,066 tegen 67,161 in het
zelfde tijdvak van het vorige jaar.
De huistiicronkweftk.
De paarden van verscheidene rassen
houden zich iu Congo zeer gezond. Ver-,
scheidene proefnemingen in Katanga
hebben ook voldoende uitslagen opge
leverd.
voorttelen de dieren van eerste kwaliteit,
uit de kudden van den staat.
De geit en het schaap zijn ook min
gevoelig aan de vlieg tsc-tsé dan de
runddieren.
De varkenskweek gaat goed vooruit.
Voor wat de vog'elteelt betrèft,. doet
men bijzondere proefnemingen niet de
broeikassen, alsook worden kruisingen
bewerkt van inlandeche rassen met de
Europeesche voorttelers. Er worden ook
naarstig middelen gezocht tegen zekere
ziekten, in Congo aan de kiekens eigen.
In Katanga heeft men reeds goede
rassen leghoenders. Daar alle Europea
nen zich gemakkelijk op de kieken-
kweek kunnen toeleggen, is deze in
Congo van groot belang.
Men gaat voort met het tam maken
van olifanten en het gebruiken derzeive
als lastdieren, doch de kudden groeien
weinig aan.
Er is spraak van den tammen Aziati-
sclien olifant tot de vangst van wilde
olifanten te gebruiken.
De poneys uit den Senegal bevinden
zich goed bij het klimaat van den Ne-
der-Congo. Poneys van het ras Sandel-
wood, uit Java worden ingevoerd en ver
blijven in de statie van Zambi.
Deze proefnemingen zijn zeer belang
wekkend.
De ezel- cn muilezelkweek lieeft ver
schillende uitslagen gegeven.
De Senegaleesche ezel verdraagt nog
al goed het klimaat van den Lagen-Con-
go, doch de voortteling gaat traag. Dat
kan zijne oorzaak vinden in de onge
paste voeding en in de klimaatsvoor-
waarden.
Het nut van ezels en muilezels in
Congo voor het dragen van lasten is on
betwistbaar.
Goede uitslagen werden bekomen te
Zambi, door het kruisen van vee uit An
gola met Europeesche runddieren, voor
namelijk voor wat de melk betreft.
Het klein Bretonsch vee, gekend voor
zijne soberheid, werd in 1912 ingevoerd,
en schijnt zich goed te houden.
De runddierenkweek, zoowel in Ne-
der-Congo als in Katanga, en de andere
streken der kolonie, schijnt bijzonder
lijk in verband met de verbetering der
natuurlijke weiden, en de voortbrenging
van kunstmatig voeder.
Erzijn geene bijzondere ziekten onder
het vee aan te stippen.
Wat de schapen- en geitenlcweek be
treft, hier bekomt men aanmerkelijk be
tere uitslagen dan met het runderras,
bijzonder in de evenaarstreken der ko
lonie, waar het gansch het jaar door, re
gelmatig regent.
De zendingen en de inlanders kregen
t Ziet er hem tegenwoordig lief uit
iu de hersenpan van sommige leden der
linkerzijde, ten' gevolge der schoolwet
besprekingen.
Straks zal men waarlijk gaan moeten
gelooven dat er in de oppositie eene
hecle troep is, die alch bereid maakt om
naar de kolonie van Gheel uit te wijken.
De Journal de Mons.» schreef het
(!ier dagen nog
Zoowel de eenen als de anderen, le
den der oppositie, /rijn.-van oordeel, dat
de wet er toch zal komen, doch terwijl
de eenen willen, dat men het komedie
spel in de Kamer zou staken, daar er
toch niet aan te praten valt, en de rech
terzijde toch niet zal toegeven, willen
de anderen kost wat kost de debatten
en pleidooien voortzetten.
Dat wij meetings, vergaderin
gen, betoogingen houden is uitmuntend.
Men mag echter niet uit het oog verlie
zen dat onze.oproepen steeds gericht zijn
tot onze vrienden, tot degenen die onze
gedachten reeds aankleven.
