'T EEN EN T ANDES
Eosg plielmzmnl{j3 zaait
StüOimoedigB Iiandleterlj
Dinsdag 30 December 8 313
3 'f'
JL3 C3r HE3 ÜLj b a
BU 'T EINDE DES JAARS
Eene akelige ontdekking
Da vreasÊüjke ramp van Dates!
te Braffe'Inj-Peruwslz
De spoorwegramp m Groningen
flegoaiientSe jaargang n" 303
2 CENTIEMEN HET NUMMER
MftÉ
'ABONNEMENTEN!
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureeien van het land.
P UITGAAF, 4 a. 's avont^ V UITGAAF. 7 a. 's avonds
Pour toute la pufilicita con.iuarcia.le et financier# da journal,
s adresser cxclusivemcnt i l'Ajjenee Réclame Godts, 2, Placode
la Bourse, 13ruxe41es.
BUREELEN1
TE
BRUSSEL
i GOÖ a 3, Bcursplaats, 2
Telefoon A 3299
O dterbre krone mij weggelegd
In Sions tcone cn toegezegd,
Door Godes Zone zijn trouwen knecht.
Leid met uw stralen door 't duister heen.
Waarin wij dwalen, met toank'le schrecn
Doe m'-ecnmaal pralen
In Sions zalen
Der vorsten één,
In allen beghinne ende eynde, so
comrnc ons te hulpe die heilige
Moeder GodsMat ia, met
Jhesus haren lieven hinde,
Amen.
lil Baueden-Congo is da onrege!
matigheid dor regens rear groot en is
de noodzakelijkheid der waterbovoor-
rading, om don oogst en den veekweek
tegen ongewone droogte te verzeko
ien. volstrekt bewezen.
Do regeoring bestudeert de maatre
gelen dio geschikt zijn om in de kolo
nie liet tot stand komen van bijzondere
landbouwondernemingen te bevorde
ren terwijl van een anderen kant aan
inboorlingen in verscheidene deeion
der koloriio kosteloos zaad., klein vee,
hoornbeesten on werktuigen werden
uitgedeeld.
De oppervlakte van planlagies, aan
bijzonderen bekeurend, neemt lang
zaam too over heel het grondgebied
der kolonio de voornaamste zijn ge
wijd aan het voortbrengen van cacao-
planten (in Mayumbe) en caouicbouo-
boomen.
Vorschilligo godsdienstige missiën
hebben aan bunna scholen planlagies
toegevoegd, die in de toekomst voor
bet beroepsonderwijs grooto diensten
zulle» kunnen bewijzen.
Het inburgeren van Iandbouwkolo-
nisten, dio zich op moesteelt tooleg-
gen, wordt thans beproefd in de buurt
van Leopoldville en in de mijnstreek
van Katanga, 15 kleine landbouwers
Italianen, zijn uit Antwerpen vertrok
ken op 27 September laatstleden en
zuilen zich vestigen te Koonzoeloe, op
den stroom, op cene dagreis van Leo
poldville.
Tot 1 October 1913 warden door en
op kosten van den Staat naar Ivatanga
verzonden: 32 volwassen lttndbouw-
kelonisten, met £8 vrouwen on kinde
ren, waarvan 9 kolonisten en 16 vrou
wen en kinderen in Bolgic zijn toru
koerd.
Do volgende besluitselen kunnen
uit deze proeven van kolonisatie ge
trokken worden het is nuttig do
gronden gëïond te maken en in bouw
land te veranderen, alsook er bepaal
de woonhuizen op to richten, vóór do
aankomst der kolonisten. Hot zendon
van vrouwen en kinderen is onkel aan
te raden wanneer de gronden sedert
een jaar in bouwland zijn veranderd
en wanneer er goede woonhuizen op
gebouwd zijn.
Alle kolonisten,dio moedig aan don
arbeid zijn getogen bekwamen goede
financieele uitslagen. De uitgestrekt
heid der boeven, dio in 't begin van
't jaar verschilde van 10 tot 20 hect
aren is nu tot 20 hectareu gebracht,
dank aan liet den Staat beboorende
stoomontginningsmateriaal.
