Belangrijk BerlöM
Hal nieuws Earp
in Frankrijk
BAG-BLAI3
DE GR09TE SLAG
Versteiiiisgan voor bet
vcrMen leger
De strijd in Gpper-Elzas
Bsigië en iiöt Drieverfeond
Waar Is to Duitsche vloot
Nog liet gsyeclit van Semrst
Da-Bslyiscfes vluchtelingen
Us*5i«5ag SS SaptesssEaes" 3 9 54
Bestuurder J. Van Nuffel-De Qendt.
De slag aan de Aisne
De Russische-taktiek
Russische overwinning
Het vernielen der Kathedraal van
Reims en de indruk in den vreemde
De Betoogingen te Rome
ten Buiisch blad feskeal dat do
zakeii niet rooskleurig staan voor
Duitsoliland
Buitsdie Zsppeiins door Engelsche
tncMvliegers ia brand Besteken
Help aan de Belgen
Twjisatsgjst® Jaargang n' £23
2 CENTIEMEN HET NUMMER
ABONNEMENTEN:
"Zes maanden 4 franken Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle postbureelen van liet land.
I* UITGAAF, 4 u. 's avonds 0 0 T UITGAAF, 7 u. 's avonds 0
Pour lonte la puhlicité commerciale et financière du journal,
s'adresser exclusivement a l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
BURE
TE E1SÏUSSEI.
ELG53DTS, BeurspiaaiG. 2
Telefoon A
ELEM
TE Ta&LST
Kierïts traat
Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. annk. (I tot 4 kt. reg.) fr. 0,60
3e bladz. (de repel) fr. 1,00
4e blad/., (de regel) fr. 0.30
Financ.aankon.(perregel)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1.0®
Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
Recht.herstcll. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,00
Commerciale en finnncicele aankondigingen zich uitsluitelijk te
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Boursplaats, Brussel.
Hel Schepencollege verwittigt dege
nen die schade hebben geleden door de
ontploffingen aan de ijzcrenbrug over
den Dender, dat de onkosten der schat
tingen aan de aanbevolen prijzers moe
ien verschoten worden door de belang
hebbenden.
«o,
Dinsdag avond, om 11 ure, werd
medegedeeld, dat de loeslanti onver
ouderd was.
Deze ofaciëelo mededeeling bracht
dus geen nieuws aan, doch zij is ton
volle geruststellend. Do vorige mede-
dcoling had ons de lijding gebracht,
dat de Duitscho rechtervleugel ver-
pi iel it geworden was te wijken en dat
al do Duitsche aanvallen in het cen
trum afgeslagen waren.
IJet is misschien voorbarig, te zeg
gen dal het Duitsch leger zijn Sedan
tcgemoctgnat, daar het thans sterke
verdedigingswerken heelt opgericht,
doch ook de position van het verhon
den leger zijn zeer voordeelig en dus
mogen wij in volle vertrouwen den
uitslag afwachten.
Zooals men weet werden de Duit-
schors- na een verwoed gevocht uit
Péronne verdreven.
Iletjs niet aan te nemen, dat het.
liet 6" Franseh leger is, die zuiken
uitslag verkregen heeft, daar dat leger
zich aldus te ver zou moeten uil-
spreiden.
IIc-L moeten dus vcrsche troepen zijn
die daar do hand aan 't werk sloegen
en over die troepen kan men enkel
veronderstellingen doen.
liet is heel goed mogelijk, dat deze
troepen niet ailen Fransclien zijn.
Voigens een Gentsch confrater, moet
er minstens eene Engelscho leger
afdeling hij zijn.
Wat zeker mag gezegd worden, is,
dat al deze troepen uit hot Zuiden
komen, waar zij voor hot oogenblik
onnoodig zijn.
Dit leger komt dus juist ton gepas
te» tijde op liet oorlogsveld, om te
helpen aan liet omsingelen van den
Duitschen rechtervleugel, en daar hot
leger zeer sterk schijnt en bijzonderlijk
samengesteld is uit vecsclio troepen,
is het zeker, dat de Duitschors cr
zullen mede at te rekenen hebben.
