Leve lilt MdrÉte Peten
Eenkvig gevecht tusckn
fesf en Tfeienea
Sn den Oimfex van M!ee>s
In de Kempen
Wal gaan zij daar to
Oe OtiiisGliers lïsten ge^ hun weg!
Htss km\ zullis
TEGEN HET LÜCHTLEGER
TwïxïSigste fasargsasisg n' 6 23
Bosiderdag 20 Ajsgmsf&is S B i 4
Bestuurder J. Van ISuffel-Oe Gendt.
aan de LandtegwwsrkllgÉin die
Èsgseren naar Frankrijk te gaan
werken.
Bs Beigen, na esiiSs-Mliisfekigs ver
Migteg, trekken ia goede orde
acMeroit. Be Beitse&srs lijden
zware vsrHgzea.
Een Mikaftip deal
Esn tsgsn tlsn.
08 BaitsEsiers feeatharöeeren Biest
en Klissen.
ONZE FORTEN
Wat és Belgische vliegers verklaren
Nog de slag
van Dinant.
sekses-?
2 CENTIEMEN WET NUMMER
L... IL..,
lc'"riV^Vv'i'itr
ABONNEMENTEN
5tes maanden 4 franken, Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureolen van het land.
f UITGAAF, 4II. 's avonds 0 0 V UITGAAF, 7 u. 's svsnds 0
Pour toute la publicité commexciale et fiuaacüre du journal,
J'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Go dis, 2, Place de
a Bourse, Bruxelies.
i?
BUfï€EL£N s
TE &5S5S3SEL TE &m.ST
^;Cd075(3eHrs^aaaS, 2 9, Kerkstraat
Teleloon A 3299 Tentoon 114
AAN KON OIOI MGEN
El. aank. (1 tot 4 fel. reg.) fr-.-0,60 Sport<per regel) fr. 1,00
3® blada»ide regel) fr. 1;00 I Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
4» bladz. (de regel) fr. 0,30 I Recht.hcrstoll. (per regel) fr. 2,00
Financi aankon. (perregel)fE. 2,00 Overladen (porregal) fr. 2,00
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden Agence Reclame Godts, 2, Beu-rspiaats, Brussel.
Provincieaal bestuur van Oost-Vtaanileren
BERICHT
Er blijkt uit eene mededeeling gedaan
door de Fransche overheid dat de Belgische
Landbouwwerkliadon gemachtigd zijn in
Frankrijk te gaan werken. Het is voldoende
dat die werklieden drager zijn van een
vrijgeleide afgeleverd door het Bestuur
der Gemeente hunner verblijfplaats, geldig
tot aan de Frar.sche grons, en meldende de
Fransche plaatselijkheden waar zij zich
moeten begeven.
Volgens ingezonden inlichtingen, belto
men do Belgische-werkers voor het oogen-
blik, slechts bij uitzondering landbouw- of
ander work in Frankrijk.
Op hot oosenblik dat Bal» ië zee
heldhaftig strijdt om zijne onallKmke-
lijkhaid le bewaren, valt aaa dit hoog
geprezen laud da eer te beurt,.nip don
eersten rang van al de beschaafde vrije
landen geplaatst te worden.
Reeds van heden af zien wij hoop
vol de toekomst te gemoet en wij. be
groeten vol geestdrift de herleving van
het verdrukte Polen, dat hopen wij,
door tusschenkomst van België en
deszelfs hondgenseten, zijne zelfstan
digheid terug zal bekomen.
Wanneer men de wereldgeschiede
nis doorbladert, treft men met hertzeer
de bloedige bladzijden aan, welke de
droevige lotgevallen van het ongeluk
kige Polen verhalen. Nimmer werd
een land zoo onrecktveerdig en zoo
wreedaardig aangevallen dan hel ka
tholieke Polen, dat door drij groote
mogendheden verscheurd en tusschen
hen verdeeld werd.
Geen volk ter wereld heeft moer
bloed vergoten dan dilheldhaftig volk.
