'T EEN EN 'F ANDER
De slachtoffers van het vliegen
Het proces De Brnya
tegen "De Volksstem,.
Huilenland
Bestuurder J. Van NuffeUDe (landt.
Eenige belangrijke beoordeelingen
over de Kiezing
in bet Arrondissemsnt Aalst
Nog de verdwijning
v°u dsn Engelschen vlieger Hamel
De geheimzinnigs zaak
van Landerneau.
Wat staatsminister Woeste
van da kiszingen denkt
Twintigste jaargang n' 123 2 CENTIEMEN HET NUMMER Donderdag 28 Mei 1914
ABONNEMENTEN!
Zfts maanden 4 franken Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van het land.
f UITGAAF, 4 9. 's avsnds 0 2' UITGAAF, T o. 's avonds 0
Pour tout© Ia }>ut»2icité eommerciale ©t financière du journal,
B'adresper eiclusivcrueatA 1'AecQce Réolam© Godts, 2, Place do
Ia Bourse, Bruxellos.
AANKONDIGINGEN
KI. oantc.(I tot 4kl. reg.)ft. 0,60 Sport (por regel) fr. 1,00
3° bladz. (de rogol) fr. 1,00 I Gemengd nieuws per regel fr. 2,0#
4e bladz. (de regol) fr. 0,30 I Recht.herstel 1. (por regel) fr. 2,0#
Financ.aankon.(perrcgel)fr. 2,00 Overlijden (per regel) fr. 2,00
Comraorcijrfe en flnancieele aankondigingen zich nitstaitelijk te
wendeu Agonco Réclame Godts, 2, Boursplaats, BruaseL
TE BRUSSEL 1 TE AALST
Bid GODTS, Beesrsplaats, 2 I Kerlcis traat, Qj
Telefoon A 3291» Telefoon 114
0» uitslagen per Kanton.
1° Als wij de uitslagen van 1903
met die van 1914 vergelijken, zien wij
dat de katholieke partij vooruitgegaan
is van 35333 tot 36139.
Als wij integendeel de uitslagen ver
gelijken van 1912 met die van 1914.
zijn u-ij achteruitgegaan van 41408 op
36139.
Dat was onvermijdelijkDe toe
standen van den strijd waren ganscb
anders, zooals gisteren bewezen is in
ons hoofdartikel.
2" Als wij den uitslag nauwkeurig
nazien, bemerken s-ijdat dekatholieke
partij meest stemmen heelt verloren in
do buitengemeenten van het arrondis
sement. In de steden on centrums hob-
bcn wij omtrent stand gehouden.
Dat alles is klaar om begrijpen
bet zijn bijzonder de buitenlieden van
afgelegene wijken en gehuchten die
door do daensisten bedrogen en mis
leid zijn geweest, endie gemakkelijkst
door de leugens, door do militaire wet
en door do sclioolverpiichtiiig opge
hitst zijn geweest, en die ook meest
onderhevig zijn geweest aan afschrik
voor nieuwe wetten en nieuwo ver
plichtingen.
3° Eenigen vragen zich af of do ka
tholieke partij den kiesstrijd niet te
laat heeft aangevangen
Elk zal zich herinneren dat het volk
tien weken voor de kiezing, van geen
politiek sprak, hetgeen nochtans niet
wegnam dat er misnoogdheidbestond.
Het zou dus misschien nutteloos ge
weest zijn een kiesstrijd te beginnen
die geen woerklank zou vinden. Wij
hebben ook wel ondervonden dat do
eerste weken van den kiesstrijd het
volk niet wakker werd voor de poli
tiek; 't is slechts de vier laatste woken
dat er voor onze gedachten eene stroo-
ming is ontstaan en mogelijk gewor
den.
4° De katholieke partij heeft oen
groote en uiterste propaganda gevoerd
do vier laatste weken. Welnu die wer
king heeft het grootste uitwerksel te
weeggebracht. Al diegenen die oenig-
zins met den toestand bekend zijn,
welen dat wij de laatste weken een
overgroot getal kiezers hebben terug
gebracht tot onze partij, en aan onze
kiezers terug het vertrouwen en het
eigen besef hebben gegeven, dat zij
schenen verloren te hebben.