Volgens berichten uit Zwitserland
en Engeland ontvangen, zouden de
Fransclien ai de strategische punten
bezeilen in Opper-Elzns en zouden zij
dagelijks mot bun veld- en grof ge
schut do Duitsche Landwehr-lroepen
bestoken, die, sederteenige dagen, de
andere Duitsche troepen, die naar liet
Westen vertrokken zijn, vervangen.
Volgens een ooggetuige, zou de
veldslag van Tlisnn, welken de Duit-
«cliers aanzagen als eene overwinning,
■wezenlijk een beslissende slag ge
weest zijn. De mannen der Landwelir
trokken achteruit en zakten af naar
Mulhouse volkomen uitgeput, zich
erg beklagend over de misslagen
begaan door lninne officieren.
De tijdingen, welke men uit Duil&cl -
land ontvangt, duiden meer en meer
aan dat het publiek dat dronken van
vreugde was, door de eerste overwin
ningen behaald door da Duitsche
legers, stil aau hunnen geestdrift voe
len verzwakken en kommervol de
toekomst beginnen in te blikken.
Eindelijk gaan de oogen open dei-
massa; 't heeft een beetje lang ge
duurd, maar 't is heter laat dan ooit
Moeten de Duitschers wijken
De slag aan do Aisne is begonnen op 42
September en thans is hij nog in volle lievig
heid, of liover 't begint nu eerst voor goed.
Vroeger duurden de veldslagen slechts 2
of 4 dagen, doch thans is zulks het geval niet
meer, ten gevolge der aanzienlijke leger
machten, dio aan de veldslagen deelnemen.
De strijd welke thans aan gang is, breidt
zich uit op een groot front. Zoo is do strijd
zeer hevig voor het bezit der hoogten ten
Noorden der Aisne vorder rond Reims, in
de pleinen ten Noorden van Chalons.
Eindelijk beeft men ook nog de hevige
drukking wolke uitgeoefend wprdt op In t
leger van den kroonprins, in de vallei der
Maas. ten Noorden van Verdun en t«n Oos-
tou der Argonne.
Algemeen wordt do vraag gesteld Wor
den de Duitschers achtergedreven. Deze
vraag mag"bevestigend beantwoord worden.
't Is voorzeker nog niet veel. in vergelij
king mot don aftocht naden slag aan do
Marne, doch eene zaak is zeker Worden de
Duitschers geklopt, lan is het den laai sten
slag welke zij of) Franseh grondgebied kun
nen loveren.
Worden de Duitsche strijdlijnen doorge
broken en hunne onderlinge betrekkingen
afgesneden, dan zal net Duitsch leger iu
wanorde moeton vluchten.
Ook weet het Duitsch leger heel goed wat
hem te wachten staat, indien het er niet in
gelukt zich er door te slaan Redding zoe
ken over den Rijn.
Ziehier nu welke voordeelen de verbondon
troepen in den huidigeu slag reeds behaal
den.
Tc-n Oosten van Novon, komen de Fran
sclien dapper vooruit. Ten Oosten der Oise
be/.et do Ruitsclio artillerie nog het Noorden
van Arondswoud.
Tusschen dit bosch en Soissons zijn do
Fransclien op verscheidene plaatsen over do
Aisne getrokken en hebben verscheidene
dorpen op de Duitschers veroverd.
Nabij Soissons In-bben do Duitschers gordö
schuilplaatsen gevonden voor hunne kanon-
non, in de steengroeven.
De Engelschen zijn daar echter dicht bij
en ofschoon hunne troepen zware verliezen
ondergingen, gaan zij toch steeds vooruit.
Nabij Graonne doen de Franschen hetzelfde,
c-n daar de verbonden troepen voortdurend
versterkingen krijgen, blijven zij even sterk.
Ook in den omtrek van Chalons rukken de
Fransclien steeds vooruit en verder aan den
Fransclien Oostnrvleugol, moet het leger
v.m den kroonprins alie dagen moor het
Noorden in.
Zoo bezetten doFransche voorposten schier
da^olijks'de plaatsen, waar daa^s te voren
nog do staf van het leger van den kroonprins
gevestigd was.