Als leeuwen vielen zii de overweldi
gers te lijve, en vergoten stroomen
hloeds, tot verdediging van hunne
vrijheid, van hunne rechten, van hun
nen godsdienst, van hunne taal en van
hun bestaan.
De verbrokkeling van het ongeluk
kige Polen nam aanvang teu jare 1772.
Gedurende meer dan eene eeuw was
Polen het oorlogsveld der drij mo
gendheden (Rusland, Duitschland en
Oostenrijk) die beurtelings het eene
gewest na hot andere aan Polen ont
namen,
Do Poolsche bevolking telde alsdan
25 millioen inwoners. Alhoewel nu
verdeeld onder de drij genoemde mo
gemlheden blijven de Polen van Posen
van Varvovie en van Lemberg, toch
immer de zonen van hmme heldhaftige
voorouders.
Het en zal het edikt van Niklaas II
niot zijn, dat na den Europeeschen
oorlog, de zelfstandigheid aan de Po
len zal terugschenken, doch wel de
omstandigheden welke tot deze groote
en lang gewenschte gebeurtenis zullen
aanleiding geven.
Aan don gezichteinder schittert reeds
de gulden vrijheidszon, welke hare
weldoende stralen zal zenden over al
deze die lijden en verdrukt worden.
Geene bannelingen meer, geene s,uze-
reir.ennoch vassalen, geene hinderpa
len meer die aan zoovele duizende ver
oordeelden den weg naar het vader
land versperren.
Op welke manier zal deze herstel
ling der rechten geschieden
-Het ware kinderachtig dit op dat
eogenhlik te wiöeii aanduiden, doch
men moet niet ver zien om deze ge
beurtenissen van beden ai te zien op
dagen
Een onweerstaanbare vloed zal zicb
ov»r
langer meer mag een volk onder eene
'onrecktveerdigedwitigelandij zuchten.
Na de Polen is het de beurt der
Tcheken om hunne vrijheid te ver
voegen. Dit alles zien wij reeds te
gemoet en wij koesteren de zoete hoop
dat na den oorlog het tijdperk zal be
ginnen voor een duurzame internatio
nalen vrede. F.
Maandag bevonden de Duitschers zich op
do lijn lierch-stad-St-Truiden.
Be Belgen haddon eene eerste verdedi
gingslijn Sfeheua.- Bfest- HacJen-Geet- Sefcz-
Budingon-Noerlinten-Gr-uiule Thienen. Deae
eerste lijn bevatte slechts eene afdeeliug- rui
terij. De oude vestingen van Brest-waren en
kel door eene compagnie wielrijders verde
digd.
Deze troepen-hadden last gekregen hel zoo
lang mogelijk uit te houden, om zich dün>
>-Haar de tweede verdedigingslij-u terug te,
'trekken, waar dn Belgische troepen in groo-
te>massa gereed lagen, dech welke wij niot
mogoiv aanduidenmen zal begrijpen waarom.
Zoggen wij- evenwel dat de verbinding- mot-
Brussel, Mfeehelen»eu Anfcwerpeu verzeWnl
blijft en dut degeiven die vraezen, dat de-
Buitsehers een raid zoudon beproeven naar
Brussel, niets-te vreezen nebben.
Het is te Geet-Betz, dat Dinsdag morgend*
do-vijandelijkheden geopend werden. Hond
3 1/2 ure werd gemeld dat een Duitsche vlie
ger boven da Belgische lijnen vloog. Dade
lijk werd er jacht op gemaakt. Een salvo-
schot werd er op gelost, gevolgd door een-
twoede. De vlieger had zich wat te laag ge
waagd en kreeg zijn deel mede.
Men zag het toestel in brand sehieteu,doch
de vlieger kon toch nog aan de Duitsche lij
nen neerkomen.
Die eerste vuurschoten hadden in het
dorp eene groote opschudding verwekt, doch
't was maar een begin.
Rond 6 ure, kwam de vijand in sterke
drummen aanrukken en viel de Belgische
troepen aan.
Hij beschikte over ruiterij, voetvolk, ar
tillerie en mitrailjeuzen.