Zoodra de kleino moeshovenior-
derijon in do buurt van Elisabethstad
voldoende ontgind zullen eijn, zullen
verscheidene machionen in de streek
gezonden worde» om bet tot stand
brengen vau grootere ondernemingen
te bevorderen.
Mon zal verder banen aanleggen
met het doel de landbouwinrichtingen
te bedienen e» rechtstreeks met don
spoorweg te verbinden tot hiertoe
TE AALST
9, Kerlcmtraat#
Telefoon 114
BestuurderJ. Van Nuffel'De Qendt.
rw-wrrr wmn
AANKONDIGINGEN!
KI. aank. fl tot 4 kl. reg.) fr. 0.60
3* blaas, (de regel) fr. 1.00
4* blaar, (de regel Ir. 0,30
Finunc. aankon. (perregel) fr. 2,00
ff. 1.00
Sport (per regel)
Gemengd nieuws pcrregol) fr. 2.00
Recht, herstel!, (porrogei) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Coimnemale en financieele aankondigingen sich uitslultelyk te
wenden Apeuco Réclame Godts, 2, Ueursplaats, Brussel.
zijn 300 kilometers landbouwwegon,
d meters breed, aangelegd.
De veekweek wordt op do hoog
vlakten van Kapri on Roewó gedaan
door do Paters Witheeren en door
partikulieren van Zuid-Afrikaanschen
oorsprong. Rogeerings-veeartseu en
landbouwkundigen zijn daar om op
alle mogelijke middelen de weilanden
te verbeteren en do gezondheidstoe
standen van het vee te bevorderen.
Met al dat govcr, wij de Vlaamscho
boeren, dio men tracht te winnen voor
bet koloniseeren van Congo, don vol
genden goeden raad niet in to gaan
op welkdanig voorstel ook, tenzij men
hun do overtuiging geve dat alles in
CONGO TWEETALIG ZIJ.
Nu is het er alles moedwillig één-
talig en de Vlaamscbe boer verstaat
er goen ambtenaren de rechtbanken
mogen zijne taal niet bezigen zijne
taal beeft er geene rechten bel is niet
noodig dat do Vlaamscbe hoer eene
kolonie vruchtbaar make waar zijne
taal niot eens geduld wordt.
Euoharistiek Congres. Het. Heilig
Sakramentskongres van Lourdes zal
niet plaats hebben, zooals vroeger werd
gemold van 9 tot 15 September 1914.
maar wel in de maand Juli van den 16cn
tot den 20®°, of van den 29 Juli tot den
2 Augustus.
Mgr Heylen, bisschop van Namen,
eal een dezer twee tijdperken uitkiezen.
Terug in hot land gekeerd. De
Staatsminister - senateur De Sadeleer,
-die door den kemmgwerd aangeduid om
het 'Scheidrechterlijk hof van Port-au-
Prince (Haïti) voor te zitten, is langs
Antwerpen in België teruggekeerd.
M. De Sadeleer verkeerde in uitmun
tende gezondheid.
Hij was vergezeld van zijne kinderen:
Mej. Marie-Louise en Stefaan, die eene
reis door de Yoreen'gde-Staten van Ca
nada hebben gedaan.
M. De Sadeleer was van Haïti over
Colorabië, Panama, Cuba en Jamaica
naar België gereisd.
Verafttkrlngeï? van garnizoen. De
tabel der standplaatsen der korpsen en
inrichtingen van het leger wordt gewij
zigd als volgt
De bataljons der genie van de 3" en
legerafdeelinge-n zullen garnizoen
houden onderscheidenlijk te Luik en te
"Tarnen, vanaf den 6 Januari 1914. De
werkdaaige batterij van het regiment
vestingartillerie der verdedigingstelling
Antwerpen is gekazerneerd in het fort
3 en niet in het fort 4.