De dagelijksche tegenaanvallen der Duit
schers worden met gmolc verliezen afgesla
gen en daar de Duitschers geond hulptroepen
krijgen, is het Ulaarblijkend, dat het Duitsch
leger smelt als sneeuw voor de zon.
Wij mogen dus volle vertrouwen hebben
in den uitslag van dezen groot en veldslag,
daar, wij herhalen het, de position dor ver
bonden legers voel voordoeliger zijn dan deze
<ler Duitsclnrs, en daar hel bij ouzo bondge
noot en noch aan moed. noch aan wilskracht
en dapperheid ontbreekt.
In algemeenen zin genomen, biedt de veld
slag aan de Aisne zich in de/elfde voorwaar
den aan, als deze aan de Marne. De verbon
den troepen pogen de Duitsche vleugels om
Ie zwenken, terwijl de Duitschers pogen het
Center der verbonden troepen door te bre
ken. Do boweging der verbonden troepen
schijnt mot goeden uitslag bekroond te wor
den, terwijl de Duitschers slechts mot de
grootste moeite ©enigo position kunnen be
houden.
Een belangrijke factor is ook het groot
gemis aan do noodigo bevoorrading der
Duitschers. Op het slagveld heeft men vor-
scheidone dagboeken van officieren en brieven
van soldalen gevonden. Allen vermoldeu,
dat do bevoorradingsdienst zeer verwaar
loosd is. Zoo moesten Duitsche soldaten zich
vier dagen achtereenvolgens voeden met
rauwe groenten wolko zij op de volden
vondenEen ander soldaat schreef, dat
hij sinds hot begin van den oorlog nog maar
drie maal brood geëteu had, daar het leger
er geen had.
Het is onbetwistbaar dat de Russische,
taktiek voel hel er is dan deze der Oostenrij
kers. Ook is bet bewezen, dat zoowol onder
oogpunt van oefuning als van weerstands
kracht, do Russische soldaat vor boven d«
Ooslenrijkschc staat.
Zoo zijn de Rusftn er telkens in gelukt,
op het gepaste oogenblik aanzienlijke strijd
krachten bijoen te brengen, om in de veld
slagen de Oostenrijkers uiteen te slaan. Het
zijn voornamelijk do legors van generaal
Ruzsky en Brussiloft, dio zich daarin meest
onderscheidden.
Ook mag men verwachten, dat do Duit
schers het met deze legerkorpsen en over
sten, ook niet gemakkelijk zullen hebben.
Jarosiaw ingenomen.
Potrograde, 23 September.
De. Russische troepen hebben de versterkte
plaats van Jarosiaio bezet.
De Russische vlag waait over de s/ad.
Jarosiaw, stad van 25,000 zielen, inliet
distrikt van Przemysl, op de San-rivier on
den spoorweg van Hemberg naar Krakau.
Hot is ee-i belangrijk spoorwegkruispunt
en 't bruggohoofd dekt de San en beheersebt
don overtocht dezer rivier.
Jarosiaw is gekénd door zijne lakenfabrie
ken en spinnerijen;
Na het bezetten van Krzessow ten noorden
en van Javoraf ten oosten van Jarosiaw,
was overigens do bezetting dezer stad on
vermijdelijk.
II-i volgende bericht zal nu wel zijn de
val der vesting van Przemysl, iets ten zuiden
van Jarosiaw.
Ter gelegenheid der aankomst te Brussel
van generaal vonderGoltz-pacha over eenige
dagen beeft de Temps onder Jen titel
Ren oncerbrecnbaar verbond een hoofdarti
kel gegeven, in hetwelk bij verklaart, dal
daardoor B lgië zich, als vierde partij voegt
bij do verklaring te Londen gedaan. 'I ls in
hot midden des atiijds zegt het Parijsch dag
blad, dat het Vierverbond is geboren tot
waarborg van een toekomstige vrede. Dit
verbond zal na.den oorlog voortduren. Bij
het wijzigen der Europeeschc kaart, zullen
Frankrijk en de Verbondenen de Belgische
belangen verdedigen, als do hunne. Het zal
in bot toekomende niet volstaan öo onafhan
kelijkheid van België to waarborgen. 't^Is
ons plicht dat volk te helpen, opdat/et zich
een weg bane zijner waardig. Een sterker,
grooter België, in de gelegenheid gesteld
zijne krachten en zijn wilskracht uit te brei
den. zal oen waardig on kostbaar lid worden
der Europeeschc familie.