Dadelijk is de slag aan gang. 't Is ditmaal
geen schermutseling, doch een ware slag,op
eene lengte van tien kilometers.
De Duitschers rukken op heel die lengte
vooruit en vallen ten Noorden Naeien,
Loxbergen en Kortenaeken aan, terwijl zij
ten Zuiden Budingen aanvallen. Het gros
van hun leger trekt op Geert-Betz.
De Belgen bieden een hardneklcigen tegen
stand. De ruiterij, gidsen, jagers en lansiers,
zijn afgestapt en hebben zich in de ver
schansingen verscholen, hunne paarden na
zich latende. Twee uren lang houden*zij zich
daar op, ondanks het vuur der mitraüjeuzea
en der kanonnen, terwijl zij zelf door hunne
welgeruchte schoten, gansche rijen vijanden
wegmaaien.
Eene afdeeling vijandelijke ruiterij richt-
naar de paarden der Belgische ruiters en
doodt er een aantal, hopende nadien dan ook
de mannen te omsingelen en uit te rooien.
Doch hunne taktiek was
merkt.
De soldaten wier paarden gedood werden
richten zich in kompagniën m en trekken
achteruit, terwijl de ruiters hun aftocht
dekken.
Graaf Wolgau d'Ursel bevond zich ook
opga-
Twee sehedrons Belgische cavalerie, wa
ren te Budingen door meer dan 2000 Duit
schers aangevallen. De Belgen waren ten;
getalle van 247.
Ondanks de gedurige chargen der Duit
schers, hielden de Belgen stand, besloten als
zij waren niette wijken.
Toen de aftocht echter geblazen werd,
trokken zij zich ook achteruit, niet echter
zonder voortdurend een kogelregen op de
Duitschers te doen neerkomen.
Talrijke Duitschers sneuvelden liior.
Het doel der Belgische troepen, wasgoed
bereikt. Zij hadden enkel last, do op-
marsch der Duitsche troepen zoolang moge
lijk tegen te houden, 't Is hetgeen zij deden,
met een weergaloozen moed en eene onge
hoorde dapperheid.
Eens dat de Belgen de plaats ont-ruimrb
hadden, koudon de Duitschers vooruitruk
ken. Zq violen eevstDiest aan- en plunderden..
de statie, waarbij -de stad gebombardeerd»
werd.
De inwoners vluchtten verschrikt in de
•richting van l/cuven.
Bet tooneel op do Groote Baan was waar
lijk roerend....
Daar er te Itiost enkel eene eompagnie
carabiniers-wielrijdeFs was, om de stad te
verdedigen, was het bogrqpelijk, dat eens
vijand te dicht gekomen, de Belgen zou
den aftrekken, 't Is hetgeen zij dan ook
deden, niet zonder echter eerst eene dege
lijke zifting gemaakt te hebben in de rongen
-der Duitschers.
Reeds-stonden-dan verscheidene 'buigen ia
brand en anderen waren door de houwitsers
-verwoest geworden.
Men vermoedt dat talrijke personen, die
liever dan te vluchten, in hunne kelders
eene schuilplaats gezocht hadden, «iet bij
tijds meer zullen kunnen vluchten zijn.
Ook le Thienen begon weldra het boim-
dwirdement. Daar stonden in de statie neg
ario treinen, welke door de vluchtelingen
stormenderhand ingenomen werden en de
treinen konden nog tijdig vertrekken, have.
en goed achterlatende.
Rond 4 ure namiddag stonden een tiental
Ihuizen in brand.
Wanneer een aanval van voetvolk doer de
waarnemers wordt aangefcointigd, dan begeeft
het voetvolk van het fort zich kings onder-
aowteche gangen naar de sebietbaokjes. de
sne-tvu rende lichte "kanonnen komen uit huu
schuilplaatsen en vagen den tegenstrever met
de reeds vastgestelde zware verlieven weg.
Ten slotte derde tijdperk de vyand nadert
tie grachten dan nemen de koffers die -langs
dezen liggen, deel aan den doodendans, en
hun kanonnen maaien de stoutmoedige aan
vallers neer.
