Oorlogsberichten
De strijd in Belgis sn Frankrijk
Twintigste jaargang n' 24?
Vrijdag II December 1314
DAQBLAD
bestuurder: J. VAN NUFFEL-DE QENDT.
Een bezoek aan de Belgische
krijgsgevangenen
Van het Oostelijk Veciitterefn
De Oflstennjkscli- Servische oorlog
Bulgarië en de Oorlog
In Zwitserland.
Engeland en de Belgische
onzijdigheid
L OD Z
Opstand in ZuiNfrika
ALLERLEI
Een Wapenschouw te Ieperen
Rond Crakau
De Belgische luchtrliegers.
Een goede dag
De Kanadeezen en de Oorlog
De Hindoos
Belgische deserteurs in Frankrijk
Een Fransche kabinetsraad
In Egypte
Eene stad op eene Zoutmijn.
Lasten in Rusland
Generaal Letnan
3 CENTIEMEN HET NUMMER
BUREEL-EN
TE BRUSSEL I TEAALST
GODTS, 2, Beurspiaats, 2 IV. OKerKstraat, j
Telefoon A 3299 Telefoon 114
AANKONDIGINGEN
KI. aanlr. (1 tot 4 kl. reg.) fr. 0,60
3* bladz. (de regel) fr. 1,00
4' bladz. (de regel) fr. 0,30
Financ.aankon.(perregel)fr. 2,00
Sport (per regel) fr. 1 Ofl
Gemengd nieuws per regel fr. 2,00
Recht.lierstoll. (per regel) fr. 2,00
Overlijden (per regel) fr. 2,0
Commerciale en financieele aankondigingen zich uitsluilelyk to
wenden: Agence Réclame Godts, 2, Beurspiaats, Brussel.
ABONNEMENTEN i
Zes maanden 4 franken. Een jaar 8 franken.
Inschrijving in alle pos.tbureelen van het land.
I" UITGAAF, 4 's avonds T UITGAAF, 7 u. 's avonds 0
Pour toute la publioité commerciale et fiuancière du journal,
s'adresser exclusivemeul l'Agence Réclame Godts, 2, Place de
la Bourse, Bruxelles.
In de kampen van Munster en Soltau
(QUITSCHLANO)
Eon medewerker van de Messager de
Bruwellcs is een bezoek gaan brengen aan
zijn zoon, krijgsgevangene in het kamp van
Munsterlager, alsook aaneen zijner vrien
den. die zicli als krijgsgevangene in 't kamp
van Soltau bevindt.
Die medewerker geeft het volgende relaas
over zijn reisje
Na lange en veelvoudige voetstappen kon
ïk er eindelijk in gelukken, een passe-port
te krijgen, mij toelatende over de grens te
trekken.
Ik begaf mij dan naar de Noordstatie om
er den trein naar Horhesthal te nemen. Na
eenigo uren wachtens vertrok de trein en
twee uren later slopten wij te Leuven.
De trein ging niet verder meer.
Natuurlijk nam ik de gelogenheid waar
Om opzoek te gaan naar wat eten.
.In een herbergje kreeg ik toch iets onder
deli tand.
Reeds meenden wij naar Brussel terug te
Keer en, wanneer wij eensklaps bemerkten
dat een militaire trein, naar Duitschland]
rijdend, de statie binnenstoomde.
Na heel wat onderhandelingen mochten
wij in den fourgon gaan staan en mits
10 centiemen per kilometer zou men ons
medevoeren. Gelukkiglijk waren wij niet
met te veel in den fourgonslechts met
65 zonder de kinderen
Wij namen hel zoo goöd mogelijk op en
avonds om 9 ure stonden wij te Luik.
Donker was het nu juist in onzen fourgon
niet. In eene groote lantaarn brandde een
piudje kaars.
De reis ging verder en om 6 ure waren
wij te Aachen... Alleman afstappen.
Men moest het ons geen tweemaal zeggen,
Want allen waren we stijf en kreupel.
Op zoek naar een hotel,om wat uit te rus
ten en 's namiddags om 2 ure opnieuw den
trein in, naar Keulen. De trein zou slechts
met twee uren vertraging vertrekken. Ik
besloot den avond te Keulen door te brengen
en slechts 's anderendaags verder te reizen.
Zonder verdere incidenten kwam ik 's avonds
ten half tien te Munster Lager aan.
Dank aan een reisgezel die in 't bezit was
©ener acetvleenlamp vonden wij een goed
hotel.
's Anderendaags bij het ontwaken bemerk -
ie ik onmiddelijk bet kamp en zag ik de
{Belgische soldaten wandelen.