Hot vernielen dor Kathedraal van Reims
hooft te Berlijn den grootsten geestdrift ver
wekt.
Zulks getuigt van het gehalte der Duitschers.
In Amerika, in Italië en ten andere in alle
t.'oscliar.l'do landen is men vlakaf verontwaar
digd, en do Amerilcaansohe bladen verklaren
eensgezind, dat zulke daad de snoodste holee-
diging is welke het krislondom, do kunst en
do incnschheid kan aangedaan worden.
Do Daily Telegraph schrijft, dat do weer
wraak verschrikkelijk zal zijn, docli dat de
verbonden legers niet zullen handelen als do
Duitschers. Zü zullen niet vernielen, doch,
aangezien de Duitschers bewijzen liover bar
baren te zijn dan onder de beschaafde lauden
gerekend te worden, zoo liebbeu de Duitschers
goone kunstschatten noodig.
Do kunstverzamelingen der Duitschors, dio
niet to schatton zijn, zullen dun ook naar be
schaafde landen overgobracht worden.
Duitschland mag zoowol op zedelijk als op
stoffelijk gobied van deze wereld verdwijnen.
Maandag avond had to Romo eene betoo
ging plaats, zooals cr nooit cenojjezien was.
50,000 Italianen defileerden voorbij het
Engelsch gezantschap, zongen het Engolsch
nationaal lied en eischten dat de Engelsche
vlag zou geheschen worden.
Toen zulks gedaan was, trokken do be-
toogers naar het ministerie van Oorlog,doch
werden daar-uiteengejaagd.
Later vergaderden zij echter weer voor
liet Belgisch gezantschap, waar dezelfde bo-
toogingen plaats hadden. Dè Belgische
geza/it werd geestdriftig toegejuicht.
De Duitsche en Oostenrijksche gezant
schappen moesten beschermd worden.
Bij het uitbreken van den oorlog bezat
Duitschland 44 kleine kruisers, waarvan 6
gebruikt werden voor bet onderricht der
matrozen.
De Russen hebben er een van, do Magde-
bur in den grond geboord; de Engelschen
hebben do Main/.», de Koelen de Ari
adne en do Ilela vernield.
Van do 39 oorlogschepen die overblijven,
bevinden er zich 9 in de vreemde zeeën on
wordt er gedurig jacht opgemaakt. Er blijven
er dus nog 30 in de Duitsche wateren, dio
men kan gebruiken, maar cr zijn or ten minste
twaalf van, die do torpedovlooton moeton
begeleiden, derwijze dat or dus maar 18 oor
logschep® no vor blij ven. dio met de bijzonder
ste vloot iets kurmon uitrichten.
Men mag niet vergeten dat eene oorlogs
vloot van 28 schepen eene strijdkracht noodig
heeft van 40 kruisers die dienst moeten doen
als verkenners.
Men ge'ooft dat hot Duitsch eskader van de
Baltische zoo uit 29 eenheden bestaat en sa
mengesteld is uit zes kruisers, een eskader
van beveiligende kruisers en eene vbot van
kioino oorlogsschepen en torpedowerpers.
Dit eskader moet de Russische vloot van
de Baltische zee vernietigen; zoo niet zijn de
Duitsche kusten van de Baltische zee en vèor-
namelük deze van Danrtzig aan de Russische
aanvallen blootgesteld.
De F ranch fur ter Zeitung kondigt een
artikel af. waarin onder meer voorkomt
Ernstige dagen zijn aangebroken en
doen ons nadenken. Bevoegde personen
wisten dat het Franseh leger moedig on
sterk was en thans begrijpen ook degenen,
die ria do aankondiging onzer zegepralen
voorzegden, dat wij in Frankrijk slechts
eeno wandeling te doen hadden, dat hol zeer
moeilijk zal gaan. Gedurig komt hel Duitsch
leger voor onovcrkoraolijko hinderpalen en
wij moeten alles hermaken, daar dj Fran-
schon alles vernield hadden.