De sneeuw fn Frankrijk. Ziehier
de dike der sneeuw, op het huidig
oogeublik, op versckillige plaatsen van
Frankrijk
Alpen Chamonix, 40 centimeters
Eevard-Aix-les-Bains, 35 cm.; Uriage,
60 cm.; St-Pierre-de-Chartreuse, 60 cm.;
L© Planet-Argentières, la,10.; Brianfon
(Mont-Genèvre). 50 cm.
Jura Morez (Les Rousses)j 25 cm.
Pontarlier, 15 cm.
Plateau-central (Lioran), 4 cm.
Pyreneën Cauterets, 20 cm.; Luclion
Superbagnères, 40 cm.
Vogezen Gerardmer, 10 cm.; Ballon
d'Alsace, 10 cm.
Do spoorwegkaarten voor dagblad
schrijvers. De erkenniugskaarten
voor beroepsdagbladschrijvers, waarmee
deze recht hebben op een© prijsvermin
dering van 50 op de Belgische staats
spoorwegen en maalbooten, zullen voor
1914 geelgekleurd zijn. De groene iden
titeitskaarten zullen dus vanaf 1 Januari
1914 niet meer geldig zijn.
Philippinscho mosselen to Antwerpen.
Langzamerhand begint de aanvoer
van mosselen, die in den laatsten tijd
zeer aanzienlijk geweest is, toch wat te
verminderen. In de laatste acht dagen
werden hier aan de haven gelost onge
veer 1.700 balen mosselen, waarvan per
spoor naar de gewone afnemers in Bel
gië en Frankrijk werden#gezonden 1.450
lalen tegen fr. 4,25 tot 4,75 per baal van
90 kilogr. Aan de haven werden, door
Nederlandsche en Belgische venters op
gekocht 335 ton mosselen tegen fr. 2,25
tot 2,75 per ton van 60 kilogr.
In mosselzaden ging heel weinig om.
Ongeveer 400 ton echt Zeeuwsch zaad
werden verkooht tegen slechts 90 ets.
tot I gulden per ton van 100 kilogr.
Broed uit de Zuiderzee en van de Fran-
scho kusten was niet aangevoerd. Gar
nalen golden 1,50 tot 1,90 gulden per
mand. Er worden 25 manden naar het
buitenland verzonden.
fc'uilpfaag, De speciale kommissie
gelast met de voorbehoedende en gene
zende waarde to onderzoeken van ver
scheidene middelen, aangeprezen leger
de muil-' en pootplaag is voor de derde
maal bijeengekomen op den 15 Decem
ber.
Zij is van gevoelen dat er proefnemin
gen met serum dienen gedaan te v. orden
bij middel vau bloed en serum voortko
mende van dieren die tegen de ziekte
gevrijwaard zijn tengevolge van eene
natuurlijke inspujting.
Het is niet mogelijk van nu af to zeg
gen waar die proefnemingen zullen ge
daan worden, daar men grooto boerde
rijen moet opzoeken waar de ziekte uit
gebroken is en waar men genoegzaam
salient heeft om de iugespuite dieren te
kunnen afzonderen.
Is het eena zelfmoord?
Het parket van Brussel onderzoekt
thans eene geheimzinnige zaak. Eene
renteni.ers.ter, 52 jaar oud, wonende in
den Brusselse!)en omtrok, werd Zater
dag avond in hare* kamer verhangen ge
vonden.
Een geneesheer werd bijgeroepen om
de dood vast (e stellen, doch hij stelde
tevens vast, dat de overledene eene ga
pende wonde aan den hals droeg, welke
scheen door een messtek veroorzaakt te
zijn.
De toelating tot begraven werd ge
weigerd en het parket verwittigd.
Twee wetsdoktoors werden met 'de
lijkschouwing gelast, ten einde te we
ten, in welke omstandigheden de rente
nierster aan ïfti&r einde gekomen is.
Deze had niet de minste reden om zich
te zelfmoorden.