Wij moeten niet hopen, een enkele
klerikaal te doen keeren tegen het gou
vernement. Zulk3 hopen ware eene
dwaasheid en vergeten wat het verleden
ons leerde. Wij hebben het nog onder
vonden na den kiesstrijd van 1912, waar
al ons werken vruchteloos bleef.
Geen hersenschimmen meer! Laat
ons praktisch zijn
En waarin denkt men dat het prak
tisch zijn voor de oppositie verscholen
zit? De uitleg wordt ons spoedig gege
ven De Kamer verlaten en er niet meer
terugkeeren, zoolang het klerikaal gou
vernement de schoolwet niet intrekt....
Die vakantie zou voor de leden der
linkerzijde nog al lang kunnen duren,
want om de linkerzijde plezier te doen,
zal de rechterzijde van dc schoolwet niet
afzien.
Het. orgaan van gezel Destrée heeft
zelfs een heel plan vooruitgezet om de
werkstaking der Luiksche Kamerleden
te doen lukken.
De volksvertegenwoordigers der op
positie zouden tweemaal per week ver
gadering houden te Brussel en daar de
zelfde punten bespreken als in de Ka
mer. Een verslag zou aan de bladen ge
zonden worden en het land zou derwijze
kunnen oordcelen waar er ernstig werk
afgelegd wordtin de Kamer of in de
vergadering der oppositie. Men zou dus
twee Parlementen hebben één voor de
wetgeving en één omte lachen.
De liberale Journal de Liège slaat
echter het ontwerp van gezel Destrée
onmiddellijk iri den hoek en verklaart,
etet mc?n niet mag vergeten, dat do rech
terzijde ever ze-sttsü* stemmdn meerdor*
heid bssefcikt en zij dus al kan doen wat
zij wil, indien tósze nieuwsoortige werk
staking uitbraakt.
dat geen enkel lid der middenafdeeiing
had willen aanvaarden een verslag op te
maken.
Het blad is slecht ingelicht ge
weest, antwoordde mij M. du Bus de
Warnaffe. Ziehier wat er gebeurd is. In
de vergadering der middenafdeeiing,
waren wij slechts met vier aanwezig
MM. Schollaert, Mechelynck, Bertrand
en ik. M. Tibbaut was met den minister
van Openbare Werken, naar de Schelde-
dijken gaan zien en MM. Woeste en Yan
Cauwelaert waren op het Paleis van Jus-
licie weerhouden.
Tijdens de vergadering werd M.
Tibbaut als verslaggever aangeduid,
daar hij in de zaak meest bevoegdheid
had. Toen men hem echter over die be
noeming inlichtte verklaarde hij geen
gevolg te kunnen geven aan die uitnoo-
diging.
Dan vroeg M. Schollaert mij, of ik
mij zou willen gelasten met het opma
ken van hot verslag. Eerst weigerde ik,
daar het verslag zeer vlug moet opge
maakt worden, vermits de begrooting
van koloniën vóór Nieuwjaar moet ge
stemd zijn.
Doch, daar M. Schollaert bleef aan
dringen heb ik toch aanvaard. Daar de
middenafdeeiing slechts morgen, Vrij
dag vergaderd, zal liet slechts dan zijn,
dat de verslaggever officieel zal aange
duid worden.
In zekere voorwaarden is het dus
waar, dat er geen verslaggever is, doch
het is onjuist te zeggen, dat noch M.
Woeste, noch M. "Van Cauwelaert, noch
ik, verslaggever wilden zijn. Wij zijn er
om zoo te zeggen niet over geraadpleegd
"eworden.
Ik heb dan ook het oordeel gevraagd
van M. Woeste, die zooals mem hoogcr
ziet, lid is van de middenafdeeiing.
Het artikel van a Le Patriote is
onjuist, zegde mij den achtbaren staats
minister. Indien M. du Bus de Warnaf
fe^ niet aanvaard had verslaggever te
iijn, zou ik, ondanks mijne overtollige
bezigheden, die zware taak nog op mij
genomen hebben, want ik ben van oor-
doel, dat het nu het oogenblik niet is,
om het ministerie in moeilijkheden te
brengen.