Ziehier wat we omtrent verliezen
per kanton
Aalst verl. omtr. 11°/. sedert 1912
Herzele n n 13°/0 1912
Snttegem n 15°/0 1912
Goeraardsbergen» 16°/„ 1912
Ninove 17 1912
Aalst en Herzele geven dus veruit
den besten uitslag.
't Is ook in die kantons, bijzonder
in Aalst, dal daensisten en liberalen
het minst hebben gewonnen en dat de
socialisten van bannen kant het meest
zijn achteruitgegaan.
Aalst en Herzele hebben dus in alle
opzichten best stand gehouden.
Van den anderen kant zijn het voor
zeker diezelfde kantons Aalst en Her
zele die meest blootgesteld zijn ge
weest aau de verderfelijke werking
der daensisten 't is daar dat dezen
plaatselijk zijn ingericht 't is daar
dat bet middenpunt en het uitgangs
punt is hunner propaganda, en dat zij
meest meotingen gegeven hebben
't is daar dat de gazetten van Daens
wekelijks verspreid worden. En niet-
'"""staande die onvoordeelige toe
stand, hébben zij daar den besten uit
slag.
Waaraan is dat ta danken
Ongetwijfeld voor het grootste deel
aan dit feitdat die twee kantons ge
durende waken bewerkt en afgoloo-
pen zijn geweest door onze propagan
disten van Aalst, die er op alle wijken
en gehuchten meotingen hebben gege
ven, liet volk dat daarjuist meest op
gehitst on misnoegd was, ingelicht
hebben en daar meest verdwaalden
terug tot de katholieke partij hebben
gebracht.
Ziodaar besiatigingen die hunne
waarde bobben.
Toon onzo propagandisten over 5 a 6
weken eerst verschenen op de buiten
wijken en gehuchten, werden zij er
onverschillig on zelfs koud en mot
achterdocht ontvangen. Zij hielden
voet hij stek en deze laatste twee we
ken behaalden zij om zoo te zeggen
overal denzelfden bijval als in 1912.
Zij haddon eenen ganscLon ommekeer
bewerkt.
Overal, in ganscb ons arrondisse
ment hebben onze vrienden hun plicht
gedaan.
Maar 't is ongetwijfeld te danken
aan de werking onzer Aaistersche pro
pagandisten, gepaard met de moedige
propaganda onzer onvermoeibare kan
didaten, en met de grootste volksge
zindheid onzer volksvertegenwoordi
gers MM. Moyersoen en de Bethuue,
dat de kantons van Aalst en Herzele
een goeden uitslag hebben gegeven en
den toestand hebben gered,
Eer en recht aan wie eer en recht
toekomt
Met Consistorie, Tijdens
het geheim consistorie, dat Maandag gehouden
werd, heeft de Paus de benoeming afgekondigd
tot do wesrdigheid van kardinaal van Mgr Men-
dez Bello, aartsbisschop van Lissabon. I)e2e be
noeming werd tijdens het laatste consistorie
voorbehouden. Daarna werden de eereteekens
van do bediening van kamerling van het H. Col-
legic, door kardinaal Rinaldini afgelaten den
kardinaal Lorcnzelli overhandigd. De kardi
naalsdeken Serafini Vannutelli woonde, ondanks
zijn hoogen ouderdom on zijn ziokelijben toe
stand het consistorie bij. In zijne hoedanigheid
van ouderdomsdeken koos hij hot bisdom van
Ostia, dat onlangs van dit van Velletri geschei
den werd. De Paus zal binnen kort kardinaal
Vannutelli het pallium toekennen. Uit reden vim
den gezondheidstoestand van Mgr Lorenzelii is
het kardinaal Gasparri die liet werk van kamer
ling van het II. Collegie zal vervullen.