Zeggen hoe roerend het was, daar die
brave jongens te zien wandelen, nog in hun
ne Belgische soldatenkleedij, kan ik schier
met.
Dadelijk begaf ik mij nu op weg naar de
JKommandantur. Men ontving er mij zeer
Jbeleefd en eens het doel mijner reis uitge
legd, gaf men mij de noodige toelating om
het kamp binnen te gaan, doch verzocht mij
eerst om 3 ure te gaan, daar het reeds te
Jaat in den morgend was.
Ik schikte mij daarnaar en weinige sekon-
den na 3 ure kon ik mijn zoon in de armen
fitfikken.
/Spoedig ging hij aan 't vertellen, want
de tijd vervloog snel. Hij verhaalde mij dat
het eten was als in alle kazernen, wellicht
HOg beter, dat de barakken goed verwarmd
zijn, dat al de krijgsgevangenen een® goede
•warme onderbroek gekregen hebben, dat alle
dagen een geneesheer de ronde doet, enz.
In de kantien kunnen zij voor weinig geld
'zich nog een «extraatje» koopen. Kortom,
zij worden goed verzorgd. Wie werken wil,
kan...
Natuurlijk is het niet sooals thuis, doch
Tele families zullen tevreden zijn te hooren.
dat onze jongens or niet al te ongelukkig
zijn. 's Anderendaags kreeg ik nog eenigo
minuten onderhoud met mijn zoon en dan,
na een roerend afscheid verliet ik Munster
Lager om naar Soltau te reizen. Daar ligt
het kamp ongeveer een uur van de statie.
Ook te Soltau werd ik met de meeste be
reidwilligheid ontvangen en vond ik er mijn
yriend zeer tevreden.
Niemand had or te klagen. Zulks ver
heugde mij buitenmate en gerust gesteld
tfpk ik naar huis terug.
Duifsche bron.
AALST, 10 December 1914. (Duitsche
kommandantur).
Ten Westen van Reims, werd eene hoeve,
waarop het Roode Kruis wapperde door
onze troepen in brand geschoten, daardoor
een vliegfalograaf bewezen had, dat daar
eene zware Fransche batterij verborgen,
was.
Fransche aanvallen nabij Souain en in
don omtrek van Varennes en Vouquoi, ten
Oosten van het Argonnenwoud, werden met
zware verliezen voor den vijand afgeslagen.
In het Argonnenwoud zelf weid op ver
scheidene plaatsen terrein gewonnen en
namen wij een aantal gevangenen.
Bij den strijd van Nancy, waarvan wij
gisteren melding maakten hadden de Fran-
schen sterke verliezen, terwijl onzeverlieze:
in evenredigheid gering waren.
Uit Oost Pruisen wordt niets nieuws:
gemeld.
In Noord-Polen zijn onze troepen volop
in strijd met de Russen, die in sterke stel
lingen ten Oosten der Miacza halt hielden.
Rond Lowicz duurt de strijd voort.
In Zuid-Polen treden Oostenrijksche en
Duitsche troepen samen voordeelig op.
BERLIJN, 6 December. (Wolft) O/ïi-
cieel wordt uit liet groote hoofdkwartier
gemeld: Van het Westelijk oorlogstooneel
zijn geene bijzondere berichten ontvangen.
Fransche bron.
PARIJS, 7 December. (Reuter). Ofiicieele
medcdeeling. De aanvallen op de enkole
loopgraven, di6 den vijand op den linker
oever van het IJzerkanaal nog bezet houdt,
worden voortgezet.
Van liet overige gedeelte van het front is
er weinig nieuws, behalve dat onze artillerie
zich de meerdere van die van den vijand
betoont.
PARIJS, 7 December, (Reuter). De mede-
deeliug van 's avonds luidt
In Bolgië hebben de Duitschers Oost-
Duinkerke gebombardeerd, eene gemeente
gelegen 4 kilometers ten Westen van Nieuw -
poort.
In den omtr "k van Langemark, Zonne-
beke, Bixschoolegaan de verbonden legers
vooruit.
De vijand is verplicht geweest zijne
zware artillerie door lichtere te vervangen,
daar de eerste door de overstroomingen
onbruikbaar geworden waren.
De Duitsche ambulancie te Izegem is ont
ruimd geworden.
Tusschen Bethune en Lens is het ons
gelukt Vermelles geheel te ontzetten en
eene stelling OostwaarLs in te nemen, waar
door wij den spoorweg zijn genaderd.
Wij niaakten merkbare vorderingen in de
streek bij Rouvroye, Parvillers, Quesnoy
en Banterre.