HAROLD.
Do verslaggever der begrooting van
koloniën.
Men schrijft ons
Brussel, 25 November.
Vrijdag avond had M. du Bus de
Warnaffe mij verklaard, dat hij aan
vaard had verslaggever te zijn voor de
begrooting van koloniën.
Ik heb dan aan den alomgeaehten en
werkzamen volksvertegenwoordiger van
Luxemburg gevraagd, wat men moest
denkeu van een artikel, verschenen in
Le Patriote en waarin gezegd werd,
FRANKRIJK
Een policleagent veroontealcf. De
boetstraffelijke rechtbank van Parijs
heeft den policieagent, Em. Bartliaud,
tot 4 maand gevang veroordeeld wegens
een kautendiefstal, dien hij pleegde in
de Faffbourg St-Honoréstraat, wijl hij
in dienst was.
Pijnlijk ongeluk. Dinsdag wilde
de machinist Arsène Prêtre, 58 jaar oud,
aan schacht n° 7 der mijnen van Lens,
te Mozinga eene valdeur toeleggen, nij
viel ongelukkiglijk en stortte in een gat
van 90 meters diep. De ongelukkige ma
chinist werd op den slag gedood.
Hevige In eeno kazerne.
Dinsdag nacht, rond 1 ure, is brand ont
staan in de kazerne van het 7e artillerie
te Eennes. Het vuur heeft eene groote
uitbreiding genomen. Om 2 ure stond
eene geheele blok in brand.
Schrikkelijk ongeluk. Een soldaat go-
dood. De adjudant Mazot. der mili
taire school van Joinville had zijn revol
ver toevertrouwd aan den brigadier Le-
doux om hem te kuischen, voor de naas
te wapenschouwing. Iu de kamer van
het. fort de la Faisanderie, zette de bri
gadier zich aan het kuischen. Zonder na
te gaan, dacht hij de bus geheel ledig
en trok den haan herhaaldelijk open, en
hield zijn vinger voor den loop. Opeens
ging een schot, af en de vinger werd af
gerukt. De kogel ging den soldaat H.
Hoste treffen die neerzeeg. Niettegen
staande de beste zorgen is de ongeluk
kige eenigeu tijd nadien bezweken.
DUiTSCHLAND
De luitenant Tiegs voor den krijgs
raad. Dinsdag zijn de debatten be
gonnen van het proces ingespannen te
gen luitenant Tiegs van het 6" regiment
artillerie te voet, te Thionville die be
schuldigd wordt van moordpoging op
den luitenant Fcerster van hetzelfde re
giment. Twee geneesheeren-majors ma
ken deel uit van den krijgsraad.
Op aanvraag van den gouvernements-
kommissaris worden de debatten met
gesloten deuren afgehandeld.
Luidens opgedane inlichtingen loo
chent Tiegs zijn collega in zijne kamer
gelokt te hebben om hem af te maken.
Hij houdt staande dat Foerster eicli bij
onvoorzichtigheid gewond heeft.
Nog een incident in eene Elzasser ka
zerne, Luidens een Straatsburger,
dagblad zou zich een nieuw incident
voorgedaan hebben in de kazerne vaa
Schiestadt. Een kapitein zou er hebben
verklaard dat voortaan geen Elzasser
zijner kompagnie nog zou verlioogen..
Een sergeant-majoor heeft eene klacht
neergelegd. Een onderzoek is ingesteld.
ENGELAND
De za3k van het Halssnoer. De ver
deel.ng der premie. Volgens de Dai
ly Mail zal de uitgeloofde premie voor
de ontdekking van hei parelsnoer ver
deeld worden onder de heeren Brand-
statter en Quadranstein. Zij zullen elk
9.000 pond sterling bekomen. De werk
man Horn, die het bijna vollediege snoer
vond, bekomt 500 pond. Zekere policie-
manncn zullen ook eene belooning be-*
komen. I)e verzekeraars zullen 30 dui«»
zend pond sterling te storten hebben.