ID© scliiploreulc van de
<-• Titanic n. Het opperste gerechts
hof heeft eene beslissing genomen, die gelijk
staat met het van ambtswege afwijzen van alle
vragen om schadeloosstelling door personen, die
bloedverwanten hebben verloren of reisgoed bij
de schipbreuk van d - Titanic
Het hof verklaart betrekkelijk den eisch van
13 millioen dollars schadevergoeding, gedaan
▼oor de rechtbanken der Vereenigde-Staten aan
de maatschappij, eigonares v.in de <- Titanic n,
dat de wet van 1851 het beloop der reclamaties
beperkt tot de waarde der lading, tot dio van bet
wrak on het geld gestort door de passagiers,
welke beloopen tot 91,000 fr.
Speelkaarten Wolk is de
oorsprong der kaarten Do boeldenkenners zijn
hierover niet 't akkoord. Volgens pator Mene-
stricr, zou er in 1704, in do registers der Reken
kamer eene melding gevonden zijn, van eene be
taling ten bedrage van 56 - sols p«risis n, door
Charles Poupart, schatbewaarder van Koning
Karei VI, gedaan voor den aankoop van speel-
kaarton.
De abt Bullot. in 1757 bevestigde dat de speel
kaarten dagteekenen van de regeer ing van Karei
V an'leren beweren dat de speelkaarten hun
nen oorsprong vonden in Duitschland, Italië of
Spanje. In een woord de oorsprong der speel
kaarten schijn^ thans vastgesteld.
In het begin dienden de gekleurde en geschil
derde kaarten tot hot vermaak der kinderen. De
groote meuschen bemoeiden er zich weldra ook
mede, en de drift naar het spel werd soms zoo
hevig dat er bijzondere maatregelen dienden
tegen genomen te worden.
Den 22 Januari 1397, verbood de proost of
policieoverste van Parijs aan de ami a rhtslie-
den, zich op de werkdagen aan verscheidene
spelen, waaronder voornamelijk liet kaartspel
te begeven.
In 1904 werden, door het synode vanLangres
de speelkaarten aan de geestelijken verboden.
Een zclfdo verbod werd d»n 5 Mei 1453 door
den H. Born:.rdu» van Sienna uitgevaardigd.
De speelkaarten ondergingen zooals men wel
denkeD kan, talrijke veranderingen.
Napoleon I,deed er schilderen door den kun
stenaar David. In 1811, werden er door den
eehilder Gatteaux, andoro gemaakt. Aide nieu
wigheden hielden evunwol gecnen stand en in
1813 kwam men weder tot de kaarten en erop af
gebeelde figuren,van don tijd der oude monarchie
en sindsdien z(jn de speelkaarten nog tal van
pogingen tot verandering, dezelfde gebleven.
De vl«ohliand.el mot
XHolland De voorigo maand was voor
don Nederlandschen viechhandel met België van
groete beteeketiis. Volgens opgave van het Bel
gische ministerie van Financiën werden in de
m a id April uit Nederland naar België gezonden
3,130,117 kgr. visch, waaronder begrepen zijn
mossoleo «n oesters, tegen 2,440.040 kgr. in de
maand April van 1913. Do meeste vraag was er
naar versche zee- en tiviervisck, waarvan groote
partijen iedoron dag op do mijnen te Brussel,
Antwerpen en Gent verhandeld werden. De ge-
heole invoer in België bedroog 2,431,004 kgr.
waarvan ruim 05 p. h. of 1,675,282 kgr. uit
Nederland kwamen. Engeland zond 366,507 kgr.
Zweden 190,655 kgr.en Duitschland 120,836 kgr.
De invoer van andere landen was van weinige
beteekenis. In do 4 joorste maanden van dit jaar
bedroeg deNederlanpsche invoer reeds 5,070,100
kgr. tegen 4,710,333 kgr. tegen in 1913 en
4.222,645 kgr. in 1912. De uitvoer naar België
neemt dus sterk toe.