Duitsche bron.
BERLIJN, 7 Dec. (Wolff.) Officieel wordt
uit het groote hoofdkwartier gemeld Van
het oorlogsterrein ten Oosten derMasurische
moren zijn geene belangrijke berichten ont
vangen.
tiiNoord Polen hebben wij na langen strijd
om Lodz, door liet terugslaan van de noor
delijk. westelijk en zuid-westelijk dier stad
staande sterke Russische troepenafdeelingen
een belangrijk voordeel behaald. Lodz is
door ons genomen.
De resultaten van den slag zijn, bij de
uitgebreidheid van het gevechtsveld nog niet
te overzien. Maar de Russische verliezen zijn
buiten twijfel zeer groot.
Pogingen der Russen, om uit Zuid-Polen
hunne legers in het Noorden ter hulp te ko
men, werden door het ingrijpen vanDuitsche
en Oostenrijkrch-Hongaarsslie legers, in de
«treek ten Zuid-Westen van Pelrohof ver
ijdeld.
Oostenrijksche bron.
WEENEN, 8 December. Officieele mede-
deeling.
De omtrekkende beweging rond het
Russische krijgstooneel duurt voort. De
Oostenrijksch Hongaarsche en Duitsche
troepen drongen bij den aanval Zuid-Weste
lijk van Piotkrow de over Novorodonisk
vooruitrukkende Russische legermacht
terug.
In West-Galicië zijn ook hevige gevechten
aan gang. I)e irtslag is nog onbekend. Daar
namen onze en de Duitsche troepen gisteren
1500 Russen krijgsgevangen. In de Karpat-
hen duren de gevechten voort. Op verschei
dene plaatsen trok de vijand terug. Sterke
legermachten vertoonen zich wederom achter
de bergkruin.
Russische bron.
PETROGRAD, 7 December. Officieele
mededeeling van den grooten staf.
Een wanhopige strijd duurt voort op het
front Lowiez-Lodz en de banen welke naar
Protrkoff leiden.
Op de baan Pabianice-Lask zijn onze ge
blindeerde autos 's nachts in_ eene vijandige
kolonne gereden en hebben ze bij middel van
kanonvuur en mitrailjeuzen geheel uiteen
geslagen. De Dnitschers leden zware verlie
zen
Oostenrijksche bron.
WEENEN, 8 December. Van liet Zuide
lijk krijgstooneel wordt .officieel gemeld
De na de inndme van Belgrado voortge
zette krijgsverrichtingen hebben voorname
lijk voor doel eene groepeering onzer strijd
krachten.
WEENEN, 8 December. OfficieelTon
zuiden van Belgrado winnen onze troepen
veld. Ten Weston van Arandjelowatz, Dorny
en Milanovac, heeft de vijand nieuwe ver
sterkingen ontvangen, on blijft aanvallen.
SOFIA, 7 December. (Reuter). M. Rados
lavoff zegde onlangs, dat naar alle waar
schijnlijk voor aanstaande lente geene ver
wikkelingen zullen ontstaan die Bulgarië
zouden kunnen nopen van hare onzijdige
houding af te wijken.
Bern 7 December. Heden voormiddag
werd de Bondsraad heropend. In den Nationa-
len Raad sprak de ouderdomsvoorzitter Facy-
Genf de openingsrede uit.
Wijzende op de buitengewone ernstige om
standigheden richtte by tot de regeering dank
betuigingen, wegens de volgens den toestand
genomen maatregelen. In het algemeen spre
kend van de onzijdigheid zegde Facy onzij
digheid beduidt geenszins onverschilligheid
Onder bescherming van het Zwitsersche
leger, werden de Zwitsersche grenzen tot nu
toe geeerbiedigd on het Zwitsersche volk is
trots over de genegenheidsblijken die hem en
het buitenland toekomen. Het is eensgezind
en vast besloten, tot bet behoud zijner onzij
digheid alle offers te brengen.
LONDEN, 6 December. (Reuter.) Het «Pers
bureau bericht Naar aauleiding van mede-
deeliugen uit welke valt af te leiden, dat En
geland plan zou hebben gehad de Belgische
onzijdigheid te schonden, maakt het ministe
rie van Buitenlandsche zaken een onderhoud
publiek met den Belgischen gezant op 7 April
1913.
Minister Grey seinde op dien dag aan den
Britschen gezant te Brussel «In een onder
houd, dat ik heden had met den Belgischen
gezant heb ik gezegd, dat ik vernomen had,
dat in België de vrees werd gekoesterd, dat
wij het eerst de Belgische ouzydigheid zouden
schenden.