En steeds houdt het fortstaud, veilig onder
zijn zware koepels.
Eene patroelje uhlanen verraste op de
baan van Graud-Menil vier Fransche solda
ten, die per rijwiel op verkenning waren.
De Fransche soldaten vluchtten, doch irn
een draai der baan verborgen zij zich. De
uhlanen naderden en dadeöjk weerklonken
salvoschoten irit het bosoh.Vijf uhlanen wer
den gedood en een tiental gekwetst en de
rest nam in allerijl de vlucht.
Te Boulez hadden nog een drietal kleine
schermutselingen pktats, tusschen Belgische
en Duitsche patroeljen. Ook m sommige
bossclien houden zich nog eenige uhlan
op, die ongetwijfeld hun regiment verloren,
en nu moeten wachten tot zij gevangen
genomen worden.
Tussohen Sauvenièpe en Gcand-Leez wer
den een dertigtal uhlanen door de Pransche
gedood en bet overige ihuu de vlucht.
Maandag nacht verbleven talrijke Duit-
rSehers in den omtrek van Beverloo.
Dinsdag deden zij in den omtrek
reeks verkenningen.
Zoo werden er gezien te Moll, in de nabij-,
in een der loopgrachten, toen hij door een beid van LeopoMsburg en ook te Gheel.
kogol in het hoofd getroffen werd. De zes
mannen die zich naast hem bevonden willen
hem opnemen, om hem achteruit te dragen,
doch hij zegt hen Ik heb mijn rekening.
Laat mij liggen en doet uwen plicht I
Eemge oogenblikken la;er was bij ec-nge»iakk"ljjb t« begrijpen. Zij gaan »r ouder-
lijk 1 zo 'ken hoe de verzorging der ongelukkige
De aftocht der Belgen geschiedt in de vol
maaktste orde. Ieder schot der Belgen treft
zijn man, doch wat ken zulks den Duitscher
schelen.
Worden de tien eerste rangen weggemaaid,
tien andere kon&eu in de plaats en zoo onder
gaan de Duitsebws schrikkelijke verlieten.
De Duitschers schieten nog steeds evea
«lecht, doch 't ie begrijpelijk, dat In den
hoop toch eenige Kogels tFeffen en kwetsen.
Zoo kreeg bevoibeUber de Favereau twee
Wat de Uhlanen te Gbeel gaan doen,
TT* kogels ia den rechterarmen luitenanten Van
frnnsch Europa uitbreiden. Niet fan Gorput de Meuten ieder een,
geesteskrankuii er door de bevolking gedaan
woid<m, ten einde ergews in Duitschland
eene soortgelijke kolonie te stichten, voor
de leiders dor Duitsche oorlogspartij, de kei
zer, zijne zone», zijne ministers, enz, inbe
grepen...
Een Bfus8elsche konfraier meldt wel dat
men daar-geen-kweadeotteu verplosgt, doch
in de «infirmerie» vau Gheel zijn daarvoor
bijzondere inrichtingen, en heel de oorlogs
partij zou daar goed op hare plaats zijn.
Vele personen vragen zich af hoe het komt
^dat vele forten van Luik zeolang weerstand
kunnen bieden. De waarde dier forten be
•staat er vooral in dat het begraven-forten zijn.
op hooge plaatsen gelegen, hi vele gevallen
voor het voetvolk moeilijk genaakbaar.
Zoo ligt het fort van Embourg bijna steil-
reeht boven het gehucht Ninane naar Chaud
fontair.e op. Zonder twi,|lel zijn die forten
langs dezen of genen kant genaakbaar, maar
hun waarde hangt niet aHeeu af van de lig
ging. maaroveral omdat zy aan 'tgrof ge
schut slechts een raadselachtig doel aanbie
den, daar zij-zich met den grond rds gelij.k
bevinden. Treft het schot, dan wordt slechts
de stalen koepel of enkel de gebetonneerde
massa van buitengewone dikte, waarin de
koepels liggen getroffen.