Indien er waarlijk zelfmoord is ge
pleegd, dan zou de rentenierster zich
slechts verhangen hebben, na zich reeds
de gapende wonde aan de keel toege
bracht te hebben.
Anderzijds lag in de kamer alles over
hoop.
De magistraten, de zaak' verdacht
vindende, zetten hun onderzoek voort.
Dóröig gorasmtoft in eom grot.
Eon jager, die te Arbouls, nabij Nant
(Avayron, Frankrijk), een konijntje
achterna zat, zag het diertje onder een
rotsblok verdwijnen.
De jager zond er zijn Fret achter,
doch fret en konijn bleven weg.
's Anderendaags keerde de jager met
eeu zijner werklieden terug, ten einde
het kot, waarin do heide dieren verdwe
nen waren, te doorzoeken.
Na eenige oogenblikken maakten zij
den ingang eener groote spelonk bloot,
waarvan de zoldering versierd was met
trein, ten half zeven, zijn de heer en me
vrouw Cort van den Linden uit Den
Haag naar de plaats des onheils gegaan,
om het lijk van hun zoon te zien.
De deelneming in den slag, die de fa
milie Cort van der Linden heeft getrof
fen, is zeer groot. Donderdag hebben
verscheidene kooggeplatste overheden,
personen uit de hof-, diplomatieke en
ambtelijke kringen door een bezoek aan
de woning van den minister-voorzitter
van hunne deelneming in het onherstel
baar veriie3 doen blijken.
M. J. Cort van der Linden was sedert
1909 hoofdkommis, hoofd der l,t0 afdee-
ling ter provinciale griffie van Gronin
gen. Hij zou de Kerstdagen ten huize
zijner ouders in Den Haag doorbrengen.
Zijn lijk is Donderdag avond, samen
met dat van den beer Roosenburg,
Den Haag aangebracht.
Het rouwbeklag dor Koningin.
Koningin Wilhelmina en prins Hen
drik hebben een bezoek gebracht ten
huize van minister Cort van der Linden
en hebben hem en zijne dame hun diep
gevoelde deelneming betuigd met de
ramp die de familie getroffen heeft bij
de spoorwegramp te Hooghalen.
Ook de Koningin-Moeder is 'den
hoofdminister haar rouwbeklag komen
betuigen.
weldra ter plaats en stelden een onder
zoek in.
Men kon den kogel uit de wonde va*
den mulder nog niet halen. De toesluit (li
van den man is zorgwekkend.
Het parket van Doornik stapte reed*
ter plaatse af.
Volgens de laatst ontvangen berich
ten uit Calumet, beloopt het getal
slachtoffers der ramp van Calumet-hall
tot 72.
Zaterdag namiddag, had te Calumet
eene vergadering plaats van personen
uit alle klassen der samenleving. Men
heeft er de middelen onderzocht, om op
werkdaaige wijze de slachtoffers ter
hulp te komen.
Reeds zijn belangrijke geldsommen
ingezameld geworden.
.Voor. de lijkplechtighe'den Zijn maat
regelen genomen, om deze allen gelijk
tijdig te doen plaats hebben. Heel de
bevolking der streek zal aan den lijk
stoet deelnemen.
Men is er tot hiertoe nog niet in ge
lukt, den persoon terug te vinden, die
door zijn geroep «t Brand de oorzaak
is geweest der vreeselijke ramp.
De stoutmoedigheid der bandieten
gaat tegenwoordig waarlijk al te ver en
ongelukkiglijk kan men er maar niet
in gelukken de hand op de bandieten te
leggen.
't Is nu te Braffe-bij-Peruwelz, 8at
eeue stoutmoedige bandieterij gepleegd
werd. De schurken drongen er 's nachts
in de woning van den mulder Rosier, die
eene groote doening bewonen met hun
70-jarigen dienstknecht, Louis Sau-
rago.