Men spreekt van vrede. Daar kan slechts
van gesproken worden, wanneer de vijand
genoeg verzwakt is, om niet meer Ic durven
herbeginnen.
Dinsdag mnrgend werd eene afdealing Bel
gische ruiterij, gesteund door artillerie, mi-
tcailjeu/.en en wat voetvolk, gelast op verken
ning ie gaan langs Scuipst.
D i voorposten werden aangevallen en de
Belgen draaiden rond de Duitschers.
Do Belgische kanonnen losten een tweetal
scheten en daarop kwamen eon vijftigtal
D uitstek e dragonders en eene afileoling wiel
rijders uit oon bosch te voorschijn.
Nu word volle vuur geopend en do Duitschers
vluchtten weldra hot bosch in, achtervolgd
door onze mannen.
Op het slngvold vond men talrijke Duitscho
1 ken en vole gewonden.
D Belgen hadden vier dooden en verschei
dene gewonden.
In hot bosch vond men verscheidene stuks
hoornveo, welke do Duitschers hij middel van
sabels en bajonnetten hadden afgemaakt.
1
Antwerpen. 23 September Vijf Engel
scho luchtvliegers, opgestegen uit België, zijn
gisteren hoven het vliegplein van Bidondorf,
nabij Keulen, gaan Stuwen. Zij wierpon bom
men op do loodsen der Zoppelins nlto i scho
ten in l-rand. De luchtvliegers keerden in den
namiddag terug.
IN ENGELAND
Bezoek van Hare Haj. de Koningin
Eén telegram uit Amsterdam aan Mor
ning Post zegt dat gisteren namiddag eene
stoomboot is aangekomen to Folkestone,
met eenige honderden vluchtelingen. 0
In de 22 dagen, eindigende op 22 Septem
ber, zijn 57,600 vluchtelingen aangekomen.
De Koningin heeft gisteren namiddag een
bezoek gebracht in het hoofdkwartier te
Londen, waar do vluchtelingen gevestigd
zijn in hot Alexandra Palace. De Koningin
werd ontvangen door den Belgischen konsul1
7#ij ging rond in al de departementen en
bezocht ook hot hospitaal, waar Ilare Maj.
vriendelijk sprak met vele zieken.
Alvorens heen te gaan, zegde de Koningin
aan graaf de Lalaing Ik hoop vurig dat de
vluchtelingen gelukkig zullen zijn in Enge
land en ik teken op iedereen van-ons, «lat wij
zooveel mogelijk zullen doen voor de onge
lukken.
De Koningin vortrok onder geestdriftig
geroep van Leve do Koningin l
Eene prachtige gift.
Een telegram uit Simla meldt dat Maha<
radjah Scindia, van Gwalior 5000 (125,000
frs.) pond sterling heeft geschonken voor d?
ongelukkige Belgen.
Ein leiegram uit Montreal zegt dat er een<
vereeniging is lot stand gekomen onder hei
beschermschap van den hertog van Con-
naught, om geld, kleeren en levensniidJele*
in te zamelen voor de Belgen.
Anderzijds heeft de inschrijving geopend
door de Pall Mall Gazette van Londen, een
half miljoen opgebracht, dat aan den Belgi
schen gezant in Engeland is besteld gowor«
den.
Men seint, uit Petrograde aan «Tho Times»;
«De oorlog heeft thans een punt bereikt,
waarop bet noodzakelijk blijkt met meer
juistheid de uitgebreidheid der working vuil
do legers dor bondgenooton. onder militair en
diplomatisch opzicht, vast te stellen.
«Natuurlijk kan de oorlog vo «rtgezet wor-
don, tot wanneorde vijand volkomen verplet
zij, maar liet is insgelijks zeker dat de bond-
gonooten bezield zijnde met beginselen van
rechtvaardigheid en menschelijke gevoelens,
or niet aan deuken de Duitscho natie,b.>staai-
de uit 60 miljoen inwoners, noch de bondge
nooton to plaatsen in een onduldbaren toe
stand.
»De toon welke de Russische nors aanslaat,
bewijst oj) afdoende wijze dat Rusland het in
zicht niot hooft eene overeenkomst to aan
vaarden, welke in de toekomst d« onmacht
van Duitschland, om dra vredo in Europa te
verstooren, niet zou waarborgen.