ZWITSERLAND
Spionnen uitgedreven. De Fede
rale raad, zich steunende op een artikel
der grondwet, aangaande de spionneer
zaak van Geneve, heeft de drie aange
houdenen Larguier, Menozzi en Rosetti
uit zijn grondgebied verbannen.
Eon Biuss&lsch betfrieger vcYcorctecld.
De boetstraffelijke rechtbank van
Geneve heeft Dinsdag don genaamde
Th. Theuwissen, geboren in 1874 te St-
Joost-ten-Noode, tot 2 jaar gevangenis
straf en 9 jaar verbanning verwezen.
Hij werd beschuldigd in 1912 eene som
van 5.000 fr. afgetruggeld te hebben
van zekere dame C. Breting, welke hij
als kashoudster in dienst genomen had.
De bediende had 5.000 fr. moeten stor
ten. Met dit geld was Theuwissen ver
dwenen en werd in de maand Augustus
laatstleden te Parijs aangehouden.
OOSTENRÏJK-HQNCARIÊ
In de Oostenrijksche Kamer. De
Kamer van Volksvertegenwoordigers
van Oostenrijk heeft het wetsontwerp
aangaande de belasting#op den alkool
aangenomen en heeft de bespreking be
gonnen van het ontwerp betrekkelijk de
persoonlijke belasting op het inkomen»
TURKIJE
Rend de aanhouding van Kavali-Mus-
tapha. De aanhouding van Kavali-
Mustapha, -— die bij verstek voor me
deplichtigheid in de moord op Mah-
moud-Chefket-pacha veroordeeld werd,
aan boord van den Russischen stoo-
mer Groothertog Conslantijn met de
toestemming van den Russischen Con
sul-generaal heeft groot misnoegen ver
oorzaakt. De gezant van Rusland heeft
zich bij de Porte verzet aangaande de
manier van aanhouden. Volgens zekere
inlichtingen heeft de grootvizier beloofl
den gevangene over te leveren indien
het onderzoek doet uitschijnen dat de
verordeningsrechten verkracht werden»
PORTUCAAL
Eeae verklaring van den minister van
Buitenlancfeche Zaken. De minister
van buitenlandsche zake"n van Portugal
heeft in eene openbare vergadering de
geruchten gelogenstraft aangaande in
inmenging van Engoland en Duitsch-
land in de Portugeesche koloniën. De
minister werd door een talrijk publiek!
toegejuicht.
ZUiD-AFRIKA
Nieuwe iblosciige botsing in Natal.
Ten gevolge eener botsing met de poli-
cie te Esperenza, in Natal, zijn drie In
dianen gedood en een 20-tal gewond ge*
worden
Dagbladschrijver aangehouden.
Een dagbladschrijver, sekretaris in het
dagblad Indian Opinion is aange
houden omdat hij eene schuilplaats ver
leend had aan werkstakers. De Indiaan-
sche associatie van Natal verzet zich te-
geu de vervolgingen tegen de Indianen
dio weigeren het werk te hervatten.
AUSTRALIË
Staking de? zeelteden. De staking
der zeelieden duurt nog altijd voort te
Sydney. Vijf groote stoomers liggen on
aangeroerd in de haven. De bemanning
van twee nieuw-aangekomen schepen is
in werkstaking gegaan. De Engelsche
uitwijkelingen voor Nieuw-Zeeland zijp
verplicht te Sydney te vertoeven.
HET ONDERZOEK.
Do dienstmeid Elisabotli Vandenhoutto ea
Raymond Micliiels, do moordenaars dor
blinde herbergierster, Madame Levacq, wor
den Dinsdag morgend opnieuw door den heer
onderzooksreebter onderhoord. Zij vernieuw
den hunne bekentenissen.
Elisabeth was koffie aan het drinken mei
bet slachtoffer, toen Michiels de herbergier
ster een strop om den hals wierp en baar
achterover trok. Daarna sprongen bij en