De kwaaddoeners doorzochten eerst
de meubelen en wierpen den inhoud op
den vloer. Geen geld vindend, stieten zij
der spelonk ontdekten zij een dertigtal
welbewaarde menschelijke geraamten.
Ongetwijfeld bevindt men zich liier
tegenover de overblijfselen van een troep
krijgslieden, die in de spelonk opgeslo
ten werden en er van honger eijn omge
komen.
prachtrolle dropsteenen. In een jicwk .de deur open van de slaapkamer der
,i --*■ J- echtgenooten Rosier en gingen in het
vertrek.
De mulder en zijn© vrouw ontwaakten
eu werden met groote vrees bevangen
toen zij drie bandieten zagen, wier ge
laat- zwart was gemaakt.
De mulder nam zijn geweer van 'den
muur om zich te verdedigen, töoch de
kwaaddoeners ontrukten hem het wapen
en eischten dat hun de plaats zou gewe
zen worden waar zijn geld lag.
Daar Rosier niet antwoordde, loste
een der kerels een revolverschot, dat den
mulder in de borst trof, een andere stak
een prop in den mond van Mevr. Rosier,
(holland)
Do oorzaak van hot ongeluk.
De Provinciale Groningsche Cou
rant schrijft dienaangaande Ge
zegd werd, dat de oorzaak moet worden
(ezocht in de omstandigheid, dat een'terwijl dc derde alles doorzocht.
verbindingsketting los geraakt is, waar
door het uiteinde in aanraking is geko
men met een wisseltang, die daardoor
stuk gereden, en waardoor de wissel
overgehaald werd.
Een spoorwegwerkman meende even
wel, dat de kettingen niet lang genoeg
zijn om de wisselstang te bereiken.
Een andere spoorwegwerkman en ook
ervaren reizigers schrijven het ongeval
toe aan het gebruik van oude en nieuwe
wagens door elkaar.
Dö rouw van minister
Gort van eter Linden.
De minister-voorzitter, M. Cort van
der Linden, heeft Woensdag vóór mid
dernacht van de overheden te Assen een
telegram naet de verpletterende tijding
van den dood van zijn zoon bij het spoor
wegongeluk tusschen Beilen en Assen
ontvangen.
Donderdag morgen^ met Be* eersten
Tijdens do worsteling vluchtte de
vrouw op den koer. Eenjyierde kerel, die
aldaar wacht hield, greep haar vast en
poogde haar te verwurgen. Mevr. Ro
sier zakte bewusteloos ineen.
De kwaaddoeners vonden slechts 15
frank in de lade van een meubel.
Rosier kon ontsnappen en vluchtte in
he vertrek van den dienstknecht, waar
zijne vrouw, welke intusschen terug tot
het bewustzijn was gekomen, zich reeds
bevond.
De dieven vielen nu de brandkas san
welke ongeveer 70 duizend fr. inhield,
doeh al hunne pogingen mislukten.
Rond 2 ure 's morgends vertrokken de
bandieten.
Een werkman, rond 6 ure naar Ben
molen komend, vernam van Mevr. Ro
sier wat er gebeurd was en ging D' Del
ta ye halen. De gendarmerie van Peru-
jWele, spoedig verwittigd, versohonen
FRANKRIJK
Schrikkelijk autcniGbielongeluk'.
Uit Marseille komt de nieuwstijding Bat
een schrikkelijk autemobielongeiuk, ej»
den weg naar Salon, gebeurd is. Een
velorijder, de genaamde M. Gras, be
diende aan spoorwegen, begaf zich naa*
Salon, doch werd onderweg door eem
automobiel aangereden die uit Marseille
kwam. M. Gras, die met geweld omga
worpen werd, had den schedel gebroken.
De ongelukkige bleef op den slag dood,
Aanhouding van een vervalsshar.