De gezant deelde mij mede, dat er in een
Britsclie bron sprake was geweest, dat Groot-
Britannië troepen in België zou ontschepen,
ten Duitschland voor te zijn, wanneer dit even-
tuëel troepen door Beigie naar Frankrijk zou
willen. Ik zegde, dat ik niet geloofde, dat
eene Britsche regeering liet eerst zulks zou
doen.
De openbare meening hier zou liet trou
wens ook nooit goedkeuren. Wat wij wen-
sclien ten opzichte van Belgie en van andere
onzijdige landen is dat hun onzijdigheid ge
ëerbiedigd worde. Zoolang deze niet door eene
andere mogendheid wordt geschondeu, zullen
wij geen troepen naar het Belgisch grondge
bied zenden.
Wanneer wy het eerst troepen naar België
zouden zonden, zouden wy aan Duitschland
oen reden geven om dit eveneens te doen
riet Ts niet de eorste maal sedert herbegin
van den oorlog dat Lodz in de handen der
Duitschers is. Er dient opgemerkt te wor
den dat Lodz geene militaire standplaats is
en dat het geene forten, noch veldverdedi-
ging heeft.
Dat er langs beide zijden groote verliezen
geleden zijn is klaar. Maar dat daarmede de
strijd daar niet ten einde is, dat is ook waar.
De stad Lodz is eene der nieuwste en be
langwekkendste steden van de geheele
wereld.
Hare geschiedenis is niet lang.
In 1821 was ze maar een ellendig gehucht
met 800 inwoners, gelegen te midden eener
moerassige en onvruchtbare vlakte.
In 1823 onder de voorhandneming der
Poolsche Bank, gingen zich te Lodz eenige
Saksische en Silesische wevers vestigen.
De nijverheidsontwikkeling van Lodz
werd van dien dag wonderbaar en geleek
aan den fantastische» aangroei der groote
steden van Noord-Amerika.
De bevolking der stad klom in 1850 tot
15,600 inwoners in 1878 tot 100.000; in
1895 tot 315,000 en in 1913 tot 600,000.
Eene koortsachtige bedrijvigheid heerscht
in de stad de ontelbare fabrieken werken
er dag en nacht en brengen voor 350 miljoen
roebels (ongeveer 12 miljoen fr.) wollen
en katoenen weefsels en breigoederen voort.
Reusachtige nijverheidsgestichten, waar
onder er zijn die 10 tot 12000 werklieden
bezigen, staan in het center zelve der stad.
zij omhullen deze met eene rookwolk en ver
vullen haar met het geronk der machien.
Het meerendeel der fabrieken zijn in han
den der Duitsche ingewekenen, die ten ge-
lalle zijn van 90,000, zoo werklieden als
patronen. Zij zijn werkers, durvors, vol
houdend en gedreven door winstbejag.
Overgroote fortuinen zijn in korten tijd tot
stand gekomen; nevens de werkhuizen zijn
prachtige hotels opgerezen..
Ook zijn uit alle hoeken van Rusland en
Polen de gelukzoekers naar dat Land van
belofte toegestroomd, waar nevens den
schitterenden rijkdom de afzichtelijkste el
lende woont en waar de strijd voor het be
staan eene wilde jacht is geworden.
Rondom Lodz i.eeft men zijne bijsteden
die van zijne weelde medepaarten Zgurz,
35,000 inwoners Pabiamce, 50,000
Zdunska-Wola, 40,000 Ozorkow, 18,000
Konstan tinow. 15,000.
Al die steden te samen maken een nijver
heidscentrum uit van eersten rang.
Jndien de Russische legermachten, in ste
de van al hunne krachten op te voeren tegen
do Duitschers in de streek der Weichsel,
waar zij geen voordeel behalen, meer hunne
pogingen wenden naar de Karpathen en naar
Gallicië-Hougarië, heeft zulks ongetwijfeld
voor doel de Serviërs ter hulp te komen,
wier toestand kritisch is en die van niemand
anders dan van Rusland hulp kan verkrij
gen.
ax
Een Engelsch blad meldt als volgt de
gevangneming van generaal De Wet.
De Wet is verrast geworden. Wanneer
hij de gouvernementstroepen zag naderen,
sprong hij te paard en poogde nog te ont
snappen, doch hij was omsingeld. Kolonel
Brits beschikte over eene afdeeling automo
bilisten en kon zoo De Wet bemeesteren
zonder menschenlevcns te offeren.