Hoe men binnen in zulk een kelder weer
stand kan bieden 1
Wel. zoo'n kolderis heel wel "in gelicht.'Deze
bevat eloktrogene inrichtingen voor de licht-
bakens, de verlichting en drijfkracht, koel
-kelders voor het vleesch en eene bakkerij.
Dedjevelhebber van hetfort zit, bij 't gewel
digste razen Tier irotraitte, rustig in zijn blok
huis. Daar on-tvangt hy per telefoon de be
richten venwege de gepantserde of andere
waaruemiiigsplaatsen.
Als de waarnemer bijvoorbeeld - vaststelt
dat troepen over eeeo bnsg trekken, dan
schrijft de fort'beveHiebber aan den koepel
welke-deze brug beheerseht, voor op het te
treffbn punt te mikken,zoowel naai' de hoogte
als in de vorte.
Eens hot pointeeren of mikken geëindigd,
wordt bevel tot vuren gegeven. Be koepel
verheft zich. het schot gaat af, de koepel
draait, het kanon keert in battery terug, het
tweede schot gaa$af en zoo opvoigenderwijze,
tot hot nagestreefde doel is bereikt.
Dit gedaan zijnde, keert op het fort alles
tot de stilte terug.
Hebt vertrouwen Onze bontgenooten
hebben woord gehouden.
Dagelijks doen onze vliegers-menigvuldige
verkenningen en bewijzen aan ons legei
vele-diensten.
Een konfrater verhaalt daarover het vol
gende
het vallen van den avond in het
kamp dor vliegers komt een-motocyelist met
een bevel van den staf. Tien minuten later
stijgt een vlieger in de hoogte. Spoedig heeft
hij eene aanzienlijke hoogte bereikt, en daar
ging hij naar de vijandige lijnen. Men ver
iest hem uk het oog.
Een half uur verloopt, een uur nog
geen vlieger te zien. Reeds wordt men on
gerust, maar daar hoort men een motor
linietreopen verrast. De groote helft werd. r0nken en in de halve duisternis daalt de
dappere vlieger neer. Reeds is een auto ge
reed, de vlieger stapt er in en vooruit, recht
naap den staf.
De vlieger heeft belangrijk nieuws. De
Duitschers zy« op eene plaats doorgedron
gen, waar men ze<niet vermoedde en liggen
nabij de Belgische lijnen op bivak. Eene
verrassing was mogelijk.
Dadelijk worden de noodige hevelen ge
geven. De Belgische troepen nemen andere-
positie:), waardoor zij merkelijk voordeel
hebben op de Duitschers.
Bezen bemerkten echter 's anderen
daags dat zij gevaar liepen en trokken ijlings
achteruit I...
De vliegers zijn eensgezind om te ver
klaren, dat wij met vertrouwen de gebeur
tenissen mogen afwachten.
»Onee konfrater vroeg aan een der vliegers
wat hg van onze bondgenooten dacht,
waarop de vlieger met een veelbeteekenend
lachje antwoordde
Onze bondgenoten van 't Noorden zoo
wel als van 't Zuiden, hebben hunne belof
ten gehouden indien de eersten tot nu toe
nog niot in 't vuur zijn geweest, dan is zulks
alleen, omdat zij hun tijd afwachten, doch,
wanneer hun uur zal slaan, dan zal men de
Puitschers zien loopen, geloof mij I
Een Fransch officier, die tijdens het ge
vecht van Zaterdag te Dinant gekwetst
werd. doet het volgend verhaal
Toen de Duitschers ons aanvielen ver
deelde ik mijne kompagnie in twee deelen
van 50 man, eene rechts en eene linies van
de citadel. Ik was met deze van de linker
kant, toen wij overvallen werden, door aan
zienlijke Duitsche troepon. Ik werd door
een kogel aan het hoofd getroffen, viel ten
gronde en rolde in eenen put, waardoor ik
een heen gebroken werd. Mijne mannen
wilden mij opnemen, doch toen ik uit den
put was, zegde ik hen, dat ik zou trachten
mij van den berg te latonrollen.