Ons lancStoouwdomeln
De totale uitgestrektheid grohd, uitgebaat
door den landbouw in België bedraagt 2,584,240
hectaren, or in begrepen de boboschte eigendom
men en de braak liggende gronden. Sedert 1895
is het laudbouwdomoin België afgenomen mot
23,274 hectaren. Die vermindering spruit voort
uit de uitbreiding van den bebouwden eigendom
onder anderen in do provincies Antwerpen en
Braband,door de inkrimping dor braakvelden
in Limburg en Luxemburg. Do bebosehte eigen
dommen zijn verminderd met 1,700 hectaren. Op
de 2,584,240 hectaren door den landbouw uitge
baat, worden er 1,185,028 bewerkt door de eige
naars ervan, en 1,401,212 door huurders. In 1S95
waren die cijfers 1,287,155 en 1,320,359 heet. Er
is dus eene vermindering van 8 p. h. voor wat
aangaat de landen bebouwd door hunne eigenaars
en eene vermeerdering van 8 p.h. voor die welke
door huurders bewerkt worden.
Zondag werd to Dover het gerucht ver
spreid, (lat op de kust eenige voorwerpen
aangespoeld waren, welke men dacht over-
blijfseleu van het vliegtoestel van Hamel te
zjjn.
Onmiddalylc werd oen onderzoek gedaan,
hetgeen bewees, dat men hier iu dwaling
verkeerde. w
Dinsdag namiddag werd door de Engelsche
admiraliteit aan de agencie H&vas geseind
dat men nog geen spoor van Hamei gevonden
had, en alle hoop hem nog terug to vinden,
opgegeven was.
Men denkt dus dat Hamel moot schipbreuk
geleden hebben boven h»*t kanaal, ofwel, zich
vergissende van richtiug.de Noordzee invloog
en daar bleef vliegmi, tot zijn voorraad was
uitgeput en hij dan wel gedwongen was. iu
volle zee neer te dulen, om er een graf te vin
den...
Voegen wij hier nog bij. dat op het oogen-
blik dat h|j van Franschen bodem opsteeg, een
hevig on weder was losgebarsten. De talrijke
aanwezigen trachtten vruchteloos hem te
bewegen zijne afreis te verdagen.
Hij wilde kost wat kost dnnzelfdnn avond
nog in Engeland zyn, om 's anderendaags aau
den Engelschen derby te kunnen deelne
men
De ingenieur Pierre in vrijheid.
M. Pierre, de ingenieur der fabriek van
schintkatoen van Landerneau, die in Januari
laatstleden aangehouden werd, onder verden
king van moord op M. Cadiou, bestuurder der
fabriek, is thans in vrijheid gest<-!d.
Eene overgroote menigte, die zich rond het
gerechtshof van Brest bevond, bracht den
ingenieur eene ovatie, toen hij in den auto
stapte, waarin zyne moeder hem opwachtte.
De ontmoeting tusschen moeder en zoon
was hartroerend. De ingenieur ontving eenige
dagbladschrijvers aan wie hij zy'ii dank be
tuigde, otn hunne werking ten einde licht iu
deze duistere zaak te doeu schijnen.
M. Pierre begaf zich bij zijn advokaat en
verzocht dezen hem te blijven bystuan, om
den waren dader der moord op te sporen.
Zooals men weet, werd hot lijk ontdekt, op
aanduiding vau den broeder vau M. Cadioo,
die bij een» slaapster zou te rade gegaan
zijn.
Men verzekert, dat nauwkeurige opzoekin
gen zullen gedaaa wordou, om de macht dezer
slaapster na te gaan.
Zonderlinge uitslagen worden nog in dez®
zaak verwacht.
Mijne indrukken zegt de oude strijder.
Maar ze zijn uitmuntend. De uitslag is zeer
goed.
a Welhoo We zyn 30 jaar aan 'I roer.
W(I hebben talrijke er» allerhande wetten go-
stemd. En wy verliezen slechts twee zetels
in Limburg, waar het normaal is dat de libe
ralen vertegenwoordigd zijn.
t> De katholieken hebben steromen verlo
ren, maar dat was de onvermijdelijke weer-
«lag, de natuurlyke tegenwerking tegen onze
prooto zegepraal van 1912 en tegen de wetten
die wy sinds deden stemmen.
Wat betreft de victorie der daensisten,
ik schrijf haar toe aau den leugen veldtocht,
dien zij gevoerd bobben. Zij hebben do land
lieden opgeruid tegen de krijgswet en den
schoolplicht, hoewel zij eertijds die hervor-
mingeu voorstonden.