»De«Novoyo Wrennja» kondigteen hoofd
artikel af, waarin dat blad de woordtin van
M. vou Bothmann Rolivreg in 't openhaar uit
gesproken, worden herhaald en waaruit blijkt
dat Duitschland vast besloten was niot te wil
len hoorei» van «en verdrag dat nadeelig was
voor zijne belangen. Bijgevolg zal het noodig
zijn elk verdrag met. Duitschland te sluiten,
omringd wezo Ihet do stevigste waarborgen.
Wat Belgie betreft, die waarborgen inoo-
ton oenen toestand in het leven roepen, wol
ke dat, land in staat stolt zijn zelfbestaan op
eeno volkomen onafhankelijke wijze te ver
dedigen tegen de Duitscho legerbenden.
Rusland vraagt geenn grondgebieden in to
lijven, maar het vraagt en eisclit beveiligd te
zijn togen de oorlogzuchtige gnjp/.ucht van hot
Duitsch keizerlijk militarism.
Hoe verschrikkelijker do oorlog woedt,
hoe sterker de openbare denkwijze in Europa
geankerd word tindo overtuiging dat d® afstand
van Cameroon en Togolaud niet voldoende zou
wezen het gevaar te verwijderen welko
Duitschland aanbied en zou blijven aanbieden
voor do gehoele wereld. Van dag tot dag be
gint tnott meer en meerde uitgestrektheid van
dat gevaar iu te zien.
De Russische Bours-Gazet weigert do
laatst verspreide uchten, welke geloop* n
hebben iu do diplomatische kringen, aan to
nemen als klinkende munt. Die geruchtuu
hadden trek op mogelijkheid Oostenrijk to
aanzien als politiek werkelijk bestaande en
moetende ongeschonden blijven.
Nu, de Beursgazet dringt er, in naam
van de ontvoogding der slaven, op aan dat
Oostenrijk Gallicië moet verliezen, evenals do
Russische gewesten van Bukevine, terwijl
Hoiigarië de volgende provinciën zou o too
rnen worden Bosnië, Horzegowin.i. Oroalie,
Dalmalie. Czachië eu Maravi. E- h idefend
op d*-n grondslag van het beginsel oer natio-
uafitoiton, moot men insgelijks Triest en
Trontin aan Ilongariö ontnemen; dio twee
provinciën zouden aan Italië overgaan.
Transsylvanie en het gewest van Buko-
vino, uitsluitend bewoond door Rujpeniérs,
zouden ingelijfd worden door Rumemë.
De eindvernieling van hot Duitsch mili
tarism brengt natuurlijk de afschaffing mede i
van de Pruisische alleenheerschappij overdo
Duitscho Staten. Bijgevolg moet Pruisen vor-
nederd worden on ingekrompen tot eeno
mogendheid van 2C klas. De Oostergrens moot
gewijzigd worden volgens het verlangen der
Fransclien.
liet gewest van Aken moet bij België
ingelijfd worden. Shloswig Holstein moet aan
Denemarken gegeven werden. Posen en een t
deel van Silezie zullen deel uitmaken van liet
toekomstig Poolscho rijk.
Hot Oosten van Pruisen tot aan de Vistula
zal aau Rusland overgaan, terwijl de monar
chie vanHaiiovor-talhersteld worden in hanmt
vroegeren staatwau koningrijk.
Ziedaar het oordeel van eenen Russische»,
staatsman, die stellig ingewijd is in de gehei
men van dö'diploinatie der Bondgenooton-en
op de hoogte is der inzichten van Fraukcfjk,
Rusland en Engeland, maar dio voor het oo
genblik zijnen naam niet wil hekend maken.
De Times /.egt alleen dat dio tijding uit
Petrdgrade ontvangen, van hot grootste ge
wicht is, daar zij de iimigstergevoelons ver
tolkt vaih-eenon staatsman, dio in Rusland
eene groote aanzienlijke rol speelt in de di
plomatische kringen en meer tlau eons ge
raadpleegd wordt door den Cïiür en dezea:
ministers.