Ik deed het inderdaad. Op dat oogenblik
richtten de Duitschers hun vuur op mijne
mannen. Men had mij niet gezien. Toen ik
nabij een boschje gerold was, bemerkte ik
in de nabijheid eenige huizen. Ik riep om
hulp en maakte mij bekend. Ben zestal per
sonen kwamen mij onder een waren kogel
regen ter hulp. Een hunner werd gekwetst,
toen-men mij in een naburig huis bracht.
Van daar bracht men mij naar het klooster
der Paters, alwaar ik goed verzorgd werd.
s'Anderendaags werd ik naar den overkant
dor Maas gebracht en van daar per auto naar
Philippeville vervoerd.
Men heeft reeds dikwijls opgemerkt dat
de Duitsche officieren bevel voerende over
patroeljen, zoo zeker zijn van den weg wel
ke zij te volgen hebben.
Zulks kan niet missen. Al de Duitsche
officieren zijn in 't bezit van reisgidsen, wel
ke zeer geed opgemaakt zijn, zooals men uit
volgende bijzonderheden zal zien.
t Is een boekdeel van 224 bladzijden in
kleinen druk, met niet min dan 13 kaarten
versierd, de eene al wat grooter dan de
andere.
Het zijn de verbinding van België met
Holland de kusten der Noordzee het plan
van Luik, Namen, der Ardennen, Brussel,
Ter Kameronbosch het voorgeborchte van
Urussel het plan der stad Gent, Brugge,
Antwerpen, Oostende en Blankenberyhe.
Denkt nu niet dat die plans heel opper
vlakkig opgemaakt zijn, verre van daar
tot de minste bijzonderheden zijn er op aan
gestipt.
Daaruit komt ook volledige uitleg over
al hetgeen wat in ons land bestaat, de tarie-
on van post en telegraaf, de kunstgewroch
ten die zelfs.tot in de kleinste plaatsen van
't land verborgen zijn. Van iedere stad of
gemeente die langs de groote verkeerbanen
ligt is er eeno volledige beschrijving, tot
ïelfs de nummers der trams, de straten langs
waar ze loopea, de haltepunten, enz. Ook
worden de hotels in 't bijzonder aangeduid,
waarbij uien voegt tot welko natie de patroon
behoort, de prijzen der dranken, der eet
malen, enz.
G'en behoeft dus niet te vragen of de
Duitschors alle noodige inlichtingen van
hunne spioenen kregen. Ze zijn beter inge
licht dan velen onzer Belgen.
Do volgende maatregelen zijn in Frankrijk
genomen tegen eenen gebeurlykon rit van
Duitsche Zeppelins.
Het is te vreezen, zegt de Figarodat do
luchtvloot der Duitsche Zeppelins eenen rit
bep*eeve naar de greets Fransche steden,
bijvoorbeeld naar Parijs.
i Nachts uit hunne standplaats vertrek
kende, kunnen deze vliegtuigen iu korten tijd
.eenen grooten afstand afleggen, lmmieapring-
bonwieu uitwerpen en „terugkeerea naar hun
vertrekpunt.
Wij zijn niet ontwapend tegen dergefijken
aanval.
By dage zijn de Zeppelins, tengevolge van
hurmen grooten omvang, machteloos.'sNachts
zouden ay gemakkelijker kunnen werken.
M«nr tnsschen Parijs en deFransch-Duitsche
genus zyn verscheidene sfafiènvan aëroplaneê
gelegen, en vooral te Reims, etme zeer groolo.
Al deze statiën zijn voorzien van zoeklich
ten, die zonder ophouden de duisternis dooi?»
tasten; te Parys wordt van op den Ëiffeltoron
hetzelfde gedaan.
Zoodi'a men een vreemd luchtschip zou ffö-
waar worden, zouden versclieide luchtvlingers
hem achterna zetten.
Zij moeten boven het vijandelijke luchtschip
klimmen en bommen erop laten vallen, die
daarvoor opzettelijk gemaakt zijn.
In geval dat niet zou lukken, moeton zij op
het luchtschip aanvliegen, er tegen botsen e%
met hem vergaan.