M. Fuzier, hoofd der veiligheid van St>
Etienne, heeft den genaamde Jean-Ma
rie Siauve, 33 jaar oud, bediende aan;
den departementalen pensioendienst,
aangehouden. De kerel heeft bekeud-
valsche levensverklaringen opgemaakc
te hebben en daardoor alrijke pensioe
nen opgestreken te hebben. De alge-
meene schatkister van de Loire heeft be>-
statigd dat overleden of in leven zijnd*
personen geboekt werden als rechtheb
benden aan zekere sommen die feiteliflÖ
in hunnen naam ontvangen werden. Im
het bureel van den vervalscher heeft noem.
ook een valsche zegel der formule* voo*
levensverklaring ontdekt.
Eene geheimzinnige moord te Pege-
mas. Zaterdag avond, rond 6 ure, be
vond zich M. Astier, wónende te Tam-
neron, op 6 kilometers ten westen vaa
Pegomas, met zijn gezin en de knecht©»
aan tafel. Opeens werd door de venster
ruit een. vuurschot afgeschoten. M. As
tier, 67 jaar oud, werd aan den rechte*
slaap getroffen en stortte dood neder.-
De ongelukkige werd den schedel veif-
brijzeld en de hersens spatteden in aü«
richtingen. Onmiddellijk zette men zich'
op zoek naar den moordenaar, doch dez»
bleef onvindbaar. In de omgeving vu»
het slachtoffer gelooft men aan een©
zondere wraak, en wordt de berucht*
bandietenbende van Pegomas buitea 4»
zaak gelaten. De bevolking daarontegem
is zeer beangstigd. De bereden polioi*
van Marseille is ter plaats geroepen.
DUITSCHLAHD
Schrikkelijke mfjnbrar.den. Es»
schrikkelijke brand is uitgebroken im
de derde gaanderij der mijn Zollvecetm,
De pompiers uit vijf steden en dorpem
die ter plaats geroepen werden, komdem
slechts met groote moeito de gebouwem
vrijwaren waar de ontploffingsstukkom
bewaard werden. De schade is zeer aan
zienlijk gelukkiglijk zijn er geene pee™
soonlijke ongelukken te betreuren.
Een andere brandramp is ontslaan hi
de mijn Cenis gebirge nabij Odingem
in Westfalen. De pompiers zijn er nog
niet in gelukt hel vuur le overmeeste
ren. De mijnwerkers konden zich geln&r
kiglijk in tijda redden.
Doottelijk automoblMongciluk. Ito-
terdag gebeurde er nabij Zenkau, im
Saksen, een schrikkelijk Qutomobielom-
geluk. Het voertuig van den nijveranr
Hauschild, die met drie andere persone*
er plaats in genomen hadden, botst© to-»
gen de scheidspaal en kantelde om. D*
eigenaar werd op den slag gedood em dm
andere ingezetenen zijn gevaarlijk gm-
wond geworden.
Graaf Mielzynsk! gevaarlijk zïek.
De graaf Mielzynski is in het gevamg
van Graetz gevaarlijk ziek geworden.
Men herinnert zich, dat de graaf tij»
dens eene zitting van den Rijksdag, heil
bewustzijn verloor ten gevolge van eem
bloedloop in de longen. Hij krijgt dik
wijls bezoek van zijn advokaat en zijnet;
familieleden. De onderzoeksrechter i*
echter altijd bij de bezoekbrengenden.
De aanvraag om den zieken in vooiv
loopige vrijheid te stellen is verworpem
geworden, door het beroepshof, alhoe-t
wel eene aanzienlijke borgsom aangebon
den werd
Ovorstroomiwgem te Kcanirtgsberg.
Ten gevolge van de stortregens der laat
ste dagen zijn te Koeningsberg groot*
overstroomingen ontstaan. In het lag»
gedeelte der stad zijn al de kelders om-
aergezet. De marktplaatsen en talrijkm
straten staan onder water. De tetefoom*
en telegraaflijnen zijn buiten gebruik.
ENGELAND
Schrikkelijk tempoast. Een hevig
tempeest woedde in den nacht van Vri|-
dag tot Zaterdag over het vereenigd ko
ninkrijk. XJit Southend bericht mem dit;