Op eene vraag of de kiezfngen invloed zon
den uitoefenen op het vraagstuk der grond
wetsherziening, antwoordde de heer Woeste
Het land w eet niet eens wat dat beteekeut,
do grondwetsherziening, o
Frans De Bruyn, lampist in de statie te
Denderleeuw, beweert voor de rechtbank
dat hij geen politiek kopstuk is der daensis
ten. Een enkel feit diensaaugaande. Verledon
Maandag 125 Mei was het ie Aalst politieke
volksstoet der daensisten met groene vlag
gen en muziek om den uitslag der kiozing te
vieren.
Wij bemerkten in de muziekmaatschappij
der daensisten den genaamden Da Bruyn,
treinwachter te Denderleeuw, broeder van
Frans, die er den buggel speelde in die poli
tieke betooging.
Achter het muziek, kwam P. Daens
en onmiddelijk op de volgende rang, te
midden ging Frans Do Bruyn. de
lampist, arm aan arm met andere daei-sisten,
aan 't hoofd dus dier politieke betooging.
FRANKRIJK
Matroos verdronken. Te Marseille is
oen matroos, met name Godailiait, die zich
in een bootje bevond, tengevolge van eene
verkeerde beweging, in de zee geploft en
vei dronken.
Schrikkelijk huiselijk drama te Lyon.
Dinsdag heeft men in het huis van een kleer
maker. Louis-Joseph Praignon geheeten,
een aohrikkelijk drama ontdekt Do vader
vond men verhangen en zijn negenjarige zoon
lag verwurgd ten gronde.
Praignon die aan neurasthenie leed, zou
dus zijn kind gedood en zich vervolgens ge-
zelfmoord hebben.
De echtgenoot© van Praignon, de mishan
delingen van haar man moede gewordeu
zijnde, had sedert drie maanden het echte
lijk huis verlaten.
Aanslag op het spoor Uit Angoulóme
bericht men dat op de elconomische ijzeren-
weg. nabij de statie van Suris-la Péruse een
aanslag op bet spoor komt gepleegd ie wor
den.
Op de riggels was een zware steen ge
plaatst geworden. Do zethaak was gebroken
alsmede de-loten. Ook hot signaal werd
door een steen ontredderd. De dader van
d«ze moorddudigeu aanslag, werd gezien toon
hij in een bosch vluchtte. De k«*rel werd
achterna gezet on ingehaald. Het is een ge
naamde Besse, 20 jaar oud. Hij is aan de
gendarmerie overgeleverd. Het parket is ter
plaats afgestapt.
DUITSCHLAND
Zelfmoord van een luitenant Dinsdag
hoeft zich een luitenant van het 24® regiment
voetvolk te Berlijn in zijn vertrek gezelf-
moord, tijdeus een aanval vau plotselingo
waanzin.
Kindermoord De krimineele policie van
Gotha, komt eene ijselijke moord te ontdek
ken. Eene jonge verkoopster, Clara Hess,
heeft inderdaad haar pasgeboren kind ge
dood en aan stukken gesneden. De ontaarde
vrouw verbrandde de armen en de beenen,
wierp het lijk in het park van het kasteel
en stopte het hoofd weg in eene valiea.
Verdacht en aangehouden legde de moeder
bekentenissen af. Zij zal voor het assisenhof
verschijnen.
Doodelijk autoongeluk Nabij Munchaa
gebeurde Dinsdag een schrikkelijk automo»
bielongeluk, ten gevolge van het brekeo
van de rem van het rijtuig. Zeven personen-
waren in den auto gezeten. Een meisje werd
op den slag gedood, de andere ingezetenen
werden min of meer zwaar gewond.
ENCELAND I
Stemrechtdame veroordeeld De slem*
rechtdame Freda Graham, do daderes van
den laatsten aanslag iu het National Galerij
is tot 0 maanden gevang veroordeeld gowor-
den.
Het Arsenaal en de Stemrechtdamen
Mica Grace Roe, geheimschrgfster dw
vereenigir.g der atemreehtdamen die aange-
houden is tijdens de laatste huiszoeking dee
policie in hot hoofdkwartier der suffragettes
is Dinsdag namiddag voor den magistraat
verschenen die deze zaak onderzoekt. Zij
wordt beschuldigd een komplot gesmeed t»
hebben voor de vernieling van openbar»
eigendommen met de medehulp van ander»
personen.