De automobilisten kwamen tot op 200
meters afstand der Boeren, die dan de witte
vlag heescliten. Eenige Boeren wierpen
hunne wapens neer, terwijl De Wet zelfde
bandon opstak. Meest al de ruiters waren
uitgeput.
Een telegram uit Kopenhagen meldt, dat
Koning Joris, President Poincaré, Koning
Albert en de generaals Joffre, Kitchener en
French eene bijeenkomst gehad hebben, in
den omtrek van Ieperen, en aldaar de troe
pen in oogenschouw namen.
Een blad van Crakau, de Czas Kondigt
aan, dat thans in den omtrek van Craka*
onophoudend kanongebulder gehoord wordt.
Ook de groote kanonnen der forten va«
Crakau bulderen gedurig. De bevolking
blijft kalm.
De sergeanten Jan .Olieslagers en Ja!eg
Tyck, do Belgische militaire luchtvliogers,.
zijn in de Leopoldsorde benoemd. Zij zulle»
weldra bevorderd worden tot don graad va»
luitenant.
Onlangs werd te Londen den dag dor Bel
gische vlag gehouden. Eene som van onge
veer 175,000 fr. voor de Belgische vluchte
lingen werd ontvangen.
De minister van oorlog in Kanada, kolo
nel PIugues, heeft verklaard dat 9 nieuw»
regimenten ruiterij en negen regiment®»
voetvolk zullen gevormd worden, hetgeea
het effektief van de Kanadeesche hulptroe
pen op 94,000 man zal brengen.
La Belgique, 8 December
LONDEN, 7 December
Lord Curzon, gewezen onder-koning der
Indiën, heeft eene redevoering uitgesproken,
waarin hij wijst op de deelneming der Hin-
dousche prinsen en hunne stammen, aan den
oorlog.
Hij kan, zegde hij, geene juiste cijfer»
geven, over het getal soldaten, dat uil Indié
vertrokken is, doch weet zeker, dat liet gé-
tal ver overtreft wat men zou denken.
La Belgique, 9 December.
Uit Parijs wordt gemeld, dat ingevolge
eene overeenkomst tusschen Bolgie en
Frankrijk, de Belgische deserteurs welke
zich in Frankrijk bevinden, aldaar door de
gendarmerie zullen opgezocht en aan het
Belgisch gouvernement overgeleverd wor
den, zoolang dit gouvernement in Le Havre
verblijft.
Heden, Vrijdag wordt te Parijs een kabi
netsraad gehouden. Al de ministers werdee
dringend verzocht aanwezig te zijn. M. Poin
caré zal den raad voorzitten
tJit Cairo wordt geseind, dat de Engelsch®
krijgsoverheden de woestijn ten Oosten va»
Port Said, onder water gezet hebben.
Er dient aangemerkt te worden, dat deze
woestijn het uitgedroogd meer van Pelusio
is, hebbende eene lengte van 53 kim. tot.
nabij El Canlara.
In de laatste dagen werd door de Russen
veel gewag gemaakt over de bezetting van
Wiclyzka. Deze stad ligt in Oostenrijk, op 9
mijlen ten Zuid-Westen van Crakau.
Volgens de Daily Chronicle is de stad op
eene zoutmijn gebouwd. De mijn zelf ziet er
ook als eene stad uit men treft er zelfs
eene kapel aan, waar mis kan gelezen wor
den.
De soldalen van den Russischen generaal
Dmitrijew, om bunnen tijd te passoeren en
uit le rusten van de vermoeienissen van den
toijg, 8aan nu ©n dan ©ens een toertje ma
ken in de onderaardsche zoutstad.
Eene vergadering werd gehouden te Pe-
trograde doorgevolmachtigde vertegenwoor
digers van den Russischen handel en nijver
heid.
Er werd voorgesteld eene tijdelijke be
lasting op het inkomen te heften om het
tekort aan te vullen door de mindere op
brengst van alkoolbelasting veroorzaakt.
Het gerucht liep eenige dagen geleden,dat
generaal Leman, de dappere verdediger van
Luik, in Duitschland overleden was. Daar ia
niets van.
De generaal heeft wel is waar veel gele
den ten gevolge der verwondingen, wolke
hij opliep tijdens de beruchte belegering,
doch hij is thans geheel hersteld.
Veertien dagen geleden heeft men iiein
den grooten teen van den rechtervoet afge
zet. Deze heelkundige bewerking leverde
niet het minste gevaar op en de generaal zal
weldra te been zijn.
Generaal Leman heeft zijne gedenkenissen
geschreven over| de belegering en de om
standigheden van den val van Luik en hoopt
se uit te geren.