De huiszoeking in deze vergadering ga»
daan heeft het bestaan doen ontdokken van
eene bijzondere fabriek voor shrapnelle,
granaten,en andore gevaarlijke ontploffïngs—
stoffen alsmede kaarten waarop de staf der
suffragetlen verschillende statiën van dea
ijzer en weg had aangeduid die moeeten ver
nield worden.
RUSLAND
Incidenten in de Douma. Een ontslag»
MM. Soubinski, octobrist en Meilioukof,
cadet, wisselden in de Douma beleedigingen»
Drij gekozenen der uiterste reoh terzijde be
moeiden er zich mee. Doze werden voor een»
zitting uitgesloten. I)e ondervoorzitter steld»
voor, insgelijksSoubinsky uit te sluiten. Zijn
voorstel werd verworpen, waarop hij zijn
ontslag gaf.
Ongeluk aan boord van een torpedoboof.
Men seint uit Libau dat aan boord van
de torpedoboot Pogranitch eene stoom-
buis ont >loft is, waardoor een luitenant-
werktuigkundige en vier matrozen zwaar
gewond werden. De slachtotiers worden ia
het hospitaal verzorgd.
SERVIË
Een ontwerp voor militair krediet. Het
gouvernement heeft Dinsdag morgend in d»
Skaupchiina een ontwerp voor militaire kre
dieten. beloopende tot 120 millioen, waar
van 90miljoen bestemd zijn voor de infanten»
en de artillerie, neergeb-gd. De haastig»
stemming werd aangevraagd.
SPANJE
Overstroomingen. Op verschillend»
punten der provincie Bilb»o zijn overstroo-
mingen ontstaan, als gevolg op de hevig»
regens, die dezer dagon losgebroken zijn. Kr
wordt groote schade door de wateren aauge-
rioht.
INDIË
Nieuwe brand t* Bombay. Een nieuw»
brand te Bombay uitgebroken, heeft 16.000
balen katoen eenor waarde van 4,750,000 fr.
vernield.
Het is de 40® brandramp reeds sinds den
23 Maart 11. Mon kout de oorzaak dezer
branden niet.
CHINA
Poging tot plundering.Honderd vijftig
Chineesche soldaten, gekomen van buiten
de stad, hebben Maandag gepoogd de pro
vinciale Bank en 6en Russisch magazijn van
Tsitsikar, in Mandchourije te plunderen. Zi$
schoten op bet gebouw en poogden vervol
gens de deur in te beuken. Zij plunderden
de uitgestalde koopwaren in verscheiden»
winkels. Talrijke ii.wonerswerdengekwetst.
OOSTENRIJK-HONCARIE
Een automobiel valt In de zee Men
deelt mede uit Triest dat ten govolge van do
onvoorzichtigheid van don chauffeur, d»
automobiel van een hotel van Porto Rosa,
die van de statie terug keerde waar hij een
reiziger had opgenomen in zee is gestort.
De reiziger en de hotelkneoht die insgelijks
in het rijtuig zat zijn verdronken. De autoge
leider is ongedeerd. De reiziger had zich doen
insohrijven onder den naam van baron Edm.
Kadblooh.
ITALIË
De U6uelli geland De bestuurbar»
luchtbal Usuelli n die door eoa rukwind
in de lucht gedreven werd,ie, te Vanzagliell»
nabij Gallai ate neergekomen.
Nieuwe aardschokkingen Dinsdag
morgend is in hot observatorium van Catana
ee^e hevige aardschokking aangestipt ge
worden. Het gerucht loopt dat te Zafferma
en te Via Grando schade aangericht werd.
De laatste tijdingen uit Zafferma en Via
Grande ontvangen deelon mede dat de aard
beving van Dinsdag morgend eenige muren
die rends beschadigd werden tijdens de vori
ge aardschokkingen omgevallen zijn. Er zijig
geen persoonlijke ongelukken.